BIULETYN WNH. Nr 9/2017 (czerwiec) NOMINACJE, NAGRODY I JUBILEUSZE

Transkrypt

1 BIULETYN WNH Nr 9/2017 (czerwiec) Biuletyn Wydziału Nauk Historycznych jest informatorem o bieżącej działalności Wydziału. Zawiera najnowsze informacje związane z funkcjonowaniem naszej jednostki. Ukazuje się na początku każdego miesiąca i jest adresowany do społeczności Wydziału oraz wszystkich zainteresowanych jego działalnością. Informacje, które mają się w nim znaleźć należy przesyłać do: dr Emilii Ziółkowskiej - eziolkowska@umk.pl (Katedra Historii Sztuki i Kultury), mgr Aliny Sosnowskiej - also@umk.pl (Instytut Archeologii), dra Rafała Kleśty- Nawrockiego - erkaen@umk.pl (Katedra Etnologii i Antropologii Kulturowej), mgra Piotra Rudery - piorud@umk.pl (Instytut Informacji Naukowej i Bibliologii) i mgra Krystiana Chyrkowskiego - kch7@umk.pl (Instytut Historii i Archiwistyki). Więcej informacji znajdą Państwo również na i wydziałowym Facebooku. NOMINACJE, NAGRODY I JUBILEUSZE Jubileusz profesora Małłka 5 czerwca br. w siedzibie TNT odbyła się uroczystość Jubileuszu osiemdziesiątych urodzin Profesora Janusza Małłka, połączona z wręczeniem Jubilatowi przez Prezydenta Miasta Torunia Medalu Thorunium, dyplomu Honorowego Członka Towarzystwa Naukowego w Toruniu oraz tomu Zapisek Historycznych poświęconego Profesorowi. Wręczenie nagrody 7 czerwca br. - w Instytucie Historii i Archiwistyki wręczono nagrodę zwyciężczyni w kategorii Pamięć o dziedzictwie kulturowym (popularyzacja chrześcijańskiego dziedzictwa kulturowego Polski i Europy) XXII Pomorskiego Festiwalu Poetyckiego im. ks. Janusza St. Pasierba - uczennicy Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych nr 2 w Malborku - Karolinie Manke. Drugie miejsce zajął Patryk Jutrzenka-Trzebiatowski, uczęszczający do Wyższego Seminarium Duchownego w Pelplinie. Konkurs odbywał się w dniach maja br. w Pelplinie, jego organizatorem było Liceum Ogólnokształcące im. ks. Janusza St. Pasierba w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych w Pelplinie wraz z Miejskim Ośrodkiem Kultury w Pelplinie. Kategoria Pamięć o dziedzictwie kulturowym to nowość w tym konkursie, patronat nad nią objął Instytut Historii i Archiwistyki. Jubileusz profesora Wierzchosławskiego 20 czerwca br. w Collegium Humanisticum miała miejsce uroczystość Jubileuszu 70-lecia urodzin Profesora Szczepana Wierzchosławskiego połączona z wręczeniem Jubilatowi księgi pamiątkowej Naród bez państwa na drogach do nowoczesności, zorganizowana przez Zakład Historii XIX wieku IHiA wraz z Pracownią Historii Pomorza i Krajów Bałtyckich Instytutu Historii Polskiej Akademii Nauk. 1

2 Profesor Sienkiewicz w Jury 24 czerwca br. w Paryżu prof. dr hab. Jan Wiktor Sienkiewicz przewodniczył jury III edycji Międzynarodowego Konkursu NanoArt imienia prof. Tadeusza Malińskiego. Konkurs został zorganizowany przez paryską galerię sztuki Roi Doré. KONFERENCJE, SYMPOZJA, SESJE Profesor Smoliński na konferencji w Iwano-Frankiwsku i Bystryci W dniach 1-3 czerwca br. prof. dr hab. Aleksander Smoliński z Zakładu Historii Wojskowej IHiA uczestniczył w odbywającej się w Iwano-Frankiwsku (Stanisławów) i Bystryci (Rafajłowa) międzynarodowej konferencji naukowej Spotkania na Pokuciu - warsztaty rafajłowskie, na której wygłosił referat pt. Fenomen męskiego huculskiego stroju regionalnego. Konferencję zorganizowano z okazji 80. rocznicy wydania pierwszego tomu cyklu Stanisława Vincenza Na wysokiej połoninie. Konferencja o wojskowości 6 czerwca br. miała miejsce konferencja naukowa, podczas której omawiano dwa tematy: Powstanie, organizacja, walki oraz powrót do Polski armii generała Józefa Hallera i Artyleria - organizacja, uzbrojenie i technika. W spotkaniu udział wzięli historycy z kilku ośrodków naukowych, m.in. z Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, Akademii Marynarki Wojennej, Akademii Sztuki Wojennej, Muzeum Wojsk Lądowych w Bydgoszczy, Muzeum Sił Powietrznych w Dęblinie, Instytutu Pamięci Narodowej ze Szczecina oraz pracownicy Zakładu Historii Wojskowej Instytutu Historii i Archiwistyki UMK. Doktor Kaźmierczak na konferencji w Grzybowie Dr Ryszard Kaźmierczak z Instytutu Archeologii brał udział w konferencji naukowej pt. U źródeł piastowskiej państwowości. Miejsce i rola grodów w formowaniu się struktury wczesnopaństwowej. Konfrontacje grzybowskie piastowskie dzieje na środkowoeuropejskim tle, która odbyła się w dniach 7-8 czerwca br. roku w Grzybowie. Jej organizatorami byli: Instytut Historii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy, Oddział Rezerwat Archeologiczny w Grzybowie. Dr Ryszard Kaźmierczak zaprezentował referat pt. Wczesnośredniowieczne grody Pojezierza Drawskiego pytanie o sens ponownych weryfikacji grodzisk pomorskich. Londyńska reduta Między 6 a 11 czerwca br. trwała konferencja naukowa Londyńska reduta. Prezydenci RP na Uchodźstwie , dedykowana pierwszemu Prezydentowi RP na Uchodźstwie Władysławowi Raczkiewiczowi w 70. rocznicę śmierci. Organizatorom przyświecał cel przybliżenia kolejnych etapów życia Władysława Raczkiewicza, jak również przedstawienie sylwetki kolejnych Prezydentów RP na Uchodźstwie i przypomnienie działalności Rady Trzech. Obrady odbywały się przez trzy dni w trzech miastach (6 czerwca - Toruń, 7 czerwca - Warszawa, 11 czerwca - Londyn), a wzięło w nich udział ponad trzydziestu prelegentów. Organizatorami byli: Zakład Historii XX wieku IHiA UMK, Polskie Towarzystwo Historyczne i Parlamentarny Zespół Miłośników Historii. 2

3 Profesor Kempa na konferencji w Warszawie Dr hab. Tomasz Kempa, prof. UMK wziął udział w międzynarodowej konferencji Różnorodność etniczna i wyznaniowa w dawnej Rzeczypospolitej w perspektywie porównawczej, odbywającej się w Warszawie w dniach czerwca br., a zorganizowanej przez Instytut Historii PAN i Niemiecki Instytut Historyczny. Zaprezentował na niej referat Tolerancja religijna w Wilnie i innych miastach Wielkiego Księstwa Litewskiego w XVII w. Stan badań i postulaty badawcze. Archeolodzy na konferencji o włókiennictwie W dniach czerwca br. w Łodzi odbyła się międzynarodowa konferencja naukowa pt. Dynamics and organisation of textile production in past societies in Europe and the mediterranean, dotycząca wytwórczości włókienniczej w pradziejach, średniowieczu i nowożytności w Europie i basenie Morza Śródziemnego. Jej organizatorami byli: Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Instytut Archeologii UMK oraz The Centre for Textile Research, SAXO, University of Copenhagen. Podczas obrad referaty zaprezentowali pracownicy i doktoranci z Instytutu Archeologii: dr hab. Małgorzata Grupa, prof. UMK Wooden weaving tools from Polish territories, dr Inga Głuszek The Athenian vase paintings as an iconographic evidence of textile production in ancient Greece, mgr Dawid Grupa Construction of liturgical vestments, mgr Magdalena Majorek Upholstery fabrics of coffins selected examples from the archaeological excavations in Poland (18 th 19 th c.), mgr Marcin Nowak Archaeological evidence of textile secular scapulars diversification of forms i mgr Magdalena Przymorska- Sztuczka Organisation of textile production at the Lusatian culture settlement at Ruda, Kujawsko-Pomorskie Voivodeship. Twórczość malarska Szymona Czechowicza W dniach czerwca br. w gmachu Biblioteki Uniwersyteckiej odbyła się międzynarodowa konferencja "Twórczość malarska Szymona Czechowicza i jej znaczenie dla kultury Rzeczypospolitej Obojga Narodów", zorganizowana przez Katedrę Historii Sztuki i Kultury. Obradom konferencyjnym towarzyszyła sesja posterowa prezentująca i upowszechniająca wyniki interdyscyplinarnych badań konserwatorskich, prowadzonych w ramach grantu pt. "Warsztat Szymona Czechowicza ( ). Materiały malarskie i technika w twórczości artysty" (kierownik grantu: dr Ewa Doleżyńska-Sewerniak). Projekt od 2014 roku jest realizowany w Katedrze Historii Sztuki i Kultury i finansowany ze środków Narodowego Centrum Nauki. Konferencja w Wejherowie/Gniewinie W dniach czerwca br. w Wejherowie/Gniewinie miała miejsce konferencja naukowa "Regiony i regionalizmy w perspektywie antropologii kulturowej. Między pasją a metodą" dla uczczenia Floriana Ceynowy w 200. rocznicę urodzin. Konferencja towarzyszyła 93. Walnemu Zgromadzeniu Delegatów PTL. W wydarzeniach w roli delegatów, członków Zarządu Głównego i prelegentów uczestniczyli pracownicy naszego Wydziału: dr hab. Anna Nadolska- Styczyńska, dr hab. Wojciech Piasek oraz dr Rafał Kleśta-Nawrocki. Polskie Towarzystwo Ludoznawcze jest największym polskim stowarzyszeniem naukowym o profilu antropologicznym, założonym w 1895 we Lwowie. 3

4 Archeologia z wyższej perspektywy W Karpaczu od 31 maja do 2 czerwca br. odbywała się konferencja naukowa polskiego oddziału Computer Applications & Quantitative Methodes in Archaeology International pt. Archeologia z wyższej perspektywy, której organizatorami byli: Uniwersytet Zielonogórski oraz Instytut Archeologii UMK. Współautorski referat (z Krzysztofem Misiewiczem, Wiesławem Małkowskim, Boguszem Wasikiem i Mironem Boguckim) pt. Zamki krzyżackie ziemi chełmińskiej wyniki badań nieinwazyjnych w ramach projektu Castra Terra Culmensis zaprezentował dr hab. Marcin Wiewióra, prof. UMK. Podczas konferencji odbywały się też warsztaty, które prowadził między innymi doktorant z Instytutu Archeologii mgr Mateusz Skrzatek (część zatytułowana GIS dla archeologów ). WYKŁADY I ODCZYTY Wykład profesora Sienkiewicza w CSW 6 czerwca br. w Centrum Sztuki Współczesnej Znaki Czasu w Toruniu prof. dr hab. Jan Wiktor Sienkiewicz wygłosił wykład pt. Polska sztuka współczesna Musiała i Nie-Musiała. Wielkanoc u Indian Tarahumara 12 czerwca br. z inicjatywy Katedry Etnologii i Antropologii Kulturowej odbył się wykład i prezentacja dr. Jerzego Barankiewicza z Polsko-Amerykańskiego Towarzystwa Etnograficznego im. Bronisława Malinowskiego pt. "Synkretyzm w obchodach Semana Santa (Wielkanocy) u Indian Tarahumara, Meksyk". Badacz Indian Tarahumara z gór w północnym Meksyku przybliżył problem obrzędów wielkanocnych i tego jak wiele zachowało się w nich elementów przedkolumbijskich. Wykład Profesora Kempy 12 czerwca br. dr hab. Tomasz Kempa, prof. UMK z Zakładu Historii Europy Wschodniej IHiA na posiedzeniu Towarzystwa Naukowego w Toruniu wygłosił wykład Tolerancja i nietolerancja wyznaniowa we wczesnonowożytnym Wilnie. Odczyt dr hab. Wieczorek 9 czerwca br. dr hab. Agnieszka Wieczorek z Zakładu Historii Nowożytnej IHiA wygłosiła odczyt Oświecenie w Rzeczypospolitej w ramach XXXIII Dni Historii, organizowanych przez II Liceum Ogólnokształcące im. Jana Kasprowicza w Kutnie. Temat przewodni tegorocznej edycji brzmiał Tadeusz Kościuszko. Bohater dwóch narodów. Odczyt dr hab. Grochowiny 13 czerwca br. w Chorabiu (gmina Łysomice) odsłonięto obelisk poświęcony pamięci kobiet żydowskich, ofiar podobozu KL Stutthof Baukommando Weichsel (OT Thorn) zamordowanych przez okupanta niemieckiego w okresie wrzesień styczeń Uroczystości towarzyszył odczyt dr hab. Sylwii Grochowiny z Zakładu Historii XX wieku IHiA poświęcony temu zagadnieniu (w oparciu o jej książkę Toruński Holokaust. Losy żydówek z podobozu KL Stutthof o nazwie Baukommando Weichsel (OT Thorn) w świetle relacji i wspomnień ocalałych ofiar i świadków). 4

5 BADANIA, PROJEKTY, STAŻE Projekty konserwatorskie dr. Kołyszki Dr Marek Kołyszko z Instytutu Archeologii w okresie od 12 maja do 11 czerwca br. przebywał w Stanach Zjednoczonych. Wyjazd odbył się w ramach projektów konserwatorskich Departamentu Dziedzictwa Kulturowego za Granicą i Strat Wojennych, Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, dotyczących zbiorów artystycznych i archiwalnych Muzeum Polskiego w Ameryce (The Polish Musseum of America) w Chicago oraz Archiwa, Biblioteki i Muzea Polonii, Polskiej Misji w Orchard Lake (Polish Mission of the Orchard Lake). Podczas pobytu w Stanach Zjednoczonych dr Marek Kołyszko wygłosił wykłady, wykonał opinie dotyczące zbiorów oraz inwentaryzacje dwóch kwater polskich weteranów na cmentarzach w okolicy Detroit. Z inicjatywy Polish Mission of the Orchard Lake przeprowadził też pierwszy etap badań archeologicznych na terenie dawnej Akademii Wojskowej stanu Michigan (Michigan Millitary Academy) w Orchard Lake. Skanowanie laserowe okolic Resculum Trwają przygotowania do skanowania laserowego (LIDAR Light Detection and Ranging) okolic rzymskiego fortu Resculum w Rumunii. Stanowi on jedną z najnowocześniejszych technik pozyskiwania danych dla numerycznego modelu terenu. Prace te są częścią projektu badawczego finansowanego przez Narodowe Centrum Nauki pt. Rzymski fort Resculum. Funkcja, znaczenie i chronologia rzymskiego osadnictwa na południowo-zachodnim odcinku limesu Dacji Porolissensis, którego kierownikiem jest dr Jacek Rakoczy z Instytutu Archeologii. W trakcie tzw. nalotu rejestruje się prostokątny pas terenu w płaszczyźnie poprzecznej do kierunku lotu. Wyznaczanie powierzchni terenu wykonuje się z samolotu o znanej pozycji, wyznaczonej przez GPS i INS (Inertial Navigation System). Zastosowanie LIDAR-u pozwala na poznanie ukształtowania terenu wraz z pozostałościami dawnych konstrukcji, co jest szczególnie przydatne na obszarach górzystych i zalesionych. Dr Jacek Rakoczy spodziewa się zweryfikowania pod kątem pozostałości rzymskich struktur osadniczych obszaru około 50 km 2 wokół rzymskiego fortu Resculum, który znajdował się na granicy rzymskiej prowincji Dacji. AKTYWNOŚĆ KÓŁ NAUKOWYCH Toruński Tydzień Archiwów W dniach 6-9 czerwca br. odbywał się Toruński Tydzień Archiwów, zorganizowany przez Studenckie Koło Naukowe Archiwistów, Archiwum Akt Dawnych Diecezji Toruńskiej i Instytut Promocji Historii z okazji Międzynarodowego Dnia Archiwów. Wśród wydarzeń znalazły się: wykład dr. hab. Waldemara Chorążyczewskiego, prof. UMK pt. Globalna republika archiwistów, warsztaty genealogiczne w Archiwum Państwowym w Toruniu, zwiedzanie Archiwum Akt Dawnych Diecezji Toruńskiej. 5

6 INNE WYDARZENIA Nowe studia podyplomowe Od października br. w Instytucie Informacji Naukowej i Bibliologii zostaną uruchomione Studia Podyplomowe w Zakresie Publikowania Sieciowego, które dostarczą słuchaczom wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych niezbędnych do zaprojektowania, wykonania i wdrożenia nowoczesnych serwisów informacyjnych. Nabór kandydatów jest już otwarty. Artykuł dr. Dudzika Dr Sebastian Dudzik z Katedry Historii Sztuki i Kultury znalazł się w gronie specjalistów, zaproszonych przez organizatorów 57. Biennale w Wenecji do napisania tekstów, towarzyszących monograficznej wystawie Ryszarda Winiarskiego. Wystawie towarzyszy katalog oraz gazetka ekspozycyjna przygotowana przez organizatorów Biennale. Artykuł dr. Dudzika pt. "Multiplied reflection. Artist a thinker and experimenter" opublikowany został w katalogu wystawy, w gazetce natomiast znalazł się tekst "Performativenees as a genetic value of Winiarski s experiments". Uroczyste podsumowanie i wręczenie nagród 2 czerwca br. w siedzibie Urzędu Marszałkowskiego w Toruniu odbyło się uroczyste podsumowanie i wręczenie nagród laureatom czwartej edycji międzyszkolnego konkursu Opowiadanie małego powstańca - dzieci i młodzież w Powstaniu Warszawskim 1944 roku. Konkursowi patronuje Marszałek Województwa Kujawsko-Pomorskiego, a organizują go wspólnie Fundacja Archiwum i Muzeum Pomorskie Armii Krajowej oraz Wojskowej Służby Polek w Toruniu wraz z Instytutem Historii i Archiwistyki UMK. Promocja książki profesora Sienkiewicza 8 czerwca br. w Muzeum Archidiecezjalnym w Warszawie odbyła się promocja książki prof. dr. hab. Jana Wiktora Sienkiewicza pt. Artyści Andersa, wyd. III, Warszawa Goście z Kijowa na WNH 14 czerwca br. na Wydziale Nauk Historycznych gościli przedstawiciele Wydziału Historycznego Kijowskiego Uniwersytetu Narodowego im. Tarasa Szewczenki: prof. dr hab. Iwan Patrylak - dziekan Wydziału, dr Andrij Rukkas i dr Rusłana Marceniuk oraz Pani Oksana Patrylak z Instytutu Archiwistyki przy Narodowej Bibliotece Ukrainy im. W. Wernadskiego. Goście z Ukrainy wzięli udział w rozmowach dotyczących nawiązania oficjalnej współpracy naukowej i dydaktycznej z naszym Wydziałem. Przeprowadzono także konsultacje dotyczące utworzenia międzynarodowego zespołu badawczego, mającego zajmować się historią stosunków polsko-ukraińskich w XX wieku. Szkolenia z social mediów 20 czerwca br. mgr Przemysław Krysiński (IINiB) poprowadził szkolenie Zarządzanie wizerunkiem w mediach społecznościowych, adresowane do nauczycieli IX Liceum Ogólnokształcącego im. Kazimierza Jagiellończyka w 6

7 Toruniu. Warsztaty o tej samej tematyce zostały przeprowadzone również w dniach czerwca br. w Domu Pojednania i Spotkań im. Św. Maksymiliana Kolbego w Gdańsku. Ich celem było przybliżenie zasad korzystania z nowych form komunikacji, a ich uczestnikami byli uczniowie polskich i niemieckich szkół średnich. Spotkanie absolwentów rocznik czerwca br. miało miejsce spotkanie absolwentów toruńskiej historii (w tym specjalności archiwistycznej) - rocznik W części oficjalnej uczestnicy zostali powitani przez dziekana Wydziału Nauk Historycznych i dyrektora Instytutu Historii i Archiwistyki oraz zwiedzili budynek Collegium Humanisticum, po czym odbyli spacer szlakiem dawnych miejsc spotkań z czasów studenckich: Od Nowa, Latino i Kotwica. Wśród przybyłych absolwentów (ponad 40 osób, czyli prawie połowa rocznika) byli m.in. wykładowcy z Instytutu Historii i Archiwistyki: prof. dr hab. Jarosław Kłaczkow, dr hab. Maciej Krotofil i dr Zbigniew Girzyński. DOKTORATY I HABILITACJE Stopień doktora nauk humanistycznych w dyscyplinie historia: Żaneta Bonczkowska - Sądy ziemskie w państwie zakonu krzyżackiego w Prusach w późnym średniowieczu; promotor: prof. dr hab. Sławomir Jóźwiak; data nadania stopnia: 13 czerwca Stopień naukowy doktora habilitowanego nauk humanistycznych w dyscyplinie historia: Marlena Jabłońska; data nadania stopnia: 13 czerwca Stopień naukowy doktora habilitowanego nauk humanistycznych w dyscyplinie bibliologia i informatologia: Veslava Osińska; data nadania stopnia: 13 czerwca NOWE PUBLIKACJE DOKTORATY Naród bez państwa na drogach do nowoczesności. Książka jubileuszowa w 70. rocznicę urodzin Profesora Szczepana Wierzchosławskiego, red. Magdalena Niedzielska, Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Włocławek. Atlas historyczny miast polskich, t. II: Kujawy, z. 3, red. Roman Czaja, Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Opracowanie: dr Emilia Ziółkowska, mgr Alina Sosnowska, dr Rafał Kleśta-Nawrocki, mgr Piotr Rudera, mgr Krystian Chyrkowski, mgr Małgorzata Lewandowska, mgr Izabela Kujawska, mgr Ewa Jaroszewska, mgr Przemysław Krysiński. 7