XLII Liceum Ogólnokształcące im. M. Konopnickiej w Warszawie

Transkrypt

1 MIIĘDZYSZKOLNY IINTERDYSCYPLIINARNY KONKURSU Z PRZEDMIIOTÓW PRZYRODNIICZYCH PIIRAMIIDA Regulamin 1. Organizatorem konkursu jest: XLII Liceum Ogólnokształcące im. Marii Konopnickiej w Warszawie 2. Konkurs przeznaczony jest dla uczniów warszawskich szkół średnich 3. Celem Konkursu jest: propagowanie nauk przyrodniczych, a w szczególności matematyki, fizyki, biologii i chemii wśród uczniów szkół ponadgimnazjalnych, możliwość sprawdzenia wiedzy i umiejętności uczniów w konfrontacji z uczniami innych szkół, zachęcanie jak największej liczby uczniów do lepszego opanowania treści programowych i poszerzenia wiadomości z tych przedmiotów, rozbudzanie wśród uczniów zainteresowania przedmiotami przyrodniczymi; rozwijanie uzdolnień oraz podnoszenie ogólnego poziomu wiedzy i umiejętności, aktywizowanie nauczycieli do pracy nie tylko z uczniami szczególnie uzdolnionymi, pokazanie korelacji między przedmiotami przyrodniczymi, kształtowanie umiejętności współdziałania w grupie celem rozwiązania danego problemu, doskonalenie umiejętności interpersonalnych. 4. Przebieg konkursu Konkurs jest międzyszkolny - trzyetapowy: I etap do 19 lutego 2018 r. Informacja o konkursie na stronie szkoły oraz na facebooku dn r. oraz rozesłanie informacji do warszawskich szkół drogą elektroniczną lub pocztą; Nauczyciele przedmiotów przyrodniczych w poszczególnych szkołach na podstawie przykładowego zestawu zadań (załącznik nr 2) zamieszczonego w informacjach o konkursie typują ze szkoły maksymalnie dwa zespoły trzyosobowe, które przystąpią do II etapu; Informacja o uczniach biorących udział w II etapie powinna być przesłana przez koordynatora szkolnego etapu do organizatora na adres elawrona@o2.pl nie później jak do r.(formularz zgłoszeniowy w załączniku nr1) r. - ogłoszenie listy zespołów biorących udział w II etapie konkursu na stronie szkoły, na facebooku. Przekazanie drogą mailową do poszczególnych szkół informacji dotyczących II etapu (w szczególności sposobu logowania na platformę).

2 II etap odbędzie się 28 lutego 2018 r. o godz Uczniowie będą musieli zalogować się na platformę i licząc od godz w czasie 60 minut rozwiązać zadania z matematyki, fizyki, chemii i biologii. Zadania będą jedno- lub dwupunktowe. Mogą to być zadania zakodowane, gdzie uczniowie odpowiedź do zadania muszą zakodować zgodnie z poleceniem w trzech kratkach (podobnie jak na maturze na poziomie rozszerzonym z matematyki) r.- ogłoszenie wyników II etapu konkursu na stronie szkoły i na facebooku oraz przesłanie drogą elektroniczną do poszczególnych szkół. III etap odbędzie się 9 kwietnia 2018 r. o godz w XLII LO im. M. Konopnickiej, ul. Madalińskiego 22 w Warszawie 1) Uczniowie przed przystąpieniem do III etapu wylosują przedmiot, z którego w trakcie trwania konkursu wykonają doświadczenie. 2) Trzyosobowe zespoły z poszczególnych szkół przystąpią do intelektualnej bitwy trwającej 120 minut. Uczniowie muszą wykonać doświadczenie (fizyczne, chemiczne lub biologiczne). Sformułować problem badawczy, postawić hipotezę, zrobić jego opis, zapisać obserwacje lub wyniki i podać wnioski. Poprawnie wykonane doświadczenie gwarantuje 15 punktów; Uczniowie muszą pisemnie rozwiązać po pięć zadań otwartych z przedmiotów: matematyka, fizyka, chemia i biologia (za każde zadanie można otrzymać maksymalnie 3 punkty). UWAGA: należy zwrócić uwagę, że na wykonanie niektórych doświadczeń potrzeba około 120 minut 5. Za organizację i przebieg III etapu międzyszkolnego konkursu odpowiada Przewodniczący Komisji Konkursowej XLII LO im M. Konopnickiej w Warszawie powołanej przez organizatora konkursu. Uczestnictwo w III etapie międzyszkolnym jest możliwe wyłącznie po okazaniu dokumentu tożsamości i w wypadku kiedy dane są zgodne z danymi podanymi w formularzu zgłoszenia przesłanym przez daną szkołę. Uczestnicy konkursu zgłaszają się z opiekunem z danej szkoły. W czasie rozwiązywania zadań otwartych można korzystać z kalkulatora prostego. Uczestnik przynosi ze sobą tylko przybory kreślarskie. Prace zostaną ocenione przez Zespół Oceniający, a opracowane wyniki przedstawione Komisji Konkursowej. Laureatami konkursu zostają 3 zespoły trzyosobowe, które uzyskały najwyższą liczbę punktów. Ogłoszenie wyników III etapu nastąpi najpóźniej do dnia r. 2

3 6. Tematyka konkursu Tematyka konkursu będzie obejmowała wiedzę z przedmiotów przyrodniczych zawartą w Podstawie programowej kształcenia ogólnego dla liceum ogólnokształcącego, Szczególną uwagę należy zwrócić na: podejmowanie przez ucznia działań o charakterze twórczym stawianie hipotez, uogólnianie, dostrzeganie analogii, formułowanie pytań, dobieranie kontrprzykładów, formułowanie wniosków, definicji lub twierdzeń na podstawie analizy podanego tekstu o charakterze matematycznym, fizycznym, biologicznym czy też chemicznym, argumentowanie postawionych tez w języku odpowiednim dla danego przedmiotu, W rozwiązywaniu zadań konkursowych uczeń powinien wykazać się umiejętnościami: odkrywania prawidłowości, uogólniania, uzasadniania i weryfikowania hipotez oraz stosowania pojęć i narzędzi charakterystycznych dla danego przedmiotu do rozwiązywania problemów. 7. Gala finałowa - rozdanie nagród odbędzie się dnia roku o godz w XLII LO im. M. Konopnickiej w Warszawie. Uwaga! Objęcie patronatem niniejszego konkursu przez Mazowieckiego Kuratora Oświaty nie oznacza wpisania tego przedsięwzięcia na listę tzw. konkursów kuratoryjnych realizowanych w ramach rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 29 stycznia 2002 r. w sprawie organizacji oraz sposobu przeprowadzania konkursów, turniejów i olimpiad (Dz. U. z 2002 r., Nr 13 poz. 125 ze zm.). 3

4 MIIĘDZYSZKOLNY IINTERDYSCYPLIINARNY KONKURSU Z PRZEDMIIOTÓW PRZYRODNIICZYCH PIIRAMIIDA Program konkursu r. - informacje o konkursie Piramida zamieszczenie regulaminu, planu i przykładowego zestawu zadań na stronie internetowej szkoły oraz na facebooku. Rozesłanie informacji do warszawskich szkół średnich drogą elektroniczną lub pocztą r. - zamknięcie listy zgłoszeń uczestników przystępujących do II etapu r. - II etap konkursu realizowany na platformie r. - ogłoszenie wyników II etapu konkursu (wyłonienie max 10 zespołów do uczestnictwa w finale) r. o godz.9.00 III etap - finał konkursu Piramida (w budynku XLII LO im. M. Konopnickiej w Warszawie przy ul. Madalińskiego 22) r. - rozstrzygnięcie konkursu. Zamieszczenie wyników na stronie szkoły, facebooku i przesłanie drogą elektroniczną do szkół biorących udział w finale. Zaproszenie na galę finałową r. o godz gala finałowa konkursu Piramida w XLII LO im. M. Konopnickiej w Warszawie. 4

5 Uczestnik Konkursu organizowanego pod nazwą Piramida oświadcza, że wyraża zgodę na przetwarzanie swoich danych osobowych zawartych w formularzu zgłoszeniowym dla celów związanych z przeprowadzeniem konkursu w zakresie określonym Regulaminem Konkursu (zgodnie z Ustawą z dnia r. o ochronie danych osobowych Dz. U. 97 nr 133 poz. 883.) Załącznik nr 1 Formularz zgłoszenia uczestnictwa w Konkursie Piramida Edycja II - rok szkolny 2017/2018 DANE ZESPOŁU UCZNIOWSKIEGO /Imię i nazwisko, klasa (I; II; III)/ Zespół 1: Zespół 2: DANE SZKOŁY: Nazwa szkoły Ulica.... Kod pocztowy/miasto.... Tel./fax.. NAZWISKO NAUCZYCIELA NADZORUJĄCEGO PRACĘ .. Telefon kontaktowy... 5

6 Załącznik nr 2 Matematyka Zadania ćwiczeniowe II edycji konkursu Piramida 2018 Zadania otwarte Znajdź wszystkie pary liczb naturalnych spełniające równanie 2 + =35. Zagadka Einsteina Krąży legenda, że tę zagadkę wymyślił Albert Einstein. Podobno powiedział też, że 98% ludzi nie jest w stanie jej rozwiązać. Pięciu ludzi mieszka w pięciu różnych domach, z których każdy ma inny kolor. Wszyscy palą pięć różnych marek papierosów i piją pięć różnych napojów. Poza tym jeszcze hodują zwierzęta pięciu różnych gatunków. - Norweg zamieszkuje pierwszy dom - Anglik mieszka w czerwonym domu - Zielony dom znajduje się po lewej stronie domu białego - Duńczyk pija herbatkę - Palacz Rothmansów mieszka obok hodowcy kotów - Mieszkaniec żółtego domu pali Dunhille - Niemiec pali Marlboro - Mieszkaniec środkowego domu pija mleko - Palacz Rothmansów ma sąsiada, który pija wodę - Palacz Pall Malli hoduje ptaki - Szwed hoduje psy - Norweg mieszka obok niebieskiego domu - Hodowca koni mieszka obok żółtego domu - Palacz Philip Morris pija piwo - W zielonym domu pija się kawę Pytanie: Kto hoduje rybki? Z cyfr 1, 2, 3, 4,5 tworzymy liczby czterocyfrowe, o różnych cyfrach. Oblicz sumę wszystkich takich liczb. Środkowe trójkąta prostokątnego opuszczone z wierzchołków kątów ostrych mają długości a i b. Oblicz długość trzeciej środkowej Funkcja f każdej liczbie całkowitej k przyporządkowuje najmniejszą liczbę całkowitą nieujemną m taka, że 5 + jest liczbą całkowitą podzielną przez 4. a) Ile miejsc zerowych ma funkcja w zbiorze 0,1,2,3,100? b) Wyznacz wartość sumy w zależności od, gdzie. 6

7 Zadania zamknięte W pewnym liceum 14% uczniów uczy się języka rosyjskiego, 78% nie uczy się ani języka rosyjskiego, ani włoskiego, 2% uczniów uczy się obu tych języków. Jaki procent uczniów uczy się języka włoskiego? a) 22% b) 10% c) 8% d) 12% e) żadna z wymienionych Na globusie w kształcie kuli o promieniu R zakreślono cyrklem o rozwartości R okrąg (nóżkę cyrkla umieszczono na biegunie) Jaka jest długość narysowanego równoleżnika? a) πr b) 2πR c) 3 d) 2 e) żadna z wymienionych Liczba naturalnych dzielników liczby jest równa a) 16 b) 18 c) 5 d) 7 e) żadna z wymienionych Funkcje f każdej liczbie trzycyfrowej a przyporządkowuje sumę jej cyfr. Dla ilu argumentów f a =20? a) 7 b) 10 c) 3 d) 20 e) żadna z wymienionych Liczba jest podzielona przez: a) jest liczbą pierwszą b) 15 c) 16 d) 17 e) żadna z wymienionych Chemia 2018 Zadania ćwiczeniowe z chemii II edycji konkursu Piramida 2018 Zadania otwarte Oblicz stężenie procentowe roztworu HCl o stężeniu molowym 9,46 mol/dm 3 i gęstości 1,151 g/cm 3. Obecny w powietrzu CO 2 po rozpuszczeniu w wodzie deszczowej może powodować wypłukiwanie skał wapiennych, których głównym składnikiem jest węglan wapnia. Zapisz równanie reakcji odpowiedzialnej za to zjawisko. Naturalny lit składa się z dwóch izotopów, których liczby masowe różnią się o 1. Średnia masa atomowa tego pierwiastka jest równa 6,94 u. Oblicz jego przybliżony skład izotopowy. Zmieszano ze sobą 3 mole reagenta A i 2 mole reagent B, po czym zainicjowano reakcję. Oblicz skład molowy mieszaniny reakcyjnej w stanie równowagi, której stała K = 1.Reakcja przebiega według schematu: A + B = C + D Cukry są niekiedy stosowane jako składniki mieszanin pirotechnicznych. Zapisz równanie reakcji sacharozy z chloranem (VII) potasu, jeżeli wiadomo, że wśród produktów reakcji znajdował się chlorek potasu i produkty całkowitego spalenia sacharozy. 7

8 Zadania zamknięte Oblicz masę substancji o zworze C 2 H 6 O, zawartej w 350 g jej roztworu, o stężeniu molowym 11,65 mol/dm 3 i gęstości 0,893 g/cm 3. a) 200 g b) 100 g c) 210 g d) 220 g e) żadna z wymienionych Która reakcja chemiczna jest bardziej wydajnym źródłem wodoru reakcja glinu z kwasem, czy reakcja glinu z zasadą? a) Reakcja glinu z zasadą b) Obie są jednakowo wydajne c) Reakcja glinu z kwasem d) W żadnej z nich nie otrzymamy wodoru e) Reakcja glinu z zasadą w odpowiednich warunkach temperatury i ciśnienia. Najważniejszym izotopem radu jest 226 Ra. Czas jego połowicznego rozpadu wynosi 1620 lat. Jak długo trwał rozpad próbki tego radionuklidu, jeżeli w czasie obserwacji rozpadło się 93,75% jej początkowej masy? a) 4860 lat b) 6480 lat c) 8100 lat d) 3240 lat e) żadna z wymienionych Zmieszano ze sobą 1 mol reagenta A, 3 mole reagenta B i 5 moli reagenta C. Objętość układu wynosiła 2 dm 3. Oblicz stężenia równowagowe reagentów, wiedząc,że K=1 a reakcja zachodzi według schematu: A + B = C + D a) A = 0,333 mol/dm 3, B = 1,333 mol/dm 3, C = 2,667 mol/dm 3, D = 0,167 mol/dm 3 b) A = 1,333 mol/dm 3, B = 0,333 mol/dm 3, C = 2,667 mol/dm 3, D = 0,167 mol/dm 3 c) A = 0,333 mol/dm 3, B = 1,333 mol/dm 3, C = 0,167 mol/dm 3, D = 2,667 mol/dm 3 d) A = 1,333 mol/dm 3, B = 1,333 mol/dm 3, C = 2,667 mol/dm 3, D = 0,167 mol/dm 3 e) żadna z wymienionych Ile cząsteczek wody weźmie udział w procesie hydrolizy cząsteczki celulozy złożonej z 3000 reszt glukozowych? a) 3001 b) 3000 c) 1500 d) 2999 e) żadna z wymienionych Przykład doświadczenia Doświadczenie - DZIAŁANIE KWASU OCTOWEGO NA WODOROTLENKI Odczynniki: kwas octowy, zasada sodowa, oranż metylowy Sprzęt: zlewki, pipeta Przebieg doświadczenia: Do zlewki wlewamy wodny roztwór kwasu octowego i dodajemy do niego niewielką ilość roztworu oranżu metylowego. Następnie do tego roztworu dodajemy powoli, kroplami, roztwór zasady sodowej. Obserwujemy, czy zachodzą jakieś zmiany. Rysunek: Obserwacje: Wniosek: 8

9 Na rysunku przedstawiono dwa rodzaje kwiatów. Biologia 2018 Zadania ćwiczeniowe z biologii II edycji konkursu Piramida 2018 Zadania otwarte Podaj, który z kwiatów jest wiatropylny. Wybór uzasadnij podając dwa argumenty. I. II. Schemat przedstawia sieć zależności pokarmowych. Każda litera oznacza ogniwo troficzne tej sieci W Z U T S P Na podstawie schematu podaj, ile ogniw troficznych liczy najdłuższy łańcuch troficzny, oraz, które litery odpowiadają konsumentom pierwszego rzędu. Ogniwa troficzne Konsumenci I rzędu.. Częstość crossing-over pomiędzy genami może posłużyć do określenia położenia tych genów względem siebie na chromosomie. Znając odległości między genami przedstaw ich kolejność na chromosomie : a-c=2, a-d=8, d-e=8, d-b=4, c-f=20, b-e=4, b-f=6, e-f=2 W tabeli podano wyniki badań ilości wydalanego moczu i potu przez tego samego człowieka, przy założeniu, że każdego dnia jadł i pił dokładnie tyle samo. Dzień o Mocz (dm 3 ) Pot (dm 3 ) NaCl w moczu (g) NaCl w pocie (g) temperaturze: optymalnej 1,5 0,5 17,0 1,5 niskiej 2,0 0 18,5 0 wysokiej 0,375 2,0 12,5 6,0 Sformułuj problem badawczy na podstawie wyników powyższego doświadczenia.. R 9

10 Obecność symbiotycznych bakterii w przewodzie pokarmowym człowieka jest jednym z warunków jego prawidłowego funkcjonowania. Uzasadnij to stwierdzenia za pomocą jednego argumentu. Zadania zamknięte Poniższe stwierdzenia dotyczące mejozy są prawdziwe z wyjątkiem tego, że: a ) w wyniku mejozy powstają jądra o zredukowanej do połowy liczbie chromosomów b) każde z jąder potomnych po mejozie zawiera tylko jeden z pary chromosomów homologicznych c) u wszystkich organizmów drogą mejozy powstają gamety i zarodniki d) mejoza zapewnia stałość liczby chromosomów dla każdego gatunku e) odpowiedź D i B Daltonizm u ludzi zależy od recesywnego genu sprzężonego z płcią. Córka daltonisty poślubiła mężczyznę nie wykazującego tej cechy. Jaka część ich dzieci i jakiej płci, będzie daltonistami? a) 25% córek b) 25% synów c) 50% córek d) 50% synów e) żadna z wymienionych Ile razy powierzchnia pęcherzyków płucnych człowieka jest większa od powierzchni jego skóry? a) 10 b) 20 c) 40 d) 50 e) żadna z wymienionych Które z wymienionych zwierząt nie mają skrzeli? a) nereidy b) rozwielitki c) błotniarki d)szczeżuje e) żadne z wymienionych Erytrocyty ssaków różnią się od erytrocytów innych kręgowców: a) kształtem b) brakiem jąder c) brakiem mitochondriów d) wszystkimi wymienionymi cechami e) żadna z wymienionych Przykład doświadczenia DOŚWIADCZENIE Badanie aktywności katalazy w komórkach bulwy ziemniaka. Utrzyj na tarce umytego i obranego ze skórki ziemniaka. Z tak otrzymanej miazgi wyciśnij sok. Do dwóch probówek oznaczonych A i B wlej od 2 do 3 cm 3 soku. Probówkę oznaczoną litera A umieść nad palnikiem, zawartość zagotuj. Następnie po ostudzeniu wlej do obu probówek 2 3cm 3 wody utlenionej. Zapisz wynik doświadczenia. Sformułuj problem badawczy i hipotezę. Określ, która probówka jest próbą kontrolną, a która badawczą. Podaj wniosek. 10

11 Fizyka Zadania ćwiczeniowe II edycji konkursu Piramida 2018 Zadania otwarte Krążek walcowy o masie M i promieniu R stacza się bez poślizgu z równi pochyłej o kącie α a) oblicz przyspieszenie punktu O na osi krążka, b) udowodnij, że w ruchu krążka zachowana jest całkowita energia mechaniczna, c) czy pomiędzy krążkiem a równią występuje tarcie? Jeśli tak to wyznacz wartość współczynnika tarcia. Dlaczego tarcie nie powoduje zmiany energii mechanicznej krążka? M R O α g Przy budowie domu wciągamy wiadro z cementem o łącznej masie 15 kg, na wysokość 9 m, ciągnąc za sznur przewieszony przez krążek. Masy krążka i sznura oraz siły oporu można pominąć. Przyspieszenie ziemskie ma wartość 10 m/s2. Jeżeli wytrzymałość sznura wynosi 180 N, to jaki jest najkrótszy możliwy czas podnoszenia, bez zwracania uwagi na prędkość, jaką na koniec będzie miało wiadro. Jądro izotopu radu 224 Ra ulega rozpadowi alfa z czasem połowicznego zaniku około 3,7dnia, zgodnie ze schematem: 224 Ra 220 Rn + 4 He Suma mas jądra radonu i jądra helu jest o 0,0062 u mniejsza od masy jądra radu, gdzie u jest jednostką masy atomowej a) udowodnij, że w układzie odniesienia, w którym jądro radu spoczywało, stosunek energii kinetycznej uzyskanej przez jądro 4 He do energii kinetycznej uzyskanej przez jądro radonu jest równy około 55. b) Próbkę zawierającą izotop 224 Ra zbadano po upływie 13 dni od dostarczenia do laboratorium i ustalono, że po tym czasie próbka zawierała 0,75 mg tego izotopu. Oszacuj masę tego izotopu w chwili dostarczenia do laboratorium. Wahadło, które jest dobrym przybliżeniem wahadła matematycznego, zbudowano z ciężarka o masie 0,1 kg zawieszonego na długiej, cienkiej i nierozciągliwej nici. Na wykresie przedstawiono zależność energii kinetycznej wahadła od czasu. a) Ustal, korzystając z informacji na wykresie, okres drgań wahadła i oblicz jego długość. b) Ustal i zapisz, w których chwilach t w przedziale czasu widocznym na wykresie wychylenie wahadła jest równe połowie amplitudy drgań. Skorzystaj z podanego w zadaniu wykresu zależności energii kinetycznej wahadła od czasu. Używając małego metalowego cylindra zamkniętego tłokiem, który mógł poruszać się praktycznie bez tarcia, wykonano doświadczenie w układzie przedstawionym na rysunku: Gdy wodę w naczyniu podgrzano od temperatury 22 C do 68 C, tłok przesunął się w górę. Ustalono, że objętość powietrza zamkniętego tłokiem zwiększyła się od 125 cm 3 do 144 cm 3. Wyznacz, korzystając tylko z podanych informacji oraz z własności przemian gazowych, temperaturę zera bezwzględnego w skali Celsjusza. 11

12 Zadania zamknięte Gdyby kierunek wirowania Księżyca wokół własnej osi był przeciwny, to ile razy w ciągu jednego miesiąca występowałby pełny cykl zmiany strony Księżyca widocznej z Ziemi? a) 1 b) 2 c) żadna z wymienionych d) 4 e) Nadal oglądalibyśmy stale tylko jedną stronę Księżyca, gdyż nie wiruje on wokół własnej osi. Po naciśnięciu włącznika żarówka zapala się natychmiast, ponieważ elektrony w metalowych przewodach: a) poruszają się z prędkością bliską prędkości światła w próżni, b) poruszają się z prędkością dźwięku w metalu, c) doznają zjawiska dylatacji czasu zgodnie z szczególną teorią względności, d) zachowują się jak ciecz nieściśliwa, e) żadna z wymienionych Dwa pociągi długości 110 m każdy, stojące obok siebie przy peronie, ruszają ze stacji w przeciwnych kierunkach, jeden z przyspieszeniem 1 m/s 2, drugi 1,2 m/s 2. Pasażer na końcu pierwszego pociągu widzi obok drugi pociąg przez a) 0,0s b) 5,0s c) 5,5s d) 10,0s e) żadna z wymienionych Z dużej chmury spadł mały deszcz. W cylindrycznym naczyniu (najprostszym deszczomierzu) poziom wody wzrósł zaledwie o 1 mm, chociaż krople były spore średnia objętość jednej kropli wynosiła 1 mm 3. Ile kropel spadło średnio na 1 m 2? a) 1 b) 1000 c) d) żadna z wymienionych e) do obliczenia trzeba znać powierzchnię dna deszczomierza Spirala grzejna, gdy pracuje pod napięciem sieci, ma moc 400 W. Opór spirali praktycznie nie zależy od jej temperatury. Gdy dwie takie spirale połączymy szeregowo i zestaw podłączymy do tego samego napięcia, w każdej spirali wydzieli się w ciągu sekundy energia: a) 100J b) 200J c) 400J d) 800J e) żadna z wymienionych 12