Ostatnie dwa lata to przełom w polskim szkolnictwie

Transkrypt

1 Wiedzoholicy Krzysztof Pawłowski Rektor Wyższej Szkoły Biznesu - National-Louis University w Nowym Sączu Tylko wykształceni młodzi Polacy mogą dokonać u nas takich zmian, jakie zaszły w Finlandii i Irlandii 30 Absolwenci studiów MBA Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie Ostatnie dwa lata to przełom w polskim szkolnictwie wyższym. Po pierwsze, zamknęliśmy okres radosnego rozwoju zapoczątkowany zmianami politycznymi w 1989 r. i wprowadziliśmy liberalną ustawę o szkolnictwie wyższym (w 1990 r.). Po drugie, mamy nową jakość, bo jesteśmy pełnoprawnym członkiem Unii Europejskiej, obowiązuje nowa ustawa o szkolnictwie wyższym (z 2005 r.), nastąpiły zmiany w organizacji i sposobach finansowania badań naukowych. Polskie szkolnictwo wyższe w 2006 r. zasadniczo różni się od tego z roku Rewolucja edukacyjna Polacy zbyt często widzą wszystko w czarnych barwach, ale w wypadku szkolnictwa wyższego nawet pesymista musi przyznać, że przewaga zmian korzystnych nad ubocznymi aspektami negatywnymi jest ogromna. Największą satysfakcją dla środowiska akademickiego w Polsce powinno być to, że dokonaliśmy tego sami, w bardzo ograniczonym stopniu wspierani przez poszczególne rządy czy władze regionalne. Można wręcz powiedzieć, że zmiany polityczne w 1989 r. spowodowały erupcję przedsiębiorczości w środowisku akademickim. Rezultat jest imponujący - prawie pięciokrotny wzrost liczby studentów i jeden z najwyższych wskaźników skolaryzacji w Europie. Do tego dochodzi wyraźne podniesienie standardu kształcenia na wielu uczelniach publicznych dzięki umiejętnemu wykorzystaniu środków budżetowych i pieniędzy prywatnych pochodzących z czesnego oraz dzięki konkurencji kilkudziesięciu uczelni prywatnych, dysponujących już własną bazą materialną i coraz stabilniejszą kadrą pracowników naukowo-dydaktycznych. Przed 1989 r. uczelnie publiczne były organizacjami całkowicie uzależnionymi od decyzji ministra, bez własnego majątku. Obecnie są to potężne instytucje mające osobowość prawną, dysponujące własnymi zasobami (na przykład gruntami leżącymi w najbardziej atrakcyjnych częściach dużych miast), czę- 31

2 Zarządzanie biznesem Prawo 1 Szkoła Główna Handlowa w Warszawie Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania im. Leona Koźmińskiego w Warszawie Wyższa Szkoła Biznesu - National-Louis University w Nowym Sączu Akademia Finansów w Warszawie (d. Wyższa Szkoła Ubezpieczeń i Bankowości) Wyższa Szkoła Zarządzania - The Polish Open University w Warszawie Akademia Ekonomiczna w Krakowie Akademia Ekonomiczna w Poznaniu Uniwersytet Warszawski Uniwersytet Łódzki Wyższa Szkoła Zarządzania i Bankowości w Krakowie Akademia Ekonomiczna w Katowicach Uniwersytet Jagielloński w Krakowie Akademia Ekonomiczna we Wrocławiu Górnośląska Wyższa Szkoła Handlowa w Katowicach Wyższa Szkoła Finansów i Zarządzania w Białymstoku Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie Uniwersytet Gdański Wyższa Szkoła Biznesu w Tarnowie Wyższa Szkoła Zarządzania i Marketingu w Warszawie Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie Uniwersytet Szczeciński Politechnika Śląska Zachodniopomorska Szkoła Biznesu w Szczecinie Uniwersytet Warszawski Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Uniwersytet Jagielloński Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Uniwersytet Europejski Viadrina we Frankfurcie/Słubicach Uniwersytet Łódzki Uniwersytet Wrocławski Uniwersytet Gdański Wyższa Szkoła Handlu i Prawa im. Ryszarda Łazarskiego w Warszawie Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie Uniwersytet Śląski w Katowicach Uniwersytet w Białymstoku Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie Uniwersytet Szczeciński Katolicki Uniwersytet Lubelski Uniwersytet Opolski Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania im. Leona Koźmińskiego w Warszawie Uniwersytet Rzeszowski Europejska Wyższa Szkoła Prawa i Administracji w Warszawie Medycyna - wydziały lekarskie Profesor Erwin Wąsowicz, rektor Akademii Rolniczej w Poznaniu, i studenci uczelni sto będące największym pracodawcą w mieście. Praktycznie są one niezależne od ministra edukacji i mogą prowadzić własną politykę inwestycji i rozwoju. Przykłady pozytywne można znaleźć w każdej grupie uczelni, choć oczywiście tak duża liczba uczelni (ponad 430) spowodowała też ogromne zróżnicowanie poziomu oferowanych programów studiów. Gospodarka oparta na wiedzy Globalizacja i tworzenie gospodarki opartej na wiedzy coraz wyraziściej pokazują rosnące znaczenie współczesnego uniwersytetu jako instytucji najmocniej wpływającej na przyszłość świata. Piszę ten tekst w momencie, gdy ceny ropy przekroczyły magiczną granicę 70 dolarów za baryłkę. Kilkadziesiąt lat temu wzrost cen o kilkanaście dolarów za baryłkę spowodował dramatyczny kryzys energetyczny w rozwiniętym świecie, zaś obecnie - mimo wzrostu 32 Uwzględniono uczelnie, które zdobyły co najmniej 75 pkt (wyniki zaokrąglono do pełnych liczb) A - ocena łączna (maksymalnie 100 pkt) B - jakość kształcenia (maksymalnie 50 pkt): wartość programów nauczania, adekwatność kształcenia do wymagań rynku, potencjał jednostek naukowych w porównaniu z najlepszymi ośrodkami na świecie (udział w programach badawczych, granty, innowacje, oryginalne projekty, publikacje w czasopismach o międzynarodowym zasięgu, cytowania w tzw. indeksie filadelfijskim) C - rynkowa wartość dyplomu (maksymalnie 50 pkt): popyt na absolwentów na rynku pracy, ocena absolwentów przez pracodawców, płace absolwentów, tempo awansu 1 Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie Akademia Medyczna w Warszawie Akademia Medyczna w Poznaniu Śląska Akademia Medyczna w Katowicach Uniwersytet Medyczny w Łodzi Pomorska Akademia Medyczna w Szczecinie Akademia Medyczna w Białymstoku Akademia Medyczna we Wrocławiu Akademia Medyczna w Bydgoszczy Akademia Medyczna w Gdańsku Akademia Medyczna w Lublinie

3 Profesor Włodzimierz Kurnik kieruje Politechniką Warszawską 34 Socjologia i psychologia 1 Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej w Warszawie (psychologia) Collegium Civitas w Warszawie (socjologia) Uniwersytet Warszawski Uniwersytet Jagielloński Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Uniwersytet Łódzki Uniwersytet Śląski w Katowicach Katolicki Uniwersytet Lubelski Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie (psychologia) Uniwersytet Wrocławski Uniwersytet Gdański Uniwersytet Szczeciński (socjologia) Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu (socjologia) Uniwersytet Zielonogórski (socjologia) Uniwersytet Rzeszowski (socjologia) Uniwersytet w Białymstoku (socjologia) Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy (psychologia) Uniwersytet Opolski (psychologia) Finanse i bankowość 1 Szkoła Główna Handlowa w Warszawie Akademia Finansów w Warszawie (d. Wyższa Szkoła Ubezpieczeń i Bankowości) Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania im. Leona Koźmińskiego w Warszawie Wyższa Szkoła Bankowa w Poznaniu Akademia Ekonomiczna w Poznaniu Wyższa Szkoła Bankowości, Finansów i Zarządzania w Warszawie Akademia Ekonomiczna we Wrocławiu Wyższa Szkoła Finansów i Zarządzania w Białymstoku Akademia Ekonomiczna w Krakowie Uniwersytet Warszawski Wyższa Szkoła Zarządzania i Marketingu w Warszawie Akademia Ekonomiczna w Katowicach Wyższa Szkoła Bankowości i Finansów w Katowicach Uniwersytet Gdański Uniwersytet Łódzki Uniwersytet Szczeciński Salezjańska Wyższa Szkoła Ekonomii i Zarządzania w Łodzi Wyższa Szkoła Bankowości i Finansów w Bielsku-Białej Profesor Henryk Sozański od dziesięciu lat pełni obowiązki rektora AWF w Warszawie w krótkim czasie prawie o 40 dolarów za baryłkę - mało kto mówi o kryzysie. To rezultat badań naukowych i ich aplikacji; to dzięki nim nastąpiło duże obniżenie jednostkowego zużycia energii. Badania naukowe w ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat zmieniły świat w niewyobrażalny jeszcze do niedawna sposób. Współczesna gospodarka w znacznym stopniu przewartościowała znaczenie zasobów - jeszcze niedawno ten, kto dysponował surowcami, technologiami czy kapitałem, rządził światem. Obecnie najcenniejszym zasobem, który zaczyna decydować o bogactwie, staje się kapitał ludzki - to, co mamy w swoich głowach. Przykład Microsoftu czy Nokii w spektakularny sposób pokazuje, jak w krótkim czasie można zgromadzić pieniądze przekraczające wielkość budżetu średniego państwa, i to zaczynając od zera. To dobra wiadomość dla Polski! Przykład Irlandii i Finlandii potwierdza tezę, że awans do najbogatszych jest możliwy nie tylko w wypadku osoby czy korporacji, ale i całego państwa. Polska jak Finlandia Przyjęta przez Unię Europejską strategia lizbońska wyraźnie stawia na rozwój badań naukowych i ich aplikacji, bo to ma być praktycznie jedyny sposób sprostania konkurencji ze strony USA i rozwijających się gospodarek w Azji. Mityczny poziom 3 proc. PKB, przeznaczanych co roku na badania i rozwój, w Polsce wciąż nie jest realizowany, ale zapowiedź przeznaczenia z budżetu państwa wielomiliardowych kwot na badania naukowe i ich zastosowania ma szansę na realiza-

4 Nowoczesne technologie - informatyka, elektronika, inżynieria materiałowa 1 Politechnika Wrocławska Politechnika Poznańska Politechnika Warszawska Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie Wyższa Szkoła Informatyki Stosowanej i Zarządzania w Warszawie (informatyka) Politechnika Gdańska Polsko-Japońska Wyższa Szkoła Technik Komputerowych w Warszawie (informatyka) Wojskowa Akademia Techniczna w Warszawie Uniwersytet Wrocławski (informatyka) Uniwersytet Warszawski (informatyka) Uniwersytet Jagielloński (informatyka) Politechnika Śląska w Gliwicach Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (informatyka) Politechnika Łódzka Uniwersytet Śląski (informatyka) Politechnika Krakowska Uniwersytet Gdański (informatyka) Wyższa Szkoła Biznesu - National-Louis University w Nowym Sączu (informatyka) Wyższa Szkoła Informatyki w Łodzi Wyższa Szkoła Matematyki i Informatyki Użytkowej w Białymstoku Politechnika Szczecińska Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania Copernicus we Wrocławiu Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie Politechnika Białostocka Politechnika Częstochowska Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie (informatyka) Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Bielsku-Białej (informatyka) Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu (informatyka) Śląska Wyższa Szkoła Informatyki w Katowicach (informatyka) Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Przemyślu (informatyka) Akademia Muzyczna w Warszawie, której rektorem jest Stanisław Moryto, jest najlepszą polską szkołą muzyczną cję. Do tego dochodzą gigantyczne środki z UE na programy naukowe i inne dostępne już dla polskich naukowców. Duże pieniądze przeznaczone są na szkolenia. Wniosek jest jasny - już za chwilę problemem nie będzie brak środków na badania i rozwój, lecz umiejętność ich wykorzystania. Polska jest wciąż biednym państwem, ale w porównaniu z innymi krajami unii mamy dwa mocne atuty: młode pokolenie niezwykle mocno zorientowane na osobisty sukces i szkolnictwo wyższe, dzięki któremu w ostatnich kilkunastu latach powstała duża grupa profesjonalistów - przedsiębiorczych i otwartych na zmiany. Ten kapitał może zmienić Polskę w sposób podobny do Finlandii i Irlandii. Prymat zastosowań Wśród ludzi zarządzających nauką i szkolnictwem wyższym coraz częściej spotykam takich, których można już nazwać menedżerami. Odeszli oni bowiem od celebrowania funkcji rektorskich i nie zajmują się tylko administrowaniem swoimi uniwersytetami, ale kierują też ich rozwojem i planują przyszłość. W poprzednich kilkunastu latach uczelnie koncentrowały się na sprostaniu wielkiemu popytowi na kształcenie. Z dumą możemy powiedzieć, że wykonaliśmy to zadanie na piątkę z plusem. Ale teraz mamy przed sobą znacznie poważniejszy problem - rozwój badań naukowych i wykorzystanie ich wyników w gospodarce. To być albo nie być dla państwa oraz warunek przetrwania i rozwoju dla uczelni. Wymaga to dużych zmian mentalnych i dużych pieniędzy (one za chwilę będą do dyspozycji), ale też całkiem nowego podejścia do sprawy ze strony środowiska naukowego. Obecny system rozliczeń badań jest nieskuteczny. W naszym środowisku istnieje swoisty kult punktów KBN otrzymywanych za publikacje. To od nich zależą kategorie instytucji naukowych i środki otrzymywane na badania. Publikacje są ważne, ale tylko wtedy, gdy są napisane w języku angielskim, i gdy ukazują się w czasopismach uznanych przez światowe środowiska naukowe w danej dziedzinie. To jednak nie publikacje zmieniają świat, lecz zastosowania badań opisanych w publikacjach. Jestem przekonany, że za dwadzieścia lat będą się liczyć tylko te uczelnie i wydziały na dużych uczelniach wielowydziałowych, które najszybciej i najskuteczniej zbudują wokół siebie instytucje styku nauki z rzeczywistością, w tym z gospodarką. Bardzo istotne jest tworzenie właściwych narzędzi finansowania badań, w tym narzędzi zachęcających przedsiębiorstwa do inwestowania środków w badania. Na tym powinna się

5 Nauki biologiczne i ich zastosowania - biologia molekularna, biotechnologia, genetyka 1 Akademia Rolnicza w Poznaniu Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Uniwersytet Warszawski Unitwersytet Łódzki Uniwersytet Gdański oraz Akademia Medyczna w Gdańsku (studia międzyuczelniane) Akademia Rolnicza w Krakowie Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie Akademia Rolnicza w Szczecinie Akademia Rolnicza we Wrocławiu Akademia Rolnicza w Lublinie Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie Politechnika Łódzka Uniwersytet Jagielloński w Krakowie Uniwersytet Wrocławski Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Politechnika Warszawska Politechnika Gdańska Politechnika Wrocławska Sztuki plastyczne Turystyka i rekreacja 1 Wyższa Szkoła Turystyki i Rekreacji w Warszawie Akademia Wychowania Fizycznego w Warszawie Akademia Wychowania Fizycznego w Krakowie Akademia Wychowania Fizycznego w Poznaniu Wyższa Szkoła Hotelarstwa, Gastronomii i Turystyki w Warszawie Wyższa Szkoła Turystyki i Hotelarstwa w Warszawie Wyższa Szkoła Turystyki i Hotelarstwa w Gdańsku Górnośląska Wyższa Szkoła Handlowa w Katowicach Wyższa Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy (d. Wyższa Pomorska Szkoła Turystyki i Hotelarstwa) Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie Wyższa Szkoła Ekonomiczna w Warszawie Wyższa Szkoła Kultury Fizycznej i Turystyki w Pruszkowie Wyższa Szkoła Wychowania Fizycznego i Turystyki w Supraślu Wyższa Szkoła Ekonomiczno-Turystyczna w Szczecinie Wyższa Szkoła Hotelarstwa i Gastronomii w Poznaniu Wyższa Szkoła Hotelarstwa i Turystyki w Częstochowie Wyższa Szkoła Turystyki i Ekologii w Suchej Beskidzkiej Wielkopolska Wyższa Szkoła Turystyki i Zarządzania w Poznaniu Wyższa Szkoła Wychowania Fizycznego i Turystyki w Sopocie Profesor Henryk Żaliński, rektor Akademii Pedagogicznej im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, ze swoimi studentami koncentrować działalność Ministerstwa Edukacji i Nauki. To powinien być system, który zauważy każdego utalentowanego naukowca czy dobry zespół uczonych, stworzy warunki finansowe do realizacji programów badawczych oraz ułatwi ich wdrażanie w realnej gospodarce - i to niezależnie od tego, w jakiej instytucji ci ludzie są formalnie zatrudnieni. A jest od kogo się uczyć - mistrzami wdrożeń są Amerykanie i warto przyjąć ich rozwiązania instytucjonalne i finansowe. Już obserwuję początki takich działań: na kilku dużych uczelniach publicznych powstają zaczątki parków technologicznych. Eksport edukacyjny Uważam, że jest właściwa pora, by najlepsze polskie uczelnie przystąpiły do konkurencji na rynku międzynarodowym. I to konkurencji atrakcyjnej nie tylko dla uczelni, ale i dla kraju. Eksport usług edukacyjnych stał się dla kilku państw swego rodzaju przemysłem. Łatwo to policzyć: gdyby w Polsce studiowało 100 tys. obcokrajowców, a ich czesne wynosiło średnio tylko 5 tys. USD rocznie (w USA, Wielkiej Brytanii czy Australii czesne jest nawet czterokrotnie wyższe), to wnieśliby oni do polskich uczelni ponad 1,5 mld zł rocznie, czyli tyle, ile państwo polskie przeznacza rocznie na inwestycje i remonty w uczelniach publicznych. Dodatkowo obcokrajowcy 1 Akademia Sztuk Pięknych w Krakowie Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie Akademia Sztuk Pięknych w Poznaniu Akademia Sztuk Pięknych we Wrocławiu Akademia Sztuk Pięknych w Łodzi Europejska Akademia Sztuk w Warszawie Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. Leona Schillera w Łodzi Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Schola Posnaniensis - Wyższa Szkoła Sztuki Stosowanej w Poznaniu Wyższa Szkoła Sztuki Użytkowej w Szczecinie Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Zielonej Górze (malarstwo) Wyższa Szkoła Sztuki Stosowanej Opus-Art w Sosnowcu Uwzględniono uczelnie, które zdobyły co najmniej 75 pkt (wyniki zaokrąglono do pełnych liczb) A - ocena łączna (maksymalnie 100 pkt) B - jakość kształcenia (maksymalnie 50 pkt): wartość programów nauczania, adekwatność kształcenia do wymagań rynku, potencjał jednostek naukowych w porównaniu z najlepszymi ośrodkami na świecie (udział w programach badawczych, granty, innowacje, oryginalne projekty, publikacje w czasopismach o międzynarodowym zasięgu, cytowania w tzw. indeksie filadelfijskim) C - rynkowa wartość dyplomu (maksymalnie 50 pkt): popyt na absolwentów na rynku pracy, ocena absolwentów przez pracodawców, płace absolwentów, tempo awansu 39

6 Klasa międzynarodowa Uczelnie publiczne Uniwersytet Warszawski 94,5 Uniwersytet Jagielloński 94,25 Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu 94 Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie 93 Szkoła Główna Handlowa w Warszawie 93 Akademia Medyczna w Warszawie 92,5 Uniwersytet Wrocławski 92,5 Akademia Medyczna w Poznaniu 92,25 Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu 92 Uniwersytet Łódzki 91,75 Śląska Akademia Medyczna w Katowicach 91,5 Politechnika Wrocławska 91,5 Politechnika Warszawska 91,25 Uniwersytet Medyczny w Łodzi 91 SGGW w Warszawie 91 Politechnika Poznańska 90,75 40 Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie 90,5 Uniwersytet Śląski w Katowicach 90,5 Akademia Muzyczna w Warszawie 90,5 Pomorska Akademia Medyczna w Szczecinie 90,5 Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie 90,5 Akademia Rolnicza w Poznaniu 90,5 Akademia Ekonomiczna w Krakowie 90,5 Akademia Medyczna w Białymstoku 90,25 Akademia Muzyczna w Katowicach 90,25 Akademia Ekonomiczna w Poznaniu 90,25 Akademia Medyczna w Gdańsku 90 Uniwersytet Gdański 90 Klasa międzynarodowa Uczelnie niepubliczne Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej w Warszawie 91,5 Collegium Civitas w Warszawie 91,5 Wyższa Szkoła Informatyki Stosowanej i Zarządzania w Warszawie 91,5 Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania im. Leona Koźmińskiego w Warszawie 91 Wyższa Szkoła Biznesu - National-Louis University w Nowym Sączu 91 Wyższa Szkoła Zarządzania - The Polish Open University w Warszawie 91 Wyższa Szkoła Handlu i Prawa im. Ryszarda Łazarskiego w Warszawie 91 Polsko-Japońska Wyższa Szkoła Technik Komputerowych w Warszawie 91 Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie 91 Wyższa Szkoła Humanistyczna w Pułtusku 91 Akademia Finansów w Warszawie (d. Wyższa Szkoła Ubezpieczeń i Bankowości) 90 Wyższa Szkoła Bankowa w Poznaniu 90 Wyższa Szkoła Finansów i Zarządzania w Białymstoku 90 Uwzględniono uczelnie, które uzyskały co najmniej 90 punktów Profesor Teresa Gardocka jest rektorem Wyższej Szkoły Handlu i Prawa im. Ryszarda Łazarskiego w Warszawie zasililiby gospodarkę prywatną (co najmniej 1 mld zł), pokrywając koszty pobytu. Z przykrością stwierdzam, że władze państwowe nie tylko nie dostrzegają studiów w Polsce jako szansy rozwojowej, ale czasami wręcz utrudniają działalność uczelniom przez niejasną procedurę przyznawania wiz zagranicznym studentom. Coraz więcej uczelni otwiera programy studiów w języku angielskim, bo to jest podstawowy warunek umiędzynarodowienia uczelni. Co ciekawe, na studentów zagranicznych otwierają się nie tylko uczelnie ekonomiczne czy techniczne, ale i szkoły artystyczne. W ciągu najbliższych kilku lat powstanie w Polsce nowa liga - wydziałów lub całych uczelni kształcących młodych ludzi w języku angielskim i te placówki będą miały w przyszłości największe szanse, by się znaleźć na wysokich miejscach w coraz bardziej popularnych światowych rankingach. Nasza wina Teraz wszystko zależy od nas. Za dziesięć lat nie będziemy mogli zwalać winy za nasze niepowodzenia na ciemne siły zewnętrzne czy głupich polityków. Za chwilę zniknie podstawowa bariera rozwoju polskiej nauki i szkolnictwa wyższego - brak pieniędzy. Pieniądze na badania i rozwój będą zarówno w budżecie państwa, jak i w budżetach firm. Są już dostępne w programach Unii Europejskiej. Niektórzy czytelnicy mogą uznać tezy tego tekstu za niepoprawne marzenia wiecznego optymisty. Problem w tym, że nie mamy wyjścia: albo pójdziemy tą drogą, albo za dziesięć czy dwadzieścia lat będziemy tylko lokalnymi szkołami dostarczającymi siły roboczej bardziej odważnym, ambitnym i wierzącym w swoje możliwości. Collegium Medicum UJ w Krakowie, którym kieruje profesor Wiesław Pawlik, to najlepsza szkoła medyczna w kraju