uwa am, e... dy urnych grupowaæ na oddzia³ach,

Transkrypt

1 1

2 uwa am, e... Nr 10 (162) paÿdziernik 2008 Na ok³adce: Prof. Marek Krawczyk, rektor WUM w kadencji (fot. M. Teperek). Reprodukcja: Tadeusz Wolski Weranda Spis treœci gor¹cy temat 4 Kongres Federacji Katolickich Stowarzyszeñ Lekarskich 4 JGP: Pilota okaza³ siê fikcj¹ 5 G³osy z Wiejskiej 8 Na Dzieñ œw. ukasza 10 Trudne pytania 10 Punkty edukacyjne czas na podsumowanie 11 Bez znieczulenia 12 Ucz siê, lekarzu, ucz u nas w samorz¹dzie 13 Oferty pracy 13 W stronê leków 14 Opieka zdrowotna czy sprzeda œwiadczeñ? 16 nasz uniwersytet 20 Wiekowa tradycja, nowe perspektywy 20 nasze szpitale: Inflancka 24 stomatologia 27 z radomskiej delegatury 28 Balansowanie na krawêdzi 28 z Mazowsza 32 uchwa³y i stanowiska ORL 34 SMS z Krakowa 36 Album libijski 38 Moi Profesorowie 40 muzy i my 42 nowe przepisy prawne 43 ciekawe 45 Rzadkie ciekawe trudne 46 jêzyk nasz giêtki 47 sport 48 br. podczas konferencji Reforma ochrony 22wrzeœnia zdrowia: potrzeby-wyzwania-korzyœci zorganizowanej przez pielêgniarki w G³ucho³azach minister zdrowia Ewa Kopacz zapowiedzia³a zmiany w prawie. Wyjaœnia³a, e chodzi o te samodzielne czynnoœci, które pielêgniarka mo e samodzielnie, bez obecnoœci i zlecenia lekarza, zrobiæ. To siê wi¹ e z moim pomys³em, aby lekarzy dy urnych grupowaæ na oddzia³ach, eby jednak wiêkszoœæ odpowiedzialnoœci spada³a na pielêgniarki. Tyle komunikat zamieszczony na stronie internetowej Ministerstwa Zdrowia. Pracujê w ochronie zdrowia ponad trzydzieœci lat (nie licz¹c okresu studiów) w ró nych placówkach (szpitale miejskie, kliniczne, przychodnie, pogotowie ratunkowe) i bardzo szanujê zawód pielêgniarki. W trakcie tych lat pozna³em tak e te najlepsze zawodowo. Z ca³ym szacunkiem dla tego zawodu nie mogê wyobraziæ sobie jednak pielêgniarki, która wykonuje czynnoœci bez zlecenia lekarza. Myœlê oczywiœcie o czynnoœciach medycznych a nie o podaniu wody do picia itp. Nie znam kraju (myœlê o krajach cywilizowanych), w którym personel pomocniczy a do takich nale y zawód pielêgniarki mo e podejmowaæ dzia³ania samodzielnie bez zlecenia lekarza (z wyj¹tkiem rozpoczêcia akcji reani- macyjnej, któr¹ to powinien podj¹æ ka dy obywatel, który ma o tym trochê pojêcia). Ciekawe, co na to pacjenci, firmy ubezpieczeniowe, s¹dy, a tak e same pielêgniarki. Ile to razy na dy urze s³ysza³em Panie doktorze niech pan coœ zrobi, nie mogê wk³uæ siê do y³y, za- ³o yæ sondy, cewnika (!) Jeœli chodzi o drug¹ czêœæ pomys³u, o którym czytamy w komunikacie Ministerstwa Zdrowia, dotycz¹c¹ grupowania lekarzy dy urnych to chyba chodzi nie o grupowanie na oddzia- ³ach tylko w szpitalu, czyli pewnie chodzi o tzw. dy ury szpitalne. A te przecie ju od pewnego czasu w niektórych szpitalach s¹ wprowadzone. Wielu dyrektorów, po okresie próby, wycofuje siê jednak z tego pomys³u (pozorne oszczêdnoœci, czasami wiêcej szkody ni po ytku). Myœlê, e ten, kto pisa³ ten komunikat albo nie ma pojêcia o systemie ochrony zdrowia, albo chcia³ zaszkodziæ ministrowi zdrowia, wkurzaj¹c przy okazji lekarzy. Chyba, e siê mylê i ma to byæ faktycznie antidotum, w¹tpliwej jakoœci, na coraz wiêksze w Polsce braki specjalistów z ró nych dziedzin medycyny, dodatkowo obci¹ onych biurokracj¹. Dzisiaj, po wprowadzeniu jednorodnych grup pacjentów (JGP), czêœæ naszych kole anek i kolegów poœwiêca WYDAWCA MIESIÊCZNIKA PULS : Okrêgowa Izba Lekarska w Warszawie, biuro@warszawa.oil.org.pl REDAKCJA: Warszawa, ul. Kozia 3/5, lok. 31, tel./fax: , puls@warszawa.oil.org.pl REDAKTOR NACZELNY: Ewa Gwiazdowicz, tel , egwiazdowicz@oil.org.pl SEKRETARZ REDAKCJI: Maria Dolacka, tel./fax: , mdolacka@warszawa.oil.org.pl KOLEGIUM REDAKCYJNE: Stanis³aw Ancyparowicz, Janusz Bugaj, W³odzimierz Cerañski, Janusz Garlicki, Wies³aw Jêdrzejczak, Tadeusz Kalbarczyk, Jerzy Kruszewski, Wojciech Maria Kuœ, Ryszard Majkowski, adys³aw Nekanda-Trepka, Stanis³aw Niemczyk, Gra yna Pacocha, Wojciech Rowiñski, Tadeusz To³³oczko, Maria Wierzbicka, Andrzej W³odarczyk KOMENTATORZY: Marek Balicki, Pawe³ Walewski PUBLICYŒCI: Ewa Dobrowolska, Ma³gorzata Kukowska WSPÓ PRACUJ : Anna Bie añska, Jerzy Borowicz, Józef Hornowski, Wojciech uszczyna, Krzysztof Rosiecki, Miros³aw W¹sik (Radom), Jerzy Wunderlich SEKRETARIAT REDAKCJI: Iwona Stawicka, tel ZG OSZENIA ZMIAN ADRESÓW: Renata Goska, tel.: ; adresy@miesiecznik-puls.org.pl REKLAMA I MARKETING: Renata Klimkowska, tel./fax , tel. (0) , marketing@warszawa.oil.org.pl OPRACOWANIE GRAFICZNE: Artmedia Partners, tel.: (22) DRUK: Elanders Polska Sp. z o.o., P³oñsk, ul. Mazowiecka 2, tel. (23) , elanders@elanders.pl Redakcja zastrzega sobie prawo do adiustacji artyku³ów i listów, dokonywania skrótów oraz zmian tytu³ów. Materia³ów niezamówionych nie zwracamy. Redakcja nie odpowiada za treœæ reklam. 2

3 oko³o 30% czasu pracy na kodowanie i sprawozdawczoœæ dla NFZ-u (ciekawe o ile to wyd³u y³o kolejki?). Pomys³ ten idzie w parze, ze znan¹ na razie z doniesieñ medialnych, propozycj¹ Ministerstwa Zdrowia, aby lekarze obowi¹zkowo zg³aszali rozpoznane ci¹ e urzêdnikom Ministerstwa. W konsekwencji bêdzie to prowadzi³o do sprawdzania, czy dosz³o do porodu, a jeœli nie to do prowadzenia dochodzenia, z jakiego powodu porodu nie by³o. Te dodatkowe zajêcia œledcze poprawi¹ niew¹tpliwie dostêpnoœæ do kolejnych grup specjalistów i spotkaj¹ siê z entuzjazmem lekarzy i pacjentek. Ginekologów w tym przypadku zast¹pi¹ pewnie po³o ne a nie pielêgniarki. W cytowanym przeze mnie komunikacie jest jeszcze akapit informuj¹cy, e na uzupe³nienie wykszta³cenia pielêgniarek w latach mamy zaanga owane 180 mln z³otych z bud etu Ministerstwa Zdrowia. Myœlê, e s¹ to wyrzucone w b³oto pieni¹dze z naszych podatków. Pracowa³em z kilkoma pielêgniarkami, przed i po uzupe³nieniu przez nie wykszta³cenia. Jedyna ró nica, jak¹ stwierdzi³em u nich to wiêksza pewnoœæ siebie a nie wiêksza wiedza i umiejêtnoœci. Informacja ta w momencie, kiedy zbli a siê okres rozliczenia za kszta³cenie ustawiczne polskich lekarzy, na które to kszta³cenie pañstwo nie daje nam ani z³otówki, a które kosztuje niema³e pieni¹dze, to przys³owiowy kij w mrowisko. I na zakoñczenie jeszcze jedna uwaga, tak e zwi¹zana z finansami. Otó po ostatnim spotkaniu w Ministerstwie Zdrowia poœwiêconym refundacji za zadania przejête przez samorz¹d od administracji pañstwowej zrozumia³em wreszcie pojêcie taniego pañstwa. Otó oznacza to ni mniej ni wiêcej, e od wielu lat, w ramach oszczêdzania, pañstwo przekazuje samorz¹dowi lekarskiemu refunduj¹c mu koszty realizowania zadañ zleconych (rzecznik odpowiedzialnoœci zawodowej, s¹d lekarski, rejestr lekarzy) tylko ok. 40% wydanych pieniêdzy, a resztê de facto pokrywaj¹ lekarze z w³asnej kieszeni (czytaj ze swoich sk³adek). I nic nie wskazuje na to, by ta sytuacja uleg³a zmianie na to pieniêdzy nie ma, jak po raz kolejny us³yszeliœmy. Mam propozycjê rozszerzenia takiej formu³y taniego pañstwa na parlament, rz¹d, partie polityczne itp. Niech np. czêœæ uposa eñ cz³onków tych gremiów bêdzie przeznaczana na finansowanie zadañ przez nich wykonywanych. A wtedy mo e znajd¹ siê w bud ecie pañstwa pieni¹dze na dokszta³canie polskich lekarzy i lekarzy dentystów a nie tylko pielêgniarek. Ü Fot. M. Stankiewicz REKLAMA 3

4 gor¹cy temat Kongres Federacji Katolickich Stowarzyszeñ Lekarskich Z Ann¹ GRÊZIAK, prezesem Katolickiego Stowarzyszenia Lekarzy Polskich, rozmawia Ma³gorzata Skarbek Prawo naturalne i prawo stanowione we wspó³czesnej medycynie europejskiej by³y tematem przewodnim XI Europejskiego Kongresu Federacji Katolickich Stowarzyszeñ Lekarskich, który odby³ siê w dn wrzeœnia br. w Gdañsku. W Polsce by³ organizowany po raz pierwszy. Europejska organizacja lekarzy katolickich istnieje od 40 lat. Kongresy odbywaj¹ siê co 4 lata. Nasze stowarzyszenie powsta³o w 1994 r., a cz³onkiem federacji jesteœmy od 2000 r. Cztery lata temu podczas konferencji w Bratys³awie poproszono nas o organizacjê nastêpnego kongresu. Poniewa robiliœmy to po raz pierwszy, towarzyszy³a nam du a trema i pewien niepokój. Chêæ zorganizowania tego spotkania zg³osi³ Oddzia³ Gdañski KSLP i znakomicie wywi¹za³ siê z tego zadania. Zarówno poziom naukowy, jak i oprawa artystyczna znalaz³y uznanie wszystkich. Chwali³ nas nawet uczestnicz¹cy w kongresie kardyna³ Javier Lozano Barragán, przewodnicz¹cy Papieskiej Rady ds. S³u by Zdrowia. W obradach bra³o udzia³ ponad 300 lekarzy z Polski i Europy. Jakimi przes³ankami kierowali siê organizatorzy, tworz¹c program kongresu? Myœlê, e najlepiej sformu³owa³ je prof. dr n. med. Josef Marek, prezydent FEAMC, w liœcie do uczestników i przyjació³: FEAMC ma wci¹ du o do zaoferowania. Lekarze katoliccy walcz¹ z procedurami nieetycznymi w zakresie biologii i medycyny. Czy jednak wystarczy potêpiæ aborcjê, eutanazjê, klonowanie? Nie, musimy przedstawiæ lepsze alternatywy. Mówimy NIE dla eutanazji, ale jednoczeœnie forsujemy lepsze sposoby traktowania starszych i chorych ludzi, np. doskona³¹ pomoc paliatywn¹ oraz efektywn¹ pomoc duchow¹. Nie zgadzamy siê na wykorzystywanie embrionów ludzkich w celach badawczych i klonowanie, ale jednoczeœnie domagamy siê promocji wykorzystania w celach naukowych komórek macierzystych pobranych od osób doros³ych oraz z krwi pêpowinowej. Obrona ycia u jego pocz¹tku i koñca jest bardzo wa na, lecz niewystarczaj¹ca. (...) Powinniœmy chroniæ nasze dzieci, stwarzaæ im warunki do najlepszego wychowania i edukacji, chroniæ je przed narkotykami, przestêpczoœci¹. Powinniœmy próbowaæ zaradziæ niesprawiedliwoœci spo³ecznej, g³odowi, ubóstwu, bezrobociu czy frustracji zawodowej. Powinniœmy dbaæ o ludzi s³abych, tzn. chronicznie chorych, niepe³nosprawnych, upoœledzonych, starych, psychicznie chorych, spo³ecznych wyrzutków. Powinniœmy dzia³aæ jako ludzie polityki w celu stworzenia odpowiedzialnej, poprawnej i sprawiedliwej spo³ecznoœci i forsowaæ rozwi¹zania wyp³ywaj¹ce z moralnoœci chrzeœcijañskiej. A najwa niejsze, choæ na koñcu powinniœmy zrobiæ wszystko, aby byæ najlepszymi specjalistami w swojej dziedzinie. Kongres sk³ada³ siê z kilku sesji. Jakim tematom by³y poœwiêcone? Pierwsza sesja Prawo naturalne i prawo stanowione w medycynie wprowadza³a w ca³oœæ zagadnieñ. Prof. Wojciech ¹czkowski przedstawi³ g³ówne problemy powstaj¹ce na styku prawa i etyki w Europie. Prof. Marek Safjan mówi³, w jaki sposób powstaj¹ przepisy prawne, zw³aszcza dotycz¹ce tak istotnych kwestii, jak ycie i zdrowie ludzkie. Druga sesja dotyczy³a problemów bioetycznych w medycynie prenatalnej. Diagnostyka prenatalna mo e prowadziæ zarówno do nieurodzenia dziecka, jak i do zastosowania terapii wewn¹trzmacicznej, gdy zaistnieje taka potrzeba. Stwarza to równie inne problemy etyczne, bo stosuje siê czêsto metody inwazyjne. Nale y rozwa yæ, czy nie s¹ one szkodliwe. W trakcie obrad by³y te poruszane kwestie zap³odnienia pozaustrojowego. Nauka Koœcio³a w tej sprawie jest jednoznaczna. Zadaniem lekarzy wyznaj¹cych œwiatopogl¹d chrzeœcijañski jest informowanie, jakie s¹ 4

5 przes³anki tego stanowiska. Doœæ skrótowo omawiany by³ temat komórek macierzystych. Tutaj równie mamy jasne stanowisko powinny byæ wykorzystywane komórki z krwi pêpowinowej lub osób doros³ych, np. ze szpiku, natomiast pochodzenia zarodkowego nie, bo wi¹ e siê to z niszczeniem ludzkiego ycia. Trzecia sesja Podtrzymywanie ycia w œwietle etyki i prawa dotyczy³a granic stosowania terapii, leczenia podtrzymuj¹cego. Omawiane by³y m.in.: definicja œmierci mózgu, rozró nienie miêdzy zaniechaniem terapii uporczywej a eutanazj¹. Z moich doœwiadczeñ lekarza praktykuj¹cego w oddzia³ach intensywnej terapii wynika, e decyzja o zaprzestaniu podtrzymywania ycia zawsze spoczywa na lekarzu to jego obowi¹zek i przywilej. Zawsze jest indywidualna, aden schemat nie ma tu zastosowania. Aby podj¹æ w³aœciw¹ decyzjê, lekarz musi ca³y czas pog³êbiaæ wiedzê i kszta³towaæ w³asn¹ osobowoœæ. W trakcie tej czêœci obrad prof. Wojciech Rowiñski mówi³ o etycznych aspektach medycyny transplantacyjnej. Jakich spraw dotyczy³a sesja: Choroby cywilizacyjne wyzwaniem dla pañstwa, lekarza i pacjenta? Temat ten umieœciliœmy w programie kongresu dlatego, e przy rozstrzygniêciach prawnych w zakresie organizacji ochrony zdrowia powinno siê braæ pod uwagê usytuowanie cz³owieka w jego œrodowisku naturalnym, a tak e prawo naturalne. Stworzenie dobrego systemu, np. profilaktyki chorób cywilizacyjnych: nowotworowych, uk³adu kr¹ enia czy te w³aœciwej opieki nad ludÿmi starymi jest wyzwaniem dla pañstw i organizacji miêdzynarodowych, m.in. dla Unii Europejskiej i Œwiatowej Organizacji Zdrowia. Tworzenie warunków do ycia w zdrowiu to równie problemy etyczne. Nie mo emy ograniczaæ siê do kwestii naukowych in ynierii genetycznej czy bioetyki. Ostatnia sesja Œwiêtoœæ ludzkiego ycia lekarz s³ug¹ ycia by³a poœwiêcona temu, co my lekarze o œwiatopogl¹dzie chrzeœcijañskim powinniœmy robiæ, aby ycie ludzkie by³o szanowane. W tym znalaz³y siê rozwa ania dotycz¹ce pocz¹tków ludzkiego ycia i jego schy³ku, czyli opieki paliatywnej i hospicyjnej, oraz dyskusja: jak przeciwdzia³aæ wspó³czesnym zagro eniom dla ycia cz³owieka. Ü Jednorodne Grupy Pacjentów Jaros³aw Ros³on, dyrektor MSSW: W zasadzie lekarze powinni zostawiæ leczenie i zaj¹æ siê opanowaniem nowego zakresu wiedzy wykreowanej przez p³atnika. Pilota okaza³ siê fikcj¹ * Iwona B CZEK Miêdzyleski Szpital Specjalistyczny w Warszawie jest jedn¹ z najwiêkszych placówek na Mazowszu. Poza neuro- i kardiochirurgi¹ œwiadczy pe³ny zakres us³ug medycznych. Ma 500 ³ó ek, rocznie hospitalizuje ok. 20 tys. pacjentów i wykonuje ok. 1 miliona badañ diagnostycznych w pracowniach tomografii komputerowej, rezonansu magnetycznego, medycyny nuklearnej, angiografii i hemodynamiki, endoskopii i in. Prowadzi rehabilitacjê ambulatoryjn¹, stacjonarn¹ rehabilitacjê neurologiczn¹ oraz 21 poradni specjalistycznych. Jego kontrakt wynosi ok. 68 mln z³. Organem za³o ycielskim szpitala jest samorz¹d województwa mazowieckiego. W ci¹gu ostatnich czterech lat placówka pozyska³a ok. 80 mln z³ na inwestycje, nie trzeba zatem dodawaæ, e intensywnie siê rozwija. MSSW uwa any jest za jedn¹ z najlepiej zarz¹dzanych placówek w regionie. Bra³ udzia³ w pilota u JGP. Nie boimy siê nowoœci, jesteœmy elastyczni, rozumiemy koniecznoœæ zmian mówi Jaros³aw ROS ON, dyrektor MSSW. Staraliœmy siê tak budowaæ zespó³, aby placówka by³a otwarta na dobre pomys³y i projekty. Dlatego mog³em sobie pozwoliæ na luksus bycia optymist¹. Nie tylko sam wierzy³em, e JGP przybli ¹ wielkoœæ œrodków za drogie i skomplikowane procedury medyczne wykonywane w lecznicach wielospecjalistycznych do ponoszonych kosztów, ale tak e przekonywa³em do tego innych dyrektorów. Dziœ mam wyrzuty sumienia. Fot. archiwum Pulsu Gruper pu³apka Og³aszaj¹c wdro enie od 1 lipca br. nowego systemu rozliczeñ ze szpitalami w ramach Jednorodnych Grup Pacjentów, Fundusz zapowiedzia³: czêœæ oddzia³ów straci, czêœæ zyska w sumie lecznice zwiêksz¹ przychody œrednio o ok. 12%. Tak by³o w czerwcu. þ 5

6 þ Jak jest obecnie? W MSSW przewidywania p³atnika wprawdzie siê sprawdzi³y, ale nie w pe³ni... Czêœæ oddzia- ³ów zyska³a, czêœæ straci³a, tyle tylko, e bud et pozosta³ bez zmian. Na zwiêkszenie przychodów na razie siê nie zanosi. Wrêcz odwrotnie. Najbli - sze miesi¹ce mog¹ wygenerowaæ straty wynikaj¹ce z samego systemu rozliczeñ. NFZ wstecznie wprowadza istotne zmiany, co uwa am za niedopuszczalne ocenia Jaros³aw Ros³on. Obecnie nie jestem w stanie powiedzieæ, jak naprawdê wygl¹da sytuacja finansowa szpitala, poniewa mo e siê okazaæ, e gruper Funduszu nie ma nic wspólnego z gruperem naszej placówki. Na tym polega pu³apka. Szpital, który wyda du e œrodki na nowoczesn¹ aparaturê, musi liczyæ siê z tym, e za kilka miesiêcy mo e zostaæ ona wykreœlona ze standardu 11 czerwca br. pojawi³o siê zarz¹dzenie prezesa NFZ o ICD-9, czyli s³ownikach procedur. Na tej podstawie firma informatyczna otrzyma³a komunikat, jak przygotowaæ oprogramowanie dla szpitala. Zosta³o ono dostarczone, a przez ca³y lipiec placówka sama gromadzi³a potrzebne dane. 23 lipca prezes NFZ wyda³ kolejne zarz¹dzenie (zmieniaj¹ce zarz¹dzenie w sprawie okreœlenia warunków zawierania i realizacji umów w rodzaju leczenie szpitalne) z moc¹ obowi¹zuj¹c¹ od 1 lipca, które postawi³o lecznicê w nowej sytuacji: gruper opracowany dla niej przez firmê informatyczn¹ i gruper Funduszu pochodz¹ z dwóch ró nych bajek. Jak bêdzie zatem przebiega³o rozliczenie? Dyrektor przyznaje, e nie wie. Przypisanie pacjentów do poszczególnych grup wcale nie oznacza, e œrodki finansowe dla szpitala bêd¹ takie, jak wyliczy nasz gruper wyjaœnia dyrektor. Jakie bêd¹, nie wiadomo, ale zapewne mniejsze, poniewa my wybierzemy optymalne dla siebie rozwi¹zania, a gruper Funduszu rozwi¹zania optymalne dla p³atnika. Piêtrz¹ce siê przed œwiadczeniodawc¹ trudnoœci pog³êbia jeszcze niesprawny system informatyczny NFZ. Serwer bywa nieczynny nawet przez kilka dni, a mo liwoœæ wystawienia faktury dla Porównanie rozliczenia w systemie JGP z I pó³roczem 2008 r. (Miêdzyleski Szpital Specjalistyczny w Warszawie) Nazwa oddzia³u Pierwsze pó³rocze 2008 r. Œrednia punktów / moc Œrednia liczba hospitalizacji / m-c Œrednia kwota w PLN na pacjenta Liczba punktów *JGP lipiec Liczba hospitalizacji Œrednia na jednego pacjenta Ró nica wartoœci na pacjenta Liczba pacjentów nieujetych w JGP I WEW , ,45 354, NEFROLOGIA II WEW , ,63 297, PULMONOLOGIA GASTROLOGIA , ,07 432,57 23 KARDIOLOGIA , ,75 584,26 DERMATOLOGIA , ,36 636,09 DOROS YCH DERMATOLOGIA , ,36 268,75 DZIECIÊCA NEUROLOGIA , ,18 895,61 6 OIT , , ,61 **9085,34 NEONATOLOGIA , ,99 34,33 4 GINEKOLOGIA , ,14 133,13 9 Z PO O NICTWEM CHIRURGIA , ,59 ***23,75 14 OGÓLNA I NACZYNIOWA ORTOPEDIA , ,00 334,47 1 OKULISTYKA , ,64 164,76 OTOLARYNGOLOGIA , ,02 321,59 4 UROLOGIA , ,20 66,77 1 Strata * Obliczono na podstawie grupera dostarczonego przez firmê informatyczn¹ ** Wynik mo e ulec zmianie. Niezale nie od przysz³ych korekt jest to najwy sze obni enie stawki *** Na tym oddziale mia³ byæ najwiêkszy zapowiadany wzrost UWAGA: liczba punktów obliczona przez gruper dostarczony przez firmê informatyczn¹ mo e ulec zmniejszeniu po analizie grupera NFZ. Procedury urologiczne wed³ug JGP* (Oddzia³ Urologii Miêdzyleskiego Szpitala Specjalistycznego) ród³o: MSSW Lp. Nazwa Wartoœæ w z³ wg Liczba Wartoœæ Wielkoœæ procedury poprzedniego punktów nowego straty katalogu katalogu katalogu w z³ w z³ 1 Prostatektomia radykalna 6000, , ,00 2 Cewnikowanie moczowodu 1080,00 O 0, ,00 3 Laparoskopowa 7800, , ,00 prostatektomia radykalna 4 Elektroresekcja guza pêcherza 2400, ,00 240,00 5 Laparoskopowe usuniêcie 2880, , ,00 kamieni z moczowodów 6 Ureteroskopia diagnostyczna 1680, ,00 288,00 7 URSL 3840, , ,00 8 PCNL 5400, , ,00 9 Usuniêcie gruczolaka stercza 2400, , ,00 ród³o: MSSW * Wymieniono najczêstsze procedury. NFZ nie uwzglêdni³, sporz¹dzaj¹c JGP dla urologii, uwag konsultanta krajowego. Tylko jedna procedura z niewiadomych wzglêdów jest lepiej p³atna. 6

7 Funduszu istnieje tylko po zatwierdzeniu przez p³atnika plików wys³anych z lecznicy. Nie koniec na tym, bowiem nawet po wys³aniu pojawiaj¹ siê w nich b³êdy, których szpital nie pope³ni³, lub okazuje siê, e system NFZ nie widzi czêœci pliku, co blokuje wystawienie faktury. Wirtualny pacjent Zdaniem dyrektora Ros³ona, jedno nie ulega w¹tpliwoœci: jeœli NFZ wprowadza nowy system rozliczeñ w najmniej korzystnym z mo liwych momentów, tj. w po³owie roku rozliczeniowego i w sezonie urlopowym, a w dodatku w tak b³yskawicznym tempie, konieczne s¹ mechanizmy obronne chroni¹ce œwiadczeniodawców. Jednym s³owem, musz¹ mieæ oni pewnoœæ, e p³atnik pokryje koszty leczenia ka dego pacjenta. Trzymiesiêczny okres przejœciowy mia³ zapewniæ ten komfort. Praktyka pokazuje jednak co innego. Aby rozliczyæ siê w systemie uproszczonym, tak e musimy zastosowaæ mechanizm grupera mówi szef MSSW. Okazuje siê w efekcie, e ok. 50 pacjentów nie da siê rozliczyæ w ten sposób, poniewa w ich przypadku jednostka chorobowa by³a leczona na oddziale, na którym, w ocenie systemu, leczona byæ nie powinna. Nale y przypuszczaæ, e gruper NFZ wyrzuci nam te pozycje i byæ mo e inne. Nie wiem, jak odzyskamy œrodki za leczenie. Nie wiem tak e, czy dobrze ujêliœmy w rozliczeniach niektóre drogie procedury. Rozrzut ich wyceny jest ogromny. Usuniêcie nerki i nadnerczy na oddziale urologii to 26 punktów, podczas gdy na oddziale chirurgii usuniêcie samych tylko nadnerczy to ju 176 punktów. Gdzie wolno leczyæ? Pytanie jest wa ne, okazuje siê bowiem, e œrodki za wykonane procedury trafi¹ do szpitala tylko wówczas, gdy leczenie bêdzie siê odbywa³o na oddziale wskazanym przez Fundusz. Fakt, i powoduje to totalny chaos w organizacji pracy szpitala i nijak nie przystaje do jego realiów, zdaje siê nikogo nie interesowaæ. Przyk³ady mo na mno yæ: Rany twarzoczaszki mo na leczyæ tylko na oddzia³ach laryngologii, których w polskich szpitalach nie ma zbyt wiele. Zajmuj¹ca siê tym zwyczajowo chirurgia nie otrzyma pieniêdzy za laryngologiczne procedury medyczne. Nie uzyska œrodków tak e za leczenie zachowawcze odmy op³ucnowej, która, zdaniem NFZ, powinna trafiæ w gestiê interny. Problem polega na tym, e niezbêdny czêsto drena wykonuj¹ chirurdzy. Chirurgia straci równie na pacjencie pozostaj¹cym na obserwacji na oddziale w zwi¹zku z ostrym bólem w jamie brzusznej. Zasadnoœæ jego pobytu pod opiek¹ chirurgów wydaje siê oczywista. To oni w razie potrzeby podejm¹ decyzjê o zabiegu. Za obserwacjê nikt im jednak nie zap³aci. Fundusz uregulowa³ równie zakres diagnostyczny, co szczególnie dramatycznie wygl¹da w przypadku nowotworów. Okazuje siê, e ich czêœæ mo e byæ rozpoznawana tylko na oddzia³ach onkologicznych, których jest niewiele, i w zwi¹zku z tym do ka dego z nich ustawiaj¹ siê ogromne kolejki. Je eli nowotwór nerki zostanie rozpoznany na nefrologii lub internie, co zdarza siê bardzo czêsto, nowotwór jajnika na oddziale innym ni ginekologiczny, a rak prostaty na oddziale wewnêtrznym, adna z tych jednostek nie uzyska œrodków za diagnozê. Podobne problemy ma neurologia, na któr¹ trafiaj¹ m.in. padaczki, udary i zespo³y drgawkowe. Za rozpoznanie tê yczki, która mo e zostaæ zdiagnozowana dopiero po hospitalizacji, Fundusz nie zap³aci. Nie martwi mnie, e p³atnik chce ukierunkowaæ niektóre zakresy, ale obawiam siê, e wchodzi przy tym w nie swoje buty ocenia Jaros³aw Ros³on. Kreowanie polityki zdrowotnej nie jest chyba jego zadaniem, a NFZ w³aœnie próbuje to robiæ. Takie s¹ liczby Pilota JGP by³ fikcj¹ mówi dyrektor MSSW. Przyst¹piliœmy do niego w kwietniu br., tzn. w drugiej turze. Okaza³o siê, e osoba z Mazowieckiego Oddzia³u NFZ wytypowana do wspó³pracy z nami nie mia³a czasu na spotkania, a przydzielony informatyk a³owa³, e nie jest lekarzem i nie mo e nam pomóc merytorycznie. Je eli np. nowotwór jajnika rozpoznany bêdzie na oddziale innym ni ginekologiczny, a rak prostaty na oddziale wewnêtrznym adna z tych jednostek nie uzyska œrodków za diagnozê Radziliœmy sobie sami. Rozpoczêliœmy intensywne szkolenia lekarzy. Dziœ nie wiem, co mam im powiedzieæ. W zasadzie powinni zostawiæ leczenie i zaj¹æ siê opanowaniem nowego zakresu wiedzy wykreowanej przez p³atnika. Og³oszone przez Fundusz wyniki pilota u przyjêliœmy za dobr¹ monetê, ale maj¹ siê one nijak do rzeczywistoœci, podobnie jak zapewnienia NFZ sprzed pilota u maj¹ siê nijak do dzisiejszych realiów. Zdaniem prezesa Paszkiewicza, przy 83% prawid³owych rozpoznañ mieliœmy otrzymaæ w nowym systemie 102% œrodków finansowych. Nie wiem, sk¹d wziê³y siê te dane. Za lipiec wysz³o nam, w tej wersji grupera, któr¹ dysponujemy, e przy 98% prawid³owych rozpoznañ nie przekroczymy 100% odzyskanych œrodków. Niepokój budzi zw³aszcza znaczne pogorszenie siê finansowania intensywnej terapii (choæ nie ma jeszcze potwierdzenia wyliczeñ). S³owo znaczne oznacza w przypadku MSSW trzykrotnie mniejsze! Dotychczas by³o to ok. 15 tys. z³, obecnie 5,2 tys. z³ na pacjenta. Liczon¹ œrednio na pacjenta stratê odnotowuj¹ tak e: urologia 67 z³ mniej na pacjenta; okulistyka 164 z³; ortopedia 334 z³; oddzia³ wewnêtrzny i nefrologia 354 z³; neurologia trac¹ca œrednio na pacjencie 895 z³ (z 3,8 tys. z³ na 2,9 tys. z³). To, co dzieje siê obecnie, pokazuje, e programy restrukturyzacyjne realizowane wczeœniej w szpitalach nie mia³y najmniejszego sensu ocenia Jaros³aw Ros³on. Dyrektorzy rozwijaj¹cy bardziej dochodowe oddzia³y nie s¹ dziœ w stanie oceniæ, na co warto postawiæ. Trzeba te wzi¹æ pod uwagê, e budowanie oddzia³u szpitalnego to zadanie na lata, a jego likwidacja jest zazwyczaj nieodwracalna. Zapewniano nas, e JGP nie bêd¹ rewolucj¹, ale ewolucj¹. Moim zdaniem, to jednak rewolucja, na której przebieg œwiadczeniodawcy nie maj¹ najmniejszego wp³ywu. þ 7

8 þ Standardy NFZ Jednym z najwiêkszych kuriozów towarzysz¹cych wdro eniu nowego systemu rozliczeñ z p³atnikiem w ramach JGP s¹, zdaniem szefa MSSW, wymagania i standardy, które Fundusz sformu³owa³ dla oddzia³ów szpitalnych. Placówki maj¹ czas na ich spe³nienie do 1 stycznia 2009 r. Te, które nie wywi¹ ¹ siê z tego zadania, mog¹ us³yszeæ, e kontrakt bêdzie mniejszy lub nie bêdzie go w ogóle. Ustawa o ZOZ-ach mówi wyraÿnie, e wymagania i standardy dla oddzia- ³ów szpitalnych wprowadza minister zdrowia podkreœla Jaros³aw Ros³on. Pojawia siê zatem pytanie, jak¹ podstawê prawn¹ do niezakontraktowania us³ug jednostki wpisanej do rejestru wojewody ma NFZ? Tymczasem p³atnik tworzy w³asn¹ rzeczywistoœæ, w której mo liwe bêdzie manipulowanie kontraktami: zani enie ich kwoty lub wrêcz odmowa podpisania, a wszystko to w oparciu o kryteria, które z punktu widzenia pacjenta nie maj¹ najmniejszego znaczenia. Wiele wskazuje na to, e ta sprawa bêdzie musia³a przejœæ przez s¹d. Przyk³adów NFZ-owskich standardów jest wiele. Okazuje siê, e ka dy oddzia³ wewnêtrzny musi mieæ aparaty holterowskie ciœnienia oraz EKG. W przypadku MSSW sprowadza siê to do mno enia bytów: pracownia holterowska znajduje siê piêtro ni ej, tu pod intern¹! Europa po polsku Znacznie powa niej wygl¹da sprawa angiografu kupionego przez Miêdzyleski Szpital Specjalistyczny za œrodki ze ZPORR. Urz¹dzenie ma wzmacniacz pozwalaj¹cy na jego jak najpe³niejsze wykorzystanie, tj. w zakresie kardiologii zachowawczej i inwazyjnej oraz chirurgii naczyniowej. 1 lipca okaza³o siê, e jeœli wzmacniacz nie zostanie zast¹piony innym, nowoczesny angiograf, który spe³nia wszelkie wymagania europejskie, nie spe³ni wymagañ Funduszu! Bardzo prawdopodobna staje siê zatem sytuacja, e szpital, który wyda du e œrodki na nowoczesn¹ aparaturê, musi liczyæ siê z tym, e za kilka miesiêcy mo e ona zostaæ wykreœlona ze standardu. Skutek takich dzia³añ prowadzi do jednego: ograniczenia dostêpu do œwiadczeñ medycznych uwa a dyrektor Ros³on. Moim zdaniem, p³atnik mo e do tego d¹ yæ tylko w sytuacji, gdy szpital ma z³e wyniki leczenia. W innym przypadku nie ma wyt³umaczenia. Ü * Przedruk z Rynku Zdrowia z wrzeœnia 2008 r. Fot. M. Stankiewicz Wrzesieñ by³ w tym roku dla Sejmowej Komisji Zdrowia najbardziej pracowitym miesi¹cem. 11 wrzeœnia zakoñczy³a ona kilkumiesiêczn¹ pracê nad pakietem ustaw zdrowotnych, które po uchwaleniu przez Sejm, Senat i po podpisaniu przez prezydenta radykalnie zmieni¹ system opieki zdrowotnej w Polsce, a szczególnie funkcjonowanie szpitali. S¹dzê, e w paÿdzierniku opracowane sprawozdania zostan¹ przedstawione Wysokiej Izbie. Przewidujê, e podczas ostatniego czytania bêdzie zg³oszonych jeszcze wiele poprawek oraz wniosków mniejszoœci. Opozycja i czêœæ przedstawicieli strony spo³ecznej, zw³aszcza zwi¹zkowców, podtrzymuje negatywn¹ opiniê o projektach, co dawa³o siê odczuæ podczas posiedzeñ Komisji. Ale nikt nie przedstawia³ konstruktywnych rozwi¹zañ alternatywnych. Ostatnia ustawa, nad któr¹ pracowaliœmy wprowadzaj¹ca, okreœla warunki prawne przekszta³ceñ samodzielnych publicznych zak³adów opieki zdrowotnej. Jednym z wa niejszych warunków przekszta³ceñ tych placówek w spó³ki bêdzie umorzenie ich zobowi¹zañ publiczno- i cywilnoprawnych na dzieñ 31 grudnia 2007 r. Rz¹d przeznaczy na ten cel ok. 2,7 mld z³. Poza tym ustawa wprowadzaj¹ca przewiduje, e pozosta³e akty prawne z tego pakietu: o ZOZ-ach, o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, o pracownikach ZOZ-ów, o akredytacji oraz konsultantach wejd¹ w ycie 1 stycznia 2009 r. Ustawa przewiduje 2-letni czas na przekszta³cenia, tzn. umo liwia funkcjonowanie SP ZOZ-ów i ³obków w niezmienionym kszta³cie jeszcze przez dwa lata. Po 1 stycznia 2011 r. nie bêdzie SP ZOZ-ów, a ³obki bêdê podlegaæ ministrowi edukacji. Samodzielne publiczne zak³ady opieki zdrowotnej przed przekszta³ceniem zostan¹ podzielone na 3 kategorie. Zakwalifikowanie do grupy bêdzie zale a³o od oceny ich rentownoœci, czyli kondycji finansowej. Kategoria A to placówki o dodatniej rentownoœci; koszt: przychód jest równy 1; p³ynnoœæ finansowa równa lub wiêksza ni 1. Kategoria B placówki o rentownoœci od 0 do 5 proc; koszt: przychód od 1 do 1,1; p³ynnoœæ finansowa od 0,8 do 1. Kategoria C placówki niekwalifikuj¹ce siê do adnej z dwóch poprzednich. Pod uwagê bêd¹ brane wskaÿniki rentownoœci w la- G³osy z W tach One te bêd¹ decydowa³y o przyjêciu metody restrukturyzacji finansowej. Zak³ady zaliczone do kat. C bêd¹ podlega³y szczególnej analizie ekonomicznej i restrukturyzacyjnej. Plan ich naprawy mo e zawieraæ ograniczenie udzielania œwiadczeñ medycznych, ich dostêpnoœci, a tak e redukcjê zatrudnienia. Dlatego musi on byæ uzupe³niony o opiniê wojewody, sejmiku, w³adz powiatu i gminy. Musi tak- e wskazywaæ rozwi¹zania dotycz¹ce zapewnienia œwiadczeñ medycznych na danym terenie w odpowiedniej iloœci i jakoœci. Najwa niejsze pytania przedstawicieli strony spo³ecznej podczas obrad Komisji Zdrowia na ten temat dotyczy³y losów pracowników likwidowanych placówek. Poniewa porêczycielem kredytów preferencyjnych bêdzie Bank Gospodarki Krajowej, zatem to on stanie siê g³ównym decydentem w kwestii przekszta³cania placówek ochrony zdrowia. biuro_soplinski@wp.pl Aleksander SOPLIÑSKI lekarz, pose³ PSL, Ciechanów: 8

9 Czes³aw CZECHYRA lekarz, pose³ PO, Kozienice: Fot. M. Stankiewicz Wostatnim miesi¹cu w pracach Sejmowej Komisji Zdrowia na uwagê zas³uguje przede wszystkim dyskusja nad projektem ustawy: przepisy wprowadzaj¹ce ustawy z zakresu ochrony zdrowia. By³o to ostatnie opracowanie z pakietu ustaw reformuj¹cych system ochrony zdrowia. Poœwiêciliœmy temu 2 dni. Praca by³a mudna ze wzglêdu na koniecznoœæ wniesienia licznych poprawek, aby projekt by³ zgodny z pozosta³ymi czêœciami pakietu oraz innymi ustawami dotycz¹cymi ochrony zdrowia. Obrady Komisji przebieg³y doœæ spokojnie, co mnie pozytywnie zaskoczy³o. Zarówno opozycja, jak i strona spo³eczna mia³y mo liwoœæ przedstawienia swoich opinii. Moim zdaniem, najwa niejsza sprawa zawarta w tej ustawie to fakt, e bud et pañstwa udzieli pomocy finansowej przeznaczonej na umorzenie d³ugów samodzielnych publicznych zak³adów opieki zdrowotnej i sp³atê istniej¹cych na dzieñ 31 grudnia 2007 r. zobowi¹zañ publiczno-prawnych (np. w stosunku do ZUS, urzêdów skarbowych) oraz naliczonych od nich odsetek. Na cele te z bud etu pañstwa bêdzie przeznaczone ok. 2,7 mld z³. Jest to znaczna suma i wydatnie pomo e w procesie przebudowy systemu. Z pomocy tej bêd¹ mog³y skorzystaæ wszystkie zad³u one placówki publiczne. Ponadto Skarb Pañstwa bêdzie udziela³ po yczek lub porêczeñ na sp³atê innych zobowi¹zañ, aby pomagaæ zak³adom przekszta³caj¹cym siê w spó³ki dzia³aj¹ce na zasadach prawa handlowego. PO i PSL konsekwentnie d¹ ¹ do wprowadzenia zmian w funkcjonowaniu opieki zdrowotnej w Polsce. Mamy nadziejê, e nowe ustawy wejd¹ w ycie od 1 stycznia 2009 r. Placówki bêd¹ mia³y 2 lata na przeprowadzenie przekszta³ceñ. W Sejmie odby³o siê te trzecie czytanie projektu nowelizacji ustawy o pomocy publicznej i restrukturyzacji publicznych zak³adów opieki zdrowotnej. Projekt zosta³ jednomyœlnie przyjêty przez wszystkich pos³ów. Dziêki temu ok. 246 mln z³ trafi wkrótce do publicznych placówek ochrony zdrowia i wesprze proces restrukturyzacji. Komisja Zdrowia ostatnio opiniowa³a zmiany w planie finansowym NFZ na br. Przychody Funduszu rosn¹ szybciej ni produkt krajowy brutto. W wyniku tej zmiany wiêcej pieniêdzy zostanie przeznaczonych m.in. na funkcjonowanie szpitali, szkolenia oraz na realizacjê Narodowego Programu Zwalczania Chorób Nowotworowych. Jestem pediatr¹ i niepokoi mnie fakt, e od kilku lat zamykane s¹ oddzia³y pediatryczne (ju ok. 10 proc. w kraju w ci¹gu ostatnich 3 lat). Wkrótce mog¹ pojawiæ siê problemy z hospitalizacj¹ chorych dzieci. S¹dzê, e s¹ 2 g³ówne przyczyny tego procesu: niedoszacowanie szpitalnych procedur pediatrycznych przez NFZ i spadek liczby pediatrów (w ci¹gu kilku lat z 10 do 6 tys.). Nie ma tak e m³odych pediatrów. electus@mp.pl z iejskiej Stanis³aw KARCZEWSKI lekarz, senator PiS, Radom: Wczasie wakacji na Wiejskiej przez kilka tygodni panowa³ spokój, by³o pusto. Politycy wypoczywali, ale co wa niejsze wszyscy mieli okazjê odpocz¹æ od nich. Na parlamentarzystów powracaj¹cych z urlopów czeka³a niespodzianka w postaci zapowiadanej ustawowej rewolucji paÿdziernikowej. Sejm ma ponoæ pracowaæ bez przerwy, a rz¹d przygotowa³ astronomiczn¹ iloœæ projektów ustaw. W zestawieniu z opiniami polityków koalicji, którzy jeszcze przed wakacjami mówili, e nie iloœæ, lecz jakoœæ siê liczy, zmiana optyki œwiadczy o tym, e zbli a siê pierwsza rocznica rz¹du PO i PSL-u i nale a³oby w podsumowaniu powiedzieæ o kilku istotnych sprawach. Samo Ministerstwo Zdrowia zapowiada przekazanie jesieni¹ do parlamentu 27 projektów ustaw. Jestem pe³en obaw o ich jakoœæ, jednak czas poka e. Podczas tych wakacji nie mia³em okazji odpoczywaæ. Ten czas przeznaczy³em na pracê w szpitalu. Chyba s³usznie, bo spojrzenie na problemy opieki zdrowotnej tylko z perspektywy Wiejskiej z pewnoœci¹ nie mo e byæ ani pe³ne, ani obiektywne. Mój kontakt z pacjentami i pracownikami s³u by zdrowia pokaza³, e nie jest tak dramatycznie, jak próbuj¹ pokazaæ to rz¹d czy media. Pacjenci s¹ w wiêkszoœci zadowoleni, lekarze i pielêgniarki jakby trochê mniej narzekali na niskie zarobki. Szpital nowomiejski nie ma nawet k³opotów z grupowaniem pacjentów w JGP. W systemie jest trochê b³êdów, wymaga on dopracowania, ale nie zgadzam siê z tymi, którzy bardzo tê metodê rozliczania krytykuj¹. Jednak najwiêksza troska pacjentów i pracowników dotyczy przysz³oœci organizacji opieki zdrowotnej. Wszyscy bardzo martwi¹ siê o los szpitali. Nie by³o dnia, w którym nie musia- ³em prowadziæ rozmów na temat zapowiadanej prywatyzacji. W szpitalu w Nowym Mieœcie lecz¹ siê w wiêkszoœci rolnicy, ludzie biedni, i to oni najbardziej obawiaj¹ siê i pytaj¹ o to, czy bêd¹ normalne, publiczne szpitale, w których mo na bêdzie leczyæ siê bez dodatkowych op³at. Dla tych ludzi nawet drobne pieni¹dze, nieznaczne dop³aty stan¹ siê barier¹ nie do pokonania. Drugi gor¹cy temat poruszany przez pracowników i pacjentów stanowi¹ braki personalne w ochronie zdrowia. Widaæ bardzo wyraÿnie, e czeka nas olbrzymia dziura pokoleniowa. M³odych lekarzy i pielêgniarek jest jak na lekarstwo. Bardzo martwi mnie ma³a aktywnoœæ Ministerstwa Zdrowia w rozwi¹zywaniu tego, coraz bardziej powa nego, problemu. A zapowiedzi by³y przecie tak obiecuj¹ce. Ü s.karczewski@wp.pl z 9

10 Na Dzieñ œw. ukasza Koœció³ katolicki od szeregu lat ³¹czy Dzieñ œw. ukasza z pamiêci¹ o lekarzach i s³u bie zdrowia, a wiêc o tych, którzy dbaj¹ o zdrowie i ycie doczesne innych. Dzieñ ten zosta³ wybrany trafnie, bo jest pewne, a pokazuje to tradycja i Nowy Testament, e ukasz by³ nawróconym lekarzem. O wykonywaniu takiego zawodu mog¹ œwiadczyæ wydarzenia, które opisa³ szczegó³owo w swej Ewangelii, dotycz¹ce stanu zdrowia ludzi. Czytamy w tej Ewangelii np.: o uzdrowieniu teœciowej œw. Piotra Aposto³a, cierpi¹cej z powodu du ej gor¹czki, o uzdrowieniu trêdowatego, paralityka, ale równie o uzdrowieniu w szabat cz³owieka, który mia³ usch³¹ rêkê, o uzdrowieniu s³ugi setnika z Kafarnaum, o wskrzeszeniu m³odzieñca z Nain. Œw. ukasz po przyjêciu chrzeœcijañstwa sta³ siê wspó³pracownikiem œw. Paw³a Aposto³a i towarzyszem jego podró y misyjnych. Napisa³ Ewangeliê i Dzieje Apostolskie. Jemu zawdziêczamy prawie wszystkie wiadomoœci o dzieciñstwie Pana Jezusa. W swej Ewangelii przedstawia Chrystusa jako lekarza dusz i cia³. Przekaza³ nam przypowieœæ o synu marnotrawnym, o odpuszczeniu grzechów jawnogrzesznicy i skruszonemu ³otrowi. Dante nazwa³ œw. ukasza historykiem ³agodnoœci Chrystusowej. Niech Patron wszystkich pracowników s³u by zdrowia wyprasza, potrzebne w codziennej pracy, cierpliwoœæ, ³agodnoœæ i si³y! Szczêœæ Bo e! ks. Andrzej OTYSZECKI, duszpasterz s³u by zdrowia Archidiecezji Warszawskiej W niedzielê, 19 paÿdziernika br., o godz.17.00, w koœciele ss. Wizytek na Krakowskim Przedmieœciu 34, zostanie odprawiona Msza œw. w intencji pracowników s³u by zdrowia na któr¹ zapraszaj¹ duszpasterz i wspó³pracownicy z KSLP. ADRESY DO KOLPORTA U Redakcja miesiêcznika Puls bardzo prosi wszystkich lekarzy o weryfikowanie adresów do kolporta u Pulsu i Gazety Lekarskiej (zmiany adresu, rodziny lekarskie, które nie chc¹ otrzymywaæ kilku egzemplarzy pism i tym podobne). adresy@miesiecznik-puls.org.pl tel , Renata Goska Fot. G. Press Trudne pytania Pawe³ WALEWSKI Podoba mi siê, jak minister Ewa Kopacz reaguje na pytania o finansowanie najdro szych kuracji chorób czêsto beznadziejnych. Zw³aszcza z zakresu pediatrii i onkologii. Jeœli nie ma dla kogoœ adnego ratunku, warto podaæ mu choæby placebo, by wzmocniæ nadziejê, albo zastosowaæ lek, który nie ca³kiem jest skuteczny, ale daje szansê prze ycia kilku dodatkowych miesiêcy stwierdzi³a minister podczas kameralnego spotkania z dziennikarzami, dodaj¹c, e gdyby sama znalaz³a siê w sytuacji chorej na zaawansowan¹ postaæ raka, pewnie liczy³aby na tak¹ w³aœnie pomoc. Narodowy Fundusz Zdrowia liczy jednak pieni¹dze. A znawcy farmakoekonomiki u³atwiaj¹ mu to zadanie i krytycznie podchodz¹ do lekarskiej filozofii myœlenia: wydamy kilkaset tysiêcy z³otych na przed³u enie ycia jednego chorego, lecz za tê kwotê mo na by... i tu pojawia siê zazwyczaj d³uga lista mniej spektakularnych œwiadczeñ, na których sfinansowanie czeka nie jeden, lecz kilkuset pacjentów. Czy kiedykolwiek uda siê rozwi¹zaæ ten problem? Niestety, minister Kopacz, staj¹c po stronie lekarzy i reaguj¹c powiem to uczciwie po ludzku, adnego rozwi¹zania nie proponuje. Pieni¹dze musz¹ siê znaleÿæ i ju, czym znów burzy krew ekonomistom, bo oni przyzwyczajeni s¹ jednak do innego toku rozumowania. Pewnie wielu z nich nigdy nawet nie by³o w szpitalu, nie rozmawia³o z chorymi, nie musieli podejmowaæ decyzji, jakie na onkologów czy pediatrów spadaj¹ codziennie. Jak wiêc maj¹ zrozumieæ nadzieje pacjenta, który chce chwyciæ siê nawet ostatniej deski ratunku, choæby za cenê dodatkowego cierpienia? Znam wiele przypadków takich bezdusznych stró ów bud etu polityków, pracowników Narodowego Funduszu Zdrowia, wreszcie dziennikarzy pomstuj¹cych na drogie kuracje którzy przymuszeni prywatn¹ chorob¹ nie wahaj¹ siê dobijaæ o sfinansowanie takiego leczenia swoich najbli szych i wtedy nie przeszkadza im, e koszty tej terapii s¹ horrendalnie wysokie. Podoba mi siê zatem pogl¹d, jaki ma na ten temat nasza minister, ale to jeszcze za ma³o, by pacjenci i lekarze czuli siê bezpiecznie. Media raz po raz informuj¹ o kuriozalnych sytuacjach, które nie powinny siê zdarzyæ w cywilizowanym kraju, w którym obowi¹zuj¹ przecie ubezpieczenia zdrowotne. Szczególnie poruszaj¹ca by³a ostatnio historia pacjenta z ciê k¹ hemofili¹, który po z³amaniu nogi musia³ czekaæ na sfinansowanie operacji, bo nikt nie chcia³ p³aciæ za dodatkowe czynniki krzepniêcia. Rozmowy, jakie w tej sprawie toczy³y siê na najwy szych szczeblach resortu, dyskwalifikuj¹ ca³¹ nasz¹ politykê zdrowotn¹, bo zmuszaj¹ do postawienia zasadniczego pytania: jak dalece zbli yliœmy siê w imiê pilnowania bud etu do praktyki zrzucania ze ska³y ob³o nie chorych i niepe³nosprawnych? I czy w tej niewygodnej roli zrzucaczy odnajd¹ siê kiedykolwiek urzêdnicy Funduszu? Ü Autor jest publicyst¹ Polityki 10

11 Punkty edukacyjne czas na podsumowanie 5 listopada 2008 r. koñczy siê I okres rozliczeniowy dla lekarzy i lekarzy dentystów, którzy uzyskali prawo wykonywania zawodu przed 5 listopada 2004 r. Dla wszystkich pozosta³ych lekarzy I okres rozliczeniowy koñczy siê 48 miesiêcy po dniu uzyskania prawa wykonywania zawodu. Dope³nienie obowi¹zku doskonalenia zawodowego w I okresie rozliczeniowym mo na udokumentowaæ zaœwiadczeniami wydanymi nie póÿniej ni 5 listopada 2008 r. Przypominamy trzeba zebraæ 200 punktów. Przed przyst¹pieniem do przygotowania dokumentacji szkoleniowej nale y zapoznaæ siê z rozporz¹dzeniem ministra zdrowia z dnia 6 paÿdziernika 2004 r. w sprawie sposobów dope³nienia obowi¹zku doskonalenia zawodowego lekarzy i lekarzy dentystów, zamieszczonym na stronie internetowej OIL w Warszawie ( Zawiera ono wykaz form doskonalenia zawodowego, liczbê punktów wraz z limitami za poszczególne formy oraz sposoby ich udokumentowania. Dokumenty ewidencji przebiegu doskonalenia zawodowego wydane przed wejœciem w ycie ww. rozporz¹dzenia tak e zachowuj¹ moc, a punkty edukacyjne uzyskane przed t¹ dat¹ zalicza siê do I okresu rozliczeniowego. Poniewa rozporz¹dzenie nie precyzuje daty pocz¹tkowej I okresu rozliczeniowego, lukê tê wype³ni³a NRL uchwa³¹ z 19 wrzeœnia 2008 r., która ustanawia datê pocz¹tkow¹ na dzieñ 27 wrzeœnia 1997 r., tzn. dzieñ wejœcia w ycie ustawy o zawodzie lekarza. Tym samym I okres rozliczeniowy trwa 11 lat i 2 miesi¹ce. Wszystkie dokumenty uzyskane w tym okresie nale y z³o yæ wraz z indeksem w teczce opatrzonej: imieniem, nazwiskiem, nr. prawa wykonywania zawodu, nr. telefonu (prosimy o u³o enie chronologiczne dokumentów). W przypadku zaœwiadczeñ/dyplomów/ certyfikatów z kursów, kongresów, zjazdów, sympozjów nale y z³o yæ dokumenty oryginalne. W celu udokumentowania punktów edukacyjnych uzyskanych za: 1. realizacjê programu specjalizacji nale y potwierdziæ czas trwania programu specjalizacji, do³¹czaj¹c zaœwiadczenia od kierownika specjalizacji lub kserokopiê karty specjalizacyjnej, lub zaœwiadczenie z Mazowieckiego Centrum Zdrowia Publicznego (ul. Czereœniowa 98, tel. (022) ), 2. uzyskanie tytu³u naukowego nale- y do³¹czyæ kserokopiê dyplomu, 3. autorstwo ksi¹ ki lub rozdzia³u w ksi¹ - ce nale y do³¹czyæ kserokopiê strony tytu³owej i spisu treœci, 4. napisanie artyku³u w czasopiœmie medycznym lub popularnonaukowym nale y przed³o yæ wykaz opublikowanych prac (z uwzglêdnieniem tytu³u, numeru czasopisma, daty oraz informacji o tym, czy czasopismo jest indeksowane), 5. prenumeratê czasopism oraz cz³onkostwo w towarzystwie naukowym nale y do³¹czyæ dowód rocznej op³aty lub zaœwiadczenie. Dokumenty nale y sk³adaæ w ODZLiLD OIL w Warszawie, ul. Nowogrodzka 62a, w godz , tel. (022) Krzysztof DZIUBIÑSKI dyrektor Oœrodka Doskonalenia Zawodowego Lekarzy i Lekarzy Dentystów REKLAMA 11

12 Bez znieczulenia Marek BALICKI Sejmowa Komisja Zdrowia zakoñczy³a prace nad pakietem ustaw zdrowotnych. Ostatnim projektem rozpatrywanym przez Komisjê by³y tzw. przepisy wprowadzaj¹ce ustawy z zakresu ochrony zdrowia. To one okreœl¹ terminy wejœcia w ycie nowych rozwi¹zañ, zasady przekszta³cania samodzielnych publicznych zak³adów opieki zdrowotnej w spó³ki handlowe oraz zakres pomocy publicznej dla placówek objêtych przekszta³ceniem. Gdy dodamy do tego jeszcze kilkadziesi¹t zmian w innych ustawach o charakterze dostosowuj¹cym, jasno widaæ, e przepisy wprowadzaj¹ce bêd¹ kluczow¹ ustaw¹ wp³ywaj¹c¹ na ostateczne rezultaty tej reformy. Dlatego warto siê im bli ej przyjrzeæ. Pakiet ustaw zdrowotnych, z wyj¹tkiem niektórych przepisów, ma wejœæ w ycie 1 stycznia 2009 r. Jednak ostateczny termin przekszta³cenia publicznych ZOZ-ów w spó³ki wyznaczono na koniec 2010 r. Tak wiêc okres przejœciowy ma trwaæ dwa lata. ZOZ-y, które siê w tym czasie nie przekszta³c¹ w spó³ki, zostan¹ zlikwidowane. Stanowisko organu za³o ycielskiego czy te pracowników nie bêdzie mia³o tu adnego znaczenia. Projekt przewiduje natomiast marchewkê dla tych ZOZ-ów, które bêd¹ chcia³y przekszta³ciæ siê wczeœniej. Do koñca 2010 r. bêd¹ zwolnione z podatku dochodowego. S¹ te inne zachêty. Maksymalne wynagrodzenie cz³onków zarz¹dów spó³ek z przewag¹ kapita³u publicznego bêdzie o 50% wy sze ni dzisiejszych dyrektorów szpitali, którzy lokuj¹ siê na coraz to dalszych pozycjach na listach p³ac w swoich placówkach. A to nie sprzyja pozytywnemu doborowi mened erów. Jest oczywiste, e zad³u one placówki bêd¹ wymagaæ jakiegoœ wsparcia przed ich przekszta³ceniem w spó³kê, aby szybko nie og³asza³y upad³oœci po 1 stycznia 2011 r. Rozwi¹zania zawarte w projekcie s¹ wzorowane na ustawie o pomocy publicznej z 2005 r. Zaskakuje jednak ich niespójnoœæ z kalendarzem przekszta³ceñ. D³ugi publicznoprawne (ZUS, PFRON itp.) maj¹ byæ umorzone wed³ug stanu na koniec 2007 r. A co z d³ugami, które powstan¹ do koñca 2010 r.? Przecie dopiero forma spó³ki ma uniemo liwiæ dalsze zad³u anie siê ZOZ-ów. Podobnie jest z d³ugami wobec dostawców. Zawierane ugody maj¹ dotyczyæ stanu na koniec 2008 r. W tej sytuacji tym bardziej dziwi brak w projekcie specjalnych regulacji w Prawie upad³oœciowym i naprawczym uwzglêdniaj¹cych specyfikê opieki zdrowotnej i chroni¹cych ZOZ-y przed niekontrolowanymi upad³oœciami. Odrzucono np. postulat og³aszania przez s¹d w pierwszej kolejnoœci upad³oœci z mo liwoœci¹ zawarcia uk³adu, a dopiero kiedy do zawarcia uk³adu nie dojdzie upad³oœci obejmuj¹cej likwidacjê maj¹tku spó³ki. Chroniæ trzeba zw³aszcza szpitale. Jestem przekonany, e kilkanaœcie spektakularnych upad³oœci wiêkszych szpitali i wynikaj¹ce z tego perturbacje spowoduj¹ odpowiednie zmiany w prawie w myœl zasady m¹dry Polak po szkodzie. Ustawy zdrowotne maj¹ byæ przyjête przez Sejm w ramach legislacyjnej rewolucji paÿdziernikowej przygotowanej ju przez rz¹d. Oby rewolucyjny poœpiech nie zakoñczy³ siê równie szybk¹ kontrrewolucj¹ za dwa lata. Ü We wrzeœniu br. Polskie Towarzystwo Stwardnienia Rozsianego prowadzi³o kampaniê informacyjn¹ Symfonia serc. Jej celem by³o zwrócenie uwagi na problemy osób cierpi¹cych na SM. Nasza kampania to próba przeciwdzia³ania niskiemu poziomowi wiedzy o stwardnieniu rozsianym. To szansa dla wszystkich, którym nie jest obojêtne cierpienie chorych, by po³¹czyli swoje si³y w zgodnej symfonii serc i wspólnie pokonali mur obojêtnoœci dziel¹cy osoby z SM od normalnego ycia mówi przewodnicz¹ca PTSR Izabela Czarnecka. W Polsce yje ok. 60 tys. osób z SM. Jednym z ich problemów jest dostêp do leczenia modyfikuj¹cego przebieg choroby. Z tzw. terapii immunomoduluj¹cej, która powstrzymuje postêp choroby i daje pacjentom nadziejê na normalne ycie, korzysta w Polsce jedynie ok. 2 proc. osób ze stwardnieniem rozsianym (w UE ok. 25 proc). Nawet jeœli chory otrzyma niezbêdn¹ terapiê, po dwóch, maksymalnie trzech latach, niezale nie od uzyskanych rezultatów, traci szansê na jej kontynuowanie. W kraju brakuje tak e specjalistycznych oœrodków rehabilitacyjnych. Ü mkr moim zdaniem Ucz siê, lekarzu, ucz... Owype³nianiu obowi¹zku doskonalenia zawodowego przez lekarzy i lekarzy dentystów wszystko ju chyba zosta³o powiedziane. Zdecydowanym liderem jest tutaj dyrektor Oœrodka Doskonalenia Zawodowego z naszej OIL, który ma nie tylko narastaj¹ce problemy z organizatorami kursów (uczyæ, tak jak œpiewaæ, ka dy mo e, jeden lepiej, drugi gorzej), ale tak e z jakoœci¹ szkoleñ oraz podzia³em na dobre i z³e punkty edukacyjne. Ciekawe, jak to bêdzie 5 listopada br., kiedy zakoñczy siê pierwszy okres obrachunkowy i nast¹pi rozliczenie z 200 punktów edukacyjnych. Czy w tym dniu dyrektor ODZ zamknie okienko i powiesi kartkê z napisem Rozliczanie? Czy te, tak jak w przypadku dowodów osobistych, pani minister zdrowia sama do siebie wystosuje wniosek albo mo e samorz¹d wyœle wniosek, albo te zrobi¹ to zwi¹zki zawodowe i przed³u y okres rozliczania o dzieñ, tydzieñ, miesi¹c, rok? (A swoj¹ drog¹, chcia- ³oby siê wiedzieæ: ile punktów edukacyjnych zgromadzili ministrowie lekarze?) 12

13 u nas w samorz¹dzie Krajowe oferty pracy na dzieñ 8 wrzeœnia 2008 r. Liczba ofert pracy lekarz bez spec. 20 alergologia 3 anestezjologia 4 balneologia 1 chirurgia dziec. 2 chirurgia og. 5 choroby p³uc 1 choroby wewn. 25 choroby zakaÿne 1 dermatologia 4 diabetologia 3 endokrynologia 2 gastroenterologia 4 ginekologia i po³. 10 hematologia 1 kardiologia 10 laryngologia 4 med. pracy 2 med. ratunkowa 3 med. rodzinna 14 nefrologia 2 neonatologia 2 neurologia 3 okulistyka 4 onkologia 2 ortopedia 9 pediatria 14 psychiatria 2 psychiatria dziec. 2 radiologia 1 radioterapia 1 rehabilitacja med. 4 Andrzej MORLIÑSKI przewodnicz¹cy Komisji ds. Poœrednictwa Pracy reumatologia 1 stomatologia 13 stom. ortodoncja 2 urologia 5 USG 2 Biuro Poœrednictwa Pracy: tel./fax: ; tel , wew. 4; praca68@oil.org.pl Dy ury cz³onków Prezydium ORL Andrzej W³odarczyk przewodnicz¹cy ORL (codziennie w godzinach pracy); Jacek Kubiak wiceprzewodnicz¹cy ORL (codziennie z wyj¹tkiem czwartków, godz ); Ryszard Majkowski wiceprzewodnicz¹cy ORL (poniedzia³ek, wtorek, czwartek, godz , œroda, godz ); Mieczys³aw Szatanek wiceprzewodnicz¹cy ORL; przewodnicz¹cy Delegatury Radomskiej (poniedzia³ek, wtorek, czwartek, godz w siedzibie Delegatury); adys³aw Nekanda-Trepka sekretarz ORL (codziennie w godzinach pracy); Janusz Bugaj z-ca sekretarza ORL (wtorek, czwartek, godz , œroda-pi¹tek, godz ); Wojciech Borkowski skarbnik ORL (poniedzia³ek, czwartek, godz , wtorek, godz ). Dostawa³em i dostajê od kolegów lekarzy dziesi¹tki pytañ na temat sankcji, jakie potencjalnie gro ¹ nam, lekarzom, w przypadku niedope³nienia obowi¹zku doskonalenia zawodowego. Oto kilka z nich: jaka bêdzie kara za nieuctwo? kto wyda wyrok? czy jest tryb odwo³awczy? ( nie dope³ni³am/³em obowi¹zku, bo by³em chory, ona urodzi³a dziecko, m¹ mnie zdradza³, teœciowa siê obrazi³a, budujê dom, sp³acam kredyt, du o pracujê, mam ci¹gle dy ury itp.), czy nazwisko niedope³nionego doktora bêdzie figurowa³o w jawnym rejestrze publicznym? (przecie pacjent ma prawo wiedzieæ, czy dany medyk siê uczy i czy jest na bie ¹co ze wspó³czesn¹ wiedz¹). Przypuszczam, e rozporz¹dzenie z paÿdziernika 2004 r. mia³o zobowi¹zaæ nas do ustawicznego kszta³cenia siê. M¹dry, uczony doktor to dobry doktor a wiêc tak jak w oœrodkach akademickich stwórzmy ranking wiedzy. Ten lekarz, który przekroczy³ obligatoryjne 200 punktów o kolejne sto, dwieœcie, tysi¹c punktów, jest prawdziwym rerum novarum cupidus. Nale y mu siê uznanie i szacunek. A jeœli ponadto ten lekarz to szara myszka z wiejskich, odleg³ych rubie y Mazowsza, np. z Kownat, to chwa³a, chwa³a, chwa³a. Czy bêdzie postawiona gruba kreska na liczbie 200? Powy ej kreski ci, którzy dope³nili, a poni ej no w³aœnie jednemu zabraknie 1 punktu, innemu 100 punktów czy to bêdzie tak jak w rejestrze d³ugów, nie liczy siê kwota (liczba brakuj¹cych punktów) jest natomiast plama w yciorysie. Ale czy mo na j¹ wywabiæ? Nurtuje mnie, jak problem rozliczania punktów edukacyjnych rozwi¹ e Oœrodek Doskonalenia Zawodowego. Wszak lekarze z ca³ego województwa rusz¹ na Warszawê wed³ug nazwisk, numerów prawa wykonywania zawodu i z dyplomami, zaœwiadczeniami stawi¹ siê w Oœrodku. Dziennie bêdzie za³atwionych np. 50 lekarzy. Gdy pomno y siê to przez 22 dni robocze, oka e siê, e miesiêcznie zostanie obs³u onych tylko 1.100, a przez rok lekarzy. I tak bêdziemy formalnie dope³niali obowi¹zku przez nastêpne 2 lata, bo jest nas w warszawskiej Izbie ponad ! Nikt, bêd¹c przy zdrowych zmys³ach, nie odwa y siê zanegowaæ koniecznoœci kszta³cenia ustawicznego. Ale zanim wprowadzono wymogi, trzeba by³o siê dobrze zastanowiæ, czy aby nie tworzymy kolejnej fikcji i b³êdnego ko³a biurokracji. Ü Ryszard MAJKOWSKI Punkty edukacyjne Poniewa rozporz¹dzenie MZ nie precyzuje daty pocz¹tkowej I okresu rozliczeniowego, NRL uchwa³¹ z 19 wrzeœnia br. ustanowi³a datê pocz¹tkow¹ na 27 wrzeœnia 1997 r. tym samym I okres rozliczeniowy trwa 11 lat i 2 miesi¹ce. 13

14 Nic tak nie szkodzi zdrowiu, jak czêsta zmiana leków. Seneka Wojciech USZCZYNA W stronê leków Nieub³aganie zbli a siê sezon infekcji górnych dróg oddechowych, wraz z nim nasili siê spo ycie tzw. leków przeciwprzeziêbieniowych, czy jak to czasami siê czyta horrible dictu przeciwgrypowych. Pacjenci kaszl¹; to przeszkadza w domu, tramwaju i w pracy a e s¹ coraz bardziej niecierpliwi, wiêc ¹daj¹ szybkiej interwencji; do niewielu dociera, e jest to naturalny i po ¹dany odruch organizmu. Po co zreszt¹ prosiæ i ¹daæ, skoro mo na sobie samemu kupiæ lek ordynowany przez GoŸdzikow¹? Dekstrometorfan (DXM) jest lekiem starym, co nie oznacza, e nieu ytecznym. Opatentowany w roku 1954 w USA, od piêædziesiêciu lat sprzedawany jest tam jako preparat OTC. W Polsce mamy 10 zarejestrowanych monopreparatów DXM (pocz¹tkowo dostêpnych wy³¹cznie jako Rx, obecnie w wiêkszoœci OTC) oraz kilka leków z³o- onych (wszystkie OTC). DXM jest pochodn¹ morfiny jednym z niewielu dostêpnych leków o oœrodkowym dzia³aniu przeciwkaszlowym; krótk¹ listê otwieraj¹ opiaty silne (morfina; wyj¹tkowo stosowana z tych wskazañ) lub œredniosilne (kodeina), a zamyka butamirat jedyny zarejestrowany obecnie w Polsce nieopiodowy lek przeciwkaszlowy, dzia³aj¹cy oœrodkowo. Kiedyœ lista by³a d³u sza; grupa, któr¹ reprezentuje obecnie samotnie butamirat, zawiera³a: pentoksywerynê, glaucynê, okseladynê (benpropryna, fedrilat, izoaminil, klobutinol, klofedanol i kloperastyna nie by³y w Polsce znane). Leki pochodzenia naturalnego dzia³aj¹ obwodowo, zawieraj¹ takie surowce zielarskie, jak: korzeñ i liœæ prawoœlazu, liœæ podbia³u, porost islandzki, owoc any u czy ziele tymianku, a tak e olejki eteryczne. DXM ma szereg zalet: dzia³a szybko (po minutach), stosunkowo d³ugo i silnie (doroœli: 5-6 godz.; dzieci: 6-9 godz.), jest ma³o toksyczny, dobrze tolerowany, nie jest drogi, ale... jest zawsze jakieœ ale... DXM staje siê w ostatnich latach jedn¹ ze sztandarowych pozycji tzw. recreational drug, czyli substancji psychoaktywnych za ywanych w celach niemedycznych. Krótko mówi¹c: DXM, oczywiœcie w dawkach wielokrotnie przekraczaj¹cych lecznicze (maksymalne dawki dobowe: pacjenci powy ej 12 r mg; dzieci miêdzy 6-12 r.. 60 mg; w dawkach powy ej 20 mg/kg m.c./dobê DXM jest wysoce toksyczny; w przypadkach odurzania siê opisywano dawki powy ej 2500 mg/ dobê!) staje siê halucynogenem, o dzia³aniu zbli onym do ketaminy i fencyklidyny; przy czym w³asnoœci halucynogenne pojawiaj¹ siê ju przy stosunkowo niskim dawkowaniu; w dozach wysokich mog¹ wyst¹piæ ciê kie objawy (depersonalizacja, uczucie ca³kowitego oderwania od cia³a out-of-body) oraz objawy somatyczne ciê kie za- burzenia neurologiczne (zaburzenia równowagi, niezbornoœæ, zaburzenia artykulacji mowy), a tak e jak to u opiatów depresja oœrodka oddechowego i zgon. Nadu ywany DXM dzia³a podstêpnie poza ewidentnym dla przyjmuj¹cego dzia³aniem psychodysleptycznym trwaj¹cym ok. 6-9 godz., przez kilkadziesi¹t godzin (kilka dni) utrzymuj¹ siê zaburzenia psychofizyczne, mog¹ce np. obni aæ sprawnoœæ psychomotoryczn¹ (kierowcy! Czy opisywana znacznie wiêksza czêstoœæ wypadków podczas weekendowych powrotów i the day after to aby na pewno tylko zas³uga weekendowego odreagowania? Czy ktoœ ten problem bada³?). DXM bywa kojarzony w celu wzmocnienia dzia³ania oœrodkowego ze znanymi lekami (dostêpnymi tak e bez recepty) jak benzydamina (lek przeciwbólowy i przeciwzapalny), kodeina, dimenhydrinat (Aviomarin), a tak e z marihuan¹ i oczywiœcie alkoholem. Nie nale y zapominaæ o niebezpiecznych interakcjach DXM wynikaj¹cych z toru metabolicznego (metabolizm w¹trobowy, g³. przy pomocy CYP2D6, tak- e CYP3A): w po³¹czeniu z lekami przeciwdepresyjnymi z grupy SSRI i inhibitorami MAO mo e wyst¹piæ obarczony wysok¹ œmiertelnoœci¹ zespó³ serotoninowy. Problem wcale nie jest nowy. Ju w 1973 r. DXM zosta³ wycofany z rynku amerykañskiego, w³aœnie ze wzglêdu na u ycie pozamedyczne, jednak wkrótce zosta³ przywrócony, jako trudny do zast¹pienia. W styczniu 2008 r. w USA og³oszono raport (Report Details U.S. Cough, Cold Medicine Abuse; Dunham W. Reuters), zawieraj¹cy niepokoj¹ce, o ile nie przera aj¹ce dane: ok. 5% (3,1 mln) Amerykanów w wieku r.. za ywa DXM jako œrodek zmieniaj¹cy œwiadomoœæ. W Polsce te nie jest dobrze. Liczba przypadków przedawkowania DXM przez dzieci i m³odzie w wieku 9-17 lat wzros³a w latach ponaddziesiêciokrotnie. Co robiæ? Oczywiœcie, jak zawsze, najbardziej widoczni s¹ hunwejbini ró nych wyznañ: pierwsi to DXM wycofaæ, a przynajmniej wprowadziæ do wykazu leków odurzaj¹cych i penalizowaæ, co siê da; drudzy przyj¹æ chwytliwe, a demagogiczne hase³ko róbta, co chceta, czyli ka dy ma prawo do wszystkiego. Opcja I w przypadku wycofania DXM pojawi siê niew¹tpliwie jego nastêpca, lub komercjalizacja substancji zejdzie do podziemia, daj¹c pocz¹tek mafijnym fortunom; poza tym DXM jako LEK jest wartoœciowy. W ten sposób mo na rych³o po egnaæ i tramadol... Opcja II no có ; takie rozwi¹zanie mo e jest dobre na wyspach Pacyfiku, gdzie króluje kava-kava (przypominam, i przez chwilê by³a w Polsce lekiem zalecanym w przypadkach depresji). I tak Ÿle, i tak niedobrze. Mo e wiêc tak: w 2003 r. w Kalifornii uchwalono ustawê, która precyzowa³a, e leki zawieraj¹ce DXM bêd¹ traktowane jako narkotyk klasy B (np. kodeina), je eli bêd¹ sprzedawane lub dostarczane dla osób poni ej 18 r..; nadu ywanie DXM przez niepe³noletnich jest wyjête spod prawa; leki zawieraj¹ce DXM powinny byæ trzymane poza zasiêgiem klientów, którzy bêd¹ potrzebowali pomocy pracownika apteki, aby je otrzymaæ. Czy to pomaga? Nie wiem. Zw³aszcza e wizyta na stronach internetowych, gdzie m³odzie dzieli siê psychoaktywnymi doœwiadczeniami, wskazuje, e wiedza naszych milusiñskich w tym temacie jest daleko g³êbsza, ni nam siê to wydaje. Czy zamiana statusu OTC na Rx coœ wniesie? Niewiele casus tramadolu najlepszym przyk³adem... Ü Autor jest redaktorem naczelnym miesiêcznika Lek w Polsce i przewodnicz¹cym Rady Programowej kwartalnika Almanach. URPL, WMiPB 14

15 MZ w sprawie op³at za wpis do rejestru podmiotów prowadz¹cych kszta³cenie podyplomowe Odpowiadaj¹c na wyst¹pienie dotycz¹ce pobierania przez okrêgowe izby op³at za wpis do rejestru podmiotów prowadz¹cych kszta³cenie podyplomowe lekarzy i lekarzy dentystów, Ministerstwo Zdrowia informuje, e sprawy te reguluj¹ przepisy ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (Dz. U. nr 226 z 2005 r., poz. 1943, z póÿn. zm.) oraz wydanego na podstawie art. 19b ust. 6 ww. ustawy rozporz¹dzenia ministra zdrowia z dnia 5 grudnia 2006 r. w sprawie rejestru podmiotów prowadz¹cych kszta³cenie podyplomowe lekarzy i lekarzy dentystów (Dz. U. nr 239, poz. 1739). W art. 19, ust. 1 pkt 1 i 2 przytoczonej wy ej ustawy okreœlone zosta³y podmioty uprawnione do prowadzenia kszta³cenia podyplomowego, niemaj¹ce obowi¹zku wpisywania siê do prowadzonego przez okrêgowe rady lekarskie rejestru podmiotów uprawnionych do ww. kszta³cenia. Podmiotami tymi s¹ jednostki uprawnione do prowadzenia sta u podyplomowego, specjalizacji lub szkolenia w zakresie uzyskiwania umiejêtnoœci w zakresie wê szych dziedzin medycyny lub udzielania okreœlonych œwiadczeñ zdrowotnych oraz podmioty uprawnione na podstawie odrêbnych przepisów, do których nale ¹ m.in. medyczne szko³y wy- sze oraz medyczne jednostki badawczo-rozwojowe. Ze wzglêdu na to, e towarzystwa naukowe nie zosta³y wymienione w ww. katalogu, powinny one, zgodnie z art. 19 ust. 3 przedmiotowej ustawy, podlegaæ rejestrowaniu przez okrêgowe izby lekarskie oraz uiszczaæ op³aty okreœlone w wy ej przytoczonym rozporz¹dzeniu. Ministerstwo Zdrowia zwróci³o siê do przewodnicz¹cego Okrêgowej Rady Lekarskiej w Warszawie Andrzeja W³odarczyka o zajêcie stanowiska w przedstawionej sprawie. Samorz¹d lekarski przygotowuje projekt zmiany art. 19 cytowanej ustawy, uwzglêdniaj¹cy m.in. nadanie okrêgowym radom lekarskim uprawnieñ do zwalniania z wnoszenia op³at rejestracyjnych lub ograniczania ich wysokoœci. Na podstawie pisma MZ z dn. 27 sierpnia 2008 r. Podzielamy pogl¹d towarzystw i kolegiów lekarskich, które realizuj¹ kszta³cenie podyplomowe lekarzy i lekarzy dentystów non profit, i winny byæ one zwolnione z op³at rejestracyjnych. W powy szej sprawie Okrêgowa Rada Lekarska w Warszawie wielokrotnie zwraca³a siê do Naczelnej Rady Lekarskiej oraz Ministerstwa Zdrowia w celu podjêcia odpowiednich dzia³añ legislacyjnych zmierzaj¹cych do zmiany ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty w takim zakresie, który umo liwia³by okrêgowym radom lekarskim w uzasadnionych przypadkach zwalnianie b¹dÿ ograniczenie wysokoœci wnoszonych op³at rejestracyjnych przez podmioty realizuj¹ce kszta³cenie podyplomowe. Na obecnym etapie, samorz¹d lekarski przygotowuje projekt zmiany art. 19 cytowanej ustawy, uwzglêdniaj¹cy m.in. równie uprawnienie okrêgowych rad lekarskich do zwalniania lub ograniczenia wysokoœci wnoszonych op³at rejestracyjnych. Fragment pisma przewodnicz¹cego ORL w Warszawie do MZ z dn. 29 lipca 2008 r. REKLAMA W O O M I N 15

16 Fot. E. Gwiazdowicz Opieka zdrowotna czy sprzeda œwiadczeñ? Tadeusz TO OCZKO Istnieje wiele koncepcji, teorii, a nawet dogmatów odnosz¹cych siê do organizacji ochrony zdrowia. Nie pamiêtam jednak, aby kiedykolwiek dyskusja na temat reformy jednoznacznie nawi¹zywa³a do problemu: Czego oczekuje chory, czego oczekuje spo³eczeñstwo i jakie s¹ mo liwoœci realizacji tych oczekiwañ. Zapewne te nie przeoczy³em dyskusji i rozwa añ na temat etycznych aspektów i granic proponowanych reform. Mój osobisty, jako klinicysty chirurga, punkt widzenia na problemy ochrony zdrowia jest umiejscowiony najbli ej chorego. Naj³atwiej jest propagowaæ i wdra aæ reformy, które obci¹ aj¹ innych, a równoczeœnie zapewniaj¹ decydentom i ekspertom ju posiadane przywileje oraz stwarzaj¹ wizjê uzyskania dalszych korzyœci. Z kolei przeciwnikami restrukturyzacji z natury rzeczy bêd¹ ci, których wydatki w wyniku reformy maj¹ wzrosn¹æ, oraz ci, którzy uzyskali ju korzystne dla siebie warunki pracy i wspó³pracy z aktualnie istniej¹cym systemem czy biurokracj¹. Warunki powodzenia reformy Reformê bêdzie mo na uznaæ za skuteczn¹ tylko wówczas, gdy zostan¹ przyjête podstawowe kryteria korzyœci spo³ecznych, a wiêc: powszechnoœæ, dostêpnoœæ, równoœæ, wy szy standard œwiadczeñ, przy niezmienionych kosztach ponoszonych przez chorego. Aby odpowiedzieæ na pytanie, kto osi¹gnie zyski, a kto poniesie straty, i jakiego rzêdu, musi byæ dok³adnie opracowany bilans finansowy ca³ego przedsiêwziêcia. Brak precyzyjnych odpowiedzi na powy sze pytania wskazuje na ma³¹ wiarygodnoœæ rzeczywistego kszta³tu i celu proponowanej reformy. Przed laty prasa donosi³a, e eksperci WHO negatywnie ocenili praktykê wielu lekarzy pracuj¹cych jednoczeœnie w sektorze publicznym i prywatnym, twierdz¹c, e w sytuacjach takich sektor publiczny dotuje prywatny. Wobec ciszy medialnej na ten temat domyœlaæ siê tylko mo na, e problem ten jest z jakichœ wzglêdów skutecznie przemilczany. Jednak w procesie restrukturyzacji mo e on w ka dej chwili od yæ. Oczywistoœci¹ jest, e problemy nie przestaj¹ istnieæ, gdy siê je ignoruje, przemilcza, a nie rozwi¹zuje. Ponadto powodzenie i skutecznoœæ jakiejkolwiek reformy s¹ uwarunkowane ca³kowitym brakiem tolerancji dla korupcji, bezprawia i marnotrawstwa, a tak e brakiem dziurawego i nieprawego prawa umo liwiaj¹cego tego typu postêpowanie. Nie s¹ to u nas pojêcia abstrakcyjne. Problemy te s¹ jednak trudne do zdefiniowania oraz do oceny czêstoœci ich wystêpowania, metod zwalczania i wykrycia sprawców. Mimo e s¹ one warte rozwa enia i dyskusji, to jednak skutecznie pomija siê je milczeniem. W dotychczasowych zmaganiach miêdzy zwolennikami i przeciwnikami kolejnych reform bezradni i bezsilni pozostaj¹ tylko pacjenci, mimo e o nich mówi siê najg³oœniej, najczêœciej w nawi¹zaniu do kosztów. Z kolei oparcie organizacji ochrony zdrowia tylko na kryterium wiêkszej wydajnoœci, przy niepe³nym pokryciu potrzeb i niepe³nej dostêpnoœci z regu³y prowadzi do niesprawiedliwych nierównoœci. Czy bowiem w ogóle mo na mówiæ o wiêkszej efektywnoœci jakiegokolwiek systemu organizacji ochrony zdrowia bez zapewnienia równego i powszechnego dostêpu do œwiadczeñ? Zdrowie wartoœci¹ klasow¹ Opieka zdrowotna staje siê coraz bardziej skuteczna, ale i coraz bardziej kosztowna. W miarê wzrostu kosztów zaœ coraz bardziej elitarna. W konsekwencji zdrowie obywateli staje siê wartoœci¹ klasow¹, co bardzo przejrzyœcie uwidacznia siê w krajach nie w pe³ni rozwiniêtych i biednych. Myœlenie ekonomiczne Przyrost kosztów leczenia zawsze, w ka dym kraju, z ³atwoœci¹ mo e przekroczyæ dochód narodowy. To zobowi¹zuje do myœlenia ekonomicznego. Ale czy samo myœlenie ekonomiczne w ochronie zdrowia wystarcza? Czy cz³owiek ciê ko chory, bezrobotny, niesprawny, stary, u³omny jest z ekonomicznego punktu widzenia w ogóle wart jakiegokolwiek leczenia? Chorzy ci przecie nie tylko nie zwiêkszaj¹ PKB, ale s¹ wrêcz bezproduktywnymi konsumentami bud etu. Tote dla buchaltera byliby to ludzie zbyteczni, wykluczeni z myœlenia o obowi¹zku roztoczenia nad nimi opieki zdrowotnej. Tak wiêc samo myœlenie ekonomiczne w organizacji ochrony zdrowia nie wystarcza. W dyskusji o powszechnej ochronie zdrowia nie mo na operowaæ tylko argumentami ekonomicznymi. Filozofia i duch odwiecznej medycyny opiera³y siê na poœwiêceniu i powo- ³aniu. Te cechy mia³y charakteryzowaæ ka dego pracownika ochrony zdrowia. Tego ¹da³y rz¹dy i gazety, zw³aszcza w odniesieniu do polityki p³acowej, wykorzystuj¹c lekarskie zobowi¹zania, œwiadomie jednak zapominaj¹c o swoich. Wspó³czeœnie medycyna kliniczna to nie tylko nauka i wiedza, sztuka, moralnoœæ i pielêgnacja, lecz równie dziedzina ekonomii i biznesu podlegaj¹cego prawom gry rynkowej. W gospodarce wolnorynkowej zaœ wszystko podlega 16

17 REKLAMA prawu kupna sprzeda y. Tak wiêc prawa rynku zmieniaj¹ etykê lekarskiego i spo³ecznego myœlenia. Ponadto nie tworz¹ one ani nie uruchamiaj¹ moralnych kryteriów i postaw, bowiem urynkowiona etyka jest uwarunkowana sukcesem finansowym, a probierzem rynkowego sukcesu jest wy- ³¹cznie zysk finansowy. Zysk finansowy stanowi motyw postêpu, ale nie moralnoœci (w dotychczasowym pojêciu). Musimy wiêc byæ œwiadomi, e gra rynkowa prowadzi do pe³nej klientelizacji stosunków miêdzy ludÿmi, i to zarówno w relacjach: chory lekarz, jak i spo³eczeñstwo ochrona zdrowia. Mened er mo e przyj¹æ najwy ej postawê uczciwego handlowca. W bogatych, cywilizowanych krajach, w przeciwieñstwie do krajów nie w pe³ni rozwiniêtych, prawa uczciwej gry rynkowej s¹ rygorystycznie przestrzegane. Nieuczciwa gra nieuchronnie prowadzi tam do wypadniêcia z rynku. U nas tej zachodniej kultury komercyjnej jeszcze nie ma i to jest nasza rzeczywistoœæ, z któr¹ nale y siê liczyæ. W krajach nie do koñca rozwiniêtych w tym aspekcie dostrzega siê tylko wybiórcz¹ fragmentarycznoœæ, niekompletnoœæ kapitalizmu, zw³aszcza gdy przedsiêbiorstwo jest na dorobku i jest nastawione na szybki zysk. Wówczas prawdopodobieñstwo rygorystycznego dopasowania siê do zasad uczciwej gry rynkowej zmniejsza siê radykalnie i przemo n¹ rolê zaczynaj¹ odgrywaæ mechanizmy pozaekonomiczne. Ponadto ycie uczy, e ludzie maj¹ prawo obawiaæ siê nie tylko kieszonkowców, ale równie biurokratów, bubli prawnych, za które nikt, ³¹cznie z parlamentarnymi spikerami, nie ponosi odpowiedzialnoœci. Maj¹ podstawy do obaw dotycz¹cych uzyskania szybkiego i sprawiedliwego wyroku s¹dowego w przypadku sporu. Co wiêcej, dziœ w publicystyce coraz mniejsz¹ rol¹ odgrywaj¹ argumentacja i przekonywanie spo³eczeñstwa do niepopularnych nawet reform, a coraz wiêksz¹ wyniki sonda y. Coraz wa niejszy staje siê czynnik skutecznoœci tzw. marketingu (budowa wizerunku public relations ), pozoruj¹cy tylko merytoryczne uzasadnienie rzeczywistych reform i rozwi¹zanie problemów. Wiedza, sztuka, zdrowie (i ycie?) jako towar Jesteœmy œwiadkami, jak zgodnie z prawem komercyjnoœci zarówno wiedza, jak i sztuka staj¹ siê towarem. Procesowi temu podlega ju te zdrowie cz³owieka, a w niedalekiej przysz³oœci podlegaæ bêdzie i jego ycie. Wprawdzie organizm cz³owieka nie jest jeszcze w pe³ni patentable, to jednak ycie zwierz¹t ju jest. Opatentowanie fabrycznie wspomaganego powo³ania do ycia istoty ludzkiej to przecie tylko kwestia czasu. Proces ten jest zbyt zwi¹zany z niewyobra alnym i nieograniczonym wprost zyskiem finansowym, by móg³ byæ wstrzymany przez staroœwieckie przes¹dy i zabobony. Prawa rynku a etyka spo³ecznego myœlenia Prawa rynku zmieniaj¹ etykê spo³ecznego myœlenia. Urynkowiona etyka jest uwarunkowana zyskiem. Zysk to motyw postêpu. Ale czy mo na mówiæ o moralnoœci (w dotychczasowym pojêciu) tam, gdzie rz¹dzi wy³¹cznie pieni¹dz? þ 17

18 þ Rz¹dzi w sposób bezwzglêdny, bez najmniejszych przejawów moralnych s³aboœci, bowiem ostatecznym kryterium sukcesu pozostaje wy³¹cznie zysk. Zdarza siê, e poprzez chytre mechanizmy zysku, upstrzone niekiedy wznios³ymi sloganami, mo na zarabiaæ nawet na ludzkiej niedoli i biedzie, a nawet i krzywdzie. Powszechnie znane jest stwierdzenie, e ofiary biednych ludzi z bogatych krajów trafiaj¹ w rêce bogatych ludzi w biednych krajach. W sytuacji gry wolnorynkowej s³u ba zdrowia przestaje byæ s³u b¹ i moralnym zobowi¹zaniem wobec ka dego chorego. Staje siê kontraktem œwiadczeniodawcy na rzecz chorego i spo³eczeñstwa, pod oczywistym warunkiem, e ich na ten kontrakt bêdzie staæ. Wspó³czeœnie nawet najbardziej altruistycznie nastawiony lekarz, jako lojalny pracownik instytucji wolnorynkowej, musi dopasowaæ siê do zasad rynkowego funkcjonowania jednostki, w której pracuje. Jest to i logiczne, i zrozumia³e. Altruizm w biologii to zjawisko praktycznie niespotykane. Altruizm to bezzwrotny koszt, a nie inwestycja. Prawa rynku z za³o enia nie stwarzaj¹ niepublicznym zak³adom ochrony zdrowia, ich mened erom i lekarzom warunków do spe³nienia ca³ej misji, jakiej oczekiwa³o i obecnie oczekuje spo³eczeñstwo, a zw³aszcza biedny chory. W odniesieniu do opieki zdrowotnej powstaj¹ wiêc nowe kryteria moralne, których czêœæ jest sprzeczna w stosunku do tych, w których byliœmy wychowani i które obowi¹zywa- ³y dotychczas. Jest rzecz¹ oczywist¹, e wolnorynkowe zak³ady opieki zdrowotnej z za³o enia nie s¹ i nie mog¹ byæ organizacjami charytatywnymi. Ponadto swoimi aktami dzia³alnoœci charytatywnej nie by³yby w stanie obj¹æ ca³ej biednej czêœci spo³eczeñstwa. Nale y równie umieæ oraz chcieæ dostrzec i doceniæ lekarsk¹, moraln¹, spo³eczn¹ i materialn¹ wartoœæ dzia³alnoœci wielu prywatnych osób i instytucji, które w swej codziennej pracy zawodowej kieruj¹ siê zasadami gry rynkowej. Sektor prywatny i pañstwowy Przychodz¹cy do publicznej jednostki ochrony zdrowia chory jest obywatelem ¹daj¹cym bezp³atnej pomocy, ale te maj¹cym j¹ konstytucyjnie zapewnion¹. Korzystaj¹cy natomiast z prywatnej ochrony zdrowia chory nie jest obywatelem ¹daj¹cym pomocy, która musi mu byæ udzielona, lecz tylko konsumentem, który dopiero w zamian za skalkulowan¹ z zyskiem zap³atê mo e oczekiwaæ bardzo dobrej, wysoko kwalifikowanej us³ugi leczniczej œwiadczonej w komfortowych warunkach. Odmowa udzielenia œwiadczenia poza sytuacjami bezpoœrednio ratuj¹cymi ycie jest zgodna z prawem. Nie jest prawd¹, e sektor prywatny d¹ y do przejêcia ca³ej ochrony zdrowia w pañstwie. Sektorowi prywatnemu nie tylko nie zale y na upadku pañstwowej s³u by zdrowia, ale jest on wrêcz takiej mo liwoœci przeciwny, poniewa pozostawiona pañstwu organizacja ochrony zdrowia dla obywateli biednych to puszka Pandory z nierozwi¹zywalnymi problemami finansowymi dotycz¹cymi deficytowej czêœci ochrony zdrowia. Lepiej jest te problemy zostawiæ pañstwu, a samemu zajmowaæ siê czêœci¹ dochodow¹, z równoczesnym nag³aœnianiem swojej wielkiej sprawnoœci organizacyjnej. Zorganizowanie natomiast dla bogatych wydolnej, o najwy - szych standardach œwiadczeñ opieki zdrowotnej nie jest ani myœlowym, ani ekonomicznym, ani organizacyjnym wyczynem. Bogaci szejkowie z pewnoœci¹ nie poœwiêcaj¹ tyle czasu, co my na dyskusje na temat koncepcji struktury organizacyjnej opieki zdrowotnej w swoich emiratach, a mimo wszystko szybko i skutecznie rozwi¹zuj¹ wszelkie problemy organizacyjne, tak e ich s³u ba zdrowia jest bardzo wydolna. Aczkolwiek wiele jest s³usznych zastrze eñ dotycz¹cych równoœci podmiotów publicznego i prywatnego, to jednak mówi siê o tym wy³¹cznie w aspekcie praw i przywilejów, a nie obowi¹zków. Nic jednak nie dzieje siê bez przyczyny. I tak aden powa ny inwestor nie odwa y siê na budowanie pe³noprofilowego szpitala w œwietle naszych uwarunkowañ prawnych, przy braku stabilnej polityki zdrowotnej, a nawet jakiejkolwiek d³ugofalowej polityki. Ponadto wszystkie nasze kolejne rz¹dy robi¹ wra enie, e ich najwa niejszym zadaniem jest pe³na i niewybredna deprecjacja poprzedników, usuwanie po nich gruzów i zaczynanie wszystkiego od pocz¹tku. Na bie ¹co zaœ ci sami politycy nawet nie wiedz¹, jaki ma byæ system ochrony zdrowia ani na pocz¹tku, ani na koñcu ich parlamentarnej czy rz¹dowej kadencji, bo nie maj¹ ani koncepcji, ani zawczasu przeprowadzonych studiów, ani wiarygodnie opracowanych planów. A ponadto politycy i tak robi¹ co innego ni to, co obiecywali przed wyborami. Prywatyzacja odpowiedzialnoœæ pañstwa Jest rzecz¹ oczywist¹, e gospodarka wolnorynkowa w najmniejszym stopniu nie zwalania ani polityków, ani pañstwa od odpowiedzialnoœci za spo³eczne skutki wprowadzanych reform. W szczególnoœci dotyczy to prywatyzacji w ochronie zdrowia. Dlatego gospodarkê rynkow¹, ze wszystkimi jej zaletami i wadami, nale y wprowadzaæ razem ze spo³eczeñstwem i dla jego dobra, a nie z jego pominiêciem lub wbrew niemu. Ustalenie proporcji, wiêzi i wspó³zale noœci pomiêdzy publiczn¹ a prywatn¹ ochron¹ zdrowia powinno byæ wynikiem badañ i studiów, a nie efektem aktywnoœci poszczególnych lobby czy politycznych pogl¹dów, za którymi czêsto kryj¹ siê prywatne interesy ozdabiane pustymi frazesami. Natomiast wszelkie niedomówienia w odniesieniu do przewidywanych skutków mog¹ oznaczaæ tylko brak wiarygodnoœci propagatorów. Wykluczeni Powstaje pytanie: czy tylko rynkowe usytuowanie ochrony zdrowia pokry³oby potrzeby z zakresu ochrony zdrowia chorych i spo³eczeñstwa? OdpowiedŸ jest oczywista, e nie, bowiem w najbogatszych nawet krajach rynek w bardzo precyzyjny sposób selekcjonuje ludzi biednych, tworz¹c z nich grupê wykluczonych. Oczywiœcie, wa ne jest, jak du y jest to procent ca³ego spo³eczeñstwa. O piêciomilionowej grupie obywateli yj¹cych na granicy lub poni ej socjalnego ubóstwa pañstwo nie mo e zapomnieæ. Natomiast dla organizatorów niepublicznej ochrony zdrowia nie bêdzie to mia³o adnego znaczenia, bo tej grupy potrzebuj¹cych nie bêd¹ oni chcieli ani musieli dostrzegaæ, ani widzieæ jej potrzeb. Nie bêd¹ nawet mieli okazji spotkaæ siê z t¹ grup¹. Nikt nie bêdzie mia³ potrzeby zastanawiania siê nad myœl¹ C. Mi³osza, e dla sytych i g³odnych ycie ma tak¹ sam¹ wartoœæ. Typowym historycznym przyk³adem mo e byæ wypowiedÿ Marii Antoniny: jak nie maj¹ chleba, to niech jedz¹ ciastka. Oczywistoœci¹ jest, e sam system rynkowy, bez odpowiednich regulacji prawnych i zabezpieczeñ finansowych, z za- ³o enia bêdzie prowadziæ do powstania grupy wykluczonych. Ü Cdn. 18

19 Polskie Towarzystwo Lekarskie 14 sierpnia 2008 r. zorganizowa³o piêkny jubileusz stulecia Profesora Stefana WESO OWSKIEGO, znanego i cenionego urologa. Jubilat zosta³ uhonorowany dyplomem PTL. Wspó³gospodarzem spotkania by³a Okrêgowa Izba Lekarska w Warszawie. Uroczystoœæ rozpoczê³a siê o godz. 12 msz¹ w koœciele œw. Aleksandra na placu Trzech Krzy y w Warszawie, celebrowan¹ przez proboszcza tej parafii, ks. Tadeusza Balewskiego. Po zakoñczeniu mszy pierwszy z³o y³ yczenia ks. proboszcz, potem rodzina, przyjaciele, wœród których znalaz³o siê wielu znanych profesorów. Szacowny Jubilat wraz ze wszystkimi obecnymi uda³ siê nastêpnie do Klubu Lekarza pod Gigantami w Alejach Ujazdowskich, gdzie w bramie zosta³ powitany fanfarami granymi przez czterech trêbaczy. Po tradycyjnej lampce szampana Profesor zasiad³ przy honorowym stole, maj¹c po swojej prawej stronie, ku ogólnemu zaskoczeniu, aktorkê Irenê Kwiatkowsk¹. By³ równie obecny syn Profesora. Pierwszy przemówi³ prof. Tadeusz To³³oczko, potem prof. Woy-Wojciechowski, a nastêpnie przewodnicz¹cy Okrêgowej Rady Lekarskiej Andrzej W³odarczyk, który sk³adaj¹c yczenia, wrêczy³ Jubilatowi piêkn¹ lampê (por. Puls nr 9/2008). Na koniec zabra³ g³os jeden z m³odych lekarzy z Ciechanowa (prof. Weso³owski po wieloletniej pracy w Szpitalu Dzieci¹tka Jezus zosta³ zes³any do Ciechanowa). Podkreœli³, e wiedza medyczna i wartoœci moralne, jakimi powinien siê kierowaæ lekarz, s¹ kontynuowane i zawsze bêd¹ wzorem postêpowania. Jubilat w krótkich s³owach podziêkowa³ i zaintonowa³ mocnym g³osem pieœñ biesiadn¹, zachêcaj¹c wszystkich do wspólnego œpiewania. Zdjêcia robi³a naczelna redaktor Pulsu Ewa Gwiazdowicz. W sali by³o bardzo gor¹co i duszno wszyscy wachlowali siê serwetkami, tylko Jubilat by³ w doskona³ej kondycji. Niech yje nam Profesor! Ü Anna Bie añska (na zdjêciu z Jubilatem) Setne urodziny Profesora Od lewej: prof. prof. J. Woy-Wojciechowski, J. Polañski, J. Jurkiewicz Uwaga! Absolwenci PAM i AM w Lublinie! 11 paÿdziernika 2008 r., w ramach uroczystych obchodów 60-lecia istnienia uczelni, jest planowane SPOTKANIE ABSOLWENTÓW POMORSKIEJ AKADEMII MEDYCZNEJ. 24 paÿdziernika 2008 r. w hotelu Victoria w Lublinie, z okazji 30. rocznicy ukoñczenia studiów, odbêdzie siê ZJAZD ABSOLWENTÓW WYDZIA U LEKARSKIEGO AM W LUBLINIE Z ROKU Wp³aty w wysokoœci 100 z³ za udzia³ w pikniku na ul. Rybackiej oraz 50 z³ za pakiet jubileuszowy (monografia, koszulka, upominek) nale y dokonaæ na konto: Pomorska Akademia Medyczna, Szczecin, ul. Rybacka , z dopiskiem: ZJAZD ABSOLWENTÓW. Szczegó³owe informacje na: w zak³adce 60 lat PAM ; Zjazd Absolwentów. Komitet Organizacyjny Zjazdu Absolwentów w ramach obchodów 60-lecia Pomorskiej Akademii Medycznej Koszt uczestnictwa: 250 z³. Wp³aty nale y dokonaæ na konto: Zbigniew Warcho³ BS Tarnobrzeg O/Nowa Dêba , z dopiskiem: ZJAZD ABSOLWENTÓW. Potwierdzenie uczestnictwa wraz z dowodem wp³aty, dok³adnym adresem oraz numerem telefonu nale y przes³aæ do 10 paÿdziernika br. na adres: Zbigniew Warcho³, ul. Zielona 9, Nowa Dêba (tel ; zb_ginek@tlen.pl). Komitet Organizacyjny Zjazdu Absolwentów AM w Lublinie, rocznik

20 nasz uniwersytet Wiekowa tradycja, nowe perspektywy Z prof. dr. hab. n. med. Markiem KRAWCZYKIEM, rektorem Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego w nowej kadencji ( ), rozmawia Ma³gorzata Skarbek Fot. M. Teperek Uczelnia po wielu staraniach sta³a siê uniwersytetem. W jakim stopniu ten fakt zmienia jej sytuacjê? Przypomnijmy losy naszej uczelni. Ma ona historiê starsz¹ ni Uniwersytet Warszawski. Nauczanie medycyny w Warszawie rozpoczêto w 1809 r. (w przysz³ym roku bêdziemy obchodzili jubileusz 200-lecia); natomiast Uniwersytet powsta³ 8 lat póÿniej. W jego pocz¹tkach Wydzia³ Lekarski i Wydzia³ Farmaceutyczny by³y jednymi z jego podstawowych jednostek. Losy uczelni by³y zmienne zwi¹zane z losami stolicy. Do 1949 r. byliœmy czêœci¹ Uniwersytetu. Potem, decyzj¹ w³adz pañstwowych, zmieniono zasady kszta³cenia lekarzy, lekarzy dentystów i farmaceutów. Przez kilka miesiêcy w Warszawie istnia³a Akademia Lekarska, a w 1950 r. przemianowano j¹ na Akademiê Medyczn¹. I tak by³o do 22 marca 2008 r. Nasza spo³ecznoœæ akademicka od dawna uto samia³a siê z uczelni¹ uniwersyteck¹, choæ nie by³o to uwidocznione w nazwie. Tak to czuliœmy i d¹ yliœmy do statusu uniwersyteckiego. W ostatnich latach organizowaliœmy inauguracje roku akademickiego wspólnie z UW. Nowa ustawa o szkolnictwie wy szym dopuszcza tworzenie (lub zmianê nazwy) obok klasycznych uniwersytetów, takich jak UW czy UJ uniwersytetów przymiotnikowych, zawodowych. Oczywiœcie, aby otrzymaæ taki status, uczelnia musi spe³niaæ okreœlone kryteria. W hierarchii szkó³ wy szych placówka taka znajduje siê wy ej ni akademia, a ni ej ni uniwersytet klasyczny. Zatem zmiana nazwy podnios³a w tej hierarchii nasz¹ pozycjê. Trzeba dodaæ, e spe³niamy wszystkie kryteria uniwersyteckie, np. wiêcej ni 6 jednostek ma mo liwoœæ nadawania stopnia doktora. Senaty innych akademii zdecydowa³y siê na ró ne nazwy, jest np. Uniwersytet Medyczny w odzi, który powsta³ z po³¹czenia dwóch akademii. Od doœæ dawna istnieje Uniwersytet Medyczny w Poznaniu. My zaœ chcieliœmy po³¹czyæ nazwê Uniwersytet z miastem sto³ecznym Warszaw¹ dlatego przyjêliœmy nazwê Warszawski Uniwersytet Medyczny. Jak wspomnia³em, nasza uczelnia zawsze kultywowa³a tradycjê uniwersyteck¹ i nadal bêdziemy j¹ podtrzymywaæ. Zmiana nazwy to nie tylko tradycja, ale równie ukierunkowanie edukacyjne. Od lat staraliœmy siê, aby w dzia- ³aniach edukacyjnych, obok nauczania poszczególnych zawodów lekarza, lekarza dentysty, farmaceuty, analityka, a teraz tak e pielêgniarki, po³o nej, dietetyka i wyk³adania przedmiotów zawodowych, znalaz³o siê wiêcej 20