Współczesne modele małżeństwa i rodziny /wykład + konwersatorium/ - wykaz zagadnień. Osoba prowadząca: Dr Piotr Magier

Transkrypt

1 Współczesne modele małżeństwa i rodziny /wykład + konwersatorium/ - wykaz zagadnień Osoba prowadząca: Dr Piotr Magier 1. Treści organizacyjne, warunki zaliczenia 1.1. Uczestnictwo w wykładzie 1.2. Egzamin Ustny Treści wykładu oraz znajomość lektury 2. Literatura 2.1. Podstawowa F. Adamski. Rodzina. Wymiar społeczno-kulturowy, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego J.L. Fladrin, Historia rodziny, Warszawa: Oficyna Wydawnicza Volumen Liga Republikańska A. Kwak, Rodzina w dobie przemian. Małżeństwo i kohabitacja, Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak L. Kocik, Wzory małżeństwa i rodziny, Kraków: Krakowskie Towarzystwo Edukacyjne K. Slany, Alternatywne formy życia małżeńsko-rodzinnego w ponowoczesnym świecie, Kraków: Zakład Wydawniczy NOMOS B. Kiereś, Prawda o małżeństwie, Lublin: Instytut Edukacji Narodowej Fundacja Servire Veritati Literatura uzupełniająca Grocholewski Z., Prawa dziecka a dobro dziecka, w: J. Wilk (red.), W służbie dziecku. Stulecie dziecka blaski i cienie, Lublin: Katedra Pedagogiki Rodziny KUL 2003, s Łukasiewicz D., Dzieje grzechów, Polityka nr 2(2587), s Milis L.J.R., Anielscy mnisi i ziemscy ludzie, Kraków: Wydawnictwo Znak 1996.

2 Pankiewicz R., Mentalność wczesno rzymskiej rodziny. Kilka uwag wprowadzających, w: J. Jundziłł (red.), Wychowanie w rodzinie od starożytności po wiek XX, Bydgoszcz: Wydawnictwo Uczelniane WSP w Bydgoszczy, s Żyromski M., Pozycja ojca rodziny (pater familias) w wychowaniu w rodzinie rzymskiej, w: J. Jundziłł (red.), Wychowanie w rodzinie od starożytności po wiek XX, Bydgoszcz: Wydawnictwo Uczelniane WSP w Bydgoszczy, s Potrzeba badań kulturowych w pedagogice 3.1. Specyfika pedagogiki jako nauki 4. Badania kulturowe 4.1. Antropologia kulturowa - pojęcie 4.2. Subdyscypliny antropologii kulturowej Archeologia Etnologia Etnografia Językoznawstwo lingwistyka 4.3. Stanowiska w ramach antropologii kulturowej Ewolucjonizm Strukturalizm Funkcjonalizm 5. Pojęcia i typy małżeństwa i rodziny według następujących kryteriów 5.1. Liczba partnerów w małżeństwie 5.2. Zakres wyboru małżonka 5.3. Hierarchia prestiżu i władzy 5.4. Dziedziczenie majątku, prestiżu, władzy 5.5. Miejsce zamieszkania małżonków 5.6. Podział według L. Dubermana 5.7. Podział strukturalny rodzin za J. Wilkiem 5.8. Podział funkcjonalny rodzin za J. Wilkiem (ze względu na typ atmosfery rodzinnej)

3 6. Geneza małżeństwa i rodziny 6.1. Stanowisko ewolucjonistyczne Przedstawiciele Źródła Tezy 6.2. Funkcjonalizm i strukturalizm Przedstawiciele Tezy Krytyka ewolucjonizmu Źródła naukowe Problem etnocentryzmu Określenie własnego stanowiska Stanowisko C. Levi-Straussa ( ) a poglądy Germaine Tillion ( ) 7. Teoretyczne koncepcje małżeństwa i rodziny według F. Adamskim 7.1. Koncepcja heglowsko-marksowska Poglądy Georga Wilhelma Fridricha Hegela ( ) Rozumienie marksowskie ogólna koncepcja rodziny krytyka rodziny burżuazyjnej tworzenie modelu rodziny przeszłości 7.2. Stanowisko tradycjonalistyczne Louisa Gabriela Abroise de Bonalda ( ) Tezy /struktura i funkcje rodziny/ 7.3. Stanowisko pozytywistyczne Augusta Comte ( ) Tezy /struktura i funkcje rodziny/ 7.4. Stanowisko anarchistyczne Pierre Joseph Proudhona ( ); Piotra Aleksiejewicza Kropotkina ( ) Tezy /struktura i funkcje rodziny/

4 8. Historyczno-kulturowa zmienność małżeństwa i rodziny 8.1. Rodzina grecka Kontekst społeczno-kulturowy Typy /powiernicza, domowa, o tendencja indywidualistycznych/ Funkcjonowanie 8.2. Rodzina rzymska Kontekst społeczno-kulturowy Typy rodziny rzymskiej / Coemptio, Confarreatio, Usus, Contubernium/ Funkcjonowanie /władza ojcowska/ 8.3. Rodzina żydowska Kontekst społeczno-kulturowy Fazy rozwoju-typy /okres patriarchatów, okres monarchii, model związany z nauczaniem proroków i literaturą mądrościową/ Funkcjonowanie 8.4. Chrześcijaństwo Kontekst społeczno-kulturowy formowania się modelu rodziny chrześcijańskiej: Grecko-rzymski modelu małżeństwa i rodziny Model rodziny żydowskiej Źródła teologiczne Formowanie się specyficznego modelu małżeństwa i rodziny chrześcijańskiej Praktyka Nauczanie Ojców Kościoła Sobór Trydencki / / Tezy Doktryna o sakramentalności małżeństwa / Sobór Florencki/ Regulacje prawne Współczesne nauczanie o małżeństwie i rodzinie

5 Źródła: Leon XIII Encyklika Arcanum (1880); Pius XI w encyklice Casti connubi (1930); Pius XI, Encyklika O chrześcijańskim wychowaniu młodzieży (1929); Sobór Watykański II ( ): Konstytucja Duszpasterska o Kościele w czasach współczesnych Gaudium et spes (KDK), Deklaracja o wychowaniu chrześcijańskim Gravissimum educationis (DWCH), Dekret o apostolstwie świeckich (DA), Konstytucja dogmatyczna o Kościele Lumen genitum (KK); Paweł VI Humanae vitae (1968); Nauczania Jana Pawła II: Familiaris consortio (1981), List do rodzin (1994) Tezy Określenie uprawnień Kościoła do nauczania w aspekcie małżeństwa i rodziny Opis współczesnej sytuacji w kontekście zagrożeń dla małżeństwa i rodziny Określenie istoty małżeństw i rodziny w aspekcie naturalnym i religijnym (sakramentalnym) Określenie funkcji małżeństwa i rodziny Analiza funkcji prokreacyjnej (aspekty regulacji urodzeń) Analiza funkcji wychowawczej Analiza funkcji religijnej Zadania i formy pomocy rodzinie (duszpasterstwo rodzin) 9. Sakramentalna interpretacja małżeństwa i rodziny /chrześcijaństwo/ 9.1. Kontekst religii pogańskich 9.2. Małżeństwo jako sakrament podstawy starotestamentalne Opis stworzenia człowieka aspekt genetyczny Stworzenie człowieka z miłości i do miłości Stworzenia człowiek na obraz i podobieństwo Boga Stworzenia człowieka jako mężczyzny i niewiasty Typy interpretacji tezy imago Dei

6 W ujęciu tzw. Szkoły Aleksandryjskiej (Orygenes, Atanazy Aleksandryjski, Klemens Aleksandryjski, Jan z Damaszku) Według tzw. Szkoły Antiocheńsko Syryjskiej (Tertulian, Ireneusz) 9.3. Interpretacja trynitarna Kategoria communio personarum 9.4. Interpretacja sakramentalno-eklezjalna Parabola związku Chrystusa z Kościołem 9.5. Interpretacja dynamiczno funkcjonalna Aspekt wychowawczy przygotowanie do zawarcia związku małżeńskiego Etapy Treść/zasady: Moralizm; Personalizm; Eklezjocentryzm 9.6. Teologia prawosławna 9.7. Teologia protestancka 10. Kobieta, rodzina, dzietność, dziecko tezy z zakresu konwersatorium, Dziecko Pojęcie dziecka Dziecko w starożytnym Izraelu Zjawisko dzieciobójstwa Ochrona praw dzieci idea praw dziecka Oświata Kobieta Pojęcie, wartościowanie Interpretacji tekstów biblijnych Psychoanaliza Z. Freuda Mizoginia - Stanowisko Otto Weiningera Powstanie ruchu obrony praw kobiet Gender

7 10.3. Regulacji urodzeń Rys historyczno-problemowy Typy stanowisko demograficznych: Neutralna; Pronatalistyczna; Antynatalistyczna stanowiska malthuzjańskie, Koncepcja równowagi ludnościowej E. Durkheim, A.Hawley, O.D. Dunkan Ideologie i stanowiska antynatalistyczne Koncepcja rodziny nuklearnej T. Parsonsa