PAKIET INFORMACYJNY ECTS

Transkrypt

1 UNIWERSYTET ŚLĄSKI WYDZIAŁ NAUK O ZIEMI PAKIET INFORMACYJNY ECTS informacje dotyczą programu studiów licencjackich i MU dla studentów którzy rozpoczęli studia do roku akademickiego 2011/2012 GEOLOGIA SOSNOWIEC 2012/201

2 TREŚĆ Wprowadzenie... Informacja o Uniwersytecie Śląskim... 5 Informacja o Wydziale Nauk o Ziemi... 8 Informacja o kierunku Geologia... 9 Studia geologiczne... 1 Redakcja: dr hab. Jerzy Cabała Wydanie: Uniwersytet Śląski WNoZ, Sosnowiec Pakiet Informacyjny Geologia powstał dzięki współpracy nauczycieli akademickich Wydziału Nauk o Ziemi. Jest przygotowany w języku polskim i angielskim oraz udostępniony w sieci Internet (

3 WPROWADZENIE Prezentowany Pakiet Informacyjny Geologia adresowany jest do absolwentów szkół średnich i studentów, którzy zamierzają podjąć studia licencjackie, a w dalszej kolejności magisterskie na kierunku geologia prowadzonym na Wydziale Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego. Europejski System Transferu Punktów (ECTS) uwzględnia podstawowe procedury opracowane przez Komisję Unii Europejskiej w celu uznawania okresu studiów odbywanych za granicą. System ten pozwala uczelniom na wzajemne uznawanie osiągnięć studentów w nauce, posługuje się bowiem powszechnie zrozumiałymi miernikami punktami i stopniami. ECTS może być również stosowany w obrębie jednej uczelni lub pomiędzy uczelniami jednego kraju. Podstawowe elementy ECTS ECTS bazuje na wzajemnym zaufaniu i zgodności pomiędzy współpracującymi ze sobą uczelniami. Podstawą systemu ECTS są trzy elementy: informacja o programie zajęć i osiągnięciach studenta, porozumienie pomiędzy uczelniami partnerskimi i studentem oraz stosowanie punktów ECTS. Te trzy elementy odpowiadają w praktyce trzem kluczowym dokumentom: PAKIET INFORMACYJNY ECTS jest głównym źródłem informacji o programie zajęć. Aktualizowany co roku, jest przewodnikiem po uczelni i wydziale zawierającym także informacje o zasadach przyjmowania na studia, kalendarzu akademickim, zakwaterowaniu studentów itp. Bardzo istotną częścią pakietu jest opis poszczególnych przedmiotów/kursów zawierający informację o ich treści, poziomie, statusie, czasie trwania, terminarzu, warunkach zaliczenia, przyporządkowaniu punktów ECTS etc. POROZUMIENIE O PROGRAMIE ZAJĘĆ pomiędzy współpracującymi uczelniami i studentem określa program zajęć, w jakich uczestniczyć ma student oraz liczbę punktów jaka ma być przyznana za ich zaliczenie. WYKAZ ZALICZEŃ przygotowywany zarówno przed wyjazdem studenta, jak i po zakończeniu przez niego studiów na drugiej uczelni. Odnotowuje się w nim wszystkie przedmioty/kursy, w których student uczestniczył wraz z uzyskaną liczbą punktów oraz ocenami przyznanymi zgodnie ze skalą ocen ECTS i stosowanych w danej uczelni, dając ilościowy i jakościowy opis jego pracy. Punkty ECTS Punkty ECTS są wartością liczbową przyporządkowaną poszczególnym kursom. Odzwierciedlają one ilość pracy przypadającej na każdy przedmiot w stosunku do całkowitej ilości pracy, jaką musi wykonać student, aby zaliczyć semestr lub pełny rok akademicki w danej uczelni, a zatem obejmuje: wykłady, ćwiczenia, laboratoria, prace terenowe, seminaria, pracę indywidualną w bibliotece lub w domu oraz egzaminy lub inne formy oceny. Punkty ECTS są relatywnym, a nie bezwzględnym miernikiem ilości pracy wymaganej od studenta. W ramach ECTS ilość pracy wymaganej w całym roku akademickim odpowiada 60 punktom; na semestr przypada zazwyczaj 0 punktów. Punkty ECTS można przyznawać za realizację projektów, przygotowanie prac semestralnych i dyplomowych, jeśli te elementy stanowią integralną część programu studiów i pod warunkiem, że podlegają ocenie. Punkty ECTS przyporządkowane są kursom, natomiast przyznawane są studentom, którzy spełnili wymogi niezbędne do ich zaliczenia.

4 Skala ocen ECTS Wyniki egzaminów i innych form zaliczania wyrażone są zazwyczaj w postaci ocen. W Europie istnieje wiele różnych systemów ocen. Skala stopni ECTS została opracowana z myślą o tym, aby ułatwić uczelniom przekładanie ocen przyznanych studentom przez uczelnię zagraniczną. Nie zastępuje ona ocen przyznanych przez daną uczelnię według jej własnego systemu, a jedynie daje dodatkowe informacje na temat pracy studenta. Uczelnia sama decyduje o tym, jak dostosować skalę ocen ECTS w odniesieniu do jej własnego systemu. Ocena ECTS i definicja A CELUJĄCY -wybitne osiągnięcia, jedynie drugorzędne błędy B BARDZO DOBRY -powyżej średniego standardu, z pewnymi błędami C DOBRY -generalnie solidna praca, z szeregiem błędów D ZADOWALAJĄCY -zadowalający, ale z istotnymi brakami E DOSTATECZNY -praca/wyniki spełniają minimalne kryteria FX NIEDOSTATECZNY -punkty będzie można przyznać, gdy student uzupełni braki w opanowaniu materiału F NIEDOSTATECZNY -punkty będzie można przyznać, gdy student gruntownie przygotuje całość materiału Ocena polska 5.0 BARDZO BOBRY 4.5 DOBRY PLUS 4.0 DOBRY.5 DOSTATECZNY PLUS.0 DOSTATECZNY NIEDOSTATECZNY 4

5 INFORMACJA O UNIWERSYTECIE ŚLĄSKIM W KATOWICACH Katowice, ul. Bankowa 12 Tel , Fax: DWZ@usl.adm.edu.pl, Rektor: Prof. zw. dr hab Wiesław Banyś Prorektor ds. Nauki i Wspólpracy z Gospodarką: Prof. dr hab. Andrzej Kowalczyk Prorektor ds. Umiędzynarodowienia i Współpracy z Otoczeniem: Dr hab. Mirosław Nakonieczny Prorektor ds. Finansów i Rozwoju: Prof. zw. dr hab. Stanisław Kucharski Prorektor ds. Kształcenia i Studentów: Prof. UŚ dr hab. Ryszard Koziołek Uniwersytet Śląski został założony w 1968 roku jako dziewiąta tego typu placówka w Polsce. Powstał z połączenia Wyższej Szkoły Pedagogicznej istniejącej od roku 1928 oraz Filii Uniwersytetu Jagiellońskiego działającej na terenie Górnego Śląska od 196 roku. Obecnie Uniwersytet usytuowany jest w czterech miastach regionu: Katowicach, Sosnowcu, Cieszynie i Chorzowie. Większość obiektów zlokalizowana jest w Katowicach. Uniwersytet Śląski jest uczelnią państwową i posiada jedenaście wydziałów: Wydział Biologii i Ochrony Środowiska Wydział Filologii Wydział Matematyki, Fizyki i Chemii Wydział Nauk o Ziemi Wydział Nauk Społecznych Wydział Pedagogiki i Psychologii Wydział Prawa i Administracji Wydział Radia i Telewizji Wydział Techniki Wydział Pedagogiczno-Artystyczny Wydział Teologii oraz jednostki międzywydziałowe: Śląska Międzynarodowa Szkoła Handlowa Międzynarodowa Szkoła Nauk Politycznych Kolegium Języka Biznesu Szkoła Zarządzania Centrum Studiów nad Środowiskiem Naturalnym Szkoła Języka i Kultury Polskiej Międzywydziałowe Indywidualne Studia Humanistyczne Międzywydziałowe Indywidualne Studia Matematyczno-Przyrodnicze Międzywydziałowe Studia w zakresie Ochrony Środowiska 5

6 Liczba wykładowców Uniwersytet Śląski: liczba pracowników naukowych (na etatach naukowo-dydaktycznych) Kadra naukowa * liczba profesorów tytularnych 215 (w tym mianowanych 185)* liczba doktorów habilitowanych 78 (w tym mianowanych 1)* liczba doktorów 106 (w tym mianowanych 752)* liczba magistrów 99 (w tym mianowanych 11)* liczba grantów krajowych uzyskanych przez uczelnię na cele badawcze w 2012 r. (stan na r.) liczba publikacji zagranicznych pracowników uczelni (stan na r.) Liczba studentów: 0092 Koordynator uczelniany ECTS: prof. UŚ dr hab. Aldona Skudrzyk Pełnomocnik Rektora ds. Krajowych Ram Kwalifikacyjnych Kalendarz akademicki Rok akademicki rozpoczyna się nie później niż 1 października i trwa nie dłużej niż do 0 września następnego roku kalendarzowego. Okres zajęć wynikających z programu studiów podzielony jest na 2 semestry: semestr zimowy i letni. Semestr zimowy rozpoczyna się 1 października i trwa do końca stycznia następnego roku kalendarzowego, natomiast semestr letni rozpoczyna się w połowie lutego i kończy się w pierwszych dniach czerwca. Semestry kończą się sesją egzaminacyjną trwającą 2- tygodnie. Stałymi dniami wolnymi od zajęć są: 1 listopada Wszystkich Świętych 11 listopada Święto Niepodległości ferie zimowe Boże Narodzenie - Nowy Rok ferie wiosenne Wielkanoc 1 maja Święto Pracy maja Święto Konstytucji Maja Zasady dotyczące przyjmowania na studia Uniwersytet Śląski przyjmuje kandydatów na I rok studiów dziennych, zaocznych i wieczorowych w ramach limitów przyjęć ustalonych przez Senat dla poszczególnych kierunków studiów. Przyjęcie kandydatów na I rok studiów następuje na podstawie postępowania kwalifikacyjnego, którego zasadniczym elementem jest konkurs świadectw. Od kandydatów na I rok studiów wymagana jest opłata rekrutacyjna w wysokości ustalonej przez Ministra Edukacji Narodowej. Kandydaci na studia dzienne zgłaszają się do centralnej rejestracji w Rektoracie, Katowice ul Bankowa 12. Szczegółowe zasady i kryteria naboru są publikowane z początkiem roku akademickiego w informatorze dla kandydatów na studia. Osoby zainteresowane podjęciem studiów na Uniwersytecie Śląskim w roku akademickim 2011/2012 mogą zapoznać się z zamieszczonymi na uniwersyteckich stronach internetowych informacjami na temat rekrutacji: kryteriami kwalifikacji, uchwałą Senatu w sprawie zasad i

7 trybu przyjmowania na I rok studiów oraz z liczbą kandydatów na 1 miejsce na studiach dziennych w roku akademickim 2010/2011. Szczegółowych informacji udziela Dział Nauczania (dn@us.edu.pl, tel. 2/ , ). Zakwaterowanie i opieka zdrowotna Uniwersytet Śląski dysponuje 00 miejscami w 11 domach studenckich. Uczelnia posiada także stołówki studenckie zlokalizowane w pobliżu domów studenckich. Studenci Uniwersytetu Śląskiego korzystają z instytucji lekarza rodzinnego, natomiast badania okresowe przeprowadzane są w wyznaczonych przychodniach. Kluby studenckie Z uniwersytetem związane są cztery kluby studenckie: Straszny Dwór usytuowany w Domu Studenckim nr ; (Katowice) Za Szybą usytuowany w Domu Studenckim nr 7; (Katowice) Konkurencja usytuowany w Stołówce Akademickiej; (Sosnowiec) Pod Rurą usytuowany na Wydziale Pedagogiki i Psychologii (Katowice). Biblioteka Biblioteka Główna Uniwersytetu Śląskiego posiada zbiory w postaci książek, czasopism, skomputeryzowanych usług informatycznych. Objęte są one siecią komputerową z systemami baz danych oraz InfoWare CD/HD. Ogółem dostępnych jest ponad 1 mln książek oraz 1200 tytułów czasopism. Najważniejsze adresy DZIAŁ WSPÓŁPRACY Z ZAGRANICĄ Katowice, ul. Bankowa 12 Tel Fax DZIAŁ NAUCZANIA Katowice, ul. Bankowa 12 Tel DZIAŁ NAUKI I WSPÓŁPRACY Z GOSPODARKĄ Katowice, ul. Bankowa 12 Tel DZIAŁ SPRAW STUDENCKICH Katowice, ul. Bankowa 12 Tel BIBLIOTEKA UNIWERSYTETU ŚLĄSKIEGO Katowice, ul. Bankowa 14 Tel AKADEMICKA SŁUŻBA ZDROWIA Katowice, ul. Szkolna 7 Tel

8 INFORMACJA O WYDZIALE NAUK O ZIEMI Sosnowiec, ul. Będzińska 60 Telefony: ( centrala ) , ; ( dziekanat ) Fax ; dz-wnoz@ultra.cto.us.edu.pl Dziekan: prof. dr hab. Adam Idziak Prodziekan ds. Nauki i Rozwoju: dr Andrzej Tyc Prodziekan ds. Kształcenia i Spraw Studenckich (geografia): dr Damian Absalon Prodziekan ds. Kształcenia i Promocji (geologia, geofizyka): dr hab. Jerzy Cabała Koordynator ECTS: dr hab. Jerzy Cabała (geologia) Wydział kształci studentów na trzech kierunkach: Geografia, Geologia i Geofizyka. Podstawowa działalność badawcza i dydaktyczna prowadzona jest przez katedry i laboratoria geograficzne (GG), geologiczne (GL) oraz jednostki ogólnowydziałowe i międzywydziałowe: Katedra Geografii Fizycznej (GG) Katedra Geografii Ekonomicznej (GG) Katedra Geomorfologii (GG) Katedra Klimatologii (GG) Katedra Paleogeografii i Paleoekologii Czwartorzędu (GG) Katedra Geochemii, Mineralogii i Petrografii (GL) Katedra Geologii Podstawowej (GL) Katedra Geologii Stosowanej (GL) Katedra Hydrogeologii i Geologii Inżynierskiej (GL) Katedra Paleontologii i Stratygrafii ( GL ) Katedra Geografii Regionalnej i Turyzmu ( GG ) oraz: Laboratorium Analiz Wody, Laboratorium Analiz Gleb, Gruntów i Skał, Obserwatorium Meteorologiczne, Laboratorium Dynamiki Środowiska Geograficznego, Międzywydziałowa Pracownia Badań Strukturalnych, Muzeum Ziemi Uniwersytetu Śląskiego, Biblioteka Wydziału Nauk o Ziemi ze Składnicą Map, Pracownia Obsługi Dydaktyki i Prac Badawczych, Biuro ds. Obsługi Programów Międzynarodowych. Wydział zatrudnia około 20 pracowników, w tym personel naukowo-dydaktyczny obejmujący 46 profesorów i doktorów habilitowanych, 95 doktorów i 5 asystentów. Na wydziale kształci się około 1100 studentów w trybie stacjonarnym i niestacjonarnym oraz około 50 słuchaczy na studiach doktoranckich. Wydział uczestniczy również w kształceniu studentów Międzywydziałowych Indywidualnych Studiów Matematyczno Przyrodniczych, Międzywydziałowych Studiów w zakresie Ochrony Środowiska oraz Międzywydziałowych Studiów w zakresie Geofizyki. Wydział prowadzi aktywną współpracę naukową z krajowymi instytucjami badawczymi oraz kilkunastoma uniwersytetami w Europie, USA, Japonii i Egipcie. Na Wydziale redagowane są następujące wydawnictwa w zakresie nauk o Ziemi: Geographia. Studia et Dissertationes, Geologia, Kras i Speleologia, Wyprawy Polarne, Landform Analysis. Na Wydziale aktywnie działają Studenckie Koła Naukowe: Geografów (opiekun: Prof. UŚ dr hab. M. Rzętała), Geologów (opiekun: prof. dr hab. J. Żaba), Geofizyków (opiekun: dr R. Dubiel), Gemmologów (opiekun: dr E. Szełęg), Paleontologów (opiekun: dr W. Krawczyński) i Eksploratorów (opiekun: prof. dr hab. L. Teper) oraz Hydrogeologów (opiekun: dr Piotr Siwek). W minionych latach organizowały one liczne konferencje, wycieczki i obozy naukowe na terenie kraju oraz Czech, Słowacji, Ukrainy, Rosji, Białorusi, Chorwacji, 8

9 Słowenii i Hiszpanii. Interesy wszystkich studentów na Wydziale reprezentuje Samorząd Studencki. INFORMACJA O KIERUNKU GEOLOGIA Studia stacjonarne na kierunku Geologia są studiami międzywydziałowymi prowadzonymi na Wydziale Nauk o Ziemi. Studia geologiczne realizowane są w systemie dwustopniowym (studia I stopnia + studia II stopnia). Rekrutacja na studia I stopnia odbywa się na podstawie konkursu świadectw maturalnych (punktowane są dwa przedmioty spośród następujących: geografia, matematyka, fizyka, chemia, biologia, informatyka i język obcy). Studia te trwają trzy lata, w trakcie których student zdobywa wykształcenie ogólnogeofizyczne. Warunkiem ukończenia studiów I stopnia jest zaliczenie wszystkich kursów przewidzianych w programie studiów, uzyskanie co najmniej 180 punktów ECTS oraz pozytywny wynik egzaminu dyplomowego. Absolwenci otrzymują dyplom licencjata w zakresie geologii, który upoważnia ich do ubiegania się o przyjęcie na dwuletnie studia II stopnia (magisterskie) na kierunkach: Geologia Geofizyka Geografia oraz innych kierunkach pokrewnych W Uniwersytecie Śląskim absolwenci geologii po studiach pierwszego stopnia mogą kontynuować geologiczne studia magisterskie na nastepujących specjalnościach: Geochemia i Mineralogia (GMI), Geologia Ogólna i Poszukiwawcza (GOP), Hydrogeologia i Ochrona Środowiska Wodnego (HOW), Ochrona Litosfery i Zasobów Złóż (OLZ), Paleontologia i Stratygrafia (PST). Warunkiem ukończenia studiów II stopnia jest napisanie pracy magisterskiej, zaliczenie wszystkich kursów obowiązkowych i zadeklarowanych kursów fakultatywnych, zebranie co najmniej 120 punktów ECTS oraz pozytywny wynik egzaminu magisterskiego. Absolwenci studiów magisterskich otrzymują dyplom magistra geologii. Absolwent studiów I stopnia powinien posiadać wiedzę ogólną z zakresu geologii, geofizyki, oraz nauk o Ziemi i nauk przyrodniczych, a także wiedzę szczegółową z zakresu przedmiotów objętych programem studiów umożliwiającą wykonywanie pomocniczych prac geofizycznych. Powinien posiąść umiejętność uczestniczenia w pracy grupowej i być przygotowany do podjęcia specjalistycznych studiów na poziomie magisterskim. Absolwent studiów II stopnia powinien posiadać umiejętność samodzielnego posługiwania się wiedzą w zakresie zdobytej specjalności. Powinien nabyć umiejętności związane z organizacją i prowadzeniem terenowych badań geologicznych oraz interpretacją uzyskanych wyników. Wyróżniający się absolwenci powinni być przygotowani do podjęcia studiów doktoranckich i pracy naukowej. Najlepsi absolwenci studiów geologicznych, którzy otrzymali rekomendację samodzielnego pracownika naukowego, mogą ubiegać się o przyjęcie na czteroletnie studia doktoranckie w zakresie nauk o Ziemi. 9

10 KATEDRA GEOLOGII STOSOWANEJ Kierownik Katedry: prof. dr hab. Adam Idziak Struktura Katedry: Zakład Geologii Złóż (prof. dr hab. Lesław Teper) Zakład Geofizyki Stosowanej (prof. dr hab. Adam Idziak) Tematyka badawcza: poszukiwanie, rozpoznawanie i dokumentowanie zasobów kopalin ochrona zasobów złóż i środowiska na obszarach górniczych zanieczyszczenia środowiska przyrodniczego zwiazane z eksploatacją i przeróbką kopalin sejsmologia górnicza, sejsmoakustyka i mikrosejsmologia geofizyczne badania migracji zanieczyszczeń wód podziemnych i gruntów promieniotwórczość naturalna skał zastosowanie metod geofizycznych w archeologii. Działalność dydaktyczna: udział w kształceniu w zakresie studiów geofizycznych i geologicznych (studia zawodowe) i specjalistycznym w zakresie Geofizyki oraz Geologii, specjalność Ochrona Litosfery i Zasobów Złóż (studia magisterskie i studia doktoranckie). Katedra kształci specjalistów zajmujących się geofizyką górniczą oraz geofizyką i fizyką lito-, atmo- i hydrosfery, geologią i ekonomiką złóż, ochroną obszarów górniczych, ochroną środowiska. Studenci poznają metody polowychi laboratoryjnych badań geofizycznych (sejsmicznych, geoelektrycznych i magnetycznych). Na przedmiotach geologicznych przedstawiane są geologiczno - górnicze aspekty eksploatacji złóż, jakość kopalin i skutków ich eksploatacji. Przekazywana jest wiedza z zakresu środowiskowych aspektów składowania odpadów, ochrony powierzchni na terenach górniczych oraz prawa geologicznego. KATEDRA GEOCHEMII, MINERALOGII I PETROGRAFII Kierownik Katedry: prof. dr hab. Janusz Janeczek Tematyka badawcza: badania mineralogiczno-petrograficzne na obszarze Tatr, Sudetów i Górnego Śląska mineralogia minerałów promieniotwórczych fizyka minerałów badania substancji organicznych i pierwiastków śladowych w skałach i minerałach analiza mineralogiczna pyłów przemysłowych na Górnym Śląsku Działalność dydaktyczna: udział w kształceniu ogólnogeologicznym (studia licencjackie) i specjalistycznym w zakresie Geochemii i Mineralogii (studia magisterskie i studia doktoranckie). Katedra przygotowuje specjalistów zajmujących się badaniem minerałów i skał oraz obiegiem pierwiastków chemicznych w obrębie lito- i biosfery. Słuchacze zdobywają także specjalistyczną wiedzę w zakresie metod badań materii organicznej i inkluzji gazowo-ciekłych. Zapoznają się z teoretycznymi podstawami technologii produkcji szkieł, monokryształów, półprzewodników oraz materiałów ceramicznych i ogniotrwałych. 10

11 KATEDRA GEOLOGII PODSTAWOWEJ Kierownik Katedry: dr hab. Jerzy Żaba Tematyka badawcza: geodynamika obszarów platformowych Polski i krajów przyległych paleomorfologia czwartorzędu środkowej Polski dynamika sedymentacji węglanowej i klastycznej geotektonika i egzodynamika. Działalność dydaktyczna: udział w kształceniu ogólnogeologicznym (studia licencjackie) i specjalistycznym w zakresie Geologii Ogólnej i Poszukiwawczej (studia magisterskie i studia doktoranckie). Katedra kształci specjalistów w zakresie prognozowania poszukiwań geologicznych oraz kartografii geologicznej. Studenci poznają nowoczesne metody gromadzenia, obróbki i wizualizacji danych geologicznych. KATEDRA HYDROGEOLOGII I GEOLOGII INŻYNIERSKIEJ Kierownik Katedry: prof. dr hab. Andrzej Kowalczyk Tematyka badawcza: kartografia hydrogeologiczno-sozologiczna na obszarach antropopresji gospodarowanie wodami podziemnymi na obszarach górniczych ochrona i monitoring jakości wód podziemnych na obszarze Górnego Śląska regionalna charakterystyka hydrogeologiczna masywu górnośląskiego sterfowość hydrochemiczna basenów sedymentacyjnych Działalność dydaktyczna: udział w kształceniu ogólnogeologicznym (studia licencjackie) i specjalistycznym w zakresie Hydrogeologii i Ochrony Środowiska Wodnego (studia magisterskie i studia doktoranckie). Katedra kształci specjalistów do rozwiązywania teoretycznych problemów i praktycznych zadań hydrogeologicznych, głównie w regionie górnośląskim. Studenci poznają polowe i laboratoryjne metody badań hydrogeologicznych i gruntoznawczych, zasady badań modelowych oraz dokumentowania zasobów i monitoringu wód podziemnych. 11

12 KATEDRA PALEONTOLOGII I STRATYGRAFII Kierownik Katedry: prof. dr hab. Edward Głuchowski Tematyka badawcza: miospory i akritarchy paleozoiku Polski badania palynologiczne na obszarze Górnego Śląska sukcesje faunistyczne w paleozoiku i mezozoiku południowej Polski taksonomia wybranych grup fauny kopalnej (konodonty, ramienionogi, koralowce, amonity, ślimaki, szkarłupnie) paleoekologia i biogeografia zespołów faunistycanych paleozoiku i mezozoiku, głównie dewonu i kredy kompleksowa analiza ekosystemowa zdarzeń geologicznych, przede wszystkim wymierania późnodewońskiego Działalność dydaktyczna: Zakład uczestniczy w kształceniu ogólnogeologicznym (studia I stopnia) i specjalistycznym w zakresie Paleontologii i Stratygrafii (studia II stopnia i studia doktoranckie). Zakład kształci specjalistów w zakresie kopalnej fauny i flory oraz chronologii zdarzeń w obrębie lito- i biosfery. Studenci poznają zasady i metody analizy zespołów kopalnych organizmów, rekonstrukcji paleośrodowisk oraz korelacji wiekowej i biostratygrafii. 12

13 STUDIA GEOLOGICZNE informacje dotyczą programu studiów dla studentów którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2011/2012 OBJAŚNIENIA: Poszczególne kursy programu studiów geologicznych ( oznaczone symbolem GL ) zaopatrzone są w kolejne numery ułatwiające korzystanie z części Pakietu zawierającego ich opisy. Dodatkowo w części opisowej numery kursów zostały poprzedzone kodem dyscypliny naukowej ( SOCRATES CODE ). kursy zapisane czcionką zwykłą są obowiązkowe kursy zapisane kursywą pozostają do wyboru A, B - sugerowana wersja kursu E/Z - egzamin/zaliczenie l - semestr letni z - semestr zimowy BW - zajęcia bezwymiarowe praca indywidualna studenta * - możliwość zdania egzaminu bez konieczności uczęszczania na zajęcia ** - letnia przerwa wakacyjna *** - realizowane tylko w wybranym zakresie **** - do wyboru z listy proponowanych przedmiotów fakultatywnych (GMI) - sugerowane dla uczestników seminarium dyplomowego w zakresie Geochemii i Mineralogii oraz studentów specjalizacji w tym samym zakresie (GOP) - sugerowane dla uczestników seminarium dyplomowego w zakresie Geologii Ogólnej i Poszukiwawczej oraz studentów specjalizacji w tym samym zakresie (HOW) - sugerowane dla uczestników seminarium dyplomowego w zakresie Hydrogeologii i Ochrony Środowiska Wodnego oraz studentów specjalizacji w tym samym zakresie (OLZ) - sugerowane dla uczestników seminarium dyplomowego w zakresie Ochrony Litosfery i Zasobów Złóż oraz studentów specjalizacji w tym samym zakresie (PST) - sugerowane dla uczestników seminarium dyplomowego w zakresie Paleontologii i Stratygrafii oraz studentów specjalizacji w tym samym zakresie 1

14 GEOLOGIA: studia I stopnia - licencjackie ( GL I ) Semestr 1 Numer Nazwa kursu Liczba godzin Punkty E/Z kursu W. Ćw. Lab. ECTS GL001 Matematyka stosowana E GL002 Fizyka stosowana 0 2 Z GL00 Chemia E GL007 Geologia fizyczna Z GL008 Podstawy paleontologii i stratygrafii E GL124 Ochrona własności intelektualnej 15 1 Z Język obcy 1* 0 1 Z WF Z Przysposobienie biblioteczne, BHP i ergonomia 4 0 Z Semestr 2 Numer Nazwa kursu Liczba godzin Punkty E/Z kursu W. Ćw. Lab. ECTS GL002 GL007 Fizyka stosowana Geologia fizyczna Z E GL009 Geologia historyczna E GL010 Mineralogia Z Przedmioty fakultatywne**** 4 E Język obcy 2* 0 1 Z WF Z ĆWICZENIA TERENOWE **: GL09 Geologia ogólna A 21 dni 6 Z Semestr Numer Nazwa kursu Liczba godzin Punkty E/Z kursu W. Ćw. Lab. ECTS GL010 Mineralogia E GL011 Tektonika i geologia strukturalna E GL018 Geofizyka A Z GL021 Metody komputerowe w geologii Z GL005 Filozofia przyrody 0 2 Z GL122 Podstawy socjologii 0 1 Z Przedmioty fakultatywne**** 8 E Język obcy * 0 1 Z 14

15 Semestr 4 Numer Nazwa kursu Liczba godzin Punkty E/Z kursu W. Ćw. Lab. ECTS GL018 Geofizyka A E GL017 Hydrogeologia A 0 0 E GL012 Geologia inżynierska A 0 15 E GL01 Petrologia Z GL006 Ochrona i kształtowanie środowiska E Przedmioty fakultatywne**** 4 E Język obcy 4* 0 1 Z GL094a ĆWICZENIA TERENOWE **: Petrologia 6 dni 2 Z GL094b Tektonika i geologia strukturalna 6 dni 2 Z GL095 Hydrogeologia i geologiczna obsługa wierceń 12 dni 4 Z GL096 Górnictwo 6 dni 2 Z Semestr 5 Numer Nazwa kursu Liczba godzin Punkty E/Z kursu W. Ćw. Lab. ECTS GL 01 Petrologia E GL016 Geochemia A 0 15 Z GL022 Geologia i ekonomika złóż Z Przedmioty fakultatywne**** 12 E Język obcy 5* 0 1 E Seminarium dyplomowe *** 15 5 Z Semestr 6 Numer Nazwa kursu Liczba godzin Punkty E/Z kursu W. Ćw. Lab. ECTS GL022 GL02 Geologia i ekonomika złóż 2 Geologia regionalna Polski E E GL024 Kartowanie geologiczne 0 45 Z Przedmioty fakultatywne**** 4 E Seminarium dyplomowe *** 15 5 Z GL097 ĆWICZENIA TERENOWE **: Geologia i ekonomika złóż 6 dni 2 Z GL098 Sedymentologia 6 dni 2 Z GL099 Kartowanie geologiczne 21 dni 6 Z 15

16 Przedmioty fakultatywne (specjalizacyjne) Semestr zimowy ( / 5 ) Numer kursu Nazwa kursu Liczba godzin Punkty W. lab. ECTS GL014 Petrologia węgla E GL015 Sedymentologia A E GL126L Wiertnictwo E GL080 Metody obliczeniowe w naukach o Ziemi E GL025 Geologia środowiskowa ( GMI, HOW ) E GL029 Geologia zagłębi węglowych ( GOP, PST ) E GL00 Geologia kopalniana ( OLZ ) E GL125 Geochemia izotopów E E/Z Semest letni ( 2 / 4 / 6 ) Numer Nazwa kursu Liczba godzin Punkty E/Z kursu W. lab. ECTS GL020 Miernictwo i teledetekcja E GL019 Górnictwo E GL026 Chemia fizyczna B ( GMI ) E GL027 Geologia czwartorzędu ( GOP, PST ) E GL08 Hydrologia (HOW) E GL104 GL104a Geneza formacji złożowych ( OLZ ) Petrofizyka ( OLZ ) E E 16

17 GEOLOGIA: studia II stopnia - magisterskie ( GL II ) Specjalność/specjalizacja: Geochemia i mineralogia (GMI) Semestr 1 Numer Nazwa kursu Liczba godzin Punkty E/Z kursu W. Ćw. Lab. ECTS GL01 Krystalochemia i fizyka minerałów E GL02 Krystalooptyka Z GL0 Instrumentalne metody badań minerałów i skał Z GL04 Petrologia skał magmowych i metamorficznych E GL057 Geologia regionalna świata E Semestr 2 Numer Nazwa kursu Liczba godzin Punkty E/Z kursu W. Ćw. Lab. ECTS GL004 Zagadnienia prawne w geologii i ochronie 0 Z środowiska GL05 Petrologia skał osadowych E GL06 Mineralogia genetyczna E GL07 Mikroskopia kruszców 15 0 Z GL08 Wybrane zagadnienia geochemii E GL09 Wykłady specjalne GMI Z Seminarium magisterskie GMI Z Przedmioty fakultatywne **** Z ĆWICZENIA TERENOWE **: Specjalizacyjne (terenowe i / lub laboratoryjne) do 0 dni 1 Z GL101 Petrologia i mineralogia regionalna 6 dni 2 Z Semestr Numer Nazwa kursu Liczba godzin Punkty E/Z kursu W. Ćw. Lab. ECTS GL09 Wykłady specjalne GMI Z GL121 Ocena oddziaływania na środowisko Z Seminarium magisterskie GMI 2 60 Z Pracownia magisterska GMI 1 BW 10 Z GL044 Praktikum specjalizacyjne GMI 45 2 Z Przedmioty fakultatywne **** 6 Z Semestr 4 Numer Nazwa kursu Liczba godzin Punkty E/Z kursu W. Ćw. Lab. ECTS GL09 Wykłady specjalne GMI 15 1 Z GL121 Ocena oddziaływania na środowisko Z Seminarium magisterskie GMI 0 2 Z Pracownia magisterska GMI 2 BW 20 Z Przedmioty fakultatywne **** Z 17

18 GEOLOGIA: studia II - magisterskie ( GL II ) Specjalność: Geologia Stratygraficzno-Poszukiwawcza Specjalizacja: Geologia Ogólna i Poszukiwawcza (GOP) Semestr 1 Numer Nazwa kursu Liczba godzin Punkty E/Z kursu W. Ćw. Lab. ECTS GL05 Analiza facjalna 0 4 Z GL057 Geologia regionalna świata E GL056 Kartowanie wgłębne Z GL052 Geomorfologia strukturalna Z GL058 Poszukiwanie i dokumentowanie złóż 0 6 E Przedmioty fakultatywne **** Z Semestr 2 Numer Nazwa kursu Liczba godzin Punkty E/Z kursu W. Ćw. Lab. ECTS GL004 Zagadnienia prawne w geologii i ochronie 0 Z środowiska GL054 Analiza basenów sedymentacyjnych E GL055 Nowoczesne metody w geologii Z Seminarium magisterskie GOP Z Przedmioty fakultatywne **** 9 Z ĆWICZENIA TERENOWE **: Specjalizacyjne (terenowe i / lub laboratoryjne) do 0 dni 1 Z GL100 Geologia regionalna 6 dni 2 Z Semestr Numer Nazwa kursu Liczba godzin Punkty E/Z kursu W. Ćw. Lab. ECTS GL064 Zdalne badania w geologii 0 45 E GL040 Wykłady specjalne GOP Z GL045 Praktikum specjalizacyjne GOP Z GL121 Ocena oddziaływania na środowisko Z Seminarium magisterskie GOP Z Pracownia magisterska GOP 1 BW 10 Z Przedmioty fakultatywne **** Z Semestr 4 Numer Nazwa kursu Liczba godzin Punkty E/Z kursu W. Ćw. Lab. ECTS GL045 Praktikum specjalizacyjne GOP Z GL040 Wykłady specjalne GOP Z GL121 Ocena oddziaływania na środowisko Z Seminarium magisterskie GOP 0 2 Z Pracownia magisterska GOP 2 BW 20 Z 18

19 GEOLOGIA: studia II stopnia - magisterskie ( GL II ) Specjalność: Geologia Stratygraficzno-Poszukiwawcza Specjalizacja: Hydrogeologia i Ochrona Środowiska Wodnego (HOW) Semestr 1 Numer Nazwa kursu Liczba godzin Punkty E/Z kursu W. Ćw. Lab. ECTS GL057 Geologia regionalna świata E GL084 Hydrogeochemia E GL085 Poszukiwanie i dokumentowanie zasobów wód E podziemnych GL086a Hydrogeologia stosowana Z GL11 Gruntoznawstwo inżynierskie Z Przedmioty fakultatywne **** Z Semestr 2 Numer Nazwa kursu Liczba godzin Punkty E/Z kursu W. Ćw. Lab. ECTS GL004 Zagadnienia prawne w geologii i ochronie 0 Z środowiska GL086a Hydrogeologia stosowana E GL089 Hydrogeologia złożowa i kopalniana Z GL090 Hydrogeologia regionalna E Seminarium magisterskie HOW Z Przedmioty fakultatywne **** 6 Z ĆWICZENIA TERENOWE **: Specjalizacyjne (terenowe i/lub laboratoryjne) do 0 dni 1 Z GL102 Hydrogeologia regionalna 6 dni 2 Z Semestr Numer Nazwa kursu Liczba godzin Punkty E/Z kursu W. Ćw. Lab. ECTS GL092 Ochrona środowiska wodnego E GL048 Praktikum specjalizacyjne HOW 45 Z GL121 Ocena oddziaływania na środowisko Z Seminarium magisterskie HOW Z Pracownia magisterska HOW 1 BW 10 Z Semestr 4 Numer Nazwa kursu Liczba godzin Punkty E/Z kursu W. Ćw. Lab. ECTS Seminarium magisterskie HOW 0 2 Z GL04 Wykłady specjalne HOW 0 1 Z GL121 Ocena oddziaływania na środowisko Z Pracownia magisterska HOW 2 BW 20 Z Przedmioty fakultatywne **** Z 19

20 GEOLOGIA: studia II stopnia - magisterskie ( GL II ) Specjalność: Geologia Stratygraficzno-Poszukiwawcza Specjalizacja: Ochrona Litosfery i Zasobów Złóż (OLZ) Semestr 1 Numer Nazwa kursu Liczba godzin Punkty E/Z kursu W. Ćw. Lab. ECTS GL057 Geologia regionalna świata E GL058 Poszukiwanie i dokumentowanie złóż 0 6 E GL072 Geologia złóż surowców chemicznych i skalnych Z GL07 Aktualne problemy w geologii węgli i torfów 0 15 Z GL074 Aktualne problemy w geologii rud metali Z GL076 Geofizyka inżynierska i środowiskowa Z Semestr 2 Numer Nazwa kursu Liczba godzin Punkty E/Z kursu W. Ćw. Lab. ECTS GL004 Zagadnienia prawne w geologii i ochronie 0 Z środowiska GL078 Ochrona zasobów i powierzchni terenów Z górniczych Seminarium magisterskie OLZ Z Przedmioty fakultatywne **** 9 Z ĆWICZENIA TERENOWE **: Specjalizacyjne (terenowe i/lub laboratoryjne) do 0 dni 1 Z GL128 Regionalne aspekty geologii stosowanej 6 dni 2 Z Semestr Numer Nazwa kursu Liczba godzin Punkty E/Z kursu W. Ćw. Lab. ECTS GL077 Geologia ekonomiczna 45 5 E GL047 Praktikum specjalizacyjne OLZ 45 2 Z GL081 Wybrane działy fizyki 0 1 Z GL121 Ocena oddziaływania na środowisko Z Seminarium magisterskie OLZ Z Pracownia magisterska OLZ 1 BW 10 Z Przedmioty fakultatywne **** Z Semestr 4 Numer Nazwa kursu Liczba godzin Punkty E/Z kursu W. Ćw. Lab. ECTS GL042 Wykłady specjalne OLZ 0 1 Z GL075 Aktualne problemy w geologii ropy i gazu Z GL121 Ocena oddziaływania na środowisko Z Seminarium magisterskie OLZ 60 1 Z Pracownia magisterska OLZ 2 BW 20 Z Przedmioty fakultatywne **** Z 20

21 GEOLOGIA: studia II stopnia magisterskie ( GL II ) Specjalność: Geologia Stratygraficzno-Poszukiwawcza Specjalizacja: Paleontologia i Stratygrafia (PST) Semestr 1 Numer Nazwa kursu Liczba godzin Punkty E/Z kursu W. Ćw. Lab. ECTS GL057 Geologia regionalna świata E GL067 Paleobotanika A E GL068 Paleozoologia 1 0 Z GL05 Analiza facjalna 0 4 Z GL062 Seminarium stratygraficzne I 0 2 Z GL046 Praktikum specjalizacyjne PST 45 2 Z Przedmioty fakultatywne **** 6 Z Semestr 2 Numer Nazwa kursu Liczba godzin Punkty E/Z kursu W. Ćw. Lab. ECTS GL004 Zagadnienia prawne w geologii i ochronie 0 Z środowiska GL068 Paleozoologia E GL069 Mikropaleontologia Z GL054 Analiza basenów sedymentacyjnych E GL06 Seminarium stratygraficzne II 0 Z Seminarium magisterskie PST Z Przedmioty fakultatywne **** Z ĆWICZENIA TERENOWE **: Specjalizacyjne (terenowe i / lub laboratoryjne) do 0 dni 1 Z GL105 Stratygrafia ekosystemowa 6 dni 2 Z Semestr Numer Nazwa kursu Liczba godzin Punkty E/Z kursu W. Ćw. Lab. ECTS GL069 Mikropaleontologia E GL071 Analiza mikrofacjalna 45 2 Z GL041 Wykłady specjalne PST Z GL121 Ocena oddziaływania na środowisko Z Seminarium magisterskie PST Z Pracownia magisterska PST 1 BW 10 Z Przedmioty fakultatywne **** Z Semestr 4 Numer Nazwa kursu Liczba godzin Punkty E/Z kursu W. Ćw. Lab. ECTS GL070 Paleoekologia z elementami paleooceanografii 0 2 Z GL041 Wykłady specjalne PST Z GL121 Ocena oddziaływania na środowisko Z Pracownia magisterska PST 2 BW 20 Z Seminarium magisterskie PST 0 Z 21

22 Przedmioty fakultatywne Semestr zimowy ( 1 / ) Numer Nazwa kursu Liczba godzin Punkty E/Z kursu W. lab. ECTS GL049 Petrografia skał organicznych ( GMI, PST ) 15 0 Z GL050 Mineralogia stosowana ( GMI ) 0 0 Z GL059 Elementy paleobotaniki i mikropaleontologii (GOP) 15 0 Z GL065 Geologia terranów ( GOP, PST ) 15 Z GL066 Sozologia terenów górniczych ( GOP ) 15 0 Z GL088 Kartografia hydrogeologiczna ( HOW ) 0 0 Z GL106 Mineralogia środowiskowa (GMI) 0 0 Z GL107 Katastrofy ekologiczne w historii Ziemi (PST, GOP) 15 0 Z GL111 Podstawy geoinformatyki (GOP, PST) 0 0 Z GL114 GL115 Wybrane zagadnienia tafonomii (PST) Morskie rewolucje biotyczne w fanerozoiku (PST) 0 0 Z Z GL116 Promieniotwórczość naturalna w ośrodkach 15 0 Z skalnych (OLZ) GL117 Sejsmiczność indukowana (OLZ) 15 0 Z GL118 Zagrożenia naturalne (OLZ) 15 0 Z GL127 Metody geofizyczne w poszukiwaniu węglowodorów (OLZ) Z Semestr letni ( 2/ 4 ) Numer Nazwa kursu Liczba godzin Punkty E/Z kursu W. lab. ECTS GL051 Podstawy gemmologii ( GMI ) 15 Z GL060 Geotektonika i astrogeologia ( GOP, PST ) 0 15 Z GL061 Analiza mezostrukturalna ( GOP ) 0 0 Z GL06 Seminarium stratygraficzne II ( GOP ) 0 Z GL07 Mikroskopia kruszców ( OLZ ) 15 0 Z GL079 Mechanika skał i elementy mechaniki 15 0 Z górotworu ( OLZ ) GL082 Gospodarka wodna ( HOW) 0 0 Z GL091 Geotechnika ( HOW ) 15 0 Z GL10 Geofizyka wiertnicza ( OLZ ) 0 0 Z GL109 Wybrane problemy współczesnej petrologii (GMI) 0 Z GL110 GL112 Wybrane problemy geologii strukturalnej (GOP) Modelowanie matematyczne w hydrogeologii (HOW) GL119 Zagospodarowanie terenów pogórniczych (OLZ) Z GL120 Gospodarowanie zasobami energii (OLZ) Z GL12 Analiza deformacji skorupy ziemskiej (GOP) 0 0 Z Z Z 22

23 MATEMATYKA STOSOWANA wykłady + ćwiczenia GL I/1 2+2/z 11.1/GL001 7 Prowadzący: dr hab. Henryk Gacki + zespół Instytut / Katedra: Instytut Matematyki Status kursu: obowiązkowy dla GL I Efekty kształcenia: umiejętność posługiwania się podstawowym aparatem matematycznym w naukach o Ziemi i jego praktyczne wykorzystanie w geologii Opis: elementy algebry wyższej: rachunek macierzowy, zastosowanie macierzy do rozwiązywania układów równań, elementy rachunku wektorowego i tensorowego, układy współrzędnych i ich transformacje, zastosowanie tensorów w hydrodynamice i teorii sprężystości. Elementy analizy matematycznej: funkcje wielu zmiennych, równania różniczkowe stopnia I i II dla funkcji wielu zmiennych, elementy rachunku całkowego funkcji wielu zmiennych, szeregi funkcyjne, rozwijanie funkcji w szereg. Funkcje zespolone: liczby zespolone, działania na funkcjach zespolonych (różniczkowanie, całkowanie, rozwijanie w szereg), transformacje fourierowskie. Elementy geometrii analitycznej i wykreślnej. Wymagana wiedza: podstawy matematyki Forma egzaminu: egzamin pisemny Fichtenholtz G.M., Rachunek różniczkowy i całkowy. PWN. Warszawa. Jefimow N.W., Rozendorn E.R., Algebra liniowa wraz z geometrią wielowymiarową. PWN. Warszawa. Karaśkiewicz E., Zarys teorii wektorów i tensorów. PWN. Warszawa. Kącki E., Siewierski L., 199. Wybrane działy matematyki wyższej z ćwiczeniami. PWN. Warszawa. Leitner R., Matuszewski W., Rojek Z., Zadania z matematyki wyższej. Cz. I. WNT. Warszawa. Żakowski W., Leksiński W., Matematyka. Cz. IV. WNT. Warszawa. FIZYKA STOSOWANA GL I/1 2/z: /l 1.2/GL002 4 Prowadzący: dr hab. Stanisław Duber + zespół Instytut / Katedra: Międzywydziałowa Pracownia Badań Strukturalnych + Instytut Fizyki Status kursu: obowiązkowy dla GL I Efekty kształcenia: rozumienie podstawowych praw fizyki i umiejętność opisu procesów fizycznych dokonujących się w przyrodzie Opis: Ziemia w Układzie Słonecznym; oddziaływanie Księżyca pływy; ruch obrotowy Ziemi tensor momentu bezwładności, procesja, mutacja, efekt giroskopowy; pole grawitacyjne. Fizyka skorupy i wnętrza Ziemi: budowa Ziemi; trzęsienia Ziemi, fale sprężyste; podstawy teorii sprężystości ośrodków skalnych; zjawiska transportu w płynach transport masy, transport ciepła (przewodzenie, konwekcja, termodyfuzja); termodynamika magmy krzepnięcie, krystalizacja, przejścia fazowe. Magnetyzm ziemski: podstawowe prawa i pojęcia magnetyzmu; stałe pole magnetyczne, zmienne pole magnetyczne; indukcja elektromagnetyczna we wnętrzu Ziemi; własności magnetyczne minerałów i skał. Promieniotwórczość naturalna skał: metody detekcji promieniowania jądrowego, przemiany promieniotwórcze. Badania fizyczne mikrostruktury minerałów i skał: mikroskopia optyczna, podczerwona i fluorescencyjna; analiza rentgenowska; neutronografia, mikroskopia elektronowa; jakościowa i ilościowa analiza termiczna, magnetyczny rezonans jądrowy, elektronowy rezonans paramagnetyczny; spektroskopia absorpcyjna w podczerwieni; spektroskopia mössbauerowska. Wymagana wiedza: podstawy fizyki Forma egzaminu: sprawozdanie pisemne + test Berkeley Physics Course T PWN. Warszawa. Drozdowski M., Spektroskopia ciała stałego. Wydawnictwa Politechniki Poznańskiej. Poznań. Orear J., 199. Fizyka. T WNT. Warszawa. Wert C.A., Thomson R.M., Fizyka ciała stałego. PWN. Warszawa. Wróblewski A.K., Zakrzewski J.A., Wstęp do fizyki. T PWN. Warszawa. 2

24 CHEMIA GL I/1 +4/z 1./GL00 7 Prowadzący: prof. UŚ dr hab. Monika Fabiańska + zespół Instytut / Katedra: Katedra Geochemii, Mineralogii i Petrografii Status kursu: obowiązkowy dla GL I Efekty kształcenia: rozumienie podstawowych praw chemii i umiejętność opisu procesów chemicznych zachodzących w przyrodzie Opis: pojęcia podstawowe i definicje. Budowa atomu. Potencjały jonizacyjne. Zagadnienia elektropowinowactwa i elektroujemności. Wiązania chemiczne. Klasyfikacja związków chemicznych. Elementy kinetyki i statyki chemicznej. Roztwory i teoria dysocjacji elektrolitycznej. Teoria elektrolitów mocnych. Protonowa teoria kwasów i zasad. Iloczyn jonowy wody i ph. Rozpuszczalność związków trudnorozpuszczalnych i iloczyn rozpuszczalności. Podstawy elektrochemii szereg elektrochemiczny metali i potencjały normalne układów redoks. Charakterystyka pierwiastków na tle położenia w układzie okresowym. Zasady i metody analizy chemicznej; identyfikacja wybranych pierwiastków i związków, ustalenia ph i rh etc. Wymagana wiedza: podstawy chemii Forma egzaminu: egzamin ustny Bielański A., Chemia ogólna i nieorganiczna. PWN. Warszawa. Durrant P. J., Durant B., Zarys współczesnej chemii nieorganicznej. PWN. Warszawa. Lipiec T., Szmal Z., Chemia analityczna z elementami analizy instrumentalnej. PZWL. Warszawa. Penkala T., Podstawy chemii ogólnej. PWN. Warszawa. Śliwa A. i inni, Obliczenia chemiczne. PWN. Warszawa. ZAGADNIENIA PRAWNE W GEOLOGII I OCHRONIE ŚRODOWISKA wykłady GL II/2 2/l 10.9/GL004 Prowadzący: prof. dr hab. Lesław Teper Instytut / Katedra: Katedra Geologii Stosowanej Status kursu: obowiązkowy dla GL II Efekty kształcenia: poznanie i umiejętność stosowania przepisów prawnych obowiązujących w działalności górniczej, geologicznej i ochronie środowiska Opis: pojęcie prawa i systemu prawnego, miejsce prawa geologicznego w systemie prawnym RP. Organy państwowe administrujące górnictwem i geologią struktura i kompetencje. Historia prawodawstwa geologicznego i górniczego w Polsce, źródła prawa. Założenia prawa górniczego i geologicznego. Zagadnienia szczegółowe: koncesjonowanie działalności geologicznej i górniczej, uprawnienia i kwalifikacje podmiotów prowadzących działalność geologiczną lub górniczą, podstawy prawne działalności geologicznej (projektowanie i prowadzenie prac, dokumentacja, ewidencja i bilansowanie zasobów) i górniczej (projekt zagospodarowania złoża, wydobywanie kopalin, likwidacja zakładu górniczego, opłata za wydobycie kopalin). Prawne aspekty minimalizacji szkód spowodowanych w związku z pracami geologicznymi i górniczymi oraz instrumentów ochrony środowiska przed oddziaływaniem górnictwa. Wymagana wiedza: podstawy geologii i górnictwa Lipiński A., Prawo geologiczne i górnicze. Wydawnictwa Uniwersytetu Śląskiego. Katowice. Prawo geologiczne i górnicze. (Ustawa z 4 lutego 1994r., Dz.U. Nr 27 poz. 96 z późniejszymi zmianami). Problemy prawne górnictwa. Seria Prawo. (wybór artykułów). Wydawnictwa Uniwersytetu Śląskiego. Katowice. 24

25 FILOZOFIA PRZYRODY wykłady GL I/ 2/z 08.1/GL005 2 Prowadzący: dr Agnieszka Woszczyk Instytut / Katedra: Instytut Filozofii Status kursu: obowiązkowy dla GL I Efekty kształcenia: rozumienie podstawowych problemów i kategorii filozofii przyrody Opis: filozofia przyrody w starożytności i średniowieczu presokratyczna filozofia przyrody i jej dalszy rozwój, przemiany w dobie średniowiecza. Nowożytna filozofia przyrody i jej problemy mechanicyzm, problematyka przyczynowości. Pozytywistyczna i neopozytywistyczna tradycja w pojmowaniu przyrody i nauk przyrodniczych. Zagadnienie determinizmu w tradycyjnej i współczesnej filozofii przyrody. Główne stanowiska i problemy współczesnej filozofii nauk przyrodniczych. Przemiany racjonalności nauk przyrodniczych i obrazu świata w obliczu wyzwań doby ponowoczesnej systemowy obraz świata a świat jako chaos. Filozofia przyrody a problemy i stanowiska we współczesnej ekofilozofii. Korelacja pomiędzy zmianami w sposobach pojmowania świata a pojmowaniem nauk przyrodniczych i legitymizacją ich rezultatów. Wymagana wiedza: podstawowa wiedza przyrodnicza Heller M., Filozofia świata. Kraków. Heller M., Życiński J., Wszechświat i filozofia. Kraków. Heller M., Życiński J., Wszechświat-maszyna czy myśl? Kraków. Tempczyk M., Świat harmonii i chaosu. Warszawa. Van Melsen A.G., 196. Filozofia przyrody. Warszawa. OCHRONA I KSZTAŁTOWANIE ŚRODOWISKA + zajęcia w terenie GL I/4 +1/l 07.2/GL006 Prowadzący: dr Piotr Siwek 1, Prof. UŚ dr hab. Andrzej Witkowski 1, dr Janusz Kropka 1, dr Hanna Rubin 1, dr Wojciech Krawczyński 2, dr hab. Mariusz Salamon 2, dr Mieczysław Leśniok, dr hab. Stanisław Ćmiel 4 Instytut / Katedra: 1 Katedra Hydrogeologii i Geologii Inżynierskiej, 2 Katedra Paleontologii i Stratygrafii, Katedra Klimatologii, 4 Katedra Geologii Stosowanej Status kursu: obowiązkowy dla GL I Efekty kształcenia: rozumienie interakcji między środowiskiem a działalnością człowieka oraz umiejętność zapobiegania negatywnym skutkom działalności człowieka Opis: struktura środowiska przyrodniczego; geokompleks; ekosystem; antropogeniczne zmiany komponentów środowiska i klimatu; efekt cieplarniany; kwaśne deszcze; zanieczyszczenia atmosfery; monitoring atmosfery; antropogeniczne przeobrażenia ekosystemów, metody oceny stanu i antropogenicznych przekształceń szaty roślinnej, modyfikacje klimatu globalnego przez biosferę; świadome kształtowanie walorów przyrodniczo krajobrazowych w związku z eksploatacją surowców mineralnych; zagrożenia i degradacja litosfery w związku z eksploatacją złóż surowców mineralnych; ekonomiczne i sozologiczne aspekty gospodarki zasobami złóż kopalin; odpady w środowisku; zagrożenia środowiska odpadami; utylizacja odpadów; rekultywacja rolnicza, leśna i wodna terenów zdegradowanych; antropogeniczne przeobrażenia stosunków wodnych; ogniska zanieczyszczeń wód podziemnych i powierzchniowych; monitoring środowiska jako system wczesnego ostrzegania i ochrony środowiska; problemy prawne w ochronie środowiska; oceny wpływu na środowisko. Wymagana wiedza: podstawowa wiedza przyrodnicza Forma egzaminu: egzamin pisemny Dudla N.A., Górecki W., Piwniak G.G., Rychlicki S., Zięba A., Ochrona środowiska w aspekcie źródeł energii. Towarzystwo Geosynoptyków GEOS. Kraków. Paczulski R., Prawo ochrony środowiska. Oficyna Wydawnicza Branta. Bydgoszcz. Paulo A. (red.), Ochrona środowiska przyrodniczego i zasobów mineralnych. CPPGSMiE PAN Kraków. Stefanowicz T., Wstęp do ekologii i podstaw ochrony środowiska. Wydawnictwa Politechniki Poznańskiej. Poznań. 25

26 GEOLOGIA FIZYCZNA /GL007 GL I/1+2 2+/z 2+2/l 11 Prowadzący: prof. UŚ dr hab. Jerzy Żaba, dr hab. Małgorzata Nita + zespół Instytut / Katedra: Katedra Geologii Podstawowej Status kursu: obowiązkowy dla GL I Efekty kształcenia: rozumienie procesów kształtujących wnętrze Ziemi i litosferę oraz umiejętność stosowania metod fizycznych w geologii Opis: procesy i zjawiska geologiczne. Minerały i skały jako składniki litosfery. Budowa i ewolucja skorupy ziemskiej (ruchy poziome i pionowe - izostatyczne). Trzęsienia ziemi. Ruchy górotwórcze oraz formy tektoniczne. Deformacje skał - ciągłe i nieciągłe struktury tektoniczne. Graficzne modele struktur geologicznych (przekrój, intersekcja, mapa geologiczna). Procesy plutoniczne, wulkaniczne i metamorficzne oraz związane z nimi zjawiska geologiczne. Procesy wietrzeniowe (fizyczne, chemiczne, oranogeniczne). Erozja: rzeczna, morska, lodowcowa, eoliczna. Powierzchniowe ruchy masowe. Procesy denudacyjne. Transport oraz sedymentacja w środowisku rzecznym, morskim, lodowcowym i eolicznym. Procesy diagenetyczne. Krążenie wód w skałach oraz formy krasowe. Wymagana wiedza: podstawy fizyki i chemii Forma egzaminu: egzamin ustny Allison I.S. & Palmer D.F., Geology. The science of a chenging Earth. McGraw-Hill Book Co. New York. Foster R.J., 198. Physical Geology. Charles E. Merrill Publ. Co., A Bell & Howell Co. Columbus. Jaroszewski W., (red.), Przewodnik do ćwiczeń z geologii dynamicznej. WG. Warszawa. Jaroszewski W., Marks L. & Radomski A Słownik geologii dynamicznej. WG. Warszawa. Książkiewicz M., Geologia dynamiczna. WG. Warszawa. PODSTAWY PALEONTOLOGII I STRATYGRAFII wykłady + ćwiczenia GL I/1 2+/z 07./GL008 7 Prowadzący: dr Tomasz Wrzołek + zespół Instytut / Katedra: Katedrad Paleontologii i Stratygrafii Status kursu: obowiązkowy dla GL I Efekty kształcenia: nabycie wiedzy z zakresu kopalnych zwierząt i roślin oraz umiejętność jej stosowania w biostratygrafii, poznanie zasad litostratygrafii oraz umiejętność ich praktycznego wykorzystania Opis: przedmiot, metody i podział paleontologii, jej miejsce i rola w geologii i biologii. Specyfika mikropaleontologii. Procesy fosylizacji. Skamieniałości a teoria ewolucji. Profil geologiczny. Metody ustalania wieku skał. Kodeks stratygraficzny. Zasady litostratygrafii. Skamieniałości przewodnie i korelacja biostratygraficzna. Paleoekologia i aktualizm geologiczny. Paleobotanika: glony, rośliny wyższe. Najważniejsze grupy bezkręgowców: otwornice, gąbki, koralowce, mięczaki (amonity, ślimaki, małże), ramienionogi, mszywioły, stawonogi (trylobity, małżoraczki), szkarłupnie (liliowce, jeżowce), graptolity. Kręgowce kopalne (konodonty, dinozaury). Wymagana wiedza: podstawy biologii oraz GL 007 Forma egzaminu: egzamin pisemny Dzik J., Dzieje życia na Ziemi. PWN. Warszawa. Jachowicz A., Dybova-Jachowicz S., Paleobotanika. Wydawnictwa Uniwersytetu Śląskiego. Katowice. Lehmann U., Hillmer G., Bezkręgowce kopalne. WG. Warszawa. Machalski M., Stolarski J., Paleofakty. Wydawnictwo RTW. Warszawa. Raup D.M., Stanley S.M., Podstawy paleontologii. PWN. Warszawa. Simpson G. G., Kopalny zapis historii życia. Prószyński i S-ka. Warszawa. 26

27 GEOLOGIA HISTORYCZNA GL I/2 2+4/l 07./GL009 7 Prowadzący: dr Wojciech Krawczyński + zespół Instytut / Katedra: Katedra Paleontologii i Stratygrafii Status kursu: obowiązkowy dla GL I Efekty kształcenia: umiejętność opisu sekwencji głównych wydarzeń w historii lito- i biosfery Opis: podstawowe pojęcia i metody badań dziejów Ziemi. Skala czasu geologicznego a główne wydarzenia w historii litosfery (zmiany paleogeograficzne, cykle orogeniczne) i biosfery (ewolucyjne innowacje, radiacje, wielkie wymierania). Chronostratygrafia a geochronologia: stratotypy najważniejszych granic stratygraficznych. Stratygrafia ekosystemowa i zdarzeniowa. Prekambr: zasady podziału i początki życia na Ziemi. Prekambr w Polsce. Paleozoik: ewolucja życia, paleogeografia i tektonika, klimat, facje i biogeografia. Paleozoik w Polsce. Mezozoik: ewolucja życia, paleogeografia i tektonika, klimat, facje i biogeografia. Mezozoik w Polsce. Kenozoik: paleogeografia i rozwój facjalny, fałdowania alpejskie, zlodowacenia. Kenozoik w Polsce. Stratygrafia czwartorzędu. Wymagana wiedza: podstawy GL007 i GL008 Forma egzaminu: egzamin pisemny Eicher D.L., Czas geologiczny. WG. Warszawa. Gould S. J. (red.), Dzieje życia na Ziemi. Świat Książki. Warszawa. Makowski H. (red.), Geologia historyczna. WG. Warszawa. Schopf W. J., Kolebka życia: o narodzinach i najstarszych śladach życia na Ziemi. PWN. Warszawa. Stanley S. M., Historia Ziemi. PWN. Warszawa. Van Andel T.H., Nowe spojrzenie na starą planetę. PWN. Warszawa. MINERALOGIA 1+2 GL I/2+ 2+2/l+z 07./GL Prowadzący: prof. dr hab. Janusz Janeczek + zespół Instytut / Katedra: Katedra Geochemii, Mineralogii i Petrografii Status kursu: obowiązkowy dla GL I Efekty kształcenia: umiejętność makroskopowego i mikroskopowego rozpoznawania wa zniejszych minerałów Opis: krystalograficzne podstawy mineralogii: symetria kryształów, prawa krystalografii geometrycznej, morfologia kryształów, elementy rentgenowskiej analizy strukturalnej. Przegląd podstawowych struktur minerałów. Własności fizyczne minerałów. Klasyfikacja minerałów. Elementy mineralogii genetycznej: krystalizacja i trwałość minerałów, paragenezy mineralne, analiza środowiska minerałotwórczego. Makroskopowa identyfikacja minerałów. Instrumentalne metody identyfikacji minerałów ze szczególnym uwzględnieniem rentgenowskiej analizy fazowej. Przegląd głównych klas minerałów, głównie minerałów kruszcowych i skałotwórczych. Wymagana wiedza: podstawy GL002, GL00 i GL007 Forma egzaminu: egzamin ustny Bojarski Z. i inni, Krystalografia. Podręcznik wspomagany komputerowo. PWN. Warszawa. Bolewski A., Manecki A., 199. Mineralogia szczegółowa. PAE. Warszawa. Bolewski A., Kubisz.J., Manecki A., Żabiński W., Mineralogia ogólna. WG. Warszawa. Putnis A., Introduction to mineral sciences. Cambridge University Press. 27