Bartosz Wanot. Bartosz Wanot // wszelkie prawa zastrzeżone Strona 1

Transkrypt

1 Bartosz Wanot Strona 1

2 Niniejsza publikacja może być kopiowana oraz dowolnie rozprowadzana. Jedynym warunkiem jest przekazywanie jej w formie dostarczonej przez autora. Zabronione są jakiekolwiek zmiany w zawartości publikacji bez pisemnej zgody autora. Zabrania się jej odsprzedaży. Strona 2

3 Spis treści Wstęp...4 Podstawy...5 Rany...6 Krwotoki...7 Złamania...8 Oparzenia...9 Porażenie prądem...10 Utrata przytomności...11 Udar mózgu...12 Zawał serca...13 Drgawki (padaczka)...14 Strona 3

4 Wstęp Cześć Dzisiaj daje Ci podręcznik pierwszej pomocy. Zawarłem w nim najczęstsze przypadki urazów i zachorowań, z którymi możemy spotkać się, na co dzień. Sam na co dzień zawodowo zajmuję się ratowaniem życia, dlatego myślę, iż podstawowa wiedza z zakresu pierwszej pomocy powinna być dostępna dla każdego. Dlatego daję Ci dzisiaj tego e-booka, z którego dowiesz się jak pomóc innym. Często to proste czynności wykonane przez świadków zdarzenia pozwalają uratować czyjeś życie. Nie będę Cię zanudzał anatomią czy fizjologią człowieka. Daje Ci konkretną wiedzę. Niezbędny opis przypadków, objawy i postępowanie, które może uratować życie. Różne sytuacje w życiu się zdarzają, dlatego bądź na nie przygotowany. Ty również posiadasz wszystkie zasoby, które są potrzebne do udzielenia pomocy a ja powiem Ci jak to zrobić. Teraz będziesz miał podręcznik z najaktualniejszą wiedzą z pierwszej pomocy. W razie wątpliwości pisz do mnie na adres kontakt@wanotbartosz.pl ponieważ chciałbym, żeby Twoja wiedza z tego zakresu była na tyle duża abyś mógł w razie, potrzeby ją wykorzystać Życzę Ci, żeby jak najrzadziej te informacje ci się przydawały. Pozdrawiam Bartosz Wanot Strona 4

5 Podstawy Pamiętaj!!! W nieszczęśliwych wypadkach i w schorzeniach przebiegających ostro często pierwsze minuty decydują o dalszych losach pacjenta! Szybka i właściwa pomoc może uratować życie. Telefony alarmowe. Czy na pewno je znasz? 999 Pogotowie Ratunkowe 998 Straż Pożarna 997 Policja 112 Centra powiadamiania ratunkowego (CPR)/Policja Elementy powiadamiania pogotowia o zdarzeniu: Powiedz GDZIE? (ulica, nr domu, nr mieszkania, klatka, piętro nr drogi, kilometr, charakterystyczne punkty) CO? się stało (np. wypadek drogowy, ilość poszkodowanych, ich stan) KTO? Zgłasza - swój numer telefonu i dane osobowe Odpowiadaj ściśle na pytania dyspozytora. I jedna z najważniejszych zasad Ratownictwa: Dobry ratownik to żywy ratownik Pamiętaj, że zawsze najważniejsze jest Twoje bezpieczeństwo, po to żebyś mógł pomóc innym. Dbaj o siebie. Strona 5

6 Rany Na początek rodzaje ran. Ze względu na charakter powstania rany jak również narzędzie, które spowodowało obrażenie możemy dokonać następującego podziału: a) Otarcia b) Rany cięte- długie o równych brzegach, zadane ostrym płaskim narzędziem np. nożem. c) Rany kłute- okrągłe o równych brzegach małe, ale głębokie zadane np. kołkiem, drutem. d) Rany tłuczone- powstają, gdy siła uderzenie działa na dużą powierzchnie uszkadzając tkanki głębokie (młotek, upadek z wysokości). e) Rany szarpane- brzegi rany nierówne, postrzępione. Występują po ugryzieniach zwierząt. Rany takie źle się goja i często dochodzi do zakażenia. f) Rany postrzałowe- zadane bronią palną. g) Oparzenia- omówię je dokładnie w następnych lekcjach, pamiętaj jednak, że każde oparzenie traktujemy jak ranę. Możemy również wyróżnić rany, które są połączenie kilku powyższych np. rana rąbana to rana cięta i tłuczona. Ogólne postępowanie z ranami: Opatrując rannego zawsze zwracaj uwagę na swoje bezpieczeństwo, dlatego zawsze używaj rękawiczek jednorazowych Rodzaj i wielkość opatrunku zależy od rozmiaru rany i od związanego z nią krwawienia- dostosuj opatrunek do rany! Przed założeniem opatrunku należy odsłonić części ubrania tak, aby ranę można było obejrzeć w całości Każdą ranę pozostawiamy w stanie, w jakim ją zastaliśmy, pokrywając jedynie możliwie szybko materiałem opatrunkowym W czasie opatrywania i tamowania krwawienia ranny powinien leżeć lub co najmniej siedzieć- razie omdlenie nie zrobi sobie krzywdy. Rany nie wolno dotykać ani przemywać, gdyż może dojść do dodatkowego zakażenia (wyjątek oparzenia) Nie należy usuwać z rany ciał obcych Ratownik musi przez cały czas obserwować rannego, dlatego powinien zawsze znajdować się od przodu opatrywanego Jeżeli rana jest rozległa, zadaniem ratownika jest dopilnować, aby rannego obejrzał lekarz. Strona 6

7 Krwotoki Pewnie słyszałeś o podziale krwotoków na żylne, tętnicze i z naczyń włosowatych. Z punktu widzenia udzielania pierwszej pomocy taki podział do niczego nam się nie przyda. Lepiej podzielić krwotoki na zewnętrzne i wewnętrzne i na tym skupimy się na dzisiejszej lekcji. Krwotoki zewnętrzne: Objawy to oczywiście uraz naczynia i wylewanie się krwi na zewnątrz. Podczas gdy przy krwotoku zewnętrznym takie objawy dają nam praktycznie pełne informacje w przypadku krwotoku wewnętrznego zdiagnozowanie go jest znacznie trudniejsze. Innymi, mniej charakterystycznymi objawiani, które jednak mogą sugerować krwotok (zarówno wewnętrzny i zewnętrzny) mogą być: Pojawienie się krwi w wymiocinach, w moczu, w trakcie wypróżniania Bladość śluzówek oczu, ust Osłabienie Zaburzenia świadomości Przyspieszenie słabo wyczuwalnego tętna Utrata przytomności Postępowanie w przypadku krwotoku zewnętrznego: Włóż rękawice ochronne. Kontakt z krwią może być niebezpieczny. Staraj się zachować czystość, gdyż otwarta rana jest podatna na zakażenie. Spróbuj opanować krwawienie przez uciśnięcie za pomocą opatrunku. Zawsze na krwawiące miejsce najpierw nakładamy sterylną gazę a dopiero potem obwijamy bandażem Jeżeli opatrunek przesiąka, nie zdejmuj go, dołóż kolejną warstwę i silniej uciśnij. Postępowanie w przypadku krwotoku wewnętrznego: W tym przypadku nie jesteśmy w stanie bezpośrednio zatamować krwotoku dlatego nasze postępowanie w głównej mierze będzie polegało na wezwaniu Pogotowia Ratunkowego. Dodatkowo możemy: Ułożyć ratowanego w pozycji leżącej z lekko uniesionymi nogami. Jeśli ratowany jest nieprzytomny, ale oddycha, ułóż go w pozycji bocznej ustalonej. Na koniec powiem Ci jeszcze, czego bez względnie robić nie wolno. Nie wolno!!! czyścić rozległych ran usuwać z ran ciał obcych używać wąskich opasek uciskowych ( np. sznurka ) zakładać opatrunku zbyt mocno tamować krwotoku poprzez ucisk w miejscu krwawienia, jeżeli złamane są kości czaszki zostawiać ratowanego samego. Strona 7

8 Złamania Złamania możemy podzielić na proste i wieloodłamowe jak również na otwarte i zamknięte. Objawy złamań to: ból, bolesność dotykowa zmiana zabarwienia skóry- najczęściej zasinienie skóry zmiana kształtu części ciała (nienaturalne wykrzywienie) krwawienie widoczne w ranie odłamy kostne (złamanie otwarte) zaburzenia czucia Pierwsza pomoc w przypadku podejrzenia złamania to: Unieruchomić dwa sąsiadujące stawy po dwóch stronach złamanej kości wraz z kością. Jeżeli pojawiło się krwawienie załóż opatrunek (złamanie otwarte traktujemy jak ranę!) Dowiedz się od ratowanego, czy doznał innych urazów Wezwij Pogotowie Ratunkowe lub zawieź ratowanego do szpitala Czego robić nie wolno: ruszać ratowanego bez wyraźnej potrzeby przemieszczać ratowanego bez unieruchomienia złamanej części ciała samodzielnie nastawiać złamanej kończyny zostawiać ratowanego samego Strona 8

9 Oparzenia Możemy wymienić różne rodzaje oparzeń zależne od czynnika, który t oparzenie wywołał: Ogniem (termiczne) Elektryczne Chemiczne Parą Radiacyjne Wrzątkiem Jednak mino wielu czynników objawy i pierwsza pomoc w przypadku oparzeń zazwyczaj są podobne. Objawy dzielimy ze względu na ciężkość oparzenia i są to: oparzenie I stopnia zaczerwienienie skóry ( rumień ), obrzęk, poszkodowany odczuwa pieczenie oparzenie II stopnia powstają pęcherze, uszkodzenie naczynia krwionośnego, przez które może wypłynąć osocze, skóra czerwona, poszkodowany odczuwa piekący ból oparzenie III stopnia martwica skóry na całej jej grubości, uszkodzeniu ulegają receptory bólowe zwęglenie części ciała. Postępowanie w przypadku wystąpienia oparzenia to: Ochłodź oparzoną część ciała czystą zimną wodą. Postępujemy zgodnie z zasadą 15, czyli ochładzany przez 15 min (wtedy jest to najbardziej skuteczne), wodę lejemy z odległości ok. 15 cm i ochładzany wodą o temperaturze ok. 15 C (ważne żeby woda nie była bardzo zimna) Zdejmij odzież, starając się nie urazić oparzonej części ciała Po ochłodzeniu, kiedy skóra wyschnie, załóż opatrunek Jeśli oparzenie jest rozległe zawieź poszkodowanego do lekarza Czego robić nie wolno? podawać niczego doustnie przy oparzeniach wewnętrznych i rozległych oparzeniach zewnętrznych smarować oparzonej skóry maściami, kremami, spirytusem lub tłuszczami spożywczymi przekłuwać pęcherzy zostawiać ratowanego samego, jeśli oparzenie jest rozległe Strona 9

10 Porażenie prądem Uszkodzenia ciała spowodowane porażeniem prądem elektrycznym zależą od: natężenia i rodzaju prądu czasu jego działania przepływu prądu przez ważne narządy szybkości udzielonej pomocy Objawy porażenia prądem zależne są od ciężkości urazu. Możemy jednak wyróżnić kilka najczęściej występujących. ból poparzenia skóry zaburzenia oddychania utrata przytomności Udzielając pierwszej pomocy przede wszystkim musimy pamiętać o własnym bezpieczeństwie. Upewnijmy się czy nic nam nie grozi i dopiero przystąpmy do działania. Odłącz ratowanego od źródła prądu. wyłącz bezpieczniki, wyjmij z gniazdka wtyczkę urządzenia elektrycznego odsuń kabel elektryczny od ratowanego przedmiotem, który nie przewodzi prądu (np.suchym kijem od szczotki) Sprawdź, czy poszkodowany nie wymaga reanimacji Wezwij Pogotowie Ratunkowe Pamiętaj!!! Nie wolno dotykać osoby porażonej prądem, zanim nie odłączy się jej od źródła prądu!!! Strona 10

11 Utrata przytomności Utrata przytomności spowodowana jest zaburzeniem pracy mózgu. Natomiast omdlenie to krótkotrwałe zaburzenie przepływu krwi przez mózg ustępujące samoistnie. Zasadniczo omdlenie możemy stwierdzić tylko wtedy, kiedy stało się to na naszych oczach, czyli widzieliśmy jak poszkodowany się osuwa. W innym przypadku zakładamy, że stracił przytomność. W przypadku omdlenie pierwsza pomoc to: układamy na plecach unosimy nogi kontrolujemy oddech i tętno zapewniamy dostęp świeżego powietrza Przyczyny utraty przytomności mogą być różnorakie: uszkodzenia mózgu (uraz) zaburzenia przepływu krwi przez mózg (omdlenie, nagłe zatrzymanie krążenia, niedokrwienie) zaburzenia oddychania zatrucia padaczka Pierwsza pomoc przy utracie przytomności: Sprawdź, czy ratowany oddycha. Jeśli nie, natychmiast rozpocznij sztuczne oddychanie. Jeśli ratowany jest nieprzytomny, ale ma wyczuwalne tętno i oddycha, ułóż go na boku. Wezwij Pogotowie Ratunkowe. Strona 11

12 Udar mózgu Objawy Zaburzenia świadomości Niewyraźna mowa Zaburzenia ruchomości kończyn Utrata czucia Zaburzenia równowagi i zawroty głowy Zmiana mimiki twarzy (opadający kącik ust) Jeśli podejrzewamy, że u poszkodowanego mogło dojść do udaru możemy wykonać proste czynności, które z dużym prawdopodobieństwem potwierdzą nam nasze przypuszczenia. 1. Poprosimy poszkodowanego, żeby coś powiedział (w przypadku udaru mowa będzie bełkotliwa i niewyraźna). 2. Poprośmy, żeby uniósł obie ręce przed siebie (jedna ręka może bezwładnie opadać). 3. Poprośmy, żeby się uśmiechnął (nie będzie w stanie tego zrobić). Te 3 czynności mogą nam pomóc w potwierdzeniu naszych przypuszczeń, nie są jednak ostateczne. Jeśli mamy jakiekolwiek wątpliwości to należy bezwzględnie wezwać Pogotowie Ratunkowe. Do czasu przyjazdu pogotowia zapewnijmy choremu dopływ świeżego powietrza i ułóżmy go w bezpiecznej pozycji. Nie wolno takiej osobie podawać niczego doustnie oraz zostawiać jej samej. Strona 12

13 Zawał serca Objawy zawału mogą być różne w zależności od tego, które część serca została uszkodzona. Jednak do najczęściej występujących zaliczany: Silny ból za mostkiem: pieczenie, gniecenie, dławienie (trwający ponad 20 min. utrzymujących się mimo odpoczynku) Ból promieniuje do kończyn (-y) górnych, żuchwy Zblednięcie, zimne poty Strach Wymioty Uczucie braku powietrza, duszność Utrata przytomności Występowanie wszystkich lub kilku powyższych objawów może sugerować zawał. Postępowanie w przypadku podejrzenia zawału to: Jak najszybciej wezwij Pogotowie Ratunkowe Oceń stan świadomości i oddech Pozycja siedząca lub półleżąca - absolutny zakaz chodzenia! Zapewnij dopływ świeżego powietrza Rozluźnij ubranie Wsparcie psychiczne - nie panikujemy, zostajemy z chorym, rozmawiamy z nim i uspokajamy Nie podajemy leków, picia ani jedzenia Systematyczniej oceniaj stan poszkodowanego Strona 13

14 Drgawki (padaczka) Pamiętaj, że drgawki mogą mieć wiele przyczyn i niekoniecznie jest to padaczka. Drgawki to niekontrolowane skurcze mięśni, które występują w 2 fazach: faza toniczna (długi skurcz, brak oddechu, sinica) faza kloniczna - drgawki ochrona głowy! Utrata przytomności - szerokie źrenice Po napadzie może wystąpić sen ponapadowy wtedy powinniśmy zastosować pozycję boczna ustaloną. Oceń stan świadomości i oddech Zabezpiecz poszkodowanego przed dodatkowymi urazami Pozycja bezpieczna Zachowaj spokój - atak mija najczęściej po kilku minutach Nie wkładaj nic do ust Nie otwierać ust na siłę (łyżki, śrubokręty itp.) Strona 14