RADZENIA SOBIE ZE STRESEM MATEK DZIECI. Aleksandra Lewandowska-Walter, Katarzyna Kichler Agnieszka Trawicka

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "RADZENIA SOBIE ZE STRESEM MATEK DZIECI. Aleksandra Lewandowska-Walter, Katarzyna Kichler Agnieszka Trawicka"

Mikołaj Wasilewski
6 lat temu
Przeglądów:

1 Polskie Forum Psychologiczne, 2014, tom 19, numer 3, s RADZENIA SOBIE ZE STRESEM MATEK DZIECI Aleksandra Lewandowska-Walter, Katarzyna Kichler Agnieszka Trawicka BALANCE OF A FAMILY SYSTEM AND WELL-BEING, THE PROSPERITY AND STRESS COPING STRATEGIES OF MOTHERS WITH A DISABLED CHILD. A critical situation that parents of children with disabilities have to deal that in a way that blocks the development of the whole system or individual development of people that belong to it. The aim of research presented in this report is an analysis of functioning of balanced and unbalanced family systems with disabled children. The research included the perception and life situation of mothers, who out of all family members are the most prone to experiencing raised stress levels and exhaustion as the ones taking direct care of a disabled child. The participants of the study were mothers (n M SD and teenagers with disability. The method used in the study was interview with the use of custom survey and questionnaire methods: Family Rating Scales (Mar- - of disability, level of the child s independence, requirements related to rehabilitation treatments). The results of own research suggest that mothers from balanced families in comparison to women from unbalanced families rate their systems as more coherent balanced system type. : family system, child with disability, stress coping strategies, life satisfaction, prosperity Adres do korespondencji: Aleksandra Lewandowska-Walter, psyalw@ug.edu.pl strona 356

2 strona Rodzina walczy wówczas o zachowanie równowagi, jednak analiza jej funkcjo

3 strona 358

4 strona 359

5 z transakcji) przez kulturowy i cywilizacyjny standard. strona 360

6 nii publicznej z 2010 roku prowadzonego przez CBOS 1 niekorzystne warunki ma przeprowadzki, rezygnacji z pracy zawodowej matki i podejmowaniem dodatko CBOS, Warszawa strona 361

7 - - oraz w funkcjonowaniu obu typów systemów? sie strategii radzenia sobie ze stresem? - radzenia sobie ze stresem? - - strona M SD - M SD -

8 ny (28 odpowiedzi), ulega poprawie (21 odpowiedzi) lub ulega pogorszeniu (7 od kobiet.. (tau-b p Tabela 1. tuacji materialno-bytowej przez matki Raczej dobra Dobra Subiektywna ocena Pow. Ogó- Do tau-b p < 0,005). - - strona 363

9 W badaniu wykorzystano dwa znormalizowane kwestionariusze oraz autor alfa swojej satysfakcji z funkcjonowania rodziny na skali 5-stopniowej. Wyniki Kwestionariusza Radzenia Sobie w Sytuacjach Stresowych Endlera i Parkera (w polskiej towane na zadaniu (SSZ), emocjach (SSE) lub unikaniu (SSU). W przypadku skali - alfa-cronbacha dla wy- Ankiety autorskie, - dochodach rodziny i subiektywnej ocenie sytuacji materialno-bytowej. strona 364 Na podstawie wyników uzyskanych w poszczególnych skalach ( - - -

10 system rodzinny. - Niezrównowa- rodzinny system rodzinny M SD M SD t df p d 4,58 1,46 7,61 1,20-7, < 0,001 2,21 5,33 1,88 7,52 1,47-4, < 0,001 1,25 8,18 1,42 5,05 1,53 7, < 0,001 2,12 7,24 1,87 5,67 1,62 3, ,003 0,88 6,91 1,72 6,95 1,73-0, ,934 0,02 7,15 1,42 5,76 2,11 2, ,006 0,80 Zadowolenie 5,59 2,11 7,57 1,21-3, < 0,001 1,09 system rodzinny jako bardziej spójny i elastyczny w porównaniu do matek z rodzin cych o niekorzystnym funkcjonowaniu rodziny - - uzyskiwane przez matki z obu typów rodzin w celu porównania ich konstelacji strona 365

11 wych zmian r p df r p df - - strona 366

12 - systemów rodzinnych strona 367 Niezrównowa- rodzinny Zrównowa- rodzinny M SD M SD t df p d Dochody 3,71 1,58 4,83 2,18-2,131 40,29 0,039 0,67 Ocena sytuacji materialnej dziecka 3,16 1,02 3,64 0,64-2, ,043 0,56 2,00 1,14 2,04 1,02-0, ,899 0,04 statystycznie zarówno dochody, jak i subiektywna ocena sytuacji materialnej rodzi- r p n r p n - r p n - niu poszczególnych osób. Zadaniowy 8,45 1,60 9,29 1,12-2, ,024 0,63 Emocjonalny 7,36 1,78 7,83 2,26-0, ,403 0,26 Unikowy 7,58 2,12 7,13 2,33 0, ,450 0,20 Niezrównowa- rodzinny system rodzinny M SD M SD t df p d - ty towarzyskie 6,39 1,98 5,25 2,38 1, ,053 0,53 5,55 2,15 5,25 1,92 0, ,594 0,14

13 - - - r p n r p n r p n strona 368 W prezentowanym doniesieniu porównywano zdrowe i problemowe sys ). Okazuje

14 - - - rodzinnego, co jest spójne z dotychczasowymi doniesieniami, to istotny jest wynik - sobie ze stresem a dobrostanem psychicznym rodziców dzieci z autyzmem stwier- - - badane kobiety subiektywna jej ocena. W zakresie tych zmiennych matki z rodzin strona 369

15 strona 370

16 burzenia funkcjonowania polskich rodzin Humanistyczno-Ekonomiczna. Barbaro de, B. (1999). Ogólna teoria systemów. W: B. de Barbaro (red.), Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny (s. 9-17). Kraków: Wydawnictwo Uniwer- Rostowska, A. Lewandowska-Walter (red.), - Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL. Bristol, M.M., Gallagher, J.J., Schopler, E. (1988). Mothers and fathers of young developmentally disabled and nondisabled boys: adaptation and spousal support. Developmental Psychology, 24, Brown, I., Annand, S., Fung, W.I., Isaac, B., Baum, N. (2003). Family quality of life: Canadian results from an international study. Journal of Developmental and Physical Disabilities, 15, Brown, I., MacAdam-Crisp, J., Wang, M., Iarocci, G. (2006). Family quality of life when tere is a child with a developmental disability. Journal of Policy and Prac- 3, W: H. Liberska (red.), czenia rozwoju Cunningham, C.C. (1996). Families of children with Down syndrome. Down Syndrom Research and Practice, 4, lectual Disability Research, 41, nym. Psychologia Wychowawcza, 2, strona 371

17 Folkman, S., Lazarus, R.S. (1985). If it changes it must be a process: Study of emotion and coping during three stages of a college examination. Journal of Personality and Social Psychology, 48 (1), Glidden, L.M. (1993). What we do not know about familie with chi dren who have developmental disabilities: questionnaire on resources and stress as a case study. American Journal on Mental Retardation, 97, Czasopismo Psychologiczne, 15 (2), Gray, D.E., Holden, W.J. (1992). Psycho-social well-being among the parents of children with autism. Australia and New Zealand Journal of Developmental Disabilities, 18(2), and parenting experiences of mothers and fathers of adolescents and adults with autism. 116, Psychologia zdrowia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. Hobfoll, S.E. (2006). Hodapp, R.M., Urbano, R.C. (2007). Adult siblings of individuals with Down syndrome versus with autism. Findings from large scale US survey. lectual Disability Research, 51(12), Hornowska, E. (2007). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar. lektualnie w stopniu lekkim na temat pomocy udzielanej rodzinie. W: G. Kwa- (s ). Lublin: Wydawnictwo UMCS. Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny (s ). Kraków: Wydawnictwo Roczniki Pedagogiki Specjalnej, 1, nym. W: H. Liberska (red.), ograniczenia rozwoju atesthe impast of the behavior problems of children with intellectual disability on fathers psychological adjustment. Disabilities, 23, Maciarz, A. (2004). Warszawa: Wy- strona 372

18 Malina, A. (2011). Sposoby adaptacji do choroby dziecka rodziców dzieci przewlekle chorych. W: H. Liberska (red.), - i i ograniczenia and Cohesion Evaluation Scales Daivida H. Olsona. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP. - Psychologia Rozwojowa, 11 (1), with special needs on the family. 14, Obuchowska, I. (1999). Warszawa: WSiP. Olsson, M.B., Hwang, C.P. (2001). Depression in mothers and fathers of children with intellectual disability. 47, Pilecka, W. (2002). Kraków: Pisula, E. (1993). Warszawa: WSPS im. Marii Grzegorzewskiej. Pisula, E. (1998). Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego. Pisula, E. (2007). Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego. woju. W: J. Wyczesany (red.), Wspomaganie rozwoju dzieci z genetycznie uwarun- z Zaburzeniami Genetycznymi GEN. Poston, D., Turnbull, A.P., Park, J., Mannan, H., Marquis, J., Wang, M. (2003). Family quality of life: a qualitative inquiry. Mental Retardation, 41, Rostowska, T. (2008). Wydawnicza Impuls. Schilling, R.F., Kirkham, M.A., Snow, W.H., & Schinke, S.P. (1986). Single mothers Family Relations, 35, Senejko, A. (2010). scencji. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. Dziecko chore. Zagadnienia biopsychiczne i pedagogiczne dawnicza Impuls. Soresi, S., Nota, L., Ferrari, L. (2007). Considerations on supports that can increase the quality of life of parents of children with disabilities. Journal of Policy and, 4, strona 373

19 alnie. Stosunki emocjonalne w rodzinie z dziec- Czasopismo Psychologiczne, 16 (2), Kwestionariusz Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP. - ska (red.), (s ). Warszawa: WSiP. Prespective of fathers and mothers of children in early intervention program mes in assesing family quality of life. 50 (12), miaru. W: I. Heszen-Niejodek, Z. Ratajczak (red.), Problemy teoretyczne i metodologiczne. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu strona 374

20 Polskie Forum Psychologiczne, 2014, tom 19, numer 3, s Institute of Psychology, University of Silesia in Katowice PATERNAL ENGAGEMENT OF INCARCERATED FATHERS AND ITS MEASUREMENT. hood of incarcerated men. In particular, research results are reported concerning a of Paternal Engagement ZK (KOZ-ZK). An exploratory factor analysis has revealed three dimensions of paternal engagement of incarcerated fathers, namely (i) paternal engagement during the time of imprisonment, (ii) paternal engagement during the leave from prison, (iii) father s accessibility. In a pilot research project examining the psychometric properties of the questionnaire took part 215 incarcerated fathers. The questionnaire contained 22 items and was proved to have good psy- conducted using the KOZ-ZK questionnaire and structured interviews. It turned gagement of incarcerated fathers, important role being played by the relationship of the maen with the mother of their children. : fatherhood, incarceration, prison, father s involvement Adres do korespondencji: strona 375

Podobne dokumenty

Polskie Forum Psychologiczne, 2013, tom 18, numer 4, s. 441-456

Polskie Forum Psychologiczne, 2013, tom 18, numer 4, s. 441-456 Anna Ratajska 1 2 1 1 Instytut Psychologii, Uniwersytet Kazimierza Wielkiego Institute of Psychology, Kazimierz Wielki University in Bydgoszcz