Skazani na sukces? Perspektywy sezonu 2017/2018 w turystyce wyjazdowej. Andrzej Betlej Instytut Badań Rynku Turystycznego TravelDATA

Transkrypt

1 Skazani na sukces? Perspektywy sezonu 2017/2018 w turystyce wyjazdowej Konferencja podczas 25. Międzynarodowych Targów Turystycznych TT Warsaw Warszawa, 23 listopada 2017 Andrzej Betlej Instytut Badań Rynku Turystycznego TravelDATA

2 Trochę historii...

3 Lotnicza turystyka wyjazdowa w latach Liczba pax w roku kalendarzowym W ostatnich latach branży nie wiodło się najlepiej tys. -1,1 % tys. -3,3 % tys. +25,0 % tys. +5,1 % tys. +2,7 % Lotnicza turystyka wyjazdowa tys. -2,5 % tys. +25,3 % tys. -5,9 % tys. +22,8 % tys. +34,3 % 422 tys. +47,6 % tys. -0,8 % 656 tys. +55,5 % tys. -3,2% tys. +34,6 % Czartery rok kalendarzowy Tanie linie lotnicze LCC 3

4 Prognozy koniunktury w zorganizowanej turystyce wyjazdowej Przed sezonem...

5 Prognozy koniunktury w zorganizowanej turystyce wyjazdowej Pierwszy anons materiał z 20 czerwca 2016 roku Wzrost o ponad 20 procent Uściślenie prognoz na jesieni 2016 roku konferencja podczas 24 MTT TTWarsaw 25 listopada 2016 roku raport tygodniowy z 6 grudnia 2016 roku raport tygodniowy z 19 grudnia 2016 roku liczne kolejne materiały tygodniowe Wzrost w wariancie podstawowym procent w warunkach dużego natężenia walki politycznej negatywnie wpływającej na nastroje konsumenckie Wzrost modelowy neutralny procent z ówczesnego punktu widzenia mniej prawdopodobny w sytuacji względnego spokoju społecznego 5

6 Prognozy koniunktury w zorganizowanej turystyce wyjazdowej W trakcie sezonu... (Konferencja )

7 Prognozy koniunktury w zorganizowanej turystyce wyjazdowej Rok 2017 powinien być absolutnie rekordowy zarówno dla organizatorów jak i agentów turystycznych Instytut TravelDATA prognozował przed sezonem: wzrost procent w niekorzystnych warunkach ostrej walki politycznej wzrost procent w warunkach bardziej umiarkowanych Wydaje się, że po przesileniu z 2 poł. grudnia/1 poł. stycznia bardziej prawdopodobny jest wariant pośredni lub drugi 7

8 Prognozy koniunktury w zorganizowanej turystyce wyjazdowej 8

9 Co wiemy po sezonie?

10 Dane oficjalne Urzędu Lotnictwa Cywilnego (ULC) 8 miesięcy roku turystycznego 2016/2017 (w tys. pax) Sezon Zimowy (w tys. pax) II Kwartał 2017 (w tys. pax) Dane źródłowe 1 593,3 + 21,53% 596,6 + 23,01% 996,7 + 20,67% Dane wstępnie skorygowane (np. o czartery nieturystyczne) 1 552,6 + 22,41% 562,3 + 23,32% 990,5 + 21,92% 10

11 Podstawowe informacje statystyczne o sezonie zimowym 2016/2017

12 Dynamika wzrostu CZARTERÓW i LCC (w tys. pax) w sezonach zimowych od 2012/2013 do 2016/ ,3% 530,1 +21,0% 551, ,1 +6,2% 433,6-14,0% 455, ,5% 232, ,7% 177, ,8% 81,7 +202,6% 34,8 11,5 ZIMA 2012/2013 ZIMA 2013/2014 ZIMA 2014/2015 ZIMA 2015/2016 ZIMA 2016/2017 Czartery LCC

13 Liczby pax oraz udziały głównych kierunków w czarterach i LCC na tle wielkości czarterów ogółem 60% 50% 40% 30% 20% 50,0% 20,2% Egzotyka; 36,4% Hiszpania; 28,7% Hiszpania LCC; 27,3% 10% 0% ,3 5,5% 1,8% Egipt; 12,1% 2011/ / / / / /2017 CZARTERY i LCC 200,9 173,0 167,7 155,6 118,1 135,5 158,1 150,8 134,1 133,4 115,0 100,0 85,5 95,5 75,6 70,2 67,0 53,4 27,3 34,8 24,7 7,5 2011/ / / / / /2017 Egipt Hiszpania Egzotyka Hiszpania LCC

14 Liczby pax oraz udziały poszczególnych kierunków kanaryjskich w czarterach na tle wielkości czarterów ogółem 45% 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% ,6 39,6% 40,6% Fuerteventura; 39,8% 36,2% 32,8% 32,8% 33,0% 17,8% 19,7% Teneryfa; 28,5% 15,6% Lanzarote; 18,3% 13,3% Gran Canaria; 13,3% 10,8% 8,0% 2013/ / / /2017 CZARTERY 59,1 60,1 50,2 48,1 41,6 43,0 39,2 25,0 27,7 22,8 19,3 20,1 14,4 15,7 10,1 2013/ / / /2017 Teneryfa Gran Canaria Fuerteventura Lanzarote

15 Liczby pax oraz relacja poszczególnych kierunków kanaryjskich w LCC z wielkością czarterów (na Wyspy Kanaryjskie) ogółem 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% Teneryfa; 33,7% 30,1% 16,4% 11,0% 13,2% Gran Canaria; 14,9% 5,7% 5,4% Fuerteventura; 4,4% Lanzarote; 4,6% 2013/ / / /2017 LCC 50,9 43, ,8 14,0 19,2 22,5 10 7,2 7,8 6,7 6, / / / /2017 Teneryfa Gran Canaria Fuerteventura Lanzarote

16 Liczby pax oraz udziały głównych kierunków egzotycznych na tle egzotyki (czartery) ogółem 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% ,9% 24,4% 24,4% 16,1% 17,2% 17,4% 8,7% 16,2% 14,5% 6,7% 5,3% 6,6% Kuba; 23,7% 21,3% ZEA; 17,9% 13,2% Dominikana; 13,9% 12,7% 12,4% 2012/ / / / /2017 EGZOTYKA 47,7 Tajlandia; 9,1% Meksyk; 8,5% 40 35, ,5 9,0 5,6 5,1 6,6 13,0 5,0 13,8 28,4 27,9 23,3 18,2 16,615,5 17,6 16,6 17,0 17,1 7, / / / / /2017 Kuba ZEA Dominikana Tajlandia Meksyk

17 Wybrane informacje biznesowe o sezonie ZIMA 2016/2017 i LATO 2017

18 Tanie linie nadal rosną szybciej Rozwój LCC na tle branży zorganizowanej turystyki wyjazdowej (czarterowe imprezy lotnicze) Stabilny wzrost liczby turystów wyjeżdżających z LCC 18

19 Tanie linie nadal rosną szybciej Rozwój LCC na tle branży zorganizowanej turystyki wyjazdowej (czarterowe imprezy lotnicze) relacja LCC do czarterów udział LCC w lotniczej turystyce wyjazdowej jako całości Rola LCC w turystyce wyjazdowej Polaków systematycznie rośnie 19

20 Ewolucja cen głównych kierunków ZIMY 2016/17 w poszczególnych miesiącach sprzedaży Portugalia; ,2% 68,2% Wyspy Kanaryjskie; ,6% 45,6% ,8% 33,5% Egipt; ,8% 19,8% 2000 wrzesień (FM) październik listopad grudzień styczeń Last Minute Średnia cena Egipt Wyspy Kanaryjskie Portugalia Średni wzrost cen od FM do LM Roczna stopa zwrotu

21 Ewolucja cen głównych kierunków LATA 2017 w poszczególnych miesiącach sprzedaży listopad (FM) grudzień (FM) Wyspy Kanaryjskie; Turcja; 3477 Albania; Egipt; 2658 styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec Last Minute Średnia cena Egipt Wyspy Kanaryjskie Turcja Albania +10,4% 14,1% +12,2% 16,5% +16,2% 22,2% +13,4% 18,3% -5,7% -7,5% Średni wzrost cen od FM do LM Roczna stopa zwrotu

22 Ewolucja cen głównych kierunków w sezonach letnich w poszczególnych miesiącach sprzedaży LATO ,0% 16,3% LATO ,3% 15,9% LATO ,1% 10,9% LATO ,7% 8,7% listopad (FM) grudzień (FM) styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipec Last Minute Średni wzrost cen od FM do LM Roczna stopa zwrotu

23 Wzrosty średnich cen Last Minute vs First Minute na poszczególnych kierunkach sezonów letnich % 25% 20% 15% 10% 5% 0% 18,5% 18,8% 19,5% 11,1% 13,6% 13,4% 7,3% 10,9% 12,2% 6,5% 2,8% 3,0% 5,4% 2,7% Bułgaria; 24,8% Turcja; 16,2% Grecja; 14,8% Wyspy Kanaryjskie; 10,4% -5% -10% -5,3% Egipt; -5,7% Lato 2014 Lato 2015 Lato 2016 Lato 2017 Bułgaria Egipt Grecja Wyspy Kanaryjskie Turcja

24 Wyspy Greckie Zmiany średnich cen wycieczek letnich organiz. w oparciu o LCC vs w biurach WYSPY GRECKIE Kreta/Chania; Korfu; BIURA PODRÓŻY (GRECJA); zmiany średnich cen wyjazdów organizowanych samodzielnie (Ryanair/Priceline lub Ryanair/TUI Hotelbeds Group) vs średnich cen pakietów turystycznych na LATO 2016 oferowanych przez biura podróży Kos;

25 Wyspy Kanaryjskie Zmiany średnich cen wycieczek letnich organiz. w oparciu o LCC vs w biurach WYSPY KANARYJSKIE zmiany średnich cen wyjazdów organizowanych samodzielnie (Ryanair/Priceline lub Ryanair/TUI Hotelbeds Group) vs średnich cen pakietów turystycznych na LATO 2016 oferowanych przez biura podróży Teneryfa; 460 Fuerteventura; 441 Gran Canaria; BIURA PODRÓŻY (KANARY);

26 Perspektywy koniunktury w zorganizowanej turystyce wyjazdowej krótkoterminowe: obecny sezon średnioterminowe: w perspektywie następnych dekad

27 Rozpoznanie koniunktury w zorganizowanej turystyce wyjazdowej można przeprowadzać sondaże można analizować

28 Można przeprowadzać sondaże Jak postrzegano tę kwestię w sezonie 2016: Według badania IPSOS Polska na zlecenie Mondial Assistance z 4-31 maja 2016 roku: Wakacyjne plany Polaków 2016 : rekordowy spadek w turystyce wyjazdowej o ok. 7,3% lub 9,3% (w warunkach porównywalnych) rekordowy wzrost liczby wyjeżdżających w kraju (o ok. 16,6%) dramatyczny spadek wyjazdów do Grecji (o 42%) relatywnie mniejszy spadek wyjeżdżających do Egiptu (o 30%) 28

29 Można przeprowadzać sondaże Jak postrzegano tę kwestię w sezonie 2017: Według badania IPSOS Polska na zlecenie Mondial Assistance z 4-21 maja 2017 roku: Plany wakacyjne Polaków 2017 : ponownie rekordowy spadek w turystyce wyjazdowej Polaków o 9,4 % rekordowy (o 19,9%) spadek planowanych wyjazdów z udziałem biur podróży regres w wyjazdach rodzinnych wzrost wakacyjnych planów wyjazdowych singli (+ 12 %) drastyczny spadek wakacyjnych planów wyjazdowych rodzin z co najmniej trójką dzieci (- 45%) 29

30 Modele oparte na zależnościach statystycznych sprawdzają się znacznie lepiej

31 Główne czynniki oddziaływujące na koniunkturę w turystyce wyjazdowej SFERA REALNA SFERA EMOCJONALNA GOSPODARKA Wynagrodzenia nominalne / realne Dochody gospodarstw domowych nominalne / realne Czynniki wpływające na relacje: ceny wycieczek / dochody BEZPIECZEŃSTWO (TERRORYZM) Składnik zagrożenia statystycznego (na ogół mniejszy) Składnik zagrożenia emocjonalnego (na ogół większy) NASTROJE KONSUMENCKIE Syntetyczne Wskaźniki Konsumenckie: TNS Consumer Index Wskaźnik dobrobytu BIEC IRG SGH (IRGKGD) GUS: BWUK i WWUK Klimat komunikacji medialnej 31

32 Podejście modelowe DCNO: DOCHODY CENY NASTROJE OBAWY OBAWY składnik emocjonalny DCNO: OBAWY (np. przed terroryzmem i uchodźcami) działa szczególnie w pierwszym okresie składnik racjonalny nabiera stopniowo znaczenia wraz z upływem czasu złożenie tych czynników stopniowe uświadamianie sobie przez turystów racjonalnego poziomu zagrożeń działa na korzyść turystyki Obawy nie są zasadniczym czynnikiem dla ogólnego poziomu i dynamiki popytu ale są ważnym czynnikiem modyfikującym 32

33 Podejście modelowe DCNO: DOCHODY CENY NASTROJE OBAWY NASTROJE DCNO: NASTROJE KONSUMENCKIE Odzwierciedlane są w przybliżeniu przez: przebiegi wskaźników konsumenckich przebiegi wskaźników skorelowanych oceny rządu oceny gospodarki oceny biegu spraw w kraju oceny średnioterminowych własnych perspektyw materialnych Nastroje nie są zasadniczym czynnikiem dla ogólnego poziomu i dynamiki popytu ale są ważnym czynnikiem modyfikującym 33

34 Zmiany syntetycznych wskaźników konsumenckich na przestrzeni ostatnich lat TNS Consumer Index ,5 5,1 6, ,5-12,6-4,3-1, ,2-16,7-11, ,6-27, Źródło: TNS Polska: średnie z VIII, IX, X z poszczególnych lat

35 Zmiany syntetycznych wskaźników konsumenckich na przestrzeni ostatnich lat Wskaźnik Dobrobytu Źródło: BIEC: Bureau for Investments and Economic Cycles LLC 35

36 Zmiany syntetycznych wskaźników konsumenckich na przestrzeni ostatnich lat Bieżący i Wyprzedzający Wskaźnik Ufności Konsumenckiej (BWUK i WWUK) ,1-7,1-7,9-16,9-17,0-3,9-8,4-1,2-4,4 4,6 BWUK WWUK 1, ,3-29,5-21, ,2-23, ,5-36,7 Źródło: Wspólne badanie GUS i NBP 36

37 Zmiany syntetycznych wskaźników konsumenckich na przestrzeni ostatnich lat Wskaźnik Kondycji Gospodarstw Domowych IRG SGH (IRGKGD) Źródło: Szkoła Główna Handlowa Kolegium Analiz Ekonomicznych 37

38 Podejście modelowe DCNO: DOCHODY CENY NASTROJE OBAWY DOCHODY CENY DCNO: DOCHODY / CENY relacja o podstawowym znaczeniu w kształtowaniu popytu i jego dynamiki w turystyce wyjazdowej aspekt zasadniczy aspekt dodatkowy aspekt nieregularny dynamika wzrostu realnych wynagrodzeń dynamika zmian wielkości zatrudnienia dynamika innych wypłat np. socjalnych z programu Rodzina

39 REALIZACJA 3,96 4,45

40 Podejście modelowe DCNO: DOCHODY CENY NASTROJE OBAWY Sezon 2017 SFERA REALNA SFERA EMOCJONALNA GOSPODARKA BEZPIECZEŃSTWO (TERRORYZM) NASTROJE KONSUMENCKIE Wynagrodzenia nominalne / realne Dochody gospodarstw domowych nominalne / realne Czynniki wpływające na relacje: ceny wycieczek / dochody Składnik emocjonalny Składnik racjonalny Syntetyczne Wskaźniki Konsumenckie: TNS Consumer Index Wskaźnik dobrobytu BIEC IRG SGH (IRGKGD) GUS: BWUK i WWUK Klimat komunikacji medialnej 40

41 Podejście modelowe DCNO: DOCHODY CENY NASTROJE OBAWY zmiany dynamiki DOCHODÓW GOSPODARSTW wpływ ujemny, ale najprawdopodobniej mniejszy niż początkowo przypuszczano zmiany poziomu OBAW wpływ umiarkowanie dodatni zmiany NASTROJÓW KONSUMENCKICH wpływ zdecydowanie dodatni mniej istotnym elementem niepewności powinny być CENY wraz z ich ważnym czynnikiem, kursem złotego 41

42 Czynniki pozamodelowe wpływające na koniunkturę w turystyce POGODA zbyt mało przewidywalna z wielomiesięcznym wyprzedzeniem silniejsze oddziaływanie w perspektywie tygodni WYDARZENIA SPORTOWE historycznie wpływ negatywny siła wpływu zależna od przebiegu wydarzeń (np. mistrzostw w piłce nożnej) 42

43 Wyjazdy nad Bałtyk i zagranicę w wakacje Roczna dynamika wzrostu wyjazdów nad Bałtyk Dynamika wakacyjnych wyjazdów nad Bałtyk coraz niższa 43

44 wzrost liczby turystów w lipcu + 6,7% wzrost liczby turystów w sierpniu + 2,7% 44

45 wzrost liczby turystów w lipcu + 0,1% wzrost liczby turystów w sierpniu + 4,2% 45

46 Średnioterminowe perspektywy koniunktury w zorganizowanej turystyce wyjazdowej

47 Średnioterminowe perspektywy koniunktury w turystyce 3-letnia dynamika wzrostu wynagrodzeń realnych Rumunia 40,68 35 Rumunia ,37 12,11 Polska Polska z efektem 500+ Węgry Węgry 26,45 Polska 13, ,75 Rumunia Węgry Polska efekt 500 plus 5 lis-15 gru-15 sty-16 lut-16 mar-16 kwi-16 maj-16 cze-16 lip-16 sie-16 wrz-16 paź-16 lis-16 gru-16 sty-17 lut-17 mar-17 kwi-17 maj-17 cze-17 lip-17 sie-17 wrz-17 paź-17

48 Średnioterminowe perspektywy koniunktury w turystyce Średnia wzrostu wynagrodzeń nominalnych i realnych na tle cyklu wyborczego 10 Poparcie sondażowe dla partii rządzącej Termin wyborów na Węgrzech Węgry 12,23 Termin wyborów na Węgrzech 55,0 50,0 Węgry 6,71 45,0 5 40,0 35,0 0 30,0 Węgry poparcie sondażowe dla partii Fidesz

49 Średnioterminowe perspektywy koniunktury w turystyce Średnia wzrostu wynagrodzeń nominalnych i realnych na tle cyklu wyborczego 10 Poparcie sondażowe dla partii rządzącej Termin wyborów na Węgrzech Węgry 12,23 Termin wyborów na Węgrzech 55,0 50,0 Węgry 6,71 45,0 5 40,0 35,0 0 30,0 Węgry poparcie sondażowe dla partii Fidesz

50 Średnioterminowe perspektywy koniunktury w turystyce Średnia wzrostu wynagrodzeń nominalnych i realnych na tle cyklu wyborczego Węgry 12,23 Termin wyborów na Węgrzech 10 55,0 Termin wyborów na Węgrzech 50,0 Poparcie sondażowe dla partii rządzącej 45,0 Węgry 6,71 Polska 6, ,0 35,0 0 30,0 Węgry Polska poparcie sondażowe dla partii Fidesz Dane dla Polski opóźnione o 18 mies., dla porównywalności terminu wyborów

51 Turystyka wyjazdowa w następnych dekadach

52 Turystyka wyjazdowa w następnych dekadach W długoterminowych wizjach ekonomiści często się mylą miało brakować ropy naftowej miało brakować żywności ma brakować rąk do pracy emerytury będą głodowe pracownik nie utrzyma jednego emeryta pracować będziemy niemal do śmierci 52

53 Turystyka wyjazdowa w następnych dekadach Chybione wizje strategiczne mogą wynikać z niedoceniania przez ekonomistów osiągnięć innych grup czyli inżynierów, informatyków, wynalazców Gaz i ropa technologia wierceń poziomych Produkcja żywności wydajniejsze odmiany roślin i skuteczniejsze środki ochrony Praca niedocenianie zmian jakie przyniesie gospodarka

54 Turystyka wyjazdowa w następnych dekadach Wszystko co da się zautomatyzować, zostanie zautomatyzowane Wszystko co da się zrobotyzować, zostanie zrobotyzowane Potencjał techniczny wybranych zawodów (wg McKinsey & Company) sortownik, krawiec % magazynier, agent biura podróży 60-80% pielęgniarz, programista 30-60% projektant mody, statystyk 10-30% psychiatra, prawodawca 0-10% 54

55 Turystyka wyjazdowa w następnych dekadach Ludzie będą pracować krócej, a więcej będą zajmować się sobą Wiodące branże przyszłości Szeroko pojęta ochrona zdrowia (niemal pewne) Przemysł czasu wolnego (bardzo prawdopodobne) Turystyka wypoczynkowa (w tym wyjazdowa) będzie bardzo istotnym segmentem przemysłu czasu wolnego 55

56 Turystyka wyjazdowa w następnych dekadach wspaniała Przyszłość turystyki jest: świetlana inspirująca ale nie dla wszystkich podmiotów dziś w niej działających 56