TURYSTYCZNA ŚCIEŻKA PIESZA

Transkrypt

1 TURYSTYCZNA ŚCIEŻKA PIESZA W Kielnarowej i okolicach na ok. 4 godziny Liudmyla Prochko 4LTD (52031) Studia I stopnia licencjackie, stacjonarne Wydział Medyczny, WSIiZ Kierunek: Turystyka i rekreacja Prowadzący: mgr Łukasz Stokłosa Zagospodarowanie turystyczne i rekreacyjne Rzeszów, 2015

2 Spis treści Opis trasy pieszej i głównych obiektów... 3 Historia Klasztoru OO. Dominikanów... 3 Historia Kościoła w Borku Starym... 3 Gra terenowa - grupa docelowa... 6 Trasa i główne punkty... 6 Punkty kontrolne... 7 Gra Szyfr Profesora... 8 Materiały... 8 Cel... 8 Fabuła... 8 Zasady... 8 Uwagi... 8 Propozycja zadań do gry... 8 Podsumowanie Bibliografia

3 Opis trasy pieszej i głównych obiektów Szlak pieszy w Kielnarowej zaczynamy z Centrum Turystyki i Rekreacji WSIiZ w Kielnarowej. Idziemy w dół w kierunku północnym, a gdy dojdziemy do skrzyżowania (Zdj. 1) skręcamy w prawo. Następnie po ok. 300 metrach za betonową piwniczką, która znajduje się przy drodze skręcamy w prawo w polną drogę prowadzącą pod górkę. Podążamy Zdj. 1. Skrzyżowanie po wyjściu z CTiR. Źródło: Google Street View. nią aż do rozwidlenia dróg, gdzie należy skręcić w lewo w drogę, która bezpośrednio doprowadzi nas do Klasztoru O.O. Dominikanów. Trasa jest zdecydowanie atrakcyjniejsza od tej prowadzącej główną drogą, ponieważ przemierzamy las i pola, a z wysokości roztacza się malowniczy widok na Pogórze Dynowskie. Historia Klasztoru OO. Dominikanów 2 Od początku istnienia Sanktuarium w Borku Starym pieczę nad nim sprawują dominikanie, którzy swoimi biało - czarnymi habitami wpisali się w krajobraz Jasnej Góry Różańcowej. Dominikanie pojawili się w Polsce w 1222 r. W drugiej połowie XVII wieku dotarli do Borku Starego i w tym miejscu mocno "zapuścili korzenie". Po obejrzeniu klasztoru zmierzamy do kolejnego punktu naszej wycieczki - w stronę Kościoła Parafialnego w Borku Starym. W tym celu po wyjściu z klasztoru skręcamy Zdj. 2. Klasztor OO Dominikanów. Borek Stary. 1 w pierwszą drogę w prawo i idziemy nią ok. 2 km aż dojdziemy do kościoła. Po drodze mijamy jeszcze kapliczkę w Borku Starym (patrz mapa). Historia Kościoła w Borku Starym 3 W roku 1418 istniał w Borku drewniany kościół parafialny św. Piotra i Pawła oraz kaplica pw. Świętego Krzyża i Najświętszej Maryi Panny. Niestety, kościół spalili Tatarzy w roku W roku 1646 w miejsce spalonego przez Tatarów kościoła wybudowano nowy z kamienia. Był on użytkowany do lat dwudziestych XX wieku, wtedy rozebrano go, a materiał wykorzystano do budowy nowej świątyni ( ) 2. ( ) 3. ( ) 3

4 Kościół, który możemy zobaczyć dzisiaj, murowany, trzynawowy, neogotycki z wieżą, wybudowano w latach Został konsekrowany w roku 1939 przez biskupa Franciszka Bardę. W kościele są 3 barokowe ołtarze ze starego kościoła, chrzcielnica z roku 1755, oraz kilka obrazów, w tym obraz Matki Bożej Niepokalanie Poczętej. Obok kościoła znajduje się dzwonnica murowana z 1887 roku. Zdj. 3. Kościół Parafialny w Borku Starym. Źródło: Po wyjściu z kościoła dochodzimy do skrzyżowania i skręcamy w prawo w drogę prowadzącą do Borku Nowego. Następnie po około 500 metrach skręcamy w prawo w mniejszą asfaltową dróżkę, która skróci nam drogę do CTiR. Idziemy ok. 1 km do skrzyżowania z drogą główną, gdzie skręcamy w prawo. Idąc dalej po drodze mijamy jeszcze jedną z kapliczek, których na tym terenie jest bardzo dużo. Po przejściu jeszcze kilometra znajdziemy się na skrzyżowaniu prowadzącym do Centrum Turystyki i Rekreacji WSIiZ, gdzie znajduje się meta naszej trasy (patrz mapa poniżej). Rys. 1. Trasa 4-godzinnej wycieczki pieszej Źródło: Google Maps Moje Mapy 4

5 Dla osób, które chcą uciec od codzienności, 4-godzinna ścieżka piesza przebiegająca przez urzekające krajobrazami tereny okolic Kielnarowej będzie z pewnością świetnym rozwiązaniem. Przemierzając ją można nie tylko wypocząć i zregenerować siły, ale również odwiedzić ciekawe miejsca i zapoznać się z ich historią. Proponowana trasa nie jest ciężka, na pewnych odcinkach prowadzi jednak głównymi drogami, więc trzeba uważać na przejeżdżające samochody. Całkowita jej długość to 10 km. Biorąc pod uwagę postoje i zważając, że niektóre odcinki prowadzą pod górkę, na przejście ścieżki należy zarezerwować około 4 godzin. 5

6 Gra terenowa - grupa docelowa Rodziny z dziećmi to doskonały sposób na rodzinne popołudnie, wspólną zabawę w poszukiwanie Profesora Grupy szkolne przejście trasy gry to wyzwanie, wprowadza element zdrowej rywalizacji, ale uczy także współdziałania (samemu może być trudno rozwiązać zagadkę, ale grupie kilku osób już łatwiej). Młodzi ludzie z pewnością lepiej zapamiętają i miejsce i temat gry - dzięki aktywnemu zaangażowaniu i formie zabawy. Aktywni turyści - to propozycja dla tych turystów, którzy chcą lepiej poznać lokalną specyfikę, którym nie wystarczają ogólne informacje zawarte w różnego rodzaju informatorach. Trasa i główne punkty Zwyczajnie opisana ( po wyjściu z CTIR, kierujecie się w stronę drogi i skręcicie... ) Opisana szyfrem, narysowana za pomocą rebusów, opisana za pomocą zagadek, fragmentów piosenek czy wierszy Zaznaczona na mapie Oznaczona w terenie wstążkami, umówionymi przedmiotami Oznaczona znakami patrolowymi czy też po prostu azymutami Gra terenowa zaplanowana w Kielnarowej z trzema głównymi punktami: CTiR - Klasztor Dominikanów Taberna pod Sosnami (CTiR). Długość trasy 6.3 km. Gra może być przeprowadzona różnych kierunkach. Na całej ścieżce będzie 10 punktów (bazy, odległość ok. 700 m). Rys. 2. Trasa gry 6

7 W każdej bazie (punkt kontrolny) będą zadania z kopertami. Listy mogą znajdować się u określonych osób, które należy znaleźć, a listy wykupić za pomocą hasła albo wykonania zadania. W celu rozwinięcia umiejętności zachowywanie w terenie, można wykorzystać azymuty. Jest to możliwe, i wcale nie takie trudne: Kierunek pn - 0 stopni wsch - 90 stopni pd stopni zach stopni Tabela 1. Azymut Kierunek pn-wsch - 45 stopni pd-wsch stopni pd-zach stopni pn-zach stopni Załóżmy, że na początku idziemy na północ, po 40 krokach mamy obrać azymut 100 stopni. Jeśli po prawej stronie mamy drogę odchodzącą mniej więcej pod kątem prostym, w nią właśnie skręcamy. Analogicznie, idziemy na azymut 300 stopni, mamy skręcić na 175, więc będzie to droga odchodząca ostro po lewej stronie. Jak widać, nie musimy używać tylko ośmiu podstawowych kierunków. Punkty kontrolne Na mapie są zaznaczone bazy do gry. 1. KK(1) 2. KI(2) 3. KE(3) 4. KL(4) 5. KN(5) 6. KA(6) 7. KR(7) 8. KO(8) 9. KW(9) 10. KA(10) Rys. 3. Punkty kontrolne KZ-Zbiórka. W Tabernie pod Sosnami planowane ognisko na zakończenie gry terenowej, podsumowanie. 7

8 Gra. Szyfr Profesora Materiały Dla każdej z grup: apteczka ze środkami opatrunkowymi, menażka, zapałki, herbata, cukier Cel Uratować zagubionego specjalistę symbolika Profesora Langdona przy pomocy różnych wskazówek Fabuła Firmy Fast Rescue oraz GodSend Company to 2 korporacje zajmujące się poszukiwaniami zaginionych osób. Obu firmom grozi bankructwo. Dostają zgłoszenie iż ich naukowiec zaginął podczas badań. Nagroda za uratowanie naukowca pomoże istnieć firmie. Niestety opcja połączenia korporacji ratowniczych nie wchodzi w grę. Powód jest prosty nagroda dzielona na 2 nie pozwoli utrzymać się firmie. Zasady Grupę dzielimy na 2 części, wyposażamy je w apteczkę, menażkę, zapałki, herbatę, cukier. Dajemy im teren do przeszukania. Po znalezieniu rannego Profesora Langdona grupa musi udzielić mu pomocy medycznej, podać ciepły napój oraz przetransportować do bazy. Drużyna która będzie pierwsza wygrywa. Ciekawostka polega na tym iż jest 2 rannych, lecz każda ekipa wie tylko o jednym. Aby gra miała jakiś sens rannych muszą przynieść do 2 różnych punktów. Gra kończy się bezwarunkowo po upływie 3 godzin od startu. Uwagi W każdej grupie musi być minimum jeden ratownik medyczny albo osoba, która zna zasady udzielania pierwszej pomocy. Propozycja zadań do gry Uczestnicy gry muszą zebrać 10 części listu. Treścią listu jest informacja o Kielnarowej i jej zabytkach oraz dodatkowe informacje o Profesorze Langdonie i jak go znaleźć. 1. Wieś położona na Pogórzu Dynowskim, od zachodu graniczy z Tyczynem, od wschodu z Borkiem Starym, od południowego wschodu z Hermanową, od północy z Matysówką, a od północnego wschodu z Chmielnikiem. Zajmuje obszar o bardzo nieregularnym kształcie. Środkiem wsi, szeroką doliną, przewija się Strug, do którego na wschodnim krańcu wpada rzeka Chmielnik. Po obu stronach doliny wznoszą się pasma łagodnych wzgórz, Więc Idź prosto i czeka Cię przygoda. 8

9 2. sięgających m n.p.m. Na zboczach wzgórz rosną zagajniki i większe skupiska drzew, sporo tu małych potoków, płynących parowami i dolinami. Po obu stronach doliny, na zboczach wzgórz usadowiły się liczne przysiółki. W północnej części wsi leżą przysiółki Łany Kielnarowskie i Wólka Kielnarowska, we wschodniej - nad rzeczką Chmielnik - Obszary Kielnarowskie. Południowa część wsi, leżąca po drugiej stronie rzeki Strug nazywana jest Za Wodą (lub Zawodzie). Część ta nie miała bezpośredniego drogowego połączenia z resztą wsi, dopiero w Wczoraj Profesor Langdon pod drzewem zgubił swoje notatki, lecz nam udało się znaleźć zdjęcie drzewa, pod którym mogło się to stać r. oddany został do użytku nowy most wraz z częścią drogi dojazdowej. Po tej stronie Strugu leżą przysiółki: Zagrody (łączące się z Zagrodami będącymi ulicą Tyczyna), a także - na wysokim wzniesieniu - Królka, Dalnica i Czerwonki Kielnarowskie. W porównaniu z sąsiednimi miejscowościami, Kielnarowa jako samodzielna wieś powstała dość późno. W 1450 r. była ona jeszcze przedmieściem Tyczyna niewymienionym z nazwy. Nazwa Kielnarowa pojawia się w roku Wieś wchodziła Profesor Langdon jest ekspertem symboliki i znalazł w Kielnarowej Koło podzielone na trzy części, które jest jednym z chrześcijańskich symboli Trójcy Świętej. Spróbujcie pójść śladem profesora i odnaleźć ten symbol w świętym miejscu Okolice klasztoru. Logo Mercedes-Benz jest najlepszym Rys. 4. Koło przykładem, w zadaniu go nie rysować. 4. W skład dóbr tyczyńskich. Spis inwentarza miasta Tyczyna i majętności, przeprowadzony w 1668 r. tak opisuje stan Kielnarowej: "Położenie tej wsi w dolinie między górami, grunty miernie urodzajne". Wieś była wtedy w dzierżawie Grodzkiego (wcześniej dzierżawił ją Łazowski), a druga część wsi w dzierżawie Paula Biechowskiego. W pierwszej części był dwór, folwark, browar, gorzelnia. W drugiej także był dwór i folwark. Sporządzana w sto lat później, głównie dla celów katastralnych, Metryka Józefińska (1785/87) wymienia w Kielnarowej nadal dwa dwory i folwarki. W początkach... Zadanie z azymutem 5. XIX w. majątek w Kielnarowej był w posiadaniu Odrowąż-Pieniążków, a później Zbyszewskich. Folwark rozparcelowano w początkach XX w. Kielnarowa znana była w okolicy ze swoich kamieniołomów. Stąd wydobywano kamień na potrzeby rzeszowskiego zamku, a w XIX w. tutejszy budulec umacniał fundamenty wielu miejskich kamienic. Ślady tych dawnych wyrobisk Fragment mapy, gdzie muszą odebrać następną wskazówkę u osoby, której muszą podać zaszyfrowane hasło. 9

10 6. Odnaleźć można jeszcze w rozpadlinach przysiółka Wólka Kielnarowska. Na stoku jednego z okolicznych wzniesień funkcjonowała także kopalnia lignitu, odmiany węgla brunatnego o dobrze zachowanej strukturze drzewa. Pod koniec XIX w. wieś była całkiem sporą osadą: miała mieszkańców. Była tu szkoła założona w 1862 r. Obecnie Kielnarową zamieszkuje osób (wg danych na koniec 2003 roku). Wieś zajmuje obszar ha, z czego 807 ha to użytki rolne (60%), a 233 ha to lasy. Na terenie wsi istnieje 516 gospodarstw domowych, w tym 263 gospodarstw rolnych, 46 domów jest niezamieszkanych. Działa tu 65 podmiotów gospodarczych. Najstarsza część Kielnarowej tworzy gęstą zabudowę wzdłuż głównej drogi przez. 8. Wieś. Zachowało się tu jeszcze kilkadziesiąt drewnianych domów i wiejskich zagród z XIX lub początków XX w. Jest też kilka starych kapliczek. Pośrodku wsi znajduje się Dom Ludowy (1968) i remiza OSP. W pobliżu stoi Dom Nauczyciela, mieszczący się w starej szkole. Nieopodal widać szkołę podstawową oddaną do użytku w 1964 r., a powyżej kościół parafialny pw. Wniebowstąpienia Pańskiego. Świątynia wybudowana została w latach , a parafię utworzono w 1997 r.. 9. Zabytki w Kielnarowej: Figura Matki Bożej ustawiona w centrum wsi, obok starej szkoły, w 1910 r. dla uczczenia 500-rocznicy zwycięstwa pod Grunwaldem; Budynek rządcówki, tzw. dwór pozostałość po zabudowaniach mieszkalnych istniejącego tu wcześniej folwarku, stojący na południe od centrum wsi. Jest to budynek pochodzący XVII XVIII w stylu klasycystycznym. Od r. należy do rodziny Dominów, a obecnie jednym ze współwłaścicieli jest znany pisarz Zbigniew Domino, autor m.in. Syberiady polskiej, bestselleru wydawniczego w 2001r.; Stary młyn wodny pochodzący prawdopodobnie z XVIII w.- w pobliżu odgałęzienia drogi do Chmielnika. Sam młyn od lat jest nieczynny i pozbawiony urządzeń. Trzy dęby szypułkowe, liczące sobie po ok. 200 lat i mające po ok. 400 cm w obwodzie w przysiółku za wodą. 10

11 Podsumowanie Niniejszy projekt został opracowany na podstawie rekonesansu najbliższych okolic Kielnarowej. Wyszczególniono obiekty warte uwagi, wytyczono trasę pieszą, a także dokonano oceny przydatności obszaru do prowadzenia gier terenowych. Jak się okazuje Kielnarowa i jej najbliższe okolice doskonale nadają się do pieszych i rowerowych wędrówek, a także do organizacji różnego rodzaju gier terenowych, questów itp. Projekt został podzielony na dwie części. W pierwszej przedstawiono propozycję 4- godzinnego szlaku pieszego, w drugiej natomiast zaprezentowano przykładowe gry i zabawy terenowe, które mogą być zrealizowane na opisywanym obszarze. Bibliografia Parafia w Borku Starym. (brak daty). Pobrano z lokalizacji Borek Stary: Sanktuarium Matki Boskiej w Borku Starym k. Rzeszowa. (brak daty). Pobrano z lokalizacji Dominikanie.pl: Topa, T. (brak daty). Na ratunek. Pobrano z lokalizacji Miniportal.Harcerski.pl: 11