14. Apostołowie: kto był czyim bratem? (Mk 3,16-19) Wprowadzenie biblijne

Transkrypt

1 Cel odkrywanie relacji braterskich wewnątrz grona apostołów poznanie więzi braterskich, jakie stają się udziałem ucznia Jezusa Materiały rozbiór syntaktyczny Mk 3,14-15 (zał. 14.1) piosenka Jak rozpoznać mam Chrystusa Metody analiza syntaktyczna tekstu analiza tekstów paralelnych mapa tekstu biblijnego Wprowadzenie biblijne Marek, podobnie jak pozostali Synoptycy (Mt 10,1-4; Łk 6,12-16), przekazuje opis powołania dwunastu apostołów (Mk 3,13-19). O specyfice jego relacji stanowią szczególnie dwa elementy: sposób powołaniu Dwunastu i cel ich powołania. Sposób powołania Jezus przywołał do siebie tych, których sam chciał (w. 13). O ich powołaniu nie zadecydowały ich pragnienie powołania, ich kwalifikacje czy zasługi, lecz niczym niezasłużona, darmowa miłość Boga. Nie jest to wybór wykluczający inne osoby, gdyż jest on zorientowany na dobro wszystkich. Powołanie Dwunastu jest przedłużeniem i wypełnieniem powołania Izraela, narodu wybranego, którego Bóg wybrał i znalazł w nim upodobanie [ ], ponieważ ich umiłował i chciał dochować przysięgi danej ich przodkom (Pwt 7,7-8). Drugi element opisujący naturę ich powołania zawiera się w stwierdzeniu, że Jezus ustanowił Dwunastu (w. 14), dosłownie uczynił Dwunastu. Ten czasownik przywołuje stwórcze działanie Boga, który stwarza sobie nowy lud (por. Iz 43,1; 44,2). Powołanie jest nowym stworzeniem, którego nowość zawiera się w nowej relacji powołanego z Bogiem i z braćmi. Istotną informacją jest liczba dwunastu. Kojarzy się ona z dwunastoma pokoleniami Izraela. W dwunastu apostołach trzeba widzieć fundament 96

2 nowego Izraela Kościoła, w którym Bóg urzeczywistnia swoje przymierze z człowiekiem. Góra, na którą wstąpił Jezus (w. 13), przybiera charakter symboliczny jest nową górą Synaj, na której Bóg zawiera przymierze ze swoim ludem. Cel powołania Jest on zawarty w ww Ich dosłowne tłumaczenie brzmi następująco: uczynił dwunastu, których nazwał apostołami, aby z nim byli (Biblia Tysiąclecia: aby Mu towarzyszyli ) i aby wysłać ich, by przepowiadali i by mieli władzę wyrzucać złe duchy. Zdania celowe mówią o dwóch celach powołania: być z Jezusem i być posłanym. One wzajemnie się dopełniają, jakkolwiek zasadnicze znaczenie odgrywa bycie z Jezusem. Sygnalizuje to zresztą w. 13: Jezus przywołał, a oni przyszli do Niego. W byciu apostołem nie chodzi tylko o działanie (głoszenie nauki, uzdrawianie), lecz o wspólnotę z Jezusem. Bycie z Jezusem definiuje osobę apostołem, którego siła i życie bierze się z jego intymnej więzi z Jezusem. Ona rodzi słowo świadectwa o Jezusie i słowo uzdrawiania mocą Jezusa, o czym powie później apostoł Jan: To wam oznajmiamy, co było od początku, cośmy usłyszeli o Słowie życia, co ujrzeliśmy własnymi oczami, na co patrzyliśmy i czego dotykały nasze ręce bo życie objawiło się. Myśmy je widzieli, o nim świadczymy i głosimy wam życie wieczne, które było w Ojcu, a nam zostało objawione oznajmiamy wam, cośmy ujrzeli i usłyszeli, abyście i wy mieli współuczestnictwo z nami. A mieć z nami współuczestnictwo znaczy: mieć je z Ojcem i Jego Synem Jezusem Chrystusem. Piszemy to w tym celu, aby nasza radość była pełna (1 J 1,1-4). Apostoł współuczestnicząc w życiu Jezusa, trwając w Nim (por. J 15,6), czyni uczestnikami tej życiodajnej wspólnoty z Jezusem wszystkich tych, do których zostanie posłany. Bycie z Jezusem jest nieodzowne dla realizacji dzieła zbawienia. Dokonuje się ono poprzez głoszenie słowa, którym apostoł głosi prawdę o Jezusie jako Panu i Zbawcy. Tę prawdę musi wpierw przeżyć w sobie i na sobie, jak Samarytanka, która swym ziomkom głosi Jezusa nie na bazie tego, co o Nim słyszała, lecz w oparciu o osobiste z Nim spotkanie i bycie przy studni Jakuba (J 4,42). Podobnie opętany z Gerazy, który doświadczywszy na sobie wyzwalającego słowa Jezusa, pragnie z Nim być (Mk 5,18). Z polecenia Jezusa ma jednak wrócić do swoich i opowiadać wszystko, co mu uczynił Pan (w. 19). Zbawienie, a tym bardziej przepowiadanie go, płynie z wiary, która jest osobistym spotkaniem z Jezusem. Dzieło zbawienia staje się przez słowo z mocą (Mk 1,27), które wypowiada Jezus wobec chorych i opętanych. Ta sama moc słowa zostaje udzielona apostołom, którzy są nie tylko świadkami, ale też pośrednikami zbawienia. 97

3 Dzięki nim będzie się urzeczywistniać Królestwo Boże na ziemi (por. Mt 10,7; Łk 9,2) poprzez ustawiczne wydzieranie świata spod władzy szatana 31. Apostołowie jako wspólnota braci Lista dwunastu apostołów pojawia się również w Dziejach Apostolskich (1,13). Mając na uwadze interesujący nas temat braterstwa, trzeba zauważyć, że wśród apostołów byli też bracia. Ze spisów przekazanych przez Synoptyków wynika, że braćmi byli Piotr i Andrzej oraz Jakub i Jan, synowie Zebedeusza. Z zapisu pozostawionego przez Łukasza wynika, iż braćmi byli jeszcze Jakub, syn Alfeusza i Juda, jego brat (Dz 1,13), który w innych miejscach określony jest imieniem Tadeusz (por. Mk 1,18). Jednakże apostołowie powołani przez Jezusa wchodzą w nową relację braterską. Wynika ona najpierw z liczby dwanaście. Dwanaście pokoleń Izraela miało za swoich protoplastów dwunastu synów Jakuba (por. analizowaną wcześniej historię Józefa i jego braci). Tak oto apostołowie porzucają swoje dotychczasowe więzi rodzinne, by utworzyć nową wspólnotę braci, która da początek rodzinie Kościoła nowego Izraela. Równocześnie te nowe więzy braterskie i siostrzane rodzą się z relacji z Jezusem z powodu Jego osoby i z powodu Ewangelii : będąc z Jezusem, otrzymają stokroć więcej teraz, w tym czasie, domów, braci, sióstr, matek, dzieci i pól (Mk 10,30). Konspekt spotkania I. Ilu było braci wśród apostołów? Analiza tekstów paralelnych: Mt 10,2-4; Mk 3,16-19; Dz 1,13 Ustalenie relacji braterskich w gronie dwunastu apostołów: wynikających z więzów krwi oraz z relacji z Jezusem II. Jak apostoł może być bratem? Analiza syntaktyczna Mk 3,14-15 Poznanie pierwszorzędnego powołania apostołów: być z Jezusem III. W jaki sposób apostoł ma być z Jezusem? Praca w grupach Mapa tekstu biblijnego 1 J 1,1-5 Odkrywanie znaczenia rzeczywistości bycia z Jezusem w życiu apostoła 31 K. Romaniuk, Powołanie w Biblii, Warszawa , s

4 I. Ilu było braci wśród apostołów? 14. Apostołowie: kto był czyim bratem? (Mk 3,16-19) Scenariusz spotkania 1. Relacje braterskie apostołów oparte o więzy krwi Praca w grupach Analiza tekstów paralelnych: Mt 10,2-4; Mk 3,16-19; Dz 1,13 Ustalenie, którzy z apostołów byli braćmi Sugestie dla prowadzącego Należy uprzedzić uczestników, że teksty te różnią się kolejnością występujących imion. Również niektórzy z apostołów są nazwani dwoma różnymi imionami: Tadeusz jest nazwany Judą. Ponadto imię Jakuba nosi dwóch różnych apostołów: jeden jest synem Zebedusza, drugi synem Alfeusza. Bracia wśród apostołów: Piotr i Andrzej, Jan i Jakub oraz Jakub i Juda (Tadeusz). 2. Relacje braterskie apostołów oparte o relację z Chrystusem Rozpoznanie nowych więzów braterskich łączących apostołów jako uczniów Jezusa Analiza Ef 2,19-20; Ap 21,12-14 Pytania orientujące analizę a) Ap 21,12-14 b) Ef 2,19-20 Do jakiego rodzeństwa są porównani apostołowie? Jakiej wspólnocie dało początek tamto rodzeństwo? O jakiej wspólnocie zbudowanej na fundamencie apostołów mówi św. Paweł? Jaka osoba jest decydująca dla istnienia tej wspólnoty? Sugestie dla prowadzącego ad a) chodzi o relację między dwunastoma synami Jakuba i dwunastoma apostołami. Dwunastu synów Jakuba dało początek wspólnocie Izraela, zaś apostołowie dadzą początek wspólnocie Kościoła. W ten sposób Kościół jawi się jako nowy Izrael; ad b) Paweł przedstawia wspólnotę Kościoła wykorzystując metaforę budowli. Kluczowym elementem tej budowli jest osoba Jezusa. Relacja 99

5 z Jezusem decyduje o uczestniczeniu w braterskiej wspólnocie Kościoła. W celu pogłębienia tego obrazu można przywołać święto Poświęcenia Kościoła (ostatnia niedziela października), w którym powraca obraz Kościoła jako żywej budowli. II. Jak apostoł może być bratem? Głośna lektura Mk 3,13-19 Problem: jakie zadania otrzymali apostołowie? Odpowiedź zawiera się w ww Analiza syntaktyczna Mk 3,14-15 Zwraca ona uwagę na występujące w tym fragmencie zdania podrzędne i nadrzędne, na które wskazują pojawiające się spójniki celowe. Ukazuje to następujący rozbiór zdania (zał. 14.1): Jezus ustanowił Dwunastu, aby mu towarzyszyli (BT: z Nim byli), by mógł wysłać ich na głoszenie nauki i by mieli władzę wypędzać złe duchy. W celu zdynamizowania analizy można postawić uczestnikom następujące pytania: a) który z celów jest podstawowy, pierwszorzędny? b) od czego zależy zrealizowanie wszystkich celów, jakie Jezus stawia apostołom? Pierwszorzędnym celem jest towarzyszenie Jezusowi, czyli bycie z Nim. Na tej relacji buduje się nowa relacja braterska między apostołami. III. W jaki sposób apostoł ma być z Jezusem? 1. Analiza 1 J 1,1-5 Praca w grupach Mapa tekstu biblijnego 1 J 1, Odkrywanie znaczenia rzeczywistości bycia z Jezusem w życiu apostoła 32 Metoda ta jest wariantem mapy myśli, której celem jest zrobienie mapy wybranego tematu. Mapa myśli ma pokazać, jak wewnątrz danej tematyki rozkładają się różne zagadnienia, w jakiej pozostają do siebie relacji itd. W klasycznej mapie umieszcza się w centrum rysunek symbolizujący istotę zagadnienia oraz syntetyczne jego określenie. Od centralnego symbolu odchodzą linie do mniej znaczących elementów tematyki. Mapę myśli warto wzbogacić o kolory, rysunki oraz własne symbole tak, by była ona atrakcyjna graficznie. 100

6 Uczestnicy, pracując w grupach, mają za zadanie w oparciu o ten tekst opisać osobę apostoła w perspektywie jego bycia z Jezusem. Na arkuszu papieru w centrum umieszczone jest hasło: Być z Jezusem to dla apostoła. Rozpisanie takiej definicji apostoła dokona się poprzez poszukiwanie w tekście odpowiedzi na następujące pytania: a) W jakie relacje wchodzi apostoł? b) Jakie czynności musi on podjąć? c) W jaki sposób jego ciało wchodzi w relację z Jezusem? Sugestie do pytań ad a) relacja z Jezusem (zwrócić uwagę na określenie Jezusa jako słowo życia, jako życie wieczne ), ze słuchaczami, ale też między sobą (apostołami pisze Jan, ale używa pierwszej osoby liczby mnogiej); ad b) słuchać, dotknąć, mówić, współuczestniczyć, mieć radość; ad c) oczy, uszy, ręce, usta, serce (jeśli do niego odnieść radość). Po zakończeniu pracy mapy tekstu zostają wywieszone i zaprezentowane przez grupy. W omówieniu prowadzący winien dążyć do pogłębienia rozumienia bycia z Jezusem poprzez pytania, np. kiedy uczniowie dotykali Jezusa, w jaki sposób mieli z Nim współuczestnictwo itd. 2. Aktualizacja 1 J 1,1-5 Wprowadzenie Jeśli apostołowie stanowią wspólnotę Kościoła, w której my uczestniczymy, wówczas naszym powołaniem jest uczestniczyć dzisiaj, tu i teraz, w ich powołaniu do bycia z Jezusem, gdyż na tej relacji buduje się więź braterska między nami. Pytania orientujące dialog: W jaki sposób my, dzisiaj, możemy mieć współuczestnictwo z Jezusem? Gdzie możemy Go słyszeć, widzieć, dotknąć? Jaką rolę w tym spotkaniu z Jezusem mogą odgrywać nasze oczy, uszy, ręce, serce? Rozmowa winna uzmysłowić uczestnikom potrzebę osobistej relacji z Jezusem, jak również rolę, jaką odgrywa w niej Kościół, któremu zostały powierzone sakramenty znaki uobecniające zbawczą obecność i działanie Jezusa w świecie, oraz Pismo Święte Słowo, w spotkaniu z którym stajemy się uczestnikami historii zbawienia. 101

7 Zakończenie Spotkanie można zakończyć piosenką Jak rozpoznać mam Chrystusa : Jak rozpoznać mam Chrystusa? Gdzie Go szukać mam? DGAD Pomóż mi, bym Go odnalazł i już nie był sam. head 1. W modlitwie (x 2), mój Chrystus jest. DeAGA W modlitwie (x 2) On czeka cię! DeAD 2. W Ewangelii 3. W Kościele 4. We wspólnocie 5. W rodzinie 6. W ciszy 7. W piosence 8. Między nami 102