Załącznik Nr 12. Standardy nauczania dla kierunku studiów: stosunki międzynarodowe STUDIA MAGISTERSKIE I. WYMAGANIA OGÓLNE

Transkrypt

1 Załącznik Nr 12 Standardy nauczania dla kierunku studiów: stosunki międzynarodowe STUDIA MAGISTERSKIE I. WYMAGANIA OGÓLNE Studia magisterskie na kierunku stosunki międzynarodowe trwają nie mniej niż 4,5 roku (9 semestrów). Łączna liczba godzin zajęć dydaktycznych wynosi nie mniej niż 3.000, w tym godzin określonych w standardach nauczania. II. SYLWETKA ABSOLWENTA Absolwent studiów magisterskich na kierunku stosunki międzynarodowe otrzymuje tytuł zawodowy magistra. Celem kształcenia na kierunku stosunki międzynarodowe jest przekazanie wiedzy i umiejętności potrzebnych absolwentowi do pełnienia różnych ról w życiu społeczno-politycznym i kulturalnym w sytuacji postępującej integracji w skali globalnej i regionalnej, szczególnie w Europie, a także przygotowanie do pracy naukowej. Absolwent, w zależności od obranej specjalności, będzie mógł podejmować pracę zarówno w organach administracji państwowej kształtujących politykę zagraniczną i gospodarczą, organizacjach i instytucjach międzynarodowych, w przedsiębiorstwach rozwijających współpracę międzynarodową, jak i w placówkach naukowo-badawczych, kulturalnych, wydawnictwach i środkach masowego przekazu zajmujących się zagadnieniami międzynarodowymi. III. GRUPY PRZEDMIOTÓW I MINIMALNE OBCIĄŻENIA GODZINOWE A. PRZEDMIOTY KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO 300 B. PRZEDMIOTY PODSTAWOWE 300 C. PRZEDMIOTY KIERUNKOWE 510 Razem: IV. PRAKTYKI Dla tego kierunku nie ustala się obligatoryjnej praktyki. V. PRZEDMIOTY W GRUPACH I MINIMALNE OBCIĄŻENIA GODZINOWE A. PRZEDMIOTY KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO Filozofia Informatyka Przedmiot do wyboru Język obcy Wychowanie fizyczne 60 B. PRZEDMIOTY PODSTAWOWE Ekonomia Prawo międzynarodowe Historia stosunków międzynarodowych 60

2 4. Geografia polityczna i gospodarcza Elementy matematyki Elementy statystyki 30 C. PRZEDMIOTY KIERUNKOWE Teoria stosunków międzynarodowych Współczesne systemy polityczne Międzynarodowe stosunki polityczne Międzynarodowe stosunki gospodarcze Organizacje międzynarodowe Prawo wspólnotowe i integracja europejska Prognozowanie i symulacje międzynarodowe 30 VI. TREŚCI PROGRAMOWE PRZEDMIOTÓW A. PRZEDMIOTY KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO 1. Filozofia Główne kierunki filozoficzne i ich charakterystyka. Podstawowe założenia epistemologii. Ewolucja podstawowych zagadnień filozoficznych. 2. Informatyka Rodzaje i zastosowanie podstawowych systemów operacyjnych. Edytory tekstowe. Arkusze kalkulacyjne. Internet. 3. Przedmiot do wyboru W zależności od zainteresowania studenta, w szczególności: etyka, psychologia społeczna, ochrona własności intelektualnej, logika, historia sztuki, socjologia. B. PRZEDMIOTY PODSTAWOWE 1. Ekonomia Gospodarka narodowa. Równowaga makroekonomiczna. Produkt społeczny, dochód narodowy. Budżet państwa, deficyt i dług publiczny. Pieniądz i system bankowy. Rynek pieniądza. Makroekonomika keynesowska a makroekonomika klasyczna. Cykl koniunkturalny. Inflacja, bezrobocie. Gospodarka otwarta. Równowaga zewnętrzna. Polityka budżetowa, monetarna, kursu walutowego, stabilizacja. Wzrost gospodarczy. Mikroekonomia: rynek, gospodarstwo domowe, teoria zachowania się konsumenta, teoria produkcji, konkurencja doskonała i monopol, równowaga przedsiębiorstwa. 2. Prawo międzynarodowe Źródła i podmioty prawa międzynarodowego. Suwerenność państwowa. Zewnętrzne i wewnętrzne organy państwa do spraw stosunków międzynarodowych. Prawo dyplomatyczne i konsularne. Prawo traktatów. Międzynarodowa odpowiedzialność państwa. Terytorium i ludność w prawie międzynarodowym. Pokojowe załatwienie sporów międzynarodowych i sądownictwo międzynarodowe. Prawo konfliktów zbrojnych i problemy rozbrojenia. Podstawowe instytucje międzynarodowego prawa prywatnego. Podmioty międzynarodowych stosunków gospodarczych. Umowy cywilnoprawne w obrocie międzynarodowym. Przedstawicielstwa i rejestry handlowe. Międzynarodowy arbitraż gospodarczy. 3. Historia stosunków międzynarodowych Główne tendencje ewolucji międzynarodowych stosunków politycznych i gospodarczych do końca I wojny światowej. Sytuacja międzynarodowa w okresie międzywojennym. Dyplomacja w okresie II wojny światowej. Geneza zimnej wojny, ukształtowanie się systemu dwubiegunowego i jego ewolucja. Dekolonizacja oraz globalne i regionalne zmiany układu sił politycznych i gospodarczych. 4. Geografia polityczna i gospodarcza Zakres przedmiotowy, założenia, główne kierunki geografii politycznej i gospodarczej. Metody

3 analizy przestrzennego wymiaru wewnętrznych i międzynarodowych procesów politycznych i gospodarczych. Geopolityczny oraz geoekonomiczny determinizm, indeterminizm, posybilizm i probabilizm. Znaczenie obszaru, zasobów i granic państwowych. Problemy cywilizacyjne (paradygmat Huntingtona), demograficzne, etniczne, narodowe i rasowe. Migracje międzynarodowe. Dynamika zmian i współzależności na polityczno-ekonomicznej mapie współczesnego świata. 5. Elementy matematyki Funkcje jednej, dwóch oraz wielu zmiennych i ich zastosowania w nauce o stosunkach międzynarodowych (rachunek marginalny, ekstrema). Elementy rachunku całkowego. Wprowadzenie do równań różniczkowych i różnicowych. Rachunek wektorów i macierzy. Układy równań i nierówności liniowych - przykłady z dziedziny stosunków międzynarodowych. 6. Elementy statystyki Dane statystyczne. Podstawowe miary statystyczne (średnia, dominanta, mediana, wariancja). Zmienna losowa i podstawowe rozkłady zmiennych losowych. Analiza współliniowości, metody badania korelacji i regresji, analiza dynamiki zjawisk. Podstawy rachunku prawdopodobieństwa. Wnioskowanie statystyczne, estymacja parametrów, weryfikacja hipotez. C. PRZEDMIOTY KIERUNKOWE 1. Teoria stosunków międzynarodowych Powstanie i ewolucja nauki o stosunkach międzynarodowych. Pojęcie "stosunki międzynarodowe" i ich specyfika. Epistemologiczny aspekt nauki o stosunkach międzynarodowych: charakterystyka głównych kierunków, nurtów i szkół wyjaśniania stosunków międzynarodowych. Ontologiczny aspekt nauki o stosunkach międzynarodowych: uczestnicy, działania międzynarodowe (pozycja, rola, polityka zagraniczna państw oraz procesy decyzyjne), oddziaływania międzynarodowe (systemy i podsystemy międzynarodowe oraz ich ewolucja), formy stosunków międzynarodowych. Aksjologiczny aspekt nauki o stosunkach międzynarodowych: interesy, racja stanu, wartości, świadomość międzynarodowa, normatywizacja wartości międzynarodowych, klasyfikacja norm oraz komunikowanie międzynarodowe i międzynarodowy transfer wartości. Bezpieczeństwo narodowe i międzynarodowe. Ład międzynarodowy, ekonomiczne i polityczne cykle rozwojowe. 2. Współczesne systemy polityczne Historia instytucji politycznych. Politologiczna, konstytucyjnoprawna i socjologiczna analiza zagadnień współczesnych ustrojów politycznych. Zasady i idee, instytucje oraz mechanizmy kształtujące współczesne systemy polityczne. Zasady ustrojowe. Konstytucja i kontrola konstytucyjności. Systemy wyborcze. Parlamenty, rządy, administracja publiczna i sądownictwo. Partie i systemy partyjne. Typy reżimów politycznych. Współczesne ruchy społeczne i polityczne. 3. Międzynarodowe stosunki polityczne Przedmiot i zakres międzynarodowych stosunków politycznych. Podstawowe pojęcia i kategorie. Czynniki kształtujące międzynarodowe stosunki polityczne. Państwo w międzynarodowych stosunkach politycznych, polityka zagraniczna wybranych państw. Bezpieczeństwo militarne, ekonomiczne i ekologiczne. Ewolucja międzynarodowych stosunków politycznych od początku lat siedemdziesiątych. Globalizm i regionalizm. Turbulencje międzynarodowe, szanse i zagrożenia po rozpadzie systemu dwubiegunowego. Powstawanie nowego ładu międzynarodowego. Nowe role międzynarodowe USA, Rosji, Chin i jednoczącej się Europy. Miejsce i rola Polski w międzynarodowych stosunkach politycznych. 4. Międzynarodowe stosunki gospodarcze Pojęcia: międzynarodowe stosunki gospodarcze i gospodarka światowa. Struktura gospodarki światowej i regionalne problemy międzynarodowych stosunków gospodarczych. Międzynarodowy podział pracy, międzynarodowe przepływy towarów i czynników wytwórczych. Przedsiębiorstwa wielonarodowe. Środki zagranicznej polityki ekonomicznej państw. Bilans płatniczy, polityka handlowa i mechanizm pieniężno-cenowy oraz inne czynniki międzynarodowej wymiany towarowej. Międzynarodowy system walutowy: powstanie, ewolucja i rola międzynarodowych instytucji finansowych. Międzynarodowe organizacje kredytowe i walutowe. Polska w

4 międzynarodowych stosunkach gospodarczych. 5. Organizacje międzynarodowe Pojęcie, geneza, ewolucja i klasyfikacja organizacji międzynarodowych. Organizacje międzyrządowe i pozarządowe jako podmioty stosunków międzynarodowych. Struktura i funkcjonowanie organizacji międzynarodowych: cele, status prawny, organy, procesy decyzyjne i funkcjonariusze międzynarodowi. Stosunki pomiędzy organizacjami międzyrządowymi i państwami: motywy przynależności państw, członkostwo, czynne i bierne prawo legacji. Funkcjonowanie uniwersalnych i regionalnych organizacji międzynarodowych. Organizacje pozarządowe, specyfika ich funkcjonowania, współczesne znaczenie oraz stosunki z państwami. 6. Prawo wspólnotowe i integracja europejska Współczesna Europa - bariery i stymulatory rozwoju. Kulturowe źródła tożsamości europejskiej. Teorie integracji: federalizm, funkcjonalizm i neofunkcjonalizm. Ewolucja integracji europejskiej. Definicja, istota i źródła prawa Wspólnot Europejskich. Prawo pierwotne, prawo pochodne, zasady supremacji i bezpośredniej skuteczności. Polityczne instytucje europejskie w ujęciu strukturalnym i funkcjonalnym. Charakterystyka procesu podejmowania decyzji. Europejskie instytucje sądowe. Funkcjonowanie pierwszego filaru Unii Europejskiej (podstawowe wolności i unia walutowa). Wspólne polityki (w tym: rolna, przemysłowa, transportowa). Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa. Współpraca w dziedzinie wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych. Polska a Unia Europejska. 7. Prognozowanie i symulacje międzynarodowe Prognostyka międzynarodowa: pojęcie, klasyfikacja, metody i techniki. Prognozowanie a planowanie polityki zagranicznej państwa i międzynarodowych stosunków politycznych oraz gospodarczych. Metody intuicyjne, ekstrapolacyjne i symulacyjne. Komputerowe symulacje rozwoju stosunków międzynarodowych. Symulacyjne zastosowania modelowania heurystycznego. VII. ZALECENIA 1. Standardy nauczania dotyczą trzech bloków przedmiotów: kształcenia ogólnego, przedmiotów podstawowych oraz kierunkowych. Pozostałą liczbę godzin wydziały powinny przeznaczyć na realizację własnych programów w ramach prowadzonych specjalności. Nie określa się formy zajęć. 2. W programie studiów powinny znaleźć się praktyki i ćwiczenia zawodowe, dające możliwość wykształcenia umiejętności profesjonalnego uczestnictwa w życiu międzynarodowym. 3. Studenci powinni mieć możliwość wyboru przedmiotów fakultatywnych. STUDIA ZAWODOWE I. WYMAGANIA OGÓLNE Studia zawodowe na kierunku stosunki międzynarodowe trwają nie mniej niż 3 lata (6 semestrów). Łączna liczba godzin zajęć dydaktycznych wynosi nie mniej niż 2.100, w tym godzin określonych w standardach nauczania. II. SYLWETKA ABSOLWENTA Absolwent studiów zawodowych na kierunku stosunki międzynarodowe otrzymuje tytuł zawodowy licencjata. Absolwent powinien posiadać podstawową wiedzę z zakresu problematyki społecznopolitycznej, ekonomicznej i kulturalnej świata i kontynentu europejskiego oraz umiejętności uczestniczenia w życiu społecznym, kulturowym, politycznym i gospodarczym społeczeństw. Absolwent, w zależności od wybranej specjalności, będzie mógł podejmować pracę w organach administracji rządowej i samorządowej, organizacjach i instytucjach międzynarodowych, przedsiębiorstwach rozwijających współpracę międzynarodową oraz placówkach kulturalnych, wydawnictwach i środkach masowego przekazu.

5 III. GRUPY PRZEDMIOTÓW I MINIMALNE OBCIĄŻENIA GODZINOWE A. PRZEDMIOTY KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO 210 B. PRZEDMIOTY PODSTAWOWE 195 C. PRZEDMIOTY KIERUNKOWE 540 D. PRZEDMIOTY SPECJALIZACYJNE I SPECJALNOŚCIOWE 210 Razem: IV. PRAKTYKI Program studiów powinien przewidywać praktyki umożliwiające pogłębienie umiejętności i przygotowujące do uczestnictwa w międzynarodowym życiu politycznym i gospodarczym. V. PRZEDMIOTY W GRUPACH I MINIMALNE OBCIĄŻENIA GODZINOWE A. PRZEDMIOTY KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO Przedmiot do wyboru Język obcy Wychowanie fizyczne 60 B. PRZEDMIOTY PODSTAWOWE Matematyka i statystyka Informatyka Ekonomia Geografia polityczna i gospodarcza 30 C. PRZEDMIOTY KIERUNKOWE Podstawy wiedzy o stosunkach międzynarodowych Historia stosunków międzynarodowych Współczesne systemy polityczne Prawo międzynarodowe Międzynarodowe stosunki polityczne Międzynarodowe stosunki gospodarcze Organizacje międzynarodowe Integracja europejska i prawo wspólnotowe 60 D. PRZEDMIOTY SPECJALIZACYJNE I SPECJALNOŚCIOWE 210 W zależności od wybranej specjalności i specjalizacji. VI. TREŚCI PROGRAMOWE PRZEDMIOTÓW A. PRZEDMIOTY KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO 1. Przedmiot do wyboru W zależności od zainteresowania studenta, w szczególności: filozofia, etyka, logika, historia sztuki, ochrona własności intelektualnej, socjologia. B. PRZEDMIOTY PODSTAWOWE 1. Matematyka i statystyka Funkcje jednej i wielu zmiennych i ich zastosowania. Elementy rachunku różniczkowego i całkowego, ekstrema. Rachunek wektorowy i macierzowy. Układy równań i nierówności liniowych - zastosowania w analizie relacji międzynarodowych.

6 Dane statystyczne. Podstawowe wielkości statystyczne: średnia, dominanta, mediana, wariancja. Zmienna losowa - podstawowe rozkłady zmiennych losowych. Analiza współliniowości, metody badania korelacji i regresji, analiza dynamiki zjawisk. Podstawy rachunku prawdopodobieństwa. Wnioskowanie statystyczne, estymacja parametrów, weryfikacja hipotez. 2. Informatyka Budowa systemów komputerowych i urządzeń peryferyjnych. Obsługa komputerów osobistych. Systemy jednego i wielu użytkowników. Systemy operacyjne. Programy użytkowe: edytory tekstów, arkusze kalkulacyjne, bazy danych. Lokalne i międzynarodowe sieci komputerowe. Poczta elektroniczna. Internet. Międzynarodowe i polskie systemy informacyjne - sprzężenie, dostęp, możliwości korzystania. 3. Ekonomia Gospodarka narodowa: produkt społeczny, dochód narodowy, budżet państwa, deficyt i dług publiczny. Rynek pieniądza i system bankowy. Równowaga makroekonomiczna. Cykl koniunkturalny, inflacja, bezrobocie. Gospodarka otwarta - równowaga zewnętrzna. Polityka budżetowa, monetarna i kursu walutowego. Stabilizacja i wzrost gospodarczy. Mikroekonomia: rynek, gospodarstwo domowe, zachowania konsumenta, produkcja, konkurencja doskonała i w warunkach monopolistycznych, równowaga przedsiębiorstwa. 4. Geografia polityczna i gospodarcza Obszar zainteresowań. Metody analizy wewnętrznych i międzynarodowych procesów politycznych i gospodarczych. Geopolityczny oraz geoekonomiczny determinizm, indeterminizm, posybilizm i probabilizm. Znaczenie granic i zasobów państwowych. Problemy cywilizacyjne, demograficzne, etniczne i rasowe współczesnego świata. Migracje międzynarodowe. Dynamika zmian i współzależności polityczno-ekonomicznych w wymiarze międzynarodowym. C. PRZEDMIOTY KIERUNKOWE 1. Podstawy wiedzy o stosunkach międzynarodowych Powstanie i ewolucja nauki w stosunkach międzynarodowych. Epistemologiczne aspekty wiedzy o stosunkach międzynarodowych - charakterystyka głównych kierunków i nurtów rozwoju oraz szkół analizy stosunków międzynarodowych. Ontologiczne aspekty wiedzy o stosunkach międzynarodowych - charakterystyka uczestników, działań (polityki zagranicznej, państw oraz procesów decyzyjnych) i oddziaływań (systemów i podsystemów międzynarodowych oraz ich ewolucji). Formy stosunków międzynarodowych. Aksjologiczne aspekty wiedzy o stosunkach międzynarodowych: interesy, racja stanu, świadomość międzynarodowa. Normatywizacja wartości międzynarodowych - klasyfikacja norm oraz komunikowanie międzynarodowe. Międzynarodowy transfer wartości. Bezpieczeństwo narodowe i międzynarodowe - ład międzynarodowy. Ekonomiczne i polityczne cykle rozwojowe. 2. Historia stosunków międzynarodowych Ewolucja międzynarodowych stosunków politycznych i gospodarczych do końca I wojny światowej. Sytuacja międzynarodowa w okresie międzywojennym. Świat w okresie II wojny światowej. Sytuacja po II wojnie światowej: okres zimnej wojny, ukształtowanie się systemu dwubiegunowego i jego ewolucja, dekolonizacja. Aktualny układ sił politycznych i gospodarczych w skali globalnej i regionalnej. 3. Współczesne systemy polityczne Historia nauki o polityce. Zasady, idee, instytucje oraz mechanizmy kształtujące współczesne systemy polityczne. Politologiczna, konstytucyjnoprawna i socjologiczna analiza współczesnych ustrojów politycznych. Zasady ustrojowe. Konstytucja. Systemy wyborcze. Parlamenty, rządy, administracja publiczna i sądownictwo. Systemy partyjne. Reżimy polityczne. Współczesne ruchy polityczne i społeczne. 4. Prawo międzynarodowe Źródła i podmioty prawa międzynarodowego. Prawo dyplomatyczne i konsularne. Prawo traktatów. Suwerenność państwowa. Terytorium i ludność w prawie międzynarodowym. Międzynarodowa odpowiedzialność państwa. Sądownictwo międzynarodowe. Pokojowe załatwianie sporów

7 międzynarodowych. Prawo konfliktów zbrojnych - problemy rozbrojenia. Międzynarodowe prawo prywatne. Podmioty prawne międzynarodowych stosunków gospodarczych. Umowy cywilnoprawne w obrocie międzynarodowym. Rejestry handlowe. Międzynarodowy arbitraż gospodarczy. 5. Międzynarodowe stosunki polityczne Obszar zainteresowań, podstawowe pojęcia i kategorie. Czynniki kształtujące międzynarodowe relacje polityczne. Zewnętrzne i wewnętrzne organy państwa do spraw kształtowania stosunków międzynarodowych. Polityka zagraniczna wybranych państw. Bezpieczeństwo militarne, ekonomiczne i ekologiczne świata. Globalizm i regionalizm. Aktualny ład międzynarodowy i rola w nim: USA, Rosji, Chin oraz jednoczącej się Europy. Zagrożenia w skali międzynarodowej. Miejsce i rola Polski w polityce międzynarodowej. 6. Międzynarodowe stosunki gospodarcze Międzynarodowe stosunki gospodarcze - struktura gospodarki światowej. Powiązania gospodarki światowej z regionalną. Międzynarodowy podział pracy. Przepływ towarów, czynników wytwórczych i usług w skali międzynarodowej. Przedsiębiorstwa wielonarodowe. Zagraniczna polityka ekonomiczna państw. Bilans płatniczy, polityka handlowa oraz czynnik pieniężno-cenowy w międzynarodowej wymianie towarowej. Międzynarodowy system walutowy - powstanie i ewolucja. Rola międzynarodowych instytucji finansowych. Międzynarodowe organizacje kredytowe i walutowe. Miejsce i rola Polski w gospodarce międzynarodowej. 7. Organizacje międzynarodowe Geneza, ewolucja i klasyfikacja. Struktura i zasady funkcjonowania: status prawny, organy, funkcjonariusze, procedury podejmowania decyzji. Rola organizacji międzynarodowych i pozarządowych w relacjach międzynarodowych. Relacje między organizacjami międzynarodowymi a państwami - motywy przynależności państw, członkostwo, czynne i bierne prawo legacji. Organizacje pozarządowe - znaczenie we współczesnym świecie, zasady funkcjonowania, relacje z państwami. Uniwersalne i regionalne organizacje międzynarodowe - struktura oraz cele i zasady funkcjonowania. 8. Integracja europejska i prawo wspólnotowe Kulturowe źródła tożsamości europejskiej. Ewolucja integracji europejskiej. Bariery i stymulatory rozwoju współczesnej Europy. Geneza i podstawy funkcjonowania Unii Europejskiej. Pojęcie i źródła prawa Wspólnot Europejskich. Pierwotne i pochodne prawo wspólnotowe, zasady supremacji i bezpośredniej skuteczności. Europejskie instytucje sądowe. Polityczne instytucje europejskie w ujęciu strukturalnym i funkcjonalnym - procedury podejmowania decyzji. Wspólna polityka: regionalna, rolna, gospodarcza, transportowa oraz w zakresie ochrony środowiska, ochrony zdrowia, zdrowia publicznego i kultury. Wspólna polityka zagraniczna w zakresie bezpieczeństwa oraz wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych. Samorząd terytorialny w Unii Europejskiej. Fundusze strukturalne. Integracja Polski z Unią Europejską. Uczestnictwo i rola Polski we Wspólnotach Europejskich. D. PRZEDMIOTY SPECJALIZACYJNE I SPECJALNOŚCIOWE Wykaz przedmiotów specjalizacyjnych (przygotowujących do wykonywania zawodu) i specjalnościowych (pogłębiających wykształcenie kierunkowe) oraz ich treści programowe ustalają uczelnie, uwzględniając określone dla danej specjalizacji wymagania.