Ubóstwo. Polsce. pod redakcją naukową Jolanty Blicharz Lidii Klat-Werteleckiej Edyty Rutkowskiej-Tomaszewskiej. Wrocław 2014

Transkrypt

1 Ubóstwo w Polsce pod redakcją naukową Jolanty Blicharz Lidii Klat-Werteleckiej Edyty Rutkowskiej-Tomaszewskiej Wrocław 2014

2

3 Ubóstwo w Polsce

4 Prace Naukowe Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego Seria: e-monografie Nr 46 Dostęp online:

5 Ubóstwo w Polsce pod redakcją Jolanty Blicharz Lidii Klat-Werteleckiej Edyty Rutkowskiej-Tomaszewskiej Wrocław 2014

6 Komitet Redakcyjny dr hab. prof. nadzw. UWr Leonard Górnicki przewodniczący mgr Bożena Górna członek mgr Aleksandra Dorywała sekretarz Recenzent: prof. nadzw. dr hab. Jan Jeżewski Copyright by Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego Korekta: Jolanta Kawalec Projekt i wykonanie okładki: Andrzej Malenda Skład i opracowanie techniczne: Krzysztof Mruszczak, Tomasz Kalota ebooki.com.pl Wydawca E-Wydawnictwo. Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego ISBN

7 Spis treści Wstęp...9 Cześć I Teoretyczne i praktyczne aspekty ubóstwa Małgorzata Giełda Prekarność a ubóstwo...13 Andrzej Pietrzak Kościół ubogi i dla ubogich papieża Franciszka odpowiedzią na współczesne wyzwania duchowe i społeczne...31 Jolanta Blicharz Kilka uwag na temat ubóstwa wśród kobiet w Polsce...39 Lidia Klat-Wertelecka Bezskuteczność egzekucji administracyjnej spowodowana ubóstwem zobowiązanego...47 Część II Prawne rozwiązania pomocne w zwalczaniu ubóstwa Wiesław Wenz Normy prawne Kościoła katolickiego wobec ubogich...59 Urszula Bakuń-Nawłoka Działania na rzecz ograniczenia sfery ubóstwa w Polsce...75 Lidia Zacharko Polityka społeczna gmin jako instrument w walce z ubóstwem (aspekty prawne)...85 Alina Miruć Wielość dysfunkcji pomocy społecznej ze szczególnym uwzględnieniem ubóstwa...97 Dominika Cendrowicz Przepisy przejściowe w pomocy społecznej Ewa Pierzchała Standardy funkcjonowania administracyjnych środków prawnych w postępowaniu przed organami pomocy społecznej...121

8 Marcin Andreasik Instytucje zwolnienia od kosztów sądowych oraz pomocy prawnej udzielanej z urzędu jako postać pomocy państwa w dostępie do wymiaru sprawiedliwości dla ludzi ubogich i nieporadnych Justyna Mielczarek Rola naczelnych organów administracji rządowej w zwalczaniu ubóstwa w Polsce Angelika Drelichowska, Paweł Razowski Zasada poszanowania minimum egzystencji jako prawna gwarancja ochrony przed ubóstwem w administracyjnym postępowaniu egzekucyjnym Michalina Duda Aukcje charytatywne w świetle podatku od towarów i usług wybrane aspekty Monika Mucha Rola podatków w realizacji celów społecznych Edyta Rutkowska-Tomaszewska Odwrócony kredyt hipoteczny lekarstwo na ubóstwo emerytów (seniorów, osób starszych)? Piotr Schmidt Instytucja kultury w dobie ubóstwa Karol Kalinka Ubóstwo na terenach wiejskich i rolniczych a kwestie publicznoprawne Część III Strategia organiczania ubóstwa na szczeblu europejskim Natalia Miłostan Zrównoważony rozwój sposobem na ubóstwo Marcin Pietrzyk Otwarta metoda koordynacji soft law w obszarze walki z ubóstwem i wykluczeniem społecznym...217

9 Wstęp Przyczyny ubóstwa i metody jego zwalczania są przedmiotem badań wielu dyscyplin nauki oraz jednym z najpoważniejszych wyzwań rozwojowych współczesnego świata. Zainteresowanie tym zagadnieniem znajduje wyraz w wyjątkowo obszernej literaturze socjologicznej, jak i ekonomicznej, w której podejmowane są próby przedstawienia zjawiska ubóstwa w kontekście społeczno-ekonomicznym. Intencją naszą jest wskazanie niektórych rozwiązań prawnych jako sposobów umożliwiających ograniczanie i przezwyciężanie zjawisk społecznie niekorzystnych i nieakceptowanych. Zdajemy sobie sprawę, że prawo jest niewystarczającą metodą rozwiązywania współczesnych kwestii ubóstwa. W sferze systemów prawa ubóstwo powoduje w dużej mierze samo prawo. Niski poziom świadomości prawnej oraz słaba informacja na temat obowiązujących rozwiązań prawnych, sprawiają, że ludzie niewiele wiedzą o przysługujących im prawach i zabezpieczeniach. Żywimy nadzieję, że praca ta zainspiruje Czytelników do przemyśleń i nowych refleksji. Publikowany zbiór tekstów jest pokłosiem Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej pt. Ubóstwo w Polsce, która odbyła się we Wrocławiu w dniu 24 maja 2013 r.. Redaktorzy tomu składają wszystkim pleno titulo Autorom tekstów serdeczne podziękowanie za wyrażenie zgody na ich opublikowanie w niniejszym zbiorze. W szczególności redaktorzy dziękują: Profesorom: L. Zacharko (Uniwersytet Śląski), ks. prof. W. Wenzowi (Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu), ks. A. Pietrzakowi (Katolicki Uniwersytet Lubelski), Doktorom: M. Dudzie (Katolicki Uniwersytet Lubelski), M. Giełdzie (Uniwersytet Wrocławski), A. Miruć (Uniwersytet w Białymstoku), M. Musze (Dolnośląska Szkoła Wyższa we Wrocławiu), E. Pierzchale (Uniwersytet Opolski), Doktorantom Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego (M. Andreasikowi, U. Bakuń, D. Cendrowicz, A. Drelichowskiej, K. Kalince, J. Mielczarek, N. Miłostan, M. Pietrzykowi, P. Razowskiemu, P. Szchmidtowi). Równocześnie dziękujemy bardzo serdecznie panu prof. dr hab. Janowi Jeżewskiemu za trud włożony w przygotowanie recenzji wydawniczej. Jego życzliwa pomoc i zaangażo- 9

10 Wstęp wanie w sprawę ulepszenia przekazanego Wydawnictwu tomu w niczym nie zmieniają faktu, iż odpowiedzialność za wszelkie usterki poszczególnych opracowań naukowych ponoszą wyłącznie jej autorzy. Serdecznie dziękujemy również panu prof. dr hab. Włodzimierzowi Gromskiemu Dziekanowi Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego za dofinansowanie niniejszej publikacji. Wyrazy szczerych podziękowań przekazujemy również pani mgr Aleksandrze Dorywale i pani mgr Jolancie Kawalec za wnikliwą i troskliwą pieczę nad stroną techniczną przygotowania niniejszego tomu do druku. Redaktorzy 10

11

12 Przyczyny ubóstwa i metody jego zwalczania są przedmiotem badań wielu dyscyplin nauki oraz jednym z najpoważniejszych wyzwań rozwojowych współczesnego świata. Zainteresowanie tym zagadnieniem znajduje wyraz w wyjątkowo obszernej literaturze socjologicznej, jak i ekonomicznej, w której podejmowane są próby przedstawienia zjawiska ubóstwa w kontekście społeczno-ekonomicznym. Intencją naszą jest wskazanie niektórych rozwiązań prawnych jako sposobów umożliwiających ograniczanie i przezwyciężanie zjawisk społecznie niekorzystnych i nieakceptowanych. Zdajemy sobie sprawę, że prawo jest niewystarczającą metodą rozwiązywania współczesnych kwestii ubóstwa. W sferze systemów prawa ubóstwo powoduje w dużej mierze samo prawo. Niski poziom świadomości prawnej oraz słaba informacja na temat obowiązujących rozwiązań prawnych sprawiają, że ludzie niewiele wiedzą o przysługujących im prawach i zabezpieczeniach. Żywimy nadzieję, że praca ta zainspiruje Czytelników do przemyśleń i nowych refleksji. ze wstępu ISBN