INTERPRETACJE w Katowicach

Transkrypt

1

2 XVII Ogólnopolski Festiwal Sztuki Reżyserskiej INTERPRETACJE w Katowicach 7 15 listopada 2015 Dyrektor Artystyczny Festiwalu KATARZYNA JANOWSKA Dyrektor Organizacyjny Festiwalu IZABELA KOSOWSKA Festiwal pod patronatem Prezydenta Miasta Katowice MARCINA KRUPY Patronat honorowy: Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego MAŁGORZATA OMILANOWSKA Marszałek Województwa Śląskiego WOJCIECH SAŁUGA Organizatorzy: Urząd Miasta Katowice Centrum Kultury Katowice im. Krystyny Bochenek Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Projekt objęty Mecenatem Samorządu Miasta Katowice 2 / Interpretacje 2015 KATOWICE

3 fot. A. Ławrywianiec Laur Konrada główna nagroda Ogólnopolskiego Festiwalu Sztuki Reżyserskiej IN- TERPRETACJE, jedna z najważniejszych nagród reżyserskich w dziedzinie teatru w Polsce. Nazwa nagrody nawiązuje do postaci wybitnego inscenizatora teatralnego, Konrada Swinarskiego autora niezapomnianych realizacji dramatów Wyspiańskiego, Mickiewicza, Shakespeare a i Brechta oraz współczesnych sztuk polskich autorów. Swinarski nie ujawniał swej intelektualnej interpretacji autora, dzieła Rozmaite interpretacje poznawał, żeby je później rozbijać. Po omówieniu wszystkich zaczynał jeszcze raz, od nowa, to właśnie było najważniejsze. ( ) Brał daną interpretację, osadzał ją w przedstawieniu, a następnie rozbijał. Kiedy coś zaczynało mu się zgadzać, brzmieć harmonijnie, zaraz starał się to zohydzić, przekręcić. Tak uzyskiwał bogactwo figury ludzkiej czy bogactwo zachowania. Szukał wieloznaczności, nie zaś sprowadzał do jednoznaczności. Jan Błoński w rozmowie z Józefem OpalskiM / Rozmowy o Konradzie Swinarskim i»hamlecie« / 3

4 INTERPRETACJE 2015 Kim jestem? Kim jesteś? pytania o tożsamość W głównym pawilonie na tegorocznym Biennale w Wenecji stały walizki, skrzynie, wielkoformatowe zdjęcia mistrzów włoskiego kina przygotowane do transportu. Europa pakuje swój dobytek, czeka na przyjęcie czegoś nowego. Jakie będzie to nowe? Co stanowi o rdzeniu Europy? Kim jesteśmy? Zaraz potem o brzegi Europy zaczęła rozbijać się fala uchodźców. Pytania o tożsamość stawiane przez artystów stały się dramatycznie aktualne. I to one są motywem przewodnim tegorocznej edycji Festiwalu Interpretacje. fot. JAKUB PATROWICZ Kiedy słyszę, że powinniśmy zamknąć granice dla uchodźców, czytam to jako wezwanie do redefinicji naszej tożsamości. Aktem definiującym tożsamość jest bowiem wybór wartości. Mówiąc najprościej, jest się takim, jakim się siebie wymyśli. A tworzy się siebie w oparciu o przeszłość i teraźniejszość. 4 / Interpretacje 2015 KATOWICE

5 INTERPRETACJE 2015 Byłam przekonana, że na naszą tożsamość składa się tak chętnie przywoływana wielokulturowa tradycja, wartości chrześcijańskie ważne dla dużej części społeczeństwa, wreszcie doświadczenie Solidarności. A zatem, zgodnie z tak rozumianą tożsamością, nie powinniśmy oklaskiwać tych, którzy cynicznie, dla doraźnych korzyści politycznych wypuszczają demony niechęci do Innych. A jednak ponad połowa z nas jest przeciwna przyjmowaniu uchodźców. To znaczy, że nasze działania, myśli, przekonania pozostają w sprzeczności z deklarowaną tożsamością. Taki rozdźwięk może prowadzić do choroby, autoagresji, zaburzeń w rozpoznaniu rzeczywistości. Wydaje się, że jako społeczeństwo znaleźliśmy się właśnie w tym punkcie. Najlepszymi terapeutami społecznych traum są artyści. Obdarzeni specjalnym słuchem do tego, co podskórne, zazwyczaj wyprzedzają lub materializują plemienne uprzedzenia i lęki. W zaproszonych przez nas spektaklach toczy się owinięta w sztukę debata na temat tożsamości polskiej, europejskiej, osobistej, płciowej. Debata ważna, bo nie poddana doraźnym celom, a przede wszystkim wyposażona w moc oczyszczenia. Grę z polską tożsamością prowadzą w konkursowym spektaklu nie-boska komedia. Wszystko powiem Bogu! Monika Strzępka i Paweł Demirski. W scenicznej opowieści na motywach dramatu Zygmunta Krasińskiego autorzy wwiercają się w romantyczny rdzeń polskości, żonglują wyobrażeniami, mitami, ikonami popkultury fermentującymi na naszych oczach w czasie spektaklu. Strzępka, każąc wykrzykiwać aktorom litanie deklaratywnych prawd i pusto brzmiących wartości obnaża zamęt panujący w naszej świadomości. W psychologii na pojęcie tożsamości, oprócz odpowiedzi na pytanie: kim jestem w relacji z innymi, składa się odpowiedź na pytania: kim jestem ja sam/ ja sama? Na tak postawione pytanie odpowiadam bez namysłu: kobietą, matką, Polką. Dwie pierwsze składowe dotyczą płci determinującej moje bycie w świecie i w społeczeństwie. O konstytuowaniu się nowoczesnej tożsamości kobiet opowiadają spektakle Portret damy Eweliny Marciniak i Faust Michała Borczucha. Próbą wejścia w mroczną, społeczną podświadomość jest spektakl Pawła Miśkiewicza Kto wyciągnie kartę wisielca, kto błazna? na motywach Szekspirowskiego Króla Leara. Archetypiczna przypowieść o relacjach w rodzinie, o starości, o deprawacji władzą skłania do pytań czy jako zbiorowość umiemy uszanować słabość? Abdykacja z życia z powodu upływu czasu to przecież los każdego z nas. / 5

6 INTERPRETACJE 2015 Maja Kleczewska w spektaklu Dybuk koncentruje się na relacjach pomiędzy pamięcią polską a pamięcią żydowską. Historię dybuka z dramatu Szymona An-skiego umieszcza na tle współczesnych zdjęć Placu Grzybowskiego w Warszawie, gdzie przed wojną mieszkali Żydzi. Plac jest, a jego dawnych mieszkańców nie ma. Czy pamięć o nich trwa? Czy można wypędzić ducha/dybuka miejsca? Kim są ci, którzy nie chcą pamiętać? Czy na pewno wiedzą kim są? Inni, zarówno ci z przeszłości, jaki i ci wokół nas są konieczni dla naszego samookreślenia. Jedną z najsilniejszych literackich metafor Europy w kryzysie jest powieść Czarodziejska góra Thomasa Manna. Wydana w 1924 roku oddaje atmosferę międzywojennej dekadencji, oczekiwania na to, co nadejdzie. Dziś, po niespełna stu latach, jesteśmy w podobnym momencie. W ramach pokazu mistrzowskiego zaprezentujemy spektakl Pawła Mykietyna oparty na powieści Thomasa Manna w reżyserii Andrzeja Chyry (nagroda im. Konrada Swinarskiego za reżyserię przyznawana przez miesięcznik Tear ), z librettem Małgorzaty Sikorskiej-Miszczuk i ze scenografią Mirosława Bałki. Widowisko oddaje ducha mannowskiego świata, ale zarazem poprzez brzmienie, odwołania do muzyki współczesnej, do rocka sprawia, że Czarodziejska góra staje się opowieścią o Europie Anno domini Festiwal otworzy Lew Dodin, klasyk rosyjskiego teatru, wybitny inscenizator dramatów Czechowa. Jego Wujaszek Wania będzie interesującą kontrą do operowo-teatralnego eksperymentu Mykietyna i Chyry. Obecność rosyjskiego teatru na festiwalu w Katowicach to także ważny znak, że sztuka potrafi być ponad polityką. 6 / Interpretacje 2015 KATOWICE

7 INTERPRETACJE 2015 Podobnie jak w ubiegłym roku, konkursowi towarzyszy przegląd spektakli w ramach Interpretacji.doc. Przedstawienia oparte na autentycznych wydarzeniach lub tekstach dokumentalnych w zaskakujący sposób dotykają problemu tożsamości. Nowością będą panele z udziałem zagranicznych gości, szefów festiwali, krytyków, reżyserów. Będą dyskutować o pojęciu tożsamości, znaczeniu polskiego teatru w świecie oraz o roli teatru, a szerzej sztuki dla zmiany pozyskiwania nowych przestrzeni dla kultury i nowych odbiorców kultury. Pytania o tożsamość to także część śląskiej skomplikowanej historii, ale przede wszystkim teraźniejszości. Na Śląsku pytania o tożsamość brzmią mocniej niż w jakimkolwiek innym regionie Polski. Dlatego chcemy oddać głos ślązakom. Z Fundacją Foma kontynuujemy działania nastawione na współtworzenie teatru z mieszkańcami Katowic. W tym roku, w ramach projektu REAKTOR KATOWICE, odbędzie się m.in. konkurs spektakli amatorskich. Zwycięskie przedstawienie pokażemy w trakcie festiwalowego tygodnia. Zwieńczeniem działań z mieszkańcami Katowic będzie spektakl o orkiestrach górniczych reżyserowany przez Remigiusza Brzyka, z udziałem autentycznych muzyków. Leszek Kołakowski w eseju W poszukiwaniu barbarzyńcy upatrywał wyższość cywilizacji europejskiej nad innymi w tym, że potrafi spojrzeć na siebie krytycznie. Jest w stanie, choćby tylko próbnie, przyjąć punkt widzenia Innego. Pamiętacie Państwo konie z Podróży Guliwera Swifta patrzące na ludzi z politowaniem i pogardą? Tylko poprzez sztukę możemy dowolnie i bez ryzyka przyjmować punkt widzenia Innych. Zapraszam do wspólnego szukania odpowiedzi na pytania: kim jestem, kim jesteś? Katarzyna Janowska / 7

8 INTERPRETACJE 2015 / PROGRAM Program festiwalu 7 listopada (sobota) godz. 16:00, Śląski Teatr Lalki i Aktora ATENEUM Strefa dziecka Szczurołap Bogumiły Rzymskiej w reż. Janusza Ryla-Krystianowskiego Śląski Teatr Lalki i Aktora ATENEUM 7 listopada (sobota) godz. 19:00, Pałac Młodzieży Spektakl mistrzowski Lwa Dodina Wujaszek Wania Antoniego Czechowa Mały Teatr Dramatyczny w Sankt Petersburgu Teatr Europy 8 listopada (niedziela) godz. 17:30, Pałac Młodzieży Interpretacje.doc Ewelina płacze w reż. Anny Karasińskiej TR Warszawa 8 listopada (niedziela) godz. 20:00, Centrum Kultury Katowice Interpretacje.doc Album Karla Höckera w reż. Paula Bargetto Teatr Trans-Atlantyk w Warszawie 9 listopada (poniedziałek) godz. 17:00, Centrum Kultury Katowice Interpretacje.doc Delfin, który mnie kochał w reż. Magdy Szpecht Kolektyw 1a w Poznaniu i Teatr Polski w Bydgoszczy 9 listopada (poniedziałek) godz. 19:00, Teatr Śląski Spektakl konkursowy Moniki Strzępki nie-boska komedia. WSZYSTKO POWIEM BOGU! Pawła Demirskiego na motywach Nie-Boskiej komedii Zygmunta Krasińskiego Stary Teatr w Krakowie 8 / Interpretacje 2015 KATOWICE

9 INTERPRETACJE 2015 / PROGRAM 10 listopada (wtorek) godz. 16:00 i 18:00, Centrum Kultury Katowice Interpretacje.doc Margarete w reż. Janka Turkowskiego Teatr Kana w Szczecinie 10 listopada (wtorek) godz. 19:00, Pałac Młodzieży Spektakl konkursowy Mai Kleczewskiej Dybuk Mai Kleczewskiej i Łukasza Chotkowskiego na motywach dramatu Szymona An-skiego Teatr Żydowski w Warszawie c UWAGA! Spektakl wyłącznie dla widzów dorosłych 11 listopada (środa) godz. 17:00, Teatr Śląski Spektakl konkursowy Michała Borczucha Faust Johanna Wolfganga Goethego Teatr Polski w Bydgoszczy 11 listopada (środa) godz. 21:00, Centrum Kultury Katowice Spektakl konkursowy Pawła Miśkiewicza Kto wyciągnie kartę wisielca, kto błazna? wg Króla Leara Williama Shakespeare a Teatr im. J. Słowackiego w Krakowie 12 listopada (czwartek) godz. 20:00, Centrum Kultury Katowice REAKTOR KATOWICE Pokaz zwycięskiego spektaklu przeglądu Teatr Dzielnicowy / Inqubator Teatralny / 9

10 INTERPRETACJE 2015 / PROGRAM 13 listopada (piątek) godz. 19:00, Pałac Młodzieży Spektakl konkursowy Eweliny Marciniak Portret damy Magdaleny Kupryjanowicz na motywach powieści Henry ego Jamesa Teatr Wybrzeże w Gdańsku c UWAGA! Spektakl zalecany dla widzów od 15. roku życia 14 listopada (sobota) godz. 17:00, Centrum Kultury Katowice REAKTOR KATOWICE WITOM_ŻEGNOM. Fenomen Orkiestr Górniczych w reż. Remigiusza Brzyka 14 listopada (sobota) godz. 20:00, Teatr Śląski Pokaz towarzyszący Ożenek w reż. Nikołaja Kolady Teatr Śląski w Katowicach 15 listopada (niedziela) godz. 16:00, Śląski Teatr Lalki i Aktora ATENEUM Strefa dziecka Tylko jeden dzień Martina Baltscheita w reż. Bogdana Nauki Śląski Teatr Lalki i Aktora ATENEUM 15 listopada (niedziela) godz. 18:00, Międzynarodowe Centrum Kongresowe Spektakl mistrzowski Andrzeja Chyry Czarodziejska góra na motywach powieści Tomasz Manna koprodukcja Malta Festival Poznań, Opery Bałtyckiej w Gdańsku, Krakowskiego Biura Festiwalowego i Programu II Polskiego Radia 10 / Interpretacje 2015 KATOWICE

11 SPEKTAKLE MISTRZOWSKIE Czarodziejska góra Wujaszek Wania / 11

12 SPEKTAKL MISTRZOWSKI fot. Maciej Zakrzewski CZARODZIEJSKA GÓRA REŻ. ANDRZEJ CHYRA 12 / Interpretacje 2015 KATOWICE

13 SPEKTAKL MISTRZOWSKI ANDRZEJ CHYRA aktor teatralny i filmowy, absolwent Wydziału Aktorskiego i Wydziału Reżyserii PWST w Warszawie. Na początku drogi zawodowej często występował w warszawskim Teatrze Scena Prezentacje Romualda Szejda. W roli reżysera debiutował wystawiając Przegryźć dżdżownicę Katarzyny Grocholi w poznańskiej Scenie na Piętrze. W ciągu niespełna fot. Agata Schreyner 30-letniej kariery zawodowej stworzył kilkadziesiąt ról w spektaklach teatralnych i Teatru TV, filmach fabularnych, dokumentalnych i serialach telewizyjnych. Zyskał rozpoznawalność dzięki roli Gerarda Nowaka w filmie Dług Krzysztofa Krauzego, za którą otrzymał Orła w kategorii najlepsza rola drugoplanowa. Sześć lat później Polska Akademia Filmowa przyznała mu nagrodę za najlepszą główną rolę męską w filmie Komornik Feliksa Falka. Ostatnio aktor został nagrodzony w Gdyni Złotym Lwem za rolę Księdza Adama w filmie Małgorzaty Szumowskiej W imię. W 2001 roku pierwszy raz zagrał w przedstawieniu Krzysztofa Warlikowskiego (Bachantki Eurypidesa), włączając się na stałe w zespół aktorski TR Warszawa. Kolejne jego kreacje w TR to Christian w Uroczystości i tytułowa rola w Giovannim w spektaklach Grzegorza Jarzyny, Andrew w Obróbce w reż. Artura Urbańskiego oraz Antonio w Burzy, Chanan/Adam S. w Dybuku. Między dwoma światami i Roy M.Cohn w Aniołach w Ameryce w inscenizacjach Krzysztofa Warlikowskiego. Po odejściu Warlikowskiego z TR Warszawa, aktor przeszedł do zespołu założonego przez reżysera Nowego Teatru, gdzie zagrał dotychczas w (A)pollonii, Tramwaju i Kabarecie warszawskim. W 2013 roku zainscenizował w Operze Bałtyckiej w Gdańsku Graczy Szostakowicza w adaptacji Małgorzaty Sikorskiej-Miszczuk. fot. Agata Schreyner PAWEŁ MYKIETYN kompozytor, klarnecista, twórca muzyki filmowej i teatralnej. Absolwent studiów kompozytorskich w klasie Włodzmierza Kotońskiego w Akademii Muzycznej w Warszawie. W teatrze debiutował w 1994 roku, opracowując muzykę do przedstawienia Adama Hanuszkiewicza Dozwolone od lat 16- tu. W latach kierownik muzyczny w Teatrze Studio w Warszawie, a od 2008 roku w Nowym Teatrze. Autor muzyki do spektakli Krzysztofa Warlikowskiego, a w przeszłości / 13

14 SPEKTAKL MISTRZOWSKI także do przedstawień Piotra Cieślaka, Pawła Łysaka, Agnieszki Lipiec-Wróblewskiej, Grzegorza Jarzyny i Zbigniewa Brzozy. Stworzył muzykę filmową m.in. do filmów Małgorzaty Szumowskiej (Ono, 33 sceny z życia, W imię), Andrzeja Wajdy (Tatarak, Wałęsa. Człowiek z nadziei) i Jerzego Skolimowskiego (Essential Killing i 11 minut). Wielokrotnie komponował na zamówienie Teatru Wielkiego Opery Narodowej dla Festiwalu Warszawska Jesień, gdzie zaprezentował m.in. debiutancką La Stradę, utwory Eine kleine Herbstmusik, Shakespeare s Sonnets oraz operę Ignorant i szaleniec. Laureat Orłów i nagród Festiwalu Filmowego w Gdyni. 14 / Interpretacje 2015 KATOWICE

15 SPEKTAKL MISTRZOWSKI fot. Maciej Zakrzewski CZARODZIEJSKA GÓRA opera oparta na motywach słynnej powieści Tomasza Manna, będąca efektem współpracy czterech znamienitych twórców: kompozytora Pawła Mykietyna, reżysera Andrzeja Chyry, dramatopisarki Małgorzaty Sikorskiej-Miszczuk i artysty sztuk wizualnych Mirosława Bałki. Druga po Graczach Dymitra Szostakowicza opera w dorobku reżyserskim Andrzeja Chyry. Impresyjny spektakl o przemijaniu, miłości, zdradzie, chorobie i zawieszeniu między życiem a śmiercią. To także poetycka i bardzo współczesna historia o Hansie Castorpie, w którym budzą się głęboko skryte pragnienia i właściwości. Jak mówi reżyser to przede wszystkim opowieść o człowieku, który nagle zaczyna żyć, przeżywać fascynacje i rozczarowania. Oryginalne połączenie XIX-wiecznej formy operowej z elektronicznym muzycznym brzmieniem wraz z niebanalną koncepcją libretta i brawurowym wykonaniem solistów, tworzą nowatorskie widowisko, dzieło spełnione pod każdym względem. Andrzej Chyra otrzymał za reżyserię tego przedstawienia Nagrodę im. Konrada Swinarskiego przyznawaną przez miesięcznik Teatr. Opera powstała na zamówienie Malta Festival Poznań godz. 18:00, Międzynarodowe Centrum Kongresowe w Katowicach / 15

16 SPEKTAKL MISTRZOWSKI Paweł Mykietyn, Małgorzata Sikorska-Miszczuk CZARODZIEJSKA GÓRA Reżyseria: Andrzej Chyra NNCzas trwania: 180 minut Muzyka PAWEŁ MYKIETYN Libretto MAŁGORZATA SIKORSKA-MISZCZUK Kierownictwo muzyczne ADAM BANASZAK Scenografia MIROSŁAW BAŁKA Kostiumy MAGDALENA MACIEJEWSKA Stylizacja fryzur PAWEŁ KALETA Charakteryzacja MARIA CIERNIOCH I KATARZYNA KAŁEK-DEKERT Ruch sceniczny MARIA STOKŁOSA Reżyseria światła BARTOSZ NALAZEK Reżyseria dźwięku EWA GUZIOŁEK-TUBYLEWICZ Projekcje wideo MIKOŁAJ SZYMKOWIAK Soliści: AGATA ZUBEL Amerykanka ŁUKASZ KONIECZNY Behrens SZYMON MALISZEWSKI Joachim SZYMON KOMASA Hans BARBARA KINGA MAJEWSKA Kławdia JUAN NOVAL MORO Krokowski URSZULA KRYGER Naphta JADWIGA RAPPE Pani Stöhr MARCIN HABELA Peeperkorn KAROL KOZŁOWSKI Settembrini Chór: ANNA GADT Elly Brand AGNIESZKA KIEPUSZEWSKA Marusia MICHAŁ DEMBIŃSKI Wehsal IWONA KMIECIK, JACEK KOTLARSKI, MARCIN WAWRZYNOWICZ Produkcja: Malta Festival Poznań, Opera Bałtycka w Gdańsku, Krakowskie Biuro Festiwalowe i Program II Polskiego Radia. Opera powstała na zamówienie Malta Festival Poznań Premiera światowa: 26/06/2015, Collegium da Vinci, Poznań 16 / Interpretacje 2015 KATOWICE

17 SPEKTAKL MISTRZOWSKI Fragmenty recenzji: Nie ma orkiestry. Nie ma więc tradycyjnie pojmowanego dźwięku i brzmienia, tradycyjnie rozpatrywanej interpretacji wykonania muzyki. Jest fenomenalna po wcieleniu nie mniej idea łącząca żywy ludzki głos z zamkniętą w komputerze warstwą elektroniczną, uwalnianą dzięki systemowi głośników otaczających także widownię. Piekielne połączenie, które daje nową jakość muzyczną i teatralną, estetyczną, zmysłową i znaczeniową. Tomasz Cyz/ Pod podszewką realności. Ruch muzyczny Nie było dotąd tak spójnej i konsekwentnej propozycji wytyczającej polskiej operze nową drogę. Ale Czarodziejska góra nie wywarłaby tak mocnego wrażenia, gdyby nie rewelacyjny zespół wykonawców zebranych przez kompozytora, od sześcio-osobowego chóru po solistów: zjawiskową wokalnie Agatę Zubel (Amerykanka), dominującą Jadwigę Rappé (pani Stöhr), tajemniczą Urszulę Kryger (Naphta), liryczną Barbarę Kingę Majewską (Kławdia), tenorów Karola Kozłowskiego i Juana Novala-Moro oraz odtwórców głównych ról: Szymona Komasy (Hans), Szymona Maliszewskiego (Joachim) i Łukasza Koniecznego (dr Behrens). Jacek Marczyński/ Opera zaczyna nowy wiek. Rzeczpospolita Idąc głębiej, usłyszymy echa muzyki dawnej (zdeformowanej polifonii), fascynacje mikrotonalnością, drobnymi gestami, z których utkana jest partytura. Na to wszystko nakłada się jeszcze jeden aspekt, który kompozytor zastosował już w Koncercie fletowym relatywizacji czasu, jego «spowalniania» i «przyspieszania» (każda kolejna ćwierćnuta nie trwa tyle samo, ale jest np. ciut wolniejsza). Powoduje to efekt rozmycia dźwięku, nakładania i mieszania planów, ale też wrażenie przestojów, niepewności. Słuchaniu Czarodziejskiej góry towarzyszy uczucie zawieszenia między dźwiękami. To chłodna, matematyczna partytura ocieplona ludzkimi emocjami. Jacek Hawryluk/ Operowa sztuka manipulacji czasem. Gazeta Wyborcza / 17

18 SPEKTAKL MISTRZOWSKI fot. ViCtor Vasiliev WUJASZEK WANIA REŻ. LEW DODIN 18 / Interpretacje 2015 KATOWICE

19 SPEKTAKL MISTRZOWSKI LEW DODIN reżyser i pedagog teatralny. Absolwent Leningradzkiego Instytutu Teatru, Muzyki i Kinematografii. Debiutował w 1966 roku wystawiając Pierwszą miłość na podstawie powieści Turgieniewa. Pracował w Leningradzkim Teatrze Młodego Widza oraz w Teatrze na Litejnym. W latach gościnnie reżyserował na różnych scenach teatrów dramatycznych i operowych w Rosji (m.in. Teatr im. fot. ViCtor Vasiliev Towstogonowa w St. Petersburgu i Moskiewski Akademicki Teatr Artystyczny) oraz za granicą (m.in. La Scala w Mediolanie, Opéra Bastille w Paryżu, Festiwal w Salzburgu). Współpracę z Małym Teatrem Dramatycznym w Petersburgu rozpoczął w 1974 roku. Dziewięć lat później objął stanowisko dyrektora artystycznego tej sceny i pozostaje jej dyrektorem (od 2002 naczelnym) aż do dziś. We wrześniu 1998 roku jego teatr otrzymał status Teatru Europy (jako trzeci po Teatrze Odeon w Paryżu i Piccolo Teatro w Mediolanie). Reżyser jest członkiem Zgromadzenia Ogólnego Unii Teatrów Europy (w 2012 roku został wybrany jej honorowym prezesem). Jest laureatem wielu nagród za działalność teatralną, m.in. nagród państwowych ZSRR i FR oraz Złotej Maski i nagrody Związku Teatrów Europy Europa Teatrowi. Przeniósł na scenę m.in.: Dom i Braci i siostry Abramowa, Władcę much Goldinga, Gaudeamus Kaledina, Biesy Dostojewskiego, Pożądanie w cieniu wiązów, Długą podróż w noc O Neilla, kilka dramatów Czechowa: Wiśniowy sad, Sztukę bez tytułu, Czajkę, Trzy siostry i (tegoroczny spektakl mistrzowski) Wujaszka Wanię, ponadto Króla Leara i Stracone zachody miłości Shakespeare a oraz Życie i los Grossmana. W swoim dorobku artystycznym ma nie tylko przedstawienia dramatyczne, ale też realizacje oper, takich jak: Elektra i Salomea R. Straussa, Lady Makbet mceńskiego powiatu Szostakowicza, Otello Verdiego, Demon Rubinsteina oraz Dama pikowa i Mazepa Czajkowskiego. / 19

20 SPEKTAKL MISTRZOWSKI fot. ViCtor Vasiliev WUJASZEK WANIA Mija życie i wcześniej czy później człowiek zaczyna postrzegać miniony czas jako wartość, której nie potrafił wykorzystać. Ulega złudzeniom innego, nieprzeżytego życia. Z pasją pali przeszłość, odrzuca teraźniejszość i z zapamiętaniem oddaje się temu innemu, co się nie zdarzyło, nie zostało przeżyte (Lew Dodin). Jeden z najbardziej znanych dramatów Antoniego Czechowa w inscenizacji rosyjskiego reżysera i dyrektora Małego Teatru Dramatycznego w Sankt Petersburgu, Lwa Dodina. Klasyka w nowoczesnym, stylowym wydaniu scenicznym. To subtelna, niespieszna i smutno-śmieszna opowieść o ludzkich tęsknotach i niespełnieniach, ale też o pogodzeniu się z własnym losem. Spektakl Dodina jest przykładem coraz rzadszego w dzisiejszym teatrze realizmu psychologicznego i aktorskiej precyzji. Premiera spektaklu odbyła się w 2003 roku godz. 19:00, Pałac Młodzieży w Katowicach 20 / Interpretacje 2015 KATOWICE

21 SPEKTAKL MISTRZOWSKI XVII Ogólnopolski Festiwal Sztuki Reżyserskiej INTERPRETACJE i Festiwal Złota Maska prezentują: Antoni Czechow WUJASZEK WANIA Reżyseria: Lew Dodin NNCzas trwania: 180 minut (z przerwą) Scenografia i kostiumy DAWID BOROWSKIJ Obsada: IGOR IWANOW Aleksander Sieriebriakow, emerytowany profesor KSENIA RAPPOPORT Helena, jego żona, 27 lat JEKATIERINA TARASOWA Sofia Aleksandrowna (Sonia), jego córka z pierwszego małżeństwa NATALIA AKIMOVA Maria Wojnicka, wdowa po radcy tajnym, matka pierwszej żony profesora SIERGIEJ KURYSZEW Iwan Wojnicki (wujaszek Wania), jej syn PIOTR SIEMAK Michał Lwowicz Astrow, lekarz OLEG RIAZANCEW Ilja Ilicz Tielegin, zubożały ziemianin WIERA BYKOVA Maryna, stara niania ALEKSANDR KOSZKAREW parobek Premiera: 29/04/2003, Mały Teatr Dramatyczny Teatr Europy, Sankt Petersburg / 21

22 SPEKTAKL MISTRZOWSKI Fragmenty recenzji: Powiedzieć, że spektakl Lwa Dodina jest wierny Czechowowi, to za mało istnieje przecież wierność rozumna i bezmyślna, twórcza i niewolnicza. Wierność Dodina to wierność niezależnego artysty, który prowadzi z Czechowem dialog, nie kryjąc własnych myśli i nie chowając się za tekst. Roman Pawłowski/ Rosyjska alternatywa. Gazeta Wyborcza Ze szlachetną prostotą opowiedział reżyser w swojej wersji Wujaszka Wani o pięknie i nędzy ludzkiego losu, po mistrzowsku prowadząc doskonały zespół, w którym każdy z aktorów był wirtuozem. Gra emocji, świetnie wydobytych z tekstu Czechowa, przypominała koncert znakomicie zestrojonych instrumentów, bez najlżejszego fałszywego tonu. Janusz R. Kowalczyk/ Czechow wczesz czasów. Rzeczpospolita Dodin prowadzi przedstawienie drogą trudną, ale właściwą. Chce, by w jego spektaklu współistniały różne tonacje, tak jak współistnieją u Czechowa. Trochę dramatu, trochę melodramatu, trochę komedii, trochę groteski; trochę współczucia, trochę ironii, trochę drapieżności. Joanna Targoń/ Rosyjski Czechow. Gazeta Wyborcza Kraków 22 / Interpretacje 2015 KATOWICE

23 KONKURS Dybuk Faust Kto wyciągnie kartę wisielca, kto błazna? nie-boska komedia. WSZYSTKO POWIEM BOGU! Portret damy / 23

24 KONKURS KOMISJA SELEKCYJNA: fot. Jan Bogacz Katarzyna Janowska dziennikarka, dyrektorka i redaktor naczelna kulturalnego kanału tematycznego publicznego nadawcy TVP Kultura i dyrektorka artystyczna Ogólnopolskiego Festiwalu Sztuki Reżyserskiej INTERPRETACJE. W latach redaktor naczelna tygodnika Przekrój. Współtwórczyni Hali odlotów flagowego, publicystyczno-kulturalnego programu stacji TVP Kultura i jednocześnie jego współprowadząca. Znana z prowadzonych w TVP Rozmów na koniec wieku oraz Rozmów na nowy wiek serii wywiadów z najwybitniejszymi przedstawicielami polskiej kultury. fot. Ireneusz Sobieszczuk Wojciech Majcherek dziennikarz, krytyk teatralny, Absolwent Wydziału Wiedzy o Teatrze warszawskiej Akademii Teatralnej w Warszawie a następnie jej wykładowca. Wieloletni redaktor miesięcznika Teatr. Od 2005 roku pracuje w kanale TVP Kultura, a od 2013 roku kieruje Redakcją Teatru Telewizji Polskiej. Autor artykułów o charakterze krytyczno-teatralnym oraz redaktor kilkudziesięciu telewizyjnych rejestracji i transmisji spektakli teatralnych. Prowadzi Internetowy Blog Nie tylko o teatrze. Roman Pawłowski publicysta, dramaturg, kurator teatralny, zastępca dyrektora artystycznego TR Warszawa. Zajmuje się problemami nowej dramaturgii i polityki kulturalnej, współpracuje z Gazetą Wyborczą i Notatnikiem Teatralnym. Prowadzi autorskie warsztaty z pisania krytycznego i teatru dokumentalnego. Twórca koncepcji Festiwalu SOPOT NON-FICTION, poświęconego teatrowi dokumentalnemu. Jako kurator przygotował trzy edycje międzynarodowego festiwalu teatralnego Nowa Klasyka Europy w Teatrze im. Ja- fot. Anna Tomczyńska racza w Łodzi. Zredagował i wydał dwie antologie polskich sztuk współczesnych Pokolenie porno i inne niesmaczne utwory teatralne (2003) i Made in Poland (2006), które dały impuls do rozwoju nowej dramaturgii w Polsce. W latach był współtwórcą i wykładowcą Szkoły Laboratorium Dramatu, a od 2013 roku prowadzi zajęcia w Laboratorium Nowych Praktyk Teatralnych w SWPS w Warszawie. 24 / Interpretacje 2015 KATOWICE

25 KONKURS SPEKTAKLE KONKURSOWE OCENIAJĄ: Ewa Błaszczyk aktorka teatralna i filmowa, pieśniarka. Absolwentka warszawskiej PWST (1978). Zadebiutowała jeszcze jako studentka na scenie Teatru Współczesnego rolą Marianny w Grach kobiecych Edwarda Żebrowskiego. Związana z warszawskimi teatrami: Współczesnym, Ateneum, Narodowym (za dyrekcji Adama Hanuszkiewicza). Od 1994 roku na stałe w zespole aktorskim Teatru Studio. Odtwórczyni kilkudziesięciu ról teatralnych (m.in. fot. KOBAS LAKSA tytułowa rola w Joannie d Arc na stosie, Julia w Romeo i Julii oraz Salomea w Horsztyńskim w reż. Ryszarda Peryta, Zosia w La Bohème w reż. Jerzego Grzegorzewskiego, Fay w Więzi w reż. Zbigniewa Brzozy i Barbara Fordham w Sierpniu w reż. Grzegorza Brala), filmowych i serialowych. Współzałożycielka i prezes Fundacji Akogo?, pomagającej dzieciom po ciężkich urazach mózgu, często przebywających w śpiączce. Laureatka wielu nagród i odznaczeń za działalność kulturalną i społeczną. Remigiusz Brzyk reżyser teatralny, absolwent Wydziału Lalkarskiego PWST we Wrocławiu i Wydziału Reżyserii Dramatu krakowskiej PWST. Podczas studiów w Krakowie asystował Waldemarowi Zawodzińskiemu w Teatrze im. Słowackiego i Krystianowi Lupie w Starym Teatrze. Debiutował w 1998 roku Formą Dostojewskiego w Teatrze im. Jaracza w Łodzi. Reżyserował w teatrach w Krakowie, Łodzi, Warszawie, Poznaniu, Wrocławiu, Bydgoszczy, fot. ALEKSANDRA ZIMNY Gdańsku, Jeleniej Górze i Lublinie. W ostatnich latach pracował w tandemie z dramaturgiem Tomaszem Śpiewakiem, realizując na scenie Teatru Zagłębia w Sosnowcu spektakl Korzeniec Białasa w adaptacji Śpiewaka oraz spektakl Koń, kobieta i kanarek, za który rok temu zdobył Laur Konrada XVI Ogólnopolskiego Festiwalu Sztuki Reżyserskiej INTERPRETACJE. To jego drugi Laur wcześniej zdobył główną nagrodę Festiwalu w 2001, prezentując Czarownice z Salem z Teatru im. Jaracza w Łodzi. / 25

26 KONKURS Jan Kanty Pawluśkiewicz kompozytor muzyki filmowej, teatralnej i rozrywkowej. Ukończył średnią szkołę muzyczną w Nowym Targu oraz studia na Wydziale Architektury Politechniki Krakowskiej. W przeszłości związany z kabaretem Anawa, którego był założycielem, a następnie zespołem Marka Grechuty, Teatrem STU i Piwnicą pod Baranami. Kompozytor większych form muzycznych oratoriów, misteriów, koncertów i poematów symfonicznych (m.in. Opera żebracza, Nieszpory fot. RADEK NOWACKI Ludźmierskie, Droga, miłość, życie i Weneckie opowieści o piekle i raju). Autor muzyki do kilkudziesięciu przedstawień teatralnych i telewizyjnych oraz filmów głównie Tomasza Zygadły, Kazimierza Kutza i Feliksa Falka, a także Agnieszki Holland, Marty Meszaros, Krzysztofa Kieślowskiego i wielu innych wybitnych reżyserów filmowych i teatralnych. Małgorzata Sikorska-Miszczuk dramatopisarka i scenarzystka. Absolwentka Wydziału Dziennikarstwa i Nauk Politycznych, Gender Studies na Uniwersytecie Warszawskim oraz Studium Scenariuszowego PWSFTviT w Łodzi. Autorka wielu dramatów, m.in. Szajba, Śmierć Człowieka-Wiewiórki, Katarzyna Medycejska, wielokrotnie nagradzana Walizka, Żelazna kurtyna i Koniec świata. Po jej teksty sięgnęli dotychczas reżyserzy tacy jak Marcin Liber, Michał Zadara, Piotr Kruszczyński, fot. AGATA SCHREYER Wawrzyniec Kostrzewski, Julia Wernio i Natalia Korczakowska. Jako dramaturg współpracowała m.in. z Marcinem Liberą przy ID w krakowskim Teatrze Łaźnia Nowa, ID i Makbecie w Teatrze Współczesnym w Szczecinie oraz III Furiach w Teatrze w Legnicy, a także z Andrzejem Chyrą przy jego pierwszej operze Gracze w Operze Bałtyckiej w Gdańsku i ostatnio przy Czarodziejskiej Górze, obecnej na Festiwalu w sekcji mistrzowskiej. Michael Ockwell dyrektor naczelny Mayflower Theatre w Southampton. Przewodniczący Music & Lyrics, dyrektor Dance Consortium, członek zarządu Culture Southampton, członek zarządu Izby Handlowej w Hampshire (Hampshire Chamber of Commerce), dyrektor UK Theatre najważniejszej brytyjskiej organizacji zajmującej się teatrem i sztuką sceniczną, oraz przewodniczący Art at the Heart. Karierę teatralną rozpoczął jako aktor w zespole The Royal Shakespeare Company, a następnie objął posadę dyrektora londyńskiego teatru fot. SARAH LOMAS Palladium. Od roku 1999 pracował w regionalnym teatrze brytyjskim; z Grand Opera House w Belfaście przeszedł do Mayflower Theatre. 26 / Interpretacje 2015 KATOWICE

27 SPEKTAKL KONKURSOWY fot. Magda Hueckel DYBUK REŻ. MAJA KLECZEWSKA / 27

28 SPEKTAKL KONKURSOWY Maja Kleczewska ur Absolwentka psychologii na Uniwersytecie Warszawskim i Wydziału Reżyserii krakowskiej PWST. W trakcie studiów w szkole teatralnej asystowała Tadeuszowi Bradeckiemu i Krzysztofowi Warlikowskiemu. Debiutowała w 2000 roku w Teatrze im. Słowackiego, gdzie wystawiła monodram Jordan Anny Reynolds i Moiry Buffini z Dominiką Bednarczyk. Fot. Magda Hueckel W kręgu zainteresowań reżyserki od początku leżały wątki mityczne, sztuki Shakespeare a i angielskich brutalistów. Po udanym debiucie w ciągu dziesięciu kolejnych lat zrealizowała ona kilkanaście spektakli, z których do najważniejszych zalicza się Makbeta w Teatrze im. Jana Kochanowskiego w Opolu, Woyzecka Georga Büchnera w Teatrze im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu, Sen nocy leniej Shakespeare a w Starym Teatrze, Fedrę Eurypidesa i Marat/Sade a w Teatrze Narodowym w Warszawie, Zbombardowanych Kane w Starym Teatrze w Krakowie oraz Płatonowa w Teatrze Polskim w Bydgoszczy. Kleczewskiej szybko udało się wypracować indywidualny i rozpoznawalny język teatralny. Często również mówi się o wykorzystywanych przez nią w pracy nad spektaklami ustawieniach systemowych Hellingera. W 2006 roku otrzymała Paszport Polityki w kategorii Teatr za bezkompromisowe, ale i mądre, wpisywanie w klasyczne fabuły zagubienia współczesnego człowieka oraz za malarską wyobraźnię, pozwalającą budować na scenie fascynujące światy. W 2010 roku reżyserka pierwszy raz sięgnęła po dramat Elfriede Jelinek (Babel zrealizowany w Teatrze Polskim w Bydgoszczy). W dalszych latach wyreżyserowała jeszcze trzy inne spektakle w oparciu o sztuki austriackiej dramatopisarki (Babel 2 w krakowskiej PWST, Podróż zimowa w Teatrze Powszechnym w Łodzi i w Teatrze Polskim w Bydgoszczy oraz Cienie. Eurydyka mówi również w bydgoskim Teatrze Polskim). Ostatnio na zaproszenie nowego dyrektora warszawskiego Teatru Powszechnego, Pawła Łysaka, wystawiła dramat niemieckiego noblisty Gerharda Hauptmanna Szczury. Jest zawodowo związana z dramaturgiem Łukaszem Chotkowskim, z którym współpracuje od czasu pracy nad Fedrą (premiera w 2006 roku). Dybuk, który bierze udział w tegorocznej edycji Festiwalu, to ich kolejny wspólny projekt. Spektakl zainaugurował obchody 65-lecia Teatru Żydowskiego w Warszawie. Maja Kleczewska na INTERPRETACJACH reżyserka ma na swoim koncie już jeden Laur Konrada zdobyty podczas VIII edycji Festiwalu INTERPRETACJE w 2006 roku za spektakl Woyzeck Georga Büchnera zrealizowany w Teatrze im. Bogusławskiego w Kaliszu. Rok wcześniej jej Lot nad kukułczym gniazdem z Teatru Dramatycznego w Wałbrzychu wziął udział w konkursie festiwalowym. W 2011 roku Babel reżyserki spektakl mistrzowski zainaugurował XIII edycję INTERPRETACJI. 28 / Interpretacje 2015 KATOWICE

29 SPEKTAKL KONKURSOWY Fot. Magda Hueckel DYBUK inscenizacja współczesnego tekstu Mai Kleczewskiej i Łukasza Chotkowskiego, opartego na klasycznym dramacie jidysz Szymona An-skiego z 1916 roku. Autorzy zrealizowali spektakl w Teatrze Żydowskim usytuowanym na terenie, który przed wojną zamieszkiwali Żydzi i który w 1940 roku znalazł się w obrębie warszawskiego getta. Dramat An-skiego, poszerzony w przedstawieniu o wspomnienia ofiar i ocalałych z Holocaustu, został wpisany tu w szerszy kontekst społeczno-historyczny. W spektaklu Kleczewskiej dybuk wstępujący w ciało ukochanej jawi się jako symbol niespokojnych dusz przedwcześnie umarłych Żydów, którzy pragną przypomnieć o swoim istnieniu. Z połączenia mistycznej opowieści o duchach zmarłych, tragicznej narracji o losach Żydów oraz mocnego, ekspresyjnego języka teatralnego Mai Kleczewskiej, zrodziło się nowocześnie brzmiące i zarazem liryczne przedstawienie o pamięci, Zagładzie i tęsknocie za pojednaniem. Spektakl wyłącznie dla widzów dorosłych godz. 19:00, Pałac Młodzieży w Katowicach / 29

30 SPEKTAKL KONKURSOWY Maja Kleczewska, Łukasz Chotkowski DYBUK wg dramatu Szymona An-skiego Reżyseria: Maja Kleczewska NNCzas trwania: 120 minut c UWAGA! Spektakl wyłącznie dla widzów dorosłych Dramaturgia ŁUKASZ CHOTKOWSKI Muzyka STEFAN WĘGŁOWSKI Scenografia, światła, video WOJCIECH PUŚ Kostiumy KONRAD PAROL Obsada: MARCIN BŁASZAK Menasze PIOTR CHOMIK Michael GENADY ISKHAKOV Śpiewak, Kantor MAGDALENA KOLEŚNIK Lea JOANNA PRZYBYŁOWSKA Matka Lei, Oblubienica z 1648 r. HENRYK RAJFER Rebe Azriel (Cadyk) RAFAŁ RUTOWICZ Rebe Szymszon WANDA SIEMASZKO Sura Was Tojwim, Żydówka z czasu Holocaustu PIOTR SIERECKI Henoch, Oblubieniec z 1648 r. PIOTR STRAMOWSKI Chunon BARBARA SZELIGA Niewidoma Żydówka, Żydówka z czasu Holocaustu DAWID SZURMIEJ Kantor GOŁDA TENCER Lea z przeszłości EWA TUCHOLSKA Frade JERZY WALCZAK Meszulach, Muzułman z Obozu Zagłady MAREK WĘGLARSKI Sender Premiera: 17/04/2015, Teatr Żydowski, Warszawa 30 / Interpretacje 2015 KATOWICE

31 SPEKTAKL KONKURSOWY Fragmenty recenzji: Na wielkim ekranie zawieszonym nad sceną, oglądamy filmowy obraz Warszawy. Kamera «z lotu ptaka» przygląda się fragmentom miasta, które kiedyś stanowiły tereny getta, a dziś po prostu zrosły się z nowoczesną tkanką miasta. Jak to możliwe zdaje się pytać Kleczewska, że kiedyś byliśmy tu razem, obok siebie oni wszyscy nagle zniknęli, a świat nie rozpadł się, nie zatrzymał ani na chwilę. I nadal trwamy, jak gdyby nigdy nic się nie wydarzyło. I coraz rzadziej zadajemy sobie pytania. I już o nich nie myślimy, nikną ostatnie ślady. Złamaliśmy nasze człowiecze przymierze. Zawiedliśmy. Michał Centkowski/ Zerwane przymierze. Teatr Przedstawienie w Teatrze Żydowskim jest powściągliwe, zdyscyplinowane i wciągające, niekiedy także wzmacniane obecnym w tekście An-skiego rodzajowym poczuciem humoru wnoszonym zwłaszcza w partiach Cadyka niezrównanego Henryka Rajfera. Na scenie oglądamy trzy Lee: Gołdę Tencer i Joannę Przybyłowską oraz debiutującą w tej roli Magdalenę Koleśnik. W tym międzypokoleniowym aktorskim występie chodziło o coś więcej niż atrakcyjny koncept. Pamięć o miejscu, o ludziach, pamięć o Zagładzie. Łukasz Maciejewski/ I była miłość w getcie. aict.art.pl Maja Kleczewska i Łukasz Chotkowski, natury niepokorne, czasem wywracające na nice największe dzieła literatury europejskiej, tym razem z godnym podziwu respektem podeszli do historii tego teatru, w jego aktorach odnajdując ogromny potencjał. Sięgnęli też po charakterystyczny dla kultury żydowskiej humor sceny z udziałem znudzonego do cna reba-egzorcysty okazały się popisem komicznego talentu Heryka Rajfera. Sąsiadowały z nimi pełne tragizmu nawroty pamięci Holocaustu, w których porażał głębią przeżycia Jerzy Walczak. Tomasz Miłkowski/ Nowy Dybuk. Stolica / 31

32 SPEKTAKL KONKURSOWY fot. MAGDA HUECKEL FAUST REŻ. michał BORCZUCH 32 / Interpretacje 2015 KATOWICE

33 SPEKTAKL KONKURSOWY Michał Borczuch ur Absolwent Wydziału Grafiki krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych oraz Wydziału Reżyserii PWST w Krakowie. Reżyser teatralny, ale też autor scenografii do spektakli, szybko uznany za jednego z najzdolniejszych twórców teatralnych młodego pokolenia. Na początku swojej kariery zawodowej asystował w Starym Teatrze Kazimierzowi Kutzowi przy realizacji Pieszo Sławomira Mrożka oraz Pawłowi Miśkiewiczowi przy Niewinnie Dei Loher. W tym samym teatrze zrealizował wkrótce pierwsze własne przedstawienie KOMPOnenty na podstawie zapisu rozmów autorki tekstu, Małgorzaty Owsiany, z narkomankami. W Starym Teatrze wystawił jeszcze Wielkiego człowieka do małych interesów Fredry, Ciemno wszędzie Sali, Lulu Wedekinda, Wertera Goethego i Brand. Miasto. Wybrani Ibsena. Poza Krakowem reżyserował w teatrach w Warszawie (Leonce i Lena Büchnera w Dramatycznym, Portret Doriana Graya Wilde a w TR Warszawa i Apokalipsa Śpiewaka w Nowym Teatrze), a także w Opolu (Co chcecie albo Wieczór Trzech Króli Shakespeare a), we Wrocławiu (autorski spektakl Hans, Dora i Wilk i Zachodnie wybrzeże Koltèsa), Wałbrzychu (Królowa śniegu wg tekstu jego i Aśki Grochulskiej) i ostatnio w Teatrze Polskim w Bydgoszczy, gdzie zrealizował tegoroczny spektakl konkursowy Fausta Goethego. W 2012 roku zadebiutował na deskach teatru Schauspielhaus w Duesseldorfie, pokazując niemieckiej widowni przedstawienie Wojna nie ma w sobie nic z kobiety na motywach powieści tegorocznej noblistki Swietłany Aleksijewicz. W tym samym roku otrzymał nominację do Paszportu Polityki za wrażliwość, która pozwala mu stwarzać teatralne światy niezwykłe, nieoczywiste, zaskakujące, ale zawsze bardzo osobiste, a także za unikatową metodę pracy z aktorem, która owocuje kreacjami na granicy błazeństwa i dotkliwego obnażenia. Michał Borczuch na INTERPRETACJACH to jedyny spośród tegorocznych kandydatów do głównej nagrody, który dotychczas nie brał udziału w konkursie Ogólnopolskiego Festiwalu Sztuki Reżyserskiej w Katowicach. Będzie to jego debiut. / 33

34 SPEKTAKL KONKURSOWY fot. MAGDA HUECKEL FAUST nowatorska adaptacja sceniczna romantycznego dramatu Johanna Wolfganga Goethego. Twórcy, jako punkt wyjścia do nowego odczytania sztuki niemieckiego dramatopisarza, obrali sceny dramatu skoncentrowane wokół postępującej ślepoty Fausta i poprowadzili narrację uwypuklając motywy patrzenia, widzenia, światła i mroku. Reżyser opowiedział Fausta umieszczając głównego bohatera w drugim planie, wyeksponował natomiast grupę niewidomych osób zaproszonych do udziału w przedstawieniu, które grają na równi z profesjonalnymi aktorami. Jak podkreślał reżyser, spektakl jest próbą dotknięcia metafizyki zawartej w dziele Goethego. W dobie kultury obrazkowej, Borczuch stawia pytania o rolę wzroku w kształtowaniu naszej relacji z rzeczywistością i rację bytu świata pozamaterialnego. Jednocześnie, prowadząc narrację z punktu widzenia Małgorzaty, wydobywa z klasycznego dramatu nowe wątki godz. 17:00, Teatr Śląski w Katowicach 34 / Interpretacje 2015 KATOWICE

35 SPEKTAKL KONKURSOWY Johann Wolfgang Goethe FAUST Reżyseria: Michał Borczuch NNCzas trwania: 155 minut (1 przerwa) Tłumaczenie ADAM POMORSKI Scenariusz i adaptacja TOMASZ ŚPIEWAK Scenografia i kostiumy DOROTA NAWROT Muzyka BARTOSZ DZIADOSZ (PLEQ) Warsztat malarski, obraz KRZYSZTOF MĘŻYK, LUKA WOŹNICZKO Video PRZEMYSŁAW CZEPURKO Reżyseria światła JACQUELINE SOBISZEWSKI Obsada: DOMINIKA BIERNAT MIROSŁAW GUZOWSKI MARTA MALIKOWSKA MARTYNA PESZKO JAN SOBOLEWSKI PAWEŁ SMAGAŁA ROBERT WASIEWICZ PIOTR WAWER JR MAŁGORZATA WITKOWSKA oraz aktorzy nieprofesjonalni: RAFAŁ BLADOWSKI PATRYK IKS ROKSANA JAKIELSKA JANUSZ KAMIŃSKI MIKOŁAJ KOSICKI KRYSTYNA SKIERA ROLAND ŚWISTEK MIROSŁAW WRÓBEL Premiera: 14/03/2015, Teatr Polski, Bydgoszcz / 35

36 SPEKTAKL KONKURSOWY Fragmenty recenzji: Faust Borczucha jest wrażeniem, przeżyciem, doświadczeniem. Może dezorientować, może irytować, ale pozwala doświadczyć niewidzialnego. Agata Polcyn/ Zamknij oczy i zobacz Fausta. Nowy spektakl Teatru Polskiego. Gazeta Wyborcza Bydgoszcz W Fauście w reżyserii Michała Borczucha najlepsze jest to, że bezceremonialne potraktowanie tekstu Goethego nie jest obliczone ani na zszokowanie widzów, ani na sprawienie im przyjemności. Jeśli ta nonszalancja wobec pierwowzoru czemuś służy, to, traktowanemu zupełnie serio, odnowieniu znaczeń dramatu. Nie czuć tu kokieterii, przymilania się. W centrum jest sama praca i to praca podwójna: zespołu nad tekstem i tekstu nad zespołem. Katarzyna Czeczot/ Czarne foliowe słońce. Dwutygodnik.com Oślepliśmy? Czym jest wzrok i świat w warstwie wyglądów, naocznie dostępny? Niewidomi ze spektaklu Borczucha wykonują zadania aktorskie, mają swoich przewodników aktorów, udają, że widzą, nie udają, że nie widzą. Wprowadzają widzów do swojego świata poznawanego dotykiem, słowem, budowanego z dźwięku, sondowania laską, rozpychania znajomej przestrzeni. Ktoś mówi o poczuciu zagubienia, utracie orientacji w terenie, bezradności wobec ciemności. Dlatego w finale ta nadmuchana ciemność pożera wszystko. Łukasz Drewniak/ Kołonotatnik 54: Co kto lubi. Teatralny.pl 36 / Interpretacje 2015 KATOWICE

37 SPEKTAKL KONKURSOWY fot. GRZEGORZ MART KTO WYCIĄGNIE KARTĘ WISIELCA, KTO BŁAZNA? REŻ. PAWEŁ MIŚKIEWICZ / 37

38 SPEKTAKL KONKURSOWY Paweł Miśkiewicz ur Aktor i reżyser, absolwent Wydziału Aktorskiego oraz Wydziału Reżyserii Dramatu PWST w Krakowie i teatrologii na krakowskim Uniwersytecie Jagiellońskim. W latach dyrektor Teatru Polskiego we Wrocławiu, a następnie dyrektor naczelny i artystyczny Teatru Dramatycznego w Warszawie ( ). Zaraz po studiach Fot. ARCHIWUM WŁASNE aktorskich dostał angaż w Starym Teatrze kierowanym wówczas jeszcze przez Stanisława Radwana. Debiutował rolą Aloszy w Braciach Karamazow Krystiana Lupy. Później zagrał jeszcze w kilku kolejnych przedstawieniach tego reżysera, opartych na literaturze austriackiej (Malte albo tryptyk marnotrawnego syna Rilkego, Kalkwerk Bernharda, dwie inscenizacje Lunatyków Brocha) oraz we wznowieniu Braci Karamazow Dostojowskiego. Grał także w przedstawieniach Jerzego Jarockiego, Krzysztofa Warlikowskiego, Jerzego Stuhra, Doroty Latour i Jerzego Grzegorzewskiego. W roli reżysera debiutował Śniadaniem u Tiffany ego Trumana Capote na deskach Teatru im. Słowackiego w Krakowie. W kolejnych latach reżyserował głównie w Krakowie, ale zrealizował też kilka przedstawień w innych miastach w Polsce (m.in. Taniec śmierci Strindberga w Teatrze im. Jaracza w Łodzi, Sztuka w Teatrze Polskim i Kosmos Gombrowicza w Teatrze Współczesnym we Wrocławiu oraz Głód na scenie Teatru Nowego w Łodzi). Po objęciu w 2000 roku dyrekcji wrocławskiego Teatru Polskiego przygotował na tej scenie dwa ważne w jego dorobku spektakle Wiśniowy sad Czechowa i Przypadek Klary Dei Loher. W 2001 roku otrzymał Paszport Polityki w dziedzinie teatru za wnikliwość czytania dwudziestowiecznej literatury w teatrze. W 2004 roku powrócił na chwilę do Krakowa, by w tamtejszym Starym Teatrze wystawić inną sztukę Dei Loher Niewina. Za przedstawienie to otrzymał później Nagrodę im. Konrada Swinarskiego przyznawaną reżyserom przez miesięcznik Teatr. W warszawskim Teatrze Dramatycznym, którego był dyrektorem przez cztery lata, wyreżyserował w sumie osiem przedstawień różnych autorów m.in. Czechowa, Ibsena, Carolla i Loher. Paweł Miśkiewicz na INTERPRETACJACH reżyser pięciokrotnie brał udział w konkursie festiwalowym. Pokazał w Katowicach Sztukę z Teatru Polskiego we Wrocławiu (1999), Kosmos z Wrocławskiego Teatru Współczesnego (2001), Przypadek Klary z Teatru Polskiego we Wrocławiu, spektakl Teatru TV Podróż do wnętrza do pokoju (2005) oraz Auto da fé ze Starego Teatru w Krakowie (2006). 38 / Interpretacje 2015 KATOWICE

39 SPEKTAKL KONKURSOWY fot. GRZEGORZ MART KTO WYCIĄGNIE KARTĘ WISIELCA, KTO BŁAZNA? autorski spektakl Pawła Miśkiewicza na motywach Króla Leara i fragmentów innych dramatów Williama Shakespeare a. Głównym tematem przedstawienia jest miejsce starości we współczesnej kulturze zachodniej i związane z nią relacje międzypokoleniowe. Reżyser, w zgodzie ze wskazaniami Jana Kotta w Szekspirze Współczesnym, przeczytał Szekspirowską tragedię przez pryzmat Czekając na Godota Becketta, dodając scenariuszowi groteskowości. Wypreparowane z Króla Leara wątki stają się pretekstem do metaforycznej opowieści o mężczyźnie na drodze w stawaniu się Learem. Różne formy wyrazu scenicznego w połączeniu z kontrowersyjnymi pytaniami o trwałość więzi rodzinnych i aktualną pozycję dawnych autorytetów w społeczeństwach XXI wieku, złożyły się na oryginalne formalnie i ważne w swoim przekazie widowisko godz. 21:00, Centrum Kultury Katowice / 39

40 SPEKTAKL KONKURSOWY Paweł Miśkiewicz WYCIĄGNIE KARTĘ WISIELCA, KTO BŁAZNA? wg Króla Leara Williama Shakespeare a Reżyseria: Paweł Miśkiewicz NNCzas trwania: 100 minut Opracowanie muzyczne PAWEŁ MIŚKIEWICZ Scenografia i kostiumy BARBARA HANICKA Reżyseria światła i multimedia MAREK KOZAKIEWICZ Współpraca dramaturgiczna JOANNA BEDNARCZYK (PWST) Kierownictwo muzyczne HALINA JARCZYK Obsada: JERZY TRELA Lear DOMINIKA BEDNARCZYK Regana MONIKA FRAJCZYK (PWST) Kordelia DOROTA GODZIC Goneryla GRZEGORZ MIELCZAREK Błazen TOMASZ MIĘDZIK Gloucester JERZY ŚWIATŁOŃ Kent PAWEŁ TOMASZEWSKI Edgar MICHAŁ WANIO Edmund oraz STANISŁAW FALIŃSKI, ADAM HARABURDA, ARKADIUSZ KARCZEWSKI, HUBERT SCHAFFER, WŁODZIMIERZ ŻUREK Muzycy: ANDRZEJ CZECHOWSKI RYSZARD OSIAK EUGENIUSZ STUDNICKI MAREK WŁODKOWSKI Premiera: 26/06/2015, Teatr im. Juliusza Słowackiego (Małopolski Ogród Sztuki), Kraków 40 / Interpretacje 2015 KATOWICE

41 SPEKTAKL KONKURSOWY Fragmenty recenzji: Paweł Miśkiewicz stworzył śmiesznie gorzką opowieść o starości, która czyni z ludzi błaznów, ale i zabawki w rękach młodych. ( ) Jerzy Trela nadaje spektaklowi rys tragiczny. Jak kloszard, w obrazie nawiązującym do spektakli Jerzego Grzegorzewskiego, pcha po szynach platformę z niepotrzebnymi przedmiotami. Jacek Cieślak/ Tragedie pod maską błazna zapijane whisky. Rzeczpospolita Miśkiewicz czyta Szekspira przez Becketta. Łuska tragedię do samego egzystencjalnego rdzenia (przeklęta pułapka starości), a to, co mu na koniec zostało po odrzuceniu scen, wątków i postaci, uzupełnia tekstem autora Czekając na Godota. Lucky ze swoim monologiem oraz Vladimir i Estragon (Grzegorz Mielczarek, Jerzy Światłoń) pojawiają się w samym sercu Szekspirowskiego dramatu, podmieniają role Błazna i Kenta. Są jakby żałobnikami na pogrzebie umierającego króla, jego ostatnimi towarzyszami z orszaku. I to oni odegrają fałszywą śmierć i skok w przepaść za ślepego Gloucestera (Tomasz Międzik). Jak trzeba, mogą być także błaznami. Łukasz Drewniak/ Kołonotatnik 62: Stara szekspirowska młodość. Teatralny.pl Król Lear jako opowieść o starości to nienowy pomysł. Ale Miśkiewicz ze scenografką Barbarą Hanicką zrobili spektakl wyjątkowy. Chwilami śmieszno-żałosny, gdy trzeba chwytający za gardło. Witold Mrozek/ Król Jerzy Trela. Podwójny powrót do Krakowa. Gazeta Wyborcza / 41

42 SPEKTAKL KONKURSOWY fot. MAGDA HUECKEL Nie-boska komedia. WSZYSTKO POWIEM BOGU! REŻ. MONIKA STRZĘPKA 42 / Interpretacje 2015 KATOWICE

43 SPEKTAKL KONKURSOWY Monika Strzępka ur Studiowała reżyserię w warszawskiej Akademii Teatralnej, z której odeszła na III roku studiów. Pracowała robiąc eventy i filmy promocyjne. W roli reżyserki teatralnej zadebiutowała w 2004 roku w Teatrze Polskim w Bydgoszczy, gdzie przygotowała przedstawienie Z twarzą przy ścianie na podstawie tekstu Anny Bednarskiej. Rok później ówczesny dyrektor Teatru Wybrzeże, Maciej Nowak, zaproponował jej zrobienie spektaklu na gdańskiej scenie. Wyreżyserowała wtedy Szeks show presents Yorick, czyli fot. Arkadiusz Ławrywianiec spowiedź błazna wg Williama Shakespeare a. Tam też poznała dramaturga Pawła Demirskiego, z którym do dziś tworzy swoje spektakle. Od 2007 roku wystawiła w sumie kilkanaście dramatów Demirskiego, poczynając od Dziadów. Ekshumacji przez Był sobie POLAK POLAK POLAK i diabeł czyli w heroicznych walkach narodu polskiego wszystkie sztachety zostały zużyte, Śmierć podatnika, Diamenty to węgiel który wziął się do roboty, Operę gospodarczą dla ładnych pań i zamożnych panów, Sztukę dla dziecka, Niech żyje wojna!, Był sobie Andrzej Andrzej Andrzej i Andrzej, Tęczową Trybunę 2012, Położnice szpitala św. Zofii, W imię Jakuba S., O dobru, Firmę, Bierzcie i jedzcie, Courtney Love, Bitwę warszawską 1920 aż po tegoroczny spektakl konkursowy nie-boska komedia. WSZYSTKO POWIEM BOGU! Reżyserowała na scenach teatralnych w całej Polsce, najczęściej goszcząc w Teatrze Dramatycznym w Wałbrzychu i Teatrze Polskim we Wrocławiu, a w ostatnich latach także w Starym Teatrze w Krakowie. Jej spektakle zawsze odnoszą się do współczesności, stanowią aktualny komentarz do bieżących wydarzeń, a głównym środkiem wyrazu jest groteska. Strzępka i Demirski są też autorami pierwszego w Polsce politycznego serialu teatralnego Klątwa. Odcinki z czasów beznadziei koprodukcji teatrów IMKA i Łaźnia Nowa. Strzępka była wielokrotnie nagradzana za reżyserię, otrzymała też wiele nagród wspólnie z Pawłem Demirskim, w tym przyznany im w 2011 roku Paszport Polityki. Monika Strzępka na INTERPRETACJACH reżyserka gościła na Festiwalu trzykrotnie pierwszy raz w 2009 roku podczas XI edycji INTERPRETACJI ze spektaklem Diamenty to węgiel, który wziął się do roboty z Teatru Dramatycznego w Wałbrzychu. Kolejny raz uczestniczyła w konkursie w 2012 roku pokazała wówczas Położnice szpitala św. Zofii Teatru Rozrywki z Chorzowa. Ostatnio w 2013 roku zdobyła Laur Konrada za przedstawienie W imię Jakuba S. warszawskiego Teatru Dramatycznego i Teatru Łaźnia Nowa z Krakowa. / 43