PROCES KSZTAŁCENIA GEODETÓW W POLSKIM SYSTEMIE NAUCZANIA. Alicja Kulka Pogorzelica, r.

Transkrypt

1 PROCES KSZTAŁCENIA GEODETÓW W POLSKIM SYSTEMIE NAUCZANIA Alicja Kulka

2 Motto: Najtrudniej jest zadowolić wszystkich Demostenes Zgodnie z postanowieniami Traktatu o utworzeniu Wspólnoty Europejskiej sfera edukacji zarówno w zakresie struktury kształcenia, jak i jej treści pozostaje w kompetencji każdego państwa. Edukacja nie podlega procesom integracji rozumianej jako ujednolicenie uregulowań prawnych, które narzucałyby konieczność zmian. To państwa członkowskie są odpowiedzialne za treść nauczania i kształt systemów oświaty. Formuła ta zagwarantowana jest w art. 126 i 127 Traktatu.

3 W systemie edukacji istnieją uregulowania prawne odnoszące się nie do treści kształcenia, a do zapewnienia jednakowego dostępu do edukacji na wszystkich jej szczeblach obywatelom państw członkowskich UE oraz stosowania tych samych mechanizmów uznawania kwalifikacji dla celów zawodowych. Aby wdrożyć te uregulowania znowelizowano szereg aktów prawnych dotyczących szkolnictwa. Zmieniono ustawę o systemie oświaty, ustawę o wyższych szkołach zawodowych, ustawę o zasadach uznawania nabytych w państwach członkowskich EU kwalifikacji do wykonywania zawodów regulowanych, podejmowania lub wykonywania niektórych działalności. Dokumenty potwierdzające wykształcenie zdobyte w innych krajach uznawane są w Polsce na mocy umów międzynarodowych o uznawalności wykształcenia bądź na drodze nostryfikacji. Odrębne przepisy regulują uznawanie kwalifikacji zawodowych uzyskanych w UE

4

5 Instytucje szkolnictwa wyższego Przed rokiem 1990 w Polsce istniały wyłącznie państwowe szkoły wyższe, jedynym wyjątkiem był Katolicki Uniwersytet Lubelski (KUL). Dopiero Ustawa o szkolnictwie wyższym z 1990 roku stworzyła możliwość zakładania uczelni niepaństwowych. Ich liczba wciąż rośnie. W roku akademickim 2008/2009 w Polsce było ogółem 456 instytucji szkolnictwa wyższego, na których studiowało 1927,8 tys.studentów; Studia ukończyło w roku akad.2007/ ,9 tys. Studentów.

6 Rodzaje studiów: wyższe zawodowe absolwenci otrzymują tytuł zawodowy licencjata lub inżyniera magisterskie uzupełniające przeznaczone dla posiadaczy powyższych tytułów zawodowych absolwenci otrzymują tytuł magistra lub równoważny magisterskie absolwenci stosownie do profilu studiów otrzymują jeden z następujących tytułów zawodowych: magister (mgr), magister edukacji, magister sztuki, magister inżynier (mgr inż.), magister inżynier architekt (mgr inż. arch.), lekarz (lek.), lekarz stomatolog (lek. stom.), lekarz weterynarii (lek. wet.) doktoranckie przyjmujące absolwentów studiów wyższych, którzy uzyskali tytuł magistra lub równoważny studia podyplomowe.

7 Obecnie można wyróżnić dwa typy uczelni wyższych: funkcjonujące na podstawie Ustawy o szkolnictwie wyższym z dnia 12 września 1990 r. oraz Ustawy o tytule naukowym i stopniach naukowych z 19 września 1990r. Są to zarówno szkoły typu uniwersyteckiego, jak i zawodowe. Pierwsze z nich prowadzą studia magisterskie i zawodowe, drugie wyłącznie zawodowe. Większość uczelni, zwłaszcza państwowych, ma prawo do nadawania zarówno tytułów zawodowych jak i stopni naukowych. działające na podstawie Ustawy o wyższych szkołach zawodowych z dnia 26 czerwca 1997 r. Prowadzą one wyłącznie wyższe studia zawodowe. Szkoły te mają prawo nadawania jedynie tytułów licencjata i inżyniera. Ich absolwenci mogą kontynuować studia w uczelniach typu uniwersyteckiego w celu uzyskania tytułu magistra.

8 Wyższe studia uniwersyteckie Wśród szkół wyższych typu uniwersyteckiego wyróżnia się następujące kategorie: uniwersytety politechniki i AGH akademie rolnicze akademie ekonomiczne wyższe szkoły pedagogiczne lub akademie pedagogiczne akademie medyczne akademie sztuk pięknych, muzyczne, teatralne, filmowe akademie wychowania fizycznego akademie teologiczne wyższe szkoły morskie akademie wojskowe wyższe szkoły policyjne szkoła służby pożarniczej

9 Cele edukacji uniwersyteckiej kształcenie wysoko wykwalifikowanych specjalistów, potrafiących: posługiwać się wiedzą teoretyczną i praktyczną w różnych dziedzinach działalności, wykorzystywać badania naukowe w działalności praktycznej zdobywać wiedzę i doświadczenia wspartego wynikami badań, zastosować dokonania nauki w pracy zawodowej. A także: doskonalenie zawodowe absolwentów w celu uzupełnienia ich wiedzy ogólnej i specjalistycznej, rozwój i upowszechnienie kultury narodowej i postępu technicznego.

10 Definicja funkcji geodety według FIG (Międzynarodowej Federacji Geodetów) Geodeta jest specjalistą z wykształceniem wyższym i technicznymi kompetencjami do prowadzenia działalności w co najmniej jednym z wymienionych zakresów: Określania, pomiarze i przedstawianiu powierzchni Ziemi oraz obiektów powiązanych z tą powierzchnią; Gromadzenia i interpretacji informacji o terenie oraz informacji geograficznej; Stosowaniu tych informacji w planowaniu i skutecznym administrowaniu gruntami, wodami i budowlami; Prowadzeniu prac badawczo-rozwojowych w wymienionych zakresach.

11 Zadania geodety mogą dotyczyć jednego lub więcej z wymienionych poniżej działań, wykonywanych na, ponad lub pod powierzchnią lądu lub morza i mogą być prowadzone we współpracy z przedstawicielami innych zawodów: Określanie rozmiaru i kształtu Ziemi oraz pozyskiwanie wszelkich danych potrzebnych do określenia wielkości, położenia i kształtu związanych z nią obiektów, wraz z monitorowaniem ich zmian, Wyznaczanie pozycji obiektów w przestrzeni i w czasie, w tym wyznaczanie pozycji i monitorowanie obiektów topograficznych, konstrukcji i prac inżynierskich na, ponad lub pod powierzchnią Ziemi,

12 Rozwój, testowanie i kalibrowanie czujników, instrumentów oraz systemów dla powyższych oraz innych geodezyjnych celów, Pozyskiwanie i użytkowanie informacji przestrzennej bliskiego zasięgu, lotniczej i satelitarnej oraz automatyzacja tych procesów, Określanie położenia granic terenów publicznych i prywatnych, w tym granic administracyjnych krajowych i międzynarodowych, oraz ewidencja tych terenów przez odpowiednie władze.

13 Projektowanie, zakładanie i prowadzenie systemów informacji geograficznej (GIS) oraz zbieranie, przechowywanie, analizowanie, zarządzanie, udostępnianie i rozpowszechnianie danych, Analizowanie, interpretowanie i integrowanie obiektów przestrzennych i zjawisk w ramach GIS, włącznie z wizualizacją i przekazywaniem tych danych w postaci map, modeli oraz za pomocą przenośnych urządzeń cyfrowych, Badanie środowiska naturalnego i społecznego, mierzenie zasobów naturalnych na lądzie i morzu oraz wykorzystanie tych danych do planowania rozwoju obszarów miejskich, wiejskich oraz do planowania regionalnego.

14 Planowanie i rozwój nieruchomości miejskich i wiejskich, gruntowych i budynkowych, Szacowanie i zarządzanie nieruchomościami miejskimi i wiejskimi, gruntowymi i budynkowymi, Planowanie, pomiary i zarządzanie pracami budowlanymi wraz z oszacowaniem kosztów (kosztorysowanie). W wykonywaniu powyższych działań geodeta uwzględnia odpowiednie aspekty prawne, ekonomiczne oraz środowiskowe i społeczne dotyczące każdego projektu

15 Standardy jakości kształcenia Standardy dla kierunku Geodezja i Kartografia zostały opracowane przez Grupę Ekspertów Komisji Akredytacyjnej Uczelni Technicznych (KAUT) dla jednostek organizacyjnych uczelni wyższych prowadzących kształcenie w tym zakresie. Jako jednostkę organizacyjną należy uważać wydział lub instytut uczelni, który ma uprawnienia do prowadzenia kierunku Geodezja i Kartografia.

16 Standardy jakości kształcenia polegają na określeniu i ocenie warunków, jakie powinna spełniać jednostka organizacyjna uczelni prowadząca kierunek Geodezja i Kartografia w zakresie: zgodności działania z obowiązującymi przepisami prawa, kadry naukowej i dydaktycznej, programów nauczania i sposobów ich realizacji, warunków kształcenia. W ocenie powinien być uwzględniony rodzaj szkoły wyższej, jej cele (misja), a przede wszystkim sylwetka absolwenta.

17 Wymagania dotyczące treści i programów nauczania na kierunku geodezja i kartografia Minimum programowe dla studiów magisterskich: programy nauczania muszą spełniać wymogi standardu nauczania na kierunku g i k; wymogi wynikające z definicji geodety określonej przez FIG; dla studiów inżynierskich wymagania kształtują się na poziomie nie mniejszym niż 70 %.

18 Podczas spotkania Pracodawcy zgłosili, że obecni absolwenci : są znacznie gorzej przygotowani do realizacji zadań pracodawcy niż było to 5-10 lat temu; uczelnie nie przystosowują kształcenia studentów do potrzeb rynku; kierunki studiów nie ulegają zmianie, choć potrzeby rynku wykazują inne potrzeby, np. w zakresie obsług geodezyjnych: budowy dróg, suwnic, obiektów kubaturowych; brak absolwentów w dziedzinach wyżej wymienionych, jak również w fotogrametrii, GIS, mapach wielkoskalowych, katastrze nieruchomości, geoinformacji; brak przygotowania do pracy w terenie; brak znajomości instrukcji technicznych; niewystarczająca znajomość przepisów z zakresu prawa;

19 Opinie absolwentów, którzy wnoszą o: położenie większego nacisku na poznawanie większego zakresu oprogramowań stosowanych w geodezji; na poziomie magisterskim powinny być już ścisłe specjalizacje analizowane w skali kraju przez resort edukacji, by nie tworzyły się znaczące dysproporcje ilościowe; w programie studiów zwiększyć ilość zajęć z informatyki z ukierunkowaniem na umiejętność posługiwania się szeroką gamą oprogramowań stosowanych w kraju, kosztem chociażby pewnej części przedmiotów ogólnych, których jest zbyt dużo jak na potrzeby przyszłej pracy zawodowej; celowe wprowadzenie obligatoryjnych praktyk w przedsiębiorstwach produkcyjnych

20 Opinie przedstawicieli szkół wyższych : uczelnie działają w określonych ramach, którymi są uchwalane i ogólne; obowiązujące minima programowe, ostatnie stworzone dwa lata temu; obecny dwuetapowy system nauczania, inżynierski-licencjat i magisterski miał wyjść naprzeciw oczekiwaniom gdzie kształcono by wykonawcę po uzyskaniu dyplomu licencjata i specjalistę po uzyskaniu magisterium; podkreślano wagę praktyk zawodowych dla których w minimum programowym przewidziano okres 4 tygodni. wykształcenie absolwenta-inżyniera musi być w zasadzie ogólne, a przysposobienie do konkretnie wykonywanej pracy następuje już w firmie. Drugi etap studiów (magisterski) specjalizuje studenta w konkretnym kierunku;

21 Uczelnia wyższa nie spełni postulatu, w którym komercyjne wykonawstwo domaga się wykształcenia takiego specjalisty, który będzie w stanie wykonać wszelkie prace związane z czasowo realizowanymi projektami; Problemem jest wykształcenie dobrych specjalistów, ale do jakiego poziomu szczegółowości? Postulowane opanowanie programów funkcjonujących na rynku usług geodezyjnych jest po prostu niemożliwe, chociażby ze względów czasowych jak też finansowych. Uczelni po prostu nie stać jest na zakup wszystkich oprogramowań; Uczelnie dążą do takiego wykształcenia studenta aby przy określonym, zdobytym poziomie wiedzy mógł on w przyszłości dać sobie radę z różnymi wyzwaniami natury technicznej w jego pracy zawodowej;

22 poziom kandydatów na studia uległ znacznemu obniżeniu. Ogromny zakres wiedzy, który powinien być przyswojony już na poziomie szkoły średniej musi być wykładany na pierwszych latach studiów, stąd brak czasu na poszerzanie wiadomości w wielu dziedzinach; zmniejszono czas wykładów i ćwiczeń dla całego toku studiów; w poprzednich latach było to około 5000 godzin, w latach 80-tych było to 4600 godzin, do niedawna było to 3600 godzin, a obecnie jest 3400 godzin, łącznie dla studiów I i II stopnia; stąd wniosek, że stale zmniejszająca się liczba godzin ogranicza w znacznym stopniu program nauczania; ok. 80% studentów kontynuuje studia II stopnia.

23 Przedmiot Liczba godzin w latach sem liczba godzin obecnie sem wykłady ćwiczenia wykłady ćiwczenia geodezja I , matematyka , ,2,3 1,2,3, 4 Geomorfologia ,2 Fizyka , ,2 elektroniczna technika obliczeniowa ,4, rachunek wyrównawczy ,3,4, ,4 Fotogrametria ,4,5 Fotogrametria i teledetekcja ,5,6 Budownictwo i inżynieria , ,5 Geodezja inżynieryjna , ,5 Kartografia , ,6 Geometria wykreślna Rysunek techniczny Planowanie przestrzenne ,5 Ilość godzin łącznie AGH w Krakowie

24 Pozostałe przedmioty w latach wykłady ćwiczenia instrumentoznawstwo geodezja wyższa i astronomia geodezja wyższa geodezja inż.-przemysłowa prawoznawstwo i organizacja wykonawstwa geodezyjnego Urządzanie terenów rolnych geodezja przemysłowa ochrona środowiska Ilość godzin łącznie Ilość wszystkich godzin

25 Pozostałe przedmioty wykładane obecnie: wykłady ćwiczenia Informatyka podstawy prawa elementy astronomii geodezyjnej systemy informacji o terenie geodezja wyższa i satelitarna geodezyjne pomiary specjalne kartografia komputerowa autostrady i węzły drogowe zastosowania matematyki RTK GPS w zastosowaniach inżynierskich wycena nieruchomości budowlanych zaawansowane technologie pomiarów inżynierskich geodezyjne pomiary przemieszczeń i odkształceń 30 30

26 Przedmiot liczba godzin w roku w latach liczba godzin obecnie wykłady ćwiczenia wykłady ćwiczenia matematyka wyższa geometria wykreślna Urządzenia wodno-melioracyjne Ekonomika i organizacja rolnictwa Podstawy budownictwa geodezja I Gleboznawstwo Fizyka Geodezja II Rachunek wyrównawczy Kartografia Geodezja wyższa Fotogrametria Fotogrametria i teledetekcja Podstawy rolnictwa Planowanie przestrzenne Seminarium Geodezyjne urządzanie terenów leśnych Ilość godzin łącznie

27 Pozostałe przedmioty w wykłady ćwiczenia rysunek topograficzny 0 90 gleboznawstwo z geomorfologią ekonomia polityczna prawo rolne matematyka geodezja wyższa i astronomia geodezyjna mechanika geodetów geodezja urządzeń rolnych ochrona prawa patentowego 30 0 geodezyjne urządzenia rolne projektowanie terenów osiedlowych elektroniczna technika obliczeń geodezyjnych Ilość godzin łącznie:

28 Pozostałe przedmioty wykładane obecnie: wykłady ćwiczenia Podstawy nauk o Ziemi Elektroniczna technika pomiarowa Informatyka w geodezji Statystyka matematyczna Prawo Ekonomia Geodezja inżynieryjna Geodezyjne urządzanie terenów rolnych Ochrona środowiska Kataster nieruchomości Systemy informacji o terenie Geodezja satelitarna Tereny wyceny nieruchomości Metody wyceny nieruchomości rolnych i leśnych Podstawy planowania urbanistycznego Ilość godzin łącznie

29 AR Kraków W godzinac h (około) okres trwania Obecne praktyki 2009/2010 Okres trwania Okres trwania w godzinach (około) geodezja dni geodezja I 2 tygodnie 45 Podstaw nauk o Ziemi 4 dni 9 gleboznawstwo z geomorfologią dni Gleboznawstwa 2 dni 6 Praktyka z rolnictwa 23 7 dni geodezja II dni geodezja II 14 dni 40 geodezja wyższa dni geodezja wyższa 1 tydzień 25 ewidencje tygodni fotogrametria i teledetekcja 1 tydzień 25 geodezja rolna 1 tydzień 15 dyplomowa tyg. dyplomowa 2 tyg. 40 wyceny nieruchomości tydzień 20 produkcyjna z katastru nieruchomości 2 tyg. 40 W sumie:

30 Podsumowanie System szkolny w świecie współczesnym nie może zapewnić wykształcenia wystarczającego na całe życie. Kształcenie szkolne, choćby na najwyższym poziomie powinno być tylko początkiem kształcenia permanentnego. Należy utrzymać uniwersalny charakter zawodu geodety, który powinien być wszechstronnie przygotowany do zawodu, a specjalizację uzupełniać w toku pracy zawodowej wykonując różnorakie asortymenty robót lub dokształcając się w innej formie (szkolenia, studia podyplomowekrótkoterminowe, praktyki specjalistyczne, etc.).

31 System oświaty nie jest czymś trwałym, zmienia się wraz z przemianami gospodarczymi, politycznymi i społecznymi. Dążenie do doskonalenia i reformowania narodowych struktur oświatowych jest elementem łączącym kraje europejskie. Idealny system nie istnieje, wspólna wymiana doświadczeń, poszukiwanie rozwiązań przez państwa Unii wraz z tymi, które teraz do niej dołączyły stanowią gwarancję wykształcenia nowoczesnego pokolenia Europejczyków, geodetów.

32 Potrzebne jest permanentne szkolenie kadry inżynierskiej realizującej zadania wykonawstwa geodezyjnego jak też zatrudnionej w administracji państwowej, co zostanie ujęte w prawie geodezyjnym.

33 Cytat ze strony internetowej jednej z wyższych uczelni zachęcający do podjęcia studiów o kierunku geodezja i kartografia: To nie będą łatwe studia. Ale zbudują one podstawy do Twojego zawodowego doświadczenia

34 Dziękuję za uwagę