Bilans energetyczny dotyczący odnawialnych źródeł energii na terenie gminy Sosnowica - analiza moŝliwości

Transkrypt

1 Bilans energetyczny dotyczący odnawialnych źródeł energii na terenie gminy Sosnowica - analiza moŝliwości Kajetan Kościk Akademia Rolnicza w Lublinie Wydział Nauk Rolniczych w Zamościu

2 Opracowywanie bilansu rozwoju bioenergetyki Określenie uwarunkowań prawnych rozwoju bioenergetyki na terenie objętym strategią zgodność z lokalnymi planami zagospodarowania przestrzennego oraz strategią rozwoju gminy uwzględnienie ograniczeń prawnych w zakresie ochrony środowiska (sieć NATURA 2000, parki narodowe i krajobrazowe itp.) Ocena zapotrzebowania na energię w gminie ze szczególnym uwzględnieniem: duŝych odbiorców energii (szkoły, urzędy, przychodnie, zakłady przemysłowe) lokalnych odbiorców o strukturze rozproszonej

3 Opracowywanie bilansu rozwoju bioenergetyki Rozpoznanie lokalnych zasobów odnawialnych źródeł energii: wodnej, wiatrowej, słonecznej, geotermalnej, biomasy. Określenie potencjału poszczególnych rodzajów biomasy: odpady z produkcji leśnej i przemysłu drzewnego, odpady z rolnictwa (słoma, siano, gnojowica itp.), biomasa z celowych upraw. Ustalenie uwarunkowań glebowo klimatycznych uprawy roślin energetycznych

4 Opracowywanie bilansu rozwoju bioenergetyki Dobór gatunków najlepszych w konkretnych warunkach środowiskowych (rejonizacja) Określenie form organizacyjnych zaopatrzenia w biomasę zapewniających ciągłość dostaw Określenie najkorzystniejszych technologii wykorzystania biomasy pod względem: logistycznym, ekonomicznym i energetycznym. Oszacowanie wpływu na środowisko planowanych inwestycji Wskazanie zasad i moŝliwości dofinansowania inwestycji ze źródeł zewnętrznych

5 Zakres opracowania analiza uwarunkowań prawnych wykorzystania odnawialnych źródeł energii w Polsce i Unii Europejskiej oraz w kontekście regionalnym, wyznaczenie celów, priorytetów i działań na rzecz rozwoju odnawialnych źródeł energii w gminie Sosnowica, ogólna charakterystyka odnawialnych źródeł energii, charakterystyka i klasyfikacja biomasy, takiej jak np. drewno i odpady drzewne, słoma, siano, rośliny wieloletnie i jednoroczne uprawiane na cele energetyczne, przeprowadzenie analizy uwarunkowań przyrodniczo-rolniczych produkcji biomasy na cele energetyczne, określenie parametrów energetycznych biomasy, określenie rodzajów biomasy moŝliwej do pozyskania w regionie, określenie korzyści wynikających z wykorzystania odnawialnych źródeł energii, analiza moŝliwości pozyskania dofinansowania zewnętrznego na przedsięwzięcia ekoenergetyczne

6 Baza surowcowa dla gminy Sosnowica - teren gminy Sosnowica, - Dębowa Kłoda, - Uścimów, - Ludwin, - Urszulin, - Stary Brus.

7 Dokumenty programowe Unii Europejskiej Biała Księga Energia dla przyszłości odnawialne źródła energii z 1997 roku Zielona Księga O bezpieczeństwie energetycznym z 2000 roku Zielona Księga Osiągając więcej zuŝywając mniej z 2005 roku Zielona Księga Europejska strategia na rzecz zrównowaŝonej, konkurencyjnej i bezpiecznej energii z 2006 roku Dyrektywa 2001/77/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie wspierania na rynku wewnętrznym produkcji energii elektrycznej wytwarzanej ze źródeł odnawialnych Dyrektywa 2001/80/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ograniczania emisji niektórych zanieczyszczeń do powietrza z duŝych obiektów energetycznego spalania Dyrektywa 2003/30/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie wspierania uŝycia w transporcie biopaliw lub innych paliw odnawialnych Komunikat Komisji WE COM(2005) 628 Plan działania w sprawie biomasy z dnia r.

8 Polskie dokumenty programowe Ustawa Prawo energetyczne z dnia 10 kwietnia 1997 roku Rezolucja Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 8 lipca 1999 r. w sprawie wzrostu wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych Strategia Rozwoju Energetyki Odnawialnej z 2000 roku Rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 19 grudnia 2005 r. w sprawie szczegółowego zakresu obowiązków uzyskania i przedstawienia do umorzenia świadectw pochodzenia, uiszczenia opłaty zastępczej oraz zakupu energii elektrycznej i ciepła wytworzonych w odnawialnych źródłach energii Ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. o biokomponentach i biopaliwach Polityka energetyczna Polski do 2025 roku przyjęta w 2005 roku Polityka klimatyczna Polski. Strategia redukcji emisji gazów cieplarnianych w Polsce do roku 2020 Projekt Narodowego Planu Rozwoju na lata Strategia Rozwoju Kraju

9 Regionalne dokumenty programowe Strategia Rozwoju Województwa Lubelskiego na lata Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Lubelskiego Stan i Rozwój Województwa Lubelskiego 2001r. Raport Program ZrównowaŜonego Rozwoju Rolnictwa i Obszarów Wiejskich Województwa Lubelskiego Program Ochrony Środowiska Województwa Lubelskiego na lata Regionalna Strategia Innowacji Województwa Lubelskiego Regionalny Program Operacyjny Województwa Lubelskiego na lata Wojewódzki Program Rozwoju Alternatywnych Źródeł Energii dla Województwa Lubelskiego

10 Lokalne dokumenty programowe Strategia Rozwoju Gminy Sosnowica przyjęta uchwałą Rady Gminy Sosnowica w dniu 31 października 2005 r. Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Sosnowica przyjęty uchwałą Rady Gminy Sosnowica w dniu 31 października 2005 r. Gminna Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych przyjęta uchwałą Rady Gminy Sosnowica w dniu 28 lutego 2006 r. Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Sosnowica przyjęte uchwałą Rady Gminy Sosnowica w dniu 24 kwietnia 1997 r. Plan Rozwoju Miejscowości Sosnowica w Gminie Sosnowica przyjęty uchwałą Rady Gminy Sosnowica w dniu 28 lutego 2006 r. Strategia Rozwoju Powiatu Parczewskiego Strategia ZrównowaŜonego Rozwoju Polesia Zachodniego , Lublin 2003r.

11 Priorytety rozwoju OZE w gminie Sosnowica Priorytety prowadzą do osiągnięcia celów rozwoju gminy w sferze energetyki. Priorytety rozwoju energetyki ze źródeł odnawialnych w gminie Sosnowica: Priorytet 1 - Realizacja polityki energetycznej państwa i województwa. Priorytet 2 - Zwiększenie poziomu bezpieczeństwa energetycznego. Priorytet 3 Ochrona środowiska i redukcja emisji zanieczyszczeń.

12 Cele - zdefiniowane dla kaŝdego z priorytetów i precyzujące, w jaki sposób będą one osiągane. Realizacja polityki energetycznej państwa i województwa - cele: - Osiągnięcie poziomu zuŝycia OZE do 7,5% (cel długookresowy) i 3,6% (cel krótkookresowy). - Realizacja zasad zrównowaŝonego rozwoju. Zwiększenie poziomu bezpieczeństwa energetycznego regionu - cele: - Dywersyfikacja źródeł energii. - Zmniejszenie zuŝycia paliw kopalnych. - Optymalizacja wykorzystania surowców energetycznych, zwłaszcza zasobów biomasy, których potencjał na co wskazuje diagnoza stanu rokuje największe nadzieje na wykorzystanie w energetyce. - Tworzenie nowych miejsc pracy. - OŜywienie gospodarcze obszarów wiejskich. - Rozwój gospodarki regionu. - Zmiana kierunku przepływu strumieni pienięŝnych płatności za energię. Ochrona środowiska i redukcja emisji zanieczyszczeń - cele: - Ochrona środowiska przed negatywnymi skutkami procesów energetycznych. - Realizacja zapisów Protokołu z Kioto. - Racjonalne wykorzystanie OZE. - Zagospodarowanie nieuŝytków rolnych.

13 Dla realizacji wymienionych celów będą słuŝyły następujące działania: Propagowanie na szeroką skalę wśród ludności miejscowej oraz w regionie idei szerszego zastosowania OZE. Zainteresowanie regionem inwestorów z zakresu sektora odnawialnych źródeł energii. Propagowanie nowoczesnych technologii i urządzeń przetwarzających energię ze źródeł odnawialnych na nośniki uŝyteczne we wszystkich sferach: produkcji, usług i konsumpcji. Popularyzacja i wdroŝenie najlepszych praktyk w dziedzinie wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych w sferze rozwiązań technologicznych, administracyjnych i finansowych. Szeroka informacja na temat występowania OZE w regionie i moŝliwości jej pozyskania. Informacja na temat moŝliwości pozyskania środków finansowych na inwestycje związane z wykorzystywaniem OZE. Propagowanie szerszego wykorzystania odpadów rolnych poprodukcyjnych jako biomasy energetycznej. Realizacja inwestycji ekoenergetycznych.

14 Energia słoneczna

15 Energia słoneczna R I - rejon nadmorski - o najwyŝszych sumach rocznego promieniowania słonecznego, rocznych zasobach przekraczających 950 kwh/m2 oraz najlepszych warunkach wykorzystania w okresie letnim i najgorszych zimą. R II - rejon wschodni - o najwyŝszych sumach rocznego promieniowania słonecznego i rocznych zasobach przekraczających 950 kwh/m2. R III - rejon centralny - o rocznych zasobach kwh/m2, w obrębie którego wyodrębniono podrejon górnego dorzecza Odry R IIIa ze względu na nieznacznie większe zasoby w półroczu zimowym. R IV - rejon południowy - o zasobach mniejszych od 900 kwh/m2, w obrębie którego wyodrębniono podrejon Sudetów i Przedgórza Sudeckiego R IVa ze względu na wyŝsze zasoby w półroczu letnim i niŝsze w półroczu zimowym.

16 Energia słoneczna

17 Energia słonecznaenergia wiatrowa

18 Energia wiatrowa UŜyteczna energia wiatru brutto w kwh z jednego m 2 powierzchni zakreślonej skrzydłami siłowni moŝliwa do uzyskania na wysokości 30, 50 i 70 m n.p.g. w klasach szorstkości 0 1, 2, 3 Klasy szorstkości terenu 30 m Wysokość n.p.g. 50 m 70 m

19 Energia geotermalna

20 Potencjalne zasoby słomy i siana Gmina Produkcja słomy (t) ZuŜycie słomy (t) Do wykorzystania energetycznego (t) ZboŜa Rzep ak Razem Pasza Ściółk a Przyo ranie Słoma Siano Sosnowica Dębowa Kłoda Uścimów Ludwin Urszulin Stary Brus RAZEM

21 Zalety Spalanie ziarna owsa Wady - duŝy udział w strukturze zasiewów gminy Sosnowica i gmin ościennych, - zerowy bilans emisji CO 2, - moŝliwość wykorzystania powstałego popiołu do nawoŝenia pól, - uniezaleŝnienie się gospodarstwa od zewnętrznych dostawców surowców energetycznych, - lokalna produkcja surowca, - uprawa z wykorzystaniem powszechnie dostępnych maszyn i urządzeń, - ograniczenie odpływu środków finansowych z gminy, - cena niezaleŝna od cen paliw na rynkach światowych, - zagospodarowanie gleb odłogowanych, niskiej jakości, - wykorzystanie nadprodukcji ziarna, - oŝywienie gospodarcze terenów rolniczych, - wygoda i łatwość obsługi urządzeń grzewczych - znaczne wahania cen zbóŝ - potrzeba nagromadzenia odpowiedniej ilości surowca lub zapewnienie sukcesywnych jego dostaw, - zagroŝenie gryzoniami w trakcie przechowywania, - niŝsza sprawność adaptacji do palnika kotłów starego typu, przystosowanych na paliwo stałe, - groźba niŝszej trwałości instalacji grzewczej przy adaptacji palników do starych kotłów spowodowana korozją termiczną, - podatność na efekt niepełnego spalania paliwa i wzrostu zanieczyszczenia komory spalania

22 Potencjał techniczny drewna Powierzchnia gruntów leśnych [ha] Gmina Ogółem w tym lasów razem Publicznych Skarbu Państwa razem w zarządzie L.P. Prywat nych ogółem Potencjał techniczny drewna [t] Sosnowica Dębowa Kłoda Uścimów Ludwin Urszulin Stary Brus Razem

23 Podsumowanie Analiza przeprowadzona przez autorów niniejszej strategii wskazuje na biomasę jako najwaŝniejsze odnawialne źródło energii moŝliwe do wykorzystania w gminie Sosnowica Gmina leŝy w obszarze o stosunkowo duŝych sumach rocznego promieniowania słonecznego, dlatego teŝ autorzy strategii uznali zasoby energii słonecznej, obok biomasy, za najwaŝniejsze. Urządzenia solarne proponuje się wykorzystywać do przygotowania ciepłej wody uŝytkowej w gospodarstwach domowych, budynkach uŝyteczności publicznej, a takŝe w suszarnictwie. Technologie pozyskiwania energii odnawialnej z pozostałych źródeł (woda, wiatr, geotermia) są stosunkowo drogie i mało dostępne. Zasoby innych źródeł odnawialnych są w badanym regionie ograniczone i trudne do oszacowania ze względu na ich niestabilny charakter. Ponadto wykorzystanie tych zasobów wymaga tworzenia od podstaw kosztownej infrastruktury technicznej poprzedzonego równie kosztownymi badaniami (np. badania pokładów wód geotermalnych czy lokalne pomiary wietrzności).