NOWELIZACJA USTAWY O OCHRONIE INFORMACJI NIEJAWNYCH

Transkrypt

1 NOWELIZACJA USTAWY O OCHRONIE INFORMACJI NIEJAWNYCH Po podpisaniu znowelizowanej ustawy z dnia 22 stycznia 1999 roku o ochronie informacji niejawnych, przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, poddajemy analizie większość zmian, które zostały tam wprowadzone. Rozdział 1 - Przepisy ogólne. 1. Przepisy ustawy mają zastosowanie do przedsiębiorców, jednostek naukowych lub badawczo-rozwojowych, zamierzających ubiegać się o zawarcie lub wykonujących umowy związane z dostępem do informacji niejawnych albo wykonujących na podstawie przepisów prawa zadania, związane z dostępem do informacji niejawnych. Jest to bardzo ważna zmiana. Wcześniej przepisy miały zastosowanie tylko do firm, już ubiegających się o zawarcie umowy. Poza tym, w znowelizowanej ustawie, przedmiotowa umowa nie musi być koniecznie związana z zadaniami na rzecz obronności i bezpieczeństwa państwa. 2. Zmieniono definicję tajemnicy państwowej. Zapis poszerzono o kwestię dotyczącą nieuprawnionego ujawnienia tej tajemnicy, które może spowodować również istotne zagrożenie dla podstawowych interesów Rzeczypospolitej Polskiej, dotyczących porządku publicznego, obronności, bezpieczeństwa stosunków międzynarodowych lub gospodarczych państwa. Pominięto natomiast kwestię istotnego zagrożenia podstawowych interesów RP dla niepodległości lub nienaruszalności terytorium, interesów, jak również bezpieczeństwa państwa i obywateli, albo narazić te interesy na co najmniej znaczną szkodę. 3. Sformułowano dwie nowe definicje związane z bezpieczeństwem teleinformatycznym: - akredytacją bezpieczeństwa teleinformatycznego - jest dopuszczenie systemu lub sieci teleinformatycznej do wytwarzania, przetwarzania, przechowywania lub przekazywania informacji niejawnych, na zasadach określonych w ustawie, - dokumentacją bezpieczeństwa systemu lub sieci informatycznej - są Szczególne Wymagania Bezpieczeństwa oraz Procedury Bezpiecznej Eksploatacji danego systemu lub sieci teleinformatycznej, sporządzone zgodnie z zasadami określonymi w ustawie. Rozdział 3 - Organizacja ochrony informacji niejawnych. 1. Służby ochrony państwa są właściwe do kontroli ochrony informacji niejawnych i przestrzegania przepisów obowiązujących w tym zakresie, z uwzględnieniem prawidłowości postępowań sprawdzających prowadzonych przez pełnomocników ochrony, z wyłączeniem postępowań, o których mowa w art. 30. (Art.30 dotyczy Agencji Bezpieczeństwa

2 Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Wojskowych Służb Informacyjnych oraz Policji, Żandarmerii Wojskowej, Straży Granicznej i Służby Więziennej, które przeprowadzają samodzielne postępowania sprawdzające wobec osób ubiegających się o przyjęcie do służby lub pracy w tych organach). 2. Zgodnie z Nowelą organy, o których mowa powyżej, udostępniają pozostające w ich dyspozycji informacje i dokumenty wyłącznie w przypadku, gdy w ich opinii osoba ta nie daje rękojmi zachowania tajemnicy; w przeciwnym przypadku informują, że nie posiadają informacji i dokumentów świadczących, że osoba objęta postępowaniem sprawdzającym nie daje tej rękojmi. 3. Kierownik jednostki organizacyjnej może powołać zastępcę pełnomocnika ochrony. 4. Sprecyzowano zadania Pionu Ochrony ograniczając je do ochrony informacji niejawnych. Wykreślony został zapis dotyczący zapewnienia ochrony fizycznej jednostki organizacyjnej. Obecnie Pion Ochrony odpowiada między innymi za ochronę fizyczną, ale informacji niejawnych. To samo dotyczy systemów i sieci teleinformatycznych. Pion odpowiada z ochronę tylko tych, w których są wytwarzane, przetwarzane, przechowywane lub przekazywane informacje niejawne. Zmiana objęła także zasad opracowania Planu ochrony. Obecnie już nie Planu ochrony jednostki organizacyjnej, ale Planu ochrony informacji niejawnych w jednostce organizacyjnej. 5. Jednakże dla tych, którzy ucieszyli się z powyższych zapisów, przygotowano małą niespodziankę. Otóż jako novum w Art. 18 pojawił się ust. 4a, który mówi, iż kierownik jednostki organizacyjnej może powierzyć pełnomocnikowi ochrony wykonywanie innych zadań, o ile ich realizacja nie naruszy prawidłowego wykonywania zadań Pionu Ochrony. 6. Pełnomocnicy Ochrony reprezentujących Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej i ich jednostki organizacyjne, a także inne jednostki organizacyjne podległe Ministrowi Obrony Narodowej lub przez niego nadzorowane poza zadaniami określonymi w Art.18, muszą zapewnić również ochronę fizyczną tych jednostek. 7. Szczegółowe zadania pełnomocników ochrony w zakresie ochrony informacji niejawnych w jednostkach organizacyjnych podległych ministrowi Obrony Narodowej i przez niego nadzorowanych, szczególne wymagania w zakresie ochrony fizycznej informacji niejawnych, tryb opracowywania oraz niezbędne elementy planów ochrony tych jednostek, a także sposób nadzorowania ich realizacji, określone zostaną w drodze rozporządzenia MON. Rozporządzenie to określi w szczególności zadania dotyczące koordynowania oraz nadzorowania działalności pionów ochrony przez pełnomocników ochrony bezpośrednio nadrzędnych jednostek organizacyjnych, podstawowe wymagania, jakim powinny odpowiadać plany ochrony, podział stref bezpieczeństwa na rodzaje, a także warunki dostępu do tych stref. Rozdział 4 - Klasyfikowanie informacji niejawnych. Klauzule tajności. 1. Osoba, która jest upoważniona do podpisania dokumentu lub oznaczenia innego niż dokument materiału może nie tylko obniżać klauzulę tajności lub ją znosić. W wyniku dokonanych zmian osoba ta ma również prawo do zmiany danej klauzuli tajności. Czyli również z niższej na wyższą.

3 2. Nie zmieniono definicji klauzul tajności stanowiących tajemnicę służbową. 3. W najbliższym okresie (jednak nie dłuższym niż 6 miesięcy od dnia ogłoszenia znowelizowanej ustawy) możemy spodziewać się nowych rozporządzeń Prezesa Rady Ministrów w sprawie: a. sposobu oznaczania materiałów, umieszczania na nich klauzul tajności, a także sposób zmiany nadanej klauzuli, uwzględniając, że materiały powinny być oznaczone w sposób zapewniający ich odróżnienie od materiałów jawnych oraz mając na uwadze rodzaje klauzul tajności i materiałów. b. dodatkowych oznaczeń materiałów, które: mogą poprzedzać klauzule tajności wymienione w ustawie, oraz wynikający z tych oznaczeń szczególny sposób postępowania z tak oznaczonymi materiałami; rozporządzenie powinno określać w szczególności: rodzaje oznaczeń, sposób ich nanoszenia na materiały oraz tryb wytwarzania, przetwarzania, przekazywania, udostępniania i przechowywania tak oznaczonych informacji niejawnych, a także krąg upoważnionych adresatów ze względu na wymóg wyższego stopnia ochrony tych materiałów, mogą poprzedzać lub następować bezpośrednio po klauzulach tajności lub ich zagranicznych odpowiednikach, oraz wynikający z umów międzynarodowych, których Rzeczpospolita Polska jest stroną, szczególny sposób postępowania z tak oznaczonymi materiałami; rozporządzenie powinno określać w szczególności: rodzaje oznaczeń, sposób ich nanoszenia na materiały oraz tryb wytwarzania, przetwarzania, przekazywania, udostępniania i przechowywania tak oznaczonych informacji niejawnych, a także sposób oceny spełnienia warunków dostępu do tych informacji przez osoby fizyczne, przedsiębiorców, jednostki naukowe i badawczo-rozwojowe. 4. Uszczegółowiono zapisy dotyczące czasów ochrony informacji niejawnych stanowiących tajemnicę służbową. Czas ochrony liczy się od daty wytworzenia tych materiałów. 5. Skrócono limit przedłużania czasów ochrony materiałom niejawnym zawierającym informacje stanowiące tajemnicę służbową z 50 na 20 lat od czasu ich wytworzenia. Rozdział 5 - Dostęp do informacji niejawnych. Postępowania sprawdzające. 1. Dokonano korzystnej zmiany w zapisach dotyczących zatrudnienia osoby, posiadającej odpowiednie poświadczenie bezpieczeństwa. Jeśli we wcześniej obowiązujących zapisach, odstąpienie od przeprowadzenia postępowania sprawdzającego zależało od decyzji kierownika danej jednostki organizacyjnej, tak obecnie jasno określono, że takiego postępowania się nie przeprowadza. Kierownik jednostki organizacyjnej informuje w terminie 7 dni organ, który wydał poświadczenie bezpieczeństwa, o zatrudnieniu osoby przedstawiającej to poświadczenie. 2. Wydłużono okresy ważności poświadczeń bezpieczeństwa uprawniających do dostępu do informacji niejawnych stanowiących tajemnicę państwową z 3 do 5 lat dla informacji niejawnych oznaczonych klauzulą "ściśle tajne" oraz z 5 do 7 lat dla tajne.

4 3. Ponadto poświadczenie bezpieczeństwa upoważniające do dostępu do informacji niejawnych oznaczonych klauzulą "ściśle tajne" uprawnia do dostępu do informacji niejawnych oznaczonych klauzulą: 1) "tajne" - przez okres 7 lat od daty wystawienia, 2) "poufne" albo "zastrzeżone" - przez okres 10 lat od daty wystawienia. Natomiast poświadczenie bezpieczeństwa upoważniające do dostępu do informacji niejawnych oznaczonych klauzulą "tajne" uprawnia do dostępu do informacji niejawnych oznaczonych klauzulą "poufne" albo "zastrzeżone" przez okres 10 lat od daty wystawienia. 4. Uregulowano zasady umarzania oraz zawieszania wszczętych postępowań sprawdzających. 5. Kolejna nowość to decyzja o cofnięciu poświadczenia bezpieczeństwa. 6. Przy postępowaniach sprawdzających zwykłych pojawił się nowy zapis, iż wobec kandydatów na pełnomocników ochrony i pełnomocników ochrony w jednostkach organizacyjnych na pisemny wniosek osoby upoważnionej do obsady stanowiska, postępowania te przeprowadza służba ochrony państwa. 7. W trakcie postępowań sprawdzających dokonuje się sprawdzenia, w niezbędnym zakresie, w ewidencjach, rejestrach i kartotekach, a w szczególności w Krajowym Rejestrze Karnym oraz Centralnym Zarządzie Służby Więziennej (przed nowelą w Centralnym Rejestrze Skazanych oraz Kartotece Skazanych i Tymczasowo Aresztowanych). 8. Ponadto, zwykłe postępowanie sprawdzające może obejmować także rozmowę z osobą sprawdzaną, jeżeli jest to konieczne na podstawie uzyskanych informacji. 9. Wydłużono czas na czynności związane z przeprowadzeniem zwykłego postępowania sprawdzającego z jednego miesiąca na dwa miesiące. Czas jest liczony od daty pisemnego polecenia przeprowadzenia zwykłego postępowania sprawdzającego lub złożenia wniosku o przeprowadzenie zwykłego postępowania sprawdzającego wraz z wypełnioną ankietą. 10. Akta zakończonych postępowań sprawdzających, które przechowywane są, jako wyodrębniona część w archiwach służb ochrony państwa, nie będą udostępniane na pisemne żądanie osobie sprawdzanej, ubiegającej się o takie stanowisko. 11. Natomiast Akta zakończonych postępowań sprawdzających prowadzonych w odniesieniu do osób ubiegających się o stanowisko lub zlecenie pracy, z którymi łączy się dostęp do informacji niejawnych stanowiących tajemnicę służbową, są przechowywane przez pełnomocnika ochrony i są udostępniane do wglądu wyłącznie na pisemne żądanie: osobie sprawdzanej, sądowi lub prokuratorowi dla celów postępowania karnego, Prezesowi Rady Ministrów, Szefowi Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Szefowi Agencji Wywiadu, Szefowi Wojskowych Służb Informacyjnych, Komendantowi Głównemu Policji, Komendantowi Głównemu Żandarmerii Wojskowej, Komendantowi Głównemu Straży Granicznej lub Dyrektorowi Generalnemu Służby Więziennej w celu rozpatrzenia odwołania, sądowi administracyjnemu w związku z rozpatrywaniem skargi,

5 osobie upoważnionej do obsady stanowiska, pełnomocnikom ochrony lub właściwym służbom ochrony państwa dla celów postępowania sprawdzającego lub kontroli. 12. Bardzo ważny jest nowy zapis dotyczący postępowania z Aktami zakończonych postępowań sprawdzających w przypadku rozwiązania, zniesienia, likwidacji, przekształcenia lub reorganizacji jednostki organizacyjnej. Akta przejmuje jej następca prawny, a w jego braku właściwa służba ochrony państwa. 13. Kolejne postępowanie sprawdzające powinno być zakończone przed upływem terminu ważności poświadczenia bezpieczeństwa. 14. Wprowadzono nowe pojęcie kontrolne postępowanie sprawdzające. Można je przeprowadzać w przypadku, gdy w odniesieniu do osoby, której wydano poświadczenie bezpieczeństwa, zostaną ujawnione nowe fakty wskazujące, że nie daje ona rękojmi zachowania tajemnicy. 15. O wszczęciu kontrolnego postępowania sprawdzającego, służby ochrony państwa lub pełnomocnik ochrony zawiadamiają kierownika jednostki organizacyjnej lub osobę odpowiedzialną za obsadę stanowiska wraz z wnioskiem o ograniczenie lub wyłączenie dostępu do informacji niejawnych osobie sprawdzanej. 16. Po otrzymaniu zawiadomienia, kierownik jednostki organizacyjnej lub osoba odpowiedzialna za obsadę stanowiska informują osobę sprawdzaną o wszczęciu kontrolnego postępowania sprawdzającego oraz ograniczają lub wyłączają jej dostęp do informacji niejawnych. 17. Kontrolne postępowanie sprawdzające kończy się: wydaniem decyzji o cofnięciu poświadczenia bezpieczeństwa albo poinformowaniem kierownika jednostki organizacyjnej lub osobę odpowiedzialną za obsadę stanowiska i osoby sprawdzanej, o braku zastrzeżeń w stosunku do osoby, którą objęto kontrolnym postępowaniem sprawdzającym, z jednoczesnym potwierdzeniem jej dalszej zdolności do zachowania tajemnicy w zakresie określonym w posiadanym przez nią poświadczeniu bezpieczeństwa. Rozdział 5a Postępowanie odwoławcze i skargowe. 1. Można się odwoływać się nie tylko od decyzji o odmowie wydania poświadczenia bezpieczeństwa, ale również od decyzji o jego cofnięciu. 2. Można odstąpić od uzasadnienia faktycznego decyzji lub je ograniczyć w zakresie, w jakim udostępnienie informacji osobie sprawdzanej mogłoby spowodować istotne zagrożenie dla podstawowych interesów Rzeczypospolitej Polskiej, dotyczących porządku publicznego, obronności, bezpieczeństwa, stosunków międzynarodowych lub gospodarczych państwa. 3. Osobie sprawdzanej przysługuje skarga do sądu administracyjnego na decyzję utrzymującą w mocy decyzję o odmowie wydania poświadczenia bezpieczeństwa lub decyzję o cofnięciu poświadczenia bezpieczeństwa oraz na postanowienie, o którym mowa w art. 48c ust. 1,

6 w terminie określonym w art. 53 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz oraz z 2004 r. Nr 162, poz. 1692). Rozdział 6 Udostępnianie informacji niejawnych. 1. Całkowita zmiana zapisów tego rozdziału. Dokonano tutaj trochę ryzykownych zapisów. Informacje niejawne można bowiem udostępniać na podstawie pisemnej zgody podmiotom, wobec których wszczęto dopiero postępowanie sprawdzające, a w wyjątkowych, szczególnie uzasadnionych przypadkach również osobie nieposiadającej odpowiedniego poświadczenia bezpieczeństwa lub jednostce organizacyjnej nieposiadającej świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego. 2. Kierownik jednostki organizacyjnej może wyrazić zgodę na udostępnienie informacji niejawnych stanowiących tajemnicę służbową bez względu na to, czy informacja ta została wytworzona w jego jednostce organizacyjnej, czy nie, ale za to tylko takiej osobie, która jest zatrudniona lub wykonuje prace zlecone w tej jednostce. 3. Wyrażenie zgody na udostępnienie informacji niejawnych określa zakres podmiotowy i przedmiotowy udostępnienia oraz nie oznacza zmiany lub zniesienia ich klauzuli tajności. Rozdział 7 Kancelarie tajne. Kontrola obiegu dokumentów. 1. W przypadku uzasadnionym względami organizacyjnymi kierownik jednostki organizacyjnej może utworzyć więcej niż jedną kancelarię tajną. 2. Wykreślono zapis, iż Kancelaria tajna jest zorganizowana odrębnie dla dokumentów o określonej klauzuli tajności. Aktualnie jest to jedna kancelaria, w której dokumenty o różnych klauzulach powinny być fizycznie od siebie oddzielone. 3. Pojawił się interesujący zapis dotyczący jednostek zmilitaryzowanych. W jednostkach tych dopuszcza się organizowanie innych niż kancelaria tajna komórek organizacyjnych odpowiedzialnych za rejestrowanie, przechowywanie, obieg i udostępnianie materiałów niejawnych. Do tej pory za ewidencję np. dokumentów MOB czy WSGB odpowiedzialny był również personel kancelarii tajnej (Zarz. 49/MON Rozdział 5). Rozdział 8 Szkolenie w zakresie ochrony informacji niejawnych. 1. Już nie wystarczy odbycie przez potencjalnego pełnomocnika ochrony, jednego jedynego szkolenia specjalistycznego. Pojawił się bowiem zapis o szkoleniu uzupełniającym pełnomocników ochrony i ich zastępców, które przeprowadzane będzie nie rzadziej, niż co 5 lat.

7 Rozdział 9 Środki ochrony fizycznej informacji niejawnych. Bez zmian Rozdział 10 Bezpieczeństwo systemów i sieci teleinformatycznych. 1. Również w tym rozdziale dokonano wiele interesujących zmian. Większość z nich dotyczy akredytacji, badań i certyfikacji. Dla mnie korzystną zmianą jest między innymi zwolnienie jednostek budżetowych z opłat, które ponosiłem za certyfikację systemu lub sieci. 2. Obecnie wszystkie systemy i sieci teleinformatyczne, w których mają być wytwarzane, przetwarzane, przechowywane lub przekazywane informacje niejawne, bez względu na klauzulę tajności przetwarzanych w nich informacji niejawnych, podlegają akredytacji bezpieczeństwa teleinformatycznego przez służby ochrony państwa. Akredytacja następuje na podstawie dokumentów szczególnych wymagań bezpieczeństwa i procedur bezpiecznej eksploatacji. 3. Dokumenty szczególnych Wymagań Bezpieczeństwa opracowuje się w fazie projektowania, bieżąco uzupełnia w fazie wdrażania i modyfikuje w fazie eksploatacji przed dokonaniem zmian w systemie lub sieci teleinformatycznej. Natomiast Procedury bezpiecznej eksploatacji opracowuje się i uzupełnia w fazie wdrażania oraz modyfikuje w fazie eksploatacji przed dokonaniem zmian w systemie lub sieci teleinformatycznej. 4. W wyniku badań i certyfikacji urządzeń i narzędzi kryptograficznych, służących do ochrony informacji niejawnych stanowiących tajemnicę państwową lub służbową oznaczonych klauzulą "poufne", służby ochrony państwa wydają wzajemnie uznawane certyfikaty ochrony kryptograficznej. 5. Szef właściwej służby ochrony państwa po zapoznaniu się z wynikiem analizy ryzyka dla bezpieczeństwa informacji niejawnych może, bez spełnienia niektórych wymagań w zakresie ochrony fizycznej, elektromagnetycznej lub kryptograficznej, dokonać, na czas określony, nie dłuższy jednak niż na 2 lata, akredytacji bezpieczeństwa teleinformatycznego systemu lub sieci teleinformatycznej, którym przyznano określoną klauzulę tajności w przypadku, gdy brak możliwości ich eksploatacji powodowałby zagrożenie dla porządku publicznego, obronności, bezpieczeństwa albo interesów międzynarodowych państwa. 6. Za badania i certyfikaty dla urządzeń oraz za certyfikat akredytacji bezpieczeństwa teleinformatycznego dla systemu lub sieci teleinformatycznej pobiera się opłaty. 7. Zwolnione są z nich jednostki organizacyjne będące jednostkami budżetowymi. 8. W przypadku akredytacji bezpieczeństwa teleinformatycznego systemów i sieci teleinformatycznych niezbędnych do wykonania zadań publicznych na rzecz obronności, bezpieczeństwa państwa oraz bezpieczeństwa i porządku publicznego, z opłat certyfikat akredytacji bezpieczeństwa teleinformatycznego dla systemu lub sieci teleinformatycznej zwolnieni są przedsiębiorcy wykonujący te zadania. - nie dotyczy to badań i certyfikatów na sprzęt.

8 Rozdział 11 Bezpieczeństwo przemysłowe. 1. Już pierwszy Art. 65 wprowadza istotne zmiany. Już nie obowiązek ochrony, ale obowiązek zapewnienia warunków do ochrony informacji niejawnych spoczywa na każdym przedsiębiorcy, jednostce naukowej lub badawczo-rozwojowej, zamierzającej ubiegać się o zawarcie lub wykonujący umowę związaną z dostępem do informacji niejawnych. Obecnie zadania te wcale nie muszą być wykonywane na rzecz obronności i bezpieczeństwa państwa. Na pewno ważną zmianą jest to, że cały rozdział mówi o przedsiębiorcy, który zamierza ubiegać się o zawarcie przedmiotowej umowy, a nie o ubiegającym się. 2. W związku z powyższym, postępowanie bezpieczeństwa przemysłowego przeprowadzają: a. Wojskowe Służby Informacyjne, jeżeli: zlecającym umowę lub zadanie mają być Siły Zbrojne oraz jednostki organizacyjne podległe lub nadzorowane przez Ministra Obrony Narodowej, wykonawcami umowy lub zadania mają być jednostki organizacyjne MON, b. Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego w innych przypadkach niż wymienione powyżej. 3. Kolejna nowość to wprowadzenie trzech różnych stopni świadectw bezpieczeństwa przemysłowego. W zależności od stopnia zdolności do ochrony informacji niejawnych stanowiących tajemnicę państwową o określonej klauzuli wydaje się świadectwo bezpieczeństwa przemysłowego odpowiednio: a. pierwszego stopnia - potwierdzające pełną zdolność przedsiębiorcy, jednostki naukowej lub badawczo-rozwojowej do ochrony tych informacji, b. drugiego stopnia - potwierdzające zdolność przedsiębiorcy, jednostki naukowej lub badawczo-rozwojowej do ochrony tych informacji, z wyłączeniem możliwości ich wytwarzania, przechowywania, przekazywania lub przetwarzania we własnych systemach i sieciach teleinformatycznych, c. trzeciego stopnia - potwierdzające zdolność przedsiębiorcy, jednostki naukowej lub badawczo-rozwojowej do ochrony tych informacji, z wyłączeniem możliwości ich wytwarzania, przechowywania, przekazywania lub przetwarzania w użytkowanych przez niego obiektach. 4. Właściwa służba ochrony państwa nie przeprowadza postępowania bezpieczeństwa przemysłowego, jeżeli przedsiębiorca, jednostka naukowa lub badawczo-rozwojowa przedstawią odpowiednie świadectwo bezpieczeństwa przemysłowego wydane przez drugą służbę ochrony państwa. 5. W nowych uregulowaniach to zleceniobiorca, a nie zleceniodawca wnioskuje do właściwej służby ochrony państwa o przeprowadzenie postępowania bezpieczeństwa przemysłowego. 6. Zmieniony został zakres poszczególnych sprawdzeń w toku przeprowadzanego postępowania bezpieczeństwa przemysłowego.

9 7. Poszerzony został Kwestionariusz bezpieczeństwa przemysłowego między innymi o powiązania kapitałowe przedsiębiorcy, dane o sytuacji finansowej przedsiębiorcy. 8. Postępowanie bezpieczeństwa przemysłowego powinno być przeprowadzone bez zbędnej zwłoki i zakończone w terminie nie dłuższym niż 6 miesięcy od dnia przedłożenia wszystkich dokumentów niezbędnych do jego przeprowadzenia. 9. Następna korzystna zmiana, to taka, że Świadectwo bezpieczeństwa przemysłowego nie jest wydawane na jedną, konkretną umowę. W nowym zapisie świadectwo zachowuje ważność od daty wydania przez okres: a. 5 lat - w przypadku umów lub zadań, związanych z dostępem do informacji niejawnych oznaczonych klauzulą "ściśle tajne", b. 7 lat - w przypadku umów lub zadań, związanych z dostępem do informacji niejawnych oznaczonych klauzulą "tajne", c. 10 lat - w przypadku świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego, wydanego w wyniku postępowania, upoważniającego do wykonywania umów związanych z dostępem do informacji niejawnych oznaczonych klauzulą "poufne" lub jej zagranicznym odpowiednikiem. 10. W okresie ważności świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego służba ochrony państwa może przeprowadzić z urzędu sprawdzenie w celu ustalenia, czy przedsiębiorca, jednostka naukowa lub badawczo-rozwojowa nie utracili zdolności do ochrony informacji niejawnych przed nieuprawnionym ujawnieniem. 11. Określono zawartość Instrukcji bezpieczeństwa przemysłowego. 12. Następny ciekawy zapis dotyczy wykonywanych dokumentów niejawnych. Jeżeli w związku z wykonaniem umowy lub zadania zostaną wytworzone informacje niejawne, odpowiednią klauzulę tajności nadaje osoba uprawniona do podpisania dokumentu, zgodnie ze wskazaniami zawartymi w instrukcji bezpieczeństwa przemysłowego, a w przypadku ich braku, po uzgodnieniu z osobą wyznaczoną przez zleceniodawcę, odpowiedzialną za nadzorowanie, kontrolę i doradztwo w zakresie wykonywania przez przedsiębiorcę, jednostkę naukową lub badawczo-rozwojową obowiązku ochrony przekazanych im informacji niejawnych. 13. W związku z tym, że Świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego wydawane będą na okres kilku lat (w zależności od klauzul tajności), w znowelizowanej ustawie pojawił się szereg zapisów dotyczących obowiązków spoczywających zarówno na zleceniobiorcy jak i na zleceniodawcy, w zakresie przekazywania odpowiednich informacji właściwej służbie ochrony państwa. 14. Podobnie jak z poświadczeniami bezpieczeństwa, tak i w przypadku Świadectw bezpieczeństwa przemysłowego, służby ochrony państwa mogą wydać decyzję o odmowie wydania lub decyzję o cofnięciu świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego. 15. W przypadku, gdy przedsiębiorca, jednostka naukowa lub badawczo-rozwojowa zamierzają ubiegać się lub ubiegają się o wykonanie umowy albo zadań związanych z dostępem do informacji niejawnych stanowiących tajemnicę służbową, świadectwo bezpieczeństwa przemysłowego nie jest wymagane chyba, że z umów międzynarodowych zawartych przez Rzeczpospolitą Polską lub z prawa wewnętrznego strony zlecającej umowę

10 wynika obowiązek uzyskania świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego upoważniającego do wykonywania umów związanych z dostępem do informacji niejawnych oznaczonych klauzulą "poufne" lub jej zagranicznym odpowiednikiem. 16. Jednakże w przypadku umów związanych z dostępem do informacji niejawnych stanowiących tajemnicę służbową, przedsiębiorca, jednostka naukowa lub badawczorozwojowa są obowiązani powołać pełnomocnika ochrony oraz spełniać inne wymagania ustawy w zakresie ochrony informacji niejawnych, stosownie do ich klauzuli tajności. Rozdział 13 Przepisy przejściowe i końcowe. 1. Firmy, w stosunku do których toczą się postępowania sprawdzające oraz postępowania bezpieczeństwa przemysłowego otrzymają już poświadczenia i Świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego według nowych uwarunkowań. 2. Osoby, które posiadają już stosowne Poświadczenia bezpieczeństwa, ważne w tym dniu wejścia w życie znowelizowanej ustawy, zachowują ważność w zakresie i wydłużonym przez nowelę okresie (tajemnica państwowa). 3. Natomiast Świadectwa bezpieczeństwa przemysłowego wydane przedsiębiorcom, jednostkom naukowym lub badawczo-rozwojowym w związku z wykonaniem umowy lub zadania łączącego się z dostępem do informacji niejawnych stanowiących tajemnicę państwową zachowują ważność do czasu zakończenia danej umowy lub zadania, ale nie dłużej niż 2 lata od dnia wejścia w życie ustawy. 4. W okresie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie znowelizowanej ustawy spodziewać się możemy szeregu, nowych do niej aktów wykonawczych. Obowiązujące przepisy wykonawcze zachowują moc do czasu zastąpienia ich przez nowe. Załącznik Nr 1 - Wykaz rodzajów informacji niejawnych stanowiących tajemnicę państwową. 1. Do informacji, które mogą być oznaczane klauzulą "tajne" ściśle zakwalifikowano między innymi Szczególne wymagania bezpieczeństwa i procedury bezpiecznej eksploatacji systemów i sieci teleinformatycznych służących do wytwarzania, przetwarzania, przekazywania lub przechowywania informacji oznaczonych klauzulą "ściśle tajne". 2. Do informacji, które mogą być oznaczane klauzulą "tajne" zakwalifikowano między innymi Szczególne wymagania bezpieczeństwa i procedury bezpiecznej eksploatacji systemów i sieci teleinformatycznych służących do wytwarzania, przetwarzania, przekazywania lub przechowywania informacji oznaczonych klauzulą "tajne". 3. Z Wykazu wykreślono między innymi:

11 Szczegółowe informacje dotyczące funkcjonowania systemu ochrony informacji niejawnych stanowiących tajemnicę państwową, Dzienniki korespondencyjne do rejestracji dokumentów oraz ewidencje innych materiałów zawierających informacje niejawne stanowiące tajemnicę państwową. Załącznik Nr 2 Ankieta bezpieczeństwa osobowego. 1. Obowiązują trzy wzory ankiet: do dostępu do informacji niejawnych stanowiących tajemnicę służbową, oznaczonych klauzulą zastrzeżone ; do dostępu do informacji niejawnych stanowiących tajemnicę służbową, oznaczonych klauzulą poufne ; do dostępu do informacji niejawnych stanowiących tajemnicę państwową, oznaczonych klauzulą ściśle tajne lub tajne. 2. Zgodnie z poprawionym zapisem, ankietę wypełnia się własnoręcznie, pismem drukowanym. Wykreślono zapis zezwalający na wypełnianie druków pismem maszynowym. Ponadto punkt ten uzupełniono o zapis dotyczący cudzoziemców. Cudzoziemcy, niewładający językiem polskim, składają własnoręcznie wypełnione ankiety w językach ojczystych, dołączając do nich tłumaczenie ich treści, wykonane przez tłumacza przysięgłego. 3. W razie braku wiedzy umożliwiającej podanie danych, i wpisaniu sformułowania "nie wiem", obecnie należy dodatkowo podać przyczynę tej niewiedzy. 4. We wszystkich wzorach ankiet pojawił się nowy punkt (punkty) dotyczący karalności oraz postępowania dyscyplinarnego za naruszenie przepisów o ochronie informacji niejawnych. 5. Już dzisiaj wszyscy wykonawcy mogą zacząć zbierać nr PESEL osób, których dane będą wpisywane do ankiety, rodziców, teściów, rodzeństwa itd. 6. Wszystkie ankiety podlegają oznaczeniu zgodnie z rozporządzeniem w sprawie sposobu oznaczania materiałów, w tym klauzulami tajności, oraz sposobu umieszczania klauzul na tych materiałach. Reasumując, w znowelizowanej ustawie pojawiło się wiele korzystnych zapisów. Według mnie do najważniejszych zaliczyć należy przede wszystkim zmiany związane z wydłużeniem czasów obowiązywania poświadczeń bezpieczeństwa uprawniających do dostępu do informacji niejawnych stanowiących tajemnicę państwową, jak również nowe regulacje dotyczące Świadectw bezpieczeństwa przemysłowego. Bardzo istotną nowością jest oręż dla pełnomocników ochrony, a w szczególności kontrolne postępowania sprawdzające oraz nowa decyzja o cofnięciu poświadczenia bezpieczeństwa. Źródło pochodzenia: mgr inż. Marek ANZEL