NUMER 4. W 8 STRON DOOKOŁA SZKOŁY LUTY 2014 r. Dziś w numerze: NASZ PATRON KRÓL WŁADYSŁAW JAGIEŁŁO

Transkrypt

1 Dziś w numerze: NASZ PATRON KRÓL WŁADYSŁAW JAGIEŁŁO

2 ładysław II Jagiełło Władysław II Jagiełło, urodzony ok r. lub ok r. zmarł 1 czerwca 1434 r. Wielki książę litewski w latach i Król Polski panujący od 1386 r. do 1434 r. i najwyższy książę litewski ( ). Syn Olgierda i jego drugiej żony Julianny, córki księcia twerskiego, Aleksandra, wnuk Giedymina. Założyciel dynastii Jagiellonów i patron naszej szkoły. Jagiełło objął tron wielkoksiążęcy w Wilnie po śmierci ojca w 1377 i odsunął od władzy księcia Kiejstuta. Dostrzegając zagrożenie ze strony zakonu krzyżackiego, zaczął poszukiwać kolejnego sojusznika w walce z nim. Znalazł go w Królestwie Polskim, na którego tronie w październiku 1384 roku zasiadła Jadwiga Andegaweńska, córka Ludwika. Stosunki polsko-litewskie zaczęły się poprawiać. W 1385 Jagiełło zawarł z Polską unię w Krewie, zobowiązując się do przyjęcia chrztu i chrystianizacji Litwy oraz poślubienia królowej polskiej, Jadwigi w zamian za tron polski. 15 lutego 1386 roku uroczyście przyjął chrzest oraz imię Władysław. Trzy dni później ożenił się z Jadwigą, a 4 marca został koronowany na króla Polski. Unia personalna dawała korzyści obu państwom. Polska miała ułatwioną ekspansję handlową na Wschód, Litwa zaś zyskała ochronę przed najazdem krzyżackim. W 1401 Władysław Jagiełło oddał władzę na Litwie swojemu stryjecznemu bratu, księciu Witoldowi, zachowując tytuł najwyższego księcia Litwy. Prowadził wielką wojnę z zakonem krzyżackim ( ) i dowodził zwycięskimi wojskami polsko-litewskimi w bitwie pod Grunwaldem. Pokojami toruńskim i melneńskim uregulował stosunki Polski i Litwy z Krzyżakami. Dzięki niemu 29 lipca 1423 roku Łódź uzyskała prawa miejskie, które umożliwiały jej rozwój. Jego panowanie korzystnie wpłynęło na rozwój Polski. Maria Janczewska kl. VI b

3 Jadwiga i Jagiełło prowadzili oddzielne kuchnie i tylko czasami zasiadali do jednego stołu. Podczas dalszych podróży królowi towarzyszyło zwykle 4 tysiące ludzi dworu, wojska i służby. Na deser dworski podawano ciasta, a także owoce: gruszki, jabłka, śliwki, wiśnie, czereśnie, orzechy, czasami figi i rodzynki. Królowa lubiła pieczone gruszki i jabłka, a król często jadał kisiel. Para królewska miała na Wawelu i w innych zamkach osobne łaźnie. Władysław Jagiełło często polował, lubił grzyby, najbardziej smardze. W 1393 roku król dokonał drugiej fundacji klasztoru na Jasnej Górze. Jagiełło korzystał z łaźni co trzeci dzień, a książę Witold prawie codziennie. W ciągu roku dwór królewski zużywał blisko 270 tysięcy jaj. Informacje zaczerpnięte z książki Jarosława Machnickiego Przewrotna historia Polski do 1795 r. Wojtek Sobol, Kuba Marszałkowski, Maksym Tosik kl. V b

4 LAUREACI KONKURSU LITERACKIEGO LIST DO WŁADYSŁAWA JAGIEŁŁY I miejsce Stanisław Polit kl. IV b II miejsce Natalia Więckowska kl. V b III miejsce Klara Górecka kl. IV b Łódź, dn. 4 lutego 2014r. Drogi Królu Władysławie! Dzisiaj na lekcji historii nauczycielka opowiadała nam o Tobie. Dowiedziałem się, że żyłeś w XV wieku i byłeś władcą Polski. Zanim objąłeś polski tron, panowałeś na Litwie. Na mocy unii w Krewie rozpocząłeś rządy w obu krajach. Zastanawiałem się, czy dobrze zrobiłeś podpisując ten dokument. Myślę, że to była właściwa decyzja. Oba państwa miały przecież wspólnego wroga Krzyżaków. Poza tym z tego, co wiem Jadwiga była bardzo dobrą żoną. Spodobała mi się też Twoja odwaga w bitwie pod Grunwaldem w 1410 roku. Mam dla Ciebie ciekawostkę byłeś najdłużej panującym królem Polski. Władałeś przez 48 lat. Moja szkoła nosi Twoje imię. Chętnie zaprosiłbym Cię do moich czasów, do mojego domu w Łodzi. Nie wiem tylko, czy by Ci się spodobało w XXI wieku. Dlatego chcę Cię na tę wizytę przygotować przez porównanie warunków życia kiedyś i teraz. Na początek zajmę się sposobami przesyłania informacji. W Twoich czasach wysyłałeś konnego posłańca, który przewoził ważne wiadomości. W XXI wieku przekazywane są one za pomocą SMS-ów, maili, telefonów i skype a. Pewnie ciekawi Cię, co oznaczają te nazwy. SMS to krótka wiadomość tekstowa wysyłana przez urządzenia nazywane telefonami komórkowymi. Są one małe (zwykle prostokątne), zazwyczaj z klawiszami, wyświetlaczem i głośnikiem. Za pomocą telefonów można też dzwonić. Wtedy dwie osoby słyszą siebie nawzajem. Mailem nazywamy wiadomość elektroniczną

5 przesyłaną przez komputer, bardzo mądrą maszynę. Skype umożliwia rozmowy video, polegające na tym, że dwie osoby widzą się i słyszą nawzajem. Teraz dokonam zestawienia sposobów przemieszczania się. W XV wieku poruszano się konno. W moich czasach pokonujemy drogę za pomocą samolotów i samochodów. Samolot to maszyna, która lata i przypomina wielkiego, metalowego ptaka. Samochodem zaś nazywamy pojazd na paliwo (np. benzynę), który jeździ po drogach. Warto też porównać jedzenie. W czasach Twojego panowania posilaliście się kaszą, pieczonym mięsem, żurem, piwem i wodą. Teraz jemy ziemniaki, włoszczyznę, pizzę i zupy w proszku, a pijemy herbatę i kawę. Ziemniaki i włoszczyzna to warzywa. Zostały sprowadzone do Polski w XVI wieku przez Bonę, żonę Twojego wnuka, Zygmunta Starego. Herbatę i kawę zaliczamy do napojów: herbata zawiera suszone liście tego krzaku, a kawa kofeinę. Pizza to moje ulubione danie, w którym na drożdżowym cieście układa się mięso i ser, a całość zapieka się w piekarniku. Zupy w proszku stanowią szybką wersję tradycyjnej zupy. Powstają, gdy specjalny proszek zalejemy gorącą wodą. Teraz zajmę się szkolnictwem. W XV wieku w Polsce był jeden uniwersytet, który został odnowiony dzięki klejnotom Twojej żony Jadwigi. Uczyli się jedynie chłopcy, synowie szlachty. Niestety, wtedy dzieci mieszczan i chłopów nie mogły zdobywać wiedzy. W szkołach stosowano karę chłosty. Książki były pisane ręcznie i bardzo drogie. W XXI wieku jest wiele uniwersytetów, nawet u mnie w Łodzi działa kilka uczelni, jednak Uniwersytet Jagielloński w Krakowie cieszy się nadal bardzo dużym powodzeniem. Przede wszystkim jest darmowe szkolnictwo. Wszyscy mogą się uczyć, nawet kobiety. Nie ma kar cielesnych. Książki są drukowane, od kiedy Jan Gutenberg wynalazł druk w połowie XV wieku. Wydaje się je na papierze, ale można też czytać na małych czytnikach elektronicznych. Tak wyglądają moje przemyślenia i różnice, jakie przez 600 lat powstały. Teraz kraj jest bardziej nowoczesny. Nie mamy króla. Władzę sprawuje sejm, senat, prezydent i premier. Ustrój ten nie nazywa się monarchią, lecz demokracją. Mam nadzieję, że opisane przemiany nie zniechęciły Cię do wizyty w XXI wieku. Jeszcze raz Cię zapraszam i oczekuję z niecierpliwością. Stanisław Polit uczeń klasy IV b

6 Drogi Królu! Łódź, r. Jest mi niezmiernie miło, że mogę do Waszej Wysokości napisać. Od ostatniego mojego listu upłynęło trochę czasu i jestem ciekawa, jak zdrowie Szanownego Króla. Pozwolę sobie przypomnieć się Waszej Wysokości. Mam na imię Natalia, w tym roku skończę 12 lat i razem z moimi rodzicami oraz bratem mieszkam w Polsce, w Łodzi. Od ostatniej wizyty Szanownego Króla dużo się tu zmieniło. Postanowiłam napisać do Waszej Wysokości, aby podziękować. Niedawno obchodziliśmy rocznicę odzyskania przez Łódź niepodległości. Wydarzenie to skłoniło mnie do przemyśleń i refleksji. Doszłam do wniosku, że nie byłoby tego święta, gdyby nie wydarzenia z XV wieku. Wtedy to właśnie, Miłościwy Królu, podjąłeś decyzję o nadaniu mojemu miastu praw miejskich. Było to w roku Od tej pory mała wieś, którą dotąd była Łódź, dawniej Łodzia, zaczęła się pięknie rozwijać. Pojawiły się urzędy administracyjne i sądownicze, zaczęto pisać księgi miejskie, prowadzono spisy ludności i powstała pieczęć miasta. Regularnie odbywały się też jarmarki i targi, na które z okolicznych miejscowości przyjeżdżali kupcy sprzedawać swoje towary. Wielu z nich zostało już w Łodzi na stałe. Na przestrzeni stuleci miasto zmieniało się, aż w XIX wieku stało się ośrodkiem przemysłowym. Powstało wiele fabryk, tkalni i przędzalni. Ludzie, którzy w nich pracowali, przyjeżdżali z okolicznych mniejszych miejscowości i wsi w poszukiwaniu pracy. Jedną z najokazalszych ówczesnych fabryk była Manufaktura należąca do Izraela Poznańskiego, która we współczesnej Łodzi stała się jednym z największych centrów handlowych w Polsce i Europie. Wszystko to spowodowało też, iż stare drewniane domy zaczęły zastępować piękne kamienice, które do dziś możemy oglądać na ulicy Piotrkowskiej. Pojawiły się też szkoły, apteki, szpitale oraz parki miejskie. Niestety wiek XX nie był już tak łaskawy dla mojego miasta. Szczególnie II wojna światowa, z którą nastała okupacja niemiecka, bardzo zmieniła Łódź. Zresztą z własnego doświadczenia, Królu, wiesz, że wojna, zazwyczaj niesie ze sobą zniszczenie. Tak było i tym razem. Na szczęście 19 stycznia 1945 roku miasto odzyskało niepodległość i rozpoczął się nowy okres w jego historii. Dzisiaj na pewno nie poznałbyś Miłościwy Królu grodu, któremu niegdyś dałeś początek. Miejscowość jest stolicą województwa łódzkiego. Łódź stała się miastem studenckim, ośrodkiem kulturalnym i sportowym. Co roku odbywa się tu dużo ciekawych imprez. W granicach naszego miasta znajdują się tereny, które kiedyś były okolicznymi wsiami, jak na przykład Retkinia, gdzie mieszkam i chodzę do szkoły noszącej Twoje imię, Królu. Mam nadzieję, że mój list zaciekawił Waszą Wysokość. Proszę pozdrowić rodzinę królewską. Życzę dużo zdrowia. Z wyrazami szacunku Natalia. Więckowska

7 Szanowny Królu Władysławie! Łódź, r. Nazywam się Klara Górecka. Jestem uczennicą Szkoły Podstawowej nr 41 w Łodzi, która nosi Twoje imię. Chciałabym opowiedzieć Ci pewną historię. Mieszkam niedaleko miasta Łódź, obok wsi Grunwald. Została ona tak nazwana w 1910 roku, w 500 lat po Twoim wielkim zwycięstwie nad Krzyżakami w bitwie pod Grunwaldem. W 1910 roku Polska nie była wolnym krajem, była pod zaborami. Ludzie, którzy nadali nazwę miejscowości, chcieli upamiętnić w ten sposób Twoje, Królu wielkie zwycięstwo. W 2010 roku, w 600 rocznicę bitwy, w mojej małej wsi odbył się imponujący pokaz rekonstrukcja bitwy. Wspaniali rycerze na koniach walczyli ze sobą. Robiło to wielkie wrażenie. Wyobraziłam sobie, jak pięknie musieli wyglądać prawdziwi rycerze w zbrojach, z mieczami, tarczami walczący z zakonem krzyżackim. Stoczenie takiej bitwy wymagało wielkiej odwagi. Sam dźwięk uderzania końskich kopyt wprowadzał podniosły nastrój. Wielkie czarne krzyże na białych płaszczach przerażały rycerzy. Parę dni później, spacerując po lesie, zobaczyłam w krzakach małe urządzenie. Domyśliłam się, że może to być wehikuł czasu. Cofnęłam się o 500 lat do czasów po Twojej śmierci. Okazało się, że decyzja o unii z Litwą była bardzo słuszna. Oba państwa rządzone razem stały się silniejsze. Dynastia, której dałeś początek, okazała się jedną z najznamienitszych w Europie. Czasy Twojego panowania były oceniane bardzo dobrze. W kolejnych wiekach nasze państwo przeżywało wiele trudnych chwil. W 1795 r. w wyniku zaborów na 123 lata straciło niepodległość. Dopiero w 1918 r. po I wojnie światowej Polska stała się znów wolna. Dowiedziałam się tego wszystkiego na lekcjach historii. Kiedy o tym pomyślałam, uświadomiłam sobie, że muszę wracać. Nadworny astronom dał mi zadanie do wykonania. Miałam wejść na szczyt tajemniczej góry i napisać ten list do Ciebie. Jego kopię mogłam zostawić sobie na pamiątkę. Za pomocą wehikułu czasu wróciłam do domu. Jestem dumna, że moja szkoła może nosić imię tak wspaniałego króla. Na tym kończę. Mam nadzieję, że kiedyś się spotkamy. Z wyrazami szacunku Klara Górecka

8 LAUREACI KONKURSU PLASTYCZNEGO WŁADYSŁAW JAGIEŁŁO WYOBRAŹNIĄ MALOWANY I miejsce Klaudia Kołodziejczyk kl. VI a II miejsce Karolina Kresowka kl. VI a Aleksandra Proske kl. V a III miejsce Joanna Bińczyk kl. V c Weronika Warchoł kl. V b Klaudia Kołodziejczyk kl. VI a Karolina Kresowska kl. VI a Aleksandra Proske kl. V a

9 Joanna Bińczyk kl. V c Weronika Warchoł kl. V b LAUREACI KONKURSU PLASTYCZNEGO DLA KLAS I -III WŁADYSŁAW JAGIEŁŁO WYOBRAŹNIĄ MALOWANY I miejsce Zuzanna Bohdanowicz kl. III d II miejsce Arika Wiktorowicz III a III miejsce Alicja Zielińska III b KLASY I I miejsce Tymek Mokwiński kl. I d II miejsce Michał Wojtysiak I b Szymon Kraszewski I d III miejsce Paulina Kasprzyk I c Nikola Pawlak I d

10 Zuzanna Bohdanowicz kl. III d Arika Wiktorowicz kl. III a Alicja Zielińska kl. III b Tymek Mokwiński kl. I d

11 Michał Wojtysiak kl. I b Szymon Kraszewski kl. I d Paulina Kasprzyk kl. I c Nikola Pawlak kl. I d LAUREACI KONKURSU HISTORYCZNO-INFORMATYCZNEGO WŁADYSŁAW JAGIEŁŁO-NASZ PATRON I miejsce Michał Domagała kl. VI b II miejsce Monika Turkowska kl. VI a III miejsce Stanisław Polit kl. IV b Michał Tulin kl. IV b

12 LAUREACI KONKURSU HISTORYCZNO-INFORMATYCZNEGO NA PREZENTACJĘ MULTIMEDIALNĄ WŁADYSŁAW JAGIEŁŁO-NASZ PATRON I miejsce Mateusz Jaśkiewicz kl. V a II miejsce Jakub Marszałkowski kl. V b III miejsce Zuzanna Cytryniak kl. V a Mikołaj Zieliński kl. V b Obchody Dnia Patrona poprzedzone zostały różnorodnymi konkursami dotyczącymi Władysława Jagiełły (literackim, plastycznym, historyczno-informatycznym na prezentację multimedialną oraz historyczno-informatycznym dotyczącym znajomości faktów z życia wielkiego władcy). Uczniowie naszej szkoły mogli więc stanąć w szranki w wielu dziedzinach. Wykazali się wiedzą i udowodnili, że są plastycznie uzdolnieni. Gratulujemy wszystkim zwycięzcom!!! Tytuł: W 8 stron dookoła szkoły Redaktorzy: Natalia Bednarek VI b, Julia Duraj kl. VI b, Maja Kwiatkowska VI b, Julia Płonka VI b, Jakub Marszałkowski kl. V b, Gabriela Paradowska kl. V b, Wojciech Sobol kl. V b, Julia Staniszewska kl. V b, Maksym Tosik kl. V b, Weronika Warchoł kl. V b, Natalia Więckowska kl. V b, Zuzanna Wiśniewska kl. V b, Olga Zając kl. V b, Julia Mokwińska kl. V c, Jakub Tarnowski kl. V c, Natalia Dubiel kl. IV b. Opiekunowie redakcji: p. Ewa Mospinek i p. Marzena Jaśkiewicz.