HOMILIA NA NAWIEDZENIE NAJŚWIĘTSZEJ MARYI PANNY

Transkrypt

1 Św. Beda Czcigodny HOMILIA NA NAWIEDZENIE NAJŚWIĘTSZEJ MARYI PANNY (PL 94, 15-22) 1 Przeczytana Ewangelia święta głosi nam zawsze czcigodne początki naszego odkupienia i poleca zawsze zbawcze środki potrzebnej do naśladowania pokory. Gdy bowiem zginął dotknięty zarazą pychy rodzaj ludzki, konieczne było dla jego uzdrowienia, aby czasy zaczynającego się zbawienia rozciągnęły lekarstwo pokory. A skoro śmierć wkroczyła na świat przez lekkomyślność uwiedzionej kobiety, na wskazanie wracającego życia kobiety musiały się przygotować posługami pokory i miłości. Pierwsza nam tedy błogosławiona Boża Rodzicielka wskazała drogę do wzniosłości niebieskiej ojczyzny przykładem pokory, nie mniej przez pobożność niż przez czystość. Albowiem chwała dziewiczego i nieskalanego ciała, jaką jest życie niebieskiego miasta, do którego tęsknimy, prowadzi tam, gdzie się nie będą żenić ani wychodzić za mąż, gdzie żyją aniołowie Boży w niebie, wskazuje wielką moc umysłu, z którą mamy dojść do niej. Jak to bowiem dowiedzieliśmy się z poprzedniego czytania Ewangelii, choć dzięki anielskiemu widzeniu i mówieniu zasłużyła Ona na wyniesienie, choć zdawała sobie sprawę ze swego niebieskiego macierzyństwa, wcale się nie wynosiła z niebieskich darów, jak by one były Jej zasługą, lecz aby coraz bardziej stać się ich godną, strzegąc swej pokory, chwilę się zastanowiła, po czym tak odpowiedziała archaniołowi: Oto ja służebnica Pańska, niech mi się stanie według słowa twego! (Łk 1, 38). Jak to w dzisiejszym czytaniu słyszeliśmy, tę samą pokorę, co wobec anioła, starała się też okazać ludziom i co jest oznaką większej cnoty także mniejszym. Któż bowiem nie wie, że poświęcona Bogu dziewica ma większy stopień, niż oddana Bogu mężatka? Któż wątpi, że Matkę wiecznego Króla należy wyżej cenić od matki żołnierza? A jednak sama, pomna 86

2 rozkazu Pisma Świętego: O ile wielki jesteś, o tyle się uniżaj (Syr 3, 18), zaraz po odejściu anioła do nieba wstaje i idzie w góry, niosąc w łonie Boga dąży do mieszkania sług Bożych i szuka rozmowy. I słusznie idzie w góry po widzeniu anioła Ta, co skosztowawszy słodyczy obywateli nieba krokami pokory wzniosła się na wyżyny cnót. Wstępuje do domu Zachariasza i Elżbiety, a poznawszy, że zrodzi ona sługę i poprzednika Pana, pozdrawia ją, nie jako by wątpiła w usłyszaną wyrocznię, lecz aby powinszować daru, o którym wiedziała, że go otrzymała współsługa; nie dla potwierdzenia słowa anioła świadectwem kobiety, lecz dla posługi młodej panny kobiecie przyszłego wieku. 2 Gdy Elżbieta usłyszała pozdrowienie Maryi, poruszyło się dzieciątko w jej łonie, a Duch Święty napełnił Elżbietę (Łk 1, 41). Gdy tylko Maryja otwarła usta dla pozdrowienia, Elżbieta zaraz napełniła się Duchem Świętym, napełnił się i Jan i jednym i tym samym Duchem obydwoje pouczeni: ta zaraz poznała jako Matkę Pana i z należytym błogosławieństwem uczciła; ten zrozumiał, że to sam Pan jest, którego w łonie Dziewica nosi, a ponieważ nie mógł Go jeszcze pozdrowić językiem, obowiązek swego poprzedzenia radosnym duchem, jak pobożnie, jak chętnie jako młodzieniec miał go wypełnić, zanim się narodził przy przyjściu Pana, uskutecznił znakami. Nadszedł bowiem czas mających się spełnić słów anioła, który powiedział: Już w łonie matki napełniony będzie Duchem Świętym (Łk 1, 15). Duch Święty napełnił Elżbietę i wydała ona okrzyk (Łk 1, 41-42). Naprawdę wydała okrzyk, bo poznała wielkie dary Boże; naprawdę wydała okrzyk, bo Tego, o którym wiedziała, że jest wszędzie, nawet cieleśnie obecność Jego odczuła. Głośno znaczy nie tyle donośnie, ile pobożnie. Nawet bowiem pobożnością swego głosu nie mogła pochwalić Pana ta, co płonęła pełna Ducha Świętego; ta, co nosiła w łonie tego, nad którego nie było większego wśród narodzonych z niewiast, cieszyła się też z przybycia Tego, który poczęty z ciała Matki-Dziewicy miał nazywać się i być Synem Najwyższego. 3 Wydała okrzyk i powiedziała: «Błogosławionaś Ty między niewiastami i błogosławion owoc żywota Twojego» (Łk 1, 42). Nie tylko błogo 87

3 sławiona między niewiastami, ale też między niewiastami błogosławionymi większym błogosławieństwem szczególnie sławna. Błogosławion owoc żywota Twojego. Nie jak zwyczajny święty, błogosławiony, lecz jak apostoł Paweł mówi: Do nich należą praojcowie, z nich też jest Chrystus według ciała, który jest ponad wszystkim, Bóg błogosławiony na wieki (Rz 9, 5). O Jego narodzeniu psalmista w mistycznej mowie świadczy: Albowiem Pan sam obdarzy szczęściem, a nasza ziemia wyda swój owoc (Ps 85, 13). Pan dał rzeczywiście błogosławieństwo, bo postanowił uwolnić rodzaj ludzki od winy grzechu przez swego Jednorodzonego, dał błogosławieństwo, bo na Jego wejście poświęcił świątynię dziewiczego łona łaską Ducha Świętego. I ziemia nasza dała swój owoc, bo ta sama Dziewica, która miała ciało z ziemi, zrodziła Syna boskością wprawdzie równego Bogu Ojcu, lecz i sobie prawdą ciała współistotnego. O tym też Izajasz patrząc na czas ludzkiego odkupienia mówi: W owym dniu Odrośl Pana stanie się ozdobą i chwałą, a owoc ziemi przepychem i krasą (Iz 4, 2). Odrośl Pana stała się ozdobą i chwałą, gdy wieczny Syn Boży, objawiając się w ciele, zajaśniał światu wielkością cnót niebieskich. Zajaśniał też owoc ziemi, gdy ciało wzięte z naszej natury, mocą zmartwychwstania uczynione nieśmiertelnym, zabrał Pan do nieba. Słusznie więc powiedziała: Błogosławionaś Ty między niewiastami i błogosławion owoc żywota Twojego. Błogosławionaś nieporównanie, któraś podjęła sławę boskiej Odrośli i zachowałaś wieniec niewinności. Błogosławionaś między niewiastami, bo przez Twe dziewicze zrodzenie odsunięte zostało od urodzonych z kobiet dzieci przekleństwo pierwszej matki. Błogosławiony owoc owego żywota, przez który odzyskaliśmy i ziarno niewinności, i owoc niebieskiego dziedzictwa, jakie utraciliśmy w Adamie. Prawdziwie i szczególnie błogosławiony Ten, który nie jak my, gdy się narodził, otrzymał od Pana łaskę błogosławieństwa, lecz sam dla zbawienia świata jest błogosławiony, który idzie w imię Pańskie. 4 A skądże mi to, że Matka mojego Pana przychodzi do mnie? (Łk 1, 43). O, jak wielka w umyśle prorokini pokora, jak prawdziwe słowa Pana: Na kim spocznie duch mój? Tylko na pokornym i bojącym się słów moich (Iz 11, 2). Gdy tylko zobaczyła, że Ta, która do niej przyszła, jest Matką Pana, nie znajdując u siebie nic takiego, by być godną tych 88

4 nawiedzin, powiedziała: Skądże mi to, że Matka mojego Pana przychodzi do mnie? Ten sam Duch, który jej udzielił daru proroctwa, udzielił też daru pokory. Napełniona proroczym duchem zrozumiała, że przyszła do niej Matka Zbawiciela, duchem pokory ogarnięta ujrzała się niegodną Jej przybycia. Oto, skoro głos Twego pozdrowienia zabrzmiał w moich uszach, poruszyło się z radości dzieciątko w moim łonie (Łk 1, 44). Elżbieta napełniona tym samym Duchem Świętym zrozumiała, co oznaczała radość jej dzieciątka, że przyszła Matka Tego, którego ono ma być poprzednikiem i wskazicielem. Jak dziwne, jak szybkie działanie Ducha Świętego! Nie ma zwłoki w uczeniu, gdzie Duch Święty jest nauczycielem. W jednej i tej samej chwili z głosem pozdrawiającej rodzi się radość dzieciątka, bo gdy głos doszedł do cielesnych uszu, wstąpiła duchowa cnota do serca słuchającej i zapaliła nie tylko rodzicielkę, lecz i dziecko miłością przychodzącego Pana. Stąd zaraz ta sama rodzicielka poprzednika Pana, która w ukryciu poznała, jawnie się zatroszczyła o ewangelizację tych, którzy równocześnie byli obecni i słuchali. Dodaje bowiem: Błogosławiona jesteś, któraś uwierzyła, że spełnią się słowa powiedziane Ci od Pana (Łk 1, 45). Bo i o tym dowiedziała się Elżbieta przez Ducha, co anioł powiedział do Maryi, że Ona zaraz zapowiadającej uwierzy, iż to z pomocą Bożą bez żadnej wątpliwości się spełni. Gdy także Duch w dziwny sposób ją napełnił, pouczył ją równocześnie o rzeczach teraźniejszych, przeszłych i przyszłych. O teraźniejszych okazała się pouczona, gdy błogosławioną Maryję nazywając Matką jej Pana, wskazała, że nosiła w łonie Odkupiciela rodzaju ludzkiego. Stąd też wyznała, że szczególnie błogosławiony jest owoc Jej żywota. Wiedzę rzeczy przeszłych okazała, gdy dowiodła, że zna słowa anioła do Maryi i zgodę wierzącej Maryi. Ale i przyszłych rzeczy znajomość zaznaczyła, gdy wyjawiła, że Pan dokona tego, co Jej było powiedziane. Któż, moi bracia, może powiedzieć, któż zdoła ocenić, jaka wtedy łaska Ducha napełniła Bożą Rodzicielkę, jeśli w matce poprzednika zajaśniało takie wielkie światło niebieskiego daru? Posłuchajmy słów, które wypowiedziała, jeśli tylko możemy z nich nieco poznać, co wewnątrz miała. Usłyszawszy odpowiedź, Elżbieta, która Maryję jako błogosławioną między niewiastami przepowiedziała, nazwała Ją Matką Pana, w wierze jako dzielną pochwaliła, na Jej wejście siebie samą z synem uznała za napełnioną Duchem Świętym, nie mogła dalej milczeć o otrzymanych i noszonych zawsze w duszy darach, lecz gdy znalazła stosowny 89

5 czas, wyznała je też pobożnymi słowami. Jak bowiem należało, dziewiczy wstyd, otrzymaną wyrocznię jakiś czas pokrywała milczeniem, tajemnicę niebieską w swym sercu ukrytą czciła, ze czcią czekała, aż sam Dawca darów, kiedy zechce, pokaże, który dar sobie zastrzeże, co tajemnego i kiedy objawi. A gdy Maryja widziała, że dane Jej charyzmaty przez innych za objawieniem Ducha zostały odkryte, wnet sama wyjawiła skarb nieba, który chowała w sercu. Powiedziała więc: Wielbi dusza moja Pana i rozradował się duch mój w Bogu, Zbawicielu moim (Łk 1, 46-47). 5 Ponieważ przedłużyliśmy mowę, zwróceni do Pana prośmy o Jego łaskawość, abyśmy i pamiątkę błogosławionej Maryi mogli należycie uczcić i do uroczystości Narodzenia Pańskiego zasłużyli wejść z czystymi duszami. Niech nasze pragnienie pełnienia duchowych uczynków i otrzymania niebieskich darów wspomoże Pan, który chciał dla nas przyjąć ciało i z ludźmi przebywać, Jednorodzony Syn, Pan nasz Jezus Chrystus, który żyje i króluje w jedności Ducha Świętego, Bóg po wszystkie wieki wieków. Amen. 90