POLSKA / Zawoja. Zespół Regionalny JUZYNA. Babiogórcy

Transkrypt

1 POLSKA / Zawoja Babiogórcy Zespół Regionalny JUZYNA Zespół działa o przy Babiogórskim Centrum Kultury od 1992 roku prezentując bogaty i ciekawy folklor Górali Babiogórskich. Do zespołu należą dzieci i młodzież z gminy Zawoja. Juzyna - słowo, od którego zespół wziął swoją nazwę, oznacza w tutejszej babiogórskiej gwarze podwieczorek wynoszony w pole pasterzom bydła przez właścicieli powierzonych ich opiece zwierząt. Juzynę przynosiła najczęściej gospodyni lub któraś z kobiet pracujących w gospodarstwie. Składał się na nią zwykle kawałek sera, chleba, czasem placka, niekiedy też garnuszek mleka. Zespół prezentuje pieśni, muzykę, tańce, obrzędy i stroje Górali Babiogórskich ciekawej grupy góralskiej zamieszkującej u północnych podnóży Babiej Góry, najwyższego szczytu Beskidu Żywieckiego. Niegdyś kwitła tu hodowla owiec i bydła, a górskie hale i śródleśne polany od wiosny do jesieni tętniły pasterskim życiem. Chętnie przebywali tutaj także zbójnicy, po których pozostały legendy, pieśni i ufundowana przez nich przydrożna zbójnicka kapliczka w Zawoi Policznem. Pieśni i tańce wykonywane przez Juzynę odtworzone są na podstawie materiałów archiwalnych z końca XIX i początków XX wieku (zgromadzone między innymi w Archiwum Muzeum Etnograficznego im. Seweryna Udzieli w Krakowie) oraz teksty zebrane podczas badań terenowych. Także stroje, w których występują członkowie zespołu, zostały odtworzone na podstawie dokumentacji archiwalnej: opisów, fotografii, rysunków, a także zachowanych eksponatów muzealnych. Główny program zespołu Juzyna, to właśnie inscenizacja dziecięcych zabaw na pastwisku w czasie pasienia bydła. Inne programy sięgają do codziennego życia wsi jak np. bielenie płótna. W swoim repertuarze zespół ma także programy obrzędowe. W okresie bożonarodzeniowym kolędowanie z Dorotą, z Herodami, z Pastuszkami, z Rajem, z Trzema Królami, czy z Turoniem. Natomiast na ostatki Ciągnięcie kloca, a w okresie wiosennym Palenie Judasza i Palenie Sobótki. Zespół ma też w swoim repertuarze wiązankę pieśni karpackich My z Karpat, w którym znalazły się obok polskich, także pieśni słowackie, łemkowskie, bojkowskie i huculskie. Zespół ma na swoim koncie szereg występów nie tylko w rodzimej Zawoi ale także na różnego rodzaju festiwalach i przeglądach zdobywając wielokrotnie pierwsze miejsca. Najważniejsze z nich to: Wojewódzki Festiwal Dziecięcych Zespołów Folklorystycznych "Festiwal Folkloru Górali Polskich" w Żywcu, Międzynarodowy Festiwal Dziecięcych Zespołów Regionalnych "Święto Dzieci Gór" w Nowym Sączu, Przegląd Zespołów Kolędniczych i Obrzędowych "Żywieckie Gody" w Żywcu, Ogólnopolski Przegląd Dziecięcych i Młodzieżowych Grup Kolędniczych Pastuszkowe Kolędowanie w Podegrodziu, "Karnawał Góralski" w Bukowinie Tatrzańskiej, Druzbacka w Podegrodziu, Sabałowe Bajania w Bukowinie Tatrzańskiej, Wstążka Krakowska, Ogólnopolskie Spotkania Folklorystyczne O Łowicki Pasiak w Łowiczu, Międzykulturowy Przegląd Folklorystyczny Zagłębie i Sąsiedzi w Dąbrowie Górniczej, Międzynarodowy Festiwal Folkloru Ziem Górskich w Zakopanem. Zespół występował również na Słowacji, Ukrainie, Łotwie, Węgrzech oraz we Francji i Austrii. Uczestniczył też w wielu programach telewizyjnych i radiowych. Zespól został odznaczony: Medal Europejskiej Fundacji Miast Karnawałowych (1999 r.) Laur Babiogórski przyznany za szczególne zasługi przez Stowarzyszenie Gmin Babiogórskich za szczególną wierność w odtwarzaniu i kultywowaniu folkloru Górali Babiogórskich (2002 r.) Nagroda Ford Motor Company za zachowanie babiogórskiego folkloru oraz podkreślenie własnej tożsamości regionalnej (2002 r.) Nagroda Starosty Suskiego za osiągnięcia w dziedzinie twórczości artystycznej upowszechniania kultury i ochrony dziedzictwa kulturowego (2003 r.) Przyznanie przez Stowarzyszenie Łączy nas Babia Góra marki produkt lokalny w kategorii Zespół Regionalny (2006 r.) Kierownikiem zespołu jest Janina Bucka, choreografem Krystyna Kołacz, kierownikiem artystycznym etnograf dr Urszula Janicka-Krzywda.

2 POLSKA / Legnica Łemkowie Łemkowski Dziecięcy Zespół Pieśni i Tańca KYCZERKA KYCZERA to organizacja młodzieży łemkowskiej z terenu Legnicy i okolic. Działa od 1992 roku jako stowarzyszenie społeczno kulturalne. Do głównych celów stowarzyszenia należy ratowanie i propagowanie kultury łemkowskiej, inspirowanie badań naukowych w zakresie łemkoznastwa, prowadzenie działalności dokumentacyjnej, podejmowanie działań mających na celu przełamywanie stereotypów i uprzedzeń narodowościowych i in. Dwudziestoletni dorobek stowarzyszenia to ponad 400 młodych ludzi zaangażowanych w prace na rzecz społeczności lokalnej, kilkaset koncertów, liczne imprezy kulturalne, wystawy, konferencje naukowe, konkursy dla dzieci i młodzieży, Międzynarodowy Festiwal Folklorystyczny Świat pod Kyczerą i wydawnictwo. Zespół prowadzi jedyne w Polsce Centrum Kultury Łemkowskiej z własną biblioteką, archiwum i izbą etnograficzną. Jest obecnie jedynym zespołem propagującym folklor łemkowski zarówno w formie autentycznej jak i stylizowanej. Koncertował niemal w całej Europie. Wielokrotnie nagrywał dla Polskiego Radia i Telewizji. Za całokształt swej działalności artystycznej nagrodzony został m.in. Nagrodą im. Oskara Kolberga, dyplomem Ministra Kultury, zaś jej kierownik Jerzy Starzyński (ur r.) od 20 lat zajmujący się badaniami terenowymi dotyczącymi łemkowskich pieśni tańca m.in. Medalem Ministra Gloria Artis Zasłużony Kulturze. Łemkowski Zespól Pieśni i Tańca Kyczera składa się z kapeli oraz dwóch grup taneczno-wokalnych: młodzieżowej i dziecięcej Kyczerki. Kyczerka jest dziecięcą grupą łzpit Kyczera utworzoną w 2004 roku. W ramach działalności Kyczerki dzieci uczą się tradycyjnych pieśni, tańców i zabaw dziecięcych z Łemkowyny. Swój dorobek KYCZERKA miała okazję prezentować na łemkowskich watrach i festiwalach w Polsce i na Słowacji. Obecnie do zespołu należy ponad 30 dzieci. Kierownikiem zespołu jest Jerzy Starzyński.

3 POLSKA / Kraków REGION: Podhale Dziecięcy Zespół Góralski MALI HAMERNICY Dziecięcy Zespół Góralski MALI HAMERNICY powstał roku. Jest Zespołem amatorskim. Działa przy Nowohuckim Centrum Kultury w Kultury. Członkami Zespołu są dzieci i młodzież w wieku od 5 do 15 lat, w różny sposób spowinowaceni z rodami góralskimi. Do tej pory dał prawie 600 koncertów, prezentując w formie autentycznej folklor Skalnego Podhala. Przedstawia następujące programy artystyczne: Nad potokiem, Mali kolędnicy, Pasenie gęsi, Zabawiacka, Majowe kwiotecki, Polak Papieżem, Mała szopka, Na naskom nucicke, Jasełka Góralskie. Zespół jest wielokrotnym laureatem Przeglądów Krakowskich, festiwali: w Żywcu, Bukowinie, Poroninie, Rabce, Stalowej Woli, Przemyślu i innych festiwali dziecięcych w Polsce i za granicą. Odbył dwadzieścia siedem wojaży, m. in. do Bułgarii, na Słowację, do Niemiec, na Węgry, do Estonii, do Rosji, do Serbii i do Watykanu. Jest posiadaczem Medalu Pomocnej Dłoni, Medalu Festiwalu Papieża nam Polska dała, Medalu 10-lecia Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy oraz Odznaczeniem Honoris Gratia. MALI HAMERNICY koncertują społecznie w domach opieki społecznej, domach dziecka, dla swoich rówieśników, działając w akcji Trza mieć serce, rozpoczęły akcję Dla dzieci z wrodzonymi wadami serca, propagują własny apel Folklor-Przyroda-Ekologia powierzając dzieciom opiekę nad ogródkami i zieleńcami. Realizują Lekcje z Folklorem Ponadto biorą udział w takich imprezach jak: Dzień Matki, Dzień Babci i Dziadka, Dzień Dziecka, Dzieci Dzieciom, Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy itp. Zespół posiada nagrania w Radio i Telewizji Polskiej, w krajach w których przebywał oraz własne. Kierownictwo Zespołu i choreografia: Anna i Kazimierz Lassakowie założyciele zespołu Zasłużeni Działacze Kultury

4 POLSKA / Podegrodzie Lachy Zespół Regionalny MAŁE PODEGRODZIE Dziecięcy Zespół Regionalny Małe Podegrodzie powstał w 1954 r. przy Szkole Podstawowej w Podegrodziu z inicjatywy Kazimierza Głuca i Komitetu Rodzicielskiego. Początkowo działał przy świetlicy szkolnej jako kółko taneczne ze szczególnym naciskiem na tańce podegrodzkie. Od 1954 r. do 1970 działa uczestnicząc aktywnie w życiu kulturalnym, biorąc udział w turniejach zespołów regionalnych oraz harcerskich. W 1970 r. ulega rozwiązaniu, a w 1975 r. zostaje reaktywowany z inicjatywy p. Kunegundy Waśko jako zespół Małe Podegrodzie. Na przestrzeni półwiecza z zespołem pracowali: KAZIMIERZ GŁUC prowadzi zespół w latach , JERZY WIKTOR 1966, JAN ZARZEKA , KUNEGUNDA WAŚKO oraz , KRZYSZTOF SUŁKOWSKI , ZOFIA SUŁKOWSKA , MAŁGORZATA LIBER - od 2004 do chwili obecnej. Repertuar zespołu bogaty jest w różnorodne śpiewy i przyśpiewki podegrodzkie, zabawy dziecięce, oraz tańce: surok, siadany, cięta polka, krzyżok, szewc, polka z przyśpiewkami, krakowiaki czy walczyk. Bogata ornamentyka strojów zachwyca swym pięknem. W ciągu 60 lat swej działalności zespół uświetnił swoimi występami szereg uroczystości szkolnych, gminnych, wojewódzkich i krajowych. Uczestniczył w wielu festiwalach i przeglądach odnosząc sukcesy. Ponadto zespół uczestniczył w wielu uroczystych mszach św. między innymi podczas: kanonizacji bł. Kingi w Starym Sączu celebrowanej przez papieża Jana Pawła II ORAZ beatyfikacji O. Stanisława Papczyńskiego w Licheniu. Członkowie zespołu biorą corocznie udział w konkursach promujących obrzędy i kulturę ludową: konkurs gwary Lachowskie Godonie, przeglądy grup kolędniczych oraz konkursy podłaźniczek gdzie często zajmują czołowe miejsca. Niejednokrotnie zespół wspomagał swoimi występami akcje charytatywne : tj.: WIELKA ORKIESTRA ŚWIĄTECZNEJ POMOCY, festyny charytatywne. We wrześniu 2000 r. Zespół nagrał swoją pierwszą płytę a lutym 2014 r. drugą. Aktywność Małego Podegrodzia to również nawiązywanie kontaktów i przyjaźni z innymi zespołami, poznawanie kultury innych regionów oraz innych krajów. Podczas Święta Dzieci Gór w 2005 r. zespół nawiązał znajomość z Małymi Huculętami z Ukrainy i zespołem Sardarapat z Armenii co zaowocowało występem tychże zespołów w Podegrodziu podczas uroczystości odpustowych ku czci św. Jakuba. W 2006 r. członkowie zespołu gościli przez kilka dni serbski zespół Dymitrije Tucowić. Oba zespoły występowały w Piwnicznej i Gliczarowie, a równocześnie zwiedziły Szczawnicę, Niedzicę i Skansen w Nowym Sączu. Równie ważne są przyjaźnie z polskimi zespołami Mali Glicerowianie i Mali Bukowianie. Wzajemne odwiedziny w Podegrodziu i Gliczarowie obfitują w zwiedzanie obu miejscowości, wspólne występy, ogniska oraz mecze piłki nożnej. To już trzecie pokolenie Podegrodzian. Obecnie zespół pracuje w dwóch grupach młodsza obejmująca I i II klasę szkoły podstawowej oraz starsza w której tańczą uczniowie klas III - VI szkoły podstawowej, a także I III gimnazjum. Obecnie zespól liczy 85 członków. Zespół sprawnie działa i funkcjonuje dzięki dużemu zaangażowaniu i aktywności rodziców. Kierownikiem zespołu jest Małgorzata Liber.

5 POLSKA / Sadek-Kostrza Lachy Szczyrzyckie Dziecięcy Zespół Regionalny PNIOKI Zespół Regionalny PNIOKI powstał w 2004 roku i działa przy Zespole Szkół im. Jana Pawła II w Sadku Kostrzy; gmina: Jodłownik, powiat: limanowski niedaleko Krakowa. Do zespołu należy 62 dzieci i młodzieży w wieku 9-15 lat. Członkowie zespołu kultywują pieśni, tańce, zabawy i gwarę regionu Lachów Szczyrzyckich. Najpopularniejsze tańce, które zespół wykonuje to: chodzony, ogrodnik, przepiórka, kowal, szewc, pasterka, suwana. Tańcom, śpiewom i zabawom zespołu towarzyszy tradycyjna dla tego regionu kapela w składzie: skrzypce prym, skrzypce sekund, kontrabas, trąbka, klarnet. Zespół Regionalny PNIOKI w 2009 roku uczestniczył w Międzynarodowym Festiwalu Dziecięcych Zespołów Regionalnych Święto Dzieci Gór w Nowym Sączu, trzykrotnie otrzymał wyróżnienie na Karpackim Festiwalu Dziecięcych Zespołów Regionalnych w Rabce za programy: Jak to przed weselom Kaśki było, Na wygonie pod lascom, Przy plecioniu batów. W 2010 r. zdobył I miejsce w Międzykulturowym Festiwalu Zagłębie i Sąsiedzi w Dąbrowie Górniczej; a w 2012 r. uzyskał I miejsce w Krajowym Festiwalu Kultury Młodzieży Szkolnej w Mrzeżynie; pięciokrotnie był także laureatem I miejsca w Powiatowym Festiwalu Limanowska Słaza. Kierownik zespołu: Halina Gocal Instruktor zespołu: Maria Wójtowicz Kierownictwo muzyczne: Mateusz Frys

6 POLSKA / Nowy Sącz Lachy Sądeckie Zespół Regionalny SĄDECZOKI W zespole rozwija swoje zainteresowania ponad dwieście dzieci i młodzieży w wieku od 5 do 23 lat z Nowego Sącza i okolic. Zespół prezentuje tańce Lachów sądeckich i szczyrzyckich, Górali łąckich, suity tańców lubelskich, rzeszowskich oraz tańce narodowe. Sądeczoki mają na swoim koncie liczne koncerty na scenach zagranicznych: we Francji, Włoszech, w Belgii, Czechach, Anglii, Austrii, Hiszpanii, Turcji, Rosji, Jugosławii, Chorwacji, Niemczech, Ukrainie, Rumunii, Bułgarii, Norwegii, Macedonii, Słowacji oraz na Węgrzech. Zespół uczestniczył również w wielu festiwalach folklorystycznych zdobywając liczne nagrody i wyróżnienia. Dokonał także nagrań dla radia oraz TVP program 1, Telewizji Polonia, Telewizji Puls, TV Trwam oraz Naszej Telewizji Sądeckiej. W swoim dorobku ma nagranie kaset magnetofonowych Płynie od Sąca piosnecka, Płacze Jezus mały, płyt CD Piękna jest sądecka ziemia, O gwiazdo Betlejemska, Na zawsze w naszych sercach Dziękujemy Ci Ojcze Święty, Nie było miejsca dla Ciebie, Jedną dolinecką, Na sądecką Nutę, Nie dałbym Cię Sączu, Od Sąca oraz płyt DVD Sądeczoki mają już 25 lat, Jubileusz srebrem malowany oraz Sądeczoki. Kierownik Zespołu: Barbara Sławecka. Choreografia: Barbara Sławecka, Marlena Bulanda, Małgorzata Grodzka Kądziołka. Kierownik muzyczny: Jan Zygmunt. Nauka gry na instrumentach: Andrzej Filas, Krzysztof Repetowski, Gabriela Stanny. Akompaniament: Joanna Bodziony. Kostiumy: Halina Olesiak.