EGZAMIN MATURALNY Z J ZYKA POLSKIEGO POZIOM ROZSZERZONY

Transkrypt

1 KOD UZUPE NIA ZDAJ CY PESEL Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpocz cia egzaminu. miejsce na naklejk MPO 2015 dysleksja EGZAMIN MATURALNY Z J ZYKA POLSKIEGO POZIOM ROZSZERZONY DATA: 7 maja 2015 r. GODZINA ROZPOCZ CIA: 9:00 CZAS PRACY: 180 minut LICZBA PUNKTÓW DO UZYSKANIA: 40 Instrukcja dla zdaj cego 1. Sprawd, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 11 stron. Ewentualny brak zg o przewodnicz cemu zespo u nadzoruj cego egzamin. 2. Pisz czytelnie. U ywaj d ugopisu albo pióra tylko z czarnym tuszem/atramentem. 3. Nie u ywaj korektora, a b dne zapisy wyra nie przekre l. 4. Pami taj, e zapisy w brudnopisie nie b d oceniane. 5. Mo esz korzysta ze s ownika poprawnej polszczyzny i s ownika ortograficznego. 6. Na tej stronie oraz na karcie odpowiedzi wpisz swój numer PESEL i przyklej naklejk z kodem. 7. Nie wpisuj adnych znaków w cz ci przeznaczonej dla egzaminatora. MPO-R1_1P-152 Uk ad graficzny CKE 2015 MPO 2015

2 Wybierz jeden temat i napisz wypracowanie. Temat 1. Okre l, jaki problem podejmuje Umberto Eco w podanym tek cie. Zajmij stanowisko wobec rozwi zania przyj tego przez autora, odwo uj c si do tego tekstu oraz innych tekstów kultury. Twoja praca powinna liczy co najmniej 300 s ów. Umberto Eco Historia pi kna Najbardziej znacz cym ruchem literackim i artystycznym wyp ywaj cym z dekadentyzmu by symbolizm, którego poetyka narzuci a pewn wizj sztuki zarazem i wiata. U jego pocz tków umieszcza si dzie o Charles a Baudelaire a 1. Poeta kr y po mie cie przemys owym, handlowym i zmechanizowanym, w którym nikt nie nale y do samego siebie, a ka dy zwrot do wiata wewn trznego wydaje si skazany na niepowodzenie: dzienniki prasowe [ ] sp aszczaj jednostkowe do wiadczenie w ogólnikowych schematach; triumfuj ca w a nie fotografia w okrutny sposób unieruchamia rzeczywisto, utrwala ludzkie oblicze w os upia ym spojrzeniu w obiektyw, odbiera danemu przedstawieniu wszelk aur nieuchwytno ci, zabija zgodnie z s dem wielu wspó czesnych mo liwo wyobra ni. Jak stworzy na nowo szans g bszego i prawdziwszego, intensywniejszego i bardziej tajemniczego do wiadczenia? Esej Edgara Allana Poego 2 Zasady poezji ujmowa teoretycznie pi kno jako rzeczywisto, która zawsze jest gdzie poza nami, poza naszymi wysi kami, a eby je unieruchomi. I w a nie na tle owego platonizmu 3 pi kna zarysowuje si idea pewnego wiata sekretnego, wiata tajemniczych analogii, który ukrywa zazwyczaj tak zwana naturalna rzeczywisto, a który objawia si jedynie spojrzeniu poety. Jak mówi s awny sonet Baudelaire a, Correspondences 4, natura jest jak wi tynia, której ywe kolumny pozwalaj niekiedy ulecie zmieszanym s owom: natura jest lasem symboli. Barwy i d wi ki, obrazy i rzeczy odwo uj si do siebie wzajemnie, objawiaj c nam swoje pokrewie stwa i tajemnicze wspó brzmienia. Poeta staje si szyfrantem owego sekretnego j zyka wszech wiata, pi kno jest ukryt prawd, któr wydobywa on na wiat o. Rozumiemy teraz, dlaczego, je li wszystko posiada moc objawiania, nale y intensyfikowa swoje do wiadczenie w owych obszarach, gdzie zawsze jawi o si jako tabu [ ]; ów rodzaj magicznej to samo ci pomi dzy cz owiekiem i wiatem otwiera nas na pewne uniwersum, znajduj ce si poza wszech wiatem rzeczy rzeczywistych, ods ania nam rodzaj sekretnej duszy rzeczy lub jeszcze lepiej dzia anie poety za spraw poezji nadaje rzeczom walory, jakich wcze niej nie mia y. Je li pi kno wydobyte zostaje z tkanki zwyczajnych zdarze (czy ukrywaj je one, czy odwo uj si do pi kna, które jest gdzie poza nimi), problem polega na uczynieniu z j zyka doskona ego rodka aluzyjno ci. Historia pi kna, red. Umberto Eco, prze. Agnieszka Kuciak, Pozna Charles Baudelaire ( ) francuski poeta i krytyk literacki. 2 Edgar Allan Poe ( ) ameryka ski poeta, nowelista, krytyk literacki epoki romantyzmu. 3 Platonizm tu: idealistyczny system filozoficzny Platona, g osz cy teori idei jako doskona ych prototypów rzeczy b d cych ich niedoskona ym odwzorowaniem. 4 Correspondences sonet Charles a Baudelaire a znany pod polskim tytu em Odd wi ki w t umaczeniu Antoniego Langego. Strona 2 z 11

3 Temat 2. Dokonaj interpretacji porównawczej podanych tekstów. Twoja praca powinna liczy co najmniej 300 s ów. Zygmunt Krasi ski Na Sybir! Sprzed ócz wam znikn jak fala sprzed odzi, Sprzed ócz wam znikn jak ptak, co odlata Sprzed ócz wam znikn jak sen, co odchodzi Odejd od was w niesko czono wiata. Odejd od was cicho, niespodzianie, Odejd od was pewnie noc ciemn. Nikt mi nie ci nie r k na po egnanie I jak z umar ym, nikt nie pójdzie ze mn. Na pró no sk ada b dziecie narady, Pyta si, p acz c: K dy jego droga? Bo wam ukryte zostan me lady, Jak lad dusz, z trumny lec cych do Boga. Lecz nie polec ku wiecznej krainie, Lecz nie odejd ku kwiecistszym brzegom! Kat mnie pop dzi ku Sybiru niegom I pami moja z serc waszych up ynie. Heidelberg, 1845 r. [pierwsza po owa lipca] Jacek Kaczmarski Zes anie studentów Pod wielk map Imperium Odpocz jak kto potrafi Ko czymy blisk Syberi Skrócony kurs geografii pi kto spa mo e po drodze Trudnej jak lekcja historii Na wielkiej pustej pod odze Egzamin wst pny katorgi Najm odszy w map jak w okno Patrzy sczytuj c litery Uk ada drog powrotn Przez bia e wiorsty 5 papieru Zygmunt Krasi ski, Na Sybir!, [w:] ten e, Wiersze. Poematy. Dramaty, Warszawa Wiorsta dawna rosyjska miara d ugo ci (ok m). Strona 3 z 11

4 Dwaj inni usiedli razem Dr cz si w mokrych ubraniach Jak by tu ojcu pokaza Naganne ze sprawowania Ten ci gn buty tar palce Ten nog zdr twia ko ysze Ten jeszcze my li o walce Ten Odysej ju pisze A o dak spity jak bela pi i karabin odrzuci Wie nawet ju w majaczeniach e i tak nie maj gdzie uciec Szynele 6 o wyrok za du e Kij co z wilgoci poczernia Ksi ki tobo ki podró ne Pod wielk map Imperium 1980 r. Jacek Kaczmarski, Zes anie studentów, [w:] ten e, Antologia poezji, Warszawa WYPRACOWANIE na temat nr 6 Szynel m ski p aszcz noszony przez wojskowych, niektórych urz dników i uczniów w carskiej Rosji w XIX i na pocz tku XX wieku. Strona 4 z 11

5 Strona 5 z 11

6 Strona 6 z 11

7 Strona 7 z 11

8 Strona 8 z 11

9 Strona 9 z 11

10 Tabel wype nia egzaminator! Liczba punktów Suma Uzasadnienie przyznania 0 punktów wypowied argumentacyjna A B interpretacja porównawcza A B C. 0 2 D E F G H Strona 10 z 11

11 BRUDNOPIS (nie podlega ocenie) Strona 11 z 11