SENSORY W BUDOWIE MASZYN I POJAZDÓW

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "SENSORY W BUDOWIE MASZYN I POJAZDÓW"

Transkrypt

1 SENSORY W BUDOWIE MASZYN I POJAZDÓW Wykład WYDZIAŁ MECHANICZNY MECHATRONIKA, rok III, sem. 5 Rok akademicki 2016/2017

2 Filtrowanie sygnałów Filtry są czwórnikami o specjalnie ukształtowanych charakterystykach częstotliwoścowych. Ich właściwości przedstawia się zwykle za pomocą częstotliwościowych charakterystyk amplitudowej i fazowej. Sygnał po przejściu przez filtr zmienia swoje widmo. Zmiana ta polega na różnym tłumieniu amplitud i różnym przesuwaniu faz składowych widma o poszczególnych częstotliwościach. W układach pomiarowych najczęściej stosuje się filtry o częstotliwościowych charakterystykach amplitudowych: dolnoprzepustowe górnoprzepustowe środkowoprzepustowe środkowozaporowe

3 Filtrowanie sygnałów Definicje: Filtracja- proces przetwarzania sygnału w dziedzinie czasu. Polega na redukowaniu nieporządanych składowych zawartych w sygnale wejściowym Filtr- każde urządzenie posiadające selektywne charakterystyki częstotliwościowe Filtr cyfrowy- algorytm lub proces obliczeniowy w wyniku którego jedna sekwencja liczb (tzn. sygnał wejściowy) zamieniany jest w inną sekwencję (tzn. sygnał wyjściowy)

4 Filtrowanie sygnałów KRYTERIA OCENY FILTRÓW ODPOWIEDŹ AMPLITUDOWA ODPOWIEDŹ FAZOWA ODPOWIEDŹ NA SKOK JEDNOSTKOWY

5 Filtrowanie sygnałów Charakterystyka amplitudowa Pasmo przepustowe to obszar częstotliwości, w którym sygnał przechodzi przez układ praktycznie nie osłabiony. Pasmo to rozciąga się do punktu w którym amplituda spada poniżej 3dB wartości nominalnej. Punkt ten nazywany jest częstotliwością odcięcia f 3dB.

6 Filtrowanie sygnałów Charakterystyka amplitudowa Obszar przejściowy nazywany stromością nachylenia charakterystyki określa szybkość zmiany wzmocnienia wraz z częstotliwością, zawiera się między pasmem przepustowym a zaporowym.

7 Filtrowanie sygnałów Charakterystyka amplitudowa Pasmo zaporowe to pasmo częstotliwości, których amplituda ma zostać zmniejszona poniżej zaprojektowanego poziomu. Parametry oceny filtru to tętnienie pasma przepustowego i zaporowego oraz stromość nachylenia charakterystyki. W zależności od przeznaczenia filtru dopuszcza się pewien poziom tętnienia jak i określoną szerokość obszaru przejścia, możliwe jest zaprojektowanie filtru z bardzo stromą charakterystyką lub taki, który nie wprowadza zakłóceń w paśmie przepustowym.

8 Filtrowanie sygnałów Charakterystyka fazowa to zależność fazy do częstotliwości. Odpowiedź fazowa jest ściśle związana z czasem opóźnienia przechodzącego przez filtr sygnału dla różnych częstotliwości. Filtry o liniowej odpowiedzi fazowej opóźniają wszystkie częstotliwości o taki sam czas. Filtry o nieliniowej odpowiedzi fazowej opóźniają różne częstotliwości o różne okresy, co wprowadza zakłócenia podobne do zjawiska rozproszenia sygnału radiowego wynikające z nieustannie zmieniającą się drogą emitowanych fal. Charakterystyka fazowa widoczna na rysunku nie jest to charakterystyka idealnie liniowa ponieważ widoczne są lekkie oscylacje fazy.

9 Filtrowanie sygnałów Odpowiedź na skok jednostkowy Czas narastania odpowiedzijest to czas w którym napięcie wyjściowe osiągnie poziom 90% do swojej wartości maksymalnej (tr) Czas ustalania - czas w jakim napięcie wyjściowe ustala się w obrębie 5% odchylenia od swojej wartości końcowej (ts) Przerzut - maksymalna wartość napięcia o jakie napięcie wyjściowe przewyższa chwilowo swoją wartość końcową. Tętnienie - oscylacje wokół średniej wartości końcowej

10 Filtrowanie sygnałów Filtry Butterwortha Filtr Butterwortha w stosunku do innych filtrów ma najbardziej płaski przebieg charakterystyki amplitudowej w paśmie przepustowym. Odbywa się to kosztem załamania charakterystyki pod koniec pasma przepustowego. Ma on rownież nieliniową charakterystykę fazową. W filtrze Butterwortha najważniejszym celem jest uzyskanie maksymalnej płaskości charakterystyki amplitudowej. Charakterystyka powinna zaczynać sie maksymalnie płasko dla zerowej czestotliwosci i przeginać sie dopiero w pobliżu częstotliwości granicznej fg (fg jest zwykle częstotliwością 3dB). Filtry tego rodzaju stosuje się do filtracji sygnałów niemodulowanych, w celu wyeliminowania zakłóceń o częstotliwościach leżących poza pasmem użytecznym.

11 Filtrowanie sygnałów Filtry Butterwortha Charakterystyka amplitudowa Charakterystyka fazowa Stromość charakterystyki zależy od rzędu filtru

12 Filtrowanie sygnałów Filtry Czebyszewa Filtry te charakteryzują się dużą selektywnością, tętnieniami pasma przepustowego oraz zaporowego, nieliniowością charakterystyki fazowej i większą w porównaniu z filtrem Butterwortha stromością charakterystyki. Filtr Czebyszewa stanowi ulepszenie filtru Butterwortha w stosunku do nachylenia charakterystyki, tym niemniej obydwa te filtry mają niezadowalającą odpowiedź fazową a filtr Czebyszewa nawet gorszą. Filtr Czebyszewa jest też czasem nazywany filtrem o równomiernym falowaniu, gdyż tętnienia w obrębie całego pasma przepustowego są jednakowe. Ponadto gęstość ich wzrasta wraz ze wzrostem rzędu filtru. Stosuje się je przy filtracji sygnałów niemodulowanych i zmodulowanych amplitudowo w celu wyeliminowania silnych sygnałów zakłócających o częstotliwościach mało rózniących się od częstotliwości sygnału użytecznego.

13 Filtrowanie sygnałów Filtry Czebyszewa Charakterystyka amplitudowa Charakterystyka fazowa

14 Filtrowanie sygnałów Filtry Bessela Filtry dolnoprzepustowe Butterwortha i Czebyszewa charakteryzują sią znacznymi oscylacjami odpowiedzi impulsowej. Idealne własciwosci przy przenoszeniu impulsow prostokatnych maja filtry, w których opóźnienie nie zależy od czestotliwosci, tzn. w których przesuniecie fazowe jest proporcjonalne do czestotliwosci. Takie własciwosci najlepiej aproksymują filtry Bessela. Filtry te charakteryzują się prawie liniowym przebiegiem charakterystyki fazowej, a więc wprowadzają do układu stałe opóźnienie czasowe w określonym paśmie częstotliwości. Filtry Bessela odznaczają się bardzo małymi przewyższeniami w sygnale odpowiedzi na skok napięcia wejściowego i szybkim narastaniem tego sygnału. Stosuje się je przede wszystkim jako filtry dolnoprzepustowe przy filtracji sygnałów zmodulowanych fazowo, ponieważ praktycznie przekształcają one sygnał bez zniekształceń fazowych.

15 Filtrowanie sygnałów Filtry Bessela Charakterystyka amplitudowa Charakterystyka fazowa

16 Filtrowanie sygnałów Odpowiedzi na funkcję skoku jednostkowego filtrów Bessela, Butterwortha, Czebyszewa i in.

17 Filtrowanie sygnałów Zastosowanie filtrów dolnoprzepustowych przetwarzanie A/C Proces konwersji analogowo-cyfrowej można podzielić na trzy podstawowe etapy a mianowicie filtrowanie antyaliasingowe, próbkowanie i kwantyzacja.

18 Filtrowanie sygnałów Zastosowanie filtrów dolnoprzepustowych przetwarzanie A/C Filtrowanie antyalisingowe jest niezbędne gdyż widmo sygnału jest ze względu na zniekształcenia i szumy bardzo szerokie, dolnoprzepustowy filtr analogowy stosowany jest w celu ograniczenia szerokości widma rzeczywistego sygnału. Zastosowanie tego typu filtracji ma na celu zapobieżenie zjawiska nakładania się widm powstających w wyniku ich powielania podczas wykonywania próbkowania sygnału Powielanie widma (brak filtru antyaliasingowego)

19 Filtrowanie sygnałów Zastosowanie filtrów dolnoprzepustowych przetwarzanie A/C Efekt zastosowania filtru antyaliasingowego

20 Filtrowanie sygnałów Przetwarzanie A/C Sygnał analogowy można próbkować z dowolną szybkością i otrzymuje się ciąg wartości dyskretnych. Jeśli wybierzemy zbyt krótki okres próbkowania, to proces przetwarzania sygnału będzie mało efektywny i drogi. Natomiast, jeśli okres próbkowania będzie zbyt długi, to możemy utracić informacje zawarte w sygnale. Próbkowanie zbyt wolne

21 Filtrowanie sygnałów Przetwarzanie A/C Sygnał powinien być tym szybciej próbkowany, im szybciej ulega zmianom, tzn. im wyższe zawiera składowe częstotliwościowe. Twierdzenie o próbkowaniu lub twierdzenie Shannona-Kotielnikowa: Częstotliwość próbkowania ω s musi być co najmniej dwa razy większa od maksymalnej pulsacji ω g zawartej w widmie sygnału ciągłego, aby sygnał można było odtworzyć z sygnału próbkowanego. Maksymalna dopuszczalna w widmie sygnału ciągłego pulsacja ω s /2 nosi nazwę pulsacji Nyquista.

22 Przetwarzanie AC Próbkowanie Próbki sygnału Próbkowanie i pamiętanie Układ próbkująco-pamiętający

23 Przetwarzanie AC Kwantowanie Przedziały o stałej szerokości q Przedziały o szerokości q i q/2

24 Przetwarzanie AC Rodzaje przetworników analogowo-cyfrowych: całkujące (integracyjne), kompensacyjne szeregowe i z kodowaniem bezpośrednim (typu flash"), delta-sigma, impulsowo-czasowe, inne (stochastyczne, z elementem V, z przełączaniem prądów). Przetwornik analogowo-cyfrowy napięcia może również działać na zasadzie kombinacji dwóch metod przetwarzania.

25 Przetwarzanie AC Przetworniki całkujące (integracyjne) Mają duże znaczenie ze względu na korzystne właściwości tłumienia zakłóceń w procesie całkowania sygnału wejściowego. a) Przetworniki z podwójnym całkowaniem (względnie długi czas próbkowania składającego się z dwóch faz)

26 Przetwarzanie AC Przetworniki całkujące (integracyjne) b) Przetworniki z przetwarzaniem częstotliwościowym (całkujący z uśrednianiem dyskretnym, z pojedyńczym całkowaniem) Składa się z dwóch części niezależnych od siebie: przetwornika U/f i układu do cyfrowego pomiaru częstotliwości. Przetwornik całkujący z przetwarzaniem częstotliwościowym: a) schemat blokowy: I - integrator, UR - źródło napięcia odniesienia, K - komparator, GPI - generator pojedynczego impulsu, UF - układ formujący, Gen. Twz - generator wzorcowego przedziału czasu; b) wykresy sygnałów

27 Przetwarzanie AC Przetworniki kompensacyjne a)szeregowe - porównanie mierzonego napięcia U x z regulowanym napięciem odniesienia U 0 w przetworniku odbywa się krok po kroku, szeregowo w czasie. Źródłem napięcia odniesienia o przebiegu schodkowym jest przetwornik C/A Odpowiednio do stanu licznika binarnego przetwornik C/A generuje napięcie odniesienia rosnące od O co jeden kwant q aż do chwili zrównania się napięć U 0 i U x. Po zasygnalizowaniu przez komparator tej chwili licznik jest zatrzymywany, a stan licznika N jest cyfrową miarą przetwarzanego napięcia U x. Szeregowy przetwornik kompensacyjny: K - Przebieg kompensacji w przetworniku szeregowym: komparator analogowy, US - układ sterujący, C/A a) kompensacja schodkowym napięciem odniesienia, przetwornik cyfrowo-analogowy, UR - źródło napięcia b) kompensacja wagowa wzorcowego, U0 - regulowane źródło napięcia odniesienia

28 Przetwarzanie AC Przetworniki kompensacyjne b)o kodowaniu bezpośrednim (równoległy przetwornik kompensacyjny, przetwornik typu flash") Napięcie mierzone Ux jest podłączone do wejść (+) szeregu komparatorów, na których wejścia (- ) załączono skwantowane napięcie wzorcowe. Na wejście (-) komparatora K 1 załączono napięcie wzorcowe U1 o wartości jednego kwantu q, na wejście (-) komparatora K2 napięcie wzorcowe U2 o wartości 2q i kolejno na wejścia (-) następnych komparatorów napięcie wzorcowe o wartości rosnącej o kwant q. Na wejście (-) komparatora KN załączono na-pięcie wzorcowe U wz = U N = N * q. Stan logiczny wyjść komparatorów zależy od wartości chwilowej U x. Sygnały z wyjść komparatorów są deszyfrowane w dekoderze i przekazywane do rejestru w takt rozkazów zapisu pochodzących z układu sterującego. Przetwornik o kodowaniu bezpośrednim: Kl, K2,... KN - komparatory analogowe, US - układ sterujący, Uwz - źródło napięcia wzorcowego, R - rejestr

29 Wielofunkcyjne karty/urzadzenia pomiarowe DAQ-Data Acquisition card Najistotniejsze parametry wielofunkcyjnych kart pomiarowych: interfejs (PCI, ISA, PCMCIA, USB 1.1 v 2.0, FireWire, RS232C itd.) liczba wejść analogowych liczba wyjść analogowych liczba wejść/wyjść cyfrowych maksymalna częstotliwość próbkowania WE i WY rodzaj i zakres sygnału wejściowego wzmocnienie rozdzielczość przetworników A/C i C/A dostępność bibliotek (C, Pascal, assembler) i sterowników

30 Wielofunkcyjne karty/urzadzenia pomiarowe DAQ-Data Acquisition card Najistotniejsze funkcje kart pomiarowych: Przetwarzanie A/C sygnałów z wejść analogowych Filtracja analogowa antyaliasingowa sygnału wejściowego Ustawianie poziomów i czasów wyzwalania dla sygnału na wejściu analogowym Generowanie żądanych sygnałów na wyjściach analogowych przetwarzanie C/A Odczyt i zapis sygnałów cyfrowych z/do portów WE/WY DIO Generowanie sygnałów o zadanej częstotliwości lub impulsów o zadanym czasie trwania Pomiar częstotliwości sygnału wejściowego lub czasu trwania impulsu Przechowywanie danych pomiarowych i konfiguracyjnych w jej pamięci

31 Wielofunkcyjne karty/urzadzenia pomiarowe DAQ-Data Acquisition card Schemat blokowy komputerowej karty pomiarowej DAQ

32 Wielofunkcyjne karty/urzadzenia pomiarowe przyrządy wirtualne Przyrządy pomiarowe Struktura wirtualnego przyrządu pomiarowego

33 Przyrządy wirtualne i tradycyjne porównanie

34 Modułowe systemy pomiarowe Standard PXI Szybka transmisja danych wymaga równoległych interfejsów komunikacyjnych i jak najkrótszych odległości pomiędzy urządzeniami. Oba te czynniki występują w kasetowych i modułowych systemach pomiarowych. Systemy kasetowe (CAMAC, VXI) złożone są z kaset mocowanych w specjalnych stojakach, a w kasetach instalowane są specjalizowane moduły z blokami funkcjonalnymi, odległość miedzy kasetami zwykle nie przekracza 50 cm. Systemy kasetowe wyposażane są w moduły dedykowane tylko do tych systemów, co z jednej strony dobrze wpływa na parametry systemów, ale z drugiej czyni je systemami specjalizowanymi i również drogimi. Zwykle w obudowie jedno gniazdo zajmuje moduł kontrolera, który jest tak naprawdę komputerem PC wyposażonym we wszystkie typowe elementy (procesor, dysk twardy, pamięć, interfejsy komunikacyjne: USB, Ethernet, a także wyjścia do podłączenia monitora jeśli jest używany). Należy tutaj dodać, że po spełnieniu pewnych warunków obudowa PXI z kontrolerem i modułami może pełnić rolę komputera przemysłowego i pracować w trudniejszych niż laboratoryjne warunki. Są również dostępne obudowy przenośne. Moduł PXI o wymiarach 3U i obudowa PXI z wyświetlaczem

35 Modułowe systemy pomiarowe Standard PXI Budowa systemu bazuje na popularnej w komputerach osobistych magistrali PCI (również PCIExpress). Moduły systemu PXI są elementami o wymiarach Eurokarty o wymiarach: 160x100 mm (3U) i 160x233 mm (6U). Moduły umieszcza się gniazdach obudowy.każdy moduł ma dwa złącza jedno do transferu danych po magistrali PCI (J1) i drugie do transferu sygnałów (zegarowych, synchronizacji) magistrali PCI (J2). Obudowy są oferowane w różnych wielkościach i konfiguracjach. Magistrala systemu modułowego PXI

36 Modułowe systemy pomiarowe Standard PXI - obudowy NI PXIe-1085 (16) NI PXIe-1071 (3)

37 Modułowe systemy pomiarowe Standard PXI - kontrolery NI PXIe-8100 RT NI PXIe-8100 RT Atom D GHz 512 MB (1 x 512 MB DIMM) 667 MHz DDR2 RAM standard, 1 GB maximum 1 GB/s maximum system and 250 MB/s maximum slot bandwidth Integrated USB, serial, and Gigabit Ethernet Highest performance: 24 GB/s system bandwidth and 8 GB/s slot bandwidth 2.3 GHz eight-core Intel Xeon E5-2618L v3 processor (3.4 GHz maximum single-core, Turbo Boost mode) 8 GB (1 x 8 GB DIMM), triple-channel 1866 MHz DDR4 RAM standard, 24 GB maximum 2 x USB 3.0, 4 x USB 2.0, 2 x Gigabit Ethernet LAN, DisplayPort, GPIB and SMB trigger

38 Sterowniki komputerowych układów pomiarowych Parametry/cechy jednostki centralnej (komputera/sterownika) mające wpływ na pracę układu pomiarowego: Procesor Pamięć operacyjna Przepustowość szyny / organizacja przepływu danych Układ graficzny Pamięć masowa (HDD, flash,.) Obsługiwane interfejsy komunikacyjne (zewnętrzne i wewnętrzne) Możliwość rozbudowy, konfiguracji System operacyjny Oprogramowanie

39 Interfejsy komunikacyjne Standardowe interfejsy (magistrale) w komputerach klasy PC wykorzystywane do podłączania urządzeń pomiarowych: - do montażu urządzeń wewnątrz komputera: ISA, EISA, PCI, PCI-X, PCI Express, MiniPCI, AGP, SCSI, ATA, SATA do podłączania urządzeń zewnętrznych: PCMCIA, Express Card, USB, FireWire, RS232C, Centronics,

40 Interfejsy komunikacyjne ISA (ang. Industry Standard Architecture bus) standardowa 16-bitowa szyna danych (w starszych urządzeniach 8-bitowa) o częstotliwości 8MHz co daje szybkość transmisji do 8 MB/s (efektywna w granicach od 1,6 MB/s do 1,8 MB/s) - do transmisji wymaga od 2 do 8 cykli zegara. Podstawowa zaleta niewielki koszt obecnie rzadko stosowana. Do magistrali ISA dołącza się karty komputerowe obsługujące urządzenia o dużej szybkości pracy (karty interfejsowe, karty pomiarowe, układy akwizycji danych i in.)

41 Interfejsy komunikacyjne PCI (ang. Peripheral Component Interconnect bus) standardowa 32 i/lub 64 bitowa szyna danych o częstotliwości 33MHz (66MHz w wersji PCI 2.1) co daje maksymalną szybkość transmisji danych 133MB/s i odpowiednio 264 MB/s (możliwe tylko w trybie transmisji seryjnej, w którym po jednorazowym zaadresowaniu odbiorcy transmitowany jest blok danych o dowolnej długości). Wersje PCI Wersja PCI 2.0 PCI 2.1 PCI 2.2 PCI 2.3 Rok wprowadzenia Maksymalna szerokość szyny danych Maksymalna częstotliwość taktowania Maksymalna przepustowoś ć bity 64 bity 32 bity 64 bity 33 MHz 33 MHz 66 MHz 66 MHz 133 MB/s 266 MB/s Napięcie 5 V 5 V 266 MB/s 533 MB/s 5 V / 3,3 V 3,3 V Zastosowanie dołączanie kart komputerowych obsługujących urządzenia o dużej szybkości pracy (karty interfejsowe, karty pomiarowe, układy akwizycji danych i in.

42 Interfejsy komunikacyjne PCI-X (ang. Peripheral Component Interconnect Extended) - szybsza wersja znanego standardu PCI. Szyna ta oferuje transmisję danych rzędu 4,3 GB/s, czyli 32 razy szybciej niż pierwsze PCI. Magistrala ta jest wstecznie zgodna z PCI (zarówno stare karty pasują do nowych gniazd, jak i nowe karty do starych gniazd), istotne jest tylko dopasowanie napięciowe. Wersje PCI-X wersja PCI-X 1.0 PCI-X 2.0 PCI-X 3.0 rok wprowadzenia maksymalna szerokość szyny danych 64 bity 64 bity 64 bity maksymalna częstotliwość taktowania maksymalna przepustowość 133 MHz 533 MHz 1066 MHz 1066 MB/s 4264 MB/s 7,95 GB/s napięcie 3.3 V 3.3 V/1.5 V 3.3 V/1.5

43 Interfejsy komunikacyjne PCI Express (ang. Peripheral Component Interconnect Express), oficjalny skrót PCIe połączenie Point-to-Point służące do instalacji kart rozszerzeń na płycie głównej. Zastąpiła ona magistrale PCI oraz AGP. Istnieje możliwość wyprowadzenia interfejsu PCIe na zewnątrz. Wariant PCIe x1 v1.0 x2 v1.0 x4 v1.0 x8 v1.0 x16 v1.0 x16 v2.0 x16 v3.0 Przepustowość (w każdym kierunku) 250 MB/s 500 MB/s 1000 MB/s 2000 MB/s 4000 MB/s (4 GB/s) 8000 MB/s (8 GB/s) MB/s (16 GB/s) Częstotliwość taktowania wynosi 5.0 GHz (v2.0). Protokół transmisji wprowadza dwa dodatkowe bity, do każdych ośmiu bitów danych. Zatem przepustowość jednej linii wynosi 500 MB/s (v2.0). W związku z tym, że urządzenia mogą jednocześnie przekazywać sygnał w obydwu kierunkach (fullduplex), można założyć, że w przypadku takiego wykorzystania złącza transfer może sięgać 1GB/s (v 2.0).

44 Interfejsy komunikacyjne PCMCIA (ang. Personal Computer Memory Card International Association) magistrala stosowana głównie w komputerach przenośnych i pełni podobne funkcje co magistrala PCI. Po wprowadzeniu standardu Card Bus zwiększona została długość słowa z 16 do 32 bitów oraz częstotliwość taktowania do 33 MHz. Rodzaje ze względu na wielkość: Karta typu I - karta o grubości 3,3 mm pełniąca funkcje karty pamięci SRAM lub Flash. Karta typu II - karta o grubości 5,0 mm pełniąca funkcje karty rozszerzeń (modem, karta sieciowa, czytnik kart pamięci, inne). Karta typu III - karta o grubości 10,5 mm pełniąca funkcje karty rozszerzeń (dysk twardy). Rodzaje ze względu na interfejs: PC Card 16 - interfejs magistrali ISA 16bit, zasilanie 5V. Złącze posiada cienki ząb z prawej strony. CardBus - interfejs magistrali PCI 32bit, zasilanie 3-3,3V. Złącze posiada gruby ząb z prawej strony. Złącze Card Bus służy do dołączania urządzeń pomiarowych: kart interfejsów komunikacyjnych, kart pomiarowych DAQ, modemów GSM, itp.

45 Interfejsy komunikacyjne ExpressCard standard złącza stosowanego w komputerach PC, najczęściej w notebookach. Złącza tego typu są następcami standardu PCMCIA (PC Card), zostały one również zaproponowane przez tę samą organizację. Urządzenia korzystające ze standardu ExpressCard mogą komunikować się z komputerem za pomocą standardu PCI Express lub USB. Występują dwa typy kart ExpressCard: ExpressCard 54 - karty o szerokości 54 mm, długości 75 mm i grubości 5 mm ExpressCard 34 - karty o szerokości 34 mm, długości 75 mm i grubości 5 mm Karty ExpressCard 34 można umieścić w gniazdach ExpressCard 54.

46 Interfejsy komunikacyjne USB uniwersalna magistrala szeregowa umożliwia następujące rodzaje transmisji: -transmisja z przerwaniami związana z okresowym odpytywaniem urządzeń powolnych, np.: mysz, klawiatura -transmisja segmentowa, stosowana w przypadku urządzeń o komunikacji nieregularnej, ale szybkiej (np.: drukarka) -transmisja izochroniczna: dotyczy pracy urządzeń w czasie rzeczywistym (np.: napęd CD) Podstawowe cechy magistali USB: -jeden typ przerwań i jedna przestrzeń adresowa USB -możliwość dołączania do 127 urządzeń -jeden typ kabla i złącza dla urządzeń USB, kabel jest 4 żyłowy: 2 przewody sygnałowe (do transmisji różnicowej jednego sygnału), 2 przewody zasilające -szybkość transmisji: w standardzie 1.1 do 12 Mb/s, w standardzie 2.0 do 480 Mb/s, w standardzie 3.0 do 5Gb/s, w standardzie 3.1 (od 2015r.) do 10Gb/s -możliwa instalacja urządzenia wlocie -możliwość zasilania urządzeń USB z komputera port USB zawiera zasilacz 5V z obciążalnością do 0,5A dla urządzeń zewnętrznych (v. 2.0), 5V i 0.9 A dla v 3.0.

47 Interfejsy komunikacyjne - do podłączania urządzeń zewnętrznych: IEEE-1394 magistrala szeregowa (Fire Wire) przeznaczona do podłączania urządzeń wymagających dużej szybkości transmisji (kamery cyfrowe, czytniki nośników optycznych, urządzenia pomiarowe, aparatura medyczna, nawigacyjna). Umożliwia następujące rodzaje transmisji: izochroniczną i asynchroniczną Podstawowe cechy magistali IEEE-1394 (Fire Wire): -jeden typ przerwań i jedna przestrzeń adresowa -możliwość dołączania do 63 urządzeń -jeden typ kabla i 3 złącza dla urządzeń (4, 6 i 9 stykowe) -duża szybkość transmisji: w standardzie IEEE-1394a do 400 Mb/s, w standardzie IEEE-1394b do 800 Mb/s -możliwa instalacja urządzenia wlocie -możliwość zasilania urządzeń z komputera port może zasilać urządzenia zewnętrzne napięciem do 30V z obciążalnością do 1,5A dla

48 Interfejsy komunikacyjne parametry

SENSORY I SYSTEMY POMIAROWE

SENSORY I SYSTEMY POMIAROWE SENSORY I SYSTEMY POMIAROWE Wykład WYDZIAŁ MECHANICZNY AUTOMATYKA I ROBOTYKA, rok II, sem. 4 Rok akademicki 2015/2016 Filtrowanie sygnałów Filtry są czwórnikami o specjalnie ukształtowanych charakterystykach

Bardziej szczegółowo

SENSORY I SYSTEMY POMIAROWE

SENSORY I SYSTEMY POMIAROWE SENSORY I SYSTEMY POMIAROWE Wykład WYDZIAŁ MECHANICZNY AiR, rok II, sem. 4 Rok akademicki 2017/2018 Interfejsy komunikacyjne Bezprzewodowe interfejsy pomiarowe Bezprzewodowe systemy pomiarowe wykorzystywane

Bardziej szczegółowo

b n y k n T s Filtr cyfrowy opisuje się również za pomocą splotu dyskretnego przedstawionego poniżej:

b n y k n T s Filtr cyfrowy opisuje się również za pomocą splotu dyskretnego przedstawionego poniżej: 1. FILTRY CYFROWE 1.1 DEFIICJA FILTRU W sytuacji, kiedy chcemy przekształcić dany sygnał, w inny sygnał niezawierający pewnych składowych np.: szumów mówi się wtedy o filtracji sygnału. Ogólnie Filtracją

Bardziej szczegółowo

SENSORY W BUDOWIE MASZYN I POJAZDÓW

SENSORY W BUDOWIE MASZYN I POJAZDÓW SENSORY W BUDOWIE MASZYN I POJAZDÓW Wykład WYDZIAŁ MECHANICZNY MECHATRONIKA, rok III, sem. 5 Rok akademicki 2017/2018 Elementy indukcyjne Elementem indukcyjnym nazywamy urządzenie, którego zadaniem jest

Bardziej szczegółowo

Wielofunkcyjne karty/urzadzenia pomiarowe DAQ-Data Acquisition card

Wielofunkcyjne karty/urzadzenia pomiarowe DAQ-Data Acquisition card Wielofunkcyjne karty/urzadzenia pomiarowe DAQ-Data Acquisition card Najistotniejsze parametry wielofunkcyjnych kart pomiarowych: interfejs (PCI, ISA, PCMCIA, USB 1.1 v 2.0, FireWire, RS232C itd.) liczba

Bardziej szczegółowo

Magistrale i gniazda rozszerzeń

Magistrale i gniazda rozszerzeń Magistrale i gniazda rozszerzeń Adam Banasiak 11.03.2014 POWIATOWY ZESPÓŁ SZKÓŁ NR 2 IM. PIOTRA WŁOSTOWICA W TRZEBNICY Adam Banasiak Magistrale i gniazda rozszerzeń 11.03.2014 1 / 31 Magistrale ISA i PCI

Bardziej szczegółowo

Architektura komputerów

Architektura komputerów Architektura komputerów Wykład 12 Jan Kazimirski 1 Magistrale systemowe 2 Magistrale Magistrala medium łączące dwa lub więcej urządzeń Sygnał przesyłany magistralą może być odbierany przez wiele urządzeń

Bardziej szczegółowo

Wybrane bloki i magistrale komputerów osobistych (PC) Opracował: Grzegorz Cygan 2010 r. CEZ Stalowa Wola

Wybrane bloki i magistrale komputerów osobistych (PC) Opracował: Grzegorz Cygan 2010 r. CEZ Stalowa Wola Wybrane bloki i magistrale komputerów osobistych (PC) Opracował: Grzegorz Cygan 2010 r. CEZ Stalowa Wola Ogólny schemat komputera Jak widać wszystkie bloki (CPU, RAM oraz I/O) dołączone są do wspólnych

Bardziej szczegółowo

2013-12-02. Autor: Jakub Duba. Interjesy

2013-12-02. Autor: Jakub Duba. Interjesy Autor: Jakub Duba Interjesy 2 1 Interjesy 3 Interjesy 4 2 5 Universal Serial Bus (USB; uniwersalna magistrala szeregowa) rodzaj sprzętowego portu komunikacyjnego komputerów, zastępującego stare porty szeregowe

Bardziej szczegółowo

8. MAGISTRALE I GNIAZDA ROZSZERZEŃ. INTERFEJSY ZEWNĘTRZNE.

8. MAGISTRALE I GNIAZDA ROZSZERZEŃ. INTERFEJSY ZEWNĘTRZNE. 8. MAGISTRALE I GNIAZDA ROZSZERZEŃ. INTERFEJSY ZEWNĘTRZNE. Magistrala (ang. bus) jest ścieżką łączącą ze sobą różne komponenty w celu wymiany informacji/danych pomiędzy nimi. Inaczej mówiąc jest to zespół

Bardziej szczegółowo

Jednostka centralna. Miejsca na napędy 5,25 :CD-ROM, DVD. Miejsca na napędy 3,5 : stacja dyskietek

Jednostka centralna. Miejsca na napędy 5,25 :CD-ROM, DVD. Miejsca na napędy 3,5 : stacja dyskietek Ćwiczenia 1 Budowa komputera PC Komputer osobisty (Personal Komputer PC) komputer (stacjonarny lub przenośny) przeznaczony dla pojedynczego użytkownika do użytku domowego lub biurowego. W skład podstawowego

Bardziej szczegółowo

XXXII Olimpiada Wiedzy Elektrycznej i Elektronicznej. XXXII Olimpiada Wiedzy Elektrycznej i Elektronicznej

XXXII Olimpiada Wiedzy Elektrycznej i Elektronicznej. XXXII Olimpiada Wiedzy Elektrycznej i Elektronicznej Zestaw pytań finałowych numer : 1 1. Wzmacniacz prądu stałego: własności, podstawowe rozwiązania układowe 2. Cyfrowy układ sekwencyjny - schemat blokowy, sygnały wejściowe i wyjściowe, zasady syntezy 3.

Bardziej szczegółowo

2/17. Magistrale l/o Magistrala PCI

2/17. Magistrale l/o Magistrala PCI 2/17. Magistrale l/o Magistrala (ang. bus) to ścieżka łącząca ze sobą różne komponenty w celu wymiany informacji między nimi. Analizując strukturę komputera klasy PC, możemy zaobserwować wiele typów magistral.

Bardziej szczegółowo

Na płycie głównej znajduje się szereg różnych typów złączy opracowanych według określonego standardu gwarantującego że wszystkie urządzenia

Na płycie głównej znajduje się szereg różnych typów złączy opracowanych według określonego standardu gwarantującego że wszystkie urządzenia Magistrale PC Na płycie głównej znajduje się szereg różnych typów złączy opracowanych według określonego standardu gwarantującego że wszystkie urządzenia pochodzące od różnych producentów (zgodne ze standardem

Bardziej szczegółowo

KOMPUTEROWE SYSTEMY POMIAROWE

KOMPUTEROWE SYSTEMY POMIAROWE KOMPUTEROWE SYSTEMY POMIAROWE Dr inż. Eligiusz PAWŁOWSKI Politechnika Lubelska Wydział Elektrotechniki i Informatyki Prezentacja do wykładu dla EMNS - ITwE Semestr letni Wykład nr 4 Prawo autorskie Niniejsze

Bardziej szczegółowo

Sprawdzian test egzaminacyjny 2 GRUPA I

Sprawdzian test egzaminacyjny 2 GRUPA I ... nazwisko i imię ucznia Sprawdzian test egzaminacyjny 2 GRUPA I 1. Na rys. 1 procesor oznaczony jest numerem A. 2 B. 3 C. 5 D. 8 2. Na rys. 1 karta rozszerzeń oznaczona jest numerem A. 1 B. 4 C. 6 D.

Bardziej szczegółowo

URZĄDZENIA WEJŚCIA-WYJŚCIA

URZĄDZENIA WEJŚCIA-WYJŚCIA Wykład czwarty URZĄDZENIA WEJŚCIA-WYJŚCIA PLAN WYKŁADU Budowa ogólna komputerów PC Urządzenia zewnętrzne w PC Podział urządzeń zewnętrznych Obsługa przerwań Bezpośredni dostęp do pamięci Literatura 1/24

Bardziej szczegółowo

oznaczenie sprawy: CRZP/231/009/D/17, ZP/66/WETI/17 Załącznik nr 6 I-III do SIWZ Szczegółowy opis przedmiotu zamówienia dla części I-III

oznaczenie sprawy: CRZP/231/009/D/17, ZP/66/WETI/17 Załącznik nr 6 I-III do SIWZ Szczegółowy opis przedmiotu zamówienia dla części I-III oznaczenie sprawy: CRZP/231/009/D/17, ZP/66/WETI/17 Załącznik nr 6 I-III do SIWZ Szczegółowy opis przedmiotu zamówienia dla części I-III Część I zamówienia Dostawa urządzeń na potrzeby modernizacji stolika

Bardziej szczegółowo

Przetworniki analogowo-cyfrowe

Przetworniki analogowo-cyfrowe POLITECHNIKA ŚLĄSKA WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ENERGETYKI INSTYTUT MASZYN I URZĄDZEŃ ENERGETYCZNYCH LABORATORIUM ELEKTRYCZNE Przetworniki analogowo-cyfrowe (E-11) opracował: sprawdził: dr inż. Włodzimierz

Bardziej szczegółowo

MAGISTRALE ZEWNĘTRZNE, gniazda kart rozszerzeń, w istotnym stopniu wpływają na

MAGISTRALE ZEWNĘTRZNE, gniazda kart rozszerzeń, w istotnym stopniu wpływają na , gniazda kart rozszerzeń, w istotnym stopniu wpływają na wydajność systemu komputerowego, m.in. ze względu na fakt, że układy zewnętrzne montowane na tych kartach (zwłaszcza kontrolery dysków twardych,

Bardziej szczegółowo

Interfejs urządzeń peryferyjnych

Interfejs urządzeń peryferyjnych Interfejs urządzeń peryferyjnych Terminy - Referaty do 08.05.2010 - Egzamin 09.05.2010 lub 22.05.2010 Typy transmisji informacji Transmisja informacji w komputerach odbywa się przy wykorzystaniu magistrali

Bardziej szczegółowo

Teoria przetwarzania A/C i C/A.

Teoria przetwarzania A/C i C/A. Teoria przetwarzania A/C i C/A. Autor: Bartłomiej Gorczyński Cyfrowe metody przetwarzania sygnałów polegają na przetworzeniu badanego sygnału analogowego w sygnał cyfrowy reprezentowany ciągiem słów binarnych

Bardziej szczegółowo

Przetworniki cyfrowo analogowe oraz analogowo - cyfrowe

Przetworniki cyfrowo analogowe oraz analogowo - cyfrowe Przetworniki cyfrowo analogowe oraz analogowo - cyfrowe Przetworniki cyfrowo / analogowe W cyfrowych systemach pomiarowych często zachodzi konieczność zmiany sygnału cyfrowego na analogowy, np. w celu

Bardziej szczegółowo

Podzespoły Systemu Komputerowego:

Podzespoły Systemu Komputerowego: Podzespoły Systemu Komputerowego: 1) Płyta główna- jest jednym z najważniejszych elementów komputera. To na niej znajduje się gniazdo procesora, układy sterujące, sloty i porty. Bezpośrednio na płycie

Bardziej szczegółowo

Podstawowe funkcje przetwornika C/A

Podstawowe funkcje przetwornika C/A ELEKTRONIKA CYFROWA PRZETWORNIKI CYFROWO-ANALOGOWE I ANALOGOWO-CYFROWE Literatura: 1. Rudy van de Plassche: Scalone przetworniki analogowo-cyfrowe i cyfrowo-analogowe, WKŁ 1997 2. Marian Łakomy, Jan Zabrodzki:

Bardziej szczegółowo

Magistrala i Gniazda rozszerzeń budowa i zasada dzialania

Magistrala i Gniazda rozszerzeń budowa i zasada dzialania Magistrala i Gniazda rozszerzeń budowa i zasada dzialania Magistrala Magis trala (ang. bus ) zespół linii przenoszących sygnały oraz układów wejścia-wyjścia służących do przesyłania sygnałów między połączonymi

Bardziej szczegółowo

Architektura komputerów

Architektura komputerów Architektura komputerów PCI EXPRESS Rozwój technologii magistrali Architektura Komputerów 2 Architektura Komputerów 2006 1 Przegląd wersji PCI Wersja PCI PCI 2.0 PCI 2.1/2.2 PCI 2.3 PCI-X 1.0 PCI-X 2.0

Bardziej szczegółowo

Politechnika Gdańska WYDZIAŁ ELEKTRONIKI TELEKOMUNIKACJI I INFORMATYKI. Katedra Metrologii i Optoelektroniki. Metrologia. Ilustracje do wykładu

Politechnika Gdańska WYDZIAŁ ELEKTRONIKI TELEKOMUNIKACJI I INFORMATYKI. Katedra Metrologii i Optoelektroniki. Metrologia. Ilustracje do wykładu Politechnika Gdańska WYDZIAŁ ELEKTRONIKI TELEKOMUNIKACJI I INFORMATYKI Katedra Metrologii i Optoelektroniki Metrologia Studia I stopnia, kier Elektronika i Telekomunikacja, sem. 2 Ilustracje do wykładu

Bardziej szczegółowo

Zakres wymaganych wiadomości do testów z przedmiotu Metrologia. Wprowadzenie do obsługi multimetrów analogowych i cyfrowych

Zakres wymaganych wiadomości do testów z przedmiotu Metrologia. Wprowadzenie do obsługi multimetrów analogowych i cyfrowych Zakres wymaganych wiadomości do testów z przedmiotu Metrologia Ćwiczenie 1 Wprowadzenie do obsługi multimetrów analogowych i cyfrowych budowa i zasada działania przyrządów analogowych magnetoelektrycznych

Bardziej szczegółowo

SENSORY I SYSTEMY POMIAROWE

SENSORY I SYSTEMY POMIAROWE SENSORY I SYSTEMY POMIAROWE Wykład WYDZIAŁ MECHANICZNY AUTOMATYKA I ROBOTYKA, rok II, sem. 4 Rok akademicki 2015/2016 Sterowniki komputerowych układów pomiarowych Parametry/cechy jednostki centralnej (komputera/sterownika)

Bardziej szczegółowo

Architektura Systemów Komputerowych. Transmisja szeregowa danych Standardy magistral szeregowych

Architektura Systemów Komputerowych. Transmisja szeregowa danych Standardy magistral szeregowych Architektura Systemów Komputerowych Transmisja szeregowa danych Standardy magistral szeregowych 1 Transmisja szeregowa Idea transmisji szeregowej synchronicznej DOUT Rejestr przesuwny DIN CLK DIN Rejestr

Bardziej szczegółowo

1. Budowa komputera schemat ogólny.

1. Budowa komputera schemat ogólny. komputer budowa 1. Budowa komputera schemat ogólny. Ogólny schemat budowy komputera - Klawiatura - Mysz - Skaner - Aparat i kamera cyfrowa - Modem - Karta sieciowa Urządzenia wejściowe Pamięć operacyjna

Bardziej szczegółowo

Zaliczenie Termin zaliczenia: Sala IE 415 Termin poprawkowy: > (informacja na stronie:

Zaliczenie Termin zaliczenia: Sala IE 415 Termin poprawkowy: > (informacja na stronie: Zaliczenie Termin zaliczenia: 14.06.2007 Sala IE 415 Termin poprawkowy: >18.06.2007 (informacja na stronie: http://neo.dmcs.p.lodz.pl/tm/index.html) 1 Współpraca procesora z urządzeniami peryferyjnymi

Bardziej szczegółowo

ud3 k0 Urządzenia Techniki Komputerowej

ud3 k0 Urządzenia Techniki Komputerowej Laptopy @ʁ ud3 k0 Urządzenia Techniki Komputerowej Spis treści Definicja laptopa Pierwsze laptopy 2 Laptop 3 Pierwsze laptopy 4 5 6 Pierwszy komputer przenośny W latach 70-tych XX wieku, w firmie IBM zaczęto

Bardziej szczegółowo

Zastosowania mikrokontrolerów w przemyśle

Zastosowania mikrokontrolerów w przemyśle Zastosowania mikrokontrolerów w przemyśle Cezary MAJ Katedra Mikroelektroniki i Technik Informatycznych Współpraca z pamięciami zewnętrznymi Interfejs równoległy (szyna adresowa i danych) Multipleksowanie

Bardziej szczegółowo

Dotyczy: Procedury udzielenia zamówienia publicznego w trybie przetargu nieograniczonego na Sprzęt komputerowy i oprogramowanie.

Dotyczy: Procedury udzielenia zamówienia publicznego w trybie przetargu nieograniczonego na Sprzęt komputerowy i oprogramowanie. INSTYTUT FIZYKI POLSKIEJ AKADEMII NAUK PL - 02-668 WARSZAWA, AL. LOTNIKÓW 32/46 Tel. (48-22) 843 66 01 Fax. (48-22) 843 09 26 REGON: P-000326061, NIP: 525-000-92-75 DZPIE/001-V/2013 Warszawa, 17 wrzesień

Bardziej szczegółowo

Chipset i magistrala Chipset Mostek północny (ang. Northbridge) Mostek południowy (ang. Southbridge) -

Chipset i magistrala Chipset Mostek północny (ang. Northbridge) Mostek południowy (ang. Southbridge) - Chipset i magistrala Chipset - Układ ten organizuje przepływ informacji pomiędzy poszczególnymi podzespołami jednostki centralnej. Idea chipsetu narodziła się jako potrzeba zintegrowania w jednym układzie

Bardziej szczegółowo

Przetworniki A/C. Ryszard J. Barczyński, 2010 2015 Materiały dydaktyczne do użytku wewnętrznego

Przetworniki A/C. Ryszard J. Barczyński, 2010 2015 Materiały dydaktyczne do użytku wewnętrznego Przetworniki A/C Ryszard J. Barczyński, 2010 2015 Materiały dydaktyczne do użytku wewnętrznego Parametry przetworników analogowo cyfrowych Podstawowe parametry przetworników wpływające na ich dokładność

Bardziej szczegółowo

KOMPUTER. Zestawy komputerowe podstawowe wiadomości

KOMPUTER. Zestawy komputerowe podstawowe wiadomości KOMPUTER Zestawy komputerowe podstawowe wiadomości Budowa zestawu komputerowego Monitor Jednostka centralna Klawiatura Mysz Urządzenia peryferyjne Monitor Monitor wchodzi w skład zestawu komputerowego

Bardziej szczegółowo

AKADEMIA MORSKA KATEDRA NAWIGACJI TECHNICZEJ

AKADEMIA MORSKA KATEDRA NAWIGACJI TECHNICZEJ AKADEMIA MORSKA KATEDRA NAWIGACJI TECHNICZEJ ELEMETY ELEKTRONIKI LABORATORIUM Kierunek NAWIGACJA Specjalność Transport morski Semestr II Ćw. 2 Filtry analogowe układy całkujące i różniczkujące Wersja opracowania

Bardziej szczegółowo

Architektura komputerów

Architektura komputerów Architektura komputerów Tydzień 11 Wejście - wyjście Urządzenia zewnętrzne Wyjściowe monitor drukarka Wejściowe klawiatura, mysz dyski, skanery Komunikacyjne karta sieciowa, modem Urządzenie zewnętrzne

Bardziej szczegółowo

Cechy karty dzwiękowej

Cechy karty dzwiękowej Karta dzwiękowa System audio Za generowanie sygnału dźwiękowego odpowiada system audio w skład którego wchodzą Karta dźwiękowa Głośniki komputerowe Większość obecnie produkowanych płyt głównych posiada

Bardziej szczegółowo

Klasyfikacja metod przetwarzania analogowo cyfrowego (A/C, A/D)

Klasyfikacja metod przetwarzania analogowo cyfrowego (A/C, A/D) Klasyfikacja metod przetwarzania analogowo cyfrowego (A/C, A/D) Metody pośrednie Metody bezpośrednie czasowa częstotliwościowa kompensacyjna bezpośredniego porównania prosta z podwójnym całkowaniem z potrójnym

Bardziej szczegółowo

Struktury specjalizowane wykorzystywane w mikrokontrolerach

Struktury specjalizowane wykorzystywane w mikrokontrolerach Struktury specjalizowane wykorzystywane w mikrokontrolerach Przetworniki analogowo-cyfrowe i cyfrowoanalogowe Interfejsy komunikacyjne Zegary czasu rzeczywistego Układy nadzorujące Układy generacji sygnałów

Bardziej szczegółowo

Architektura systemów komputerowych. dr Artur Bartoszewski

Architektura systemów komputerowych. dr Artur Bartoszewski Architektura systemów komputerowych dr Artur Bartoszewski Rozwój płyt głównych - część 2 Magistrale kart rozszerzeń Rozwój magistral komputera PC Płyta główna Czas życia poszczególnych magistral Pentium

Bardziej szczegółowo

Architektura komputerów

Architektura komputerów Architektura komputerów Tydzień 8 Magistrale systemowe Magistrala Układy składające się na komputer (procesor, pamięć, układy we/wy) muszą się ze sobą komunikować, czyli być połączone. Układy łączymy ze

Bardziej szczegółowo

Szczegółowy Opis Przedmiotu Zamówienia: Zestaw do badania cyfrowych układów logicznych

Szczegółowy Opis Przedmiotu Zamówienia: Zestaw do badania cyfrowych układów logicznych ZP/UR/46/203 Zał. nr a do siwz Szczegółowy Opis Przedmiotu Zamówienia: Zestaw do badania cyfrowych układów logicznych Przedmiot zamówienia obejmuje następujące elementy: L.p. Nazwa Ilość. Zestawienie komputera

Bardziej szczegółowo

CZWÓRNIKI KLASYFIKACJA CZWÓRNIKÓW.

CZWÓRNIKI KLASYFIKACJA CZWÓRNIKÓW. CZWÓRNK jest to obwód elektryczny o dowolnej wewnętrznej strukturze połączeń elementów, mający wyprowadzone na zewnątrz cztery zaciski uporządkowane w dwie pary, zwane bramami : wejściową i wyjściową,

Bardziej szczegółowo

Płyty główne rodzaje. 1. Płyta główna w formacie AT

Płyty główne rodzaje. 1. Płyta główna w formacie AT Płyty główne rodzaje 1. Płyta główna w formacie AT Jest formatem płyty głównej typu serwerowego będącej następstwem płyty XT o 8-bitowej architekturze. Została stworzona w celu obsługi 16-bitowej architektury

Bardziej szczegółowo

Architektura systemów komputerowych. dr Artur Bartoszewski

Architektura systemów komputerowych. dr Artur Bartoszewski Architektura systemów komputerowych dr Artur Bartoszewski Rozwój płyt głównych - część 2 Magistrale kart rozszerzeń Rozwój magistral komputera PC Płyta główna Czas życia poszczególnych magistral Pentium

Bardziej szczegółowo

Podstawy elektroniki i metrologii

Podstawy elektroniki i metrologii Politechnika Gdańska WYDZIAŁ ELEKTRONIKI TELEKOMUNIKACJI I INFORMATYKI Katedra Metrologii i Optoelektroniki Podstawy elektroniki i metrologii Studia I stopnia kier. Informatyka semestr 2 Ilustracje do

Bardziej szczegółowo

WPROWADZENIE Mikrosterownik mikrokontrolery

WPROWADZENIE Mikrosterownik mikrokontrolery WPROWADZENIE Mikrosterownik (cyfrowy) jest to moduł elektroniczny zawierający wszystkie środki niezbędne do realizacji wymaganych procedur sterowania przy pomocy metod komputerowych. Platformy budowy mikrosterowników:

Bardziej szczegółowo

Z parametrów procesora zamieszczonego na zdjęciu powyżej wynika, że jest on taktowany z częstotliwością a) 1,86 GHz b) 540 MHz c) 533 MHz d) 1 GHz

Z parametrów procesora zamieszczonego na zdjęciu powyżej wynika, że jest on taktowany z częstotliwością a) 1,86 GHz b) 540 MHz c) 533 MHz d) 1 GHz Test z przedmiotu Urządzenia techniki komputerowej semestr 1 Zadanie 1 Liczba 200 zastosowana w symbolu opisującym pamięć DDR-200 oznacza a) Efektywną częstotliwość, z jaka pamięć może pracować b) Przepustowość

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 1 Szczegółowy wykaz zamawianego sprzętu Zestaw komputerowy klasy PC nr 1 Stacja robocza PC 2. Monitor LCD

Załącznik nr 1 Szczegółowy wykaz zamawianego sprzętu Zestaw komputerowy klasy PC nr 1 Stacja robocza PC 2. Monitor LCD Załącznik nr 1 Szczegółowy wykaz zamawianego sprzętu Specyfikacja istotnych warunków zamówienia na zestawy komputerowe z oprogramowaniem, komputer przenośny notebook, zasilacze awaryjne UPS, projektor

Bardziej szczegółowo

KOMPUTEROWE SYSTEMY POMIAROWE

KOMPUTEROWE SYSTEMY POMIAROWE KOMPUTEROWE SYSTEMY POMIAROWE Dr inż. Eligiusz PAWŁOWSKI Politechnika Lubelska Wydział Elektrotechniki i Informatyki Prezentacja do wykładu dla EMST - ITwE Semestr zimowy Wykład nr 12 Prawo autorskie Niniejsze

Bardziej szczegółowo

Komputerowe systemy pomiarowe. Podstawowe elementy sprzętowe elektronicznych układów pomiarowych

Komputerowe systemy pomiarowe. Podstawowe elementy sprzętowe elektronicznych układów pomiarowych Komputerowe systemy pomiarowe Dr Zbigniew Kozioł - wykład Mgr Mariusz Woźny laboratorium Wykład III Podstawowe elementy sprzętowe elektronicznych układów pomiarowych 1 - Linearyzatory, wzmacniacze, wzmacniacze

Bardziej szczegółowo

Lp. Nazwa Parametry techniczne

Lp. Nazwa Parametry techniczne Załącznik do Zaproszenia Nr sprawy 1/N/2012 Opis Przedmiotu Zamówienia Przedmiotem zamówienia jest dostawa stacjonarnych zestawów komputerowych oraz komputerów przenośnych wraz z oprogramowaniem o parametrach

Bardziej szczegółowo

PAKIET nr 12 Instytut Fizyki Teoretycznej

PAKIET nr 12 Instytut Fizyki Teoretycznej L.P. NAZWA ASORTYMENTU Opis urządzeń technicznych minimalne wymagania ILOŚĆ PAKIET nr 2 Instytut Fizyki Teoretycznej Zaoferowana gwarancja ZAOFEROWANY SPRZĘT (model i/lub parametry) CENA JEDNOSTKOWA NETTO

Bardziej szczegółowo

Podsumowanie. semestr 1 klasa 2

Podsumowanie. semestr 1 klasa 2 Podsumowanie semestr 1 klasa 2 Interfejsy sprzętowe komputera: interfejsy wewnętrzne (IDE, EIDE, SCSI, Serial ATA) interfejsy zewnętrzne (RS-232, PS/2, FireWire, esata, USB, Ethernet) IDE (wewnętrzny,

Bardziej szczegółowo

KOMPUTEROWE SYSTEMY POMIAROWE

KOMPUTEROWE SYSTEMY POMIAROWE KOMPUTEROWE SYSTEMY POMIAROWE Dr inż. Eligiusz PAWŁOWSKI Politechnika Lubelska Wydział Elektrotechniki i Informatyki Prezentacja do wykładu dla EMST - ITE Semestr zimowy Wykład nr 6 Prawo autorskie Niniejsze

Bardziej szczegółowo

Specyfikacja podstawowa

Specyfikacja podstawowa Specyfikacja podstawowa Opis produktu HPE ProLiant ML350e Gen8 v2 Base - Xeon E5-2407V2 2.2 GHz - 4 GB - 0 GB Wysokość (jednostek w stojaku) Lokalizacja Skalowalność serwera Server - tower 5U Europa Podwójny

Bardziej szczegółowo

Bajt (Byte) - najmniejsza adresowalna jednostka informacji pamięci komputerowej, z bitów. Oznaczana jest literą B.

Bajt (Byte) - najmniejsza adresowalna jednostka informacji pamięci komputerowej, z bitów. Oznaczana jest literą B. Jednostki informacji Bajt (Byte) - najmniejsza adresowalna jednostka informacji pamięci komputerowej, składająca się z bitów. Oznaczana jest literą B. 1 kb = 1024 B (kb - kilobajt) 1 MB = 1024 kb (MB -

Bardziej szczegółowo

5 Filtry drugiego rzędu

5 Filtry drugiego rzędu 5 Filtry drugiego rzędu Cel ćwiczenia 1. Zrozumienie zasady działania i charakterystyk filtrów. 2. Poznanie zalet filtrów aktywnych. 3. Zastosowanie filtrów drugiego rzędu z układem całkującym Podstawy

Bardziej szczegółowo

Płyta główna (ang. motherboard) najważniejsza płyta drukowana urządzenia elektronicznego, na której zamontowano najważniejsze elementy urządzenia, umo

Płyta główna (ang. motherboard) najważniejsza płyta drukowana urządzenia elektronicznego, na której zamontowano najważniejsze elementy urządzenia, umo Zestaw komputera: 1)Płyta główna: 2)Monitor 3)Klawiatura i mysz 4)Głośniki 5) Urządzenia peryferyjne: *skaner *drukarka Płyta główna (ang. motherboard) najważniejsza płyta drukowana urządzenia elektronicznego,

Bardziej szczegółowo

1. Komputer przenośny nr 1 9 szt.

1. Komputer przenośny nr 1 9 szt. ZADANIE NR 1 Dostawa komputerów przenośnych (wspólny słownik zamówienia CPV: 30213000-5, 30213100-6, 30213300-8) 1. Komputer przenośny nr 1 9 szt. Jeden procesor dwurdzeniowy o wyniku testu Pasmark CPU

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE nr 3. Badanie podstawowych parametrów metrologicznych przetworników analogowo-cyfrowych

ĆWICZENIE nr 3. Badanie podstawowych parametrów metrologicznych przetworników analogowo-cyfrowych Politechnika Łódzka Katedra Przyrządów Półprzewodnikowych i Optoelektronicznych WWW.DSOD.PL LABORATORIUM METROLOGII ELEKTRONICZNEJ ĆWICZENIE nr 3 Badanie podstawowych parametrów metrologicznych przetworników

Bardziej szczegółowo

Spis treści Przełączanie złożonych układów liniowych z pojedynczym elementem reaktancyjnym 28

Spis treści Przełączanie złożonych układów liniowych z pojedynczym elementem reaktancyjnym 28 Spis treści CZE ŚĆ ANALOGOWA 1. Wstęp do układów elektronicznych............................. 10 1.1. Filtr dolnoprzepustowy RC.............................. 13 1.2. Filtr górnoprzepustowy RC..............................

Bardziej szczegółowo

Komputerowe systemy pomiarowe. Dr Zbigniew Kozioł - wykład Mgr Mariusz Woźny - laboratorium

Komputerowe systemy pomiarowe. Dr Zbigniew Kozioł - wykład Mgr Mariusz Woźny - laboratorium Komputerowe systemy pomiarowe Dr Zbigniew Kozioł - wykład Mgr Mariusz Woźny - laboratorium 1 - Cel zajęć - Orientacyjny plan wykładu - Zasady zaliczania przedmiotu - Literatura Klasyfikacja systemów pomiarowych

Bardziej szczegółowo

Spis treúci. Księgarnia PWN: Krzysztof Wojtuszkiewicz - Urządzenia techniki komputerowej. Cz. 1. Przedmowa... 9. Wstęp... 11

Spis treúci. Księgarnia PWN: Krzysztof Wojtuszkiewicz - Urządzenia techniki komputerowej. Cz. 1. Przedmowa... 9. Wstęp... 11 Księgarnia PWN: Krzysztof Wojtuszkiewicz - Urządzenia techniki komputerowej. Cz. 1 Spis treúci Przedmowa... 9 Wstęp... 11 1. Komputer PC od zewnątrz... 13 1.1. Elementy zestawu komputerowego... 13 1.2.

Bardziej szczegółowo

LEKCJA TEMAT: Zasada działania komputera.

LEKCJA TEMAT: Zasada działania komputera. LEKCJA TEMAT: Zasada działania komputera. 1. Ogólna budowa komputera Rys. Ogólna budowa komputera. 2. Komputer składa się z czterech głównych składników: procesor (jednostka centralna, CPU) steruje działaniem

Bardziej szczegółowo

Statyczne badanie wzmacniacza operacyjnego - ćwiczenie 7

Statyczne badanie wzmacniacza operacyjnego - ćwiczenie 7 Statyczne badanie wzmacniacza operacyjnego - ćwiczenie 7 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z podstawowymi zastosowaniami wzmacniacza operacyjnego, poznanie jego charakterystyki przejściowej

Bardziej szczegółowo

Przetwarzanie analogowo-cyfrowe sygnałów

Przetwarzanie analogowo-cyfrowe sygnałów Przetwarzanie analogowo-cyfrowe sygnałów A/C 111111 1 Po co przekształcać sygnał do postaci cyfrowej? Można stosować komputerowe metody rejestracji, przetwarzania i analizy sygnałów parametry systemów

Bardziej szczegółowo

OFERTA. Załącznik nr 1 do zapytania ofertowego: Wzór oferty. Dane oferenta. Pełna nazwa oferenta: Adres:. REGON:.. Tel./fax.: .

OFERTA. Załącznik nr 1 do zapytania ofertowego: Wzór oferty. Dane oferenta. Pełna nazwa oferenta: Adres:. REGON:.. Tel./fax.:  . Załącznik nr 1 do zapytania ofertowego: Wzór oferty (miejscowość, data) OFERTA Dane oferenta Pełna nazwa oferenta:. Adres:. NIP: REGON:.. Tel./fax.: e-mail:. W odpowiedzi na upublicznione przez Info-Projekt

Bardziej szczegółowo

Analiza właściwości filtrów dolnoprzepustowych

Analiza właściwości filtrów dolnoprzepustowych Ćwiczenie Analiza właściwości filtrów dolnoprzepustowych Program ćwiczenia. Zapoznanie się z przykładową strukturą filtra dolnoprzepustowego (DP) rzędu i jego parametrami.. Analiza widma sygnału prostokątnego.

Bardziej szczegółowo

Plan wykładu. 1. Urządzenia peryferyjne 2. Rodzaje transmisji danych 3. Interfejs COM 4. Interfejs LPT 5. Plug and Play

Plan wykładu. 1. Urządzenia peryferyjne 2. Rodzaje transmisji danych 3. Interfejs COM 4. Interfejs LPT 5. Plug and Play Plan wykładu 1. Urządzenia peryferyjne 2. Rodzaje transmisji danych 3. Interfejs COM 4. Interfejs LPT 5. Plug and Play Urządzenia peryferyjne Komputer klasy PC musi zapewniać możliwość podłączenia różnorakich

Bardziej szczegółowo

OGŁOSZENIE. W załączniku Nr 1 Szczegółowy opis przedmiotu zamówienia - Część I sprzęt komputerowy - otrzymuje następujące brzmienie:

OGŁOSZENIE. W załączniku Nr 1 Szczegółowy opis przedmiotu zamówienia - Część I sprzęt komputerowy - otrzymuje następujące brzmienie: OR-SO.271.20.4.2011 PN-11/14/2011 OGŁOSZENIE o zmianie treści Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia Publicznego pn.: Zakup i dostawa pomocy dydaktycznych oraz sprzętu i wyposażenia dla szkół w Gminie

Bardziej szczegółowo

Magistrala. Magistrala (ang. Bus) służy do przekazywania danych, adresów czy instrukcji sterujących w różne miejsca systemu komputerowego.

Magistrala. Magistrala (ang. Bus) służy do przekazywania danych, adresów czy instrukcji sterujących w różne miejsca systemu komputerowego. Plan wykładu Pojęcie magistrali i jej struktura Architektura pamięciowo-centryczna Architektura szynowa Architektury wieloszynowe Współczesne architektury z połączeniami punkt-punkt Magistrala Magistrala

Bardziej szczegółowo

Temat: Wzmacniacze operacyjne wprowadzenie

Temat: Wzmacniacze operacyjne wprowadzenie Temat: Wzmacniacze operacyjne wprowadzenie.wzmacniacz operacyjny schemat. Charakterystyka wzmacniacza operacyjnego 3. Podstawowe właściwości wzmacniacza operacyjnego bardzo dużym wzmocnieniem napięciowym

Bardziej szczegółowo

Wyjścia analogowe w sterownikach, regulatorach

Wyjścia analogowe w sterownikach, regulatorach Wyjścia analogowe w sterownikach, regulatorach 1 Sygnały wejściowe/wyjściowe w sterowniku PLC Izolacja galwaniczna obwodów sterownika Zasilanie sterownika Elementy sygnalizacyjne Wejścia logiczne (dwustanowe)

Bardziej szczegółowo

Komputer będzie wykorzystywany na potrzeby aplikacji: biurowych, obliczeniowych, multimedialnych.

Komputer będzie wykorzystywany na potrzeby aplikacji: biurowych, obliczeniowych, multimedialnych. 1. Komputer stacjonarny: a) typ 1 (36szt.) Typ Zastosowanie Stacjonarny. Komputer będzie wykorzystywany na potrzeby aplikacji: biurowych, obliczeniowych, multimedialnych. Wydajność Komputer powinien osiągać

Bardziej szczegółowo

Załącznik Nr 5 do SIWZ OPIS TECHNICZNY SPRZĘTU KOMPUTEROWEGO

Załącznik Nr 5 do SIWZ OPIS TECHNICZNY SPRZĘTU KOMPUTEROWEGO Zadanie 1 Komputery stacjonarne Procesor Pamięć RAM Dysk Twardy Napęd Optyczny Płyta główna Dwurdzeniowy w architekturze x86 o częstotliwości 2,5 GHz (preferowany Intel Core 2 Duo lub inny o takiej samej

Bardziej szczegółowo

KOMPUTEROWE SYSTEMY POMIAROWE

KOMPUTEROWE SYSTEMY POMIAROWE KOMPUTEROWE SYSTEMY POMIAROWE Dr inż. Eligiusz PAWŁOWSKI Politechnika Lubelska Wydział Elektrotechniki i Informatyki Prezentacja do wykładu dla EMST - ITE Semestr letni Wykład nr 5 Prawo autorskie Niniejsze

Bardziej szczegółowo

PAKIET nr 7 Instytut Fizyki Doświadczalnej

PAKIET nr 7 Instytut Fizyki Doświadczalnej PAKIET nr 7 Instytut Fizyki Doświadczalnej LP NAZWA ASORTYMENTU Opis urządzeń technicznych minimalne wymagania ILOŚĆ Zaoferowana gwarancja ZAOFEROWANY SPRZĘT (model i/lub parametry) CENA JEDNOSTKOWA NETTO

Bardziej szczegółowo

Architektura przetworników A/C. Adam Drózd

Architektura przetworników A/C. Adam Drózd Architektura przetworników A/C Adam Drózd Rozdział 1 Architektura przetworników A/C Rozwój techniki cyfrowej spowodował opacownie wielu zasad działania i praktycznych rozwiązań przetworników analogowo

Bardziej szczegółowo

1. KOMPUTEROWA STACJA ROBOCZA - konfiguracja wzorcowa lub inny równoważny

1. KOMPUTEROWA STACJA ROBOCZA - konfiguracja wzorcowa lub inny równoważny Zamówienie publiczne w trybie przetargu nieograniczonego nr ZP/PN/47/2014 ARKUSZ INFORMACJI TECHNICZNEJ CZĘŚĆ I OFEROWANY MODEL Cena netto/1 szt. Potwierdzenie zgodności technicznej oferty 1. KOMPUTEROWA

Bardziej szczegółowo

Laboratorium Komputerowe Systemy Pomiarowe

Laboratorium Komputerowe Systemy Pomiarowe Jarosław Gliwiński, Łukasz Rogacz Laboratorium Komputerowe Systemy Pomiarowe ćw. Zastosowania wielofunkcyjnej karty pomiarowej Data wykonania: 06.03.08 Data oddania: 19.03.08 Celem ćwiczenia było poznanie

Bardziej szczegółowo

Generator przebiegów pomiarowych Ex-GPP2

Generator przebiegów pomiarowych Ex-GPP2 Generator przebiegów pomiarowych Ex-GPP2 Przeznaczenie Generator przebiegów pomiarowych GPP2 jest programowalnym sześciokanałowym generatorem napięć i prądów, przeznaczonym do celów pomiarowych i diagnostycznych.

Bardziej szczegółowo

1. Komputer przenośny (notebook) 14 szt.

1. Komputer przenośny (notebook) 14 szt. Lp. 1. Komputer przenośny (notebook) 14 szt. Część składowa / cechy podstawowe 1 PROCESOR 2 DYSK TWARDY [Dell Precision M4300] Parametry nie gorsze niż Intel Core i5 (2.60GHz/3MB/1066MHz) lub równoważny

Bardziej szczegółowo

Podstawy informatyki INTERFEJSY KOMPUTERA

Podstawy informatyki INTERFEJSY KOMPUTERA Podstawy informatyki INTERFEJSY KOMPUTERA Interfejs definicja W informatyce i elektronice urządzenie pozwalające na połączenie ze sobą dwóch innych urządzeń, które bez niego nie mogą ze sobą współpracować.

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie: "Obwody prądu sinusoidalnego jednofazowego"

Ćwiczenie: Obwody prądu sinusoidalnego jednofazowego Ćwiczenie: "Obwody prądu sinusoidalnego jednofazowego" Opracowane w ramach projektu: "Informatyka mój sposób na poznanie i opisanie świata realizowanego przez Warszawską Wyższą Szkołę Informatyki. Zakres

Bardziej szczegółowo

Wymiar: Forma: Semestr: 30 h wykład VII 30 h laboratoria VII

Wymiar: Forma: Semestr: 30 h wykład VII 30 h laboratoria VII Pomiary przemysłowe Wymiar: Forma: Semestr: 30 h wykład VII 30 h laboratoria VII Efekty kształcenia: Ma uporządkowaną i pogłębioną wiedzę z zakresu metod pomiarów wielkości fizycznych w przemyśle. Zna

Bardziej szczegółowo

Liniowe układy scalone. Filtry aktywne w oparciu o wzmacniacze operacyjne

Liniowe układy scalone. Filtry aktywne w oparciu o wzmacniacze operacyjne Liniowe układy scalone Filtry aktywne w oparciu o wzmacniacze operacyjne Wiadomości ogólne (1) Zadanie filtrów aktywnych przepuszczanie sygnałów znajdujących się w pewnym zakresie częstotliwości pasmo

Bardziej szczegółowo

Szczegółowy opis przedmiotu zamówienia Grupa 6

Szczegółowy opis przedmiotu zamówienia Grupa 6 Załącznik Nr 7 do SIWZ Szczegółowy opis przedmiotu zamówienia Grupa 6 1. Listwa Zasilająca przeciwprzepięciowa typu P7-1,5 m 100 szt. Wysokość [cm] 4.4 Szerokość [cm] 6.4 Długość [cm] 37 Waga [kg] 0.44

Bardziej szczegółowo

Budowa pamięci RAM Parametry: tcl, trcd, trp, tras, tcr występują w specyfikacjach poszczególnych pamięci DRAM. Czym mniejsze są wartości tych

Budowa pamięci RAM Parametry: tcl, trcd, trp, tras, tcr występują w specyfikacjach poszczególnych pamięci DRAM. Czym mniejsze są wartości tych Budowa pamięci RAM Parametry: tcl, trcd, trp, tras, tcr występują w specyfikacjach poszczególnych pamięci DRAM. Czym mniejsze są wartości tych parametrów, tym szybszy dostęp do komórek, co przekłada się

Bardziej szczegółowo

System mikroprocesorowy i peryferia. Dariusz Chaberski

System mikroprocesorowy i peryferia. Dariusz Chaberski System mikroprocesorowy i peryferia Dariusz Chaberski System mikroprocesorowy mikroprocesor pamięć kontroler przerwań układy wejścia wyjścia kontroler DMA 2 Pamięć rodzaje (podział ze względu na sposób

Bardziej szczegółowo

WOLTOMIERZ CYFROWY. Metoda czasowa prosta. gdzie: stała całkowania integratora. stąd: Ponieważ z. int

WOLTOMIERZ CYFROWY. Metoda czasowa prosta. gdzie: stała całkowania integratora. stąd: Ponieważ z. int WOLOMIEZ CYFOWY Metoda czasowa prosta int o t gdzie: stała całkowania integratora o we stąd: o we Ponieważ z f z więc N w f z f z a stąd: N f o z we Wpływ zakłóceń na pracę woltomierza cyfrowego realizującego

Bardziej szczegółowo

Technologie informacyjne - wykład 2 -

Technologie informacyjne - wykład 2 - Zakład Fizyki Budowli i Komputerowych Metod Projektowania Instytut Budownictwa Wydział Budownictwa Lądowego i Wodnego Politechnika Wrocławska Technologie informacyjne - wykład 2 - Prowadzący: dr inż. Łukasz

Bardziej szczegółowo

I Zestaw komputerowy: Stacja robocza i monitor wraz z oprogramowaniem systemowym i akcesoriami - 10 szt. STACJA ROBOCZA:

I Zestaw komputerowy: Stacja robocza i monitor wraz z oprogramowaniem systemowym i akcesoriami - 10 szt. STACJA ROBOCZA: Załącznik nr 6 C Część C Przedmiot zamówienia dotyczący pkt 1.1.3 SIWZ I Zestaw komputerowy: Stacja robocza i monitor wraz z oprogramowaniem systemowym i akcesoriami - 10 szt. STACJA ROBOCZA: 1. Procesor

Bardziej szczegółowo

Dell Inspiron 560/570: Szczegółowe dane techniczne

Dell Inspiron 560/570: Szczegółowe dane techniczne Dell Inspiron 560/570: Szczegółowe dane techniczne W tym dokumencie przedstawiono informacje, które mogą być przydatne podczas konfigurowania lub modernizowania komputera oraz aktualizowania sterowników.

Bardziej szczegółowo

Szczegółowy opis przedmiotu zamówienia. Część 1 - Laboratoryjny zestaw prototypowy

Szczegółowy opis przedmiotu zamówienia. Część 1 - Laboratoryjny zestaw prototypowy Załącznik nr 6 do SIWZ Szczegółowy opis przedmiotu zamówienia Ilość: 3 sztuki (kpl.) CPV 38434000-6 analizatory Część 1 - Laboratoryjny zestaw prototypowy Parametry urządzenia: Zintegrowany oscyloskop:

Bardziej szczegółowo