Seminarium szkoleniowe dla Komisji Kwalifikacyjnych działających przy OZW SEP Katowice

Transkrypt

1 Seminarium szkoleniowe dla Komisji Kwalifikacyjnych działających przy OZW SEP Katowice Podstawy prawne dotyczące instalacji i urządzeń energetycznych G1 G2 G3 Bielsko Biała r. Opracował : inż. Stanisław Walczak

2 Hierarchia polskich aktów prawnych Wiadomości ogólne Ustawy uchwalone przez Sejm RP. Przepisy w tym techniczno-budowlane wydawane m. in. przez ministrów kierujących resortami gospodarki narodowej. Polskie normy ustanowione przez PKN. Normy SEP. W Polsce ustawy i przepisy opracowane przez polskich autorów powinny być zgodne z Dyrektywami Unii Europejskiej.

3 Hierarchia polskich aktów prawnych Zastosowanie Ustawy-akty prawne które zawierają postanowienia o charakterze ogólnym. Na ich postawie opracowuje się przepisy wykonawcze. Rozporządzenia- opracowane na postawie ustaw jako przepisy wykonawcze. STOSOWANIE POSTANOWIEŃ USTAWY I ROZPORZĄDZEŃ JEST OBOWIĄZKOWE Normy- zawierają postanowienia szczegółowe a ich realizacja nie jest obowiązkowa choć mogą być wprowadzone do obowiązkowego stosowania po przywołaniu ich w polskich przepisach.

4 Hierarchia polskich aktów prawnych Komentarz Stanowisko w sprawie hierarchii aktów prawnych jest bardzo słabo znane w środowisku inżynierów. Interpretacja ta, zgodna z regułami wykładni prawa {lex supe rior derogat legi inferiori - akt prawny wyższego rzędu wyłącza akt prawny niższego rzędu), powinna być szeroko rozpowszechniona wśród inżynierów, ponieważ wynikają z niej dalsze konsekwencje.

5 Obowiązujące przepisy Normy Od 1 stycznia 2003 r obowiązuje ustawa z 12 września 2002 r. o normalizacji która w art.5 stanowi, że stosowanie Polskich Norm jest dobrowolne, jednakże Polskie Normy mogą być powoływane w przepisach prawnych, po ich opublikowaniu w języku polskim. Normy oraz opracowania techniczne, zgodnie z ustawą Prawo Budowlane, art. 5 ust. 1, można stosować w projektowaniu i budowie jako zasady wiedzy technicznej. Do tych norm i opracowań należą między innymi Normy wydane przez Stowarzyszenie Elektryków Polskich za zgodą PKN.

6 Obowiązujące przepisy Normy W 1985 r Rada wtedy EWG podjęła rezolucję w której sformułowano zasadę nowego podejścia. Według tej zasady, dyrektywy dotyczące rozwiązań technicznych zawierają tylko wymagania podstawowe. Szczegółowe wymagania dotyczące wyrobów technicznych i instalacji w których są one stosowane, znajdują się w normach Europejskich zharmonizowanymi z Dyrektywami. Norma europejska jest nazwą dokumentu zatwierdzonego przez Europejski Komitet Normalizacyjny ( CEN). W ramach tego zgromadzenia działają komitety branżowe np. CENELEC, ESTI. opartych, o ile jest to możliwe, na postanowieniach norm międzynarodowych (np. opracowanych przez IEC). Podstawowymi europejskimi dokumentami normalizacyjnymi są: Normy europejskie ( EN) będące właściwymi normami Unii Europejskiej, Dokumenty harmonizujące ( HD), które są dokumentami przejściowymi.

7 Obowiązujące przepisy Normy Normy europejskie są dokumentami docelowymi i powinny być opublikowane jako normy krajowe. Są one ustanowione po uprzednim zebraniu uwag o projekcie i naniesieniu poprawek do wstępnych norm europejskich (PrEN). Prenormy wydawane są przez CENELEC i mają oznaczenie literowe HD (Dokument Harmonizujący). W Polsce są wydawane także normy europejskie w oryginale, posiadające jedynie tłumaczenie tytułu i są oznaczone symbolem ( U ) ( org,) a ostatnio E,F, D, (w języku oryginału ) P ( w języku polskim). Ze względów oczywistych, wprowadzenie wymogów norm europejskich (EN) od zaraz jest trudne a wręcz niemożliwe. Dlatego wprowadzane ustalone normy harmonizujące (HD). Zawierają one wymagania docelowe, oraz załączniki z odstępstwami od tych wymagań dla poszczególnych państw członkowskich. W krajach Unii Europejski wyrób techniczny może być dopuszczony do obrotu po oznakowaniu go przez producenta znakiem CE, co oznacza deklarację zgodności wyrobu technicznego z dyrektywami.

8 Obowiązujące przepisy Normy komentarz w zakresie oznaczeń Od 2013 roku PKN wprowadza nowe zasady numeracji Polskich Norm. Nowy numer referencyjny zawiera także miesiąc publikacji normy, np. PN-EN w którym 03 oznacza miesiąc ( marzec) publikacji normy. Numer normy jest zakończony literą ( E, P, F, D ) oznaczającą: E - angielską wersję językową, P - polską wersję językową, F - francuską wersję językową, D niemiecką wersję językową. Litera po numerze referencyjnym normy NIE JEST elementem składowym jej numeru referencyjnego i oznacza wersję językową normy. Np. PN-EN 12345: P P - oznacza polską wersję językową. Numer referencyjny normy kolejnej wersji językowej (np. polskiej) jest nadawany na podstawie numeru referencyjnego pierwszej wersji językowej. Np. jeżeli numer normy wersja angielska jest PN-EN 1245 :2009 E, To niezależnie od daty publikacji polskiej wersji językowej normy, polska wersja ma oznaczenie: PN-EN : 2009 P. Jest to niezależnie od daty publikacji polskiej wersji językowej normy. To samo zasada dotyczy wersji francuskiej i niemieckiej.

9 Obowiązujące przepisy Normy Podsumowanie Normy oznaczane PN-EN... i PN-HD są normami wydanymi w języku polskim. Są tłumaczeniami norm Europejskiego Komitetu Normalizacyjnego do spraw Elektrotechniki (CENELEC). Są to normy, które będą stosowane w całej Unii Europejskiej jako normy przeznaczone do powszechnego stosowania. W Polsce zastępują one polskie normy uznaniowe i pozostałe normy o innych symbolach literowych. Normy oznaczane PN-IEC... to przetłumaczone na język polski normy Międzynarodowej Komisji Elektrotechnicznej (IEC). Normy te zaczęto stosować w Polsce po 1992 r., gdy przewidywano wstąpienie Polski do UE a odpowiednich norm CENELEC jeszcze nie było. Postanowienia norm IEC są jeszcze stosowane w UE, lecz systematycznie zastępowane przez normy CENELEC. Tak też jest obecnie w Polsce.

10 Obowiązujące przepisy Normy Podsumowanie Normy oznaczone PN-E to normy, które pojawiły się w Polsce w latach 90. XX wieku i są albo pierwszymi tłumaczeniami na język polski dokumentów normalizacyjnych CENELEC oznaczonych literami HD (np. PN-E 05115), albo zostały opracowane przez autorów polskich (np. PN-E-04700), w okresie, kiedy chciano nowe normy odróżnić od norm opracowanych w kraju wcześniej. Normy oznaczone symbolem PN.../ są normami opracowanymi przez autorów polskich przed wprowadzeniem norm IEC (przed 1991 r.). Normy oznaczone symbolem N-SEP-E... są normami opracowanymi po roku 2001 przez autorów polskich i wydane za przyzwoleniem PKN. Są to normy tymczasowe (prenormy), które zostaną wycofane z chwilą ukazania się odpowiednich norm CENELEC lub IEC.

11 Wzajemne relacje między przepisami i normami wg CENELEC

12 Wzajemne relacje między przepisami i normami wg CENELEC W maju 2006 r. PKN wydał Przewodnik PKN-CENELEC/GUIDE 3 zatytułowany: Wzajemne relacje między przepisami a normami. Przewodnik ten jest tłumaczeniem bez jakichkolwiek zmian angielskiej wersji dokumentu CENELEC/GUIDE 3:2001. Przewodnik składa się z dwóch części, tj. część 1: Powoływanie się na normy - główne sposoby stosowania, część 2: Harmonizacja przepisów i powołań na normy. Definicje terminów podane w Przewodniku nie są identyczne z podanymi w normie terminologicznej PN-EN

13 Przewodnik PKN CENELC/GUDE 3 maj 2006 Wzajemne relacje między przepisami i normami Część 1:Powoływanie się na normy główne sposoby stosowania Część 2: Harmonizacja przepisów i powołań na normy

14 Znaczenie powołań w przepisach (prawnych) symbolu i dat (lub wydania) norm technicznych Według CENELEC stosuje się dwa typy powołań w przepisach na normę różniące się mocą prawną (znaczeniem), a każda z nich może mieć dwie formy powołania SPOSOBY POWOŁANIA NORM TECHNICZNYCH W PRZEPISACH POWOŁANIA OBOWIĄZUJĄCE POWOŁANIA WSKAZUJĄCE DATOWANE NIEDATOWANE DATOWANE NIEDATOWANE

15 Wnioski W Polsce trwa proces wprowadzania do krajowej normalizacji norm CENELEC. Stosowane obecnie normy elektryczne są w większości zgodne z normami wydawanymi przez CENELEC i IEC. Tylko nieliczne normy elektryczne są opracowane w Polsce i wydane przez PKN lub SEP. Niestety normy będące tłumaczeniem norm CENELEC i IEC są drogie, trudno dostępne, często nowelizowane, a zrozumienie ich postanowień sprawia wiele kłopotów. Polskie normy stanowią prawnie potwierdzone uznane reguły techniczne" (w ustawie o normalizacji zapisano, że w normalizacji krajowej stosuje się m.in. zasadę wykorzystania sprawdzonych osiągnięć techniki).

16 Wnioski Stanowisko w sprawie hierarchii aktów prawnych jest bardzo słabo znane w środowisku technicznym. Interpretacja ta, zgodna z regułami wykładni prawa {lex supe rior derogat legi inferiori - akt prawny wyższego rzędu wyłącza akt prawny niższego rzędu), powinna być szeroko rozpowszechniona wśród inżynierów, ponieważ wynikają z niej dalsze konsekwencje. Dotyczy to także Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, ( Dz. U nr 75 z 2002 r.,poz.690) z późniejszymi zmianami, a w szczególności powołanego w 9. pkt.5, Wykaz Polskich Norm określonego w załączniku nr 1 do rozporządzenia.

17 Stanowisko Polskiego Komitetu Normalizacyjnego

18 Obowiązujące przepisy w zakresie instalacji elektrycznych Stanowisko PKN w sprawie stosowania norm Problem z wykładnią zasady dobrowolności zauważyło kierownictwo Polskiego Komitetu Normalizacyjnego i 24 li stopada 2010 r. na swojej stronie internetowej wydało komunikat za wierający stanowisko w sprawie dobrowolności stosowania Polskich Norm. Stanowisko Polskiego Komitetu Nor malizacyjnego jest następujące: chce 1. Stosowanie Polskich Norm (PN) jest dobrowolne. 2. Powołanie się na PN w przepisie prawnym nie zmienia jej dobrowol nego statusu, chyba że ustawodaw ca świadomie ten status zmie nić, co jest możliwe przez wyraźne wskazanie tylko w postanowieniach innej ustawy.

19 Obowiązujące przepisy w zakresie instalacji i urządzeń energetycznych według obowiązującej hierarchii

20 Obowiązujące przepisy przy urządzeniach i instalacjach energetycznych według obowiązującej hierarchii Ustawy Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane ( J. t. Dz. U. z 2013 r.. poz , z późniejszymi zmianami). - zmiany ustawy z dnia 20 lutego Dz. U. z 27 marca 2015r. poz zmiany ustawy z dnia 20 marca 2015 Dz. U. z 15 kwietnia 2015r. poz. 528 Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne ( J. t. Dz. U. z 2012 r., poz. 1059, z późniejszymi zmianami). Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy ( Dz.U r. Nr 24 poz. 141, z późniejszymi zmianami ). Ustawa z dnia r. o ochronie przeciwpożarowej ( J.t. Dz. U. z 2009 r. Nr 178, poz.1138, z późniejszymi zmianami). Ustawa z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym. (Dz. U. Nr 122, poz. 1321, z późniejszymi zmianami

21 Prawo budowlane - komentarz Ustawa Prawo budowlane z r. z późniejszymi zmianami normuje działalność obejmującą sprawy projektowania, budowy, utrzymania i rozbiórki obiektów budowlanych oraz określa zasady działania organów administracji publicznej w tych dziedzinach.

22 Prawo budowlane - ostatnie zmiany aspektach instalacji elektrycznych Art. 29 ust. 1.. POZWOLENIA NA BUDOWĘ NIE WYMAGA BUDOWA DODANO: 19a) sieci: BYŁO: 27) instalacji telekomunikacyjnych w obrębie budynków będących w użytkowaniu a) elektroenergetycznych obejmujących napięcie znamionowe nie wyższe niż 1 kv, b) wodociągowych, c) kanalizacyjnych, d) cieplnych, e) telekomunikacyjnych. 27) instalacji elektroenergetycznych, wodociągowych, kanalizacyjnych, cieplnych i telekomunikacyjnych wewnątrz budynku.

23 Prawo budowlane - ostatnie zmiany aspektach instalacji elektrycznych Nowe procedury nie zlikwidują ułomności postępowania mogą spowodować jeszcze większe problemy. W sytuacji gdy Prawo Budowlane nie wymaga uzyskania decyzji o pozwoleniu na budowę instalacji wewnętrznych nie wykonuje się w tym zakresie Projektu Budowlanego. Konsekwencją jest: - brak zatrudnienia dla projektantów instalacji, - skierowanie dotychczasowego procesu budowlanego na ścieżkę na której nie wymagają się nadzoru inwestycyjnego, kierowania robotami w danym zakresie przez uprawnione osoby, a tym samym możliwości odbywania praktyk zawodowych, - utrata pracy, projektantów, asystentów i pracowników administracyjnych.

24 Prawo budowlane - ostatnie zmiany aspektach instalacji elektrycznych Bezpośrednio z Art. 29 ust. 1 pkt 27 W wynika likwidacja wymogu wykonywania projektu budowlanego instalacji elektroenergetycznych, wodociągowych, kanalizacyjnych, cieplnych i telekomunikacyjnych wewnątrz budynku. W tej sprawie został skierowany do Prezesa Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa w Warszawa, 01-października-2015 r. L I S T O T W A R T Y polskich inżynierów instalacji elektrotechnicznych i sanitarnych oczekujących opublikowania listu na stronie internetowej PIIB wraz z jasną i odpowiedzialną deklaracją władz PIIB, że są wstanie sprostać sytuacji kryzysowej i osobistemu dramatowi tysięcy polskich inżynierów, wraz z klarownym planem i harmonogramem działań.

25 Prawo budowlane - komentarz Art Prawo budowlane Obiekt budowlany wraz ze związanymi z nim urządzeniami budowlanymi należy, biorąc pod uwagę przewidywany okres użytkowania, projektować i budować w sposób określony w przepisach, w tym techniczno budowlanych, oraz zgodnie z zasadami wiedzy technicznej.. Zmiana definicji Art. 3. Ilekroć w ustawie jest mowa o: obiekcie budowlanym należy przez to rozumieć budynek, budowlę bądź obiekt małej architektury, wraz z instalacjami zapewniającymi możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, wzniesiony z użyciem wyrobów budowlanych

26 Prawo budowlane - komentarz Ustawa Prawo budowlane, ma zapewniać między innymi; 1. Spełnienie wymagań podstawowych dotyczących: a) bezpieczeństwa konstrukcji, b) bezpieczeństwa pożarowego, c) bezpieczeństwa użytkowania, d) odpowiednich warunków higienicznych i zdrowotnych oraz ochrony środowiska, e) ochrony przed hałasem i drganiami, f) odpowiedniej charakterystyki energetycznej budynku oraz racjonalizacji użytkowania energii. 2. Warunki użytkowania zgodnie z przeznaczeniem obiektu w szczególności w zakresie: a) zaopatrzenia w wodę w wodę i energię elektryczną oraz odpowiednio do potrzeb w energie cieplną i paliwa, przy założeniu efektownego wykorzystania tych czynników, b) możliwości dostępu do usług telekomunikacyjnych, w szczególności w zakresie szeropasmowego dostępu do internetu, c) możliwości utrzymania właściwego stanu technicznego,

27 Prawo budowlane - komentarz Podstawowe przepisy techniczno budowlane są określone w art. 7 ustawy Prawo budowlane art Do przepisów techniczno-budowlanych zalicza się: 1) warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać obiekty budowlane i ich usytuowanie, uwzględniające wymagania, o których mowa w art. 5 ust. 1 2b, 2) warunki techniczne, użytkowania obiektów budowlanych.

28 Prawo energetyczne - komentarz Ustawa Prawo energetyczne z dnia 10 kwietnia 1997 r. z późniejszymi zmianami określa zasady kształtowania polityki energetycznej państwa, zasady i warunki zaopatrzenia i użytkowania paliw i energii, w tym ciepła, oraz działalności przedsiębiorstw energetycznych, a także określa organy właściwe w sprawach gospodarki paliwami i energią.

29 Prawo energetyczne - komentarz Art. 54. Prawo energetyczne 1. Osoby zajmujące się eksploatacją sieci oraz urządzeń i instalacji określonych w przepisach, o których mowa w ust. 6, obowiązane są posiadać kwalifikacje potwierdzone świadectwem wydanym przez komisje kwalifikacyjne. 2. Zabrania się zatrudniania przy samodzielnej eksploatacji sieci oraz urządzeń i instalacji określonych w przepisach, o których mowa w ust. 6, osób bez kwalifikacji, o których mowa w ust Komisje kwalifikacyjne są powoływane na okres 5 lat przez Prezesa URE; właściwych ministrów i Szefów Agencji, wg. posiadanych kompetencji.

30 Kodeks pracy - komentarz Kodeks pracy Dział X zatytułowany Bezpieczeństwo i Higiena Pracy w aktualnej wersji wdraża do krajowego systemu legislacyjnego około 35 dyrektyw Wspólnoty Europejskiej w tym wiele dotyczących bezpieczeństwa pracy. Pojęcie bezpieczeństwa należy rozumieć znacznie szerzej niż jako bhp swoich pracowników, ale zapewnienie bezpieczeństwa dla wszystkich osób mogących znaleźć się w miejscu prowadzenia działalności. W ramach zmodyfikowanego Kodeksu Pracy, wszystkie osoby fizyczne lub prawne zatrudniające pracowników są traktowane jako pracodawcy, a wszystkie osoby wykonujące prace jak pracownicy.

31 Ustawa o ochronie przeciwpożarowej - komentarz Ustawa z dnia r. o ochronie przeciwpożarowej ( J.t. Dz. U. z 2009 r. Nr 178, poz.1138, z późniejszymi zmianami). Obowiązek spełnienia wymagań ochrony przeciwpożarowej ciąży na wytwórcy maszyn, urządzeń i innych wyrobów, oraz nabywcy licencji zagranicznych lub maszyn, urządzeń i innych wyrobów pochodzących z importu. Rozpoczęcie eksploatacji nowej, przebudowanej lub wyremontowanej budowli, obiektu lub terenu, maszyny, urządzenia lub instalacji albo innego wyrobu może nastąpić wyłącznie, gdy zostały spełnione wymagania przeciwpożarowe, sprzęt, urządzenia pożarnicze i ratownicze oraz środki gaśnicze zapewniają skuteczną ochronę przeciwpożarową.

32 Obowiązujące przepisy w zakresie urządzeń i instalacji energetycznych Rozporządzenia Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie ( Dz. U nr 75 z 2002 r.,poz.690 z późniejszymi zmianami. Aktualnie Obwieszczenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 17 lipca 2015 r. z dnia 17 lipca 2015 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie Dziennik Ustaw Warszawa, dnia 18 września 2015 r. Poz pkt. 5. Wykaz Polskich Norm przywołanych w rozporządzeniu określa załącznik nr 1 do rozporządzenia. Jedną z najważniejszych spraw jest wyjaśnie nie charakteru powołań Polskich Norm.

33 Obowiązujące przepisy w zakresie urządzeń i instalacji energetycznych Rozporządzenia Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 roku, w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów. (Dz. U. Nr 109 z 2010 poz. 719). Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 kwietnia 2003 r. w sprawie zasad stwierdzania kwalifikacji przez osoby zajmujące się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci ( Dz. U. nr 89 z 2003 r., poz. 823,Dz. U. nr 129 z 2003 r., poz.1184, Dz. U. nr 141 z 2005 r., poz.1189). Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 sierpnia 1999 r., w sprawie warunków technicznych użytkowania budynków mieszkalnych. (Dz.U. z 1999 r. Nr 74, poz. 836).

34 Obowiązujące przepisy w zakresie urządzeń i instalacji energetycznych Rozporządzenia Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 2 września 2004 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy dokumentacji projektowej, specyfikacji technicznych wykonania i odbioru robót budowlanych oraz programu funkcjonalno użytkowego. (Dz. U. z 2004 r. Nr 202, poz. 2072, z późn. zm.). Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 16 czerwca 2003 r. w sprawie uzgadniania projektu budowlanego pod względem ochrony przeciwpożarowej (Dz. U. z 2003 r. Nr 121, poz. 1137).

35 Obowiązujące przepisy w zakresie urządzeń i instalacji energetycznych Rozporządzenia Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 28 marca 2013 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach energetycznych. ( Dz. U. Warszawa, dnia 23 kwietnia 2013 r. poz Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r., w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz z późn. zm.). Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych (Dz. U. z 2003r. Nr 120, poz. 1134).

36 4.Ponadto zostatały wyszczególnione urządzenia przeciwpożarowe w budynkach, które powinny funkcjonować w czasie pożaru. Rozporządzenia - komentarz Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 roku, w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. Nr 109 z 2010 poz. 719). Weszło w życie 30 czerwca 2010 r. 1.W rozporządzeniu są zmiany dotyczące Instrukcji Bezpieczeństwa Pożarowego. Zmiany związane są ze sposobem opracowania instrukcji i rozszerzeniem jej treści. 2.Według wyjaśnień Komendy Głównej Państwowej Straży Pożarnej opracowanie instrukcji należy do czynności w zakresie ochrony przeciwpożarowej w związku z czym opracowywać mogą je osoby posiadające odpowiednie kwalifikacje zawodowe i wykształcenie w tym zakresie. 3. Rozszerzenie treści związane jest między innymi z opracowaniem planów obiektów, zadań i obowiązków w zakresie ochrony przeciwpożarowej, oraz ze wskazaniem osób lub podmiotów opracowujących instrukcję.

37 Rozporządzenia - komentarz Zasady stwierdzania kwalifikacji przez osoby zajmujące się eksploatacją urządzeń energetycznych Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 kwietnia 2003 r. w sprawie zasad stwierdzania kwalifikacji przez osoby zajmujące się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci ( Dz. U. nr 89 z 2003 r., poz. 823,Dz. U. nr 129 z 2003 r.,poz.1184, Dz. U. nr 141 z 2005 r., poz.1189).

38 Rozporządzenia - komentarz Rozporządzenie w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach i instalacjach energetycznych ( Dz. U. nr 80 z 1999 r., poz.912 ). ( ważne do 23 października 2013 r. ( wycofane) Rozporządzenie Ministra Przemysłu z dnia 8 października 1990 r. w sprawie rodzaju prac, które powinny być wykonywane przez co najmniej dwie osoby, ( Dz. U. nr 80 z 1996 r. poz. 288) ( wycofane) Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 28 marca 2013 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach energetycznych. ( Dz. U. Warszawa, dnia 23 kwietnia 2013 r. poz. 492). Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r., w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650, z późn. zm.).

39 Rozporządzenia - komentarz 1. Inwestor ma obowiązek wydanie zezwolenia na wykonywanie pracy zapewniając odpowiednie środki techniczne i organizacyjne bezpieczne wykonanie prac. 2. Ogólne tendencje legislacji europejskiej skorelowane z światowymi organizacjami technicznymi i normalizacyjnymi są ukierunkowane na ograniczanie do niezbędnego minimum ingerencji administracji rządowej do narzucania pracodawcom obowiązków z dziedziny bhp. Celem nadrzędnym jest umożliwienie swobodnego transgranicznego przepływu, wyrobów, usług i pracowników wewnątrz krajów Unii Europejskiej. 3. Jest to rozszerzenie idei dyrektyw nowego podejścia dotychczas kojarzonego z znakiem CE. 4. Producenci urządzeń określają zasady, sposób wykonania i terminy wykonywania czynności eksploatacyjnych.

40 Nowe warunki w zakresie bezpieczeństwa a dotyczące wykonywania prac kontrolno-pomiarowych Prace kontrolno pomiarowe w świetle Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 28 marca 2013 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach energetycznych. ( Dz. U. Warszawa, dnia 23 kwietnia 2013 r. poz. 492., należą do prac niebezpiecznych wykonywanych pod napięciem i powinny być wykonywane przez dwie osoby. Równocześnie biorąc pod uwagę zapis art.14 Kodeksu Cywilnego czynność prawna dokonana przez osobę, która nie ma zdolności jest nieważna, należy stwierdzić ( do dyskusji ), że co najmniej 2 osoby wykonujące badania i pomiary, musza posiadać Świadectwa Kwalifikacyjne typu E z wpisami uprawniającymi do prac kontrolno pomiarowych. Funkcjonuje przekonanie, że osoby wykonujące pomiary powinny posiadać Świadectwo Kwalifikacyjne serii E w tym co najmniej 1 osoba z uprawnieniami do wykonywania prac kontrolno pomiarowych. Aktualny pozostaje wymóg aby protokół był sprawdzony i podpisany przez osobę legitymującą się Świadectwem Kwalifikacyjnym serii D. Odstępstwo od wykonywania prac kontrolno pomiarowych przez dwie osoby posiadające wymagane Świadectwa Kwalifikacyjne jest możliwe, jeżeli jest to uregulowane w Zakładowych Instrukcjach Eksploatacji, przy zachowaniu określeniu procedur postępowania.

41 Obowiązujące przepisy w zakresie urządzeń i instalacji elektrycznych Rozporządzenia

42 Obowiązujące przepisy w zakresie urządzeń i instalacji elektrycznych Rozporządzenia Rozporządzenie Ministra Gospodarki z 4 maja 2007 r. w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemu elektroenergetycznego. ( Dz. U. z 2007 r. Nr 93, poz. 623, z późn. zm.). Rozporządzenie określa przede wszystkim : kryteria podziału na grupy podmiotów ubiegających się o przyłączenie do sieci; warunki przyłączenia do sieci, w tym wymagania techniczne w zakresie przyłączania do sieci urządzeń wytwórczych, sieci dystrybucyjnych, urządzeń odbiorców końcowych, połączeń międzysystemowych oraz linii bezpośrednich; sposób prowadzenia obrotu energią elektryczną; warunki świadczenia usług przesyłania, dystrybucji energii elektrycznej, prowadzenia ruchu sieciowego, eksploatacji sieci oraz korzystania z systemu elektroenergetycznego i połączeń międzysystemowych; zakres, warunki i sposób bilansowania systemu elektroenergetycznego oraz prowadzenia z użytkownikami tego systemu rozliczeń wynikających z nie zbilansowania energii elektrycznej dostarczonej i pobranej z systemu.

43 Kryteria podziału na grupy podmiotów ubiegających się o przyłączenie oraz warunki przyłączenia do sieci (Rozdział 2 ) Dz. U. Nr 93, poz. 623 z 2007 r. 1) grupa I podmioty, których urządzenia, instalacje i sieci są przytaczane bezpośrednio do sieci o napięciu znamionowym wyższym niż 110 kv, 2) grupa II podmioty, których urządzenia, instalacje sieci są przyłączane bezpośrednio do sieci o napięciu znamionowym 110 kv, 3) grupa III podmioty, których urządzenia, instalacje sieci są przyłączane bezpośredni do sieci o napięciu znamionowym wyższym niż 1 kv, lecz niższym niż 110 kv, 4) grupa IV podmioty, których urządzenia, instalacje i sieci są przyłączane bezpośredni do sieci o napięciu znamionowym nie wyższym niż 1 kv oraz mocy przyłączeniowej większej niż 40 kw lub prądzie znamionowym zabezpieczenia przelicznikowego w torze prądowym większym niż 63 A, 5) grupa V podmioty, których urządzenia, instalacje i sieci są przyłączane bezpośrednio do sieci o napięciu znamionowym nie wyższym niż 1 kv oraz mocy przyłączeniowej nie większej niż 40 kw i prądzie znamionowym zabezpieczenia przelicznikowego nie większym niż 63 A, 6) grupa VI podmioty, których urządzenia, instalacje i sieci są przytaczane do sieci poprzez tymczasowe przyłącze, które będzie, na zasadach określonych w umowie, zastąpione przyłączem docelowym, lub podmioty, których urządzenia, instalacje i sieci są przyłączane do sieci na czas określony, lecz nie dłuższy niż rok.

44 Obowiązujące przepisy w zakresie urządzeń i instalacji elektrycznych Rozporządzenia Rozporządzenie Ministra Gospodarki z 18 sierpnia 2011r. w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń w obrocie energią elektryczną (Dz. U. z 2011 r. Nr 189 poz. 1126). Rozporządzenie określa zasady kształtowania cen za energię elektryczną. Innym zagadnieniem, które możemy rozważyć, jest wybór taryfy. Jeżeli przewidujemy zainstalowanie urządzeń grzejnych, np. do przygotowania ciepłej wody i elektrycznego ogrzewania podłóg, a szczególnie ogrzewania akumulacyjnego pomieszczeń, opłaca się zmienić taryfę opłat na dwustrefową. W taryfie tej energia elektryczna pobierana w nocy i przez dwie godziny w środku dnia jest tańsza.

45 Obowiązujące przepisy w zakresie urządzeń i instalacji elektrycznych Rozporządzenia Przy projektowaniu, prowadzeniu i nadzorowaniu robót elektrycznych na placu budowy winno się bezwzględnie przestrzegać: Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych (Dz. U. z 2003r. Nr 120, poz. 1134). W rozporządzeniu tym o robotach elektrycznych mowa jest już na etapie zagospodarowania placu budowy. Cały Rozdział 6 rozporządzenia dotyczy instalacji i urządzeń elektrycznych, a Rozdział 7 maszyn i urządzeniach technicznych dla których w większości przypadków energia elektryczna stanowi źródło napędu oraz oświetlenia. W przypadku modernizacji instalacji elektrycznych może to być miejsce zasilania w energię elektryczna dla modernizowanych mieszkań.

46 Instalacje na terenie budowy i rozbiórki Wymagane pomiary i badania 1. Okresowa kontrola stanu stacjonarnych urządzeń elektrycznych pod względem bezpieczeństwa powinna się odbywać: co najmniej jeden raz w miesiącu. 2. Kontrola stanu technicznego i rezystancji izolacji instalacji oraz urządzeń, co najmniej dwa razy w roku, a ponadto: - przed uruchomieniem urządzenia po dokonaniu zmian i napraw części elektrycznych i mechanicznych, - przed uruchomieniem urządzenia, jeżeli urządzenie było nieczynne przez ponad miesiąc, - przed uruchomieniem urządzenia po jego przemieszczeniu. 3. W przypadku zastosowania urządzeń ochronnych różnicowoprądowych w instalacji, należy sprawdzić ich działanie każdorazowo przed przystąpieniem do pracy.

47 Instalacje na terenie budowy i rozbiórki Wymagane pomiary i badania 4. Kopie zapisu pomiarów skuteczności zabezpieczenia przed porażeniem prądem elektrycznym powinny znajdować się u kierownika budowy. 5. Dokonywane naprawy i przeglądy urządzeń elektrycznych powinny być odnotowane w książce konserwacji urządzeń w dzienniku bhp. budowy lub dokumentacji ustalonej przez kierownictwo firmy.

48 Normy wydane przez SEP N SEP-E-001 Sieci Elektroenergetyczne niskiego napięcia. Ochrona przed porażeniem elektrycznym. (aktualizacja wrzesień 2012 r.). N SEP-E-002 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Instalacje elektryczne w obiektach mieszkalnych. Podstawy planowania. N SEP-E-003 Elektroenergetyczne linie napowietrzne. Projektowanie i budowa. Linie prądu przemiennego z przewodami pełnoizolowanymi oraz z przewodami niepełnoizolowanymi. N SEP-E-004 Elektroenergetyczne i sygnalizacyjne linie kablowe. Projektowanie i budowa. (aktualizacja październik 2013 r.). N SEP-E-005 Dobór przewodów elektrycznych do zasilania urządzeń przeciwpożarowych których funkcjonowanie jest niezbędne w czasie pożaru.

49 Wybrane normy w aspektach instalacji elektrycznych PN-EN 61140: 2004 Ochrona przed porażeniem prądem elektrycznym. Wspólne aspekty instalacji i urządzeń. PN-IEC Instalacje elektryczne w budownictwie, oraz PN- HD Instalacje elektryczne niskiego napięcia zwłaszcza części: ,5-54, 6, PN-IEC : 2001 Międzynarodowy słownik terminologiczny elektryki. Uziemienia i ochrona przeciwporażeniowa. PN-IEC :2000 Międzynarodowy słownik terminologiczny elektryki. Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. PN-E 04700/AZ1 Wytyczne przeprowadzania pomontażowych badań odbiorczych Przewodnik PKN CENELC/GUDE 3 maj 2006 Wzajemne relacje między przepisami i normami Część 1:Powoływanie się na normy główne sposoby stosowania Część 2: Harmonizacja przepisów i powołań na normy

50 Wybrane normy w aspektach instalacji elektrycznych PN- EN :2002 Zasady podstawowe bezpieczeństwa przy współdziałaniu człowieka z maszyną, oznaczenie i identyfikacja, Oznaczenia identyfikacyjne zacisków urządzeń i zakończeń żył przewodów oraz ogólne zasady systemu alfanumerycznego. PN- EN :2002 Zasady podstawowe bezpieczeństwa przy współdziałaniu człowieka z maszyną, oznaczenie i identyfikacja. Oznaczenia identyfikacyjne przewodów elektrycznych barwami lub cyframi. PN- HD 308 S2:2007 Identyfikacja żył w kablach i sznurach połączeniowych. PN EN 361 S3: 2002 Klasyfikacja przewodów i kabli. PN- EN :2003 Stopnie ochrony zapewniane przez obudowy ( Kod IP ).

51 Normy z zakresu oświetlenia awaryjnego (zapasowe lub ewakuacyjne) PN-EN 1838:2005. Zastosowanie oświetlenia - Oświetlenie awaryjne. PN-EN 1838:2013. Zastosowanie oświetlenia - Oświetlenie awaryjne PN-N :1998. Znaki bezpieczeństwa Zasady. PN-N :1992. Znaki bezpieczeństwa Ewakuacja. PN-EN 50172:2005. Systemy oświetlenia awaryjnego. PN-EN 50171:2007. Niezależne systemy zasilania. PN-EN :2007.Wymagania instalowania baterii Część 2: Baterie stacjonarne.

52 Normy z zakresu eksploatacji elektronarzędzi PN E 04700/AZ1: Wytyczne przeprowadzania pomontażowych badań odbiorczych. PN EN :2006 Narzędzia ręczne o napędzie elektrycznym. Bezpieczeństwo użytkowania. Część 1:Wymagania ogólne (2009 oryg.). PN E :1988 Narzędzia ręczne o napędzie elektrycznym. Badania kontrolne w czasie eksploatacji. została uchylona przez Polski Komitet Normalizacyjny.

53 Rodzaje i środki ochrony przeciwporażeniowej wg. aktualnej normy PN HD listopad 2009 Ochrona przy uszkodzeniu Powszechnie stosowane środki ochrony Środki ochrony stosowane tylko wtedy, gdy instalacja jest pod nadzorem osób wykwalifikowanych lub poinstruowanych tak, że nieautoryzowane zmiany nie mogą być dokonywane Samoczynne wyłączenie zasilania Izolacja podwójna lub wzmocniona Separacja elektryczna do zasilania jednego odbiornika Izolowanie stanowiska Nieuziemione połączenia wyrównawcze miejscowe Separacja elektryczna do zasilania więcej niż jednego odbiornika

54 Normy - komentarz PN - HD :2010 Instalacje elektryczne niskiego napięcia. Część 5-54: Dobór i montaż wyposażenia elektrycznego Układy uziemiające i przewody ochronne Norma zawiera postanowienia dotyczące wykonywania układów uziemiających, przewodów ochronnych i przewodów połączeń ochronnych zapewniających bezpieczne użytkowanie instalacji elektrycznej.

55 Przewody ochronne wyrównawcze wg. PN-HD :2010 M Część przewodząca dostępna C Część przewodząca obca C1 do C7 Rury metalowe z zewnątrz B Główna szyna uziemiająca T, T1, T2 Uziomy PE Szyna zaciskowa dla przewodów ochronnych LPS Urządzenie piorunochronne 1 Przewód ochronny 2 Przewód ochronny wyrównawczy 3 Przewód ochronny wyrównawczy dla dodatkowego połączenia 4 Przewód odprowadzający urządzenia piorunochronnego 5 Przewód uziemiający

56 Przewody ochronne wyrównawcze T Uziom część przewodząca, która może być umieszczona w specyficznym ośrodku przewodzącym, np. betonie, w elektrycznym styku z ziemią T1 Uziom fundamentowy T2 Uziom dla LPS, jeżeli jest niezbędny LPS Urządzenie piorunochronne PE Szyna zaciskowa dla przewodów ochronnych 1 Przewód ochronny, przewód przeznaczony do celów bezpieczeństwa, na przykład do ochrony przed porażeniem elektrycznym

57 Przewody ochronne wyrównawcze wg. PN-HD :2011E C Część przewodząca obca D Wkładka izolacyjna MDB Rozdzielnica główna DB Tablica rozdzielcza MET Główna szyna uziemiająca SEBT Dodatkowe połączenie wyrównawcze T1, T2 Uziemienia M Części przewodzące dostępne LPS System ochrony odgromowej 1 - Uziemienie przewodu ochronnego 1a - Przewód ochronny lub przewód PEN z sieci zasilającej 2 - Przewód ochronny do podłączenia do głównego zacisku uziemiającego 3 - Przewód ochronny wyrównawczy dla dodatkowego połączenia 4 - Przewód odprowadzający Urządzenia piorunochronnego (LPS) 5 - Przewód uziemiający

58 Normy - komentarz PN - HD :2008 Instalacje elektryczne niskiego napięcia. Część 6: Sprawdzanie Norma zawiera wymagania dotyczące sprawdzania instalacji elektrycznych w obiektach budowlanych. Sprawdzanie powinno być dokonywane za pomocą oględzin i prób. W normie przedstawiono metody sprawdzania skuteczności ochrony od porażeń, w tym metody dotyczące pomiaru rezystancji podłóg i ścian, sprawdzania różnicowoprądowych urządzeń ochronnych, pomiaru rezystancji uziemienia i pomiaru impedancji pętli zwarciowej.

59 Rozdział 8 Instalacja elektryczna Według normy PN-EN Zastosowania oświetlenia. Oświetlenie awaryjne Określenia w rozdziale 8 Oświetlenie awaryjne Oświetlenie zapasowe Awaryjne oświetlenie ewakuacyjne Oświetlenie dróg ewakuacyjnych Oświetlenie strefy wysokiego ryzyka Oświetlenie strefy otwartej

60 Rodzaje oświetlenia awaryjnego wg. PN-EN 1838:2013

61 Oświetlenia awaryjnego wg. PN HD : 2013 W normie PN-HD :2013 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Dobór i montaż wyposażenia elektrycznego. Instalacje bezpieczeństwa, wprowadzono zapis: Oświetlenie awaryjne musi mieć zapewniony czas potrzymania do 8h w budynkach: - hotele, - domy gościnne, - domy opieki -budynki wysokościowe. Taki zapis zmusza na stosowanie do oświetlenia awaryjnego baterii centralnej, a dodatkowo stosowanie tras kablowych i kabli przystosowanych do wymaganego czasu funkcjonowania. Norma ta nie została przywołana w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie..

62 G2 Obowiązujące przepisy w zakresie urządzeń i instalacji cieplnych Rozporządzenia i wybrane normy

63 OBOWIĄZUJĄCE PRZEPISY w zakresie urządzeń i instalacji cieplnych Rozporządzenia Wytwarzanie oraz dostarczanie do odbiorcy energii cieplnej Rozporządzenie Ministra Gospodarki z 15 stycznia 2007 r. w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemu ciepłowniczych (Dz. U. Nr 16, poz.93. z 2007 r.), z póz., zmianami. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 16 lipca 2002 r w sprawie rodzaju urządzeń technicznych podlegających dozorowi technicznemu ( Dz. U. Nr 120, poz ). z póz. Zmianami. Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 12 lutego 2003 r. w sprawie zapasów paliw w przedsiębiorstwach energetycznych ( Dz. U. Nr 39,poz. 338 ).

64 OBOWIĄZUJĄCE PRZEPISY w zakresie urządzeń i instalacji cieplnych Rozporządzenia Rozporządzenie Ministrów Pracy i Opieki Społecznej, Przemysłu Ciężkiego oraz Zdrowia z dnia 13 kwietnia 1951 r. w sprawie bezpieczeństwa pracy przy sprężarkach powietrznych. (Dz. U. Nr 22, poz. 174). Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. (J.t.: Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650, z późniejszymi zmianami). Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 18 lipca 2001 r. w sprawie trybu sprawdzania kwalifikacji wymaganych przy obsłudze i konserwacji urządzeń technicznych. (Dz. U. Nr 79, poz. 849, z późniejszymi zmianami). Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 16 lipca 2002 r. w sprawie rodzajów urządzeń technicznych podlegających dozorowi technicznemu. (Dz. U. Nr 120, poz. 1021, z późniejszymi zmianami).

65 OBOWIĄZUJĄCE PRZEPISY w zakresie urządzeń i instalacji cieplnych Normy PN-EN : AC Wentylacja Budynków- Procedury badania i metody pomiarowe dotyczące odbioru wykonywanych instalacji wentylacji i klimatyzacji. PN- EN 13053: Wentylacja budynków- Centrale wentylacyjne i klimatyzacyjne. Wzorcowanie i charakterystyki działania urządzeń, elementów składowych i sekcji (oryg.). PN- EN 13182: Wentylacja budynków- Wymagania dotyczące przyrządów do pomiaru prędkości powietrza w wentylowanych pomieszczeniach. PN- EN 13779: Wentylacja budynków niemieszkalnychwymagania dotyczące własności instalacji wentylacji i klimatyzacji. PN- EN ISO 13790: Energetyczne właściwości uzytkowe budynków. Obliczanie zużycia energii do ogrzewania i chłodzenia 9 oryg.).

66 OBOWIĄZUJĄCE PRZEPISY w zakresie urządzeń i instalacji cieplnych Normy PN-EN 378-1: 2008 Instalacje ziębnicze i pompy ciepła. Wymagania dotyczące bezpieczeństwa i ochrony środowiska. Część 1 : Wymagania podstawowe, definicje i kryteria wyboru ( oryg.). PN-EN 378-2: 2008 Instalacje ziębnicze i pompy ciepła. Wymagania dotyczące bezpieczeństwa i ochrony środowiska. Część 2 : Projektowanie, budowanie, sprawdzanie, oznaczanie i dokumentowanie (oryg. ). PN-EN 378-3: 2008 Instalacje ziębnicze i pompy ciepła. Wymagania dotyczące bezpieczeństwa i ochrony środowiska. Część 3 : Usytuowanie instalacji i ochrona osobista ( oryg,). PN-EN 378-3: 2008 Instalacje ziębnicze i pompy ciepła. Wymagania dotyczące bezpieczeństwa i ochrony środowiska. Część 4 : Obsługa, konserwacja, naprawy i odzysk ( oryg.).

67 OBOWIĄZUJĄCE PRZEPISY w zakresie urządzeń i instalacji cieplnych Normy PN - EN : Klimatyzatory, ziębiarki cieczy i pompy ciepła, ze sprężarkami o napędzie elektrycznym do grzania i ziębienia. Część 1: Terminy i definice. PN - EN : Klimatyzatory, ziębiarki cieczy i pompy ciepła, ze sprężarkami o napędzie elektrycznym do grzania i ziębienia. Część 2 : Warunki badań. PN - EN : Klimatyzatory, ziębiarki cieczy i pompy ciepła, ze sprężarkami o napędzie elektrycznym do grzania i ziębienia. Część 2 : Metody badań. PN - EN : Klimatyzatory, ziębiarki cieczy i pompy ciepła, ze sprężarkami o napędzie elektrycznym do grzania i ziębienia. Część 2 : Wymagania. PN EN : Instalacje ziębnicze i pompy ciepła. Kompetencje personelu

68 OBOWIĄZUJĄCE PRZEPISY w zakresie urządzeń i instalacji cieplnych Normy PN-EN 378-1: 2008 Instalacje ziębnicze i pompy ciepła. Wymagania dotyczące bezpieczeństwa i ochrony środowiska. Część 1 : Wymagania podstawowe, definicje i kryteria wyboru ( oryg.). PN-EN 378-2: 2008 Instalacje ziębnicze i pompy ciepła. Wymagania dotyczące bezpieczeństwa i ochrony środowiska. Część 2 : Projektowanie, budowanie, sprawdzanie, oznaczanie i dokumentowanie (oryg. ). PN-EN 378-3: 2008 Instalacje ziębnicze i pompy ciepła. Wymagania dotyczące bezpieczeństwa i ochrony środowiska. Część 3 : Usytuowanie instalacji i ochrona osobista ( oryg,). PN-EN 378-3: 2008 Instalacje ziębnicze i pompy ciepła. Wymagania dotyczące bezpieczeństwa i ochrony środowiska. Część 4 : Obsługa, konserwacja, naprawy i odzysk ( oryg.).

69 OBOWIĄZUJĄCE PRZEPISY w zakresie urządzeń i instalacji cieplnych Normy PN - EN : Klimatyzatory, ziębiarki cieczy i pompy ciepła, ze sprężarkami o napędzie elektrycznym do grzania i ziębienia. Część 1: Terminy i definice. PN - EN : Klimatyzatory, ziębiarki cieczy i pompy ciepła, ze sprężarkami o napędzie elektrycznym do grzania i ziębienia. Część 2 : Warunki badań. PN - EN : Klimatyzatory, ziębiarki cieczy i pompy ciepła, ze sprężarkami o napędzie elektrycznym do grzania i ziębienia. Część 2 : Metody badań. PN - EN : Klimatyzatory, ziębiarki cieczy i pompy ciepła, ze sprężarkami o napędzie elektrycznym do grzania i ziębienia. Część 2 : Wymagania. PN EN : Instalacje ziębnicze i pompy ciepła. Kompetencje personelu

70 G3 Obowiązujące przepisy w zakresie urządzeń i instalacji gazowych Rozporządzenia i wybrane normy

71 OBOWIĄZUJĄCE PRZEPISY w zakresie urządzeń i instalacji gazowych Rozporządzenia Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 2 lipca 2010 r. w sprawie szczegółowego funkcjonowania systemu gazowego ( Dz. U. Nr 133,poz. 891 z 2010 r.), z późniejszymi zmianami Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 28 grudnia 2009 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy budowie i eksploatacji sieci gazowych oraz uruchamianiu instalacji gazowych gazu ziemnego ( Dz. U. Nr 2, poz.6 z 2010 r.). Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 30 lipca 2001 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać sieci gazowe ( Dz. U. Nr 97 poz z 2001 r., z późniejszymi zmianami.

72 OBOWIĄZUJĄCE PRZEPISY w zakresie urządzeń i instalacji gazowych Rozporządzenia Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 sierpnia 1999 r. w sprawie warunków technicznych użytkowania budynków mieszkalnych. ( Dz. U. Nr 74 poz. 836 z 1999 r. z późniejszymi zmianami). Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 16 lipca 2002 r. w sprawie rodzaju urządzeń technicznych podlegających dozorowi technicznemu ( Dz. U. Nr 120 poz z 2002 r. z późniejszymi zmianami). Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i polityki Społecznej z dnia 6 kwietnia 2004 r. w sprawie szczegółowych warunków przyłączania podmiotów do sieci gazowych, ruchu i eksploatacji tych sieci ( Dz. U. Nr 105 poz z 2004 r.).

73 OBOWIĄZUJĄCE PRZEPISY w zakresie urządzeń i instalacji gazowych Rozporządzenia Rozporządzenie Ministra Przemysłu i Handlu z dnia 31 sierpnia 1993 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładach produkcji, przesyłania i rozprowadzania gazu ( paliw gazowych) oraz prowadzących roboty budowlano montażowe sieci gazowych ( Dz. U. Nr 83 poz. 392 z 1993 r, z późniejszymi zmianami). Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 6 września 1999 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy magazynowaniu napełnianiu i rozprowadzaniu paliw płynnych ( Dz. U. Nr 75 poz. 846 z 199r, z późniejszymi zmianami). Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 lipca 2003 r. w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego w zakresie eksploatacji niektórych urządzeń ciśnieniowych ( Dz. U. Nr 35 poz z 2003 r.).

74 OBOWIĄZUJĄCE PRZEPISY w zakresie urządzeń i instalacji gazowych Rozporządzenia Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 22 grudnia 2005 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla urządzeń i systemów ochronnych przeznaczonych do użytku w pomieszczeniach zagrożonych wybuchem ( Dz. U. Nr 263, poz. 3003). Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 8 sierpnia 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów i terenów (Dz. U. Nr. 109, poz.719 z 2010 r.).

75 OBOWIĄZUJĄCE PRZEPISY w zakresie instalacji gazu Normy PN C : 2002 Paliwa g. Klasyfikacja oznaczenia i wymagania. PN-C : 2002 Gaz ziemny. Jakość gazu dostarczana odbiorcom i sieci rozdzielczej. PN- C 96008: 1998 Przetwory naftowe. Gazy węglowodorowe. Gazy skroplone C3-C4. PN- EN 1775: 2009 Dostawa Gazu. Przewody Gazowe dla budynku. Maksymalne ciśnienie robocze równe 5 bar lub mniejsze. Zachowania funkcjonalne. PN-EN : 2008 Instalacje i urządzenia do skroplonego gazu ziemnego. Projektowanie instalacji lądowych ze zbiornikami magazynowymi o ładowności od 5 t do 200t.

76 OBOWIĄZUJĄCE PRZEPISY w zakresie instalacji gazu Normy PN- ISO : 2006 Symbole Graficzne. Barwy bezpieczeństwa i znaki bezpieczeństwa. Część 1:Zasady projektowania znaków bezpieczeństwa stosowanych w miejscach pracy i obszarach użyteczności publicznej. PN- ISO7010 : 2006 Symbole graficzne. Barwy bezpieczeństwa i znaki bezpieczeństwa. Znaki bezpieczeństwa stosowane w miejscu pracy i obszarach użyteczności publicznej. PN-M-34503: 1992 Gazociągi i instalacje gazownicze. Próby rurociągów. PN- N : 1970 Wytyczne znakowania rurociągów - Kod barw rozpoznawczych dla przesyłania czynników.

77 OBOWIĄZUJĄCE PRZEPISY w zakresie instalacji gazu Normy PN- N :1970 Wytyczne znakowania rurociągów-opaski identyfikacyjne. ZN- G- 3150: 1996 Gazociągi Rury polietylowe- Wymagania i badania. Norma Zakładowa PGNiG S.A.ZN- G-4120 : 2004 Systemu dostawy gazu- Stacje gazowe- Wymagania ogólne. Norma Zakładowa PGNiG S.A ZN G- 8101: 1998 Sieci gazowe- Strefy zagrożenia wybuchem. Norma Zakładowa PGNiG S.A.