Utworzenie makrokierunku Ceramika (WIMiC)

Transkrypt

1 Utworzenie makrokierunku Ceramika (WIMiC) W ramach projektu pn. Fabryka Inżynierów możliwe było utworzenie makrokierunku Ceramika na Wydziale Inżynierii Materiałowej i Ceramiki. Projekt Fabryka Inżynierów to część Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, a jego podstawowym celem jest zwiększenie atrakcyjności studiów w AGH oraz lepsze przygotowanie merytoryczne absolwentów/tek do pracy w różnych gałęziach przemysłu. Jest on współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Skąd potrzeba utworzenia makrokierunku Ceramika? Utworzenie makrokierunku Ceramika było odpowiedzią na zapotrzebowanie różnych gałęzi przemysłu, poprzez dostosowanie zakresu kształcenia do potrzeb rynku pracy. Jak podkreśla koordynator zadania dr hab. inż. Robert Filipek Taką potrzebę zasygnalizowali w 2008 roku nasi partnerzy z przemysłu podczas corocznie odbywającego się forum Wydział Przemysł. W związku z powyższym Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki (WIMiC) taką ofertę przygotował - z jednej strony dla studentów/tek, z drugiej strony dla firm zainteresowanych zatrudnieniem absolwentów/tek takiego kierunku. Druga kwestia związana z utworzeniem makrokierunku wynikała z potrzeby pokazania specyfiki wydziału. WIMiC jest jednostką o profilu chemiczno-materiałowotechnologicznym, natomiast koncentruje się przede wszystkim na szeroko rozumianych materiałach ceramicznych. Dotychczasowa oferta kształcenia, na dwóch kierunkach Technologia Chemiczna i Inżynieria Materiałowa, nie odzwierciedlała specyfiki wydziału. Makrokierunek Ceramika stanowić ma uwypuklenie, przedstawienie wprost, specyfiki wydziału jaką są materiały i technologie ceramiczne mówi dr hab. inż. Robert Filipek. Warto podkreślić, że makrokierunek Ceramika jest jedynym i unikalnym w Polsce kierunkiem studiów kształcącym specjalistów dla potrzeb przemysłu ceramicznego oraz przemysłu o profilu ukierunkowanym na produkcję i wykorzystanie materiałów ceramicznych, w tym także w obszarze nanomateriałów i nanotechnologii. Rozwój nowoczesnych technologii materiałowych opiera się głównie na dwóch filarach: chemii materiałów obejmującej procesy chemiczne sterujące technologią otrzymywania 1

2 oraz inżynierii materiałowej, wiążącej budowę materiałów w skali nano- i mikrometrów z ich właściwościami. Nowa strategia kształcenia realizowana przez Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki AGH w ramach makrokierunku Ceramika obejmuje zarówno materiały ceramiczne wytwarzane w technologiach wielkoprzemysłowych, jak również materiały zaawansowane takie, jak: kompozyty ceramiczne, materiały na elektrolity w ogniwach paliwowych, warstwy ceramiczne o specjalnych właściwościach, nanomateriały ceramiczne czy prekursory ceramiczne. Domeną nowego kierunku jest tworzenie mostów pomiędzy technologią, inżynierią materiałową i chemią szeroko rozumianych materiałów i technologii ceramicznych mówi prof. Jerzy Lis Dziekan Wydziału Inżynierii Materiałowej i Ceramiki, kierownik projektu. Specjalności na kierunku Ceramika Makrokierunek Ceramika, a od roku akademickiego 2012/2013 kierunek (w myśl nowej, obowiązującej ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym), był tworzony od podstaw. W pierwszej kolejności opracowane zostały standardy kształcenia oraz programy studiów. Kierunek Ceramika prowadzony jest na studiach I i II stopnia. Specjalności wybierane są na studiach II stopnia i mają charakter interdyscyplinarny. Studenci/tki specjalności Wzornictwo ceramiki i szkła oprócz wiedzy inżynierskiej z zakresu technologii i wiedzy o materiałach, uzyskują informacje na temat sposobu tworzenia artystycznych wzorów oraz mają możliwość nabycia umiejętności związanych z projektowaniem ciekawych wizualnie wyrobów. Zderzają się tutaj rzetelna wiedza inżynierska oraz umiejętności i talent, również artystyczny. Absolwenci/tki tej specjalności mają możliwość podjęcia samodzielnej pracy w warsztatach artystycznych oraz w działach technologicznych lub działach nowego produktu w zakładach przemysłu ceramicznego czy szklarskiego. Druga ze specjalności Materiały dla konserwacji i rewitalizacji to połączenie inżynierskiej wiedzy i umiejętności z zakresu technologii, głównie materiałów szeroko rozumianego budownictwa z informacjami i treściami związanymi ze stylami architektonicznymi. Ważnym elementem kształcenia jest poznanie sposobów i technik konserwacji szkła, witraży i emalii, a także procesów wytwarzania i barwienia szkieł, które mogą być wykorzystane do uzupełniania ubytków szkieł historycznych. Ceramika techniczna i konstrukcyjna to kolejna specjalność, zwana ceramiką zaawansowaną obejmuje ona rozwiązania technologiczne, które dotyczą zwykle produktów (nie produkcji masowej) stosowanych do specjalnych zastosowań, są to krótkie serie, których wartość produkcyjna jest bardzo duża i stanowi niezwykle interesujące połącznie wiedzy technologicznej tworzenia tych materiałów z szeroko rozumianą wiedzą o samych materiałach i ich właściwościach do konkretnych zastosowań np. w medycynie, energetyce, w przemyśle lotniczym, elektronice. Posiadający tą wiedzę 2

3 absolwenci/tki zasilą powstające coraz liczniej małe przedsiębiorstwa specjalizujące się w produkcji ceramiki specjalnej dla potrzeb przemysłu energetycznego, maszynowego, narzędziowego, zbrojeniowego oraz dla medycyny i gałęzi pokrewnych. Materiały dydaktyczne oraz specjalistyczne oprogramowanie W ramach wsparcia, jakim zostało objęte działanie realizowane przez pracowników Wydziału Inżynierii Materiałowej i Ceramiki opracowano i wydrukowano sześć skryptów dla nowo powstałego kierunku: ABCD materiałów ceramicznych, Roman Pampuch Metody matematyczne dla ceramików, Robert Filipek, Krzysztof Szyszkiewicz- Warzecha Termodynamika Dla Ceramików, Katarzyna Tkacz-Śmiech Materiały i technologie ceramiczne od wczoraj do dzisiaj, Roman Pampuch Skrypt do ćwiczeń laboratoryjnych z technologii ceramiki szlachetnej, artystycznej, technicznej i materiałów ogniotrwałych ; redakcja: Lis Jerzy; autorzy: Partyka Janusz, Rapacz-Kmita Alicja, Wójczyk Marek, Szczerba Jacek, Drygalska Ewa, Gajek Marcin, Dul Krzysztof Modelowanie 3D w programie solidworks ; redakcja: Andrzej Janewicz; autorzy: Paweł Hyla, Andrzej Janewicz, Michał Bembenek, Paweł Gara Ponadto do każdego z w/w skryptów stworzono materiały multimedialne wykorzystywane podczas zajęć laboratoryjnych lub ćwiczeniowych. Zakupiono 20 licencji specjalistycznego oprogramowania do projektowania inżynierskiego (Granta Materials Intelligence CES Edu Pac), które według wiedzy koordynatora zadania posiada kilka uczelni w Polsce, a wykorzystywane jest przez wiele kluczowych ośrodków naukowych. Opiera się ono na diagramach Ashby ego i stanowi zaawansowaną i kompletną bazę danych materiałowych w zakresie własności mechanicznych, elektrycznych, optycznych, itp. materiałów inżynierskich. Określając wymagania stawiane dla danego materiału jesteśmy w stanie wybrać optymalny materiał/materiały. Oprogramowanie, które zostało zakupione, Granta Materials Intelligence CES Edu Pac, stanowi jeden z podstawowych elementów kształcenia w zakresie modelowania i projektowania materiałów. Dr hab. inż. R. Filipek mówi: Oprogramowanie to w wersji komercyjnej wykorzystywane jest w przemyśle i przełamuje pewne stereotypy w myśleniu. Chcemy kształcić inżynierów kreatywnych, którzy nie będą powielać rozwiązań, a będą je kreować. Jak podkreśla Andrzej Charchut student pierwszego roku studiów drugiego stopnia: Do studiowania na kierunku Ceramika przekonało mnie profesjonalne podejście prowadzących przedmioty. Od samego początku wiedzieli, czego chcą nas nauczyć oraz jak tego dokonać. Solidnie przekazywana wiedza, a także bardzo ciekawe zajęcia praktyczne w dużym stopniu ułatwiają przyswajanie informacji. Ponadto specyfika 3

4 kierunku pozwala na zapoznanie się z interesującymi, historycznymi faktami z dziedziny budownictwa i sztuki. Bazując na wiedzy pracowników WIMiC opracowane zostało dodatkowo specjalistyczne oprogramowanie w zakresie niektórych aspektów technologicznych takich, jak np. wyciskanie mas, opracowanie i optymalizacja sensorów bazujących na materiałach ceramicznych. W ramach projektu zostało opracowanych 6 programów, które wykorzystywane są na zajęciach laboratoryjno-ćwiczeniowych z przedmiotów: Projektowanie materiałów i komputerowa nauka o materiałach oraz Zaawansowane metody modelowania. Warto również wspomnieć, iż w ramach środków unijnych zostało doposażone obecnie istniejące laboratorium o nowe stanowisko do ćwiczeń w zakresie badań reologicznych światło utwardzalnych mas ceramicznych dla otrzymywania mikroreaktorów. Zakupiono wysokiej klasy reometr obrotowy Physica MCR 302. firmy Anton-Paar. Jest to obecnie jedno z najnowocześniejszych na rynku urządzeń służących do pomiarów właściwości reologicznych płynów i past ceramiczno-metalicznych. Reometr pozwala na wykonanie analiz w warunkach: stałej szybkości ścinania lub stałego naprężenia ścinającego (CSS, CSR). Poza tym, przeznaczony jest do testów pełzania nisko i wysokotemperaturowego płynów oraz testów naprężeń relaksacyjnych. Wykłady krajowych ekspertów oraz Visiting Professors Zajęcia realizowane na kierunku Ceramika zostały wzbogacone o wykłady Visiting Professors z czołowych zagranicznych ośrodków naukowych (m.in. Francji, Niemiec, Szwajcarii, Finlandii), przedstawicieli instytutów branżowych (Instytut Ceramiki i Materiałów Budowlanych) oraz przemysłu krajowego (m.in. Ceramika Paradyż, Zakłady Porcelany Elektrotechnicznej ZAPEL, IEn Oddział Ceramiki CEREL Boguchwała). Jednym z wykładowców był Prof. Michael Bredol z Münster University of Applied Sciences, Niemcy, który wygłosił cykl wykładów zatytułowanych Chemical nanotechnology: colloids and supramolecular forces. Ponadto w roku akademickim 2012/2013 Prof. Claire Peyratout i Prof. Agnes Smith z European Ceramic Centre w Limoges (Francja) wygłoszą wykłady specjalistyczne: Hydraulic binders cements concrete and plasters oraz Clay based minerals materials. Wykłady te skierowane są głównie do studentów/tek studiów II stopnia i połączone są z inicjatywą, która trwa na wydziale od kilku lat, a mianowicie z tzw. seminariami wydziałowymi. Studenci/tki kierunku uczestniczyli m.in. w następujących seminariach: Dr Alain Kounga, New Materials and Techniques in Dentistry Ari Huczkowski, Otaniemi Exemplary Practices in Innovation and Entrepreneurship Prof. Ehrenfried Zschech, Energy-efficient Microelectronics - the Contribution of Materials Science and Engineering 4

5 Dr Oswin Oettinger, Carbon is Future-Some Industrial Perspectives & Challenges Ks. Prof. Michał Heller, Kosmiczne środowisko człowieka Prof. Karen Scrivener, Supplementary Cementitious Materials Microstructure, Kinetics and Durability Prof. Prabhat K. Gupta, Energy Landscape View of Glass Transition and Relaxation Pracownicy realizujący zajęcia na kierunku Ceramika starają się urozmaicić formę przekazu informacji. Jak podkreśla jeden ze studentów: Dobrym rozwiązaniem na prowadzenie zajęć są wyjścia do muzeów, zabytkowych miejsc, czy udział w konferencjach poświęconych renowacjom. Dzięki temu studenci/tki specjalności Materiały dla konserwacji i rewitalizacji mają okazję poznać praktyczne aspekty wiedzy zdobywanej podczas zajęć. Spotykają wtedy specjalistów z branży, z których doświadczenia można zaczerpnąć wiele ważnych informacji. (Jacek Grabski, student pierwszego roku studiów II-go stopnia, specjalność Materiały dla konserwacji i rewitalizacji). Dzięki projektowi możemy jeszcze lepiej kształcić według standardów europejskich i światowych dodaje dr hab. inż. R. Filipek. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 5