Czas na Londyn! Elżbieta Dzikowska. W Drohiczynie, gdzie Bug płynie... Zielony Guinness Miłosz Brzeziński. Krok bliżej do piekła.

Transkrypt

1 ISSN/1897/970X magazyn pokładowy wpodrózy sierpień 2012/60 Zielony Guinness Miłosz Brzeziński Krok bliżej do piekła Elżbieta Dzikowska W Drohiczynie, gdzie Bug płynie... Czas na Londyn!

2

3 Walory użytkowe: Jakość obrazu: 3-calowy dotykowy ekran szerokokątny 24-krotny LCD (920,000 punktów) dla łatwego kadrowania ujęć, przeglądania i prezentowania zdjęć, funkcja dotykowej migawki, dotykowy AF dla automa- tycznego ustawiania ostrości na obiekt dotknięty na ekranie aparatu, inteligentna panorama, funkcja dostosowywania zakresu dynamicznego HDR Backlight Adjustment, detekcja twarzy oraz technologia kompensacji cienia. zoom optyczny ( mm*), technologie ihs, pozwalają- ce uzyskać oczekiwaną jakość obrazu niezależnie od warunków fotografowania i filmowania, 16-megapikselowy sensor backlit CMOS (BSI) dla wysokiej rozdzielczości i doskonałej jakości pełnowymiarowych filmów, zdjęć i wydruków, nawet przy fotografowaniu w słabych warunkach oświetleniowych, stabilizacja obrazu filmowego Multi-motion Movie IS.

4 12 Królewska twierdza Bobolice, odbudowana z ruin, jest już dostępna dla turystów. 6 W Podróży 24 W Drohiczynie, gdzie Bug płynie Zamek jak marzenie Tu się kręci! Anglia na medal Ahoj, przygodo! Ekspresem przez świat INTERCITY Nad morze z placem zabaw Bilet kup przez telefon Festiwalowe lato Europa z Intercity Talent w rękach Śladami Madame M. W cieniu mistrza Biznes Nowa kolej Na tropie dźwięku Psychologia Krok bliżej do piekła Ekologia Zielony Guinness 33 PKP Intercity partnerem polskiej prezydencji w Grupie Wyszehradzkiej Styl życia Perła wśród kamieni Szum zaklęty Spis treści 4

5 Na okładce: Most Milenijny w Londynie Most Milenijny (Millennium Bridge) to wiszący most w Londynie nad Tamizą przeznaczony dla pieszych. Był dwukrotnie otwierany. Po raz pierwszy 10 czerwca 2000 r. Ze względu na silne wibracje przy dużej liczbie użytkowników za dwa dni go jednak zamknięto. Przeprawę udostępniono ponownie po przebudowie 22 lutego 2002 r. W tle Katedra Świętego Pawła (St Paul s Cathedral) jeden z najbardziej znanych kościołów anglikańskich w Wielkiej Brytanii. Budowlę wieńczy kopuła o średnicy 50 metrów, która jest jednym z najbardziej charakterystycznych elementów architektury Londynu. Katedra była miejscem wielu słynnych pogrzebów (np. admirała Nelsona, księcia Wellingtona i Winstona Churchilla). Pogrzeby, śluby i inne ceremonie kościelne brytyjska rodzina królewska organizuje zazwyczaj w Westminster Abbey, ale to właśnie w katedrze św. Pawła odbył się ślub księcia Walii Karola Windsora i lady Diany Spencer. fot. istockphoto.com wpodrózy W Podróży Magazyn pokładowy PKP Intercity S.A. tel wpodrozy@kow.com.pl Reklama: dyrektor marketingu i sprzedaży: Agnieszka Rowińska tel , , agnieszka.rowinska@kow.com.pl, reklama@kow.com.pl Styl życia w liczbach Relaks wspaniały Tyle słońca! Niebo w gębie Viva pizza! Sport Czas na Londyn! Uzależniony od rywalizacji Sportowe michałki Mam swoje miejsce w historii Nauka Czy wiesz, że... Ale historia! kultura Wieje nudą Po raz pierwszy w Polsce! Druga gitara na świecie Mozart w Oliwie redaktor naczelna: Ewa Nowaczyk-Przybylak sekretarz redakcji: Agnieszka Pietrzak na stałe współpracują: Elżbieta Dzikowska, wybitna podróżniczka, pisarka i historyczka sztuki oraz Miłosz Brzeziński, trener biznesu dziennikarze: Lidia Adamczyk-Majdecka, Hanna Czerska, Maciej Dutkiewicz, Michał Elmerych, Robert Gaik, Maciej Faryna, Maurycy Keller, Katarzyna Pełka, Wojtek Piekarski, Beata Rayzacher, Błażej Torański, Adam Węgłowski współpraca: Wiesława Barańska skład i łamanie: Łukasz Rosiński korekta: dr Barbara Pędzich, Uniwersytet Warszawski Redakcja stron PKP Intercity S.A.: Walerian Ignasiak, Andrzej Skwarek Wydawca: KOW sp. z o.o. Al. Jerozolimskie 140, Warszawa tel Druk: STUDIO HORN S.J Redakcja nie odpowiada za treść reklam i nie zwraca materiałów niezamówionych, zastrzega sobie prawo do dokonywania skrótów, adiustacji i zmian w nadesłanych tekstach oraz do przedruku artykułów ze wskazaniem ich źródła. spis treści 5

6 W DROHICZYNIE, GDZIE BUG PŁYNIE Elżbieta Dzikowska Magiczna nazwa, magiczne miejsce, trzeba tylko poruszyć wyobraźnię. Najlepiej wspiąć się na Górę Zamkową i rozejrzeć dookoła. Z jednej strony miasto dumne swoją przeszłością, z drugiej Bug wijący się malowniczymi zakolami. DROHICZYN

7 D rohiczyn miasto niegdyś bogate i ważne bez względu na to, w jakich znajdowało się granicach, dzisiaj liczące ledwie dwa tysiące mieszkańców drżących o pracę jeśli nie wyjechali szukać jej za krajem; miasto ludzi niezamożnych, ale z jakże szlachetną podlaską duszą, niezależnie od tego, z jakiej wywodzą się grupy etnicznej i wiary. Stolica Podlasia Tak właśnie było, niegdyś to Białystok należał do województwa podlaskiego, którego stolicą był Drohiczyn, choć dziś jest odwrotnie. Dzieje grodu są długie. Sprzyjało mu położenie nad Bugiem ważną przed wiekami trasą handlową. Spławiano nim towary na Ruś; łączył nawet pośrednio Bałtyk z Morzem Czarnym. Już w XI w. była tu ponoć komora celna, znaleziono w okolicy nawet monety arabskie. To atrakcyjność transportowa sprawiała zapewne, że gród przechodził z rąk do rąk, a to drogą wojen, a to kupna. Władali nim Rusini, Litwini, Panorama Drohiczyna. W centralnym punkcie bazylika katedralna Trójcy Przenajświętszej. książęta z Mazowsza, dopiero w 1569 r. został włączony do Korony. Było to od zawsze miasto pogranicza, plądrowali je Jadźwingowie, Tatarzy, Węgrzy, Krzyżacy. Jego dobry czas to wiek XVI, w 1520 r. król Zygmunt Stary mianował Drohiczyn stolicą województwa podlaskiego. Miasto miało wówczas aż 77 rzemieślników szewców, krawców, kuśnierzy, postrzygaczy sukna, kowali, mieczników, a także rybaków (również zaliczanych wówczas do rzemieślników). Posiadało dwa młyny, a na początku następnego stulecia trzy kościoły, pięć cerkwi i cztery klasztory. Po szczytowym rozkwicie w XVII stuleciu nastąpił jego upadek na skutek agresji wojennych ze strony naszych wielkich dzisiaj przyjaciół Szwedów, którzy tak zniszczyli Polskę, że nie miała już siły osłabiona też przez Sasów oprzeć się później zaborcom. Zrujnowali też bezpowrotnie Drohiczyn, przez 17 tygodni jak zapisała ksieni zakonu benedyktynek Elżbieta Chronowska paląc miasto i mordując mieszkańców. Stolicą Podlasia pozostał jednak aż do pierwszego rozbioru Polski. Drohiczyn w literaturze Jak wyglądał Drohiczyn w końcu XIX stulecia, czyli pod zaborem rosyjskim, możemy się dowiedzieć z opowiadania Stefana Żeromskiego Mogiła. Poza tym autor, nauczyciel w niedalekim dworze, tak opisuje w Dzienniku ówczesny Drohiczyn: Wjechaliśmy do miasta pod stromą górę. Co za rozczarowanie! Najbiedniejsza mieścina, jaką wyobrazić sobie można. A w powieści Uroda życia są takie zdania: W rynku stał jeden kościół waląc się w gruzy, poniżej widać było ogromny klasztor, również w gruzach. Na uboczu kwitł kościół gotycki, zamieniony na cerkiew prawosławną za pośrednictwem umieszczenia bań bizantyńskich na jego wieżach dalej jeszcze jakaś świątynia osypiskami swymi dodawała malowniczości temu grodowi Od tych drohiczyńskich ruin biła wzniosłość. To się pamięta Pamięta się w Drohiczynie głównie to, co dobre, co przyczyniło miastu sławy. Więc przede wszystkim koronację księcia wołyńsko-halickiego Daniela Romanowicza na władcę Rusi. Dopełnili tej ceremonii w 1259 r. legat papieski Opizon i biskup krakowski Prandota, a przybyło do Drohiczyna liczne grono książąt, bojarów i polskich rycerzy. Co prawda Daniel nawrócony z tej okazji na katolicyzm powrócił później do prawosławia, ale nie o wiarę chodzi, lecz o splendor ceremonii, najważniejszej do roku 1999, kiedy to przybył do nadbużańskiego miasta Jan Paweł II i odprawił na łąkach nabożeństwo ekumeniczne. Chwalebnym wspomnieniem jest też udział chorągwi drohickiej w bitwie pod Grunwaldem. Dowodził nią osobiście wielki książę litewski Witold, wówczas władca drohickiej warowni, którą sobie ponoć wielce upodobał. Były jednak i momenty mniej sławne. Oto w latach Drohiczyn należał do rycerskiego zakonu Braci Dobrzyńskich. Mieli bronić Podlasia przed napadami pogańskich Prusów i Litwinów, a sami (co do jednego) zginęli od oręża Tatarów. Drohiczyn słynął również z wysokiego poziomu szkolnictwa, najpierw jezuickiego, potem prowadzonego przez pijarów. Jezuickie Collegium Nobilium ukończył m.in. franciszkanin Gaudenty Żera, który w 1797 r. wydał zbiór anegdot Vorago rerum czyli Torba śmiechu, Groch z kapustą, A każdy pies z innej wsi jeden z tytułów przywodzi mi na myśl moje przewodniki Groch i kapusta. W czasach późniejszych uczyli się w Drohiczynie m.in.: ks. Franciszek Jakub Falkowski (twórca języka migowego), Józef Ignacy Kraszewski, Wojciech Anzelm Szweykowski (pierwszy długoletni rektor Uniwersytetu Warszawskiego) i Daniel Olbrychski, którego imieniem nazwano miejscowe kino. To co pozostało: katedra Kiedy wjeżdża się do miasta o niskiej, niekoniecznie pięknej zabudowie, ma zrazu się wrażenie, że to niezbyt duża wieś. I nagle wyrastają przed nami budowle, których rozmiary zupełnie do tego miejsca nie przystają, zaświadczając, że polska 7

8 Katedralny ołtarz główny Kościół franciszkanów pod wezwaniem Najświętszej Maryi Panny kiedyś musiało tu tętnić całkiem inne życie. Po zamku zachowała się jedynie nazwa Góry Zamkowej, z której roztacza się przepiękny widok na zakole Bugu. Przetrwały za to trzy kościoły i cerkiew, chociaż nie w pierwotnej formie ich architektura, odnawiana wprawdzie, na zewnątrz się zachowała. Zacznijmy od kościoła pojezuickiego, czyli katedry, niewielki Drohiczyn jest bowiem siedzibą biskupstwa (biskup rezyduje w dawnej siedzibie Collegium Nobilium) tudzież potężnego seminarium. Sądząc z metryki (obecna świątynia została zbudowana po potopie szwedzkim, który pozbawił miasto poprzedniej), katedra winna być pięknym kościołem barokowym z bogatym jak czas przykazał wystrojem. Ale gdzie tam! Ołtarz główny powstał dopiero w latach 60. XX w., z dwiema zaledwie oryginalnymi figurami (zamiast 36 dawnych barokowych rzeźb). Stało się tak z powodu następnych potopów, najpierw sowieckiego z 1939 r., kiedy to urządzono w katedrze stajnię i spalono albo wywieziono co się dało. Z bogatej biblioteki zawierającej ponad dwa tysiące woluminów ocalał tylko jeden wydane w 1558 r. mowy św. Jana Chryzostoma, z których sołdaci wyrywali kartki, by skręcać z nich papierosy, ale że papier był czerpany i źle się palił wyrzucili księgę; na szczęście ktoś ją znalazł i przechował, toteż mogłam ją zobaczyć i sfotografować w Muzeum Diecezjalnym. Następny był potop niemiecki, kiedy w katedrze urządzono strzelnicę, nie oszczędzając jej murów. I Napoleon się zachwycił Na miejscu dzisiejszego kościoła franciszkanów stała świątynia, w której ukoronowano Daniela Romanowicza. Obecny kościół, tak jak katedra, wzniesiono po potopie. Jego losy też są nienajlepsze: wkrótce zaczął popadać w ruinę, w klasztorze urządzono zaś więzienie i koszary. Za sowietów był w kościele horrendalny śmietnik albo po prostu kloaka, jak to określił pan Tadeusz Bujno, geodeta, naczelnik miejscowej straży pożarnej, pasjonat dziejów Drohiczyna, a zarazem mój znakomity przewodnik po mieście. Z barokowego wyposażenia ostał się ołtarz główny, wypełniający faliście całe prezbiterium, Polska 8

9 Kościół benedyktynek pod wezwaniem Wszystkich Świętych i ledwie kilka z kilkunastu bocznych wszystkie (przypisywane szkole wileńskiej) przywróciła do życia rekonstrukcja po wojennych przeżyciach. Z kościoła benedyktynek, osiadłych tu od XVII w. (obecna świątynia jest o stulecie późniejsza), drohiczynianie są szczególnie dumni. Powiadają, że gdy przejeżdżał tędy Napoleon, tak się nią zachwycił, że postanowił zbudować jej kopię we Francji. Najpiękniejsza jest harmonijnie rozfalowana fasada, przypisywana znakomitemu architektowi Jakubowi Fontanie. Kościół, jak biały klejnot, stoi na wzgórzu. Już z daleka widać jego charakterystyczną sylwetkę. Niedaleko stąd jest ciekawy cmentarz, gdzie mają groby katolicy, prawosławni, protestanci. Pośmiertny ekumenizm. U Mikołaja Cudotwórcy Ale nie tylko pośmiertny. Teraz także żyją tu w zgodzie katolicy i prawosławni, których jest ok. 40 proc. Niedaleko Drohiczyna znajduje się Grabarka, jakby Częstochowa prawosławia. Właśnie tu 19 sierpnia odbywa się największe święto, na które podążają pielgrzymki z całego kraju, znosząc krzyże stoi ich tutaj już kilka tysięcy. W Drohiczynie zachowała się cerkiew pw. św. Mikołaja Cudotwórcy, wzniesiona dla bazylianów, następnie unicka, potem przeszła w ręce prawosławnych, którzy by to było oczywiste dostawili na jej dachu kopułki. Usunięto wtedy także boczne ołtarze i ambonę, bo nie przystawały do nowej wersji. Ksiądz mnie o wyznanie nie pytał, życzliwie oprowadził i po- Wycieczki rowerowe z hotelem Hyatt Regency Warsaw reklama Hyatt Regency Warsaw to jedyny hotel w Warszawie, który zaplanuje dla Ciebie wyjątkową wycieczkę rowerową w najciekawsze miejsca w stolicy! Hotel przygotował ofertę promującą wyprawy rowerowe trasą polskich Rezydencji Królewskich. W pobliskim parku Łazienek można zwiedzić Pałac na Wyspie, a jadąc Traktem Królewskim w stronę Starego Miasta, odwiedzić Zamek Królewski. W kierunku południowym natomiast można dojechać do Wilanowa i barokowej rezydencji króla Jana III Sobieskiego. Hotel oferuje swoim gościom możliwość wypożyczenia na miejscu rowerów oraz przygotował profesjonalne mapki z oznaczeniem szlaków turystycznych po Warszawie. Dodatkowo, Hyatt Regency Warsaw proponuje specjalny Piknikowy Pakiet, aby goście mogli w pełni cieszyć się urokiem okolicznych parków w letnie, słoneczne dni. Pakiet obejmuje całodzienne wypożyczenie rowerów, kosz wyśmienitych smakołyków, a nawet koc piknikowy! Kosz piknikowy zawiera wybór śródziemnomorskich antipasti, sałatek, mięs, serów i owoców, a także świeżo upieczony chleb oraz ekologiczny miód pochodzący z hotelowej pasieki. Hyatt Regency Warsaw, ul. Belwederska 23, Warszawa, tel , fax

10 zwolił sfotografować wnętrze pomalowane (choć powinno się pewnie, bo to ikony, użyć słowa napisane ) niezbyt dawno przez Greka, który okazał się uczniem Jerzego Nowosielskiego z Krakowa; dobrze, ale gdzie mu tam do mistrza! Wszystko w cerkwi jest nowe, tylko ikonostas dawniejszy, przeniesiony z okolicy. Powód wystroju świeżej daty oczywisty Sowieci zniszczyli co się dało i założyli w cerkwi rzeźnię. Teraz zbudowano w mieście drugą cerkiew, którą maluje ten sam polski Grek. Muzeum Diecezjalne w Drohiczynie Znajduje się przy kościele franciszkanów. To placówka o niesamowitej wartości, koniecznie trzeba ją odwiedzić. Poza wspaniałą kolekcją ksiąg zgromadzono tu niezwykle cenny zbiór ornatów, a specyfiką są wykonane z pasów słuckich. Są tu też kosztowne monstrancje i kielichy, wśród których znalazł się skromniejszy, za to historyczny, bo należący kiedyś do wygnańców syberyjskich. Duchownemu tak tam było zimno w dłonie, że zainstalowano przy kielichu podgrzewacz. Obok też wygnańcza monstrancja wykonana z blachy zestrzelonego samolotu. Elżbieta Dzikowska historyk sztuki, sinolog, reżyser i operator filmów dokumentalnych. Autorka m.in. popularnej serii książek podróżniczych Groch z kapustą, czyli podróże po Polsce (wyróżnionych w 2006 r. prestiżową nagrodą Bursztynowego Motyla im. Arkadego Fiedlera), albumów z serii Wyprawy marzeń Mongolia, Norwegia, Indie i Bieszczady. Wraz z mężem Tonym Halikiem nagrała ok. 300 filmów z serii Pieprz i wanilia. Polska 10 Nie majętność, lecz jakość życia Dzisiaj Drohiczyn choć to stolica dekanatu jest biedny i bezrobotny, może tylko wspominać dawną świetność. Muzeum Diecezjalne jest jednym z najcenniejszych w Polsce. Nie bez powodu twierdzi się, że na jednego drohiczynianina przypada najwięcej w kraju zabytków, a okolica jest tak piękna, że nakręcono tu już kilka filmów, m.in.: Sanatorium pod klepsydrą, Nad Niemnem, Panny z Wilka. Mieszkańcy są dumni ze swego miasta, a ludzie to niezwykli. Podlasiacy. Życzliwi i serdeczni, nie majętność jest dla nich ważna, lecz jakość życia. Spędziłam noc w zagrodzie agroturystycznej ukrytej w głębi pobliskiego lasu. Jej właścicielom nie cni się do miasta, uprawiają trochę pola, hodują kury na podwórku (wyśmienita jajecznica!), mają kilkanaście kóz, a z ich mleka robią pyszne sery; przed domem mnóstwo kwiatów i niewielki skansen. Niedrogo. Świetny relaks dla zabieganego mieszczucha, polecam. Po spotkaniu w domu kultury od pani Uli dostałam własnoręcznie wyhaftowaną poduszkę, od pszczelarza z okolicy słoik wyśmienitego miodu, a od innej jeszcze drohiczynianki najprawdziwszą nalewkę, której na miejscu na cześć donatorki zdegustowałam co nieco. Gdzie ludzie mają większe serce aniżeli na Podlasiu? Zapraszam do Drohiczyna. Gdzie Bug płynie fot. E. Dzikowska, UM w Drohiczynie

11

12 T wierdza leży na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej i należy do systemu umocnień zwanego Orlimi Gniazdami, które chroniły zachodnią granicę państwa od strony Śląska. Wybudował ją król Kazimierz Wielki w połowie XIV wieku. Na przestrzeni wieków wielokrotnie zmieniała właścicieli, od XV wieku nieprzerwanie pozostaje w prywatnych rękach. Obecnie należy do rodziny Laseckich. Bobolice nie raz były oblegane przez wojska nieprzyjacielskie od czasu potopu szwedzkiego systematycznie popadały w ruinę. Gdy w 1683 r. król Jan III Sobieski w drodze do Krakowa miejsca koncentracji wojsk polskich przed odsieczą wiedeńską zatrzymał się w zamku w Bobolicach, jego orszak musiał nocować w namiocie. Twierdzę użytkowano mimo jej kiepskiego stanu jeszcze w XVIII w. Wydawało się, że zamek królewski w Bobolicach lata swojej świetności ma już dawno za sobą. Tymczasem pod koniec XX w. rodzina Laseckich postanowiła ocalić ten wyjątkowej klasy zabytek przed całkowitą zagładą. Na zlecenie przedstawicieli rodziny senatora Jarosława W. Laseckiego i jego brata Dariusza Laseckiego, przy pomocy najlepszych polskich ekspertów i naukowców, przeprowadzono rekonstrukcję zamku. Prace nad odbudową twierdzy trwały 12 lat i zakończyły się w 2011 r. Dziś Bobolice zostały udostępnione turystom. Obecnie powstaje tu muzeum i centrum obsługi ruchu turystycznego. U podnóża zamku znajduje się hotel, restauracja specjalizująca się w tradycyjnej, jurajskiej kuchni i popas rycerski miejsce, w którym można odpocząć czy zorganizować piknik rodzinny. Tu naprawdę warto przyjechać! (en) Zamek jak marzenie Królewska twierdza Bobolice, odbudowana z ruin, jest już dostępna dla turystów. Polska 12

13 polska 13

14 Tu się kręci! Beata Rayzacher Oto najnowszy pomysł na turystykę wakacyjną set jetting, czyli podróżowanie do miejsc znanych z kultowych filmów i seriali. Teraz nawet małe wsie zyskują sławę i rzesze odwiedzających turystów. odny trend? Kolejny chwyt marketingowców? Styl życia, który M skradnie nasze serca? Czymkolwiek byłby set jetting, jedno jest pewne ten rodzaj podróżowania jest okazją nie tylko do świetnej zabawy, ale także do poznania urokliwych miejsc naszego kraju. Jak choćby niezwykłego Sandomierza. Za sprawą słynnego detektywa w sutannie, czyli Ojca Mateusza, to jedno z najpiękniejszych i najstarszych miast w województwie świętokrzyskim z roku na rok przeżywa coraz większe oblężenie gości z całej Polski. A miejscowi nie mogą się odgonić od turystów, wypytujących ich o drogę śladami kryminalnych zagadek, które bez trudu rozwiązuje ksiądz Mateusz. Za tę nietypową promocję Sandomierza odtwórcy głównych ról: Artur Żmijewski (ksiądz Mateusz), Piotr Polk (komendant policji) oraz Michał Piela (aspirant) otrzymali od włodarzy miasta symboliczne klucze sandomierskie oraz honorowe wyróżnienie Bene Meritus ( Dobrze Zasłużony ). Kargul zaprasza! Dom, w którym mieszka ulubiony bohater, sklep, w którym robi zakupy, bar, kościół Wszystko dla turysty fana ma niezwykłą wartość. O tym, co znaczy wielka miłość telewidzów, nieraz przekonali się mieszkańcy Jeruzala (woj. mazowieckie), miejscowości, w której od kilku lat powstaje serial Ranczo. Nieraz grali w nim jako statyści. Serialowe Wilkowyje tak urzekły blisko 7-milionową rzeszę fanów Rancza, że właśnie w Jeruzalu organizowali oni swoje zloty. Serial opłacił się miastu nie tylko ze względu na większą liczbę turystów. W 2007 roku z udziałem aktorów grających w Ranczu została zorganizowana akcja na rzecz ratowania miejscowego zabytkowego kościółka. O tym, że film lub serial może przysporzyć popularności miastu mimo upływu lat, przekonali się mieszkańcy Lubomierza (woj. dolnośląskie). To tam kręcono Samych Swo- Polska 14

15 Polskę kochają najwięksi artyści z Hollywood! W rezerwacie Gór Stołowych były kręcone zdjęcia do superprodukcji Walta Disneya Opowieści z Narnii. Książę Kaspian. fot. istockphoto.com ich i pozostałe części tej kultowej komedii. Przypomina o tym Muzeum Kargula i Pawlaka, do którego zapraszają wyrzeźbione podobizny głównych bohaterów. Można w nim zobaczyć przedmioty, które zagrały w filmie (np. płot dzielący zwaśnione rodziny), oraz kupić ziemię z Krużewnik. Od 1997 r. w Lubomierzu odbywa się Festiwal Filmów Komediowych. Piotrków po raz kolejny Jest uroczy, niepowtarzalny i ma swój klimat zachwalają znani polscy reżyserzy i bardzo często wybierają Piotrków Trybunalski do swoich produkcji. To w tym mieście powstały seriale Jan Serce i Przeprowadzki oraz takie filmy, jak Psy, Pan Tadeusz, Przedwiośnie czy 1920 Bitwa Warszawska. Piotrków stał się prawdziwą mekką dla filmowców. Do dziś miejscowi chętnie pokazują przyjezdnym, gdzie stał obrabowany bank Kramera z Vabank i były kręcone sceny do Lalki. Nie wszyscy mieszkańcy miejsc, w których pojawiają się aktorzy, kamery i producenci, są później zachwyceni tym, co oglądają w telewizji. Wiele negatywnych głosów pojawiło się po tym, jak w telewizja rozpoczęła emisję Szpilek na Giewoncie. Górale skarżyli się, że serial pokazuje ich w wyjątkowo negatywnym i krzywdzącym świetle (m.in. jako ludzi, którzy nie stronią od alkoholu i bójek). Polska jednak Szpilki pokochała i co ważniejsze ruszyła masowo do Zakopanego. Filmowe miejsca: Biskupin Stara Baśń, Ogniem i Mieczem Dolina Chochołowska, okolice wsi Nowa Biała Janosik Kopalnia Soli w Wieliczce Seksmisja Zamek Krzyżtopór w Ujeździe sceny bitewne do Pana Wołodyjowskiego Okuniew, czyli Tulczyn z serialu Plebania Cichowo tu trafiły dekoracje z planu Pana Tadeusza, gdzie ponownie je złożono, i powstał folwark Soplicowo, w którym organizowane są imprezy poświęcone twórczości Adama Mickiewicza Pieskowa Skała Pan Wołodyjowski, Ogniem i mieczem, Janosik, Stawka większa niż życie Radzyń Chełmiński Pan Samochodzik i templariusze polska 15

16 P rzy tej okazji zajrzyjmy do kilku angielskich miast i regionów o niepowtarzalnych walorach historycznych, kulturowych i przyrodniczych. Angielski Sopot Rozsławiony balladą Scarborough Fair (wykonywaną m.in. przez duet Simon&Garfunkel) nadmorski kurort Scarborough należy do miejsc najchętniej odwiedzanych latem. Piosenka upamiętnia średniowieczny (wówczas największy w całej Europie) jarmark kupiecki, który organizowany był tu przez 500 lat! Dziś Scarborough to angielski Sopot, w którym zresztą nad brzegiem morza też stoi ekskluzywny Grand Hotel, łudząco podobny do swojego polskiego odpowiednika. Nad miejscowością górują ruiny zamku, z którego murów rozciąga się wspaniały widok na Morze Północne i znajdujące się nieopodal klify. W Scarborough można odnieść wrażenie, że ponad połowa wszystkich powierzchni usługowych to bary i restauracje serwujące słynne angielskie fish&chips. Ten angielski przysmak dostępny jest rzecz jasna w całym kraju, ale ryba z frytkami nad brzegiem morza smakuje znacznie lepiej niż na zatłoczonej ulicy w Londynie. Założony dwa tysiące lat temu York jeszcze w XIX wieku był największym miastem w północnej Anglii. Piorunujące wrażenie robi tu ogromna gotycka katedra York Minster największa średniowieczna katedra na Wyspach. Jest tu także Narodowe Muzeum Kolejnictwa, które pod względem liczby eksponatów znacznie przewyższa warszawskie muzeum przy Dworcu Głównym. Miasto studentów Największym (obok Sheffield i Bradford) miastem w regionie Yorkshire jest Leeds. Co roku wykształcenie zdobywa tu kilkadziesiąt tysięcy osób z całego świata. W okresie wakacyjnym co drugi dom jest więc do wynajęcia, ulice świecą pustkami, a właściciele licznych pubów i dyskotek liczą straty. Nieodkryta pozostaje turystyczna strona Leeds. Jest tu przepiękny budynek poczty głównej na City Square, jest olbrzymi zabytkowy ratusz przy ulicy Headrow, jest malowniczy kampus University of Leeds, jest wreszcie bazar Leeds Market Place. To właśnie tutaj w 1884 roku swoje małe stoisko rozłożył Michael Marks i opatrzył je napisem Wszystko za jednego funta. Tak rozpoczęła się historia sieci Marks&Spencer, której sklepy znajdują się dziś w 34 krajach świata. Sport i muzyka Region Północno-Zachodniej Anglii to przede wszystkim dwa największe miasta oddalone od siebie o zaledwie kilkadziesiąt kilometrów Liverpool i Manchester. Ich mieszkańcy mówiąc delikatnie nie przepadają za sobą i rywalizują na każdym kroku. Co ciekawe, sława obydwu tych miast w ostatnich latach wiąże się z tymi samymi dziedzinami muzyką rozrywkową i piłką nożną. Industrialny charakter Manchesteru widoczny jest do dziś (w XVIII wieku był największym ośrodkiem przemysłu włókienniczego na świecie). Większość hal produkcyjnych przerobionych zostało na centra handlowe, lofty czy hotele. Niektóre wyglądają naprawdę imponująco, jak np. The Great Northern Warehouse ogromne centrum handlowe wkomponowane w budynek magazynu kolejowego. Stąd pochodzą tacy giganci muzyki rozrywkowej, jak: Oasis, The Smiths, Simply Red, The Stone Roses czy legendarni Joy Division. Miejscowe hotele organizują wycieczki śladami kapel rockowych, podczas których można zobaczyć miejsca zamieszkania ich liderów, czy kluby, w których zespoły zagrały swoje pierwsze koncerty. Żółta łódź Liverpool znany jest na świecie jako miasto Beatlesów. Tutejsze lotnisko nosi imię Johna Lennona. Jest kilka muzeów zespołu, w tym najsłynniejsze The Beatles Story. To także piękne miasto portowe z bogatą historią i niezwykłą architekturą, którą najlepiej widać z pokładu promu wycieczkowego pływającego po rzece Mersey. Przeprawa promowa została upamiętniona w piosence zespołu Gerry and the Peacemakers Ferry Cross the Mercy z lat 60. (wykonywaną później przez inny słynny zespół z Liverpoolu Frankie Goes to Hollywood). Godny odwiedzenia jest też wspaniały kompleks portowy Albert Dock przerobiony na centrum kulturalne, w którym znajduje się m.in. galeria Tate Liverpool z pracami Yoko Ono i Andy ego Warhola. Dość osobliwą atrakcją jest przejażdżka Yellow Duckmarine żółtą amfibią wycieczkową. Podróżni jadą przez miasto z przewodnikiem, który opowiada o Liverpoolu, krzycząc, śpiewając i żartując na temat nielubianego Manchesteru, by po pół godziny wjechać nagle do wody i kontynuować podróż po okolicznych portach. świat 16

17 Anglia na medal Maciej Faryna Jest w Europie kraj, któremu lato 2012 roku zapisze się w pamięci co najmniej tak bardzo, jak Polsce i Ukrainie. To Anglia, w której odbywają się XXX Letnie Igrzyska Olimpijskie najstarsza i największa impreza sportowa na świecie. Pałac westminster i słynna wieża zegarowa Big ben w Londynie Świat 17

18 Widok na Liverpool z promu na rzece Mersey centrum handlowe w manchesterze Port rybacki w Scarborough Ratusz miejski w Leeds Wielki Londyn Wiele przewodników po Londynie rozpoczyna się od słów Choćbyś nawet bardzo chciał i spędził tu dwa tygodnie, i tak nie zobaczysz wszystkiego, co warto odwiedzić. Potwierdzam. Liczba miejsc, których nie można przegapić, jest po prostu zbyt duża. Najważniejsze zabytki angielskiej historii znajdują się niedaleko siebie. Imponujący jest Pałac Westminster, czyli angielski parlament ze słynną wieżą zegarową Big Benem. Tuż obok znajduje się słynna świątynia anglikańska opactwo Westminster, dosłownie kilka ulic dalej siedziba brytyjskiego premiera przy Downing Street. Zaraz potem trafiamy na Trafalgar Square z The National Gallery, w której można obejrzeć obrazy najważniejszych malarzy dziejów w tym słynne Słoneczniki Vincenta Van Gogha. świat 18 Nieco dalej, ale także w ścisłym centrum Londynu, znajdziemy komercyjne symbole stolicy Anglii, czyli Oxford Street, Baker Street, rozsławioną osobą detektywa Sherlocka Holmesa, czy Piccadily Circus. Niezwykłą dzielnicą jest londyńska City, w której nowoczesna zabudowa biurowa miesza się z zabytkowymi budynkami. To właśnie w tym miejscu zaczęła się historia stolicy Anglii. Tu znajduje się katedra św. Pawła, którą pamiętamy z logotypu nieistniejącej już Thames Television (rozpoczynał m.in. każdy odcinek Benny ego Hilla), tutaj odwiedzimy też londyńskie więzienie Tower i niesamowity Tower Bridge. Anglia czaruje historią, architekturą, kulturą, ale także wbrew stereotypom luzem i niespotykaną gościnnością. To wszystko wzbudza prawdziwie pozytywne emocje, które nieco studzi padający tu kilka razy dziennie deszcz. To jedyny minus albo raczej minusik wyprawy na Wyspy Brytyjskie. Polecany nocleg w Yorku: Dean Court Hotel znajdujący się przy samej katedrze Polecany nocleg w Liverpoolu: Radisson Blu Hotel z widokiem na rzekę Mersey Karnety kolejowe BritRail Pass pozwalają dowolnie podróżować angielskimi pociągami. Zamówić je można na stronie w zakładce Passes. Więcej informacji na oraz fot. I. Faryna,

19 PLN240 od/doba* Satysfakcja w cenie. Wygodne ó ka Ciep e Êniadanie Dost p do internetu w ca ym hotelu 100% gwarancja satysfakcji Dodatkowe punkty w programie Hilton HHonors i mile Miles and More Hampton by Hilton ÂwinoujÊcie REZERWACJE: hamptonbyhilton.pl << Zeskanuj kod, aby uzyskać więcej informacji Dokonanie rezerwacji zależy od dostępności miejsc w poszczególnych hotelach. Wszystkie podane stawki to stawki za jeden pokój za noc dla pobytu jednej / dwóch dorosłych osób, w standardowym pokoju z podwójnym łóżkiem lub dwoma pojedynczymi łóżkami. Wszystkie stawki zawierają podatek VAT i nie zawierają innych podatków, opłat czy dodatkowych wynagrodzeń za usługę. Najlepsza Dostępna Cena (BAR) to stawka, która zależy od chwili zakupu, jest nieograniczona stawkami brzegowymi, nieokreślona i nie stosuje się do tej stawki żadnego rabatu lub wynegocjowanych stawek niedostępnych dla klientów indywidualnych, jak i nie stosuje się do stawek ustalonych dla : członków, korporacji, instytucji rządowych, agencji promocyjnych, pakietów, grup, oraz nie dotyczy niepublikowanych innych stawek oraz stawek dostępnych tylko na stronach aukcyjnych. Oferta nie może być łączona z innymi wybranymi ofertami i promocjami i jest niedostępna dla istniejących już rezerwacji indywidualnych lub grupowych. Powyższe stawki nie stanowią oferty w rozumieniu prawa cywilnego.

20 Ahoj, przygodo! Z zewnątrz przypominają wielkie bloki mieszkalne. W środku znajdują się luksusowe hotele z basenami, kasynami, gabinetami odnowy biologicznej, długimi korytarzami, windami i kartami elektronicznymi zamiast kluczy. M ówi się o nich pływające hotele. Jednak z okien pokoju hotelowego mamy codziennie ten sam widok, a z kabiny statku możemy nie tylko obserwować morze. Świat, zwłaszcza w portach, zmienia się jak w kalejdoskopie. W rytmach tanga i salsy Rejsy luksusowymi statkami są coraz bardziej modne, ale przede wszystkim wygodne. Można zwiedzić kawał świata, nie przenosząc bagażu z hotelu do hotelu. Zasypiamy w tym samym łóżku, a codziennie rano budzimy się w innym miejscu. W ciągu dnia zwiedzamy z przewodnikiem najpiękniejsze miasta, porty Europy i świata, a wieczorami bawimy się do białego rana. W ciągu tygodniowego rejsu możemy odwiedzić Genuę, Marsylię, Barcelonę, Majorkę, Sycylię, Maltę oraz wieczne miasto Rzym. O nasz czas wolny zadba międzynarodowy zespół animatorów. Zaproponują oni poranny aerobik, lekcję tańca, udział w licznych konkursach. Każdego wieczoru w teatrze odbywa się widowisko, w którym udział biorą profesjonalni artyści i tancerze. Wieczorem pasażerowie mogą wybrać się na potańcówkę w rytmie salsy, tanga lub walca, klasyczną dyskotekę lub bal maskowy. W zależności od okazji można założyć smoking lub czuć się swobodnie w T-shircie. Ci żądni adrenaliny z pewnością spędzą pół nocy w kasynie przy jednorękim bandycie, ruletce lub po prostu w barze przy drinku. Nudy ani trochę W dzień można się lenić, spoglądając na dzieci bawiące się w brodziku, opalać na leżaku i pływać w basenie z morską wodą, ale równie dobrze można wziąć udział w konkursie czy zabawie. Statfot. Fantasia, MSC Cruise Świat 20

21 ki dają kompletny wypoczynek. Dla aktywnych są bowiem ścianki wspinaczkowe, minipola golfowe, boiska do gry w siatkówkę lub koszykówkę, a dla leniwych intelektualistów sale kinowe. Sklepy wolnocłowe oferują kosmetyki, ubrania i alkohole. Lepsze samopoczucie można zyskać w salonach odnowy biologicznej, jacuzzi czy gabinecie kosmetycznym. Na każdą kieszeń Rejsy wycieczkowe są coraz bardziej popularne wśród Polaków, bo wbrew stereotypom nie są wcale tak bardzo drogie. Bywają oferty zaczynające się od tysiąca złotych za siedmiodniową podróż, ale te najczęściej wybierane oscylują wokół 500 euro od osoby. Niektóre linie żeglugowe, jak np. MSC Cruises, największa włoska linia prywatna, pozwalają dzieciom do lat 18 podróżować za darmo! Oczywiście na cenę ma wpływ wiele czynników: terminy, trasy, rodzaj kabiny. Najniższą cenę zapłacimy za rejs po Morzu Śródziemnym, wyspach greckich i kanaryjskich. Najpopularniejszymi kierunkami wypraw są podróże po wyspach Karaibskich, Hawajach oraz Zjednoczonych Emiratach Arabskich. Ceny rejsów egzotycznych zaczynają się już od 300 euro os osoby. W dzisiejszych czasach statki wycieczkowe pływają tak naprawdę po całym świecie, więc drogą morską podróżować możemy dosłownie wszędzie. (TB) Zasypiamy w tym samym łóżku, a codziennie rano budzimy się w innym miejscu. W ciągu dnia zwiedzamy z przewodnikiem najpiękniejsze miasta, porty Europy i świata, a wieczorami bawimy się do białego rana. reklama REJSY WYCIECZKOWE Savona Barcelona Ibiza Marsylia Savona STATEK COSTA LUMINOSA ****+ 5 DNI termin: wrzesień, październik, listopad 2012 od 199 EUR/os EUR (opłaty portowe) W CENIE: DZIECI GRATIS * * na wybrane oferty dzieci płacą tylko opłaty portowe Triest Ankona Dubrownik Korfu Agrostoli Kotor od 249 EUR/os. Split Triest STATEK COSTA CLASSICA *** EUR (opłaty portowe) 8 DNI termin: sierpień, wrzesień, październik, listopad 2012 Wenecja Bari Olimpia Izmir Stambuł Dubrownik od 299 EUR/os. Wenecja STATEK COSTA FAVOLOSA **** EUR (opłaty portowe) 8 DNI termin: sierpień, wrzesień, październik, listopad 2012 Savona Barcelona Majorka Malta Sycylia Neapol Savona STATEK COSTA MAGICA **** 8 DNI termin: sierpień, wrzesień, październik 2012 od 399 EUR/os EUR (opłaty portowe) Miami Bahamy Wielki Turk Jamajka Kajmany od 599 EUR/os. Honduras Cozumel Miami EUR (opłaty portowe) STATEK COSTA ATLANTICA **** 11 DNI termin: listopad, grudzień 2012 infolinia: tel. kom.

22 świat Ekspresem przez Z Błażejem Torańskim Absolwent wydziału prawa, dziennikarz, czasami rzecznik prasowy. Pasjonuje go literatura i wędrówki po świecie, zwłaszcza po Ameryce Łacińskiej. Nie omija żadnego zabytku i galerii malarstwa. Wspinał się na Cotopaxi, jeden z najwyższych czynnych wulkanów na świecie, spływał pontonem rwącym nurtem Rio Blanco. Zwiedził mniej więcej sześćdziesiąt państw. Liczy je, zamiast baranów, tylko wtedy, kiedy nie może zasnąć. Ruiny Ani, posągi Antiocha W Turcji najczęściej opalamy się na plażach Antalyi, Alanyi albo Side, a zwiedzamy przepiękną Kapadocję i magnetyzujący Efez lub mniej powabne Stambuł i Pamukkale. Do Karsu we Wschodniej Anatolii, gdzie turecki noblista Orhan Pamuk osadził akcję swojej głośnej powieści Śnieg, rzadko zabłądzi turysta. Chyba, że jest to Jerzy Haszczyński, szef działu zagranicznego Rzeczpospolitej, ale on, idąc śladami Pamuka, zbierał materiały do reportażu. Kars jest odludny i zimny, można więc z niego od razu czmychnąć do ruin Ani, Ekspresem 22 miasta tysiąca i jednego kościoła, dawnej stolicy państwa ormiańskiego. Ani uznaje się za jeden z najbardziej poruszających wyobraźnię zabytków Turcji. Jeszcze do niedawna, aby go zwiedzić, turyści musieli uzyskać pozwolenie w biurze turystycznym w Karsie i przepustkę na policji, bo Ani leży tuż przy granicy z Armenią. Bilety kupowało się w Muzeum Archeologicznym. Teraz można już jechać wprost do ruin. W Anatolii jest wiele atrakcji turystycznych: ormiańskie i gruzińskie kościoły, kurdyjskie zamki, syryjskie monastery, osmańskie meczety, ale ja najbardziej polecam Nemrut Dagi, zespół świątynny z kamiennymi posągami króla Antiocha, władcy państwa Kommageny i wyobrażeniami bogów. Wielkie głowy Herkulesa, Zeusa, Apolla wyrastają jakby wprost ze zbocza góry, są oddzielone od gigantycznych postaci siedzących na tronach. Nie wiadomo, czy jest to rezultat trzęsienia ziemi tak mówi jedna z hipotez czy też głowy oderwali zwolennicy ikonoklazmu, ruchu wrogiego kultowi świętych. Co o tym świadczy? Twarze mają rozłupane nosy. Tymczasem oczy są przymknięte, jakby rzeźbiarz przyłapał postacie na wiecznym śnie. Wokół unosi się atmosfera tajemnicy, która z pewnością zachwyci każdego turystę. Nemrut Dagi jest wpisane na listę dziedzictwa UNESCO.

23 Jak za Al Capone Wokół sceny, jak w amfiteatrze, jednego wieczoru przy stolikach może zasiąść nawet tysiąc czterysta osób. Wokół rosną tropikalne drzewa, a zza ich koron przebłyskują gwiazdy. Gra świateł, neonów i kolorów, kicz i erotyzm. Atmosfera radości, zabawy, karnawału. Teatr, kabaret, show. Ubrane skąpo, zgrabne, długonogie kobiety, z reguły mulatki, wirują w tańcu, w piórach, w płaszczach ze srebrnej lamy. W Tropicanie, najsłynniejszym klubie nocnym na Kubie, nie zmieniło się prawie nic od czasów Al Capone. Pokazy erotyczne nadal ściągają tam tłumy turystów. Ale to jest wszystko wyreżyserowane, na pokaz, dla maskarady, blichtru. Kubańczycy są autentyczni dopiero w casas de la musica (domach muzyki) albo na placach, gdzie bez skrępowania, dla własnej radości, z wrodzonym poczuciem rytmu, rzucają się w dźwięki salsy, rumby, merengue. Jak choćby w magicznym miasteczku Trinidad de Cuba, gdzie miejscowi muzycy od czasu do czasu zagrają dla turystów popularne kawałki hawańskiego zespołu Buena Vista Social Club, rozsławionego przed laty w filmie Wima Wendersa. Pod Egerem po polsku fot. istockphoto.com W samym centrum słynnego węgierskiego regionu winiarskiego, między wsiami Kerecsend i Demjen, 6 kilometrów od Egeru, 119 od Budapesztu, jest Dom Wina Korona. Już napisy przy drodze zapraszają po polsku. Pensjonat z basenem, sklep z winami, restauracja. Kelnerzy w strojach przypominających smokingi, na stołach śnieżnobiałe obrusy. W karcie dań potrawy, na myśl o których cieknie ślinka. Grillowana kaczka z migdałami. Gęś z czerwoną kapustą. Medaliony z dzika. Steki, rumsztyki, gęsie wątróbki. Tradycyjna węgierska zupa gulaszowa podawana w emaliowanych kociołkach. A jakie ceny! Zupa, w przeliczeniu, za kilkanaście złotych. Sznycel wielki jak bochen chleba za 27 zł. Butelka wyśmienitego Egri Cabernet Sauvignon (bez banderoli) w firmowym sklepie za 25 zł. Po zwiedzeniu egerskiego zamku prawdziwa uczta dla ciała. Ekspresem 23