Transgraniczny Klaster Turystyczny Szlak wodny Berlin Szczecin Bałtyk /TKT BSzB/.

Transkrypt

1 Transgraniczny Klaster Turystyczny Szlak wodny Berlin Szczecin Bałtyk /TKT BSzB/. W 2007 roku w Szczecinie był realizowany ogólnopolski program Turystyka Wspólna Sprawa. W ramach wielogodzinnych szkoleń uczestnicy poznali procesy związane z budową i rozwojem produktów turystycznych. Jednym z uczestników tych szkoleń był również autor niniejszego eseju. Zaproponował on przyjęcie drogi wodnej Berlin-Szczecin Bałtyk (BSzB) jako produktu turystycznego, który daje duże możliwości budowania nowej marki regionu transgranicznego. W ramach wspomnianego programu utworzyła się nieformalna Grupa Partnerska /GP/. W skład grupy weszły osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, przedstawiciele instytucji i organizacji samorządowych oraz organizacji pozarządowych. Wszyscy, choć w różnym stopniu i na różnych polach aktywności mieli związek z branżą Turystyczną. Do dzisiaj działają na terenie gmin, przez które przebiega droga wodna BSzB. Członkowie GP przyjęli tezę, że turystyka wodnolądowa wzdłuż drogi wodnej BSzB jest wiodącą ofertą turystyczną Pomorza Zachodniego. Wspólnie opracowali projekt produktu turystycznego (systemowo sieciowego) pt.: Szlak wodny Berlin Szczecin - Bałtyk", który postanowili obudować atrakcyjnym programem imprez rekreacyjno-sportowych i wydarzeń kulturalnych realizowanych na wodzie oraz lądzie. Pierwszym krokiem GP było utworzenie bieżącego serwisu internetowego informującego o tym co dziać się będzie w każdy, najbliższy weekend wzdłuż szlaku oraz co działo wcześniej. GP zdobyła pierwsze doświadczenia podczas uruchamiania strony internetowej Strona wystartowała 2 sierpnia 07 przed największą w historii Szczecina imprezą żeglarską - Tall Ships Races 07 gromadzącą na nabrzeżach rzeki Odry około dwóch milionów turystów. Tym samym pośrednio potwierdziło się założenie GP, że Szlak wodny BSzB ma szansę stać się na stałe hitem wśród ofert turystycznych Pomorza Zachodniego stanowić centralną część, oś Euroregionu Pomerania. Szlak wodny BSzB po stronie polskiej jako szlak turystyczny Zasięg oddziaływania TKT-BSzB został zdefiniowany dopiero w latach dziewięćdziesiątych podczas w woj. zachodniopomorski. promocji regionu w Messe Berlin 90, a stał się dostępny bez ograniczeń po otwarciu granicy polsko niemieckiej w grudniu Dostępność do przestrzeni turystycznych między innymi na rozlewiskach Doliny Dolnej Odry i Zalewu Szczecińskiego zwiększona została dzięki: - likwidacji pasa granicznego, - likwidacji punktów kontrolnych na rzece Odrze, Zalewie Szczecińskim i lądzie: Kołbaskowie, Gryfinie, Widuchowej, Świnoujściu, Dobieszczynie, Dziwnowie, - likwidacji uciążliwych odpraw granicznych. Na akwenach wzdłuż Szlaku wodnego BSzB po stronie polskiej i niemieckiej znajdują się różnorodne dostępne akweny takie jak: - Bałtyk wraz z Zatoką Pomorską, - Morskie wody osłonięte tj. Zalew Szczeciński (polsko niemiecki) i Kamieński, - Wody śródlądowe: - jeziora wraz z Dąbiem oraz Miedwiem, - rzeka Odra i rozlewiska oraz przekopy, - liczne kanały (również o charakterze międzynarodowym) w tym Międzyodrze (200 km kanałów) do uprawiania turystyki wodnej i lądowej które nie znajdziemy w żadnym miejscu Polski.

2 Jest to bowiem teren posiadający największą ilość i powierzchnię akwenów w tej części Europy. Tędy przepływają na Bałtyk liczne jachty (morskie oraz śródlądowe, żaglowe i motorowe) z Berlina i Brandenburgii - jest to dla nich jedyne, najkrótsze połączenie wodne z morzem. Od Szczecina na jachtach żaglowych załogi podnoszą maszty i płyną do Bałtyku na postawionych żaglach. Jachty motorowe bez przeszkód pokonują tę samą drogę wodną. Turyści mają do odwiedzenia po stronie polskiej i niemieckiej przeszło 100 przytani i portów. Spoglądając na mapę Euroregionu Pomerania widzimy, że Szlak wodny BSzB stanowi jakby kręgosłup jednej, wspólnej przyrodniczo i historycznie krainy znajdującej się obecnie w obrębie dwóch landów tj. Meklenburgii Pomorza Przedniego, Brandenburgii - po stronie Niemiec i Pomorza Zachodniego po stronie Polski. Ten geograficzny układ istniał od dawna i był po trosze gospodarczo wykorzystywany, ale dopiero wejście Polski do państw strefy Schengen, zacierając formalnie przepoławiającą ten region granicę, stworzyło szansę jego turystycznego wykorzystywania. Sukces Zlotu Żaglowców 07 w Szczecinie ożywił turystykę morską i zalewową na jachtach żaglowych i motorowych. Zwiększyła się liczba przypływających statków morskich i rzecznych do Szczecina. Na tych statkach przypływa od 100 do około 1000 pasażerów. Pasażerowie tych statków oczekują oferty regionalnych produktów turystycznych, które zamierzamy budować. Obecnie ożywiony tranzyt, jachtów motorowych oraz żaglowych płynących z i do Berlina, Brandenburgii i Meklenburgii Pomorza Przedniego zwiększa zainteresowanie społeczności lokalnych turystyką wodno lądową i usługami na rzecz przypływających oraz przyjeżdżających turystów. W Szczecinie pojawiły się nowe firmy świadczące usługi czarterowe, które wynajmują jachty morskie, zalewowe i śródlądowe. Z okazji Zlotu Żaglowców 07 w ramach GP wydaliśmy nową mapę nawigacyjną dla jachtów dot. części Szlaku wodnego BSzB tj. Zalewu Szczecińskiego i Kamieńskiego. Działalność Grupy Partnerskiej została doceniona i nagrodzona w 2007 i 2008: Produkt turystyczny Szlak wodny Berlin Szczecin - Bałtyk" został uznany za jeden z najlepszych produktów turystycznych w Polsce w konkursie ogólnopolskim "Turystyka Wspólna Sprawa 2007".

3 List Gratulacyjny dla Grupy Partnerskiej od Marszałka Województwa Zachodniopomorskiego Norberta Obryckiego z okazji otrzymania nagrody za najlepszy produkt turystyczny w woj. zachodniopomorskim 2007 roku. Konik Morski nagroda Business Clubu Szczecin, dla Grupy Partnerskiej wręczona za szczególne wydarzenie w kategorii turystyka za rok 2007, podczas Gali Biznesu w Hotelu Park Szczecin. Podczas spotkań w Biznes Klubie Szczecin zastanawialiśmy się w jakim kierunku warto rozwijać nasze inicjatywy. Stwierdziliśmy, że brak statusu prawnego ogranicza nasze działania w pozyskaniu środków na nasz projekty. Zaprosiliśmy do dyskusji koleżanki i kolegów z Wydziału Nauk o Ziemi Uniwersytetu Szczecińskiego. Dyskusja była płodna. Postanowiliśmy, że najlepszą formą prawną dla naszej działalności będzie Stowarzyszenie. Został opracowany statut Stowarzyszenia, który zarejestrowaliśmy w sądzie. Do Stowarzyszenia przystąpiło 25 osób związanych z naszym regionem. Za cel główny przyjęliśmy wsparcie przedsiębiorczości oraz wyzwalanie inicjatyw partnerskich, które obejmują sektory: publiczny, pozarządowy i prywatny z uwzględnieniem współpracy międzyregionalnej, a w szczególności transgranicznej. Turystykę wodno-lądową przyjęliśmy jak wiodący dział gospodarki w naszym regionie, który stwarza szansę na wypromowanie nowej marki transgranicznego regionu - dzięki kojarzeniu go z konkretnym, charakterystyczny produktem turystycznym jakim jest Szlak wodny Berlin - Szczecin Bałtyk. W czerwcu 2008 roku Grupa Partnerska przekształciła się w Stowarzyszenie pod nazwą: Transgraniczny Klaster Turystyczny Szlak wodny Berlin Szczecin Bałtyk /TKT BSzB/ Dużo emocji i dyskusji, podczas spotkań w Biznes Klubie Szczecin, było przy opracowywania znaku graficznego loga (patrz obok). Znak ten opraliśmy o geograficzne granice Euroregionu Pomerania w połączeniu z ideą Klastra TKT-BSzB gdzie stylizowaną osią główną jest szlak wodny BSZB. Pierwszym ogólnopolskim sukcesem naszego Klastra TKT-BSzB było wyróżnienie w ogólnopolskim konkursie na Turystyczny Produkt Roku 08 zorganizowanym przez Polską Organizację Turystyczną.

4 Nasza inicjatywa została również zauważona i doceniona w ramach konkursu Krajowy Lider Innowacji Edycja W listopadzie 08, podczas seminarium Innowacje bliżej nas w Zamku Książąt Pomorskich w Szczecinie, przedstawiciele Klastra TKT-BSzB odebrali tytuł : INOWACYJNA ORGANIZACJA. Innowacyjność, którą przedstawiliśmy w konkursie dotyczyła zarówno głównego produktu turystycznego, jakim jest Szlak wodny BSzB, jak i Klastra TKT-BSzB. Polega ona głównie na spójnym, całościowym potraktowaniu regionu transgranicznego oraz próbie stworzenia platformy współpracy pomiędzy różnorodnymi podmiotami z tego regionu, tak pod względem organizacyjnym, kompetencyjnym, jak i narodowościowym. Na początku roku 2009 wydaliśmy przewodnik nawigacyjny pt.: Szlak wodny BSzB. Jest to pierwsze wydanie atlasu albumu, tzw. locji która jest zbiorem mapy i zdjęć, znaków dotyczących portów morskich i rzecznych w regionem transgranicznym wzdłuż szlaku. Przewodnik stał się szczególnie atrakcyjny po otwarciu granicy w 2007r. na lądzie i wodzie. W lipcu 2009 r., podczas Flisu Odrzańskiego, Zarząd TKT-BSzB podpisał Porozumienie o współpracy ze Stowarzyszeniem Gmin Nadodrzańskich i Stowarzyszeniem Gmin Polskich Euroregionu Pomerania na rzecz wspólnej promocji projektów transgranicznych. W 2009 roku członkowie TKT-BSzB uczestniczyli w innowacyjnych konkursach zorganizowanych przez urząd miasta Szczecin: - Port jachtowy w Szczecinie (zlokalizowany pomiędzy Wyspą Grodzką a Łasztownią) projekt koncepcji urbanistyczno - architektonicznej wraz z firmą ARDECO został wyróżniony drugim miejscem. - Szczecin nad wodą w ramach którego zgłosiliśmy projekt związany z turystyką wodną na akwenach w granicach miasta Szczecina. Laureatami I nagrody zostali członkowie Klastra TKT-BSzB. W czerwcu 2010 r., z dużą satysfakcją dowiedzieliśmy się, że nasz projekt pt. : Międzyodrze labirynty Doliny Dolnej Odry zdobył uznanie Ogólnopolskiej Komisji Konkursowej EDEN 10 na najlepszą europejską destynację turystyczną - Edycja Polska Turystyka wodna. Przy bardzo silnej ogólnopolskiej konkurencji (zgłoszono 26 projektów) zostaliśmy wyróżnieni trzecim miejscem. Pierwsza piątka laureatów konkursu zostanie objęta promocją przez Komisję Europejską w roku Projekty wyróżnione w konkursie Polskiej Organizacji Turystycznej (POT) przedstawione są na stronie:

5 Utworzony Klaster TKT-BSzB, wraz z otwarciem granicy polsko-niemieckiej, daje nam nowe szanse we współpracy partnerskiej w regionie transgranicznym. Rozwijamy nowe kontakty komunikując się z lokalnymi społecznościami. W ramach Klastra TKT-BSzB postawiliśmy na innowacyjne działania wspierające przedsiębiorczość. Dążymy do rozwijania inicjatywy partnerskich w powiązaniu z sektorami: publicznym, pozarządowym oraz prywatnym z uwzględnieniem współpracy międzyregionalnej w wzdłuż rzeki Odry po stronie polskiej i niemieckiej. W lipcu 09 podczas Flisu Odrzańskiego przedstawiciele Klastra TKT-BSzB podpisali porozumienie o współpracy w regionie transgranicznym z Stowarzyszeniem Gmin Polskich Euroregionem Pomerania i Stowarzyszeniem Gmin Nadodrzańskich. Pragniemy, aby efektem synergicznym Klastra TKT-BSzB było pozyskanie nowych instytucji i przedsiębiorców dla naszego regionu, który zwłaszcza po otwarciu granicy w 2007 r. ma szanse stać się bardziej atrakcyjnym. Od 2009 roku współpracujemy z sekretariatem Środkowoeuropejskiego Korytarza Transportowego CETC-ROUTE65 działającym przy Urzędzie Marszałkowskim. Na zaproszenie marszałka przedstawiliśmy w Brukseli referat pt.: Transgraniczny Klaster TKT-BSzB - między wizją a praktyką. Referat stał się nowym impulsem do spojrzenia na Środkowo Europejski Korytarz Transportowy CETC, jako multimodalny korytarz Euroregionów Transgranicznych z uwzględnieniem turystyki. Konferencja została zauważona przez lokalne i ogólnopolskie media. Jest to przykład działań innowacyjnych z uwzględnieniem sektora społecznego. Nawiązując do jednego z największych w Polsce obszarów przyrody wzdłuż Doliny Dolnej Odra, Zalew Szczeciński, Zalew Kamieński, Zatoka Pomorska pragniemy rozwijać partnerstwo dla przyrody, charakterystyczna turystyka wodno-lądową wzdłuż Szlaku wodnego BSzB, daje nam szanse na budowanie nowej emocjonalnej marki regionu transgranicznego. Dążymy do wzmocnienia roli Szczecina, jako metropolii, stolicy Regionu Transgranicznego (położonej 145 km od Berlina, 15 km od granicy polsko-niemieckiej), która daje nam szansę budowania nowych sieci współpracy partnerskiej. Efektem tej współpracy winno stać się: ożywienie lokalnych instytucji; ożywienie lokalnej przedsiębiorczości; zmodernizowanie infrastruktury, poziomu jakości życia w małych miejscowościach poprzez rozwój gospodarczy wzdłuż Szlaku wodnego BSzB ; stworzenie warunków sprzyjających rozwojowi współpracy partnerskiej pomiędzy lokalnymi społecznościami gmin wiejskich i miejskich wzdłuż Szlaku wodnego BSzB ; spontaniczne zastąpienie granicy dzielącej - granicą łączącą ; stworzenie nowych i wyspecjalizowanych miejsc pracy, co w przyszłości może wpłynąć na zarysowanie niemiecko-polskiego biegunowego regionu wokół osi wodnej; w dalszej przyszłości możliwe przyczynienie się do przywrócenia miastu Szczecin pierwotnej funkcji i statusu Centrum Euroregionu Pomerania ; w dalszej przyszłości możliwość przyczynienia się do stworzenia dwu- lub trzybiegunowej strefy metropolitalnej; dalsze rozwijanie współpracy pomiędzy Klastrem TKT-BSzB a Wydziałem Nauk o Ziemi Uniwersytetu Szczecińskiego; współpraca przygraniczna i rozwijanie inicjatyw budujących nową markę emocjonalną regionu transgranicznego,

6 Cluster z j. ang. grono, wiązka Rys. Przestrzeń turystyczna wzdłuż Szlaku wodnego BSzB nową szansą dla Euroregionu Pomerania po otwarciu granicy w grudniu 2007 roku. Opracował: dr inż. Zbigniew Zbroja Przewodniczący TKT-BSzB Tel.k