SPRAWOZDANIE. ZAKŁADU NARODOWEGO im. OSSOLIŃSKICH. za rok 2014

Transkrypt

1 SPRAWOZDANIE ZAKŁADU NARODOWEGO im. OSSOLIŃSKICH za rok 2014 WROCŁAW 2015

2 Sprawozdanie sporządzono zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 8 maja 2001 r. w sprawie ramowego zakresu sprawozdania z działalności fundacji (Dz.U. Nr 50 poz. 529 z dnia 22 maja 2001)

3 I. CZĘŚĆ ORGANIZACYJNO-PRAWNA Zakład Narodowy im. Ossolińskich z siedzibą we Wrocławiu, ul. Szewska 37 został wpisany do KRS w dniu r. pod nr , nr Regon I. Zakładem kieruje Dyrektor dr Adolf Juzwenko, zam. we Wrocławiu, ul. Piotra Skargi 15/11. II. Organem nadzorującym Zakład jest Rada Kuratorów. W skład Rady Kuratorów IV Kadencji wchodzą: 1. dr hab. Jerzy Zdrada wskazany przez Ministra Edukacji Narodowej, Przewodniczący Rady 2. Marek Grzegorzewicz - wskazany przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Sekretarz Rady 3. prof. Władysław Bartoszewski wskazany przez Radę Kuratorów III kadencji 4. prof. dr hab. Marek Bojarski wskazany przez Towarzystwo Przyjaciół Ossolineum 5. dr Rafał Dutkiewicz Prezydent Wrocławia, wskazany przez Radę Miejską Wrocławia 6. Maciej Klimczak wskazany przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej 7. Henryk Ledóchowski przedstawiciel założyciela Fundacji zaproszony przez Radę Kuratorów, zgodnie ze wskazaniami zawartymi w Kodycylu Józefa Maksymiliana Ossolińskiego z dnia 15 stycznia 1824 r. 8. prof. dr hab. Krzysztof Nawotka wskazany przez Senat Uniwersytetu Wrocławskiego 9. prof. dr hab. Hubert Orłowski wskazany przez Prezesa Polskiej Akademii Nauk 10. Tomasz Smolarz Wojewoda Dolnośląski 11. mec. Jacek Taylor wskazany przez Radę Kuratorów III kadencji 12. prof. dr hab. Jerzy Wyrozumski wskazany przez Polską Akademię Umiejętności 13. Barbara Zdrojewska wskazana przez Sejmik Województwa Dolnośląskiego 14. Piotr Żuchowski wskazany przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego III. Celami Zakładu zgodnie z historyczną tradycją i postanowieniami założyciela są: 1. utrzymywanie Narodowej Biblioteki Ossolineum i pomnażanie jej zbiorów, zwłaszcza w zakresie humanistyki polskiej i słowiańskiej oraz ich opracowywanie i upowszechnianie; 2. utrzymywanie Muzeum Książąt Lubomirskich i pomnażanie jego zbiorów w zakresie sztuki i pamiątek historycznych oraz ich opracowywanie i upowszechnianie; 3. wspieranie i prowadzenie prac naukowo-badawczych; 1

4 4. działalność wydawnicza. IV. Zakład realizuje cele w szczególności poprzez: 1. Organizowanie i finansowanie: a) prac naukowo-badawczych, b) konferencji i seminariów, c) działalności popularyzatorskiej, d) stypendiów i nagród dla osób realizujących lub predestynowanych do realizacji celów Zakładu. 2. Współpracę z innymi placówkami naukowymi i naukowo-badawczymi oraz instytucjami państwowymi, stowarzyszeniami i fundacjami, które zajmują się problematyką nauki i kultury. V. Zakład nie prowadzi działalności gospodarczej. VI. Kontrole przeprowadzone w Zakładzie. W roku 2014 w Zakładzie Narodowym im. Ossolińskich zostały przeprowadzone trzy kontrole na miejscu w Dziale Finansowo-Księgowym oraz 12 comiesięcznych czynności sprawdzających w Urzędzie Skarbowym. 1. W dniu Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego przeprowadził kontrolę projektu pn.: System upowszechniania piśmienniczych zbiorów specjalnych Ossolineum we Wrocławiu poprzez digitalizację i publikację internetową jako promocja i popularyzacja dziedzictwa kulturowego w zakresie oceny obszarów szczególnego ryzyka oraz zachowania trwałości zrealizowanego projektu. Okres objęty kontrolą: od dnia do r. Zakres przeprowadzonej kontroli dotyczył: Wskaźników produktów i rezultatów Polityk wspólnotowych Informacji i promocji Archiwizacji dokumentacji projektowej Dochodu Modyfikacji projektu Zachowania celu projektu Stanu jakościowego infrastruktury/elementów zakupionych w ramach projektu. Postępowanie kontrolne przeprowadzone zostało w Dziale Finansowo-Księgowym na podstawie oryginalnych dokumentów finansowo-księgowych i raportów okresowych oraz ustnych wyjaśnień upoważnionych pracowników Zakładu. W Dziale Mikroform pracownicy Sekcji Zbiorów Cyfrowych prezentowali zdigitalizowany i zarchiwizowany na dyskach przenośnych HD materiał merytoryczny oraz dokonano przeglądu publikacji cyfrowych dostępnych w sieci na platformie Dolnośląskiej Biblioteki Cyfrowej. Kontrole zakończono informacją pokontrolną z dnia r. wynikiem - bez zastrzeżeń i bez zaleceń pokontrolnych 2

5 2. Narodowy Instytut Muzealnictwa i Ochrony Zabytków w dniu 3 listopada 2014 r. przeprowadził kontrolę dwóch projektów pn.: Konserwacja najwartościowszych rękopisów ze zbiorów Ossolineum Konserwacja 200 bezcennych dokumentów na 200-lecie Ossolineum Kontrola miała na celu weryfikację przebiegu realizowanych zadań w latach na podstawie pełnej dokumentacji finansowej (oryginałów umów i dokumentów finansowych) oraz sporządzonych zestawień odnoszących się do zakresu kosztów planowanych do poniesienia pomiędzy dniem wizytacji a dniem zakończenia realizacji projektów. Kontrolę zakończono pozytywną opinią bez zaleceń pokontrolnych. 3. W dniach r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych przeprowadził kontrolę w zakresie: Prawidłowości i rzetelności obliczania składek na ubezpieczenie społeczne oraz innych składek, do których pobierania zobowiązanych jest Zakład oraz zgłaszania do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego Ustalania uprawnień do świadczeń z ubezpieczeń społecznych, wypłacania tych świadczeń oraz dokonywania rozliczeń z tego tytułu Prawidłowości i terminowości opracowywania wniosków o świadczenia emerytalne i rentowe Wystawiania zaświadczeń lub zgłaszania danych dla celów ubezpieczeń społecznych. Ustalenia kontroli zostały dokonane na podstawie weryfikacji dokumentów rozliczeniowych w Kompleksowym Systemie informatycznym ZUS z księgowymi dokumentami źródłowymi znajdującymi się w Dziale Finansowo-Księgowym. Kontrolą objęto trzyletni okres od do r. Kontrole zakończono protokołem pokontrolnym z dnia r. bez uwag i zaleceń 4. Ponadto w 2014 r. odbyło się dwanaście czynności sprawdzających poza siedzibą Zakładu w Urzędzie Skarbowym Wrocław Stare Miasto. Kontrole dotyczyły zasadności zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług (art. 282c 1 pkt 1 lit. a Ordynacji Podatkowej) Dokonano weryfikacji rozliczenia z tytułu podatku od towarów i usług za miesiące styczeń-grudzień 2014 r. w związku z zadeklarowanym zwrotem bezpośrednim na rachunek bankowy podatnika przed upływem terminu. Czynności kontrolne zakończono pozytywnymi zawiadomieniami pokontrolnymi. VII. Inne W Zakładzie Narodowym im. Ossolińskich miał miejsce spór zbiorowy między Zakładową Organizacją Związkową NSZZ Solidarność przy ZNiO a Pracodawcą. Wejście przez Organizację Związkową w spór nastąpiło po wprowadzeniu z dniem zmienionego Regulaminu pracy. Zmiany dotyczyły cofnięcia uprawnień do 36-dniowych urlopów wypoczynkowych i 36- godzinnego tygodniowego wymiaru czasu pracy dla pracowników na stanowiskach 3

6 kustosza, starszego kustosza i z tytułem doktora oraz zastąpienia dotychczasowych rozwiązań regulacjami wynikającymi z Kodeksu pracy. Spór został zakończony porozumieniem, zawartym w rezultacie spotkania mediacyjnego w dn (funkcję mediatora pełnił Kazimierz Kimso, Przewodniczący Regionu Dolny Śląsk NSZZ Solidarność ). Ustalono wypłacenie rekompensat finansowych dla pracowników, natomiast do końca roku opracowany został także regulamin: System motywacyjny dla pracowników prowadzących badania naukowe w ZNiO. Poszczególne regulacje związane z tematyką sporu wprowadzono w życie zarządzeniami Dyrektora ZNiO: nr 3 z , nr 20 z , nr 43 z

7 II. DZIAŁALNOŚĆ ZAKŁADU 1. GROMADZENIE ZBIORÓW W roku sprawozdawczym zbiory Zakładu Narodowego im. Ossolińskich powiększyły się o jedn. Na zakup zbiorów wydano ,26 zł. Zbiory trafiały do Zakładu również w postaci darów i wymiany. Łączna wartość darów i wymiany wyniosła ,00 zł. Stan ogólny zbiorów Zakładu na wynosił jedn. Druki zwarte Ogółem w księgach akcesyjnych zarejestrowano dzieł w wol. o wartości ,51 zł, w tym: kupiono dzieł w wol. za łączną kwotę ,51 zł, w postaci darów otrzymano 1797 dzieł w 1790 wol. o wartości zł, 522 dzieła w 521 wol. trafiły do Zakładu w ramach wymiany międzybibliotecznej. Wartość wymiany wyniosła zł. Zarejestrowano także 187 darów od Władysława i Zofii Bartoszewskich na łączną kwotę zł. Uzupełnianie zbiorów realizowano przede wszystkim, dokonując zakupów na podstawie ofert zamieszczanych w Internecie oraz nadsyłanych za pośrednictwem poczty elektronicznej, a także bezpośrednio od antykwariatów, wydawców i księgarzy. Stan zbiorów na dzień wynosi: Czasopisma W roku sprawozdawczym zarejestrowano w Dziale Nowych Druków Ciągłych tyt. w egz., z czego zakupiono tyt., w darze otrzymano 879 tyt., a 154 tyt. uzyskano w ramach wymiany międzybibliotecznej. Tytuły Egz. Czasopisma i druki ciągłe polskie bieżące Czasopisma zagraniczne bieżące Czasopisma polonijne Czasopisma retrospektywne Razem Łącznie na czasopisma wydano ,99 zł, z czego wartość kupna wyniosła ,99 zł, wartość darów ,00 zł, a wymiany 50000,00 zł Przeprowadzone przetargi na dostawę czasopism zagranicznych i polskich wyłoniły trzech dostawców, którzy łącznie dostarczyli 372 tytuły. Pozostałe dostarczane były do Działu na podstawie indywidualnych zamówień. Stan zbiorów na dzień wynosi:

8 Rękopisy Zbiory rękopiśmienne powiększyły się o 169 jedn. akcesyjnych o łącznej wartości ,60 zł. Zakupiono 24 pozycje za kwotę ,60 zł, a 145 jednostek akcesyjnych o wartości ,00 zł otrzymano w darze. Stan zbiorów na dzień wynosi: Rękopisy Dokumenty Dary pochodziły od osób prywatnych. Zakupy dokonywane były zarówno od osób prywatnych jak i na aukcjach antykwarycznych organizowanych przez Dom Aukcyjny Lamus w Warszawie oraz Antykwariat Rara Avis w Krakowie. Na czynności związane z gromadzeniem zbiorów złożyły się wyjazdy do oferentów, recenzje ofert oraz przygotowanie do wpisania do księgi Akcesyjnej dużych archiwów przekazanych do ZNiO. Zbiory Gabinetu Kartografii Zbiory Gabinetu Kartografii powiększyły się o 69 wol., z czego zakupiono 63 wol. za kwotę ,00 zł, w formie darów natomiast otrzymano 6 wol. o wartości 450,00 zł. Łączna wartość nabytków wyniosła ,00 zł. Dary pochodziły od osób prywatnych oraz instytucji. Zakupy dokonywane były zarówno w księgarniach, jak i w antykwariatach. Stan zbiorów na dzień r. wynosi wol. atlasów i arkuszy map, czyli pozycji inwentarzowych. Stare druki Do Księgi Akcesyjnej Działu Starych Druków wpisano w roku sprawozdawczym 68 dzieł w 72 wol., z czego zakupiono 23 dzieła w 26 wol. za kwotę ,63 zł a 45 dzieł w 46 wol. o wartości ,00 otrzymano w darze. Łączna wartość nabytków wyniosła ,63 zł. Do Księgi Inwentarzowej wpisano 68 starych druków w 72 wol. Stan zbiorów na dzień wynosi wol. Dokumenty Życia Społecznego W 2014 r. wprowadzono do ewidencji zbiorów 3654 jedn. o wartości ,01 zł, z czego zakupiono 46 jedn. o wartości ,01 zł, w darze natomiast otrzymano 3608 jedn. o wartości zł. Dominującą i podstawową formą gromadzenia były dary. Stan zbiorów na jedn. 6

9 Zbiory Gabinetów Świadków Historii (Gabinet Władysława i Zofii Bartoszewskich, Gabinet Jana i Jadwigi Nowak- Jeziorańskich) W roku sprawozdawczym do Gabinetu Władysława i Zofii Bartoszewskich wpłynęła kolejna część zbiorów przekazywanych przez państwa Bartoszewskich 96 wol. druków zwartych, 14 wol. druków ciągłych, 34 jedn. nagród i odznaczeń, 221 teczek archiwaliów oraz 585 fotografii. Wszystkie dary zostały wpisane do Księgi Akcesyjnej. Zbiory mikroformowe W roku 2014 zbiory powiększyły się o 1272 jedn. w tym: 32 szpule (tj klatek mikrofilmowych), 1240 dokumentów elektronicznych ( skanów). 95% nowych zbiorów cyfrowych stanowią kopie (skany) zbiorów Lwowskiej Narodowej Naukowej Biblioteki Ukrainy im. W. Stefanyka (rękopisów i czasopism). Łączna wartość zakupu wyniosła ,52 zł. Stan zbiorów na jedn., w tym: - zbiory mikroformowe jedn. - zbiory cyfrowe jedn. Gabinety Muzeum Książąt Lubomirskich: Gabinet Grafiki W 2014 r. zbiory Gabinetu Grafiki powiększyły się o 322 obiekty o wartości ,00 zł, z czego zakupiono 120 obiektów za kwotę ,00 zł, a w formie darów otrzymano 202 obiekty o wartości ,00 zł. W roku sprawozdawczym do ewidencji zbiorów Gabinetu włączono obiekty z kolekcji Jana Nowaka Jeziorańskiego znajdujące się w depozycie w Muzeum Polskim w Rapperswilu. Przekazane one zostały ZNiO zgodnie z wolą Jana Nowaka- Jeziorańskiego umową darowizny podpisaną pomiędzy ZNiO a Fundacją Jan Nowaka-Jeziorańskiego w 2006 roku. Wprowadzenie obiektów do ewidencji wymagało dokonania ich wyceny i oglądu obiektów w oryginale w Rapperswilu co nastąpiło na jesieni 2013 r. Ten wyjątkowo interesujący zespół obejmuje 94 obiekty: głównie z zakresu grafiki polskiej dawnej oraz kilka grafik obcych i 2 reprodukcje. Rodzaje nabytków: Kupno Dary Rodzaj ilość obiektów wartość w PLN ilość obiektów wartość w PLN malarstwo , miniatury rysunki obce rysunki polskie , grafika polska dawna , ,00 grafika polska XX i XXI w , ,00 grafika obca 6 380, ,00 7

10 grafika w tekach i albumach 16szt. 2568, (1 wol.) fotografie , ekslibrisy pojedyncze Varia reprodukcje 1 200, ,00 Łącznie , ,00 Stan zbiorów na dzień r. wynosi obiektów o łącznej wartości ,69 zł. Gabinet Numizmatyczno-Sfragistyczny W roku 2014 zbiory Gabinetu powiększyły się o 98 obiektów o łącznej wartości ,00 zł. W tym w formie darów otrzymano 13 obiektów o wartości ,00 zł, a zakupiono 85 obiektów o wartości ,00 zł. DARY KUPNO Rodzaje Ilość Wartość Ilość Wartość zbiorów Monety , ,00 Banknoty, bony ,00 Medale, rzeźby , ,00 Falerystyka , ,00 Sfragistyka Varia i kopie , Łącznie: , ,00 Stan zbiorów na dzień 31 grudnia 2014 r. wynosi jednostek inwentarzowych o łącznej wartości ,93 zł, a z uwzględnieniem wartości modelu Panoramy Plastycznej Dawnego Lwowa ( ,00) ,93 zł. 2. OPRACOWANIE I INWENTARYZACJA W roku sprawozdawczym zbiory nowych druków zwartych, ciągłych a także starych druków, opracowywane były w systemie Virtua. Stan bazy na koniec 2014 r. wynosił: rekordów bibliograficznych, rekordów egzemplarza, rekordów KHW, rekordów zasobu. Zbiory muzealne (Gabinetu Grafiki i Gabinetu Numizmatyczno- Sfragistycznego) oraz zbiory specjalne (Gabinetu Kartografii i Działu Dokumentów Życia Społecznego) opracowywane były w systemie komputerowym MONA. W Dziale Rękopisów prowadzone były komputerowe bazy rękopisów akcesyjnych i zinwentaryzowanych. Ewidencję akcesyjną i inwentarzową nowych druków zwartych i ciągłych prowadzono w bazach w programie ACCESS. 8

11 Druki zwarte W roku 2014 wprowadzono do bazy lokalnej rekordów bibliograficznych, w tym 6630 własnych i kopiowanych. Sporządzono rekordów wzorcowych oraz utworzono 179 rekordów haseł przedmiotowych KABA. Łącznie w roku sprawozdawczym opracowano wol. (w tym bieżącej akcesji, 8861 w ramach retrokonwersji i 846 drugich egzemplarzy). W Dziale Przechowywania i Udostępniania Nowych Druków Zwartych do bazy Inwentarza wpisano rekordów dzieł w wol. Czasopisma W 2014 roku skatalogowano 2414 tytułów: 794 tytuły w ramach retrokonwersji, pozostałe tytułów w 2555 rocz. w 3162 vol. włączono do zbiorów (w tym włączono 332 nowe tytuły w 689 rocz. i w 710 vol.), dokonano również 247 uzupełnień. Wprowadzono do bazy lokalnej 1245 nowych rekordów bibliograficznych dla wydawnictw ciągłych (w tym 583 własnego autorstwa) oraz utworzono 1286 nowych rekordów zasobu. Opracowując wydawnictwa monograficzne, wprowadzono do bazy 173 rekordy bibliograficzne dla wydawnictw zwartych i 173 rekordy egzemplarza. Do inwentarza wpisano pozycji. Na podstawie protokołów poskontrowych do księgi ubytków wpisano 121 poz. Do księgozbioru podręcznego Czytelni włączono 91 książek. W 2014 roku na 63 biblioteki uczestniczące w katalogowaniu czasopism w systemie NUKAT Dział Nowych Druków Ciągłych ZNiO zajmował 3 miejsce w Polsce (po Bibliotece Jagiellońskiej i Bibliotece Uniwersytetu Warszawskiego) pod względem wprowadzonych do bazy centralnej rekordów bibliograficznych dla wydawnictw ciągłych. Rękopisy Kontynuowano prace nad XX tomem Inwentarza Rękopisów. Przygotowano do druku drugą część informatora o polonikach w zbiorach rękopiśmiennych Lwowskiej Narodowej Naukowej Biblioteki Ukrainy im. Wasyla Stefanyka. Uporządkowano i podzielono na jednostki rękopiśmienne archiwum prof. Adama Galosa (160 wol.). Wstępnie uporządkowano archiwum prof. Zbigniewa Osińskiego (ok. 325 teczek). Rozpoczęto prace nad edycją korespondencji Jana Nowaka-Jeziorańskiego z czołowymi politykami III RP oraz kontynuowano prace nad opracowaniem archiwum. Zdigitalizowano 11 wol. korespondencji z Archiwum Jana Nowaka Jeziorańskiego (3087 skany). Uzupełniono bazę komputerową rękopisów zinwentaryzowanych o dane dot. mikrofilmowania. Kontynuowano prace związane z projektem 200 dokumentów na 200 lecie Ossolineum Do księgi Akcesyjnej wpisano 169 rękopisów. Internetowy katalog rękopisów akcesyjnych uzupełniono o 169 jednostek. Zbiory Gabinetu Kartografii Skatalogowano w systemie MONA 50 pozycji inwentarzowych map i atlasów. W ramach retrokonwesrji wprowadzono do systemu MONA 189 rek. map i atlasów. Do bazy księgozbioru podręcznego wprowadzono 12 pozycji katalogowych. 9

12 Stare druki W roku sprawozdawczym kontynuowano katalogowanie w katalogu centralnym NUKAT. Opracowano łącznie 1754 wol. (wszystkie nowe nabytki, druki obce XVI w. oraz druki XVII-XVIII w. opracowywane jednocześnie do DBC). Wykonano łącznie 1519 rekordów bibliograficznych, 1665 rekordów egzemplarza i 1058 rekordów wzorcowych. Do Dolnośląskiej Biblioteki Cyfrowej opracowano i udostępniono 492 stare druki zdigitalizowane w ramach projektu EOG. W sumie do 31 grudnia 2014 w Dolnośląskiej Bibliotece Cyfrowej udostępnionych zostało ok starych druków. W 2014 sporządzono prymarny wykaz opraw 392 inkunabułów (opis formalny, rejestracja zdobień, opis stanu zachowania) oraz wykonano ich fotograficzną dokumentację. Dokumenty Życia Społecznego Ewidencja i opracowanie zbiorów w roku sprawozdawczym odbywała się w systemie komputerowym MONA. Opracowano 3654 obiektów. Do bazy katalogowej księgozbioru podręcznego wprowadzono 37 pozycji (cała baza zawiera 992 pozycje). Dokonano także korekty i wydrukowano Księgę Akcesyjną (2014 r.) oraz Inwentarze zbiorów DŻS i Gabinetu Kultury Współczesnej Wrocławia. Zbiory Gabinetów Świadków Historii (Gabinet Władysława i Zofii Bartoszewskich, Gabinet Jana i Jadwigi Nowak- Jeziorańskich) W roku sprawozdawczym przekazano do Działu Gromadzenia Nowych Druków Zwartych 188 wol. a 4 wol. do Działu Nowych Druków Ciągłych. Zbiory Działu Mikroform Zbiory mikrofilmowe: Do księgi inwentarza mikroform wpisano 156 pozycji. Zbiory cyfrowe: Sprawdzono pod względem jakości i kompletności materiału skanów w formatach TIFF gromadzonych w ramach digitalizacji zbiorów lwowskich. Prowadzono archiwizację cyfrową gromadzonych zbiorów oraz ewidencję taśm magnetycznych zawierających kopie zbiorów cyfrowych. Włączono 534 publikacje do Dolnośląskiej Biblioteki Cyfrowej. Zbiory Gabinetów Muzeum Książąt Lubomirskich Gabinet Grafiki Do systemu komputerowego MONA wprowadzono nabytki z 2014 r. Zinwentaryzowano w MONIE 2 obrazy, 2 miniatury, 2 rysunki polskie, 106 rycin, 19 fotografii, 2 reprodukcje, 97 variów. Wpisano do MONY obiekty akcesyjne i wcześniej zinwentaryzowane: 57 rycin oraz 50 miniatur.. Opracowywano zbiory również w formie haseł do katalogów drukowanych. 10

13 Gabinet Numizmatyczno-Sfragistyczny Do księgi akcesyjnej Gabinetu w systemie komputerowym MONA wpisano wszystkie nabytki - 81 rekordów. Do bazy danych w systemie MONA wprowadzono łącznie 1544 rekordy, w tym: mennictwo i banknoty polskie rek., mennictwo i banknoty obce rek., mennictwo antyczne rek., medalierstwo polskie i obce 79 rek., sfragistyka rek. 3. PRZECHOWYWANIE I OCHRONA ZBIORÓW W roku sprawozdawczym stale prowadzony był nadzór nad profilaktyką ochrony zbiorów, a w szczególności nad warunkami przechowywania w magazynach wszystkich zbiorów ZNiO (pomiar temperatury i wilgotności) oraz nad przebiegiem prac konserwatorskich. Większość prac konserwatorskich i introligatorskich przeprowadzana była w Pracowni Konserwatorskiej i Pracowni Introligatorskiej ZNiO, na zewnątrz zlecane były prace konserwatorskie dotyczące zbiorów malarstwa. Bieżące drobne prace zabezpieczające zbiory prowadzone były przez pracowników poszczególnych działów. W Pracowni Reprograficznej wykonywana jest również fotograficzna dokumentacja prac konserwatorskich prowadzonych w Zakładzie. Zbiory poddawane były też odkażaniu w komorze fumigacyjnej. W roku sprawozdawczym fumigacji poddano 10 wsadów. Druki zwarte Do realizacji w magazynie przyjęto ogółem rewersów, w tym elektronicznych (czytelnia , wypożyczalnia miejscowa 5663, wypożyczalnia działowa 2934); nie zrealizowano 2752 rewersów. Razem na podstawie rewersów z magazynów wydano wol. książek rewersy wymieniono z tymczasowych na autoryzowane, co było czynnością równoważną z ich realizacją. Włączono do magazynów wol. nowych dzieł oraz opracowano je technicznie. W Pracowni Konserwatorskiej i Pracowni Introligatorskiej poddano oprawie i konserwacji 513 wol. (książki, broszury). Czasopisma Przekazano do magazynu skatalogowane czasopisma w 3162 wol. z 85 protokołów. Włączono do magazynu czasopisma w łącznej ilości 8099 wol.: wszystkie skatalogowane, udostępniane w czytelni czasopism, wypożyczone do Działu Reprografii i Mikrofilm Center, po konserwacji i oprawie. Dokonano technicznego opracowania wszystkich skatalogowanych tytułów (sygnowanie, oklejanie, opisywanie 4209 wol., a także wykonano i włączono 1023 szt. zakładek). Przeznaczono 909 wol. do oprawy, w tym 190 wol. do konserwacji, którą przeprowadziła ossolińska pracownia. Przekazywano do dezynfekcji w komorze fumigacyjnej zbiory magazynowe oraz nabytki antykwaryczne. Na bieżąco 11

14 wykonywano drobne prace konserwacyjne: wklejanie wypadających kart, uzupełnianie opisów w tym wykonywanie opisów na grzbietach w 1015 wol. Opracowano techniczne 91 książek przeznaczonych do księgozbioru podręcznego. Do księgozbiorów podręcznych działów znajdujących się w Gmachu Głównym dostarczono 127 wol. czasopism. Prowadzono bieżące prace porządkowe w magazynach, dokonywano pomiaru temperatury i wilgotności w pomieszczeniach magazynowych. Przeprowadzono i rozstrzygnięto przetarg na oprawę 850 wol. czasopism oraz wykonanie 700 teczek kartonowych do przechowywania niekompletnych roczników czasopism Rękopisy W roku sprawozdawczym prace zabezpieczające zbiory wiązały się m.in. z poddawaniem oprawie 70 wol. rękopisów i książek, konserwacji 18 wol. rękopisów, fumigacji 200 wol. rękopisów oraz usuwaniem starych obwolut z kwaśnego papieru, przygotowywaniem metryczek dla rękopisów udostępnianych w czytelni, przygotowywaniem teczek dla nowych rękopisów. Prowadzono prace porządkowe związane z realizacją wniosków Konserwacja najwartościowszych rękopisów ze zbiorów Ossolineum oraz Konserwacja 200 bezcennych dokumentów na 200 lecie Ossolineum. Rękopis Pana Tadeusza w październiku 2014 został wpisany na Polską Listę Krajową Programu UNESCO Pamięć Świata. Zbiory Gabinetu Kartografii W roku sprawozdawczym zakończono prace konserwatorskie nad III tomem atlasu Theatrum Orbis Terrarum G.J. Blaeu a z 1655 r. Stare druki Do księgozbioru włączono 58 dzieł w 61 wol. W magazynie kontynuowane były prace mające na celu zabezpieczenie zabytkowych bądź zniszczonych opraw: oprawiono 2366 wol. w papier bezkwasowy, z 1176 skórzanych opraw odklejono naklejki, odkurzono 2366 wol. starych druków. Do Pracowni Konserwatorskiej oddano w celu konserwacji 37 wol. starych druków. W Pracowni Introligatorskiej odkażono 88 wol. starych druków. Dokumenty Życia Społecznego Na bieżąco monitorowane były warunki przechowywania zbiorów (temperatura i wilgotność). W związku z utrzymującymi się niekorzystnymi parametrami przechowywania przygotowywany jest projekt gruntownej zmiany systemu klimatyzacyjnego pomieszczeń magazynowych. Wykonywane były również prace związane z przechowywaniem zbiorów (opis teczek i regałów, układanie zbiorów itp.). 12

15 Zbiory Gabinetów Świadków Historii (Gabinet Władysława i Zofii Bartoszewskich, Gabinet Jana i Jadwigi Nowak- Jeziorańskich) Na bieżąco monitorowane były warunki przechowywania zbiorów (temperatura i wilgotność). Pracowni Konserwatorskiej przekazano 20 pudeł ze zbiorami w celu fumigacji. Zbiory mikroformowe Przygotowywano do udostępniania nowe nabytki, wykonano nowe etykiety z sygnaturami na pudła mikrofilmowe. Wymieniano szpule metalowe na plastikowe, konserwowano taśmy mikrofilmowe oraz dokonywano pomiarów temperatury i wilgotności w magazynie mikroform. Zbiory Gabinetów Muzeum Książąt Lubomirskich: Gabinet Grafiki Na bieżąco prowadzone były prace porządkowe w magazynach, dokonywano systematycznie pomiarów temperatury i wilgotności powietrza. Do Pracowni Konserwatorskiej i Pracowni Introligatorskiej ZNiO wydano łącznie 1131 obiektów w celu dokonania przeglądu konserwatorskiego, konserwacji i oprawy. Wydano także 60 wol. książek w celu wykonania ich oprawy. 100 obiektów poddano dezynsekcji w komorze fumigacjnej. Poza Pracownią Konserwatorską Zakładu - zakończono konserwację 4 obrazów olejnych, których autorem jest Stanisław Kaczor-Batowski, cykl Obrońcy Lwowa z W trakcie konserwacji znajdują się 2 obrazy Andrzeja Grabowskiego Portret Zygmunta Kaczkowskiego z 1853 i Portret Karola Lipińskiego z Gabinet Numizmatyczno-Sfragistyczny Na potrzeby Gabinetu w Pracowni Introligatorskiej i Pracowni Konserwatorskiej przeprowadzono konserwację 215 monet polskich i obcych, 51 medali oraz 63 innych obiektów, w tym: plakiet, odznak i odznaczeń, orłów, pamiątek historycznych i dawnej broni, pochodzących z daru Jana i Jadwigi Nowaków Jeziorańskich. Renowacja makiety Panoramy Plastycznej Dawnego Lwowa. W 2014 r., dzięki dotacji z Ministerstwa KiDN możliwe było zakończenie wszystkich prac konserwatorskich, zrekonstruowanie brakujących modeli oraz przystosowanie makiety do eksponowania poprzez m.in. zainstalowanie systemu oświetleniowego. Prace renowacyjne i rekonstruktorskie prowadził zespół złożony z konserwatorów: Dariusza Subocza, Adama Grocholskiego i Tomasza Fronczka. Prace te prowadzone były pod kierunkiem konserwatora ZNiO - Małgorzaty Grocholskiej. Do najbardziej spektakularnych działań należało zrekonstruowanie największego i najbardziej skomplikowanego modelu barokowego kościoła oo. Dominikanów. 30 października odbył się w pracowni Panoramy w budynku przy ul. Sołtysowickiej 24 odbiór ukończonej makiety Panoramy po pełnej renowacji, rekonstrukcji, instalacji systemu oświetleniowego i przystosowaniu do eksponowania. Obecni był m.in. przedstawiciel Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, przedstawiciele Wrocławskiego Przedsiębiorstwa Hala Ludowa Sp. z 13

16 o.o. oraz wrocławscy dziennikarze. W listopadzie makieta została rozłożona, zabezpieczona i spakowana do skrzyń, a następnie przeniesiona do magazynu obrazów ZNiO, gdzie oczekuje na transport do rotundy przy Hali Stulecia, gdzie będzie eksponowana. Od grudnia 2014 trwają prace nad scenariuszem wystawy towarzyszącej Panoramie Plastycznej Dawnego Lwowa, której otwarcie planowane jest na wrzesień 2015 r. NARODOWY ZASÓB BIBLIOTECZNY W 2014 r. Zakład Narodowy im. Ossolińskich wystąpił do Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z wnioskiem o zaliczenie zbiorów Biblioteki Ossolineum do narodowego zasobu bibliotecznego. Do zasobu tego zaliczane są zbiory unikatowe, o wyjątkowej wartości dla dziedzictwa narodowego. Podlegają one szczególnej ochronie w zakresie warunków przechowywania i udostępniania. Wniosek ZNiO dotyczył wszystkich zinwentaryzowanych rękopisów, druków zwartych i ciągłych XIX-XX w. z kolekcji lwowskiej, unikatowych starych druków (w tym inkunabułów) oraz wybranych kolekcji kartograficznych. Złożenie wniosku podyktowane zostało treścią Rozporządzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dn. 4 lipca 2012 r. w sprawie NZB. W chwili wejścia w życie rozporządzenia zaliczono do narodowego zasobu zbiory dwóch bibliotek: Biblioteki Narodowej i Jagiellońskiej. Zbiory innych bibliotek objęte są procedurą indywidualnego włączania do narodowego zasobu na podstawie opinii Rady ds. Narodowego Zasobu Bibliotecznego i decyzji podejmowanej przez Ministra Kultury. W dniu 18 grudnia Rada ds. NZB udzieliła pozytywnej rekomendacji wnioskowi ZNiO, do której przychyliła się Minister Kultury Małgorzata Omilanowska ( ). Obecnie Ossolineum oczekuje na ukazanie się nowelizacji rozporządzenia, w wyniku której Biblioteka ZNiO zostanie dopisana do wykazu bibliotek posiadających zbiory w narodowym zasobie bibliotecznym, jako pierwsza instytucja po Bibliotece Narodowej i Bibliotece Jagiellońskiej. PROJEKTY DOFINANSOWANE ZE ŚRODKÓW EUROPEJSKICH ORAZ INNYCH ŹRÓDEŁ projekty zakończone: 1. Konserwacja najwartościowszych rękopisów ze zbiorów Ossolineum Cel projektu: zabezpieczenie bezcennych obiektów piśmiennictwa, których zły stan zachowania spowodowany jest w części kwaśnym papierem, używaniem różnych jakościowo atramentów oraz działaniem mikroorganizmów Dofinansowanie z MKiDN w ramach programu: Dziedzictwo kulturowe priorytet 2 Wspieranie działań muzealnych). Umowa nr 02013/FPK/NIMOZ na lata Rok 2014 kwota ogółem ,75 zł, wkład własny ,67 zł, dofinansowanie z MKiDN ,08 zł 14

17 2. Konserwacja i uzupełnienie brakujących elementów makiety Panoramy Plastycznej dawnego Lwowa inż. Janusza Witwickiego Cel projektu: renowacja zabytku w celu umożliwienia jego ekspozycji i opracowania Rok kwota ogółem ,00 zł, wkład własny ,00 zł, dofinansowanie z MKiDN ,00 zł projekty trwające 3. Konserwacja 200 bezcennych dokumentów na 200-lecie Ossolineum Cel projektu: Konserwacja 200 zabytków piśmiennictwa w celu ich opracowania i ekspozycji w roku 2017 Dofinansowanie z MKiDN w ramach programu: Dziedzictwo kulturowe priorytet 2 Wspieranie działań muzealnych). Umowa nr 02583/14/FPK/NIMOZ Zadanie 2-letnie: Rok 2014 kwota ogółem ,00 zł, wkład własny ,00 zł, dofinansowanie z MKiDN ,00 zł. W roku 2014 zakonserwowano 140 dokumentów uwierzytelnionych pieczęciami Rok 2015 kwota ogółem ,00 zł, wkład własny ,00 zł, dofinansowanie z MKiDN ,00 zł 4. Muzeum Pana Tadeusza we Wrocławiu innowacyjna przestrzeń edukacja przez kulturę Finansowany z Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Norweskiego Mechanizmu Finansowego r., programu Konserwacja i rewitalizacja dziedzictwa kulturowego. Czas realizacji zadania: I kw II kw r. Kwota dotacji: zł 5. Katalog druków XVI w. z historycznej kolekcji Ossolineum Cel projektu: Opracowanie i wydanie katalogu druków XVI w. pochodzących z historycznej kolekcji Ossolineum, przechowywanych w Lwowskiej Naukowej Narodowej Bibliotece Ukrainy im. W. Stefanyka i Bibliotece Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu. Projekt finansowany z Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki (grant nr 0113/NPRH3/H12/82/2014 z Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego) Zadanie na lata Rok ,000 zł W 2014 r. zakupiono sprzęt komputerowy oraz aparaty fotograficzne niezbędne do realizacji grantu. Rozpoczęto sporządzanie not katalogowych oraz wyodrębnianie druków i ich dokumentację fotograficzną. wnioski złożone w Konserwacja literackich i historycznych rękopisów z ossolińskich zbiorów Cel projektu: konserwacja 15 rękopisów, m. in. autorstwa J.M. Ossolińskiego, H. Sienkiewicza i W. Reymonta. 15

18 Wniosek złożony został do Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu Dziedzictwo kulturowe Wspieranie działań muzealnych Zadanie 2 letnie: Rok 2015 wnioskowana kwota dotacji: kwota ogółem ,00 zł, wkład własny ,00 zł, dofinansowanie z MKiDN ,00 zł Rok 2016 wnioskowana kwota dotacji: kwota ogółem ,00 zł, wkład własny ,00 zł, dofinansowanie z MKiDN ,00 zł 7. Konserwacja zabytkowych ksiąg drukowanych ze zbiorów Ossolineum Cel projektu: zewnętrzna konserwacja 35 woluminów starych druków ważnych dla polskiego i europejskiego dziedzictwa kulturowego. Wniosek złożony został przez Towarzystwo Przyjaciół Ossolineum do Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu Dziedzictwo kulturowe Wspieranie działań muzealnych Zadanie 2 letnie: Rok wnioskowana kwota dotacji: kwota ogółem ,00 zł, wkład własny ,00 zł, dofinansowanie z MKiDN ,00 zł Rok wnioskowana kwota dotacji: kwota ogółem ,00 zł, wkład własny ,00 zł, dofinansowanie z MKiDN ,00 zł 8. Kwerenda polskiego rysunku z Muzeum Lubomirskich znajdującego się w zbiorach Biblioteki im. Wasyla Stefanyka we Lwowie Cel projektu: rozpoznanie przedwojennej, unikatowej kolekcji rysunku polskiego z Muzeum Lubomirskich (według wstępnych wyliczeń mogącej obejmować ok obiektów, prace m. in. Matejki, Malczewskiego, Grottgera, Kossaka, Sichulskiego, Wojtkiewicza, Wyczółkowskiego), stworzenie bazy danych tych obiektów, wydanie albumu zawierającego wybrane fragmenty kolekcji oraz katalogu całości. Wniosek złożony został do Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu Dziedzictwo kulturowe Ochrona dziedzictwa kulturowego za granicą Zadanie 2-letnie: Rok 2015 wnioskowana kwota dotacji: kwota ogółem ,00 zł, wkład własny ,00 zł, dofinansowanie z MKiDN ,00 zł Rok 2016 wnioskowana kwota dotacji: kwota ogółem ,00 zł, wkład własny ,00 zł, dofinansowanie z MKiDN ,00 zł 4. UDOSTĘPNIANIE CZYTELNIE I WYPOŻYCZALNIE W roku sprawozdawczym w Centrum Rejestracji Czytelników wydano 719 kart nowym czytelnikom, w tym: 351 kart studentom Uniwersytetu Wrocławskiego; 116 kart studentom innych uczelni, 12 kart pracownikom naukowym Uniwersytetu 16

19 Wrocławskiego, 53 karty pracownikom naukowym innych uczelni, uczniom szkół średnich 55 kart, pozostałym czytelnikom 132 kart osób prolongowało karty. Z Katalogu Głównego usunięto 2567 kart, dodano 78 kart, co było jednoznaczne z melioracją katalogu zeskanowanego. Wszystkie czytelnie Zakładu, dysponujące łącznie 158 miejscami, odwiedziło w sumie czytelników, którym udostępniono jedn. z kolekcji podstawowych i 3092 wol. z księgozbiorów podręcznych. W ramach wypożyczeń międzybibliotecznych wysłano do innych bibliotek 153 książki i 334 szpule mikrofilmowe. Czytelnia Główna W roku sprawozdawczym odnotowano odwiedzin. Korzystającym z czytelni użytkownikom udostępniono razem wol., w tym wol. z Magazynu Głównego i 1706 z księgozbioru podręcznego Czytelni. Czytelnicy skorzystali również z 29 wol. cymeliów i 103 wol. pochodzących z księgozbiorów podręcznych innych działów. Wypożyczalnia Miejscowa odnotowała 2023 odwiedziny. Założono konta 11 osobom. Wypożyczono dzieła w wol. Wypożyczalnia działowa wydała 2412 dzieł w 2831 wol. Wypożyczalnia Międzybiblioteczna udostępniła innym bibliotekom 153 dzieła, sprawdziła 154 nadesłane rewersy. Dla pracowników ZNiO Wypożyczalnia Międzybiblioteczna sprowadziła 6 dzieł. Na wystawy wypożyczono 30 dzieł Łącznie udostępniono czytelnikom indywidualnym, instytucjom, pracownikom i Działom ZNiO wol. książek. Czytelnia Czasopism W Czytelni Czasopism odnotowano 1566 odwiedzin. Czytelnikom udostępniono 7430 wol. ze zbiorów magazynowych na podstawie 2791 rewersów oraz 625 wol. akcesyjnych na podstawie 74 rewersów. Udostępniano także i regularnie dostarczano do księgozbiorów podręcznych ośmiu działów znajdujących się w Gmachu Głównym Ossolineum 6 tytułów czasopism bieżących w 63 egz. Czytelnia Rękopisów W roku sprawozdawczym zanotowano ogółem 522 odwiedzin czytelników. W czytelni Działu udostępniono 933 jedn. rękopisów i dokumentów oraz 250 wol. książek z księgozbioru podręcznego. Przygotowano prezentację rękopisów Adama Mickiewicza dla francuskiego towarzystwa Association des Amis d Auguste Lacaussade i uczestników międzynarodowej konferencji August Lacaussade w kręgu spraw polskich zorganizowanej przez Instytut Filologii Polskiej, Czytelnia Gabinetu Kartografii Ze zbiorów Gabinetu skorzystały 72 osoby, którym udostępniono 514 wol. map i atlasów oraz 42 książki z księgozbioru podręcznego. 17

20 Czytelnia Działu Starych Druków W czytelni Działu odnotowano 260 wizyt czytelników, którym udostępniono 743 dzieła w 865 wol. W godzinach popołudniowych udostępniono w czytelni Działu Rękopisów 47 wol. starych druków. Z magazynu wydano łącznie wol., z księgozbioru podręcznego natomiast udostępniono 124 wol. Czytelnia Dokumentów Życia Społecznego Dział odwiedziło 120 czytelników, którym udostępniono jedn. oraz 30 wol. z księgozbioru podręcznego. Na stronach internetowych ZNiO dostępny jest także katalog zbiorów Gabinetu Kultury Współczesnej Wrocławia, który działa analogicznie jak elektroniczny katalog działowy. Czytelnia Gabinetów Świadków Historii (Gabinet Władysława i Zofii Bartoszewskich, Gabinet Jana i Jadwigi Nowak-Jeziorańskich) Zbiory Gabinetów udostępniane były w czytelniach Dokumentów Życia Społecznego, Działu Rękopisów, Gabinetu Numizmatyczno-Sfragistycznego, Gabinetu Grafiki i w Czytelni Głównej. Czytelnia Mikroform Czytelnię Działu odwiedziło 841 czytelników, którym udostępniono 2664 mikroformy i dokumenty elektroniczne oraz 36 wol. z księgozbioru podręcznego. W Czytelni Głównej udostępniono czytelnikom 149 mikrofilmów. Do innych działów wypożyczono 16 mikrofilmów i 48 dokumentów cyfrowych. W ramach wypożyczeń międzybibliotecznych wysłano do bibliotek i archiwów 334 mikrofilmy, dla czytelników Ossolineum sprowadzono 33 szpule W Dolnośląskiej Bibliotece Cyfrowej opublikowano 534 pozycje. Czytelnie Muzeum Książąt Lubomirskich: Gabinet Grafiki W roku sprawozdawczym w Czytelni Gabinetu Grafiki odnotowano 134 odwiedzin czytelników, którym udostępniono 772 wol. książek i czasopism z księgozbioru podręcznego, a 53 osobom udostępniono 2954 jedn. muzealne należące do zbiorów specjalnych. W czasie pokazów udostępniono łącznie 650 obiektów muzealnych. Do Czytelni Głównej natomiast wypożyczono 21 wol. książek i czasopism. Gabinet Numizmatyczno-Sfragistyczny Gabinet nie dysponuje wyodrębnioną czytelnią, zbiory numizmatycznosfragistyczne oraz literatura przedmiotu udostępniane są w pomieszczeniach Gabinetu. W roku sprawozdawczym zbiory udostępniono 4 osobom. Zbiory udostępniane były także na wystawach, pokazach i prezentacjach organizowanych przez ZNiO (łącznie 148 obiektów). Z księgozbioru podręcznego Gabinetu udostępniono do Czytelni Głównej oraz do czytelni innych działów ZNiO 46 wol. 18

21 WYCIECZKI, GOŚCIE INDYWIDUALNI Zbiory udostępniane były podczas specjalnych pokazów zorganizowanych dla grup wycieczkowych i osób indywidualnie odwiedzających Zakład. Gościom zaprezentowano oryginały zbiorów, ich fotokopie oraz przygotowano specjalne pokazy multimedialne na temat historii i zbiorów Ossolineum. Oprowadzaniem grup wycieczkowych i przygotowaniem pokazów multimedialnych oraz upowszechnianiem wiedzy na temat Ossolineum zajmował się Dział Edukacji i Prezentacji Zbiorów. Z bogatej oferty edukacyjnej, obejmującej m.in. jednorazowe prelekcje, cykliczne wykłady zatytułowane Z ossolińskiej kolekcji, warsztaty, projekty wakacyjne oraz przede wszystkim zajęcia z grupami szkolnymi, skorzystało ponad osób (dzieci, młodzieży i dorosłych). Przeprowadzono 165 lekcji i wykładów. Dział zajmował się także sporządzaniem i dystrybucją materiałów typu foldery i afisze, informujących o działalności edukacyjnej. Dbał również o przekazywanie informacji za pomocą portali internetowych. Oprowadzaniem po ekspozycjach czasowych, organizowanych przez Ossolineum zajęli się kuratorzy wystaw oraz Dział Edukacji i Prezentacji Zbiorów. Prezentacje oryginałów zbiorów były przygotowywane i przeprowadzone przez pracowników poszczególnych działów. Wśród gości indywidualnych, którzy w roku sprawozdawczym odwiedzili Ossolineum byli m.in.: Gabriele Clemencon dziennikarka niemieckiej telewizji Landesfunkhaus Mecklenburg-Vorpommern; prof. Stefan Troebst i dr Balint Kovacs historycy z Uniwersytetu w Lipsku; Sebastian Burdzy, starosta powiatu średzkiego; prof. Christoph Augustynowicz z Instytutu Historii Wschodnioeuropejskiej Uniwersytetu Wiedeńskiego; prof. dr hab. Borys Paszkiewicz z Instytutu Archeologii UWr, numizmatyk i archeolog, specjalista z dziedziny mennictwa wczesnego średniowiecza; dr Mariusz Bogucki z Instytutu Archeologii i Etnologii PAN w Warszawie; Kazimierz Sokołowski, kolekcjoner i znawca dawnej broni palnej, członek Oddziału Dolnośląskiego Stowarzyszenia Miłośników Dawnej Broni i Barwy; Zdzisław Piwko, prezes Oddziału Wrocławskiego Polskiego Towarzystwa Numizmatycznego; Kazimierz Choroś, wiceprezes Oddziału Wrocławskiego Polskiego Towarzystwa Numizmatycznego, redaktor naczelny czasopisma Wrocławskie Zapiski Numizmatyczne ; dr Kyrylo Myzgin, archeolog i numizmatyk specjalizujący się w mennictwie antycznym z Uniwersytetu im. Karazina w Charkowie (Ukraina); dr hab. Maciej Trzciński, wicedyrektor ds. Archeologicznych Muzeum Miejskiego Wrocławia; dr Janusz Kujat ze Świebodzic, numizmatyk, kolekcjoner i kronikarz dziejów miasta i regionu, znawca problematyki śląskiego pieniądza zastępczego; Stephen Mull, Ambasador USA w Polsce; Marek Biernacki, minister sprawiedliwości. 5. KONTROLA ZBIORÓW Skontrum zbiorów Gabinetu Grafiki Na 2014 rok zaplanowano kontynuowanie kontroli zbiorów Gabinetu Grafiki, tzn. dokończenie II etapu skontrum (kontrola kolekcji ekslibrisów i reprodukcji) oraz 19

22 przeprowadzenie III etapu skontrum zbiorów Gabinetu Grafiki ZNiO (kontrola zbiorów graficznych). 10 lutego 2014 r. zakończono drugi etap skontrum zbiorów Gabinetu Grafiki, który objął kolekcję ekslibrisów i reprodukcji. Dwie komisje skontrowe skontrolowały w tym czasie obiektów, wpisanych do Księgi Akcesyjnej i Inwentarzy Gabinetu Grafiki. Podczas I i II etapu skontrum, realizowanych w latach , skontrolowano łącznie obiekty z różnych kolekcji Gabinetu, co stanowi ok. 69% zbiorów Gabinetu Grafiki, wg stanu na (kontrola obejmuje obiekty wpisane do Księgi akcesyjnej i Inwentarzy do końca 2012 roku). Sporządzono protokoły pokontrolne kolekcji sprawdzanych w czasie I i II etapu skontrum wraz z załącznikami. Trzeci i ostatni etap kontroli zbiorów Gabinetu Grafiki (kolekcja grafiki) przeniesiono na 2015 rok. Wtedy też będzie możliwe opracowanie Sprawozdania z przebiegu skontrum zbiorów w Gabinecie Grafiki ZNiO, które przedstawi całościowe wyniki skontrum zbiorów Gabinetu. Skontrum Nowych Druków Ciągłych W okresie od 2 kwietnia do 20 listopada 2014 roku prowadzono prace skontrowe w magazynie nowych druków ciągłych, kontrolując sygnatury z zakresu Skontrolowano łącznie 1570 sygnatur, o objętości wol. Stanowi to ok. 15,5 % posiadanych przez ZNiO nowych druków ciągłych (wg stanu na ). Na podstawie dostępnej dokumentacji zweryfikowano także istniejące w magazynie luki sygnaturowe. Są to tzw. sygnatury wolne. Łącznie poddano kontroli 1589 sygnatur i woluminów. Oprócz zbiorów przechowywanych w magazynie nowych druków ciągłych autopsji podlegały także dodatki do czasopism (głównie płyty CD i DVD) przechowywane w magazynie akcesyjnym Działu Nowych Druków Ciągłych oraz wypożyczenia do księgozbiorów podręcznych innych działów ZNiO i wypożyczenia działowe pracowników ZNiO. Czynnościom kontrolnym w magazynie towarzyszyło wyjaśnianie stwierdzonych niezgodności w dostępnej skontrum dokumentacji. Weryfikowano także zgodność zapisów na twardych zakładkach, znajdujących się w magazynie (czasopisma wypożyczone do księgozbiorów podręcznych działów ZNiO, do mikrofilmowania oraz do oprawy i konserwacji), z odpowiednią dokumentacją. Na bieżąco prowadzono także ewidencję statystyczną, obejmującą ilość skontrolowanych zbiorów (sygnatury i woluminy) w rozkładzie czasowym. Zweryfikowano i opracowano zgromadzony materiał w postaci załączników do protokołu nowych druków ciągłych, który zostanie zredagowany w I kwartale 2015 roku (za lata ). W latach przeskontrowano sygnatur o łącznej objętości woluminów, co stanowi ok. 67% posiadanych przez ZNiO zbiorów nowych druków ciągłych (wg stanu na ). 20

23 Dodatkowo przeskontrowano 464 woluminy z 54 sygnatur ze zbiorów wycofanych (tzw. sygnatury wolne ), które mimo to znajdowały się w magazynie nowych druków ciągłych. 6. DZIAŁALNOŚĆ INFORMACYJNA W Dziale Informacji Naukowej odpowiedziano na 294 kwerendy pisemne oraz elektroniczne dotyczące zbiorów Zakładu, zestawienia bibliograficzne m. in. dla wydawnictwa Biuro Literackie. Odpowiadano również na kwerendy telefoniczne oraz udzielano informacji czytelnikom zgłaszającym się bezpośrednio do Katalogu Głównego, w którym prowadzone były dyżury. Uaktualniono dane o Ossolineum w bazie Nauka Polska Ośrodka Przetwarzania Informacji. Ponadto Dział Informacji Naukowej przygotowywał sprawozdania z działalności Ossolineum do Głównego Urzędu Statystycznego oraz sprawozdania merytoryczne i plany merytoryczne Zakładu Narodowego do Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Prowadził również opiekę merytoryczną nad stroną internetową Ossolineum oraz redakcję elektronicznej Bazy Darczyńców Zakładu. Gromadzeniem materiałów i wprowadzaniem rekordów do Bazy darczyńców zajmowali się także pracownicy poszczególnych Działów i Gabinetów. Dział przygotował także tekst o Ossolineum dla serwisu Archiwa przełomu oraz do informatora o bibliotekach IFLA. Na bieżąco prowadzona jest bibliografia publikacji o Zakładzie oraz publikacji pracowników. W Wypożyczalni Międzybibliotecznej prowadzonej przez Dział Przechowywania i Udostępniania Nowych Druków Zwartych zarejestrowano 64 kwerendy elektroniczne. W Dziale Druków Ciągłych udzielano informacji bibliograficznych i katalogowych zgłaszającym się do działu czytelnikom i pracownikom Zakładu. Odpowiedzi udzielane były telefonicznie, pocztą elektroniczną, przygotowano także wiele kwerend pisemnych, w tym kilka bibliograficznych. Odpowiadano też na liczne pytania dotyczące prasy polskiej znajdującej się w zbiorach Lwowskiej Narodowej Naukowej Biblioteki im. W. Stefanyka. Uaktualniono dane do środowiskowego katalogu Czasopisma zagraniczne w bibliotekach Wrocławia i Opola, tworzonego we współpracy z Politechniką Wrocławską. W Dziale Dokumentów Życia Społecznego zrealizowano 19 kwerend (pisemnych, elektronicznych, telefonicznych) na potrzeby wystawiennicze, wydawnicze, publicystyczne, filmowe, m. in. dla Ośrodka Pamięć i Przyszłość, Muzeum Historii Polski i Europejskiego Centrum Solidarności w Gdańsku. Przygotowano także prezentację multimedialną zbiorów pt. 50 lat DŻS w 50 przezroczach. W Dziale Starych Druków odpowiedziano łącznie na 147 pytań o zbiory. W Dziale Rękopisów zrealizowano ponad 300 kwerend w formie listów tradycyjnych oraz elektronicznych kierowanych przez osoby indywidualne oraz instytucje, wydawnictwa, muzea, m.in. Ośrodek Karta, Kancelarię Senatu RP, IPN Kraków. 21

24 W Gabinetach Świadków Historii odpowiadano na pytania zadawane telefonicznie i elektronicznie oraz przeprowadzono 5 kwerend, m. in. dla Muzeum Historii Polski i telewizji BBC. W Gabinecie Grafiki odpowiedziano na kilkadziesiąt pytań o zbiory kierowane przez osoby indywidualne, wydawnictwa i instytucje. Kwerendy dotyczyły m. in.: ikonografii miejscowości, osób, wydarzeń historycznych oraz obecności w zbiorach prac konkretnych twórców jak Kajetan Wincenty Kielisiński, Maksymilian Oborski, Józef Paszkiewicz, Michał Elwiro Andriolli i innych. W Gabinecie Numizmatyczno-Sfragistycznym zakończono prace związane z określeniem i klasyfikacją 71 monet wczesnośredniowiecznych pochodzących z wykopalisk na cmentarzysku w Byczynie, pow. Kluczbork, prowadzonych w ramach ekspertyzy dla Zakładu Archeologii Instytutu Historii Uniwersytetu Opolskiego. Przeprowadzono również 7 kwerend oraz udzielano informacji i konsultacji zawiązanych ze zbiorami Gabinetu. W Dziale Mikroform odpowiedziano na 13 kwerend elektronicznych oraz na bieżąco udzielano informacji katalogowych i bibliograficznych. W Gabinecie Kartografii odpowiedziano na 31 kwerend od osób prywatnych oraz instytucji. Archiwum Zakładowe udzieliło odpowiedzi na 8 kwerend. Pełnomocnik ZNiO we Lwowie przeprowadził w zbiorach lwowskich 50 kwerend dla naukowców z Polski. 7. DZIAŁALNOŚĆ WYDAWNICZA Zakład prowadzi działalność wydawniczą, której głównym celem jest publikowanie katalogów, inwentarzy, materiałów ze zbiorów własnych, prac popularyzujących Ossolineum i jego historię oraz innych prac naukowych. W ofercie ma także literaturę historyczną i literaturę piękną, w tym kolejne pozycje serii Biblioteka Narodowa. Wykaz publikacji ZNiO zob. Załącznik nr 5. Organizacją działalności wydawniczej Zakładu zajmuje się Dział Wydawniczy. Pracownicy działu zajmują się opracowaniem redakcyjnym, nadzorem procesu produkcyjnego wszystkich publikacji, korektą techniczną, przygotowaniem specyfikacji druku oraz kosztorysów publikacji. Dział stara się pozyskiwać dotacje na druk wydawnictw oraz zajmuje się działalnością związaną z organizacją targów i wystaw książki oraz promocją wydawnictw Zakładu. Dział Wydawniczy zajmuje się też prawami autorskimi do publikacji Zakładu Narodowego im. Ossolińskich. Dystrybucją publikacji wydawanych przez Zakład Narodowy im. Ossolińskich zajmuje się Zakład Narodowy im. Ossolińskich Wydawnictwo we Wrocławiu Sp. z o.o. w likwidacji. Od 6 grudnia 2014 r. uruchomiono sprzedaż e-booków w sklepie internetowym dystrybutora oraz innych sklepach internetowych obsługiwanych przez Virtualo. 22