Marca 2014, Nr 6 (918) Już dziś zarezerwuj czas. Rekolekcje Wielkopostne. Pismo Parafii Św. Stanisława Kostki w Krakowie

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Marca 2014, Nr 6 (918) Już dziś zarezerwuj czas. Rekolekcje Wielkopostne. Pismo Parafii Św. Stanisława Kostki w Krakowie"

Transkrypt

1 23 Marca 2014, Nr 6 (918) Już dziś zarezerwuj czas. Rekolekcje Wielkopostne 6 9 kwietnia 2014 Pismo Parafii Św. Stanisława Kostki w Krakowie

2 SPIS TREŚCI SŁOWO DLA ŻYCIA komunikat z 364. zebrania plenarnego Konferencji Episkopatu Polski bierzmowanie rodzina Aspekty Duszpasterskie KOBIETA Rola Matki w Rodzinie (2) Grosz jak kropla wody Dzień świętości życia Duchowa adopcja Czy wiesz wszystko o Duchowej Adopcji Dziecka Poczętego JAN Paweł II Papież dialogu Rozważania drogi krzyżowej WIADOMOŚCI Z życia Kościoła w Polsce Katechizm Kościoła Katolickiego (12) poezja DWA tygodnie w modlitwie Intencje ogłoszenia parafialne saltrom 3

3 Słowo dla życia Z Ewangelii według świętego Jana (J 4,5-42) Rozmowa z Samarytanką o wodzie żywej Jezus przybył do miasteczka samarytańskiego, zwanego Sychar, w pobliżu pola, które Jakub dał synowi swemu, Józefowi. Było tam źródło Jakuba. Jezus zmęczony drogą siedział sobie przy studni. Było to około szóstej godziny. Nadeszła tam kobieta z Samarii, aby zaczerpnąć wody. Jezus rzekł do niej: Daj Mi pić. Jego uczniowie bowiem udali się przedtem do miasta dla zakupienia żywności. Na to rzekła do Niego Samarytanka: Jakżeż Ty będąc Żydem prosisz mnie, Samarytankę, bym Ci dała się napić? Żydzi bowiem nie utrzymują stosunków z Samarytanami. Jezus odpowiedział jej na to: O, gdybyś znała dar Boży i wiedziała, kim jest Ten, kto ci mówi: «Daj Mi się napić», prosiłabyś Go wówczas, a dałby ci wody żywej. Powiedziała do Niego kobieta: Panie, nie masz czerpaka, a studnia jest głęboka. Skądże więc weźmiesz wody żywej? Czy Ty jesteś większy od ojca naszego Jakuba, który dał nam tę studnię, z której pił i on sam, i jego synowie, i jego bydło?. W odpowiedzi na to rzekł do niej Jezus: Każdy, kto pije tę wodę, znów będzie pragnął. Kto zaś będzie pił wodę, którą Ja mu dam, nie będzie pragnął na wieki, lecz woda, którą Ja mu dam, stanie się w nim źródłem wody wytryskującej ku życiu wiecznemu. Rzekła do Niego kobieta: Daj mi tej wody, abym już nie pragnęła i nie przychodziła tu czerpać. A On jej odpowiedział: Idź, zawołaj swego męża i wróć tutaj. A kobieta odrzekła Mu na to: «Nie mam męża». Rzekł do niej Jezus: Dobrze powiedziałaś: «Nie mam męża». Miałaś bowiem pięciu mężów, a ten, którego masz teraz, nie jest twoim mężem. To powiedziałaś zgodnie z prawdą. Rzekła do Niego kobieta: Panie, widzę, że jesteś prorokiem. Ojcowie nasi oddawali cześć Bogu na tej górze, a wy mówicie, że w Jerozolimie jest miejsce, gdzie należy czcić Boga. Odpowiedział jej Jezus: Wierz Mi, niewiasto, że nadchodzi godzina, kiedy ani na tej górze, ani w Jerozolimie nie będziecie czcili Ojca. Wy czcicie to, czego nie znacie, my czcimy to, co znamy, ponieważ zbawienie bierze początek od Żydów. Nadchodzi jednak godzina, owszem, już jest, kiedy to prawdziwi czciciele będą oddawać cześć Ojcu w Duchu i prawdzie, i takich to czcicieli chce mieć Ojciec. Bóg jest duchem; potrzeba więc, by czciciele Jego oddawali Mu cześć w Duchu i prawdzie. Rzekła do Niego kobieta: Wiem, że przyjdzie Mesjasz, zwany Chrystusem. A kiedy On przyjdzie, objawi nam wszystko. Powiedział do niej Jezus: Jestem Nim Ja, który z tobą mówię. Na to przyszli Jego uczniowie i dziwili się, że rozmawiał z kobietą. Jednakże żaden nie powiedział: Czego od niej chcesz? lub Czemu z nią rozmawiasz? Kobieta zaś zostawiła swój dzban i odeszła do miasta. I mówiła tam ludziom: Pójdźcie, zobaczcie człowieka, który mi powiedział wszystko, co uczyniłam: Czyż On nie jest Mesjaszem? Wyszli z miasta i szli do Niego. Tymczasem prosili Go uczniowie, mówiąc: Rabbi, jedz! On im rzekł: Ja mam do jedzenia pokarm, o którym wy nie wiecie. Mówili więc uczniowie jeden do drugiego: Czyż Mu kto przyniósł coś do zjedzenia? Powiedział im Jezus: Moim pokarmem jest wypełnić wolę Tego, który Mnie posłał, i wykonać Jego dzieło. Czyż nie mówicie: «Jeszcze cztery miesiące, a nadejdą żniwa?» Oto powiadam wam: Podnieście oczy i popatrzcie na pola, jak bieleją na żniwo. Żniwiarz otrzymuje już zapłatę i zbiera plon na życie wieczne, tak iż siewca cieszy się razem ze żniwiarzem. Tu bowiem okazuje się prawdziwym powiedzenie: Jeden sieje, a drugi zbiera. Ja was wysłałem żąć to, nad czym wyście się nie natrudzili. Inni się natrudzili, a w ich trud wyście weszli. Wielu Samarytan z owego miasta zaczęło w Niego wierzyć dzięki słowu kobiety świadczącej: Powiedział mi wszystko, co uczyniłam. Kiedy więc Samarytanie przybyli do Niego, prosili Go, aby u nich pozostał. Pozostał tam zatem dwa dni. I o wiele więcej ich uwierzyło na Jego słowo, a do tej kobiety mówili: Wierzymy już nie dzięki twemu opowiadaniu, na własne bowiem uszy usłyszeliśmy i jesteśmy przekonani, że On prawdziwie jest Zbawicielem świata. Jeśli nie zdarzyła Ci się radość spotkania Jezusa, po której przestałeś się wstydzić życia, jeszcze nie wiesz, co to zbawienie. Temat czytań dałby się dziś określić dwoma słowami: zdziwienie odkupieniem. Wyobraź sobie, że jesteś w trudnym położeniu. Właśnie wyrzucono Cię z pracy i nie masz za co kupić pożywienia. Ze złości obrzuciłeś sąsiada obraźliwymi słowami. Z sądu przychodzi wezwanie. Wykryto twoje oszustwa, za które teraz grozi ci więzienie. Żona nie żyje już od kilku lat. Twoja córka po pięciu nieudanych związkach żyje samotnie. Ma ciągle podkrążone oczy. Nikt jej nie chce. Nocami nie możesz spać. Wylewasz swój żal na Boga. Rankiem budzi cię dzwonek u drzwi, otwierasz je i widzisz sąsiada, którego poprzedniego dnia brzydko potraktowałeś. Spokojnym głosem informuje Cię, że ma dla Ciebie dobrze płatną pracę w swojej firmie. Wręcza Ci też jakiś urzędowy świstek z uniewinnieniem w sprawie oszustw z przeszłości. Załatwił to. Pytasz: Dlaczego Pan to uczynił?. Miałem w nocy sen. Przyśnił mi się Bóg i prosił mnie, bym w taki sposób postąpił. Posłuchałem Go!. Stoisz oniemiały. Wchodzisz do kuchni i widzisz, że twoja córka znowu płacze. Co się stało?. Odwraca się, cała we łzach szczęścia: Tato, ten, którego ukradkiem kochałam, poprosił mnie o rękę. Powiedział mi, że cała moja przeszłość nie ma dla niego znaczenia. Jestem szczęśliwa!. Wyobrażasz sobie, jakbyś był zaskoczony i zawstydzony szczęściem, które dał Ci Bóg? To 4 5

4 jest właśnie zbawienie! Im głębiej włócznia grzechu przebija Serce Jezusa, tym większe okazuje się Jego przebaczenie. Za grzechy odpłacił nam się czymś więcej niż nagrodą! Jezus umarł za nas, gdyśmy byli jeszcze niezasługujący na to, abyśmy dla Niego żyli! Jezus wypowiedział grzechy Samarytanki, która sama nie potrafiła sięgnąć do pamięci swego sumienia. W dniach 12 i 13 marca 2014 r. biskupi zgromadzili się w Warszawie na 364. zebraniu plenarnym Konferencji Episkopatu Polski. Był na nim obecny także abp Celestino Migliore, nuncjusz apostolski w Polsce. 1. Komunikat z 364. zebrania plenarnego Konferencji Episkopatu Polski Podpisali: Pasterze Kościoła katolickiego w Polsce Warszawa, 13 marca 2014 r. Zebranie Episkopatu odbywało się w pierwszą rocznicę wyboru na Stolicę Piotrową Ojca Świętego Franciszka, który zadziwił świat swoim entuzjazmem głoszenia Ewangelii i radością wychodzenia na spotkanie człowieka. Jego wezwanie do duszpasterskiego i misyjnego nawrócenia Kościoła było przedmiotem debaty biskupów w pierwszym dniu obrad. Słowo Papieża przekazane biskupom podczas ostatniej wizyty ad limina apostolorum stanie się programem działania Kościoła w Polsce na najbliższe lata. Na Samarytanka przyszła do studni w południe. Być może dlatego, że unikała ludzi. Wstydziła się swojego istnienia. Po spotkaniu z Jezusem była najgłośniejszą osobą w mieście, krzyczała z radości o spotkaniu Mesjasza. Jeśli nie zdarzyła Ci się radość spotkania Jezusa, po której przestałeś się wstydzić życia, jeszcze nie wiesz, co to zbawienie. zakończenie spotkania biskupi celebrowali pod przewodnictwem Nuncjusza Apostolskiego Mszę Świętą w intencji Ojca Świętego w Bazylice św. Krzyża w Warszawie. 2. Biskupi dokonali wyboru przewodniczącego i zastępcy przewodniczącego Konferencji Episkopatu Polski w związku z zakończeniem drugiej kadencji dotychczasowego przewodniczącego, abp. Józefa Michalika. Nowym przewodniczącym został wybrany abp Stanisław Gądecki, metropolita poznański, zaś jego zastępcą abp Marek Jędraszewski, metropolita łódzki. Biskupi wyrazili wdzięczność abp. Józefowi Michalikowi za 10 lat przewodniczenia Konferencji Episkopatu. Z wielkim zaangażowaniem i ofiarnością kierował pracami Konferencji, dźwigając ciężar odpowiedzialności za Kościół w naszej Ojczyźnie. Z godną podziwu determinacją bronił zagrożonych wartości, odważnie nazywając rzeczy po imieniu. Z cierpliwością i miłością umacniał jedność pasterzy oraz wiernych. Dobrze się wpisał w najnowsze dzieje Kościoła w Polsce. 3. Dzielimy radość Kościoła powszechnego z daru kanonizacji błogosławionych Jana Pawła II i Jana XXIII. W osobie Papieża z Polski mamy jeszcze jednego orędownika u Boga, szczególnie bliskiego przez swoją pasterską miłość. Staje przed nami jako wielki Świadek wiary w Chrystusa, jedynego Odkupiciela człowieka i świata. Wzywa nas, abyśmy stawali się świadkami i narzędziami Bożego Miłosierdzia. Niech udział w uroczystościach kanonizacyjnych w Rzymie i w dziękczynieniu na terenie diecezji i parafii, pozwoli lepiej poznać i realizować duchowe dziedzictwo naszego wielkiego Rodaka. 4. Trwają przygotowania do XXXI Światowego Dnia Młodzieży Kraków Błogosławiony Jan Paweł II podkreślał, że Światowy Dzień Młodzieży jest nie tylko świętem, ale także poważnym duchowym zadaniem. Aby był owocny, potrzebne jest przygotowanie pod kierunkiem pasterzy w diecezjach i parafiach, w stowarzyszeniach i ruchach. Zachęcamy duszpasterzy i młodzież do korzystania z przygotowanego programu duszpasterskiego. Wszystkich wiernych prosimy o modlitwę w intencji tego niezwykle ważnego wydarzenia. Jego rangę podnosi fakt, że w roku 2016 obchodzić będziemy tysiąc pięćdziesiątą rocznicę Chrztu Polski. W Niedzielę Palmową polska młodzież otrzyma w Rzymie od Ojca Świętego Franciszka Krzyż Światowych Dni Młodzieży. Krzyż ten nawiedzi wszystkie diecezje naszej Ojczyzny. Modlitwa przy Krzyżu będzie ważnym etapem przygotowania do Światowego Dnia Młodzieży w Krakowie. W Niedzielę Palmową duchowo będziemy łączyć się z Ojcem Świętym Franciszkiem i polską delegacją przebywającą wówczas w Rzymie. 5. Biskupi Kościoła bizantyjsko-ukraińskiego w Polsce, uczestniczący w zebraniu plenarnym Konferencji Episkopatu, wyrazili wdzięczność za liczne przejawy solidarności, troski i pomocy pod adresem narodu ukraińskiego w obliczu dramatycznych wydarzeń ostatnich tygodni. Nadal wspieramy Ukrainę w jej zmaganiach o wolność oraz integralność terytorialną. Apelujemy do wiernych o modlitwę w intencji pokojowego rozwiązania narastających konfliktów. Kierujemy braterskie pozdrowienia do pasterzy i wiernych działających na terenie Ukrainy Kościołów i wspólnot chrześcijańskich. Niech Bóg pokoju Was umacnia, napełnia darem roztropności i męstwa oraz wspomaga w budowaniu nowego ładu społecznego i ekonomicznego w Waszym kraju. 6. Konferencja Episkopatu Polski kieruje szczególne podziękowania za działalność i zaangażowanie Caritas Polska. W ostatnim czasie organizacja ta, przy wielkim zaangażowaniu Polaków, prowadzi akcję Solidarni z Ukrainą, dzięki której przekazała już 150 tysięcy złotych lwowskiej instytucji charytatywnej Caritas Spes, zaś ponad milion złotych przeznaczyła na projekty pomocy poszkodowanym w Kijowie oraz dzieciom i osobom starszym potrzebującym wsparcia. Jednocześnie trwa wspólna inicjatywa Caritas Polska i Poczty Polskiej Rodzina Rodzinie, dzięki której Polacy wysyłają paczki do potrzebujących na Ukrainie. Caritas Polska od kilku lat przeznacza wpływy pozyskane z jednego procenta podatku na zakup sprzętu medycznego do wypożyczalni Caritas na terenie całego kraju. Potrzeby tych placówek są wielkie, dlatego biskupi zwracają się z prośbą do wiernych, by podobnie, jak w latach poprzednich wspierali działalność Caritas, przekazując 1% swojego podatku. 7. Biskupi przyjęli do wiadomości informacje na temat inicjatywy parlamentarnej odnośnie do ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży. Inicjatywa 6 7

5 ta proponuje wprowadzenie obowiązku gromadzenia danych statystycznych na temat dokonanych aborcji. Informacje te ukazywałyby zakres zjawiska i w opinii biskupów uwrażliwiałyby jeszcze bardziej na potrzebę ochrony życia ludzkiego. 8. Wobec planowanej przez Rząd Rzeczypospolitej Polskiej ratyfikacji Konwencji Rady Europy o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej biskupi kolejny raz zaznaczają, że są przeciwni jakiejkolwiek formie przemocy wobec kobiet i wypowiadają się zdecydowanie za ich równouprawnieniem. Podkreślają również, że Polska ma już obecnie wystarczające rozwiązania prawne, by przeciwdziałać przemocy wobec kobiet i przemocy domowej. Nie ma żadnej potrzeby wprowadzania rozwiązań opartych na redefinicji takich pojęć, jak np. płeć, rodzina czy małżeństwo. Niebezpieczeństwa przyjęcia tej konwencji dostrzegają liczne środowiska prorodzinne i kobiece oraz przedstawiciele środowisk naukowych. Ich głosy docierają do Sekretariatu Konferencji Episkopatu. Biskupi błogosławią kapłanom i wiernym uczestniczącym w rekolekcjach i zachęcają wszystkich do wielkopostnej przemiany. Rodzina Aspekty duszpasterskie Wystąpienie abp. Józefa Michalika podczas spotkania Przewodniczących Konferencji Biskupich Europy Środkowo-Wschodniej. Warszawa, 6 marca 2014 r. Bierzmowanie 15 marca 2014r., w dniu rocznicy śmierci Sł. Bożego Jana Tyranowskiego, podczas uroczystej Mszy Świętej o godzinie 18.00, 43 uczniów klas III gimnazjum z naszej parafii, oraz ze szkoły dla dzieci niewidomych i niedowidzących otrzymało z rąk ks. Infułata Jerzego Bryły sakrament dojrzałości chrześcijańskiej. Dary Ducha Świętego mogli otrzymać po trzech latach przygotowań, stając się w pełni dojrzałymi chrześcijanami. Gimnazjaliści wraz z rodzicami aktywnie włączyli się w przygotowanie liturgii, podczas której Słowo Boże skierował do nich ksiądz Infułat. Ksiądz Infułat życzył młodzieży na na każdy dzień obecności Chrystusa, który nadaje sens życiu i asystencji Ducha Świętego, którego otrzymali. Każdy z uczniów, przystępujących do Sakramentu Bierzmowania otrzymał pamiątkowy krzyż, który zawieszony został im Ks. Tadeusz Augustyn na szyi podczas liturgii udzielenia sakramentu. Niech ten krzyż będzie dla tej młodzieży znakiem świętym, przez który dawać będą świadectwo przynależności do Chrystusa przez całe swoje życie. Bardzo serdecznie dziękuję młodzieży za pomoc i zaangażowanie w przygotowaniu tej uroczystości, dziękuję również księdzu Proboszczowi i pozostałym kapłanom za wszelką pomoc. Wyrazy wdzięczności kieruję także do rodziców i opiekunów młodzieży bierzmowanej. W sposób szczególny dziękuję pani Eleonorze za pomoc w przygotowaniu liturgii Sakramentu Bierzmowania i dekoracji naszej świątyni. Dziękuję także paniom katechetkom ze szkoły dla dzieci niewidomych i niedowidzących za pomoc w przygotowaniu młodzieży tej szkoły. Rodzina to hasło wywoławcze dla wielu polityków w czasie ich kampanii wyborczej, ale także temat zatroskania Kościoła, o czym świadczą debaty, synody i programy duszpasterskie. Rodzina, to punkt odniesienia dla każdego z nas, miejsce, w którym wyrośliśmy, to bliscy ludzie, którzy stali się drogowskazami albo przestrogą na całe nasze życie. Jaka jest współczesna rodzina europejska? Jakie są jej punkty mocne a jakie słabe i co powinniśmy (i co możemy?) dla niej uczynić? Jaka jest polska rodzina w zestawieniu z rodziną europejską? Pytania te domagają się wielu dodatkowych rozróżnień, ale można by je sprowadzić do jednego trochę radykalnego pytania zdrowa czy chora jest nasza rodzina? I czy nasze myślenie na temat rodziny jest zdrowe, poprawne, zgodne z prawdą czy może obciążone złudzeniami, schematami, modą? Wydaje się, że stan rodziny i myślenia o niej a także całej polityki stosowanej wobec rodziny odbija jak w lustrze stan całego życia społecznego, kulturowego i religijnego, a zatem i wnioski dotyczące rodziny powinny napełniać nas satysfakcją, optymizmem lub też niepokojem. Moje refleksje na temat polskiej rodziny nie aspirują do przedstawienia pełnej analizy ani przedstawienia jedynie słusznych propozycji w rozwiązywaniu zauważonych problemów. Są to uwagi duszpasterskie, którymi dzielimy się, poszukując sposobów na obiektywne rozeznanie sytuacji oraz szukania dróg do rozwiązania wyzwań, które przyznajmy z pokorą często nas przekraczają. Jeszcze 30 lat temu Delumeau w swoim interesującym studium, które swego czasu stało się bestsellerem (Le christianisme va- -til-mourir?, Paris 1977, ) wypowiedział się w następujący sposób: W Europie istnieje kraj nie dotknięty wyraźnie przez dechrystianizację, a jest nim Polska. Kościoły są pełne, nawet nie mieszczą ludzi. Powołania religijne wypielęgnowane w Polsce zadziwiają świat. Kardynał Wyszyński cieszy się wielkim autorytetem Streszczając tę myśl, należy postawić za autorem pytanie, czy w Polsce nie powtórzy się schemat zachodniej dechrystianizacji o ile zaistnieją ku temu odpowiednie warunki? (cyt. za: Postawy społeczno-religijne Polaków , Warszawa 2013, 8). W międzyczasie w Polsce i w Europie zaistniały znaczące zmiany ustrojowe, społeczne, demograficzne i kulturowe, co nie pozostało bez wpływu na myślenie i postępowanie przeciętnego mieszkańca naszej wioski i miasta. Jednakże Kościół nie pozostał biernym obserwatorem przemian. Poczucie 8 9

6 odpowiedzialności budziło się i budzi wśród wszystkich ochrzczonych wobec zagrożeń życia czy wobec ideologii kwestionujących tradycyjny, oparty o prawa natury profil rodziny, świadomej swoich praw i obowiązków. Przykładem tych inicjatyw ludzi świeckich są stowarzyszenia publiczne (nie tylko kościelne!) o różnorodnych celach związanych z rodziną, które mobilizują społeczne reakcje np. na medialne zagrożenia dzieci przez agresję i pornografię, zaś stowarzyszenia w obronie życia były w stanie zorganizować w ostatnich latach wiele manifestacji w obronie życia i rodziny a nawet dwukrotnie zebrać tys. podpisów w obronie życia (przeciwko aborcji dzieci niepełnosprawnych). Wszystko to pogłębia wiedzę przeciętnego obywatela i budzi poczucie odpowiedzialności. Oblicza się, że w Polsce jest 6,1 miliona rodzin. Badania statystyczne prowadzone przez instancje państwowe niekiedy dosyć zasadniczo różnią się od badań przeprowadzonych przez instytucje kościelne (Uniwersytety, Instytut Statystyki Księży Palotynów), według których 45% polskich respondentów ma prawicowe poglądy polityczne, 10% skrajnie prawicowe, 21% to centrum-prawica, centrum 3%, lewica 2%, zaś jako rzymscy katolicy deklaruje się 98,3%, a jako inna religia deklaruje się 2%. Prawie połowa uważa się za osoby religijne, 28,4% - bardzo religijne, 63,9% -dość religijne, 49,2% - deklaruje uczestnictwo we Mszy świętej raz w tygodniu lub nawet kilka razy w tygodniu (37,8%). 5,5% uważa się za osobę mało religijną (cyt. za: Obraz rodziny polskiej , s. 64). Badania paralelne sygnalizują, że ostatnio (r. 2012) wskaźnik osób uważających się za wierzące spadł o 7% (= 60,8%), jednocześnie wzrósł wskaźnik głęboko wierzących o 20,1%, dając łącznie 81%. Nastąpił też wzrost doświadczenia religijnego, bliskości Boga o 23% w porównaniu do roku Motywem udziału we Mszy świętej jest w dalszym ciągu sumienie (Instytut SAC, s. 56n.) Około połowa badanych Polaków deklaruje, że uczestniczy regularnie we Mszy świętej niedzielnej 57,5% (dominicantes), około 75% w latach przystępowało do spowiedzi i Komunii Świętej wielkanocnej (paschantes), zaś wzrósł o 9,7% wskaźnik przystępujących przynajmniej raz w miesiącu do Komunii Świętej, zmniejszyła się natomiast liczba odmawiających codzienną modlitwę (o 8,8%) (cyt. za J. Mariański, Postawy społeczno-religijne Polaków , s. 97n.). Powyższe dane pozwalałyby na oczekiwania dosyć optymistyczne, jeśli chodzi o życiowe wnioski. Widzimy, że liczba statystycznych aborcji w ostatnich latach w Polsce nie przekroczyła 700 przypadków rocznie, (istnieje prawny zakaz z wyjątkiem trzech przypadków: zagrożenia życia matki, gwałt, dziecko niepełnosprawne), ale przyrost naturalny w Polsce jest bardzo niski i aktualny współczynnik dzietności wynosi 1,2, a wzrasta liczba rozbitych małżeństw (ok. 30%), mimo, że od 20 lat liczba tych, którzy nie akceptują rozwodu utrzymuje się na tym samym poziomie (43%). Znacząco wzrosła liczba tych, którzy nie akceptują aborcji: w roku ,7%, zaś w ,6%, a w ,6% nie akceptuje przerywania ciąży. Przeciwnie wygląda sprawa stosunku do eutanazji. Jeśli w 1991 roku odsetek nie godzących się na nią wynosił 63,1% to w roku 2012 akceptujących eutanazję było 53,7% Polaków. Te dane statystyczne w pewnym stopniu ujawniają nacisk mediów, mody i propagandy, ale też brak dynamiki priorytetów duszpasterskich. Ostatnio zmniejszyła się też ofiarność na tacę podczas Mszy świętej na wsi i w mieście, ponieważ temat dóbr materialnych stanowił motyw ataków mediów liberalnych na Kościół, zatem księża przestali poruszać ten temat. Wzrosła natomiast pomoc osobista wiernych przy kościele parafialnym w porównaniu z rokiem 1991 z 41,6% do 50,2% na wsi, a w mieście z 12,8% do 16,7%. Warto zauważyć, że rodzina utrzymuje się najwyżej w hierarchii wartości Polaków i wartość ta ma tendencję wzrostową. Zestawienie głównych wartości przedstawia się następująco: Rodzinę doceniło: 45,9% w roku 1991 zaś w 2012 roku 74,2% Dzieci 48,2% w roku 1991 zaś w 2012 roku 67 % Wiara religijna 14,4% w roku 1991 zaś w 2012 roku 37,2% Przyjaciele 2,4% w roku 1991 zaś w 2012 roku 33,3% Praca zawodowa 9,4% w roku 1991 zaś w 2012 roku 29,6% Czas wolny 3,5% w roku 1991 zaś w 2012 roku 28,7% Udział we wspólnocie religijnej 4,8% w roku 1991 zaś w 2012 roku 18,8% Polityka 0,5% w roku 1991 zaś w 2012 roku 6,6% (cyt. za: W. Świątkiewicz, Postaw s. 192n.) Socjologowie podkreślają, że wiara religijna nie jest wartością eliminowaną z życia osobistego (chociaż doświadczamy, że wyraźnie jest eliminowana z życia publicznego), a Polacy nie stają się mniej religijni, a nawet zauważa się wzrost zainteresowań głębszym życiem religijnym, to jednak widać wyraźny rozdźwięk w polskim katolicyzmie między obrzędową religijnością, uczestnictwem w praktykach religijnych, deklarowanym przywiązaniem do wiary i sferą zachowań codziennych, które mają wyraz tolerancji (a może nawet relatywizmu?) wobec słabości ludzkich i braku wierności zasadom etyki chrześcijańskiej także w relacji do rodziny. Polityka państwa wobec rodziny Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej określa małżeństwo jako związek kobiety i mężczyzny, rodzina, macierzyństwo i rodzicielstwo znajdują się pod ochroną i opieką Rzeczypospolitej Polskiej (art. 18), a zatem rodzina i małżeństwo zajmują wysoką rangę wśród wartości konstytucyjnych. Istnieje też konstytucyjna bariera wobec współczesnych nacisków różnych ideologii, lansujących małżeństwa jednopłciowe. Kolejne artykuły Konstytucji: 48 i 53 przyznają rodzicom prawo do wychowania dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami moralnymi i religijnymi, co także może wspomóc rodziców w konflikcie z jawiącymi się w Europie i Polsce próbami unowocześnienia wychowania dzieci w duchu ideologii liberalizmu moralnego (gender etc.). Jednakże polityka państwa wobec rodziny, to nie tylko gwarancje konstytucyjne, ale ich przełożenie na konkretne pomoce, świadczenia, interwencje. A tu zaczyna się problem. Według oceny badaczy europejskich Polska jest na miejscu trzynastym (spośród 33 państw) jeśli chodzi o regulację polityki prawnej wobec rodziny, ale jesteśmy na ostatnim miejscu w Europie, jeśli chodzi o finansową i ekonomiczną pomoc państwa wobec rodziny (na pierwszych miejscach są: Luksemburg, Chorwacja, Malta i Francja) (por. CCEE, I vescovi europei su demografia p. 55 n.). Faktem jest, że w Polsce miesięczny rodzinny zasiłek na dziecko wynosi 68 zł. Do 5. roku życia (= 15 Eu) i 91 zł na dziecko do 18. roku życia (= 23 Eu), natomiast w rodzinie wielodzietnej na trzecie i kolejne dziecko wynosi 80 zł (= 20 Eu), co wskazuje na wyraźny brak zainteresowania państwa rodzinami wielodzietnymi. Jednakże ani racje ekonomiczne ani kryzys finansowy nie przekłada się wprost na kryzys demograficzny, mimo że rodzice zapytani dlaczego ograniczają się do jednego dziecka, najczęściej odpowiedzą, że z racji na kłopoty finansowe. Ważniejszą przyczyną jest moda i wygoda społeczeństwa konsumpcyjnego, które nie uczy wrażliwości na wyższe wartości, bazując na promocji egoizmu. W związku z tym, liczba zawieranych małżeństw zmniejsza się a liczba rozwodów rośnie (z 19,5 23,6); wzrasta też liczba urodzeń pozamałżeńskich (z 5% rocznie do 14%, a w ostatnim roku do 20,2%) (cyt. za. Przemysław Czarnek, Ryszard Weremczuk w: Rodzina jako podmiot prawa s. 52). Faktem pozostaje powszechne przekonanie Polaków o tym, że brak jest wspólnej polityki prorodzinnej w państwie, co widać także w bezwzględności podatkowej wobec rodzin wychowujących dzieci, a zwłaszcza w braku woli wspierania rodzin wielodzietnych

7 Struktury i praktyki duszpasterstwa rodzin Zainteresowanie i troska o rodzinę leży od dawna w poczuciu duszpasterskiej odpowiedzialności Kościoła w Polsce. W strukturach Konferencji Episkopatu działa Rada ds. Rodziny, wspierana przez Zespół ds. Bioetyki o szczególnym znaczeniu w ostatnich latach. Rada przygotowuje co roku list duszpasterski biskupów poświęcony problematyce rodzinnej, który jest czytany w parafiach w Niedzielę Świętej Rodziny (np. w roku 2013 nt. gender). Odpowiednio w każdej diecezji pracuje referat lub wydział kurialny do spraw rodzin. Opracowany program ogólnopolski znajduje swój przekład na pracę w terenie, także w poszczególnych parafiach. Od wielu lat prowadzone są w diecezjach studia (2-3 letnie) dla doradczyń parafialnych życia rodzinnego, których obowiązkiem jest między innymi przeprowadzenie kilku spotkań z wszystkimi narzeczonymi w ramach 6-miesięcznego przygotowania do małżeństwa (półroczny okres przygotowań do małżeństwa ostatnio został wystawiony na poważną próbę, ze względu na bardzo duży procent emigracji młodych ludzi; wobec tego faktu z konieczności redukuje się często ten czas do 3-dniowych kurso-rekolekcji zamkniętych z programem formacyjnym, także z udziałem lekarza, wykładami na temat świadomego macierzyństwa etc.). W każdej diecezji funkcjonują Domy Samotnej Matki, w których przyjmowane są matki w trudnym okresie ich życia, zaś po kilku miesiącach matka z odchowanym dzieckiem znajduje pomoc w zorganizowaniu życia. Bywa też (bardzo rzadkie przypadki), że dziecko po urodzeniu jest przekazywane do adopcji. W dużych miastach wprowadzane są tzw. okna życia, czynne 24 godziny na dobę, gdzie anonimowa matka może zostawić swoje urodzone dziecko do adopcji, jeśli znalazła się w trudnej sytuacji. Prowadzenie tej ratunkowej formy jest możliwe zwłaszcza przy klasztorach sióstr zakonnych. Tradycyjną, powszechnie stosowaną w parafiach metodą formacji małżeństw i rodzin, która praktykowana jest także obecnie, są kilkudniowe rekolekcje wielkopostne i adwentowe ze specjalnymi konferencjami dla narzeczonych i małżeństw. Dobrą rolę formacyjną odgrywają też ruchy, wspólnoty i stowarzyszenia katolików świeckich o charakterze rodzinnym (Światło- -Życie, Focolare, Neokatechumenat, Equipes Notre Dame, Rodziny Nazaretańskie, Stowarzyszenie Rodzin Katolickich itp.). Także w programie katechetycznym dla szkół średnich nie mało miejsca poświęca się przygotowaniu do życia rodzinnego. Wydaje się, że zbyt wiele traci polska rodzina w swoim wymiarze kultury, stylu życia i formacji oraz przezwyciężania trudności przez fakt niewłaściwego (niepełnego) udziału dziadków w rytmie życia młodych rodzin. Refleksje oparto o konsultację następujących publikacji: W trosce o człowieka i dobro wspólne, Warszawa 2012, Rada Społeczna KEP, nr Postawy społeczno-religijne Polaków , Warszawa, 2013 Obraz rodziny polskiej jako instytucji społecznej w świetle badań empirycznych ( ), Łomża Vatican 2012 P. Czarnek, M. Dobrowolski, Rodzina jako podmiot prawa, Zamość 2012 Jan Mazur OSPIE, Pro familia et societate, wybrane zagadnienia polityki społecznej, Kraków 2013 Wezwania duszpasterskie wobec rodziny w kontekście ewangelizacji. Synteza odpowiedzi KEP na Kwestionariusz przygotowujący do III Nadzwyczajnego Synodu Biskupów w Rzymie, 5 19 października (maszynopis) Kwestionariusz przed III Nadzwyczajnym Synodem Biskupów odpowiedzi archidiecezji przemyskiej (jak wyżej, r.) (maszynopis) KOBIETA Rola Matki w Rodzinie (2) Ks. dr Marek Dziewiecki Matka wychowuje do trzeźwości wtedy, gdy uczy dzieci miłości do Boga i bliźniego, bo miłość najlepiej chroni przed uzależnieniami. W minionym roku duszpasterskim przyglądaliśmy się roli mężczyzny a zwłaszcza roli ojca w odniesieniu do trzeźwości rodziny. Obecny rok duszpasterski, który w Kościele rozpoczął się pierwszą niedzielę Adwentu, nosi hasło: Kochająca matka zawsze trzeźwa. Niniejszy tekst przedstawia główne prawdy biblijne i egzystencjalne na temat szczególnego charyzmatu, jakim Bóg obdarza każdą kobietę oraz na temat roli kobiety w rodzinie jako żony i matki. Kobieta sejfem miłości dla dziecka Najbardziej niezwykłym przejawem kobiecego geniuszu jest macierzyństwo. Nie chodzi tu tylko o macierzyństwo fizyczne. Nie mniej ważne jest macierzyństwo duchowe, które oznacza przekazywanie i podtrzymywanie życia w innych ludziach poprzez karmienie ich kobiecą obecnością, miłością i codzienną troską. W tym sensie każda kobieta jest powołana do macierzyństwa. W tym sensie każda siostra zakonna realizuje powołanie do macierzyństwa, gdyż karmi swoich bliźnich Bożą prawdą o człowieku i Bożą miłością do człowieka. To nie przypadek, że najbardziej znaną w naszych czasach kobietą, którą nazywamy matką, stała się siostra zakonna Matka Teresa z Kalkuty. Gdy kobiety popadają w kryzys, wtedy trudno nie tylko o dojrzałe siostry zakonne, ale też o dojrzałe żony i matki. Wiem, mówi Bóg, co znaczy przebywać w objęciach aniołów. A jednak, wierzcie mi, brakowało mi matczynych ramion! (Michel Quoist). Macierzyństwo dojrzałe i błogosławione to owoc miłości kobiety do Boga, do samej siebie, do męża i do dziecka. Tego właśnie uczy nas Maryja, która zanim stała się matką w wielkiej miłości spotykała się z Bogiem, z samą sobą i ze świętym Józefem. Mama pierwsza wychowawczyni Matka to pierwsza i najważniejsza wychowawczyni swoich dzieci. Przez dziewięć pierwszych miesięcy istnienia jest ona wręcz mieszkaniem dla dziecka. Po jego narodzinach 12 13

8 staje się tą wyjątkową osobą, która przez swoją obecność, miłość i czułość chroni niemowlę przed światem zewnętrznym oraz przed wewnętrznymi niepokojami. Od postawy matki zależy w dużej mierze to, czy i na ile dziecko poczuje się bezpieczne w tym świecie oraz na ile będzie skłonne uwierzyć w miłość i uczyć się miłości w kolejnych fazach swojego rozwoju. Matka jest lustrem, przez które dziecko obserwuje świat i patrzy na samego siebie. Najlepszą wychowawczynią jest matka dobra, mądra i szczęśliwa, która cieszy się szacunkiem i miłością męża. Kontakt z matką, która jest szczęśliwą żoną, sprawia, że dziecko uczy się od niej radosnych więzi z osobami drugiej płci. W przeciwnym przypadku dziecko zaczyna bać się ojca lub ma tendencję do tego, by go lekceważyć, w zależności od tego, czy mama jest krzywdzona przez tatę, czy też to ona źle traktuje własnego męża. Nauczycielka miłości Najważniejszym zadaniem matki jest nauczenie dziecka dojrzałej miłości. Miłość najlepiej chroni przed uzależnieniami i przynosi radość, która sprawia, że dziecko nie ma potrzeby uciekać od rzeczywistego świata. Dziecko, które czuje się kochane i które uczy się kochać, nie interesuje się substancjami psychotropowymi, czyli takimi substancjami, które obiecują poprawę nastroju, a następnie oszukują, uzależniają i prowadzą do śmierci. Uczenie miłości to najlepsza profilaktyka uzależnień. Oczywiście pod warunkiem, że dziecko uczy się miłości prawdziwej i nie myli miłości, z pożądaniem, zakochaniem, akceptacją, naiwnością czy wolnymi związkami (nie ma związków, które nie wiążą). Mądra matka uczy kochać swoje dzieci tak, jak Jezus nas pierwszy pokochał. Potrafi ona dostosować słowa i czyny miłości do niepowtarzalnej sytuacji i zachowania danego dziecka. Radośnie i czule wspiera dziecko, które się rozwija, chętnie nagradza i wzmacnia jego zachowania pozytywne, ale stanowczo upomina je, gdy dziecko błądzi. Pozwala też dziecku ponosić naturalne konsekwencje popełnianych przez nie błędów. Wie, że problemem nie jest to, że dziecko cierpi, ale że błądzi. Dzięki mądrze okazywanej miłości ze strony matki, dziecko nie tylko wie, że jest kochane, ale też stopniowo uczy się kochać siebie i innych ludzi. Dojrzała matka uczy syna szacunku wobec dziewcząt i respektowania ich wrażliwości. Wyjaśnia mu potrzeby, oczekiwania, priorytety i marzenia dziewcząt. Oczekuje od syna, by zachowywał się wobec nich z taktem i delikatnością oraz by dorastał do miłości małżeńskiej i ojcowskiej. Zagrożeniem jest pobłażliwość wobec syna i tolerowanie takich jego postaw wobec dziewcząt, jakich matka słusznie nie toleruje w zachowaniu swego męża wobec samej siebie. Dla córki dojrzała matka jest wzorem bycia szczęśliwą kobietą. Uczy córkę szacunku do samej siebie w sposobach ubierania się i w kontakcie z chłopcami. Pomaga jej cieszyć się kobiecością oraz dorastać do roli żony i matki. Wydaje się, że córki łatwiej wychować, gdyż zwykle są bardziej posłuszne, pracowite, zdyscyplinowane. Nie jest to jednak prawda, gdyż córka jest bardziej niż syn wrażliwa na zranienia emocjonalne i moralne, na kryzys w rodzinie, na negatywne wpływy środowiska. Córka potrzebuje niemal nieustannych znaków miłości i troski, serdecznych rozmów, słów otuchy. Potrzebuje matki, która z dyskrecją wsłuchuje się w jej radość i łzy, w jej słowa i milczenie, w jej nastroje i marzenia. Wychowanie córki wymaga obecności obojga rodziców, jednak o niektórych sprawach córka chętniej rozmawia z mamą. Od niej uczy się bycia kobietą. Roztropna matka pomaga córce, by stawała się kimś, kto fascynuje dobrocią i głębią duchową, a nie tylko zewnętrznym wdziękiem i urodą. Uczy ją poczucia wartości i godności oraz szacunku do samej siebie. To właśnie mama przygotowuje córkę na osiągnięcie dojrzałości płciowej oraz uczy ją, by cieszyła się swą urodą w sposób, który wzbudza zachwyt, lecz nie prowokuje mężczyzn. Towarzyszy jej w czekaniu na mężczyznę, który pokocha ją najbardziej i na zawsze. Córka jest szczęśliwa wtedy, gdy czuje się kochana przez mamę dumną ze swojej kobiecości. Przy takiej mamie uczy się czystości, czyli takiego kierowania ciałem, płciowością, myślami, uczuciami i sposobami postępowania, by całą swoją kobiecością komunikowała miłość, a nie naiwność czy wyuzdanie. Dojrzała matka pomaga córce kształtować w sobie podwójne piękno: fizyczne i duchowe. To sprawia, że córka nie pozwoli mężczyznom, by traktowali ją jak rzecz, którą się pożąda, lecz będzie wymagała od nich, by traktowali ją jak osobę, którą się kocha i wspiera, a nie wykorzystuje czy posiada. Kochanym i uczącym się kochać dzieciom nie grozi szukanie pocieszenia w alkoholu czy narkotykach. Szczęśliwe dzieci takiego pocieszenia w ogóle nie potrzebują. Matka i wychowanie religijne Dojrzała matka troszczy się o wychowanie religijne swoich dzieci. Wyjaśnia dzieciom, że istnieje Bóg, czyli Ktoś, kto kocha je jeszcze bardziej niż ona. Opowiada historię zbawienia. Uczy modlitwy. Zabiera na Eucharystię. Przygotowuje do sakramentów. Formuje sumienia w oparciu o Dekalog. Zachęca swoje dzieci, by włączyły się w parafialne ruchy formacyjne ministrantów, scholi, oazy. Swoim synom matka pomaga odkryć w Jezusie wzór uczciwości w postępowaniu, przykład odwagi w obronie słabszych oraz zdolność do podejmowania decyzji na zawsze. Córkom pomaga odkryć w Jezusie przyjaciela i obrońcę przed tymi mężczyznami, którzy nie potrafią kochać. Mądra matka wychowuje swe dzieci w tak solidny sposób, że gdy dorosną, to pogodnie, bez lęku chociaż z tęsknotą pozwoli im opuścić dom rodzinny po to, by założyli własne szczęśliwe rodziny. Wie, że ona sama ani synowi, ani córce nie wystarczy do szczęścia na zawsze. Wie też, że im mądrzej kocha oraz im solidniej wychowuje swoje dzieci, tym chętniej będą one w przyszłości wracały do niej ze swoimi małżonkami i dziećmi i tym chętniej będą wsłuchiwały się w jej rady. Dorastanie do szczęśliwego macierzyństwa Kobieta uczy się miłości macierzyńskiej od Boga, który nie jest ani mężczyzną, ani kobietą, bo jest pełnią i który jednocześnie kocha nas miłością ojcowską i macierzyńską. W Księdze Izajasza Stwórca zapewnia nas o tym, że jak kogo pociesza własna matka, tak Ja was pocieszać będę (Iz 66, 13). Pierwszym warunkiem dorastania do dojrzałej miłości macierzyńskiej jest trwanie w przyjaźni z Bogiem, który jest jedynym źródłem każdej formy miłości między ludźmi. Drugim fundamentem szczęśliwego macierzyństwa jest dorastanie do miłości małżeńskiej. Szukać rodzicielstwa bez małżeństwa to tak, jakby szukać radości bez miłości. Nie może dojrzale kochać swego dziecka ta mama, która nie kocha mężczyzny, będącego ojcem jej dziecka. Z kolei dziecko najłatwiej uczy się kochać wtedy, gdy doznaje miłości od mamy i od taty, i gdy jednocześnie obserwuje wzajemną miłość swoich rodziców. Pierwszym warunkiem dojrzałej miłości do dziecka jest wzajemna miłość rodziców i dlatego troska o dobór odpowiedzialnego małżonka to początek miłości macierzyńskiej. Dziecko czuje się kochane jedynie wewnątrz miłości rodziców, a gdy cierpi z powodu kryzysu rodziców, to jego największym marzeniem nie jest to, by rodzice kochali je bardziej niż dotąd, lecz by bardziej niż dotąd pokochali siebie nawzajem. Dojrzałe macierzyństwo zaczyna się zatem od miłości małżeńskiej, a nie od pragnienia posiadania dziecka. Wbrew pozorom łatwiej jest dorosłemu kochać drugiego dorosłego niż pokochać dziecko, które ma zupełnie inny świat psychiczny, inną wrażliwość, odmienne od ludzi dorosłych marzenia, obawy i lęki. Miłość do dziecka wymaga wyjątkowej empatii, cierpliwości, czułości, delikatności, rozwagi. Kto nie umie kochać małżonka, ten tym bardziej nie będzie w stanie odnosić się do dziecka z dojrzałą miłością. Kobieta, która nie chce męża, a chce mieć dziecko, zwykle boi się więzi z mężczyzną, a w kontakcie z dzieckiem kieruje się własnymi potrzebami, a nie potrzebami syna czy córki

9 Trzecim obok miłości do Boga i do męża fundamentem macierzyństwa jest dojrzała miłość kobiety do samej siebie. Najszczęśliwsze jest to dziecko, które czuje się kochane przez mamę, która dojrzale kocha samą siebie. Taka mama cieszy się własnym istnieniem i swoją kobiecością. Stawia sobie szlachetne wymagania, a jednocześnie jest wobec samej siebie życzliwa i cierpliwa. Nawet w obliczu bolesnych emocji wie, że jest nieodwołalnie kochana przez Boga i przez małżonka, którego wybrała sobie w odpowiedzialny sposób i którego nadal formuje poprzez swoją dobrą i mądrą obecność. Geniusz wychowawczy matki Macierzyństwo to nie tylko przekazanie dziecku życia. To także trud wychowania tak, by w przyszłości w dojrzały sposób radziło ono sobie w konfrontacji z otaczającym światem i trudami życia. Matka, która dojrzale kocha, wie, że dziecko potrzebuje miłości obojga rodziców. Potwierdza to Bóg, który z propozycją Bożego macierzyństwa poczekał do czasu, aż Maryja zawarła małżeństwo z Józefem. Nawet w obliczu tej jedynej w historii ludzkości sytuacji, w której kobieta stała się matką bez udziału mężczyzny, Bóg chciał, by Jego Syn doświadczał miłości obojga małżonków. W zamyśle Boga dziecko to owoc miłości mamy i taty, a nie uboczny produkt współżycia seksualnego. Tam, gdzie ojciec jest nieobecny, dzieci czują się zagrożone. Nie mają wzoru mężczyzny. Trudno im zrozumieć własną płeć. Trudno też uczyć się dojrzałych relacji z osobami płci odmiennej. Dziewczęta wychowywane przez samotne matki zwykle boją się kontaktu z mężczyznami, natomiast chłopcy lgną do mężczyzn, gdyż szukają zastępczego ojca. W obu przypadkach może dojść do skłonności homoseksualnych. W każdym przypadku rozwój psychospołeczny jest zagrożony i niepełny. Dla matki, która samotnie wychowuje dziecko, staje się ono przysłowiowym oczkiem w głowie. Trudno wtedy o zachowanie krytycyzmu wobec dziecka i o stawianie mu koniecznych przecież wymagań. Samotne matki mają tendencję do rozpieszczania zwłaszcza swoich synów. Nadopiekuńczość, wyręczanie dziecka niemal we wszystkim i naiwne usprawiedliwianie jego błędów powoduje u dziecka poczucie bezkarności i wszechmocy albo przeciwnie poczucie bezradności. Tak wychowane dziecko skupia się na własnych potrzebach, łatwo popada w arogancję, lenistwo, postawy roszczeniowe, a także w uzależnienia Dyrektor Polskiej Sekcji ks. dr. Hab. Waldemar Cisło Dla większości z nas swobodny dostęp do wody pitnej jest czymś oczywistym. Każdego dnia zużywamy olbrzymie jej ilości gotując, myjąc się, piorąc, zmywając. Tymczasem jedna ósma mieszkańców Ziemi cierpi z powodu pragnienia i chorób wywołanych spożywaniem zanieczyszczonej wody. Nie uświadamiamy sobie tego, ponieważ brak wody pitnej nie uśmierca w sposób tak spektakularny i czytelny dla opinii publicznej jak powodzie, trzęsienia ziemi i wojny. Jego ofiary odchodzą w ciszy są to przede wszystkim noworodki i dzieci zamieszkujące zarówno obszary rolnicze, jak i slumsy wielkich miast. Padają ofiarą chorób takich jak cholera, dur brzuszny, polio oraz biegunka, która co roku zabija 2,2 miliona dzieci. Bp Hyacinth O. Egbebo z Nigerii z diecezji Bomadi zwrócił się do Stowarzyszenia Papieskiego Pomoc Kościołowi w Potrzebie z prośbą o pomoc w realizacji projektu odwiertu 10 studni. Koszt budowy jednej studni to zł. Pomoc Kościołowi w Potrzebie jest dużą międzynarodową Organizacją Kościoła Katolickiego Stowarzyszeniem podlegającym bezpośrednio Watykanowi, której celem jest działalność humanitarna w szkołach i szpitalach prowadzonych przez misjonarzy na całym świecie. Biuro Polskiej Sekcji Pomoc Kościołowi w Potrzebie mieści się w Warszawie przy ul. Wiertniczej 142. Nasze Stowarzyszenie realizuje duże projekty humanitarno-edukacyjne wzorem wielu projektów realizowanych w wielu krajach europejskich. Jednym z realizowanych projektów jest Grosz Jak Kropla Wody polegający na finansowaniu studni w Krajach Trzeciego Świata. Chcielibyśmy wykorzystać obecnie możliwości zebrania zbędnych niekiedy wręcz przeszkadzających w gospodarstwach domowych wielu parafian zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego. Może on być wykorzystany do przetworzenia przez naszego partnera, który posiada do tego odpowiedni potencjał techniczny i posiada odpowiednie zezwolenia prawne. Partner ten wspiera działalność naszego Stowarzyszenia w Polsce, które czyni wiele dobrego dla misji Kościoła poza granicami naszego kraju. Dlatego też zwracam się do Czcigodnych Parafian z Serdeczną Prośbą o udział w zbiórce Zużytego Sprzętu Elektrycznego i Elektronicznego (przewody, kable, stare komputery, telefony, telewizory i inne urządzenia) a przez to i naszego projektu.

10 Dzień Świętości Życia Dziecko jest darem Boga. Dobrze wiedzieli o tym Izaak i Sara, gdy urodził im się syn Izaak. Ewangelista Maryję i Józefa nazywa rodzicami Jezusa, mimo iż Józef nie jest biologicznym ojcem Jezusa. Rodzicielstwo to coś więcej niż biologia, genetyka. Rodzicielstwo jest spełnieniem cudownego zadania powierzonego ludziom przez Stwórcę. I dlatego każde dziecko jest własnością Boga. Dziecko to niezrównane arcydzieło, nieoceniony skarb. Dzisiaj o życie dziecka toczy się batalia. Toczy się walka o to by wzmocnić konstytucyjną ochronę życia człowieka. Jan Paweł II w Encyklice Evangelium vitae napisał: potrzebna jest powszechna mobilizacja sumień i wspólny wysiłek etyczny, aby wprowadzić w czyn wielką strategię obrony życia. Niebagatelne znaczenie ma tutaj modlitwa i dzieło Duchowej Adopcji Dziecka Poczętego. Duchowa Adopcja powstała po objawieniach w Fatimie stając się odpowiedzią na wezwanie Matki Bożej do modlitwy różańcowej, pokuty i zadośćuczynienia za grzechy. W roku 1987 przyszła do Polski i zakiełkowała w kościele ojców Paulinów w Warszawie. Pierwszej duchowej Adopcji dokonano w 2 lutego 1987 roku. Na początku roku 1994 powołano ogólnopolski Ruch Krzewienia Duchowej Adopcji. 25 i 26 marca 1994 roku na Jasnej Górze w Częstochowie, przed obliczem Teresa Matki Bożej Królowej Polski złożono pierwsze przyrzeczenia. Duchowa Adopcja jest ślubem, którego treścią jest modlitewne zobowiązanie podjęte przez konkretną osobę w intencji ocalenia zagrożonego życia dziecka w łonie matki oraz prawego życia po urodzeniu dziecka, którego imię zna tylko Bóg. Istotą duchowej adopcji jest codzienna modlitwa trwająca przez dziewięć miesięcy i obejmująca specjalna modlitwę w intencji dziecka i jego rodziców oraz jedną z tajemnic Różańca, a także dobrowolnie podjęte praktyki religijne, takie jak: Komunia święta, post, adoracja, czytanie Pisma Świętego, pomoc potrzebującym. Postanowienia powinny być realne, uwzględniające indywidualne możliwości ich wypełnienia. W znaczeniu religijnym ślub jest uczynioną Bogu obietnicą dokonania lub zaniechania czegoś, a przedmiotem obietnicy jest dobro wyższe przekraczające to, do czego jesteśmy zobowiązani mocą prawa naturalnego czy pozytywnego. Dlatego przedmiotem ślubowania nie może być np. uczestnictwo we mszy św. niedzielnej lub świątecznej, bo do tego jesteśmy zobowiązani na mocy prawa Bożego i kościelnego. Ślubowanie jest ważne gdy następuje w sposób wolny i świadomy. Osoba, która podejmuje duchową adopcję spełnia zaszczytny akt ofiary. Chociaż dziecka nigdy nie zobaczy, nie przytuli do serca to broni jego życia. Poprzez wypowiadaną modlitwę, prosi Jezusa o zmianę nastawienia rodziców do zagrożonego dziecka i zrozumienie, że rodzina jest niezastąpioną wspólnotą. Panie Jezu za wstawiennictwem Twej Matki Maryi, która urodziła Cię z miłością i za wstawiennictwem świętego Józefa, człowieka zawierzenia, który opiekował się Tobą po urodzeniu proszę Cię w intencji tego dziecka nienarodzonego dziecka, które duchowo adoptowałam, a które znajduje się w niebezpieczeństwie zagłady. Proszę, daj rodzicom miłość i odwagę, aby swoje dziecko pozostawili przy życiu, które Ty sam mu przeznaczyłeś. Amen. Duchowa Adopcja leczy ponadto zranienia wewnętrzne spowodowane grzechem aborcji, pozwala odzyskać wiarę w Miłosierdzie Boże. Dar konkretnej, osobistej modlitwy dla osoby podejmującej adopcję pomaga kształtować charakter, walczyć z egoizmem, uwrażliwia na potrzeby innych i uzdalnia do postrzegania miłości i daru płodności oczyma Boga. Uczy też systematycznej modlitwy i pogłębia kontakt z P. Bogiem. Pomaga też odkrywać sens nieraz może zaniedbanych praktyk ascetycznych, a ponadto podjęta przez małżonków przyczynia się do odrodzenia wspólnej modlitwy w rodzinie. Duchową adopcję przez złożenia przyrzeczenia można podjąć w dowolnym czasie, ale tradycją staje się jej podjęcie w Święto Zwiastowania i wtedy zakończenie przypadnie w Wigilię Bożego Narodzenia. Zapraszamy do włączenia się w to wielkie dzieło modlitwy o szacunek dla każdego ludzkiego życia. duchowa adopcja Czy wiesz wszystko o Duchowej Adopcji Dziecka Poczętego Co to jest Duchowa Adopcja? Duchowa adopcja jest modlitwą w intencji dziecka, którego życie w łonie matki jest zagrożone. Trwa 9 miesięcy i polega na codziennym odmawianiu jednej tajemnicy różańcowej: radosnej, bolesnej lub chwalebnej (Ojcze Nasz, 10 Zdrowaś Maryjo, Chwała Ojcu) oraz specjalnej modlitwy w intencji dziecka i jego rodziców. Do modlitwy można dołączyć dowolnie wybrane dodatkowe postanowienia. Jakie mogą być dodatkowe postanowienia? Dodatkowymi postanowieniami mogą być np. często spowiedź i Komunia Święta, adoracja Najświętszego Sakramentu, czytanie Pisma Świętego, post o chlebie i wodzie, walka 18 19

11 z nałogami, pomoc osobom potrzebującym, dodatkowe modlitwy (litanie, nowenny, koronki ). Należy podejmować postanowienia realne, mając na uwadze indywidualne możliwości ich wypełnienia. Czy można podejmować Duchową Adopcję bez dodatkowych postanowień? Tak. Dodatkowe postanowienia nie są obowiązkowe, choć adoptujący chętnie je podejmują. Jak powstała Duchowa Adopcja? Powstała po objawieniach w Fatimie, stając się odpowiedzią na wezwanie Matki Bożej do modlitwy różańcowej, pokuty i zadośćuczynienia za grzechy, które najbardziej ranią Jej Niepokalane Serce. W roku 1987 została przeniesiona do Polski. Pierwszy ośrodek Duchowej Adopcji powstał w kościele ojców Paulinów w Warszawie. Stąd rozprzestrzenia się na cały kraj i poza jego granice. Jakie są owoce Duchowej Adopcji? Duchowa Adopcja skutecznie leczy głębokie zranienia wewnętrzne spowodowane grzechem aborcji. Pozwala matkom odzyskać wiarę w Boże Miłosierdzie, przynosząc pokój ich sercom. Jako bardzo konkretny, bezinteresowny i osobisty dar (modlitwy, ofiary i post), pomaga w szczególności ludziom młodym kształtować charakter, walczyć z egoizmem, odkrywać radość odpowiedzialnego rodzicielstwa, uzdalniając do postrzegania miłości i daru płodności oczyma Boga. Ucząc systematycznej modlitwy i pozytywnego działania pogłębia kontakt z Bogiem. Pomaga odkrywać głęboki sens zaniedbanych praktyk ascetycznych. Może się stać czynnikiem odrodzenia wspólnej modlitwy i miłości w rodzinie. Kto może podejmować Duchową Adopcję? Każdy: osoby świeckie, konsekrowane, mężczyźni, kobiety, ludzie w każdym wieku. Jedynie dzieci podejmują ją pod opieką rodziców. Ile razy można podjąć Duchowa Adopcję? Można podejmować ją wielokrotnie, pod warunkiem wypełnienia poprzednich zobowiązań. Czy trzeba za każdym razem składać przyrzeczenie? Tak Czy można adoptować więcej niż jedno dziecko? Każdorazowe przyrzeczenie Duchowej Adopcji dotyczy tylko jednego dziecka. Skąd pewność, ze Bóg wysłucha mojej modlitwy? Naszą pewność opieramy na wierze we wszechmoc i nieograniczone miłosierdzie Boże. Bóg jest Dawcą Życia i Jego wolą jest, by każde poczęte dziecko żyło i było otoczone miłością rodziców. Czy jest grzechem, jeżeli danego dnia zapomni się odmówić modlitwę? Zapomnienie nie jest grzechem. Grzechem jest świadome i dobrowolne zlekceważenie składanego Bogu przyrzeczenia. Czy przerywa się Duchową Adopcję, gdy zaniedbało się modlitwę przez dłuższy czas? Długa przerwa (miesiąc, dwa) przerywa Duchową Adopcję. Należy wtedy ponowić przyrzeczenie i starać się je dotrzymać. W wypadku krótkiej przerwy należy Duchową Adopcję kontynuować, przedłużając modlitwę o opuszczone dni. Czy Duchową Adopcję mogą podejmować osoby żyjące w związkach niesakramentalnych? Tak, podobnie jak i osoby rozwiedzione. Czy ważna jest Duchowa Adopcja podjęta w czasie nabożeństwa transmitowanego przez radio? Tak. Czy przyrzeczenia Duchowej Adopcji muszą być składane w formie uroczystej, wyłącznie w kościele w obecności kapłana? Wskazane jest, by przyrzeczenia były przeprowadzane uroczyście, chociaż można je złożyć także prywatnie. Czy Duchową Adopcję mogą podejmować osoby, które nie uczestniczyły w przygotowaniach chore, niepełnosprawne, w sędziwym wieku? Tak. Mogą podejmować prywatnie. Wypada podać zainteresowanym minimum informacji na ten temat. W jaki sposób można złożyć przyrzeczenia prywatnie? Należy odczytać formułę przyrzeczenia (najlepiej pod krzyżem lub obrazem Matki Bożej) i od tego momentu przez kolejnych dziewięć miesięcy odmawiać jedną dowolnie wybrana tajemnicę różańca oraz modlitwę w intencji dziecka i rodziców. Dla zapamiętania dobrze jest zapisać datę rozpoczęcia i zakończenia modlitwy. Jaki termin rozpoczęcia Duchowej Adopcji jest najlepszy? Duchową adopcję można podjąć w dowolnym dniu roku. Tradycją staje się jednak podejmowanie Duchowej Adopcji w uroczystość Zwiastowania Pańskiego. Wtedy zakończenie dziewięciomiesięcznej modlitwy wypada w Wigilię Bożego Narodzenia. Korespondencyjny Kurs Biblijny Pedagogiczny Akademii Ignatianum w Krakowie organizuje Korespondencyjny Kurs Biblijny. Celem kursu jest ułatwienie poznania i rozumienia ksiąg Pisma Świętego. W kursie może brać udział każdy zainteresowany Pismem Świętym. Kurs prowadzony jest w wersji tradycyjnej (papierowej) oraz elektronicznej. Podstawowe informacje o kursie można uzyskać na stronie internetowej: oraz pod podanym adresem owym lub pocztowym. zmarek@jezuici.pl zmarek@ignatianum.edu.pl ks. Zbigniew Marek SJ ul. Zaskale 1, Kraków Kurs Biblijny 20 21

Ewangelia wg św. Jana. Rozdział 4

Ewangelia wg św. Jana. Rozdział 4 Ewangelia wg św. Jana Rozdział 4 Gdy Jezus dowiedział się, że faryzeusze usłyszeli, iż Jezus pozyskuje więcej uczniów i więcej chrzci niż Jan, 2 (Chociaż Jezus nie chrzcił, lecz Jego uczniowie), 3 Opuścił

Bardziej szczegółowo

W imię Ojca i Syna i Ducha Świętego

W imię Ojca i Syna i Ducha Świętego W imię Ojca i Syna i Ducha Świętego Sens życia Gdy na początku dnia czynię z wiarą znak krzyża, wymawiając słowa "W imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego", Bóg uświęca cały czas i przestrzeń, która otworzy

Bardziej szczegółowo

Biblia dla Dzieci. przedstawia. Kobieta Przy Studni

Biblia dla Dzieci. przedstawia. Kobieta Przy Studni Biblia dla Dzieci przedstawia Kobieta Przy Studni Autor: Edward Hughes Ilustracje: Lazarus Redakcja: Ruth Klassen Tłumaczenie: Joanna Kowalska Druk i oprawa: Bible for Children www.m1914.org 2014 Bible

Bardziej szczegółowo

Biblia dla Dzieci przedstawia. Kobieta Przy Studni

Biblia dla Dzieci przedstawia. Kobieta Przy Studni Biblia dla Dzieci przedstawia Kobieta Przy Studni Autor: Edward Hughes Ilustracje: Lazarus Redakcja: Ruth Klassen Tłumaczenie: Joanna Kowalska Druk i oprawa: Bible for Children www.m1914.org 2014 Bible

Bardziej szczegółowo

GDY UROCZYSTOŚĆ PRZYRZECZEŃ ODBYWA SIĘ PODCZAS MSZY ŚWIĘTEJ

GDY UROCZYSTOŚĆ PRZYRZECZEŃ ODBYWA SIĘ PODCZAS MSZY ŚWIĘTEJ GDY UROCZYSTOŚĆ PRZYRZECZEŃ ODBYWA SIĘ PODCZAS MSZY ŚWIĘTEJ Po Ewangelii OPIEKUN kandydatów do ślubowania zwraca się do Celebransa: Ojcze, obecni tu kandydaci pragną podczas tej Eucharystii, w uroczystość

Bardziej szczegółowo

ROK SZKOLNY 2016/2017

ROK SZKOLNY 2016/2017 ROK SZKOLNY 2016/2017 Podstawowe kryteria przedmiotowego systemu oceniania z religii dla klas I Ocena celująca: uczeń: spełnia wymagania na ocenę bardzo dobrą; czynnie uczestniczy w życiu swojej parafii;

Bardziej szczegółowo

Do młodzieży O polskim katolicyzmie O przyszłym pokoleniu kapłanów O kulcie Najświętszego Serca Pana Jezusa...

Do młodzieży O polskim katolicyzmie O przyszłym pokoleniu kapłanów O kulcie Najświętszego Serca Pana Jezusa... Spis treści 238 Myśli zawsze ważne... 5 Życiorys kard. A. Hlonda... 7 Myśli noworoczne...18 Wielkopostne myśli... 20 O zadaniach kobiety... 22 O idei świętowojciechowej...24 O świadomym macierzyństwie...

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA Z RELIGII. 1. Świadkowie Chrystusa

WYMAGANIA Z RELIGII. 1. Świadkowie Chrystusa WYMAGANIA Z RELIGII 1. Świadkowie Chrystusa często nie przynosi go na lekcje. definiuje, czym jest lęk; określa sposoby odnoszenia się do Boga na wzór Jezusa. potrafi podać z nauczyciela zasady życia wspólnoty

Bardziej szczegółowo

ADWENT, BOŻE NARODZENIE I OKRES ZWYKŁY

ADWENT, BOŻE NARODZENIE I OKRES ZWYKŁY Archidiecezjalny Program Duszpasterski ADWENT, BOŻE NARODZENIE I OKRES ZWYKŁY ROK A Komentarze do niedzielnej liturgii słowa Poznań 2007/2008 25 Adwent I Niedziela Adwentu 2 grudnia 2007 Iz 2, 1-5 Ps 122

Bardziej szczegółowo

KRYTERIUM WYMAGAŃ Z RELIGII. Uczeń otrzymujący ocenę wyższą spełnia wymagania na ocenę niższą.

KRYTERIUM WYMAGAŃ Z RELIGII. Uczeń otrzymujący ocenę wyższą spełnia wymagania na ocenę niższą. KRYTERIUM WYMAGAŃ Z RELIGII Uczeń otrzymujący ocenę wyższą spełnia wymagania na ocenę niższą. KLASA I Semestr I Ocena dopuszczająca -Umie wykonać znak krzyża, -Zna niektóre modlitwy i wymaga dużej pomocy

Bardziej szczegółowo

Jezus prowadzi. Wydawnictwo WAM - Księża jezuici

Jezus prowadzi. Wydawnictwo WAM - Księża jezuici Jezus prowadzi Elementarz dziecka bożego 1 Wydawnictwo WAM - Księża jezuici Jezus prowadzi Elementarz dziecka bożego 1 Drogi przyjaciół Pana Jezusa Księża Jezuici - Wydawnictwo WAM 1 Pan Jezus gromadzi

Bardziej szczegółowo

drogi przyjaciół pana Jezusa

drogi przyjaciół pana Jezusa Jezus prowadzi ElEmEnta rz dziecka bożego 1 Podręcznik do religii dla I klasy szkoły podstawowej drogi przyjaciół pana Jezusa Wydawnictwo WAM Księża Jezuici rozdział 1 Jezus nas kocha pragniemy Go poznawać

Bardziej szczegółowo

Czym jest Duchowa Adopcja dziecka poczętego?

Czym jest Duchowa Adopcja dziecka poczętego? Czym jest Duchowa Adopcja dziecka poczętego? - modlitwą w obronie poczętego dziecka, - osobistym wypełnieniem Jasnogórskich Ślubów Narodu, - pomocą dla osób cierpiących z powodu grzechu aborcji. Duchowa

Bardziej szczegółowo

Bp H. Tomasik: Przed nami czas zadań

Bp H. Tomasik: Przed nami czas zadań W najbliższą niedzielę zakończy się Rok Wiary. Jakie będą jego owoce? Biskup Henryk Tomasik przedstawia kilka propozycji: poszanowanie dnia świętego, systematyczne uczestnictwo w niedzielnej Mszy Świętej,

Bardziej szczegółowo

ZESPÓŁ SZKÓŁ INTEGRACYJNYCH IM. POWSTAŃCÓW WIELKOPOLSKICH W INOWROCŁAWIU

ZESPÓŁ SZKÓŁ INTEGRACYJNYCH IM. POWSTAŃCÓW WIELKOPOLSKICH W INOWROCŁAWIU ZESPÓŁ SZKÓŁ INTEGRACYJNYCH IM. POWSTAŃCÓW WIELKOPOLSKICH W INOWROCŁAWIU JAN PAWEŁ II ORĘDOWNIK RODZINY NASZA SPOŁECZNOŚĆ SZKOLNA ŁĄCZY SIĘ Z TYMI SŁOWAMI PAMIĘTAMY 27 kwietnia 2015 roku odbył się w naszej

Bardziej szczegółowo

KOŚCIÓŁ IDŹ TY ZA MNIE

KOŚCIÓŁ IDŹ TY ZA MNIE SPOTKANIE 6 KOŚCIÓŁ Dla ułatwienia poszczególne zadania oznaczone są symbolami. Legenda pozwoli Ci łatwo zorientować się w znaczeniu tych symboli: IDŹ TY ZA MNIE Pewien mężczyzna miał zwyczaj mówić w każdą

Bardziej szczegółowo

Ze Zmartwychwstałym w społeczeństwie. Podręcznik do religii dla I klasy szkoły zawodowej

Ze Zmartwychwstałym w społeczeństwie. Podręcznik do religii dla I klasy szkoły zawodowej Ze Zmartwychwstałym w społeczeństwie Podręcznik do religii dla I klasy szkoły zawodowej Człowiek sumienia 19 Każdy dzień życia człowieka wypełniony jest dużymi i małymi wyborami. To one nadają ludzkiemu

Bardziej szczegółowo

Nabożeństwo powołaniowo-misyjne

Nabożeństwo powołaniowo-misyjne Nabożeństwo powołaniowo-misyjne Nabożeństwo powołaniowo-misyjne (Wystawienie Najświętszego Sakramentu) K: O Boże, Pasterzu i nauczycielu wiernych, któryś dla zachowania i rozszerzenia swojego Kościoła

Bardziej szczegółowo

VI DIECEZJALNA PIELGRZYMKA ŻYWEGO RÓŻAŃCA

VI DIECEZJALNA PIELGRZYMKA ŻYWEGO RÓŻAŃCA ZELATOR wrzesień2015 3 VI DIECEZJALNA PIELGRZYMKA ŻYWEGO RÓŻAŃCA Sobota, 3 października, 2015 Niniejszy numer Zelatora ukazuje się głównie ze względu na VI Diecezjalną pielgrzymkę Żywego Różańca do Łagiewnik.

Bardziej szczegółowo

MISJE ŚW. W PARAFII TRÓJCY ŚWIĘTEJ W LEŚNICY

MISJE ŚW. W PARAFII TRÓJCY ŚWIĘTEJ W LEŚNICY MISJE ŚW. W PARAFII TRÓJCY ŚWIĘTEJ W LEŚNICY 24.02. 4.03.2018 SOBOTA 18.00 UROCZYSTE ROZPOCZĘCIE MISJI ŚWIĘTYCH NIEDZIELA MSZE ŚW. Z NAUKĄ OGÓLNĄ, 7.00, 8.30, 10.30, 16.00, 15.00 GORZKIE ŻALE PONIEDZIAŁEK

Bardziej szczegółowo

Program Misji Świętej w Gromadnie września 2015 r.

Program Misji Świętej w Gromadnie września 2015 r. Program Misji Świętej w Gromadnie 06-13 września 2015 r. Niedziela Dzień Święty Porządek Mszy świętych, tak jak w niedziele z uroczystym wprowadzeniem misjonarzy Godz. 10.00 Godz. 18.00 Godz. 20.30 Poniedziałek

Bardziej szczegółowo

ZELATOR. wrzesień2016

ZELATOR. wrzesień2016 ZELATOR wrzesień2016 www.zr.diecezja.pl 7 W ROKU NADZWYCZAJNEGO JUBILEUSZU MIŁOSIERDZIA Serdecznie zapraszamy wszystkich zelatorów i członków Żywego Różańca do udziału w pielgrzymce do Łagiewnik. Odbędzie

Bardziej szczegółowo

Archidiecezjalny Program Duszpasterski ROK B OKRES PASCHALNY. Komentarze do niedzielnej liturgii słowa

Archidiecezjalny Program Duszpasterski ROK B OKRES PASCHALNY. Komentarze do niedzielnej liturgii słowa Archidiecezjalny Program Duszpasterski ROK B OKRES PASCHALNY Komentarze do niedzielnej liturgii słowa Poznań 2008/2009 17 18 II Niedziela Wielkanocna 19 kwietnia 2009 Dz 4,32-35 Ps 118 1 J 5,1-6 J 20,19-31

Bardziej szczegółowo

Uczeń spełnia wymagania na ocenę dopuszczającą, oraz: - wykazuje w jaki sposób powstała Biblia. - opisuje symbole Ewangelistów w sztuce sakralnej

Uczeń spełnia wymagania na ocenę dopuszczającą, oraz: - wykazuje w jaki sposób powstała Biblia. - opisuje symbole Ewangelistów w sztuce sakralnej WYMAGANIA EDUKACYJNE NA POSZCZEGÓLNE OCENY Religia klasa 5 : oceny dopuszczająca i dostateczna : oceny dobra, bardzo dobra, celująca Uwaga dotycząca oceniania na każdym poziomie wymagań: Aby uzyskać kolejną,

Bardziej szczegółowo

Kryteria ocen z religii klasa IV

Kryteria ocen z religii klasa IV Kryteria ocen z religii klasa IV dopuszczający znajomość podstawowych modlitw chrześcijańskich: Ojcze nasz, Pozdrowienie Anielskie..., formuła spowiedzi świętej, warunki sakramentu pokuty, wyjaśnienie

Bardziej szczegółowo

Bóg Ojciec kocha każdego człowieka

Bóg Ojciec kocha każdego człowieka 1 Bóg Ojciec kocha każdego człowieka Bóg kocha mnie, takiego jakim jestem. Raduje się każdym moim gestem. Alleluja Boża radość mnie rozpiera, uuuu (słowa piosenki religijnej) SŁOWA KLUCZE Bóg Ojciec Bóg

Bardziej szczegółowo

Modlitwa zawierzenia rodziny św. Janowi Pawłowi II

Modlitwa zawierzenia rodziny św. Janowi Pawłowi II 3 Modlitwa zawierzenia rodziny św. Janowi Pawłowi II Tobie, Ojcze Święty, zawierzamy naszą rodzinę. Wypraszaj nam łaski, abyśmy byli silni mocą Chrystusa. Módl się, aby nasza rodzina, wierna swemu sakramentalnemu

Bardziej szczegółowo

SPOTKANIE 1B KOMUNIKACJA MIĘDZYLUDZKA. BUDZENIE POTRZEBY

SPOTKANIE 1B KOMUNIKACJA MIĘDZYLUDZKA. BUDZENIE POTRZEBY SPOTKANIE 1B KOMUNIKACJA MIĘDZYLUDZKA. BUDZENIE POTRZEBY KOMUNIKOWANIA SIĘ OD KOMUNIKACJI DO KOMUNII. Spotkanie rozpoczynamy modlitwą do Ducha Świętego z prośbą o dar przemawiania i wsłuchiwania się w

Bardziej szczegółowo

Kościół Boży w Chrystusie PODSTAWA PROGRAMOWA DLA SZKÓŁ PONADPODSTAWOWYCH

Kościół Boży w Chrystusie PODSTAWA PROGRAMOWA DLA SZKÓŁ PONADPODSTAWOWYCH Kościół Boży w Chrystusie PODSTAWA PROGRAMOWA DLA SZKÓŁ PONADPODSTAWOWYCH CHARAKTERYSTYKA: Program przeznaczony jest dla uczniów szkół ponadpodstawowych: liceum, technikum oraz szkół zawodowych. Katechezy

Bardziej szczegółowo

ZAPROSZENIE NA MISJE PARAFIALNE 9 marca - 16 marca 2014 rok BÓG JEST MIŁOŚCIĄ

ZAPROSZENIE NA MISJE PARAFIALNE 9 marca - 16 marca 2014 rok BÓG JEST MIŁOŚCIĄ ZAPROSZENIE NA MISJE PARAFIALNE 9 marca - 16 marca 2014 rok BÓG JEST MIŁOŚCIĄ DRODZY PARAFIANIE! W dniach od 9 16 marca nasza Wspólnota przeżywać będzie Misje parafialne. Tak jak przed ponad dwoma tysiącami

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne klasy I - III

Wymagania edukacyjne klasy I - III Wymagania edukacyjne klasy I - III Wymagania edukacyjne opracowane zostały na podstawie: 1.Podstawy Programowej Katechezy Kościoła Katolickiego 2.Programu Nauczania Religii 3.Dyrektorium Katechetycznego

Bardziej szczegółowo

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z RELIGII KLASA I

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z RELIGII KLASA I PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z RELIGII KLASA I I. Cele nauczania: Katecheza jest wychowaniem w wierze dzieci i młodzieży. Obejmuje przede wszystkim wyjaśnianie nauki chrześcijańskiej, podawanej w sposób

Bardziej szczegółowo

ŚWIĘTYMI BĄDŹCIE. MATKA ZOFIA CZESKA

ŚWIĘTYMI BĄDŹCIE. MATKA ZOFIA CZESKA s. M. Renata Pawlak, prezentka s. M. Aurelia Patrzyk, prezentka ŚWIĘTYMI BĄDŹCIE. MATKA ZOFIA CZESKA wiek: klasy IV - VI czas: 45 minut cele ogólne: dydaktyczny: zapoznanie z osobą Sł. B. Zofii Czeskiej

Bardziej szczegółowo

były wolne od lęków wyjaśnia, czym charakteryzuje się postępowanie ludzi, którzy mają nadzieję. z tęsknotami Jezusa

były wolne od lęków wyjaśnia, czym charakteryzuje się postępowanie ludzi, którzy mają nadzieję. z tęsknotami Jezusa I. Świadkowie Chrystusa 2 3 4 5 6 określa sposoby odnoszenia się do Boga na wzór Jezusa wyjaśnia, czym charakteryzuje się postępowanie ludzi, którzy mają nadzieję. określa sposoby odnoszenia się do Boga

Bardziej szczegółowo

FORMACJA POCZĄTKOWA DO STANU DZIEWIC

FORMACJA POCZĄTKOWA DO STANU DZIEWIC SKORZESZYCE, 14.V.2010 FORMACJA POCZĄTKOWA DO STANU DZIEWIC (propozycja tematów) I ETAP (ROZEZNANIE POWOŁANIA) CZAS: około 1 roku CEL: ZROZUMIENIE I PRZYJĘCIE BOŻEGO WEZWANIA ZAPOZNANIE Z CHARYZMATEM ZAKOŃCZENIE:

Bardziej szczegółowo

Trójca Święta wzór doskonałej wspólnoty

Trójca Święta wzór doskonałej wspólnoty Trójca Święta wzór doskonałej wspólnoty Prawda o Bogu w Trójcy Jedynym należy do największych tajemnic chrześcijaństwa, której nie da się zgłębić do końca. Można jedynie się do niej zbliżyć, czemu mają

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne i kryteria oceniania z religii uczniów klasy I-III w Szkole Podstawowej nr 4 w Poznaniu

Wymagania edukacyjne i kryteria oceniania z religii uczniów klasy I-III w Szkole Podstawowej nr 4 w Poznaniu Wymagania edukacyjne i kryteria oceniania z religii uczniów klasy I-III w Szkole Podstawowej nr 4 w Poznaniu Przedmiotowy system oceniania z katechezy jest zgodny z wewnątrzszkolnym systemem oceniania.

Bardziej szczegółowo

DUCH ŚWIĘTY O DZIEWCZYNCE U STUDNI

DUCH ŚWIĘTY O DZIEWCZYNCE U STUDNI SPOTKANIE 5 DUCH ŚWIĘTY Dla ułatwienia poszczególne zadania oznaczone są symbolami. Legenda pozwoli Ci łatwo zorientować się w znaczeniu tych symboli: O DZIEWCZYNCE U STUDNI Mała dziewczynka stała z dziadkiem

Bardziej szczegółowo

- uczeń posiadł wiedzę i umiejętności znacznie przekraczające program nauczania katechezy

- uczeń posiadł wiedzę i umiejętności znacznie przekraczające program nauczania katechezy Kryteria oceniania z religii kl. I gimnazjum Ocena celująca - uczeń posiadł wiedzę i umiejętności znacznie przekraczające program nauczania katechezy - twórczo rozwija własne uzdolnienia oraz dba o własną

Bardziej szczegółowo

Cele nauczania w ramach przedmiotu - religia.

Cele nauczania w ramach przedmiotu - religia. Cele nauczania w ramach przedmiotu - religia. Katecheza jest wychowaniem w wierze dzieci i młodzieży. Obejmuje przede wszystkim wyjaśnianie nauki chrześcijańskiej, podawanej w sposób systematyczny i całościowy

Bardziej szczegółowo

Uroczystość przebiegła godnie, spokojnie, refleksyjnie właśnie. W tym roku szczęśliwie się zbiegła z wielkim świętem Zesłania Ducha Świętego.

Uroczystość przebiegła godnie, spokojnie, refleksyjnie właśnie. W tym roku szczęśliwie się zbiegła z wielkim świętem Zesłania Ducha Świętego. Uroczystość rocznicowa po I Komunii wieńczy świąteczny festiwal eucharystyczny w większości polskich parafii. Dekoracje w kościołach przeważnie wytrzymują osiem błogosławionych dni. Stroje komunijne wyciągnięte

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA Z RELIGII NA POSZCZEGÓLNE OCENY W KLASIE IV

WYMAGANIA Z RELIGII NA POSZCZEGÓLNE OCENY W KLASIE IV WYMAGANIA Z RELIGII NA POSZCZEGÓLNE OCENY W KLASIE IV Rozdział I Żyję w przyjaźni z Jezusem - charakteryzuje postawę przyjaciela Jezusa - wymienia warunki przyjaźni z Jezusem praktykowanie pierwszych piątków

Bardziej szczegółowo

Akt poświęcenia narodu polskiego Sercu Jezusowemu

Akt poświęcenia narodu polskiego Sercu Jezusowemu 3 Akt poświęcenia narodu polskiego Sercu Jezusowemu Panie Jezu, my, naród polski, przed Tobą na kolana upadamy. Wobec Nieba i ziemi wyznajemy: Ty jesteś Bogiem naszym, Zbawicielem naszym, Ty jesteś Królem

Bardziej szczegółowo

Ewangelizacja O co w tym chodzi?

Ewangelizacja O co w tym chodzi? Ewangelizacja O co w tym chodzi? Droga małego ewangelizatora ;) Warsztaty ewangelizacyjne: 11 maja 2013 r. Ks. Tomek Moch, Diecezjalna Diakonia Ewangelizacji Ruchu Światło-Życie Archidiecezja Warszawska

Bardziej szczegółowo

Adwent i Narodzenie Pańskie

Adwent i Narodzenie Pańskie Kościół dom czekający na każdego Adwent i Narodzenie Pańskie CZŁOWIEK ISBN 9788387487645 Wydawca: Archidiecezja Poznańska Redakcja: ks. Szymon Stułkowski Ilustracja (str. tytułowa): Stanisław Barbacki

Bardziej szczegółowo

PRACA ZBIOROWA ELŻBIETA GIL, NINA MAJ, LECH PROKOP. ILUSTROWANY KATALOG POLSKICH POCZTÓWEK O TEMATYCE JAN PAWEŁ II. PAPIESKIE CYTATY I MODLITWY.

PRACA ZBIOROWA ELŻBIETA GIL, NINA MAJ, LECH PROKOP. ILUSTROWANY KATALOG POLSKICH POCZTÓWEK O TEMATYCE JAN PAWEŁ II. PAPIESKIE CYTATY I MODLITWY. PRACA ZBIOROWA ELŻBIETA GIL, NINA MAJ, LECH PROKOP. ILUSTROWANY KATALOG POLSKICH POCZTÓWEK O TEMATYCE JAN PAWEŁ II. PAPIESKIE CYTATY I MODLITWY. CZĘŚĆ I b OPRACOWAŁ I WYKONAŁ LECH PROKOP, UL. ZAMKOWA 2/1,

Bardziej szczegółowo

Adoracja na I niedzielę Adwentu. Pieśń na wystawienie Najświętszego Sakramentu. Modlitwa wynagradzająca za odrzucony dar życia: Panie Jezu, Chryste!

Adoracja na I niedzielę Adwentu. Pieśń na wystawienie Najświętszego Sakramentu. Modlitwa wynagradzająca za odrzucony dar życia: Panie Jezu, Chryste! Adoracja na I niedzielę Adwentu Pieśń na wystawienie Najświętszego Sakramentu Modlitwa wynagradzająca za odrzucony dar życia: Panie Jezu, Chryste! Gromadzimy się u stóp Twoich na początku Adwentu, który

Bardziej szczegółowo

2. Na to zaś wszystko przyobleczcie miłość, która jest więzią doskonałości (Kol 3, 14).

2. Na to zaś wszystko przyobleczcie miłość, która jest więzią doskonałości (Kol 3, 14). Miłość jest cnotą teologalną, dzięki której miłujemy Boga nade wszystko dla Niego samego, a naszych bliźnich jak siebie samych ze względu na miłość Boga. 1. "Bóg jest miłością" (1 J 4, 8. 16): miłość jest

Bardziej szczegółowo

Tytuł jednostki Treści Wymagania uczeń potrafi Nabywane postawy Uwagi

Tytuł jednostki Treści Wymagania uczeń potrafi Nabywane postawy Uwagi Rozkład materiału do podręcznika W rodzinie dla 3 klasy liceum oraz 4 technikum zgodnego z Programem nauczania religii nr AZ-4-01/10 (liceum) oraz AZ-6-01/10 (technikum) Grupa tematyczna Tytuł jednostki

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne i kryteria oceniania z religii uczniów klasy I w Szkole Podstawowej nr 4 w Poznaniu

Wymagania edukacyjne i kryteria oceniania z religii uczniów klasy I w Szkole Podstawowej nr 4 w Poznaniu Wymagania edukacyjne i kryteria oceniania z religii uczniów klasy I w Szkole Podstawowej nr 4 w Poznaniu Przedmiotowy system oceniania z katechezy jest zgodny z wewnątrzszkolnym systemem oceniania. Ocenianie

Bardziej szczegółowo

Wybór podstawowych myśli z nauczania Kościoła o ludzkiej płciowości..

Wybór podstawowych myśli z nauczania Kościoła o ludzkiej płciowości.. Wybór podstawowych myśli z nauczania Kościoła o ludzkiej płciowości.. 1. Trudności dziś a) kiedyś kultura była przesiąknięta szacunkiem dla wartości, strzegła tych wartości, by je zachowywać, b) dziś dzieci

Bardziej szczegółowo

Jezus przed swoim ukrzyżowaniem w modlitwie do Ojca wstawiał się za swoimi uczniami (i za nami).

Jezus przed swoim ukrzyżowaniem w modlitwie do Ojca wstawiał się za swoimi uczniami (i za nami). Lekcja 3 na 20 października 2018 A nie tylko za nimi proszę, ale i za tymi, którzy przez ich słowo uwierzą we mnie. Aby wszyscy byli jedno, jak Ty, Ojcze, we mnie, a Ja w tobie, aby i oni w nas jedno byli,

Bardziej szczegółowo

WSTĘP. Ja i Ojciec jedno jesteśmy (J 10, 30).

WSTĘP. Ja i Ojciec jedno jesteśmy (J 10, 30). WSTĘP Ja i Ojciec jedno jesteśmy (J 10, 30). Wszyscy potrzebujemy ojca, tęsknimy za nim: dzieci i dorośli, mężczyźni i kobiety, świeccy i duchowni. Ojcostwo jest wpisane w każdą komórkę naszego ciała,

Bardziej szczegółowo

Na zakończenie nauki w klasie IV uczeń potrafi:

Na zakończenie nauki w klasie IV uczeń potrafi: Na zakończenie nauki w klasie IV uczeń potrafi: - dostrzega działanie Boga w świecie - potrafi odczytać przesłanie dekalogu i poznanych tekstów biblijnych - rozwiązuje sytuacje konfliktowe w duchu przesłania

Bardziej szczegółowo

Wpisany przez Redaktor niedziela, 20 listopada :10 - Poprawiony niedziela, 20 listopada :24

Wpisany przez Redaktor niedziela, 20 listopada :10 - Poprawiony niedziela, 20 listopada :24 Jubileuszowy Akt Przyjęcia Jezusa Chrystusa za Króla i Pana Nieśmiertelny Królu Wieków, Panie Jezu Chryste, nasz Boże i Zbawicielu! W Roku Jubileuszowym 1050-lecia Chrztu Polski, w roku Nadzwyczajnego

Bardziej szczegółowo

Kryteria ocen z religii kl. 4

Kryteria ocen z religii kl. 4 Kryteria ocen z religii kl. 4 Ocena celująca - spełnia wymagania w zakresie oceny bardzo dobrej - prezentuje treści wiadomości powiązane ze sobą w systematyczny układ - samodzielnie posługuje się wiedzą

Bardziej szczegółowo

Dlaczego chrześcijańskie wychowanie?

Dlaczego chrześcijańskie wychowanie? Dlaczego chrześcijańskie wychowanie? Wychowuj chłopca odpowiednio do drogi, którą ma iść, a nie zejdzie z niej nawet w starości Prz. 22,6 Rodzic w wychowaniu matka Anna poświęciła Samuela Bogu przed narodzeniem

Bardziej szczegółowo

KRÓTKI KATECHIZM DZIECKA PRZYGOTOWUJĄCEGO SIĘ DO PIERWSZEJ SPOWIEDZI I KOMUNII ŚWIĘTEJ

KRÓTKI KATECHIZM DZIECKA PRZYGOTOWUJĄCEGO SIĘ DO PIERWSZEJ SPOWIEDZI I KOMUNII ŚWIĘTEJ KRÓTKI KATECHIZM DZIECKA PRZYGOTOWUJĄCEGO SIĘ Materiały wykorzystywane w przygotowywaniu dziecka do I Spowiedzi i Komunii świętej w Parafii Alwernia DO PIERWSZEJ SPOWIEDZI I KOMUNII ŚWIĘTEJ KRÓTKI KATECHIZM

Bardziej szczegółowo

Podziękowania dla Rodziców

Podziękowania dla Rodziców Podziękowania dla Rodziców Tekst 1 Drodzy Rodzice! Dziękujemy Wam za to, że jesteście przy nas w słoneczne i deszczowe dni, że jesteście blisko. Dziękujemy za Wasze wartościowe rady przez te wszystkie

Bardziej szczegółowo

K R Y T E R I A O C E N I A N I A z katechezy w zakresie klasy VI szkoły podstawowej

K R Y T E R I A O C E N I A N I A z katechezy w zakresie klasy VI szkoły podstawowej K R Y T E R I A O C E N I A N I A z katechezy w zakresie klasy VI szkoły podstawowej Kryteria w zakresie oceny niedostatecznej Uczeń : - nie spełnia wymagań koniecznych na ocenę dopuszczającą, - odmawia

Bardziej szczegółowo

MODLITWA KS. BISKUPA

MODLITWA KS. BISKUPA MODLITWA KS. BISKUPA Panie Jezu Chryste, Ty dałeś nam swoją Rodzicielkę Maryję, której sławny obraz czcimy, jako Matkę gotową nieustannie pomagać; + spraw, abyśmy gorliwie wypraszając Jej macierzyńską

Bardziej szczegółowo

Modlitwa powierzenia się św. Ojcu Pio

Modlitwa powierzenia się św. Ojcu Pio 3 Modlitwa powierzenia się św. Ojcu Pio Święty Ojcze Pio, przed złem broń mnie, pod płaszcz Twej opieki pomóż mi chronić się zawsze i wszędzie, w dobrym i uczciwym życiu umacniaj mnie, w ostatniej godzinie

Bardziej szczegółowo

KRYTERIA OCEN Z RELIGII

KRYTERIA OCEN Z RELIGII KRYTERIA OCEN Z RELIGII Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który: posiada religijne wykraczające poza program nauczania i potrafi je zaprezentować, jest bardzo aktywny na lekcji, chętnie włącza się w dyskusje

Bardziej szczegółowo

LITURGIA DOMOWA. Modlitwy w rodzinach na niedziele Adwentu Spis treści. Gliwice 2017 [Do użytku wewnętrznego]

LITURGIA DOMOWA. Modlitwy w rodzinach na niedziele Adwentu Spis treści. Gliwice 2017 [Do użytku wewnętrznego] Spis treści LITURGIA DOMOWA Wstęp do Liturgii Domowej w Okresie Adwentu 2017 r.... 2 Spotkania na niedziele Adwentu: I Niedziela Adwentu [B]... 3 II Niedziela Adwentu [B]... 4 III Niedziela Adwentu [B]...

Bardziej szczegółowo

List Pasterski na Adwent AD 2018

List Pasterski na Adwent AD 2018 List Pasterski na Adwent AD 2018 Czuwajcie, bo nie wiecie, kiedy czas ten nadejdzie (Mk 13, 33) Umiłowani w Chrystusie Bracia i Siostry Narodowego Kościoła Katolickiego, Kiedy wraz z dzisiejszą niedzielą

Bardziej szczegółowo

Uczniowie otrzymują na kartkach (lub katecheta przypina na tablicy) rebus 1 :

Uczniowie otrzymują na kartkach (lub katecheta przypina na tablicy) rebus 1 : Spragnieni wody i miłości Scenariusz lekcji religii przygotowującej do Kolędników Misyjnych 2014 Cele katechetyczne wymagania ogólne: ukazanie potrzeby działalności misyjnej w Indiach; zachęcanie uczniów

Bardziej szczegółowo

Nowenna do Chrystusa Króla Autor: sylka /04/ :21

Nowenna do Chrystusa Króla Autor: sylka /04/ :21 Nowenna do Chrystusa Króla Autor: sylka1989-07/04/2011 21:21 NOWENNA KU CZCI JEZUSA PRAWDZIWEGO KRÓLA Ta prosta nowenna jest szczególnym hojnym darem naszego Pana. W związku z tym Jezus da wyjątkowe tajemnice

Bardziej szczegółowo

INTENCJE MODLITWY RÓŻAŃCOWEJ 2017 rok STYCZEŃ. Intencja ewangelizacyjna:

INTENCJE MODLITWY RÓŻAŃCOWEJ 2017 rok STYCZEŃ. Intencja ewangelizacyjna: INTENCJE MODLITWY RÓŻAŃCOWEJ 2017 rok STYCZEŃ Aby wszyscy chrześcijanie dochowując wierności nauczaniu Pana, angażowali się przez modlitwę i miłość braterską na rzecz przywrócenia pełnej jedności kościelnej

Bardziej szczegółowo

Gazetka parafii pod wezwaniem Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Lubszy

Gazetka parafii pod wezwaniem Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Lubszy Gazetka parafii pod wezwaniem Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Lubszy MICHAŁOWICE nr 12/2014 (266) LUBSZA 23-30 marca 2014 r + Słowa Ewangelii według św. Jana Jezus przybył do miasteczka samarytańskiego,

Bardziej szczegółowo

Świątynia Opaczności Bożej - Łagiewniki. Akt oddania się Bożenu Miłosierdziu Historia obrazu Jezusa Miłosiernego. Obraz "Jezu ufam Tobie"

Świątynia Opaczności Bożej - Łagiewniki. Akt oddania się Bożenu Miłosierdziu Historia obrazu Jezusa Miłosiernego. Obraz Jezu ufam Tobie Łagiewniki Świątynia Opaczności Bożej - Akt oddania się Bożenu Miłosierdziu Historia obrazu Jezusa Miłosiernego Obraz "Jezu ufam Tobie" Obraz "Jezu ufam Tobie" został namalowany po raz pierwszy w historii

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne z religii dla klasy VIII

Wymagania edukacyjne z religii dla klasy VIII Wymagania edukacyjne z religii dla klasy VIII ROZDZIAŁ CELUJĄCY BARDZO DOBRY DOBRY DOSTATECZNY DOPUSZCZAJĄCY NIEDOSTATECZNY I. ODPOWIEDZIALNI ZA ŚWIAT 2. Aktywnie uczestniczy w lekcji i biegle posługuje

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z RELIGII

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z RELIGII WYMAGANIA EDUKACYJNE Z RELIGII - klasa I Opracowała: Grażyna Gąsior Ks. Paweł Sulicki dopuszczający 1znajomość przynajmniej jednej modlitwy chrześcijańskiej, 2wyjaśnienie pojęć: Bóg, człowiek, dobro, zło

Bardziej szczegółowo

- Focolari - - Domowy Kościół - Droga Neokatechumenalna

- Focolari - - Domowy Kościół - Droga Neokatechumenalna Katecheza rodzinna - Focolari - - Domowy Kościół - Droga Neokatechumenalna RUCH FOCOLARI JEDNOŚĆ KOMUNIA WSPÓLNOTA DUCHOWOŚĆ KOMUNII SOBÓR WATYKAŃSKI II JAN PAWEŁ II BENEDYKT XVI OD 1967 R. RUCH NOWE NOWY

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA EDUKACYJNE I KRYTERIA OCENIANIA Z RELIGII W KLASACH I VIII i III gimn.

WYMAGANIA EDUKACYJNE I KRYTERIA OCENIANIA Z RELIGII W KLASACH I VIII i III gimn. Ocena CELUJĄCA WYMAGANIA EDUKACYJNE I KRYTERIA OCENIANIA Z RELIGII W KLASACH I VIII i III gimn. uczeń spełnia wymagania określone w zakresie oceny bardzo dobrej, twórczo rozwija swoje uzdolnienia, dba

Bardziej szczegółowo

Kryteria oceniania z religii na etapie edukacji wczesnoszkolnej

Kryteria oceniania z religii na etapie edukacji wczesnoszkolnej Kryteria oceniania z religii na etapie edukacji wczesnoszkolnej Ocenę w nauczaniu wczesnoszkolnym traktujemy jako środek wspierania ucznia, wzmacniania pozytywnej postawy wobec ludzi i Boga. Nie jest to

Bardziej szczegółowo

MODLITWA MODLITWA. Dla ułatwienia poszczególne zadania oznaczone są symbolami. Legenda pozwoli Ci łatwo zorientować się w znaczeniu tych symboli:

MODLITWA MODLITWA. Dla ułatwienia poszczególne zadania oznaczone są symbolami. Legenda pozwoli Ci łatwo zorientować się w znaczeniu tych symboli: SPOTKANIE 8 MODLITWA MODLITWA Nauczyciel zebrał swoich uczniów i zapytał: -Skąd bierze początek modlitwa? Pierwszy uczeń odpowiedział: -Z potrzeby. Dla ułatwienia poszczególne zadania oznaczone są symbolami.

Bardziej szczegółowo

SŁOWO BISKUPA GLIWICKIEGO NA III NIEDZIELĘ ADWENTU. Bądźmy uczniami Chrystusa

SŁOWO BISKUPA GLIWICKIEGO NA III NIEDZIELĘ ADWENTU. Bądźmy uczniami Chrystusa SŁOWO BISKUPA GLIWICKIEGO NA III NIEDZIELĘ ADWENTU Bądźmy uczniami Chrystusa Drodzy Bracia i Siostry, umiłowani Diecezjanie! W niedzielę 2-go grudnia rozpoczęliśmy czas świętego Adwentu. Adwent to czas

Bardziej szczegółowo

Ogólnie: Na ocenę celującą zasługuje uczeń, który wyraźnie wykracza poza poziom osiągnięć edukacyjnych przewidzianych dla danego etapu kształcenia.

Ogólnie: Na ocenę celującą zasługuje uczeń, który wyraźnie wykracza poza poziom osiągnięć edukacyjnych przewidzianych dla danego etapu kształcenia. KRYTERIA OCENIANIA z katechezy w zakresie I klasy szkoły podstawowej do programu nr AZ-1-01/10 i podręcznika nr AZ-11-01/10-RA-1/11 Jesteśmy w rodzinie Jezusa pod redakcją ks. Stanisława Łabendowicza Kryteria

Bardziej szczegółowo

Wymagania zgodne z programem AZ /1 i AZ-2-01/1

Wymagania zgodne z programem AZ /1 i AZ-2-01/1 WYMAGANIA EDUKACYJNE NA POSZCZEGÓLNE STOPNIE Z RELIGII Wymagania zgodne z programem AZ - 1-01/1 i AZ-2-01/1 Klasa II Ocena Wymagania programowe Uczeń: celujący - zna dobrze historię zbawienia od stworzenia

Bardziej szczegółowo

Zespół Szkół nr 21 w Bydgoszczy. Informacja zwrotna RELIGIA szkoła podstawowa klasa 4

Zespół Szkół nr 21 w Bydgoszczy. Informacja zwrotna RELIGIA szkoła podstawowa klasa 4 Zespół Szkół nr 21 w Bydgoszczy Informacja zwrotna RELIGIA szkoła podstawowa klasa 4 Opracowanie: mgr Violetta Kujacińska mgr Małgorzata Lewandowska Zasady: IZ może być ustna lub pisemna, IZ pisemną przekazujemy

Bardziej szczegółowo

GRAŻYNA KOWALCZYK. Zadanie finansowane ze środków Narodowego Programu Zdrowia na lata

GRAŻYNA KOWALCZYK. Zadanie finansowane ze środków Narodowego Programu Zdrowia na lata GRAŻYNA KOWALCZYK SĄ TYLKO DWA SPOSOBY NA ŻYCIE. JEDEN TO ŻYCIE TAK, JAKBY NIC NIE BYŁO CUDEM. DRUGI TO ŻYCIE TAK, JAKBY WSZYSTKO BYŁO CUDEM (Albert Einstein) Wykaz rzeczy niszczących i zagrażających życiu

Bardziej szczegółowo

Co to jest? SESJA 1 dla RODZICÓW

Co to jest? SESJA 1 dla RODZICÓW SAKRAMENT POJEDNANIA Co to jest? SESJA 1 dla RODZICÓW Znaki Gotowości Czy twoje dziecko czasem Chce się modlić do Boga? Mówi Przepraszam bez podpowiadania? Przebacza innym nawet wtedy, gdy nie mówi przepraszam?

Bardziej szczegółowo

SZKOLENIE INSTYTUT STUDIÓW NAD RODZINĄ IM. ABP. KAZIMIERZA MAJDAŃSKIEGO LIDERÓW POLONIJNYCH W ZAKRESIE DORADZTWA

SZKOLENIE INSTYTUT STUDIÓW NAD RODZINĄ IM. ABP. KAZIMIERZA MAJDAŃSKIEGO LIDERÓW POLONIJNYCH W ZAKRESIE DORADZTWA INSTYTUT STUDIÓW NAD RODZINĄ IM. ABP. KAZIMIERZA MAJDAŃSKIEGO I POLSKA MISJA KATOLICKA W ANGLII zapraszają na SZKOLENIE LIDERÓW POLONIJNYCH W ZAKRESIE DORADZTWA RODZINNEGO POMAGAM SOBIE-POMAGAM INNYM pod

Bardziej szczegółowo

- uczeń posiadł wiedzę i umiejętności znacznie przekraczające program nauczania katechezy

- uczeń posiadł wiedzę i umiejętności znacznie przekraczające program nauczania katechezy Kryteria oceniania z religii klasa II gimnazjum Ocena celująca - uczeń posiadł wiedzę i umiejętności znacznie przekraczające program nauczania katechezy - twórczo rozwija własne uzdolnienia oraz dba o

Bardziej szczegółowo

Przyszłość zaczyna się dzisiaj, nie jutro.

Przyszłość zaczyna się dzisiaj, nie jutro. A.D. 2014 JUBILEUSZ 25-LECIA PARAFII NMP KRÓLOWEJ POLSKI W NASUTOWIE W ROKU KANONIZACJI BŁ. JANA PAWŁA II Rok 2014 dla Wspólnoty Parafialnej w Nasutowie jest okazją do dziękczynienia i radosnego śpiewania

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z RELIGII DLA KLASY I SP Zgodne z programem nauczania nr AZ-1-01/10

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z RELIGII DLA KLASY I SP Zgodne z programem nauczania nr AZ-1-01/10 WYMAGANIA EDUKACYJNE Z RELIGII DLA KLASY I SP Zgodne z programem nauczania nr AZ-1-01/10 Celujący: ze zrozumieniem wykonuje znak krzyża św. samodzielnie odtworzy z pamięci modlitwę Aniele Boży, Zdrowaś

Bardziej szczegółowo

250 ROCZNICA USTANOWIENIA ŚWIĘTA NAJŚWIĘTSZEGO SERCA PANA JEZUSA

250 ROCZNICA USTANOWIENIA ŚWIĘTA NAJŚWIĘTSZEGO SERCA PANA JEZUSA W pierwszy piątek miesiąca 6 lutego 2015 r. przeżywaliśmy 250. rocznicę ustanowienia na ziemiach polskich liturgicznego święta Najświętszego Serca Pana Jezusa. Papież Klemens XIII ustanawiając to święto,

Bardziej szczegółowo

SŁUŻYĆ BOGU TO SZUKAĆ DRÓG DO LUDZKICH SERC

SŁUŻYĆ BOGU TO SZUKAĆ DRÓG DO LUDZKICH SERC SŁUŻYĆ BOGU TO SZUKAĆ DRÓG DO LUDZKICH SERC NOWENNA Z KSIĘDZEM JERZYM POPIEŁUSZKO W INTENCJI BUDOWANIA CYWILIZACJI MIŁOŚCI TOWARZYSTWO UNIWERSYTECKIE FIDES ET RATIO ZA WIEDZĄ KURII METROPOLITALNEJ WARSZAWSKIEJ

Bardziej szczegółowo

Chwila medytacji na szlaku do Santiago.

Chwila medytacji na szlaku do Santiago. Chwila medytacji na szlaku do Santiago. Panie, chcę dobrze przeżyć moją drogę do Santiago. I wiem, że potrzebuje w tym Twojej pomocy. cucopescador@gmail.com 1. Każdego rana, o wschodzie słońca, będę się

Bardziej szczegółowo

Modlitwa o wstawiennictwo na drodze całego życia

Modlitwa o wstawiennictwo na drodze całego życia 3 Modlitwa o wstawiennictwo na drodze całego życia Święty Andrzeju Bobolo, który tak umiłowałeś Jezusa jako swojego Pana, że oddałeś Mu siebie na służbę aż do męczeńskiej śmierci. Proszę Cię, wspieraj

Bardziej szczegółowo

MATKI BOŻEJ MIKOŁOWSKIEJ

MATKI BOŻEJ MIKOŁOWSKIEJ ODPUST KU CZCI MATKI BOŻEJ MIKOŁOWSKIEJ MATKI MIŁOSIERDZIA INFORMACJE O LITURGII Bazylika św. Wojciecha w Mikołowie 4 sierpnia 2019 r. 1 INFORMACJE OGÓLNE Przewodniczy abp Wiktor Skworc, metropolita katowicki

Bardziej szczegółowo

Chrzest Święty to pierwszy i najpotrzebniejszy sakrament, który gładzi grzechy, daje nam godność dziecka Bożego oraz czyni członkiem Kościoła.

Chrzest Święty to pierwszy i najpotrzebniejszy sakrament, który gładzi grzechy, daje nam godność dziecka Bożego oraz czyni członkiem Kościoła. I. Sakramenty 1. Chrzest Co to jest Chrzest Święty? Chrzest Święty to pierwszy i najpotrzebniejszy sakrament, który gładzi grzechy, daje nam godność dziecka Bożego oraz czyni członkiem Kościoła. Udzielamy

Bardziej szczegółowo

MIŁOSIERNI WE WSPÓLNOCIE

MIŁOSIERNI WE WSPÓLNOCIE III. W : MIŁOSIERNI WE WSPÓLNOCIE 38 Miłosierni jak Ojciec. Dni wspólnoty Ruchu Światło-Życie w roku 2016/2017 D Temat: Wspólnota miejscem doświadczania miłosierdzia PRZEBIEG Zawiązanie wspólnoty Wprowadzenie

Bardziej szczegółowo

KRYTERIA OCENIANIA Z KATECHEZY Szkoła Podstawowa - klasy I, II, III OCENA CELUJĄCA

KRYTERIA OCENIANIA Z KATECHEZY Szkoła Podstawowa - klasy I, II, III OCENA CELUJĄCA KRYTERIA OCENIANIA Z KATECHEZY Szkoła Podstawowa - klasy I, II, III OCENA CELUJĄCA 1. Uczeń spełnia kryteria na ocenę bardzo dobrą i jego wiedza wykracza poza program 2. Rozwija swoje zdolności i zainteresowania

Bardziej szczegółowo

Studium Katechetyczne Wychowując w Wierze tłumaczenie po Polsku. OBJAWIENIE W PIŚMIE ŚWIĘTYM I TRADYCJI

Studium Katechetyczne Wychowując w Wierze tłumaczenie po Polsku. OBJAWIENIE W PIŚMIE ŚWIĘTYM I TRADYCJI Polish FF Curriculum Translation in Polish Studium Katechetyczne Wychowując w Wierze tłumaczenie po Polsku. OBJAWIENIE W PIŚMIE ŚWIĘTYM I TRADYCJI 1. Objawienie: Pismo Św. i Tradycja a. Pismo Święte: Części,

Bardziej szczegółowo

PLAN MISJI ŚWIĘTYCH W PARAFII ŚW. MICHAŁA ARCHANIOŁA W SKRZYSZOWIE

PLAN MISJI ŚWIĘTYCH W PARAFII ŚW. MICHAŁA ARCHANIOŁA W SKRZYSZOWIE PLAN MISJI ŚWIĘTYCH W PARAFII ŚW. MICHAŁA ARCHANIOŁA W SKRZYSZOWIE 10.04-18.04.2019 10.04.2019 ŚRODA 18.00 Msza św. - rozpoczęcie Misji św. 11.04.2019 CZWARTEK Chrzest "Trzeba się wam na nowo narodzić

Bardziej szczegółowo

Zapraszamy do Szkoły Modlitwy Jana Pawła II środa, 21 września :33

Zapraszamy do Szkoły Modlitwy Jana Pawła II środa, 21 września :33 Jan Paweł II nadal wskazuje nam kierunek duchowego wzrastania. Musimy z wielką troską starać się o wypłynięcie na głębię. Służy temu m.in. Szkoła Modlitwy Jana Pawła II, która powstała przy Centrum Nie

Bardziej szczegółowo

Najczęściej o modlitwie Jezusa pisze ewangelista Łukasz. Najwięcej tekstów Chrystusowej modlitwy podaje Jan.

Najczęściej o modlitwie Jezusa pisze ewangelista Łukasz. Najwięcej tekstów Chrystusowej modlitwy podaje Jan. "Gdy Jezus przebywał w jakimś miejscu na modlitwie i skończył ją, rzekł jeden z uczniów do Niego: «Panie, naucz nas się modlić, jak i Jan nauczył swoich uczniów». Łk 11,1 Najczęściej o modlitwie Jezusa

Bardziej szczegółowo

Podsumowanie ankiet rekolekcyjnych. (w sumie ankietę wypełniło 110 oso b)

Podsumowanie ankiet rekolekcyjnych. (w sumie ankietę wypełniło 110 oso b) Podsumowanie ankiet rekolekcyjnych. (w sumie ankietę wypełniło 0 oso b) Czy sposób przeprowadzenia rekolekcji (cztery niedziele, zamiast czterech kolejnych dni) był lepszy od dotychczasowego? (=tak; =nie)

Bardziej szczegółowo

TROSKA O RODZINĘ I KOŚCIÓŁ

TROSKA O RODZINĘ I KOŚCIÓŁ TROSKA O RODZINĘ I KOŚCIÓŁ Święto Świętej Rodziny przypomina nam o roli rodzinnego domu w życiu Zbawiciela i wszystkich którzy przez chrzest święty należą do Jego Kościoła. Święto Świętej Rodziny, Jezusa,

Bardziej szczegółowo