Problemy In ynierii Rolniczej Nr 1/2005
|
|
- Gabriel Dudek
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Problemy In ynierii Rolniczej Nr 1/2005 Mariusz Stolarski, Stefan Szczukowski, Józef Tworkowski, Jacek Kwiatkowski, Mariusz Grzelczyk Katedra Hodowli Roœlin i Nasiennictwa Uniwersytet Warmiñsko-Mazurski w Olsztynie CHARAKTERYSTYKA ZRÊBKÓW ORAZ PELETÓW (GRANULATÓW) Z BIOMASY WIERZBY I ŒLAZOWCA JAKO PALIWA Oznaczenia Streszczenie Okreœlono wartoœæ energetyczn¹ plonu wierzby zbieranej w 1- rocznym i 4-letnim cyklu oraz œlazowca pozyskiwanego co roku. Okreœlono w³aœciwoœci fizykochemiczne zrêbków i peletów uzyskanych z sezonowanej biomasy tych roœlin oraz porównano je z peletem wytworzonym z drewna dêbowego i wymaganiami normy DIN Wartoœæ energetyczna plonu jednorocznych pêdów wierzby i œlazowca by³a zbli ona, natomiast wierzby zbieranej w 4-letnim cyklu by³a o oko³o 40% wy sza. Zaproponowany sposób suszenia ca³ych pêdów wierzby na pod³o u ziemnym na wolnym powietrzu jest skuteczny i mo liwy do zastosowania w praktyce. Pelet wytworzony z 4-letnich pêdów wierzby spe³nia³ wymagania normy, natomiast w uzyskanym z 1-rocznych pêdów wierzby i œlazowca wyst¹pi³o przekroczenie oznaczonej zawartoœci popio³u i azotu. W wyniku granulacji biomasy wierzby i œlazowca gêstoœæ peletów (granulaów) w stosunku do zrêbków zosta³a zwiêkszona odpowiednio prawie 4- i 5-krotnie, a koncentracja energii 4,5- i 6,5-krotnie. S³owa kluczowe: wierzba krzewiasta, œlazowiec pensylwañski, biomasa, wartoœæ energetyczna plonu, zrêbki, pelet (granulat), gêstoœæ nasypowa, wilgotnoœæ, wartoœæ opa³owa A d - zawartoœæ popio³u, % d r - gêstoœæ nasypowa, kg/m 3 Q a s - ciep³o spalania, kj/kg Q i r - wartoœæ opa³owa, kj/kg, GJ/m 3, MWh/m 3 W r t - wilgotnoœæ ca³kowita, % f - œrednica, mm l - d³ugoœæ, mm N d - zawartoœæ azotu, % s.m. Cl d - zawartoœæ chloru, % s.m. S d - zawartoœæ siarki, % s.m. 13
2 Mariusz Stolarski+zespó³ Wstêp W Polsce wzros³o wyraÿnie zainteresowanie wykorzystaniem biomasy do celów energetycznych [Grzybek 2003, 2004; Szczukowski i in. 2002]. Biomasê sta³¹ obecnie pozyskuje siê z odpadów: leœnych rolniczych, przemys³u drzewnego, zieleni miejskiej oraz niewielkie iloœci z segregowanych organicznych odpadów komunalnych. W przysz³oœci uzupe³nieniem bilansu poda y biomasy na rynku energetycznym mo e byæ jej pozyskiwanie z plantacji wieloletnich roœlin: rodzimych gatunków wierzby (Salix spp.) krzewiastej oraz aklimatyzowanego w Polsce œlazowca (Sida hermaphrodita R.). Paliwo sta³e z biomasy tych roœlin pod wzglêdem w³aœciwoœci ekologicznych jest korzystniejsze od wêgla kamiennego (zerowy zamkniêty obieg CO 2, niska zawartoœæ siarki i chloru oraz relatywnie niska zawartoœæ popio³u). Natomiast pod wzglêdem niektórych w³aœciwoœci fizykochemicznych jest mniej atrakcyjne ni kopaliny. Zwi¹zane jest to miêdzy innymi ze zbyt ma³¹ gêstoœci¹ biomasy, co utrudnia transport, magazynowanie oraz dozowanie do kot³ów. Ponadto wysoka wilgotnoœæ biomasy nawet do 60% oraz niska koncentracja energii w jednostce objêtoœci powoduje utrudnienia w dystrybucji i jej u ytkowaniu w postaci pierwotnej, szczególnie w kot³ach stosowanych w ogrzewnictwie komunalnym i indywidualnym [Kowalik 2002; Zawistowski 2003]. W zwi¹zku z powy - szym coraz wiêcej uwagi zwraca siê na uszlachetnianie biomasy sta³ej przez proces peletyzacji. Przez kompaktowanie biomasy zmniejsza siê i ustala na sta³ym poziomie zawartoœæ wody, zwiêksza koncentracjê masy i energii w jednostce objêtoœci oraz znacznie podnosi komfort dystrybucji i u ytkowania tego granulowanego paliwa [Thek, Obernberger 2004; Grzybek 2004; Kowalik 2003]. W Polsce do produkcji peletu (granulatu) u ywa siê g³ównie trocin i wiórów z przemys³u drzewnego. Obecnie brakuje odpadowego surowca drzewnego do produkcji peletu. Jego deficyt mo e byæ uzupe³niony przez pozyskiwanie i poda biomasy lignino-celulozowej z polowych plantacji roœlin energetycznych wierzby i œlazowca [Stolarski 2004]. Celem badañ by³o okreœlenie: przydatnoœci sezonowanej biomasy wierzby zbieranej w cyklu rocznym i 4-letnim oraz œlazowca pozyskiwanego w jednorocznej rotacji do wytworzenia peletu, wartoœci energetycznej uzyskanego plonu, wybranych w³aœciwoœci fizykochemicznych zrêbków i peletu uzyskanego z biomasy tych roœlin oraz porównanie ich do wymagañ normy DIN
3 Metodyka badañ Charakterystyka zrêbków oraz granulatu... Podstaw¹ badañ by³y doœwiadczenia polowe zlokalizowane w Stacji Dydaktyczno-Doœwiadczalnej Uniwersytetu Warmiñsko-Mazurskiego w Olsztynie. Doœwiadczenia prowadzono na glebie brunatnej kl. III a w czterech powtórzeniach. Okreœlono plon "surowej" biomasy oraz jej wilgotnoœæ: wierzby Salix viminalis w jednorocznym i czteroletnim cyklu zbioru oraz œlazowca Sida hermaphrodita R.) w jednorocznym cyklu zbioru. Wartoœæ energetyczn¹ plonu biomasy wierzby i œlazowca wyliczono z iloczynu plonu "surowej" biomasy (t/ha/rok) i jej wartoœci opa³owej (GJ/t) Jednoroczne pêdy wierzby z poszczególnych poletek zebrano na pocz¹tku grudnia 2003 r. powa ono je i okreœlono wilgotnoœæ "surowej" masy. Nastêpnie pêdy powi¹zano w wi¹zki i ustawiono na pod³o u ziemnym w sto ki o œrednicy u podstawy oko³o 2 m w celu naturalnego ich podsuszenia na wolnym powietrzu. Pêdy sk³adowano w sto kach od pocz¹tku grudnia do koñca czerwca. W okresie tym co 15 dni pobierano reprezentatywne próbki pêdów i okreœlano ich wilgotnoœæ. Pêdy jednoroczne œlazowca skoszono w grudniu 2004 r., okreœlono plon biomasy i okreœlono jej wilgotnoœæ. Zbiór 4-letnich pêdów wierzby z poletek przeprowadzono w I dekadzie marca, okreœlono plon "surowej" biomasy i jej wilgotnoœæ. Nastêpnie pêdy by³y sk³adowane w luÿnej stercie na pod³o- u ziemnym na wolnym powietrzu w warunkach naturalnych. Pêdy wierzby po okresie wielomiesiêcznego naturalnego sezonowania na wolnym powietrzu zosta³y rozdrobnione na zrêbki przy u yciu rêbaka bêbnowego, natomiast pêdy œlazowca zosta³y rozdrobnione na zrêbki bezpoœrednio po zbiorze. Zrêbki wierzby i œlazowca przetransportowano do zak³adu Max-Parkiet i poddano je procesowi kompaktowania na linii o wydajnoœci 1 t/godz. peletu. W pierwszym etapie zrêbki by³y dosuszone do wilgotnoœci < 10% i rozdrobnione do frakcji trocin. Nastêpnie surowiec poddawano procesowi ciœnieniowej granulacji w matrycach o œrednicy otworów 6 mm. Kolejnymi operacjami by³y: sch³adzanie, segregacja i pakowanie peletu. W laboratorium okreœlono d³ugoœæ, œrednicê oraz gêstoœæ nasypow¹ zrêbków i peletu z wierzby i œlazowca oraz dla porównania peletu z drewna dêbowego. Wilgotnoœæ paliw okreœlono metod¹ suszarkowo-wagow¹. Rozdrobnion¹ biomasê suszono do uzyskania sta³ej wagi w temperaturze 105 C. Zawartoœæ popio³u oznaczono metod¹ wagow¹. Biomasê wypra ano w piecu muflowym w temperaturze 550 C. Ciep³o spalania wraz z wyznaczeniem wartoœci opa³owej (wg PN-81/G-04513) zgodna z DIN przeprowadzono w kalorymetrze IKA C2000 wed³ug metody izoperiobolicznej. Azot (N-ogólny) oznaczono 15
4 Mariusz Stolarski+zespó³ metod¹ Kjeldala, po mineralizacji na "mokro" z kwasem sulfosalicylowym. Siarkê oznaczono nefelometrycznie z BaCl 2, po mineralizacji na "mokro" w mieszaninie stê onych kwasów HNO 3 i HClO 4 w stosunku 3:1, natomiast chlor nefelometrycznie z AgNO 3, po mineralizacji na "sucho" w piecu muflowym w temperaturze 500 C, z dodatkiem CaO. Wyniki badañ i ich omówienie Plon "surowej" biomasy jednorocznych pêdów wierzbowych wyniós³ 38,25 t/ha na rok, natomiast czteroletnie roœliny Salix spp. plonowa³y o ponad 10 t/ha na rok wy ej (tab. 1). Œlazowiec pozyskany po zakoñczeniu okresu wegetacji plonowa³ na poziomie 17,10 t/ha na rok œwie ej masy. Wilgotnoœæ drewna wierzbowego pozyskanego w cyklu jednorocznym przy zbiorze pêdów wynosi³a 55,84%. Czteroletnie pêdy wierzbowe w momencie zbioru mia³y ni sz¹ ni pêdy jednoroczne wilgotnoœæ drewna (48,30%). Natomiast pêdy œlazowca zebrane przy korzystnej pogodzie przy niskiej wilgotnoœæ wzglêdnej powietrza mia³y najni sz¹ wilgotnoœæ biomasy (25,01%). Warunki przebiegu pogody przed i w monecie zbioru pêdów œlazowca z pola warunkuj¹ wilgotnoœæ jego biomasy. Pozostawienie pêdów podsuszonych na polu przy znacz¹cym wzroœcie wilgotnoœci wzglêdnej powietrza powoduje szybkie ich nawilgacanie [Stolarski 2004a]. Tabela 1. Plon "surowej" biomasy pozyskanej z wierzby i œlazowca oraz jego wartoœæ energetyczna Table 1. Yield of "crude" mallow and willow biomass and its energy value Wyszczególnienie Plon surowej biomasy (t/ha/rok) Wilgotnoœæ drewna przy zbiorze pêdów (%) Wartoœæ energetyczna plonu (GJ/ha/rok) zbiór w cyklu 1-rocznym Wierzba zbiór w cyklu 4-letnim Œlazowiec zbiór w cyklu 1-rocznym 38,25 48,30 17,10 55,84 48,07 25,01 239,1 400,9 219,5 ród³o: badania w³asne Wartoœæ energetyczna plonu jednorocznych pêdów wierzby i œlazowca by³a wysoka i zbli ona u obu gatunków, wynios³a odpowiednio 239,1 i 219,5 GJ/ha. 16
5 Charakterystyka zrêbków oraz granulatu... Wartoœæ energetyczna plonu wierzby wzros³a o 40% w porównaniu z cyklem 1- rocznym, gdy pêdy pozyskiwano w 4-letnim cyklu. Wczeœniej prowadzone badania w³asne [Stolarski in. 2002; Kisiel i in. 2003; Szczukowski i in. 2004] wykaza³y, e klony wierzby z gatunku Salix viminalis mog¹ daæ œrednioroczny plon o wartoœci energetycznej 300 GJ/ha przy nak³adach energii na uprawê i pozyskanie biomasy rzêdu GJ/ha. Dla porównania plon 3 t/ha nasion rzepaku ma wartoœæ energetyczn¹ oko³o 85 GJ/ha przy nak³adach energii na uprawê i ich pozyskanie oko³o 20 GJ/ha [Kotowski, Weber 2000]. Natomiast wartoœæ energetyczna rocznego przyrostu masy drewna w lasach wynosi GJ/ha/rok przy rocznym przyroœcie masy drewna 2-3 t/ha na rok [Puchniarski 2000]. Wyniki te daj¹ odpowiedÿ dlaczego naukowcy i praktycy w wielu krajach Europy [Danfors i in. 1998; Gigler i in. 1999; Jossart, Ledent 1999; Robinson i in. 2004] i Stanach Zjednoczonych [Kopp i in. 1997, 2001; McCracken i in. 2001] do uprawy na plantacjach polowych preferuj¹ wieloletnie roœliny energetyczne. Pêdy wierzby po zbiorze poddano procesowi naturalnego podsuszania na wolnym powietrzu w celu obni enia zawartoœci wody w drewnie (rys. 1). Jednoroczne pêdy sezonowano w sto kach pocz¹wszy od pocz¹tku grudnia do koñca czerwca. Wilgotnoœæ drewna wierzbowego w miesi¹cach zimowych ulega³a nieznacznemu spadkowi z 55,84% do 47,58% w III dekadzie marca. W kwietniu, maju, a szczególnie w czerwcu wraz ze wzrostem œrednich temperatur powietrza obserwowano bardziej znacz¹ce obni anie siê wilgotnoœci drewna wierzby a do 17,40% w III dekadzie czerwca. Sezonowanie 4-letnich pêdów wierzby Salix viminalis w luÿnej stercie na pod³o u ziemnym na wolnym powietrzu da³o obni enie wilgotnoœci drewna z 48,07% do 31,00%. Ten tani, prosty sposób sezonowania ca³ych pêdów mo e znacz¹co obni yæ w praktyce koszty termicznego suszenia surowca wierzbowego. Charakterystykê zrêbków wytworzonych z sezonowanych jednorocznych i czteroletnich pêdów wierzbowych oraz jednorocznych nie sezonowanych pêdów œlazowca zamieszczono w tabeli 2. Zrêbki te stanowi³y równie surowiec do produkcji peletu. Wilgotnoœæ jednorocznych zrêbków wierzbowych wynosi- ³a 17,40%, a ich gêstoœæ nasypowa 141,9 kg/m 3. Wilgotnoœæ i gêstoœæ nasypowa zrêbków pozyskanych z czteroletnich pêdów by³y wy sze i wynosi³y odpowiednio 31% i 198,8 kg/m3. Wilgotnoœæ zrêbków œlazowca wynosi³a 25%, a ich gêstoœæ nasypowa by³a ni sza ni zrêbków wierzby (100,2 kg/m 3 ). Wartoœæ opa³owa zrêbków z jednorocznych pêdów wierzbowych wynosi³a 2,12 GJ/m3, a z czteroletnich 2,38 GJ/m 3. Natomiast wartoœæ opa³owa 1 m 3 zrêbków œlazowca by³a ni sza ni u wierzby i wynosi³a 1,26 GJ/m 3. 17
6 Mariusz Stolarski+zespó³ % 60,00 50,00 40,00 55,84 48,07 jednoroczne pêdy czteroletnie pêdy 30,00 31,00 20,00 10,00 0,00 data pomiaru Rys. 1. Spadek wilgotnoœci sezonowanych na wolnym powietrzu pêdów wierzby w sto kach (1-roczne) i w pryzmach (4-letnie) Fig. 1. Reduction of the moisture content in willow stems stored on open air in heaps (annual harvest) or in piles (four years harvesting cycle) ród³o: badania w³asne Tabela 2. Charakterystyka zrêbków wytworzonych z sezonowanych pêdów wierzby oraz nie sezonowanych pêdów œlazowca Table 2. Characteristics of wood chips produced from seasoned willow stems or fresh Virginia mallow stems Wyszczególnienie ród³o: badania w³asne 1.XII 15.XII 30.XII 15.I 30.I 14.II 28.II Jedn. 15.III Zrêbki wytworzone z sezonowanych pêdów wierzby oraz œlazowca mog¹ byæ wykorzystywane jako paliwo sta³e do celów energetycznych [Kubica 2001; Zawistowski, Rañczak 2004]. Oprócz korzystnych w³aœciwoœci ekologicznych nieprzetworzona biomasa ma równie wady. Ma nisk¹ koncentracjê masy oraz energii w jednostce objêtoœci co w porównaniu z wêglem skutkuje wiêkszymi kosztami transportu, powierzchni¹ sk³adowisk, objêtoœci¹ zbiorników magazy III 15.IV 30.IV 15.V 30.V 15.VI 30.VI 17,40 Zrêbki œlazowca Zrêbki wierzby z pêdów z pêdów 1-rocznych 4-letnich 1-rocznych Wilgotnoœæ W r t % 17,40 31,00 25,01 D³ugoœæ zakres (min max) œrednia l mm 10,0 36,0 19,2 12,0 71,0 26,1 10,0 51,0 25,2 Œrednica zakres (min max) œrednia φ mm 3,0 15,0 9,8 11,0 31,0 20,4 2,0 14,0 6,4 Gêstoœæ nasypowa d r kg/m 3 141,9 198,8 100,2 Wartoœæ opa³owa r Q i GJ/m 3 2,12 MWh/m 3 0,59 2,38 0,66 1,26 0,35
7 Charakterystyka zrêbków oraz granulatu... nowych i wydajnoœci¹ ci¹gów podawania paliwa. Dlatego zrêbki jako paliwo sta³e powinny byæ wykorzystywane do celów energetycznych lokalnie w promieniu do 50 km, albo biomasa ta mo e byæ granulowana do postaci peletu [Kowalik 2002, 2003; Stolarski 2004]. Tabela 3. Charakterystyka peletu wytworzonego z biomasy wierzby i œlazowca oraz z trocin dêbowych Table 3. Characteristics of pellets produced from willow and Virginia mallow biomass or from the oak sawdust Wyszczególnienie ród³o: badania w³asne Jednostki Pelet z wierzby zebranej w cyklu 1-rocznym Proces produkcji peletu z sezonowanych zrêbków wierzby i niesezonowanych œlazowca przebiega³ prawid³owo. Parametry wytworzonego peletu z obu gatunków roœlin porównano do peletu uzyskanego z trocin drewna dêbowego i wymagañ normy DIN (tab. 3). Pelet wytworzony z 4-letnich pêdów wierzby oraz z drewna dêbowego spe³nia³ te wymagania. Natomiast pelet wytworzony z 1-rocznych pêdów wierzby i œlazowca nie spe³nia³ wymagañ tej normy. Zawartoœæ popio³u w pelecie z wierzby (1-roczny cykl zbioru) i œlazowca by³a wy sza odpowiednio o 0,13% i 1,93% ni dopuszcza cytowana norma. Przekroczenia dotyczy³y równie azotu oznaczonego w pelecie z biomasy pozyskanej w cyklu jednorocznym u obu gatunków. Natomiast zawartoœæ chloru i siarki w pelecie wytworzonym z wierzby i œlazowca by³a ni sza od wymagañ normy. Dostosowanie obu parametrów do wymagañ normy mo na w przysz³oœci uzyskaæ przez odpowiednie, proporcjonalne mieszanie komponentów: trocin z drewna dêbowego i rozdrobnionej biomasy wierzby i œlazowca. W wyniku kompaktowania biomasy wierzby pozyskanej w cyklu rocznym i czteroletnim uzyskano odpowiednio: ponad 4 i 3-krotne zwiêkszenie gêstoœci paliwa oraz ponad 4,5-krotne zwiêkszenie koncentracji energii w jednostce objê letnim Pelet z œlazowca Pelet z trocin drewna dêbowego Wymagania normy DIN Wilgotnoœæ (%) W r t % 7,7 7,5 7,9 6,3 <12 Zawartoœæ popio³u A d % (%) 1,63 1,38 3,43 0,79 <1,5 D³ugoœæ 6,0-6,00-23,8 zakres (min - max) l mm 24,2 6,0-24,1 21,0-34,0-15,7 œrednia 15,6 15,2 29,4 <50 Œrednica φ mm Ciep³o spalania Q a s kj/kg r Wartoœæ opa³owa Q i kj/kg Gêstoœæ nasypowa d r kg/m 3 584,3 635,6 517,2 624,5 Wartoœæ opa³owa r Q i GJ/m 3 9,72 10,73 8,30 11,18 MWh/m 3 2,70 2,98 2,30 3,11 Azot N d (% s.m.) 0,59 0,28 0,31 0,20 <0,3 Chlor Cl d (% s.m.) 0,002 0,025 0,003 0,02 <0,03 Siarka S d (% s.m.) 0,043 0,028 0,025 0,04 <0,08
8 Mariusz Stolarski+zespó³ toœci peletu w porównaniu ze zrêbkami. Natomiast w przypadku granulacji biomasy œlazowca, gêstoœæ peletu w stosunku do zrêbków zosta³a zwiêkszona ponad 5-krotnie, a koncentracja energii 6,5-krotnie. Wnioski Wykazano pe³n¹ przydatnoœci sezonowanej biomasy wierzby zbieranej w cyklu rocznym i 4-letnim oraz œlazowca pozyskiwanego w jednorocznej rotacji do produkcji peletu. Wartoœæ energetyczna plonu jednorocznych pêdów wierzby Salix viminalis i œlazowca Sida hermaphrodita R. by³a wysoka i zbli ona u obu gatunków, wynios³a odpowiednio 239,1 i 219,5 GJ/ha. Natomiast wierzby zbieranej w 4-letnim cyklu by³a o 40% wy sza ni w cyklu 1-rocznym. Wartoœæ opa³owa zrêbków wytworzonych z sezonowanych jednorocznych i czteroletnich pêdów wierzbowych wynosi³a odpowiednio: 2,12 GJ/m 3 i 2,38 GJ/m 3 i by³a wy sza ni u œlazowca (1,26 GJ/m 3 ). Pelet wytworzony z 4-letnich pêdów wierzby spe³nia³ wymagania normy DIN Natomiast pelet wytworzony z 1-rocznych pêdów wierzby i œlazowca nie spe³nia³ tych wymagañ z powodu przekroczenia oznaczonej zawartoœci popio³u i azotu. Zawartoœæ popio³u w pelecie ze œlazowca by³a ponad 2-krotnie wy sza ni z wierzby. W wyniku granulacji biomasy wierzby i œlazowca gêstoœæ peletu w porównaniu ze zrêbkami zosta³a zwiêkszona odpowiednio prawie 4- i 5-krotnie, a koncentracja energii 4,5- i 6,5-krotnie. Bibliografia Danfors B., Ledin S., Rosenqvist H Short-Rotation Willow Coppice Grower's Manual. Swedish Institute of Agricultural Engineering, Uppsala Gigler J.K., Meedrink G., Hendrix E.M.T Willow supply strategies to energy plants. Biomass and Bioenergy, 17(3): Grzybek A Kierunki zagospodarowania biomasy na cele energetyczne. Wieœ Jutra, 9: Grzybek A Potencja³ biomasy mo liwej do wykorzystania na produkcjê peletu. Czysta Energia, 6: Jossart J.M., Ledent J.F Short rotation coppice of willow and shelterbelt effect. Biomass a growth opportunity in green energy and value-added products. (Overend R.P. and Chornet E. eds.). Proc. of 4th Biomass Conference of the Americas. Pergamon, ss
9 Charakterystyka zrêbków oraz granulatu... Kisiel R., Stolarski M., Szczukowski S., Tworkowski J Energoch³onnoœæ i efektywnoœæ energetyczna uprawy wierzby krzewiastej. Fragmenta Agronomica, 3(79): Kopp R.F., Abrahamson L.P., White E.H., Burns K.F., Nowak C.A Cutting cycle and spacing effects on a willow clone in New York. Biomass and Bioenergy, 12 (5): Kopp R.F., Abrahamson L.P., White E.H., Volk T.A., Nowak C.A., Fillhart R.C Willow biomass production during ten successive annual harvest. Biomass and Bioenergy, 20: 1-7 Kotowski W., Weber H Odpady roœlinne Ÿród³em energii. Gospodarka Paliwami i Energi¹, 5: Kowalik P Perspektywy peletyzacji biomasy w Polsce. Czysta Energia, 10(14): Kowalik P Pelety z biomasy-paliwo przysz³oœci. Aeroenergetyka, 1: Kubica K Spalanie biomasy w urz¹dzeniach grzewczych ma³ej mocy - emisja zanieczyszczeñ. Materia³y konferencyjne nt. Odnawialne Ÿród³a energii u progu XXI wieku. Warszawa ss McCracken A.R., Dawson W.M., Bowden G Yield responses of willow (Salix) grown in mixtures in short rotation coppice (SRC). Biomass and Bioenergy, 21: Robinnson K.M., Karp A., Taylor G Defining leaf traits linked to yield in short-rotation coppice Salix. Biomass and Bioenergy, 26: Puchniarski H Krajowy program zwiêkszenia lesistoœci. Zalesienia porolne. PWRiL Warszawa, s. 222 Stolarski M Ekonomiczne aspekty produkcji peletu z surowców roœlinnych. Czysta Energia, 6: Stolarski M a. Produkcja oraz pozyskiwanie biomasy z wieloletnich upraw roœlin energetycznych. Problemy In ynierii Rolniczej, 3(45): Stolarski M., Szczukowski S., Tworkowski J Produktywnoœæ klonów wierzb krzewiastych uprawianych na gruntach ornych w zale noœci od czêstotliwoœci zbioru i gêstoœci sadzenia. Fragmenta Agronomica, 2: Szczukowski S., Tworkowski J., Klasa A., Stolarski M Productivity and chemical composition of wood tissues of short rotation willow coppice cultivated on arable land. Rostlinna Vyroba, 48(9):
10 Mariusz Stolarski+zespó³ Szczukowski S., Tworkowski J., Stolarski M Wierzba energetyczna. Plantpress Kraków, s. 46 Thek G., Obernberger I Wood pellet production costs under Austrian and in comparison to Swedish framework conditions. Biomass and Bioenergy, 27: Zawistowski J Wspó³spalanie biomasy drzewnej z wêglem kamiennym. Czysta Energia, 9(25): Zawistowski J., Rañczak J Doœwiadczenia Instytutu Chemicznej Przeróbki wêgla z badañ wspó³spalania w ró nych kot³ach energetycznych. Materia³y konferencyjne, Zakopane, ss.: CHARACTERISTIC OF CHIPS AND PELLETS FROM THE COPPICE WILLOW AND VIRGINIA MALLOW BIOMASS AS A FUEL Summary The quantities of energy obtained in biomass of coppice willow harvested in annual and four years cutting cycles and of Virginia mallow (Sida hermaphrodita R) harvested annually were estimated. Some physico-chemical parameters of the chips and pellets produced from biomass of both plants were determined; next they were compared with pelleted oak wood sawdust and related to the requirements of DIN German standard. Energy yields from willow harvested in annual cycle and Virginia mallow were similar, whereas the willow biomass harvested every four year showed energetic value higher by 40%. Described natural drying system of willow stems on the ground appeared to be effective and easy to implementation. The pellets produced from four years old willow stems met the DIN standard requirements whereas in case of annual harvesting cycle of willow and Virginia mallow the pellets contained too much ash and nitrogen. As a result of processing biomass into pellets, the bulk density of material increased four-and fivefold, while the energy concentration grew 4.5 and 6.5 times for willow and Vigginia mallow, respectively. Key words: willow coppice, Virginia mallow, biomass, energy value of biomass, woodchips, pellets, bulk density, moisture content, combustion value Recenzent:Anna Grzybek 22
11 11
12
CHARAKTERYSTYKA WYBRANYCH BIOPALIW Z BIOMASY STAŁEJ
Problemy Inżynierii Rolniczej nr 4/2007 Mariusz Stolarski, Stefan Szczukowski, Józef Tworkowski Katedra Hodowli Roślin i Nasiennictwa Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie CHARAKTERYSTYKA WYBRANYCH
Bardziej szczegółowobiblioteka.htm ENERGIA CIEPLNA Z BIOMASY WIERZB KRZEWIASTYCH prof. dr hab. Stefan Szczukowski - Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
ENERGIA CIEPLNA Z BIOMASY WIERZB KRZEWIASTYCH prof. dr hab. Stefan Szczukowski - Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie Wstęp Obecnie drewno pozostaje liczącym się nośnikiem energii dla niektórych
Bardziej szczegółowoROŚLINY WIELOLETNIE ŹRÓDŁEM BIOMASY NA CELE ENERGETYCZNE
ROŚLINY WIELOLETNIE ŹRÓDŁEM BIOMASY NA CELE ENERGETYCZNE dr inż. Mariusz Jerzy Stolarski Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie Centrum Badań Energii Odnawialnej Pl. Łódzki 3, 10-724 Olsztyn, tel (089)
Bardziej szczegółowoENREGIA CIEPLNA Z BIOMASY WIRZB KRZEWIASTYCH
ENREGIA CIEPLNA Z BIOMASY WIRZB KRZEWIASTYCH Prof. dr hab. Stefan Szczukowski, Dr inż. Mariusz Stolarski Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie Wstęp i cel pracy Obecnie drewno pozostaje liczącym się
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA BIOMASY WIERZBY UPRAWIANEJ W SYSTEMIE EKO-SALIX W ASPEKCIE ENERGETYCZNYM 1
Problemy Inżynierii Rolniczej nr 1/2010 Mariusz Stolarski, Stefan Szczukowski, Józef Tworkowski Katedra Hodowli Roślin i Nasiennictwa Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie CHARAKTERYSTYKA BIOMASY
Bardziej szczegółowoRodzaje biomasy wykorzystywane na cele energetyczne:
Energia z biomasy Pojecie biomasy: Biomasa to substancja organiczna pochodzenia roślinnego, powstająca poprzez fotosyntezę. Do biomasy zaliczamy również odpady z produkcji zwierzęcej oraz gospodarki komunalnej
Bardziej szczegółowoEFEKTYWNOŒÆ ENERGETYCZNA PRODUKCJI WIERZBY KRZEWIASTEJ W DOLINIE DOLNEJ WIS Y
FRAGMENTA AGRONOMICA 2007 (XXIV) NR 4(96) EFEKTYWNOŒÆ ENERGETYCZNA PRODUKCJI WIERZBY KRZEWIASTEJ W DOLINIE DOLNEJ WIS Y STEFAN SZCZUKOWSKI, MARIUSZ STOLARSKI, JÓZEF TWORKOWSKI, MONIKA KOPACZEL Katedra
Bardziej szczegółowoEKONOMICZNE ASPEKTY PRODUKCJI BIOMASY WIERZBY W SYSTEMIE EKO-SALIX* Mariusz Stolarski, Stefan Szczukowski, Józef Tworkowski
82 ROCZNIKI M. STOLARSKI, NAUK ROLNICZYCH, S. SZCZUKOWSKI, SERIA G, J. TWORKOWSKI T. 9, z. 1, 21 EKONOMICZNE ASPEKTY PRODUKCJI BIOMASY WIERZBY W SYSTEMIE EKO-SALIX* Mariusz Stolarski, Stefan Szczukowski,
Bardziej szczegółowoUPRAWA WIERZBY ORAZ INNYCH WIELOLETNICH ROŚLIN ENERGETYCZNYCH W POLSCE DOŚWIADCZENIA UNIWERSYTETU WARMIŃSKO- MAZURSKIEGO
UPRAWA WIERZBY ORAZ INNYCH WIELOLETNICH ROŚLIN ENERGETYCZNYCH W POLSCE DOŚWIADCZENIA UNIWERSYTETU WARMIŃSKO- MAZURSKIEGO Mariusz J. Stolarski Katedra Hodowli Roślin i Nasiennictwa, Wydział Kształtowania
Bardziej szczegółowo3.2 Warunki meteorologiczne
Fundacja ARMAAG Raport 1999 3.2 Warunki meteorologiczne Pomiary podstawowych elementów meteorologicznych prowadzono we wszystkich stacjach lokalnych sieci ARMAAG, równolegle z pomiarami stê eñ substancji
Bardziej szczegółowoTECHNOLOGIA ORAZ KOSZTY PRODUKCJI BRYKIETÓW I PELETÓW Z WIERZBY ENERGETYCZNEJ
Inżynieria Rolnicza 5(103)/2008 TECHNOLOGIA ORAZ KOSZTY PRODUKCJI BRYKIETÓW I PELETÓW Z WIERZBY ENERGETYCZNEJ Dariusz Kwaśniewski Katedra Inżynierii Rolniczej i Informatyki, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie
Bardziej szczegółowoWYBRANE WŁAŚCIWOŚCI FIZYCZNE TRZYLETNIEJ WIERZBY ENERGETYCZNEJ
Inżynieria Rolnicza 8(96)/2007 WYBRANE WŁAŚCIWOŚCI FIZYCZNE TRZYLETNIEJ WIERZBY ENERGETYCZNEJ Dariusz Baran Katedra Techniki Rolno-Spożywczej, Akademia Rolnicza w Krakowie Dariusz Kwaśniewski Katedra Inżynierii
Bardziej szczegółowoWPŁYW CZĘSTOTLIWOŚCI ZBIORU I ZRÓŻNICOWANEGO NAWOŻENIA AZOTEM NA PLONOWANIE WYBRANYCH KLONÓW WIERZBY KRZEWIASTEJ (SALIX VIMINALIS L.
Fragm. Agron. 28(2) 2011, 55 62 WPŁYW CZĘSTOTLIWOŚCI ZBIORU I ZRÓŻNICOWANEGO NAWOŻENIA AZOTEM NA PLONOWANIE WYBRANYCH KLONÓW WIERZBY KRZEWIASTEJ (SALIX VIMINALIS L.) Władysław Nowak, Józef Sowiński, Anna
Bardziej szczegółowoOCENA CYKLU ŻYCIA (LCA) JAKO NARZĘDZIE OKREŚLANIA WPŁYWU PRODUKCJI ROLNICZEJ NA ŚRODOWISKO
OCENA CYKLU ŻYCIA (LCA) JAKO NARZĘDZIE OKREŚLANIA WPŁYWU PRODUKCJI ROLNICZEJ NA ŚRODOWISKO Michał Krzyżaniak, Mariusz Jerzy Stolarski Katedra Hodowli Roślin i Nasiennictwa Uniwersytet Warmińsko-Mazurski
Bardziej szczegółowoPRODUKCJA BIOMASY ŚLAZOWCA PENSYLWAŃSKIEGO (SIDA HERMAPHRODITA RUSBY) JAKO KOSUBSTRATU DO BIOGAZOWNI ROLNICZEJ *
PRODUKCJA BIOMASY ŚLAZOWCA PENSYLWAŃSKIEGO (SIDA HERMAPHRODITA RUSBY) JAKO KOSUBSTRATU DO BIOGAZOWNI ROLNICZEJ * Jacek Kwiatkowski, Łukasz Graban, Waldemar Lajszner, Józef Tworkowski Katedra Hodowli Roślin
Bardziej szczegółowoHalina Borkowska 1, Wojciech Lipiński 2. ul. Akademicka 15, Lublin 2 Krajowa Stacja Chemiczno-Rolnicza
Acta Agrophysica, 2007, 10(2), 287-292 ZAWARTOŚĆ WYBRANYCH PIERWIASTKÓW W BIOMASIE KILKU GATUNKÓW ROŚLIN ENERGETYCZNYCH Halina Borkowska 1, Wojciech Lipiński 2 1 Katedra Szczegółowej Uprawy Roślin, Akademia
Bardziej szczegółowo3.3.3 Py³ PM10. Tabela 3.3.3.1 Py³ PM10 - stê enia œrednioroczne i œredniookresowe
Wyniki pomiarów z sieci ARMAAG Fundacja ARMAAG Raport 1999 3.3.3 Py³ PM10 Py³ PM10 mierzony by³ w stacjach ARMAAG dwiema metodami: metod¹ radiometryczn¹ analizatorem firmy Eberline i metod¹ wagow¹, py³omierzem
Bardziej szczegółowoPRODUKTYWNOŚĆ WIELOLETNICH PLANTACJI ENERGETYCZNYCH W POLSCE
Problemy Inżynierii Rolniczej nr 2/2008 Włodzimierz Majtkowski, Gabriela Majtkowska Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin Krajowe Centrum Roślinnych Zasobów Genowych Ogród Botaniczny w Bydgoszczy PRODUKTYWNOŚĆ
Bardziej szczegółowoEFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNA PRODUKCJI BIOMASY Z TRZYLETNIEJ WIERZBY
Inżynieria Rolnicza 5(123)/2010 EFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNA PRODUKCJI BIOMASY Z TRZYLETNIEJ WIERZBY Dariusz Kwaśniewski Instytut Inżynierii Rolniczej i Informatyki, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie Streszczenie.
Bardziej szczegółowoDOCHODY I EFEKTYWNOŒÆ GOSPODARSTW ZAJMUJ CYCH SIÊ HODOWL OWIEC 1. Bogdan Klepacki, Tomasz Rokicki
ROCZNIKI NAUK ROLNICZYCH, SERIA G, T., Z. 1, 1 DOCHODY I EFEKTYWNOŒÆ GOSPODARSTW ZAJMUJ CYCH SIÊ HODOWL OWIEC 1 Bogdan Klepacki, Tomasz Rokicki Katedra Ekonomiki i Organizacji Gospodarstw Rolniczych SGGW
Bardziej szczegółowo1. Wstêp. 2. Metodyka i zakres badañ WP YW DODATKÓW MODYFIKUJ CYCH NA PODSTAWOWE W AŒCIWOŒCI ZAWIESIN Z POPIO ÓW LOTNYCH Z ELEKTROWNI X
Górnictwo i Geoin ynieria Rok 29 Zeszyt 4 2005 Jan Palarski*, Franciszek Plewa*, Piotr Pierzyna* WP YW DODATKÓW MODYFIKUJ CYCH NA PODSTAWOWE W AŒCIWOŒCI ZAWIESIN Z POPIO ÓW LOTNYCH Z ELEKTROWNI X 1. Wstêp
Bardziej szczegółowo4. OCENA JAKOŒCI POWIETRZA W AGLOMERACJI GDAÑSKIEJ
4. OCENA JAKOŒCI POWIETRZA 4.1. Ocena jakoœci powietrza w odniesieniu do norm dyspozycyjnych O jakoœci powietrza na danym obszarze decyduje œredni poziom stê eñ zanieczyszczeñ w okresie doby, sezonu, roku.
Bardziej szczegółowoZMIANY WILGOTNOŚCI PĘDÓW WIERZBY SALIX VIMINALIS L. W OKRESIE SEZONOWANIA
Inżynieria Rolnicza 10(108)/2008 ZMIANY WILGOTNOŚCI PĘDÓW WIERZBY SALIX VIMINALIS L. W OKRESIE SEZONOWANIA Jarosław Frączek, Krzysztof Mudryk Katedra Inżynierii Mechanicznej i Agrofizyki, Uniwersytet Rolniczy
Bardziej szczegółowoWPŁYW WYBRANYCH CZYNNIKÓW NA KOSZTY WYKONANIA PRAC NA PLANTACJACH WIERZBY ENERGETYCZNEJ
Problemy Inżynierii Rolniczej nr 3/2009 Jan Pawlak Instytut Budownictwa, Mechanizacji i Elektryfikacji Rolnictwa w Warszawie Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie WPŁYW WYBRANYCH CZYNNIKÓW NA KOSZTY
Bardziej szczegółowowêgiel 19 28 38 48 59 70 79 88 drewno 15 21 28 36 44 52 60 68
wêgiel drewno 19 28 38 48 59 70 79 88 15 21 28 36 44 52 60 68 Kocio³ SOLID EKO jest eliwnym, automatycznym kot³em na paliwa sta³e wyposa onym w dodatkowe rusztowe palenisko sta³e do spalania drewna kawa³kowego,
Bardziej szczegółowoSytuacja na rynkach zbytu wêgla oraz polityka cenowo-kosztowa szans¹ na poprawê efektywnoœci w polskim górnictwie
Materia³y XXVIII Konferencji z cyklu Zagadnienia surowców energetycznych i energii w gospodarce krajowej Zakopane, 12 15.10.2014 r. ISBN 978-83-62922-37-6 Waldemar BEUCH*, Robert MARZEC* Sytuacja na rynkach
Bardziej szczegółowoOcena mo liwoœci pozyskiwania biomasy z mozgi trzcinowatej na cele energetyczne
¹karstwo w Polsce (Grassland Science in Poland), 10, 141-148 Copyright by Polish Grassland Society, Poznañ, 2007 PL ISSN 1506-5162 ISBN 978-83-89250-51-3 Ocena mo liwoœci pozyskiwania biomasy z mozgi trzcinowatej
Bardziej szczegółowoPlonowanie wybranych gatunków roślin uprawianych na cele energetyczne w polskich warunkach
Plonowanie wybranych gatunków roślin uprawianych na cele energetyczne w polskich warunkach Wybrane elementy agrotechniki Gatunek Obsada roślin [tys./ha] Nawożenie [kg/ha] N P 2 O 5 K 2 O Odchwaszczanie
Bardziej szczegółowoLIGNOCELLULOSIC BIOMASS PRODUCTION AND DELIVER FOR BIOREFINERIES
LIGNOCELLULOSIC BIOMASS PRODUCTION AND DELIVER FOR BIOREFINERIES Mariusz Stolarski, Stefan Szczukowski, Józef Tworkowski, Michał Krzyżaniak University of Warmia and Mazury in Olsztyn, Poland PRESENTATION
Bardziej szczegółowoMożliwości produkcji i
Możliwości produkcji i wykorzystania granulatu drzewnego w województwie pomorskim Edmund Wach, Izabela Kołacz Bałtycka Agencja Poszanowania Energii SA 1. Charakterystyka i produkcja granulatu 2. Potencjał
Bardziej szczegółowoWYBRANE WŁAŚCIWOŚCI PELETÓW WYTWORZONYCH Z TRAWY POZYSKANEJ Z TRAWNIKA PRZYDOMOWEGO
Inżynieria Rolnicza 1(126)/2011 WYBRANE WŁAŚCIWOŚCI PELETÓW WYTWORZONYCH Z TRAWY POZYSKANEJ Z TRAWNIKA PRZYDOMOWEGO Andrzej Kornacki, Grzegorz Maj Katedra Zastosowań Matematyki i Informatyki, Uniwersytet
Bardziej szczegółowoZAŁOśENIA DO PROGRAMU WSPOMAGAJĄCEGO OBLICZANIE ZAPOTRZEBOWANIA NA BIOMASĘ DO CELÓW GRZEWCZYCH W GOSPODARSTWIE ROLNYM
InŜynieria Rolnicza 11/2006 Dariusz Kwaśniewski, Michał Cupiał Katedra InŜynierii Rolniczej i Informatyki Akademia Rolnicza w Krakowie ZAŁOśENIA DO PROGRAMU WSPOMAGAJĄCEGO OBLICZANIE ZAPOTRZEBOWANIA NA
Bardziej szczegółowoWSTĘPNA OCENA PRODUKCYJNOŚCI WYBRANYCH GATUNKÓW ROŚLIN ENERGETYCZNYCH
Progress in Plant Protection / Postępy w Ochronie Roślin, 47 (4) 2007 WSTĘPNA OCENA PRODUKCYJNOŚCI WYBRANYCH GATUNKÓW ROŚLIN ENERGETYCZNYCH ANTONI FABER, MIECZYSŁAW STASIAK, JAN KUŚ Instytut Uprawy Nawożenia
Bardziej szczegółowoWŁAŚCIWOŚCI ENERGETYCZNE I SKŁAD CHEMICZNY BIOMASY WIERZBY POZYSKANEJ Z SYSTEMU EKO-SALIX*
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych nr 581, 2015, 21 28 WŁAŚCIWOŚCI ENERGETYCZNE I SKŁAD CHEMICZNY BIOMASY WIERZBY POZYSKANEJ Z SYSTEMU EKO-SALIX* Michał Krzyżaniak, Stefan Szczukowski, Józef Tworkowski,
Bardziej szczegółowoModel obliczania efektów ekonomicznych ze wspó³spalania mieszanek paliwowych wêgla kamiennego i odpadów drzewnych
POLITYKA ENERGETYCZNA Tom 9 Zeszyt specjalny 2006 PL ISSN 1429-6675 Andrzej KROWIAK*, Krzysztof STAÑCZYK**, Marek BIENIECKI*** Model obliczania efektów ekonomicznych ze wspó³spalania mieszanek paliwowych
Bardziej szczegółowoPRZYSZŁOŚĆ ODNAWIALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII NA TLE WYZWAŃ ENERGETYCZNYCH POLSKI. Prof. dr hab. inż. Maciej Nowicki
PRZYSZŁOŚĆ ODNAWIALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII NA TLE WYZWAŃ ENERGETYCZNYCH POLSKI Prof. dr hab. inż. Maciej Nowicki ENERGIA WARUNKIEM WZROSTU GOSPODARCZEGO W XX wieku liczba ludności świata wzrosła 4-krotnie,
Bardziej szczegółowoOPINIA NAUKOWA. przydatności instalacji BIONOR Sludge do utylizacji osadów w małych gminnych oczyszczalniach ścieków
Częstochowa, 27.02.2015 Prof. dr hab. inż. January Bień Prof. dr hab. inż. Małgorzata Kacprzak Prof. nzw. dr hab. inż. Tomasz Kamizela Dr Anna Grobelak OPINIA NAUKOWA przydatności instalacji BIONOR Sludge
Bardziej szczegółowo- ODNAWIALNE ŹRÓDŁA ENERGII
Poziom i struktura wykorzystania odnawialnych źródeł energii w Polsce i Unii Europejskiej z uwzględnieniem aspektów ekologicznych i ekonomicznych ogrzewania domu jednorodzinnego Prof. dr hab. inż. Mariusz
Bardziej szczegółowoPLON I JAKOŚĆ BIOMASY WYBRANYCH GATUNKÓW WIERZBY W CZTEROLETNIEJ ROTACJI ZBIORU *
Fragm. Agron. 31(2) 2014, 107 114 PLON I JAKOŚĆ BIOMASY WYBRANYCH GATUNKÓW WIERZBY W CZTEROLETNIEJ ROTACJI ZBIORU * Stefan Szczukowski 1, Mariusz J. Stolarski 1, Józef Tworkowski 1, Paweł Rutkowski 2,
Bardziej szczegółowoNAKŁADY ROBOCIZNY I SIŁY POCIĄGOWEJ NA PLANTACJACH WIERZBY ENERGETYCZNEJ
Inżynieria Rolnicza 5(114)/2009 AKŁADY ROBOCIZY I SIŁY POCIĄWEJ A PLATACJACH WIERZBY EERGETYCZEJ Jan Pawlak Katedra Elektrotechniki i Energetyki, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie Instytut Budownictwa,
Bardziej szczegółowoKOSZTY PRODUKCJI BIOMASY WIERZBY POZYSKIWANEJ SYSTEMEM EKO-SALIX *
Fragm. Agron. 28(4) 2011, 96 103 KOSZTY PRODUKCJI BIOMASY WIERZBY POZYSKIWANEJ SYSTEMEM EKO-SALIX * Mariusz Stolarski, Stefan Szczukowski, Józef Tworkowski Katedra Hodowli Roślin i Nasiennictwa, Uniwersytet
Bardziej szczegółowoANALIZA ENERGETYCZNA WYBRANYCH RODZAJÓW BIOMASY POCHODZENIA ROŚLINNEGO. Ignacy Niedziółka, Andrzej Zuchniarz
MOTROL, 2006, 8A, 232 237 ANALIZA ENERGETYCZNA WYBRANYCH RODZAJÓW BIOMASY POCHODZENIA ROŚLINNEGO Ignacy Niedziółka, Andrzej Zuchniarz Katedra Maszynoznawstwa Rolniczego, Akademia Rolnicza w Lublinie Streszczenie.
Bardziej szczegółowoTechnologie przetwarzania biomasy Biomass processing technologies. Inżynieria środowiska. I stopień. ogólno akademicki
KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu Nazwa modułu Nazwa modułu w języku angielskim Obowiązuje od roku akademickiego 2016/2017 Technologie przetwarzania biomasy Biomass processing technologies A.
Bardziej szczegółowoEA16, EB16, EA17, EA19, EA12 TABLICOWE MIERNIKI ELEKTROMAGNETYCZNE Amperomierze i woltomierze PKWiU
EA16, EB16, EA17, EA19, EA12 TABLICOWE MIERNIKI ELEKTROMAGNETYCZNE Amperomierze i woltomierze PKWiU 33.20.43-30.37 EA12 EA19 EA17 EA16 EB16 ZASTOSOWANIE Tablicowe mierniki elektromagnetyczne typu EA12,
Bardziej szczegółowoPOSTĘP TECHNOLOGICZNY A STRUKTURA CZASU PRACY, KOSZTY I EFEKTYWNOŚĆ NAKŁADÓW W TRANSPORCIE WARZYW
InŜynieria Rolnicza 11/2006 Stanisław Kokoszka, Sylwester Tabor Katedra InŜynierii Rolniczej i Informatyki Akademia Rolnicza w Krakowie POSTĘP TECHNOLOGICZNY A STRUKTURA CZASU PRACY, KOSZTY I EFEKTYWNOŚĆ
Bardziej szczegółowoTABLICOWE MIERNIKI ELEKTROMAGNETYCZNE TYPU EA16, EB16, EA17, EA19, EA12. PKWiU Amperomierze i woltomierze DANE TECHNICZNE
TABLICOWE MIERNIKI ELEKTROMAGNETYCZNE Amperomierze i woltomierze TYPU EA16, EB16, EA17, EA19, EA12 PKWiU 33.20.43-30.37 DANE TECHNICZNE Klasa dok³adnoœci 1, Zakresy pomiarowe, moc pobierana, wymiary ramki
Bardziej szczegółowoMagurski Park Narodowy
Magurski Park Narodowy Lokalizacja punktów pomiarowych i wyniki badań. Na terenie Magurskiego Parku Narodowego zlokalizowano 3 punkty pomiarowe. Pomiary prowadzono od stycznia do grudnia 2005 roku. 32.
Bardziej szczegółowoGeoinformacja zasobów biomasy na cele energetyczne
Geoinformacja zasobów biomasy na cele energetyczne Anna Jędrejek Zakład Biogospodarki i Analiz Systemowych GEOINFORMACJA synonim informacji geograficznej; informacja uzyskiwana poprzez interpretację danych
Bardziej szczegółowoWIERZBA SALIX VIMINALIS JAKO ŹRÓDŁO ENERGII ODNAWIALNEJ NA PRZYKŁADZIE PLANTACJI ZAŁOŻONYCH NA TERENIE KOTLINY KŁODZKIEJ
Inżynieria Rolnicza 4(102)/2008 WIERZBA SALIX VIMINALIS JAKO ŹRÓDŁO ENERGII ODNAWIALNEJ NA PRZYKŁADZIE PLANTACJI ZAŁOŻONYCH NA TERENIE KOTLINY KŁODZKIEJ Jerzy Bieniek, Agnieszka Żołnierz-Rusinek Instytut
Bardziej szczegółowoKrótka informacja o instytucjonalnej obs³udze rynku pracy
Agnieszka Miler Departament Rynku Pracy Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Polityki Spo³ecznej Krótka informacja o instytucjonalnej obs³udze rynku pracy W 2000 roku, zosta³o wprowadzone rozporz¹dzeniem Prezesa
Bardziej szczegółowoKOSZTY I ENERGOCHŁONNOŚĆ TRANSPORTU KORZENI BURAKÓW CUKROWYCH
Inżynieria Rolnicza 4(102)/2008 KOSZTY I ENERGOCHŁONNOŚĆ TRANSPORTU KORZENI BURAKÓW CUKROWYCH Józef Gorzelany, Czesław Puchalski Katedra Inżynierii Produkcji Rolno-Spożywczej, Uniwersytet Rzeszowski Streszczenie.
Bardziej szczegółowoUwarunkowania rozwoju miasta
AKTUALIZACJA PROJEKTU ZAŁOŻEŃ DO PLANU ZAOPATRZENIA W CIEPŁO, ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ I PALIWA GAZOWE DLA MIASTA KATOWICE Część 06 Uwarunkowania rozwoju miasta W 880.06 2/9 SPIS TREŚCI 6.1 Główne czynniki
Bardziej szczegółowoDr inż. Andrzej Tatarek. Siłownie cieplne
Dr inż. Andrzej Tatarek Siłownie cieplne 1 Wykład 3 Sposoby podwyższania sprawności elektrowni 2 Zwiększenie sprawności Metody zwiększenia sprawności elektrowni: 1. podnoszenie temperatury i ciśnienia
Bardziej szczegółowoDZIA 4. POWIETRZE I INNE GAZY
DZIA 4. POWIETRZE I INNE GAZY 1./4 Zapisz nazwy wa niejszych sk³adników powietrza, porz¹dkuj¹c je wed³ug ich malej¹cej zawartoœci w powietrzu:...... 2./4 Wymieñ trzy wa ne zastosowania tlenu: 3./4 Oblicz,
Bardziej szczegółowoUPRAWY ENERGETYCZNE W CENTRALNEJ I WSCHODNIEJ EUROPIE
UPRAWY ENERGETYCZNE W CENTRALNEJ I WSCHODNIEJ EUROPIE Bioenergia w krajach Europy Centralnej, uprawy energetyczne. Dr Hanna Bartoszewicz-Burczy, Instytut Energetyki 23 kwietnia 2015 r., SGGW 1. Źródła
Bardziej szczegółowoTechnologie naturalne w ochronie środowiska. Opracował: Marcin Bąk
Technologie naturalne w ochronie środowiska Opracował: Marcin Bąk Wpływ zieleni na zanieczyszczenie powietrza w mieście Zieleń miejska ma poważny wpływ na: wyminę gazową w atmosferze, zmniejszanie zanieczyszczeń
Bardziej szczegółowoWYSOKOTEMPERATUROWE ZGAZOWANIE BIOMASY. INSTYTUT BADAWCZO-WDROŻENIOWY MASZYN Sp. z o.o.
WYSOKOTEMPERATUROWE ZGAZOWANIE BIOMASY ZASOBY BIOMASY Rys.2. Zalesienie w państwach Unii Europejskiej Potencjał techniczny biopaliw stałych w Polsce oszacowano na ok. 407,5 PJ w skali roku. Składają się
Bardziej szczegółowoEFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNA PRODUKCJI BIOMASY Z ROCZNEJ WIERZBY
nżynieria Rolnicza 1(119)/2010 EFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNA PRODUKCJ BOMASY Z ROCZNEJ WERZBY Dariusz Kwaśniewski nstytut nżynierii Rolniczej i nformatyki, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie Streszczenie. W pracy
Bardziej szczegółowoDr hab. inż. Jacek Dach, mgr inż. Andrzej Lewicki, dr inż. Krzysztof Pilarski
ANALIZA UZYSKU BIOGAZU I METANU Z ŻYTA MIESZAŃCOWEGO (GPS I ŚRUTA ZIARNA), KISZONKI KUKURYDZY ORAZ RÓŻNYCH MIESZANIN TYCH SUBSTRATÓW Dr hab. inż. Jacek Dach, mgr inż. Andrzej Lewicki, dr inż. Krzysztof
Bardziej szczegółowoAnaliza op³acalnoœci wzbogacania wêgla dla nowo zaproponowanego systemu cen
Materia³y XXVI Konferencji z cyklu Zagadnienia surowców energetycznych i energii w gospodarce krajowej Zakopane, 14 17.10.2012 r. ISBN 978-83-62922-07-9 Micha³ MAZUREK* Analiza op³acalnoœci wzbogacania
Bardziej szczegółowoVRRK. Regulatory przep³ywu CAV
Regulatory przep³ywu CAV VRRK SMAY Sp. z o.o. / ul. Ciep³ownicza 29 / 1-587 Kraków tel. +48 12 680 20 80 / fax. +48 12 680 20 89 / e-mail: info@smay.eu Przeznaczenie Regulator sta³ego przep³ywu powietrza
Bardziej szczegółowoBiomasa alternatywą dla węgla kamiennego
Nie truj powietrza miej wpływ na to czym oddychasz Biomasa alternatywą dla węgla kamiennego Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Szymona Szymonowica w Zamościu dr Bożena Niemczuk Lublin, 27 października
Bardziej szczegółowoEFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNA PRODUKCJI BIOMASY WIERZBY W JEDNOROCZNYM I TRZYLETNIM CYKLU ZBIORU *
Fragm. Agron. 31(2) 2014, 88 95 EFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNA PRODUKCJI BIOMASY WIERZBY W JEDNOROCZNYM I TRZYLETNIM CYKLU ZBIORU * Mariusz J. Stolarski 1, Michał Krzyżaniak, Stefan Szczukowski, Józef Tworkowski
Bardziej szczegółowoPARAMETRY FIZYKOCHEMICZNE BADANYCH PALIW Z ODPADÓW
VII Konferencja Paliwa z odpadów Chorzów, 14-16 marca 2017 PARAMETRY FIZYKOCHEMICZNE BADANYCH PALIW Z ODPADÓW dr Łukasz Smędowski mgr Agnieszka Skawińska Badania właściwości paliw Zgodnie z obowiązującym
Bardziej szczegółowokot³y serii MAX KOT Y SERII MAX
kot³y serii MAX KOT Y SERII MAX Nowoœci¹ w ofercie PW DEFRO s¹ kot³y du ych mocy EKOPELL MAX zaprojektowane do spalania biomasy i spe³niaj¹ce wszystkie wymagania znowelizowanej normy PN-EN 303-5. W kot³ach
Bardziej szczegółowoNAKŁADY NA ZAŁOŻENIE PLANTACJI WIERZBY ENERGETYCZNEJ
Problemy Inżynierii Rolniczej nr 2/2009 Jan Kamionka, Stanisław Kaliński Instytut Budownictwa, Mechanizacji i Elektryfikacji Rolnictwa w Warszawie NAKŁADY NA ZAŁOŻENIE PLANTACJI WIERZBY ENERGETYCZNEJ Streszczenie
Bardziej szczegółowoWP YW STRUKTURY U YTKÓW ROLNYCH NA WYNIKI EKONOMICZNE GOSPODARSTW ZAJMUJ CYCH SIÊ HODOWL OWIEC. Tomasz Rokicki
46 ROCZNIKI NAUK ROLNICZYCH, T. ROKICKI SERIA G, T. 94, z. 1, 2007 WP YW STRUKTURY U YTKÓW ROLNYCH NA WYNIKI EKONOMICZNE GOSPODARSTW ZAJMUJ CYCH SIÊ HODOWL OWIEC Tomasz Rokicki Katedra Ekonomiki i Organizacji
Bardziej szczegółowoTECHNOLOGIA USZLACHETNIANIA WSZELKIEGO RODZAJU BIOMAS I BIOMASOWYCH PALIW ODPADOWYCH
TECHNOLOGIA USZLACHETNIANIA WSZELKIEGO RODZAJU BIOMAS I BIOMASOWYCH PALIW ODPADOWYCH mgr inż. Jan GŁADKI MODUŁ USZLACHETNIANIA BIOMAS opracowany na bazie patentu: Zb. Bis/ W. Nowak ; nr P204294 z dnia
Bardziej szczegółowoMODEL SYSTEMU WYTWARZANIA I WYKORZYSTANIA ODNAWIALNYCH NO
InŜynieria Rolnicza 14/2005 Katedra Elektrotechniki i Energetyki Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie MODEL SYSTEMU WYTWARZANIA I WYKORZYSTANIA ODNAWIALNYCH NOŚNIKÓW ENERGETYCZNYCH POCHODZENIA ROLNICZEGO
Bardziej szczegółowoEFEKTYWNOŚĆ EKONOMICZNA PRODUKCJI BIOMASY WIERZBY SYSTEMEM EKO-SALIX* Mariusz J. Stolarski, Stefan Szczukowski, Józef Tworkowski, Michał Krzyżaniak
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych nr 582, 2015, 63 71 EFEKTYWNOŚĆ EKONOMICZNA PRODUKCJI BIOMASY WIERZBY SYSTEMEM EKO-SALIX* Mariusz J. Stolarski, Stefan Szczukowski, Józef Tworkowski, Michał
Bardziej szczegółowoOd uwęglania wysegregowanych odpadów komunalnych w wytwórniach BIOwęgla do wytwarzania zielonej energii elektrycznej
INNOWACYJNE TECHNOLOGIE dla ENERGETYKI Od uwęglania wysegregowanych odpadów komunalnych w wytwórniach BIOwęgla do wytwarzania zielonej energii elektrycznej Autor: Jan Gładki (FLUID corporation sp. z o.o.
Bardziej szczegółowoEnergia odnawialna jako lokomotywa rozwoju lokalnego
INICJATYWA ZIELONA LOKOMOTYWA Energia odnawialna jako lokomotywa rozwoju lokalnego KONCEPCJA Kocioł Obsługa Paliwo Oprawa rynkowa Finansowanie Produkcja paliw BPS Obudowa Design Odbiór popiołu Różnorodność
Bardziej szczegółowoBiomasa w odpadach komunalnych
Otwarte seminaria 2012 Biomasa w odpadach komunalnych mgr inż. Oktawian Pastucha Centralne Laboratorium Plan seminarium Podstawowe definicje określające biomasę oraz odpady komunalne występujące w prawie
Bardziej szczegółowoPL B1. ECOFUEL SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ, Jelenia Góra, PL BUP 09/14
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 230654 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 401275 (22) Data zgłoszenia: 18.10.2012 (51) Int.Cl. C10L 5/04 (2006.01)
Bardziej szczegółowoOlej rzepakowy, jako paliwo do silników z zapłonem samoczynnym
Coraz częściej jako paliwo stosuje się biokomponenty powstałe z roślin oleistych. Nie mniej jednak właściwości fizykochemiczne oleju napędowego i oleju powstałego z roślin znacząco różnią się miedzy sobą.
Bardziej szczegółowoPLONOWANIE I CECHY BIOMETRYCZNE WIERZBY W ZALEŻNOŚCI OD WARUNKÓW SIEDLISKOWYCH
Problemy Inżynierii Rolniczej nr 3/2010 Jan Kuś, Mariusz Matyka Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa Państwowy Instytut Badawczy w Puławach PLONOWANIE I CECHY BIOMETRYCZNE WIERZBY W ZALEŻNOŚCI OD
Bardziej szczegółowoWSTĘPNE BADANIA NAD MOŻLIWOŚCIĄ WYKORZYSTANIA PRZEPRACOWANYCH OLEJÓW JAKO KOMPONENTÓW DO PRODUKCJI PALIWA. 1. Wstęp
Górnictwo i Geoinżynieria Rok 34 Zeszyt 4/1 2010 Andrzej Mitura* WSTĘPNE BADANIA NAD MOŻLIWOŚCIĄ WYKORZYSTANIA PRZEPRACOWANYCH OLEJÓW JAKO KOMPONENTÓW DO PRODUKCJI PALIWA 1. Wstęp Problematyka gospodarki
Bardziej szczegółowoZagospodarowanie pofermentu z biogazowni rolniczej
Zagospodarowanie pofermentu z biogazowni rolniczej ERANET: SE Bioemethane. Small but efficient Cost and Energy Efficient Biomethane Production. Biogazownie mogą być zarówno źródłem energii odnawialnej
Bardziej szczegółowoWyniki finansowe funduszy inwestycyjnych i towarzystw funduszy inwestycyjnych w 2011 roku 1
Warszawa, 26 czerwca 2012 r. Wyniki finansowe funduszy inwestycyjnych i towarzystw funduszy inwestycyjnych w 2011 roku 1 W końcu 2011 r. na polskim rynku finansowym funkcjonowały 484 fundusze inwestycyjne
Bardziej szczegółowoOdnawialne Źródła Energii w systemach grzewczych. Edmund Wach Bałtycka Agencja Poszanowania Energii S.A.
Odnawialne Źródła Energii w systemach grzewczych Seminarium Planowanie energetyczne w gminach Województwa Mazowieckiego 27 listopada 2007, Warszawa Edmund Wach Bałtycka Agencja Poszanowania Energii S.A.
Bardziej szczegółowoCena odpadu netto z opłatą
Cennik składowania z uwzględnieniem cen i opłaty środowiskowej obowiązujący od dnia 01 stycznia 2014 r. Ceny zawierają odpis na fundusz rekultywacyjny w wysokości 5,23 zł za 1 tonę odpadu. Lp. Kod odpadu
Bardziej szczegółowoPRACE. Instytutu Szk³a, Ceramiki Materia³ów Ogniotrwa³ych i Budowlanych. Nr 4
PRACE Instytutu Szk³a, Ceramiki Materia³ów Ogniotrwa³ych i Budowlanych Scientific Works of Institute of Glass, Ceramics Refractory and Construction Materials Nr 4 ISSN 1899-3230 Rok II Warszawa Opole 2009
Bardziej szczegółowout Naukowy ECN Energy Research Center of Netherlands, w którym t letyzacji yniku to
Peletyzacja z toryfikacją biomasy. eletyzacji biomasy z procesem to ut Naukowy ECN Energy Research Center of Netherlands, w którym t letyzacji yniku to onizacji. Po bankructwie, obróbki biomasy, to jest
Bardziej szczegółowoENERGETYCZNA EFEKTYWNOŚĆ PRODUKCJI BIOMASY WIERZBY SYSTEMEM EKO-SALIX* Józef Tworkowski, Mariusz J. Stolarski, Stefan Szczukowski, Michał Krzyżaniak
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych nr 582, 2015, 91 100 ENERGETYCZNA EFEKTYWNOŚĆ PRODUKCJI BIOMASY WIERZBY SYSTEMEM EKO-SALIX* Józef Tworkowski, Mariusz J. Stolarski, Stefan Szczukowski, Michał
Bardziej szczegółowoFIZYCZNE I MECHANICZNE WŁAŚCIWOŚCI PELETÓW Z TROCIN SOSNOWYCH Z DODATKIEM TROCIN DRZEW LIŚCIASTYCH
I N Ż YNIERIA R OLNICZA A GRICULTURAL E NGINEERING 2013: Z. 2(143) T.1 S. 299-306 ISSN 1429-7264 Polskie Towarzystwo Inżynierii Rolniczej http://www.ptir.org FIZYCZNE I MECHANICZNE WŁAŚCIWOŚCI PELETÓW
Bardziej szczegółowoOCENA CECH JAKOŚCIOWYCH PELETÓW WYTWORZONYCH Z BIOMASY ROŚLINNEJ *
I N Ż YNIERIA R OLNICZA A GRICULTURAL E NGINEERING 2012: Z. 2(136) T. 1 S. 267-276 ISSN 1429-7264 Polskie Towarzystwo Inżynierii Rolniczej http://www.ptir.org OCENA CECH JAKOŚCIOWYCH PELETÓW WYTWORZONYCH
Bardziej szczegółowoPRODUKCJA BURAKÓW CUKROWYCH W POLSCE PO WEJŒCIU DO UE NA TLE POZOSTA YCH KRAJÓW CZ ONKOWSKICH
STOWARZYSZENIE EKONOMISTÓW ROLNICTWA I AGROBIZNESU Roczniki Naukowe l tom XII l zeszyt 4 9 Arkadiusz Artyszak Szko³a G³ówna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie PRODUKCJA BURAKÓW CUKROWYCH W POLSCE PO WEJŒCIU
Bardziej szczegółowoSVS5. Dysze nawiewne. SMAY Sp. z o.o. / ul. Ciep³ownicza 29 / Kraków tel / fax /
Dysze nawiewne Dysze nawiewne s¹ przeznaczone do zastosowañ w instalacjach wentylacyjnych nisko- i œredniociœnieniowych du ych obiektów u ytecznoœci publicznej lub przemys³owych gdzie wymagane jest dostarczanie
Bardziej szczegółowoPolska-Warszawa: Usługi w zakresie napraw i konserwacji taboru kolejowego 2015/S 061-107085
1/6 Niniejsze ogłoszenie w witrynie TED: http://ted.europa.eu/udl?uri=ted:notice:107085-2015:text:pl:html Polska-Warszawa: Usługi w zakresie napraw i konserwacji taboru kolejowego 2015/S 061-107085 Przewozy
Bardziej szczegółowoTABLICOWE MIERNIKI ELEKTROMAGNETYCZNE TYPU EA16, EB16, EA17, EA19, EA12. PKWiU Amperomierze i woltomierze ZASTOSOWANIE
TABLICOWE MIERNIKI ELEKTROMAGNETYCZNE Amperomierze i woltomierze TYPU EA16, EB16, EA17, EA19, EA12 PKWiU 33.20.43-30.37 EA12 EA19 EA17 EA16 EB16 ZASTOSOWANIE Tablicowe mierniki elektromagnetyczne typu
Bardziej szczegółowoEMPIRYCZNA WERYFIKACJA METOD SZACUNKU OBJĘTOŚCI PĘDÓW NA KARPACH WIERZBY ENERGETYCZNEJ
Inżynieria Rolnicza 8(96)/2007 EMPIRYCZNA WERYFIKACJA METOD SZACUNKU OBJĘTOŚCI PĘDÓW NA KARPACH WIERZBY ENERGETYCZNEJ Tadeusz Juliszewski, Krzysztof Klamka, Maciej Waligóra Katedra Eksploatacji Maszyn,
Bardziej szczegółowoWARTOŚĆ OPAŁOWA I SKŁAD ELEMENTARNY BIOMASY WIERZBY PRODUKOWANEJ SYSTEMEM EKO-SALIX *
Fragm. Agron. 28(4) 2011, 86 95 WARTOŚĆ OPAŁOWA I SKŁAD ELEMENTARNY BIOMASY WIERZBY PRODUKOWANEJ SYSTEMEM EKO-SALIX * Mariusz Stolarski, Michał Krzyżaniak Katedra Hodowli Roślin i Nasiennictwa, Uniwersytet
Bardziej szczegółowoOdnawialne Źródła Energii w systemach grzewczych. Edmund Wach Bałtycka Agencja Poszanowania Energii S.A.
Odnawialne Źródła Energii w systemach grzewczych Seminarium Planowanie energetyczne na poziomie gmin 24 stycznia 2008, Bydgoszcz Edmund Wach Bałtycka Agencja Poszanowania Energii S.A. BIOMASA BIOMASA DREWNO
Bardziej szczegółowoWPŁYW ODMIAN I KLONÓW WIERZBY ORAZ GĘSTOŚCI SADZENIA NA PLON BIOMASY NA CELE ENERGETYCZNE W 8 ROKU UPRAWY
CZASOPISMO INŻYNIERII LĄDOWEJ, ŚRODOWISKA I ARCHITEKTURY JOURNAL OF CIVIL ENGINEERING, ENVIRONMENT AND ARCHITECTURE JCEEA, t. XXXIII, z. 63 (3/16), lipiec-wrzesień 2016, s. 461-468 Leszek STYSZKO 1 Diana
Bardziej szczegółowoOchrona powierzchni ziemi w województwie śląskim. Anna Wrześniak Śląski Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska
Województwo śląskie jest jednym z najmniejszych województw w skali kraju, ale równocześnie nie terenem bardzo zaludnionym i silnie zurbanizowanym. Specyfika tego województwa związana zana jest także z
Bardziej szczegółowoWp³yw nawo enia popio³ami z biomasy na plon i pobranie sk³adników przez kukurydzê zwyczajn¹
POLITYKA ENERGETYCZNA Tom 16 Zeszyt 3 2013 ISSN 1429 6675 Edward MELLER*, Eliza BILENDA** Wp³yw nawo enia popio³ami z biomasy na plon i pobranie sk³adników przez kukurydzê zwyczajn¹ STRESZCZENIE. Polska
Bardziej szczegółowoEA16, EB16, EA17, EA19, EA12 TABLICOWE MIERNIKI ELEKTROMAGNETYCZNE Amperomierze i woltomierze
EA16, EB16, EA17, EA19, EA12 TABLICOWE MIERNIKI ELEKTROMAGNETYCZNE Amperomierze i woltomierze EA12 EA19 EA17 EA16 EB16 ZASTOSOWANIE Tablicowe mierniki elektromagnetyczne typu EA12, EA16, EB16, EA17, EA19
Bardziej szczegółowoZAGOSPODAROWANIE SŁOMY I MOŻLIWOŚCI JEJ WYKORZYSTANIA DO PRODUKCJI PALIW FORMOWALNYCH NA PRZYKŁADZIE WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO-MAZURSKIEGO
Inżynieria Rolnicza 1(99)/2008 ZAGOSPODAROWANIE SŁOMY I MOŻLIWOŚCI JEJ WYKORZYSTANIA DO PRODUKCJI PALIW FORMOWALNYCH NA PRZYKŁADZIE WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO-MAZURSKIEGO Rafał Bal Katedra Elektrotechniki i
Bardziej szczegółowoZagro enia fizyczne. Zagro enia termiczne. wysoka temperatura ogieñ zimno
Zagro enia, przy których jest wymagane stosowanie œrodków ochrony indywidualnej (1) Zagro enia fizyczne Zagro enia fizyczne Zał. Nr 2 do rozporządzenia MPiPS z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych
Bardziej szczegółowoCONTENT OF CARBON, HYDROGEN AND SULPHUR IN BIOMASS OF SOME SHRUB WILLOW SPECIES
J. Elementol. 2008, 13(4): 655-663 655 CONTENT OF CARBON, HYDROGEN AND SULPHUR IN BIOMASS OF SOME SHRUB WILLOW SPECIES Mariusz Stolarski Chair of Plant Breeding and Seed University of Warmia and Mazury
Bardziej szczegółowo