Środowisko i zrównoważony rozwój Zrównoważone budownictwo i zdrowy styl życia z wykorzystaniem materiałów drewnopochodnych firmy Egger

Transkrypt

1 Środowisko i zrównoważony rozwój Zrównoważone budownictwo i zdrowy styl życia z wykorzystaniem materiałów drewnopochodnych firmy Egger

2 Drewno jest zbyt cenne, aby je po prostu wyrzucać! Fritz Egger Senior ( ) 2

3 SPIS TREŚCI 04 Nasze osiągnięcia w zakresie ochrony środowiska 06 Zrównoważony rozwój jako podstawowa wartość 08 Zmiany klimatyczne i niedobór zasobów naturalnych 10 Zdrowa przestrzeń życiowa 12 Przejrzyste informacje WYSTARCZY ZAPYTAĆ! ODPOWIADAMY. 16 Pochłanianie CO₂ 18 Ochrona zasobów 20 Recykling 22 Formaldehyd pod kontrolą 24 Bezpieczne materiały 26 Sprawdzone powietrze w pomieszczeniach 28 Powierzchnie kompatybilne 30 Przejrzystość działań 32 Bilans ekologiczny 34 Oferowanie wartości dodanej dzięki certyfikatom 36 Ciągłe doskonalenie PRZEGLĄD FAKTÓW 39 Wykaz haseł EGGER 51 Stopka redakcyjna 3

4 Nasze osiągnięcia w zakresie ochrony środowiska EGGER produkuje pierwszą płytę wiórową. Jest pionierem technologii zgodnej z zasadą więcej z drewna. Spółka EGGER wdraża nową metodę oczyszczania powietrza emitowanego podczas produkcji i jako pierwsza na świecie wykorzystuje w tym celu odpylacz elektrostatyczny. EGGER otwiera w Leeds (UK) zakład Timberpak Leeds: centrum recyklingu odpadów drewnianych. Poddane recyklingowi drewno jest ponownie wykorzystywane w produkcji. Obecnie spółki zajmujące się recyklingiem znajdują się między innymi w Niemczech, Rumunii i Turcji Nominacja projektu w St. Johann (AT) do Europejskiej Nagrody za Innowacje w Dziedzinie Środowiska (EEP). EGGER to pierwszy w Europie producent materiałów drewnopochodnych, którego wszystkie najważniejsze produkty mają deklaracje środowiskowe EPD (Enviromental Product Declaration) Aby zastąpić energię z paliw kopalnych, EGGER uruchamia w zakładzie w Brilonie (DE) pierwszą elektrownię na biomasę. Obecnie dziewięć zakładów pozyskuje energię cieplną z odnawialnej biomasy. Ponadto cztery duże zakłady produkują ekologiczną energię. W zakładzie w Brilon (DE) EGGER po raz pierwszy wykorzystuje do produkcji płyty wiórowej drewno pochodzące z recyklingu. Obecnie wszystkie zakłady EGGER produkujące płyty wiórowe mogą dzięki temu odgrywać istotną rolę w ochronie zasobów naturalnych. Aby chronić zasoby spółka EGGER inwestuje w lekkie płyty z rdzeniem o konstrukcji tzw. plastra miodu, wykonane z kartonu pochodzącego z recyklingu. Ich produkcja odbywa się w St. Johann (AT) w pierwszym tego typu zakładzie na świecie. EGGER to pierwszy europejski producent, który w imieniu całej Grupy podpisał umowę o zewnętrznej kontroli swoich fabryk i produktów z Instytutem Fraunhofera WKI. 4

5 Fabryka w St. Johann (AT) zasila ciepłem odpadowym z suszarni zrębki drzewnej nową sieć ciepłowniczą, które to ciepło dostarczane jest obecnie do 1500 gospodarstw domowych w postaci przyjaznej dla klimatu energii grzewczej. Fabryki w Hexham (UK) i Radauti (RO) otrzymują certyfikaty ISO Fabryki Brilon, Wismar i Bevern (wszystkie w Niemczech) otrzymują certyfikaty systemu zarządzania energią ISO Utworzenie centralnego działu zajmującego się wszelkimi kwestiami środowiskowymi. Fabryki w Marienmünster i Bevern (DE) otrzymują certyfikaty ISO Wszystkie zakłady w Niemczech otrzymują certyfikat ISO w odniesieniu do produktów laminowanych System zarządzania środowiskiem w zakładzie w Unterradlbergu (AT) bierze udział w systemie ekozarządzania i audytu (EMAS). Uzyskuje certyfikat ISO EGGER uzyskuje dla całej Grupy certyfikaty PEFC i FSC. Przy budowie budynku biurowego Radauti (RO) EGGER stosuje tylko własne materiały drewnopochodne i uzyskuje za ten nowy budynek złoty certyfikat Niemieckiego Stowarzyszenia Budownictwa Zrównoważonego (DGNB). Zakłady w Rion (FR), Gifhorn (DE), Wörgl i St. Johann (AT) uzyskują certyfikaty ISO Fabryki w Brilon i Bünde (DE) otrzymują certyfikat ISO Fabryki w Hexham i Barony (UK) otrzymują certyfikat ISO W fabrykach w Brilonie (DE) i Rion des Landes (FR) po raz pierwszy gromadzona jest woda deszczowa i wykorzystywana do produkcji na dużą skalę. Z wykorzystaniem certyfikowanej metody budowlanej EGGER konstruuje TechCenter w zakładzie w Unterradlbergu (AT) i Forum w Brilonie (DE). St. Johann leży u podnóża łańcucha górskiego Wilder Kaiser w Tyrolu tu znajdują się korzenie naszej rodzinnej firmy. 5

6 Zrównoważony rozwój jako podstawowa wartość Produkcja materiałów drewnopochodnych i uszlachetnianie Konsument / Bilans ekologiczny produktów Recykling Tartak Odnawialne źródła energii Zrównoważona gospodarka leśna EGGER poważnie podchodzi do problemów związanych ze zmianą klimatu. Potwierdzają to następujące fakty: 1 Większość tartacznych produktów ton CO₂ rocznie pozostaje w naszych ubocznych przetwarzanych przez firmę produktach przez cały okres ich EGGER na materiały drewnopochodne użytkowania, a nie zostaje uwolnione do we w pełni zintegrowanym atmosfery w procesie spalania. zakładzie w Brilonie (DE) pochodzi z sąsiadującego z fabryką tartaku. 3 Paliwa biogeniczne, których nie Takie rozwiązanie pomaga chronić można wykorzystać w produktach, środowisko dzięki wyeliminowaniu EGGER przetwarza na ciepło oraz około 7000 dostaw samochodami ekologiczną energię we własnych ciężarowymi rocznie (prawie elektrowniach zasilanych biomasą. kilometrów) z tartaków z całego regionu. Pozwala nam to ograniczyć emisje Podobnie działamy w zakładach pochodzące z kopalnych źródeł energii w Wismarze (DE) i Radauti (RO). o około ton CO₂ rocznie. Łącznie około trzy czwarte emitowanego 2 Wykorzystanie w produktach EGGER przez nas CO 2 pochodzi z produkcji materiałów pochodzących z recyklingu energii ze źródeł odnawialnych, które są oznacza, że dodatkowe 1,73 miliona obojętne dla emisji CO 2. Od drzewa po produkt cykl zamknięty Mówiąc o swoich kluczowych wartościach, firma EGGER podkreśla zrównoważone wykorzystanie surowców. Nasze działania skupiają się na zamkniętym cyklu materiałów. Stawiamy na w pełni zintegrowane fabryki, które znajdują się w niewielkich odległościach od siebie. Drewno jest w nich wykorzystywane najpierw jako materiał do produkcji litego drewna w tartaku, a także materiałów drewnopochodnych. Odpady i drewno pochodzące z recyklingu, które nie nadają się do kolejnego przetworzenia, wykorzystuje się do wytwarzania energii w naszych elektrowniach na biomasę. Szczegółowe informacje na temat zamkniętego obiegu materiałów znaleźć można na stronie: 6

7 Drewno jest dla firmy EGGER najważniejszym surowcem. Jeżeli pozwolilibyśmy na wyniszczającą eksploatację lasów, w dłuższej perspektywie czasu zagroziłoby to egzystencji naszej firmy. Podobnie jak w przyrodzie, w naszych zakładach procesy produkcyjne prowadzone są w cyklach, które pozwalają na ochronę zasobów. Drewno w Austrii kojarzone jest ze zdrowym i wygodnym stylem życia. Jako uniwersalny, odnawialny surowiec jest ono odpowiedzią na palące problemy naszych czasów. Zarząd Grupy EGGER Walter Schiegl (produkcja i technologia) Ulrich Bühler (marketing i sprzedaż) Thomas Leissing (finanse, zarządzanie i logistyka) 7

8 Zmiany klimatyczne i niedobór zasobów naturalnych Sytuacja: Lasy stabilizują klimat naszej planety, ponieważ drewno pochłania gaz cieplarniany, jakim jest CO 2. Jednak coraz więcej gałęzi przemysłu odkrywa ten odnawialny surowiec jako alternatywę dla paliw kopalnych. Popyt na drewno jako materiał budowlany, surowiec do produkcji papieru, bioplastików i tekstyliów oraz odnawialne źródło energii stale rośnie Leśnictwo 717 Pozostałe 308 Przemysł drzewny 458 Energia 367 Konsekwencje: Już teraz przewiduje się, że jeżeli gospodarowanie zasobami naturalnymi nie zmieni się, do 2020 r. deficyt drewna w Europie wyniesie około 70 milionów metrów sześciennych. Ponadto pozostałe zasoby leśne i oceany nie są już w stanie w wystarczającym stopniu pochłaniać emisji CO 2 powodujących globalne ocieplenie. W zależności od faktycznego scenariusza, według przewidywań Światowej Rady ONZ ds. klimatu, do 2100 roku średnia temperatura wzrośnie o 0,3 do 4,8 stopnia** Leśnictwo 709 Pozostałe Przemysł drzewny 529 Energia Leśnictwo 712 Pozostałe Przemysł drzewny 620 Energia 752 Wszystkie informacje podane w mln m3 Potencjał surowca Zapotrzebowanie Drewno, które nie pochodzi bezpośrednio z pozyskania w lesie, np. drewno i odpady przemysłowe Więcej informacji na temat zmian klimatycznych na stronach: 16 Pochłanianie CO 2 18 Ochrona zasobów 20 Recykling Źródło: Udo Mantau et al., 2010, EUwood Real potential for changes in growth and use of EU forests, Final report. Hamburg, Niemcy. * Udo Mantau et al, 2010, EUwood ** Fifth Assessment Report (AR5), 2013, IPCC 8

9 EGGER wspiera zrównoważone wykorzystanie drewna jako zasobu naturalnego. Działamy zgodnie z zasadą wykorzystania kaskadowego: z wysokiej jakości kłód drzewnych wytwarzamy tarcicę, a z tartacznych produktów ubocznych drewna pochodzącego z trzebieży i materiałów pochodzących z recyklingu produkujemy materiały drewnopochodne. Jako biomasy do spalania używamy wyłącznie drewna, które nie nadaje się do dalszego wykorzystania. Ponadto EGGER opracowuje technologie umożliwiające oszczędne wykorzystanie drewna. Na przykład produkcja naszej płyty komórkowej Eurolight wymaga mniej materiału niż wytworzenie porównywalnej płyty o tej samej grubości z surowca drzewnego. 9

10 Sytuacja: Zdrowie jest jednym z najważniejszych tematów naszych czasów. Z jednej strony postęp medycyny prowadzi do wydłużenia średniej długości życia. Z drugiej człowiek narażony jest na wpływ innych czynników wynikających z nowoczesnego stylu życia i wykorzystywania nowych materiałów. Przeciętny mieszkaniec Europy Środkowej spędza 90 procent swojego życia w zamkniętych pomieszczeniach.* Konsekwencje: Obserwuje się coraz częstsze występowanie chorób cywilizacyjnych, takich jak alergie, syndrom chorego budynku lub MCS (Multiple Chemical Sensivity), czyli zespół wieloczynnikowej nadwrażliwości chemicznej, a także stres i jego skutki. Dzięki raportom i publikacjom wydawanym przez różne instytuty konsumenci są bardzo świadomi kwestii związanych ze szkodliwością formaldehydu i lotnych związków organicznych (LZO). Więcej informacji na temat zdrowych pomieszczeń mieszkalnych na stronach: 22 Formaldehyd pod kontrolą 24 Bezpieczne materiały 26 Sprawdzone powietrze w pomieszczeniach 28 Powierzchnie kompatybilne Zdrowa przestrzeń życiowa *Niemiecka Federalna Agencja Ochrony Środowiska, Wartości orientacyjne dla powietrza w pomieszczeniach 10

11 EGGER wspiera działania mające na celu ochronę drewna. EGGER dostrzega wyjątkowe właściwości drewna: jego przytulność i naturalne ciepło. Jesteśmy jednak również świadomi rosnącego znaczenia jakości powietrza w pomieszczeniach zamkniętych, ponieważ budynki są coraz bardziej szczelne i coraz lepiej izolowane. Dlatego intensywnie testujemy nasze produkty pod kątem emisji i dodatkowo zlecamy ich pomiary niezależnym instytutom. Tworzenie przyjaznych wnętrz odgrywa ważną rolę w dalszym rozwoju naszych materiałów i powierzchni. Wykracza to daleko poza kwestię składu chemicznego produktów. Nasze miękkie i ciche podłogi wykonane w technologii Comfort+ przyczyniają się do stworzenia przytulnej atmosfery i obniżenia w ten sposób poziomu stresu. 11

12 Przejrzyste informacje Sytuacja: Jaka jest różnica między certyfikacjami HQE, LEED, BREEAM i DGNB? Certyfikacja budynków, podobnie jak powiązany z nią rynek produktów i usług, to złożony temat. W każdym kraju i regionie obowiązują inne normy i przepisy, na podstawie których budynek może otrzymać uznany certyfikat dla takich kategorii, jak zrównoważony rozwój, zdrowie czy wydajność energetyczna. Rezultaty: Budujący uzyskuje certyfikat potwierdzający, że budynek spełnia stosowne wymagania jakościowe, w tym dotyczące wydajności energetycznej i zrównoważonego rozwoju. Przy zakupie nieruchomości daje to kupującemu ważne informacje o charakterystyce ekologicznej budynku, na przykład o tzw. szarej energii zużytej podczas produkcji materiałów budowlanych oraz o wpływie budynku na środowisko w trakcie jego użytkowania. Certyfikacja wymaga specjalistycznej wiedzy. Deklaracje środowiskowe produktu (EPD) przedstawiają wymagane informacje w zrozumiałej formie. Budynek biurowy firmy EGGER w Radauti (RO) otrzymał Złoty Certyfikat DGNB za zrównoważony projekt i wydajność energetyczną. Według tego schematu wybudowane zostały także TechCenter w Unterradlbergu (AT), Forum w Brilon (DE) i nowy budynek administracyjny w St. Johann (AT). Więcej informacji na temat certyfikacji można znaleźć na stronach: 30 Przejrzystość działań 32 Bilans ekologiczny 34 Oferowanie wartości dodanej dzięki certyfikatom 36 Ciągłe udoskonalanie 38 Wykaz haseł 12

13 EGGER to przejrzystość. Zależy nam na wiarygodnych danych i kompetentnym doradztwie. Chcemy informować naszych klientów w możliwie jak najprostszy sposób, aby mogli z przekonaniem korzystać z naszych produktów, na przykład podczas konstruowania budynku ekologicznego. Z tego powodu wszystkie informacje o naszych produktach, istotne z punktu widzenia ochrony środowiska, znaleźć można w ogólnodostępnych deklaracjach środowiskowych produktu (EPD). W ten sposób pomagamy architektom i wykonawcom dobrać materiały, dzięki którym będzie możliwe uzyskanie certyfikatu dla danego obiektu. Niniejsza broszura z praktycznym wykazem haseł i odniesieniami do dodatkowych tabel ma służyć Państwu jako narzędzie przydatne przy podejmowaniu decyzji. 13

14 Wystarczy zapytać! Odpowiadamy. 14

15 Zrównoważony rozwój i zdrowie to dla firmy EGGER kluczowe kwestie. Wywiad z Manfredem Riepertingerem, odpowiedzialnym za sprawy ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju w zarządzaniu produktami. Dlaczego zarządzanie środowiskiem jest tak ważne dla takiej firmy jak EGGER? Ogólna świadomość ekologiczna rośnie. Konsumenci chcą wiedzieć, jakie produkty mogą kupić z czystym sumieniem. Tego samego żądają od nas partnerzy dystrybucyjni, klienci przemysłowi zajmujący się meblarstwem, budownictwem, przemysłem drzewnym, a także klienci detaliczni. W naszym własnym interesie jest, aby produkować w sposób zrównoważony. Mając świadomość odnawialności surowca, jakim jest drewno, EGGER od czasu założenia przedsiębiorstwa zajmuje się problemem zrównoważonego rozwoju. Las jest filtrem powietrza, naturalnym środowiskiem życia zwierząt i miejscem wypoczynku dla ludzi. Jednocześnie jest źródłem surowca odnawialnego drewna. W jaki sposób EGGER przyczynia się do tego, aby nie została przekroczona ustalona liczba drzew przeznaczonych do wycinki w naszych lasach? EGGER działa w oparciu o cykle surowcowe, począwszy od zrównoważonej gospodarki leśnej przez produkcję drewna i płyt wiórowych aż do recyklingu i wykorzystania odpadów drzewnych w elektrowniach na biomasę. W naszych produktach wykorzystujemy drewno w pełnym zakresie. W ten sposób w znacznym stopniu przyczyniamy się do ochrony zasobów. Na czym polega Pana praca? Przede wszystkim chodzi o to, aby połączyć wiedzę i doświadczenie związane z ochroną środowiska. Dotyczy to składników, jakich używamy do produkcji, emisji pochodzących z naszych produktów, certyfikatów środowiskowych i energooszczędnego budownictwa. W tym celu współpracujemy z naszymi dostawcami i technikami i wykorzystujemy know-how świata nauki. W nieustannym doskonaleniu naszych produktów kluczową rolę odgrywa również relacja pomiędzy zrównoważonym rozwojem a kompatybilnością ekologiczną. 15

16 Pochłanianie CO₂ Gdzie uwalniane są gazy cieplarniane podczas przetwarzania drewna? CO 2 jest generowany kilkukrotnie podczas przetwarzania drewna. Produkcja materiałów drewnopochodnych powoduje powstawanie gazów cieplarnianych, podobnie zresztą jak procesy naturalnego gnicia i rozkładu niewykorzystanego drewna. Podczas spalania drewna uwalnia się CO 2, który nie uwolniłby się, gdyby drewno zostało wykorzystane do produkcji materiałów i przetwarzania drewna m³ drewna świerkowego wiąże 825 kg CO₂ 1 m³ płyt OSB wiąże 931 kg CO₂ 1 m³ płyt wiórowych surowych wiąże 812 kg CO₂ 1 m³ płyt MDF wiąże 669 kg CO₂ Ustalone na podstawie danych z oceny cyklu życia, dotyczących potencjału tworzenia efektu cieplarnianego od momentu pozyskania surowca do momentu opuszczenia fabryki przez produkt GWP/100 lat produkcji; źródło: aktualne deklaracje środowiskowe produktów EGGER ( * Ustalone na podstawie danych potencjału tworzenia efektu cieplarnianego z wybranych deklaracji środowiskowych produktów EGGER [odpowiednik GWP 100 w kg CO₂, w cyklu od pozyskania surowca do opuszczenia fabryki przez produkt (cradle-to-gate)] w latach 2015/2016 **Źródło: EUROSTAT 2012, Carbon dioxide emissions from final use of products *** Obliczenia: Drewno pochodzące z recyklingu, wykorzystywane przez Grupę x współczynnik CO2 dla płyty wiórowej (na podstawie deklaracji EPD) **** Obliczone po przeprowadzeniu transakcji handlu emisjami w UE (EU ETS) Firma EGGER optymalizuje wykorzystanie drewna. Nasze produkty wiążą 5,3 mln ton CO₂ rocznie.* Odpowiada to ilości wytwarzanej przez prawie 3,2 mln mieszkańców UE.** Surowiec najlepszej jakości wykorzystujemy na tarcicę, a produktów ubocznych z tartaku używamy do produkcji materiałów drewnopochodnych. Ponadto EGGER stosuje w produkcji płyt wiórowych drewno z recyklingu i w ten sposób wiąże 1,73 mln ton CO₂ rocznie.*** Drewno, które nie nadaje się do kolejnego przetworzenia, przekształcone zostaje w przyjazną dla środowiska energię elektryczną i cieplną w naszych elektrowniach na biomasę, eliminując kolejne ton CO₂ ze środowiska, które zostałoby wyemitowane przy produkcji energii z gazu ziemnego.

17 Co oznacza zrównoważony rozwój w produkcji płyt wiórowych? Do produkcji płyty wiórowej odpowiednie jest drewno przemysłowe, produkty uboczne z tartaków oraz starannie wybrane i wstępnie posortowane drewno z recyklingu. Drewno, które nie może zostać wykorzystane do produkcji naszych materiałów, jest wykorzystywane w procesie produkcji jako odnawialne źródło energii. CYKLE ŚRODOWISKOWE Biotop w Hexham (UK) odzwierciedla w miniaturze gospodarkę firmy EGGER w zakresie zrównoważonych cykli środowiskowych: nasza trzcinowa oczyszczalnia ścieków uzdatnia do 2100 m³ ścieków dziennie. Dodatkowo tworzy środowisko życia dla wielu roślin i zwierząt, w tym żab. W firmie EGGER wszystkie procesy stanowią część środowiskowego cyklu. Począwszy od produkcji tarcicy w tartaku aż do produkcji materiałów drewnopochodnych, na przykład podłogi laminowanej. Dzięki recyklingowi wykorzystany materiał powraca do tego obiegu. Gazy cieplarniane uwalniają się wyłącznie, gdy drewno, które nie może zostać wykorzystane do produkcji materiałów, zostaje przetworzone w naszych elektrowniach na biomasę na ciepło i energię elektryczną. Aby połączyć wszystkie procesy za pomocą możliwie najkrótszych tras transportu między zakładami, pracujemy nad rozwojem zintegrowanych fabryk. Jakie działania podejmuje przemysł drzewny, by przeciwdziałać zmianom klimatycznym? Wykorzystanie drewna w materiałach budowlanych lub przetwarzanie go na materiały drewnopochodne wiąże CO 2 jako substancję odpowiedzialną za zmiany klimatu, podczas gdy jego spalanie uwalnia CO 2 do atmosfery. Firma EGGER jest przekonana, że kaskadowe wykorzystanie drewna jest metodą optymalną. Wiąże się to z użyciem drewna do produkcji materiałów, następnie jego recyklingiem i ponownym wykorzystaniem, i dopiero gdy odpady drewna nie nadają się do dalszego przetworzenia, używane są jako źródło energii. Wspieramy postulat stosowania tej zasady i bierzemy udział w kampaniach, takich jak Wood Action Day (Dzień Drewna) organizowanych przez Europejską Federację Producentów Płyt Drewnopochodnych (EPF European Panel Federation) i Stop burning our trees (Stop paleniu naszych drzew) organizowaną przez brytyjski przemysł drzewny. Akcje te mają na celu zwiększanie wśród polityków i opinii publicznej świadomości w zakresie zrównoważonego rozwoju i wykorzystania naszych zasobów. 17

18 Ochrona zasobów POWIERZCHNIE LASÓW CERTYFIKOWANYCH W 2016 R. W HEKTARACH Kraj Niemcy Francja Całkowita powierzchnia lasów Jakie lasy mogą być źródłem surowca? PEFC FSC Drewno jest bezpiecznym dla środowiska zasobem, gdyż jest surowcem odnawialnym. Aby jednak tak było faktycznie, konieczne jest zrównoważone zarządzanie lasami. Musi ono uwzględniać aspekty ekonomiczne, ekologiczne i społeczne. FSC (Forest Stewardship Council ) oraz Program Zatwierdzenia Systemów Certyfikacji Leśnej (PEFC, Programme for the Endorsement of Forest Certification Schemes) oferują certyfikację dla lasów, które są zarządzane w zrównoważony sposób i monitorują łańcuchy dostaw certyfikowanych produktów. Wielka Brytania Austria Ukraina Rumunia Rosja Cały świat Źródła: Jahrbuch Wald und Holz (rocznik Las i Drewno Federalnego Urzędu Ochrony Środowiska BAFU (2011), informacja prasowa Eurostatu 85/2011, pro Holz ( EGGER preferuje drewno pochodzące z lasów certyfikowanych. Wszystkie zakupy drewna monitorujemy w procesie ścisłej kontroli (system zapewniania należytej staranności) w ramach EUTimberReg i powszechnej certyfikacji lasów. W przypadku certyfikowanych źródeł drewna odpowiednie dla nich systemy certyfikacji określają surowe wymagania. Co do zakupów surowca ze źródeł niecertyfikowanych, firma EGGER zobowiązała się, że nie będzie stosować drewna: 1. z nielegalnego pozyskiwania 2. z regionów, w których naruszane są tradycyjne lub podstawowe prawa obywatelskie 3. z lasów o wysokiej wartości chronionej, które nie mają odpowiednich certyfikatów 4. z lasów, które są przekształcane w plantacje lub tereny niezalesione 5. z drzew modyfikowanych genetycznie 6. którego pozyskanie narusza podstawowe konwencje Międzynarodowej Organizacji Pracy (MOP). 18

19 Jak wygląda kontrola dostaw drewna? Lasy zapewniają wypoczynek i mają znaczenie kulturowe, społeczne i gospodarcze. Gospodarowanie zgodne z naturą zapewnia ochronę lasów, a przecinka poprawia ich skład. CERTYFIKAT KONTROLI POCHODZENIA PRODUKTU Firma EGGER pozyskuje drewno z regionów, w których zlokalizowane są jej fabryki. Dzięki surowym wymogom prawnym obowiązującym w Europie działania związane z zarządzaniem lasami prowadzone są w sposób zrównoważony. Ponadto wszystkie lokalizacje EGGER posiadają certyfikaty pochodzenia produktów uzyskane zgodnie z normami FSC (certyfikaty SGSCH- COC i SGSCH-CW ) i PEFC (certyfikat CH17/0386). Zależnie od dostępności drewna z certyfikatem FSC lub PEFC w pobliżu zakładów produkcyjnych, dla naszych produktów możemy, na żądanie, uzyskać stosowną deklarację i mogą one zostać oznaczone logo FSC lub PEFC. 19

20 Recykling Eurospan Jakie są możliwości recyklingu odpadów drewnopochodnych? Cienkie płyty wiórowe OSB Do produkcji materiałów drewnopochodnych stosujemy trzy rodzaje materiałów: produkty uboczne z tartaków, drewno przemysłowe i materiały pochodzące z recyklingu. Produkty uboczne z tartaków obejmują takie odpady jak zrębki, ścinki z piłowania, trociny i wióry. Materiał odzyskiwany podczas recyklingu to odpady drewna pochodzące ze zutylizowanych wyrobów gotowych, takich jak meble, palety lub opakowania oraz niektóre produkty z własnej produkcji, których nie można sprzedać (odrzuty produkcyjne). Drewno przemysłowe to drewno o małej średnicy pochodzące ze zrównoważonej gospodarki leśnej. 45% 60% 100% 25% EGGER zwraca uwagę na to, aby kupować 30% 40% materiał pochodzący z recyklingu tylko od specjalistycznych firm utylizacyjnych. MDF /HDF 75% Cienkie płyty MDF 100% Tartaczne produkty uboczne W Wielkiej Brytanii, Niemczech i Rumunii Grupa EGGER prowadzi własne firmy recyklingowe pod 25% Drewno przemysłowe Materiał recyklingowy nazwą Timberpak. Produkty dodatkowe oraz odpady generowane w trakcie produkcji poddawane są recyklingowi. Nawet odpadowe fragmenty płyt pochodzące od niektórych klientów są od nich odbierane i wykorzystywane w cyklu produkcji jako surowiec. Drewno odpadowe przetwarza dziewięć z wszystkich jedenastu zakładów Grupy zajmujących się produkcją płyt wiórowych. 20

21 Czy zanieczyszczone drewno pochodzące z recyklingu również może być przetwarzane na produkty drewnopochodne? Ze względu na impregnację drewna i wykańczanie powłokami płyt drzewnych czy mebli, drewno odpadowe może zawierać metale ciężkie lub zakazane dzisiaj związki organiczne chloru PCP (polichlorowane fenole). Producenci muszą stosować metody starannego sortowania, by zapewnić, że do dalszej produkcji używane będzie jedynie nieskażone drewno recyklingowe. EGGER przetwarza tylko drewno z recyklingu mebli, palet, drewniane i inne odpowiednie elementy budowlane i rozbiórkowe. Firmy recyklingowe oddzielają skażone drewno na etapie jego odbioru. Materiał jest następnie poddawany kolejnym oględzinom przez pracowników zakładu i oczyszczany z zanieczyszczeń, takich jak metal, piasek czy plastik, a następnie w kilku etapach przetwarzany na czyste zrębki drewna. W jaki sposób można w 100% wykorzystać drewno? Zamknięty obieg surowca optymalizuje potencjał drewna do wykorzystania w produkcji materiałów i jako źródła energii. Wszystkie części drzewa kłoda, gałęzie i kora mogą być w pełni wykorzystane przez producenta materiałów drewnopochodnych. Tylko korzenie nie są wykorzystywane i pozostają w ziemi. SOLIDNE JAK LITE DREWNO EGGER inwestuje w technologie ochrony zasobów i do swoich procesów włącza również recykling. Na przykład rdzeń o strukturze plastra miodu z przetworzonego papieru, umieszczony pomiędzy cienkimi warstwami płyty wiórowej lub płyty MDF, stabilizuje płytę Eurolight. EGGER maksymalnie wykorzystuje potencjał drewna. Wykorzystywanie drewna w materiałach ma znaczenie nadrzędne: tartaczne produkty uboczne, drewno z trzebieży i ścinki drzew i drewno pochodzące z recyklingu mogą zostać użyte do produkcji materiałów drewnopochodnych. Odpady nienadające się do recyklingu są używane do produkcji energii do suszenia, ciepła technologicznego i przyjaznej dla środowiska energii elektrycznej. 10 zakładów Grupy EGGER produkujących płyty ma swój własny kocioł na biomasę. Dzięki komunalnym sieciom ciepłowniczym okolice zakładu w St. Johann (AT) oraz zakłady przemysłowe znajdujące się w pobliżu zakładu w Unterradlbergu (AT) korzystają z odnawialnej energii cieplnej produkowanej przez EGGER. 21

22 Ile formaldehydu zawierają materiały drewnopochodne? Formaldehyd występuje w sposób naturalny w drewnie, znajduje się również w standardowych spoiwach używanych do produkcji materiałów drewnopochodnych, takich jak kleje i żywice oparte na moczniku, melaminie czy fenolu. Materiał drewnopochodny może obecnie zawierać maksymalnie 0,007% formaldehydu, by spełniał kryteria klasy emisji E1. EGGER przeciwstawia się bagatelizowaniu zagrożeń wynikających ze stosowania formaldehydu poprzez wspieranie i kształtowanie zarówno krajowych, jak i międzynarodowych działań w zakresie dotyczącym formaldehydu i jakości powietrza w budynkach. Wszystkie produkty EGGER plasują się poniżej limitów europejskiej klasy dla formaldehydów E1, a niektóre z nich spełniają nawet ostrzejsze wymagania dobrowolnych wytycznych lub krajowych przepisów ustawowych, jak te w USA i Japonii. Formaldehyd pod kontrolą PRZEGLĄD WARTOŚCI GRANICZNYCH DLA PŁYT WIÓROWYCH SUROWYCH Klasy emisji E1 EPF-S CARB 2 IOS-MAT 0003 F**** Metoda badania Europejska metoda komorowa zgodnie z normą EN 717 (ppm) Perforator wg normy EN 120 (mg HCHO/ 100g płyty ATRO)*** Perforator wg normy EN 120 (mg HCHO/ 100g płyty ATRO) Amerykańska metoda komorowa, zgodnie z normą ASTM E (ppm)* Wartość porównawcza, europejska metoda komorowa zgodnie z normą EN 717 (ppm)** ASTM 1333 E (ppm) Perforator wg normy EN 120 (mg HCHO/ 100g płyty ATRO)*** Eksykator według JIS A 1460 (mg/l) Wartość porównawcza, europejska metoda komorowa zgodnie z normą EN 717 (ppm) Płyta wiórowa 0,1 maks. 8 maks. 4 0,09 0,065 0,09 maks. 4 0,3 0,03 0,04 Cienkie płyty MDF 0,1 maks. 8 maks. 5 0,13 0,14 0,13 maks. 5 0,3 MDF 0,1 maks. 8 maks. 5 0,11 0,12 0,11 maks. 5 0,3 OSB 0,1 maks. 8 0,09 maks. 4 0,3 * Metoda komorowa: min. 23 m³, badania o różnym stopniu obciążenia, temperatura: 23 C, względna wilgotność powietrza: 50%, szybkość wymiany powietrza: 0,5/h ** Europejska metoda komorowa: jednolity stopień załadowania, temperatura: 23 C, względna wilgotność powietrza: 45%, szybkość wymiany powietrza: 1/h *** Dla wewnątrzzakładowych kontroli produkcji 22

23 Jakie ilości formaldehydu zawarte w materiałach drewnopochodnych są niebezpieczne dla zdrowia? Formaldehyd to związek chemiczny występujący między innymi w drewnie, wędzonych rybach i owocach. W pewnym stężeniu w powietrzu może mieć działanie kancerogenne dla ludzi. Jeżeli stężenie formaldehydu w powietrzu otoczenia wynosi poniżej 0,08 ppm, według Światowej Organizacji Zdrowia nie stanowi zagrożenia dla zdrowia. EGGER oferuje płyty wiórowe surowe we wszystkich standardach wymienionych z lewej strony. Niezależne instytucje monitorujące Fraunhofer WKI i FCBA nadzorują przestrzeganie wartości granicznych. To, ile formaldehydu jest uwalniane przez produkt, zależy od miejsca jego aplikacji, na przykład w przypadku mebli powłoka i obrzeża blokują emisję. Dobrą jakość powietrza zapewnia regularne wietrzenie, a także niska emisja z produktów. Czy produkty drewnopochodne nie zawierają formaldehydu? Według szacunków Instytutu Fraunhofera obecnie w 80 do 85 procent wszystkich płyt wiórowych stosowany jest klej zawierający formaldehyd. W ciągu ostatnich 20 lat producentom udało się w ogromnym stopniu zmniejszyć emisję, a eksperci przewidują dalsze jej obniżanie. Kleje niezawierające formaldehydu, takie jak polimerowy diizocyjanian difenylometanu (PMDI) z technicznego punktu widzenia są produktami gotowymi, ale wymagają skomplikowanego przygotowania. Rezultatem są wyższe ceny dla konsumentów. EGGER produkuje również bezformaldehydowe surowe płyty klejone, które są zwykle klasyfikowane jako standard E0: EGGER OSB 4 Top i produkowana przy użyciu polimocznika EGGER DHF. Nadają się one do stosowania w miejscach, w których nie można użyć produktów z powłokami hamującymi emisje. 23

24 Czym są lotne związki organiczne? Styl życia WPŁYW NA POWIETRZE W POMIESZCZENIACH ZAMKNIĘTYCH Lotne związki organiczne (LZO) mają wpływ na jakość powietrza w pomieszczeniach zamkniętych. Należą do nich substancje zawarte w drewnie, które są odpowiedzialne za charakterystyczny zapach drewna. Na jakość powietrza w nowoczesnych pomieszczeniach mieszkalnych mają wpływ różne źródła LZO. Wśród nich drewno i materiały drewnopochodne zaliczają się dzisiaj do czynników postrzeganych jako wytwarzające pozytywne emocje.** Jakość powietrza LZO w pomieszczeniach zamkniętych Klimat Poza LZO z produktów i zastosowanych w pomieszczeniu materiałów, na jakość powietrza w pomieszczeniu wpływa również styl życia i klimat. * Uniwersytet we Fryburgu i Instytut Fraunhofera WKI w Brunszwiku, 2009 ** Bauen und Leben mit Holz (Drewno na budowie i w życiu), wydawca: Informationsdienst Holz EGGER zleca regularne badania zawartości lotnych związków organicznych w swoich produktach zgodnie z najnowszymi normami, chociaż nie są one niebezpieczne dla zdrowia. Badania pokazują, że materiały drewnopochodne nawet o wysokim stężeniu LZO nie mają szkodliwego wpływu na tkanki płuc.* Również naturalnie występujące w drewnie aldehydy i kwasy karboksylowe nie są szkodliwe dla zdrowia.** Bezpieczne materiały Czym LZO pochodzące z materiałów drewnopochodnych różnią się od tych znajdujących się w drewnie? Drewno i materiały drewnopochodne są w dużej mierze podobne pod względem emisji lotnych związków organicznych. Ponieważ materiały drewnopochodne powstają poprzez sprasowanie w wysokiej temperaturze dochodzącej do 200 C, stężenie aldehydów i kwasów karboksylowych, które uwalniają nielotne lub nieznacznie lotne składniki drewna, może wzrosnąć. W przypadku obrabianego drewna źródłem LZO mogą być również nanoszone woski, kleje i powłoki malarskie. 24 EGGER stale zmniejsza stosowanie środków chemicznych. Procesy klejenia i prasowania, dopracowane technicznie na przestrzeni ostatnich 20 lat, wymagają dzisiaj znacznie mniejszych ilości kleju.

25 Czy producenci materiałów drewnopochodnych muszą sprawdzać zawartość lotnych związków organicznych w swoich produktach? Metody badań i oceny różnią się w zależności od grupy produktów (patrz następna strona). W niektórych krajach informacje dotyczące uwalniania się LZO są obowiązkowe dla podłóg, wyrobów budowlanych i produktów do dekoracji wnętrz. Do oceny jakościowej i ilościowej poszczególnych LZO mają zastosowanie różne metody. EGGER zleca także wykonanie przez niezależne instytuty badań produktów, które nie podlegają temu obowiązkowi. Ponadto inwestujemy w nowoczesne komory testowe, zarówno do wewnętrznej kontroli produkcji, jak i do doskonalenia i optymalizacji produktów. W ten sposób EGGER poszerza swoją wiedzę w tej dziedzinie. Komory testowe możemy stosować do pomiaru zarówno LZO, jak i emisji formaldehydu. Komory testowe o pojemności 1m³ w Instytucie Fraunhofera WKI. Jak LZO z produktów drewnopochodnych wpływają na ludzi? Naukowcy zebrali wiarygodne dane potwierdzające, że LZO uwalniające się z materiałów drewnopochodnych nie stanowią zagrożenia dla zdrowia ludzi. Nawet przy stężeniach LZO do 50 razy większych niż powszechnie przyjęte u badanych nie stwierdzono zaburzenia czynności płuc lub stanów zapalnych. Nie odczuwali oni również objawów, takich jak podrażnienie oczu i błon śluzowych, bólu głowy, nudności, zawrotów głowy, złego samopoczucia.* * Uniwersytet we Fryburgu i Instytut Fraunhofera WKI w Brunszwiku, EGGER tradycyjnie bazuje na drewnie, by tworzyć przytulne pomieszczenia mieszkalne. W Tyrolu, który jest ojczyzną naszej firmy, architektura drewniana jest częścią tradycyjnego stylu życia, a unoszący się w powietrzu zapach żywicy jest naturalnym elementem otoczenia. Uważa się, że zapach niektórych gatunków drewna jest orzeźwiający i ma pozytywny wpływ na zdrowie i ogólne samopoczucie. 25

26 Jakie przepisy regulują kwestię dopuszczenia produktów z materiałów drewnopochodnych w odniesieniu do LZO? LZO są wymienione w rozporządzeniu UE o produktach budowlanych. Dyskutuje się o wprowadzeniu wartości granicznych LZO dla oznakowania znakiem CE. Jednolite normy dotyczące produktów budowlanych i do wykończenia wnętrz oraz pomiarów LZO wewnątrz pomieszczeń, które mają obowiązywać w całej Europie, są jeszcze w opracowaniu (CEN/TS 16516). Do tej pory tylko Francja, Niemcy i Belgia wdrożyły obowiązkowe systemy oceny emisji LZO dla określonych grup produktów. Badania są dobrowolne między innymi w Danii, Finlandii i Stanach Zjednoczonych. Sprawdzone powietrze w pomieszczeniach Powietrze w pomieszczeniu jest złożoną mieszaniną wielu składników. Opracowanie przekonujących wytycznych na temat jego jakości nie jest łatwym zadaniem. Firma EGGER jest aktywnie zaangażowana w ten proces i przykładowo uczestniczy w takich gremiach jak CEN/TC 351 Ocena uwalniania się substancji niebezpiecznych z materiałów budowlanych opracowując obowiązującą dla całej Europy zharmonizowaną metodę badania LZO. Co oznaczają skróty TVOC, SVOC, LCI i wartość R? TVOC oznacza Total Volatile Organic Compounds, czyli sumę wszystkich lotnych związków organicznych rozpatrywanych podczas badania. SV w skrócie SVOC oznacza semi-volatile, czyli średnie do ciężkich lotnych związków organicznych. Wartość LCI to najniższe badane stężenie. Wartości te ustalane są w wyniku dzielenia toksykologicznie uzasadnionych wartości granicznych przez istotne współczynniki bezpieczeństwa; w zależności od materiału współczynnik ten może wynosić 100 lub W Niemczech i Belgii faktyczny pomiar stężenia substancji dzieli się przez jej wartość LCI. Wynik ten jest sumowany dla wszystkich analizowanych substancji i daje wartość R, która musi pozostać niższa niż 1. 26

27 Zarządzenia W jaki sposób emisje LZO są uregulowane w Niemczech, Belgii i Francji? PRZEGLĄD WYBRANYCH WARTOŚCI GRANICZNYCH LZO Kraje Francja Dekret nr : Émissions dans l air intérieur* (Emisje w powietrzu w pomieszczeniach) Belgia Królewski dekret w sprawie ustalenia wartości granicznych dla emisji wewnątrz pomieszczeń wyrobów budowlanych dla określonych zamierzonych sposobów użytkowania Niemcy AgBB (Komitet ds. oceny produktów budowlanych pod kątem ich szkodliwości dla zdrowia) luty 2015 Niemcy określiły górne granice dla wartości LZO dla okładzin podłogowych i ściennych.* W trakcie procedury zatwierdzania produktu producent musi wykazać te wartości w postaci ekspertyzy o emisji. Ekspertyza zawiera wartości pomiarowe z komory testowej, w której badany był tylko ten jeden produkt. Producenci pokryć podłogowych w Belgii również muszą przedłożyć taką ekspertyzę na żądanie.** We Francji produkty budowlane stosowane do wykańczania wnętrz muszą być opatrzone odpowiednią etykietą.*** Stężenie LZO danego produktu jest obliczane przy pomocy określonego wskaźnika emisji. W pomiarze muszą zostać odtworzone warunki pomieszczenia zgodne z realną sytuacją według ustalonego scenariusza. Maksymalne wartości graniczne określone są dla klas emisji LZO A+, A i B, w przypadku klasy C nie ma wartości granicznej. Metoda badania Oznakowanie ISO16000 ISO 16000, 28 dni obowiązkowe ISO / 10, 28 dni Znak Ü na opakowaniu Zgodność Umieszczenie etykiety dla produktów budowlanych do wykończenia wnętrz jest obowiązkowe; brak wartości granicznej dla klasy C. Obowiązkowe dla wykładzin podłogowych, klejów i powłok na powierzchniach wykładzin podłogowych z drewna Obowiązkowe dla wykładzin podłogowych i ściennych (oprócz tapet papierowych) * W przypadku ogólnej aprobaty technicznej Niemieckiego Instytutu Techniki Budowlanej stosuje się schemat AgBB (Komitet ds. oceny produktów budowlanych pod kątem ich szkodliwości dla zdrowia) ** Belgijskie rozporządzenie w sprawie LZO opiera się na niemieckim schemacie AgBB, ma jednak inne wartości graniczne. Weszło ono w życie w sierpniu 2014 roku *** Etykieta LZO według dekretu Jednostka μg/m 3 μg/m 3 μg/m 3 Klasa emisji Wartość graniczna dla substancji* Formaldehyd Aldehyd octowy A+ A B C <10 <60 <120 >120 <200 <300 <400 >400 <100 < nie oceniane Produkty EGGER są zgodne z obowiązującymi wymogami prawnymi. Niemniej jednak EGGER opowiada się za tym, aby wartości graniczne były oparte na solidnej podstawie toksykologicznej. Toluen <300 <450 <600 >600 < Tetrachloroetylen <250 <350 <500 >500 b.d. Ksylen 1,2,4 -trimetylobenzen 1,4 -dichlorobenzen <200 <300 <400 >400 <1000 <1500 <2000 >2000 <60 <90 <120 > b.d. Wartości LCI Etylobenzen <750 <1000 <1500 > butoksyetanol <1000 <1500 <2000 >2000 b.d. Styren <250 <350 <500 > TVOC* <1000 <1500 <2000 > SVOC* Substancje rakotwórcze klasy 1A i 1B Wartość R * Tabela zawiera jedynie wybrane pozycje i nie jest kompletna. Wartości nieporównywalne patrz wyjaśnienie po lewej stronie u góry w Niemczech wartości pomiarowe, we Francji wartości obliczone na podstawie wartości pomiarowych <1 <1 1 1 Umieszczenie tej etykiety z informacjami o zawartości LZO jest obowiązkowe w przypadku następujących produktów budowlanych, wprowadzanych na rynek we Francji: ściany, sufity, pokrycia podłogowe, płyty działowe i podwieszane sufity, materiały izolacyjne, drzwi i okna oraz materiały potrzebne do ich ułożenia lub montażu. 27

28 Powierzchnie kompatybilne Struktura laminatu EGGER Jakie powierzchnie można zastosować na materiałach drewnopochodnych? TECHNOLOGIA COMFORT + Materiały drewnopochodne z reguły uszlachetniane są powierzchniami z żywicy melaminowej, powłokami lub laminatami. Wśród nich dominują powłoki z żywic melaminowych na różnych płytach nośnych. Składają się one z jednej lub kilku warstw impregnowanego papieru dekoracyjnego, który jest naniesiony na płytę. W przypadku laminatów tworzy się je z wielu warstw grubego papieru typu Kraft zaimpregnowanych żywicami fenolowymi. Dodatkowo powierzchnie niektórych produktów są zabezpieczone warstwą overlay. Skład powłok decyduje o ich trwałości, wyglądzie i wrażeniach dotykowych. Korek jest surowcem odnawialnym i tym samym przyjaznym dla środowiska naturalnego. Dzięki milionom komórek powietrza w tym materiale podłoga z odpadów z przemysłu korkowego jest ciepła, miękka i cicha. Wzór dekoracyjny z serii Comfort + jest nadrukowywany techniką druku bezpośredniego (DPR ) w przyjaznych dla środowiska, elastycznych powłokach, bezpośrednio na warstwie korka. Podłoga jest stabilna i łatwa w montażu. Płyta Eurodekor powlekana żywicami melaminowymi Struktura powlekanej podłogi Comfort + Powlekany melaminą, dekoracyjny materiał drewnopochodny Eurodekor jest jednym z najlepiej sprzedających się produktów firmy EGGER. Podobnie jak w przypadku laminatu jest to całkowicie bezpieczny produkt. Oznacza to, że po procesie produkcji nie zawiera on nadmiaru wolnego formaldehydu. Dlatego nie dochodzi do żadnych emisji z powlekanej powierzchni. 28

29 Czy powłoki i żywice wydzielają niebezpieczne substancje? Powierzchnie z żywic melaminowych, laminaty i większość powłok to powierzchnie całkowicie utwardzone. Same wykazują jedynie niewielkie emisje. Blokują poza tym emisje z materiałów nośnych, dlatego płyty powlekane wykazują znacznie mniejsze wartości emisji LZO i formaldehydu w porównaniu z płytami surowymi. Są jednak wyjątki, jak na przykład powłoki z dodatkiem barwników azowych, które mogą być szkodliwe dla zdrowia. EGGER nie stosuje barwników azowych do drukowanych papierów dekoracyjnych, podobnie jak żaden z jego dostawców. W produkcji papierów, lakierów lub bezpośrednim nadruku na płytach surowych stosuje się tylko pigmenty azowe. W przeciwieństwie do barwników lodowych (barwniki azowe tworzone na włóknie) nie rozpuszczają się one w barwionej powierzchni. Pigmenty nie mogą zostać wchłonięte i w związku z tym nie są toksyczne. Sprawdzają się one dzisiaj w produkcji farb drukarskich, tworzyw sztucznych, lakierów i opakowań do żywności. Skąd pochodzi papier na powłoki? Do produkcji laminatów, papierów dekoracyjnych nasyconych żywicami melaminowymi i powłok podłogowych zużywa się duże ilości papieru. Surowcem, z którego jest wytwarzany, jest drewno. W związku z tym ważne jest odpowiedzialne podejście do wykorzystywania zasobów i do metod pozyskania papieru. EGGER przetwarza wyłącznie papier wyprodukowany z drewna, które ma stosowny certyfikat lub świadectwo pochodzenia. Większość surowców ma certyfikat FSC lub PEFC. Oznaczenie FSC Controlled Wood Standard stosowane jest w przypadku kontrolowanego pochodzenia. Rolki papieru do przetworzenia na papier dekoracyjny w firmie EGGER 29

30 Co to jest EPD? EPD (environmental product declaration) to środowiskowe deklaracje produktu. W dokumencie tym producent przedstawia wszystkie ważne dla środowiska informacje dotyczące danego materiału, w tym opis produktu i jego procesu produkcji. Niezależna komisja ekspercka sprawdza i potwierdza te dane. Dokumenty EPD są niezawodną pomocą przy certyfikacji realizowanych inwestycji budowlanych pod kątem ich przyjaznego dla środowiska charakteru. Przejrzystość działań EGGER jako pierwszy w Europie producent materiałów drewnopochodnych przedstawił deklaracje EPD, które zostały poddane niezależnym audytom. Dzisiaj deklaracje EPD są dostępne dla wszystkich najważniejszych produktów firmy EGGER: płyt MDF, produktów Eurospan i Eurodekor, tarcicy, DHF, Eurolight, laminatów, płyt OSB, jak również podłóg DPL i DPR. Do czego służy deklaracja EPD? Deklaracja środowiskowa produktu umożliwia inwestorom, architektom i wykonawcom ustalić wpływ, jaki ma na środowisko dany materiał oraz etapy jego produkcji. Dzięki temu mogą oni w łatwy sposób porównać różne produkty i konstrukcje pod względem ekologicznym, ekonomicznym i społeczno-kulturowym. 30 Standardowe systemy certyfikacji budynków ekologicznych, takie jak LEED czy DGNB, oceniają budynki na podstawie kryteriów społecznych, ekologicznych i ekonomicznych. W ocenie uwzględniane są pewne informacje na temat materiałów budowlanych wykorzystanych w budynkach. Informacje te zawarte są w deklaracjach EPD.

31 Jakie wskaźniki ujęte są w środowiskowej deklaracji produktu EPD? Od 2011 roku obowiązuje europejska norma EN Określa ona warunki ramowe dla formułowania EPD dla produktów budowlanych, takie jak na przykład metodyka obliczeń dla celów bilansu ekologicznego czy podział cyklu życia produktu na poszczególne moduły. Moduły są podane począwszy od pozyskania surowca poprzez produkcję aż do utylizacji produktu. Zdefiniowane są także scenariusze dla fazy budowy i wykorzystania, które mogą być uwzględnione w EPD jako opcja. Główną częścią każdego EPD jest bilans ekologiczny, który określa najważniejsze oddziaływanie na klimat, glebę i wodę (patrz również: potencjały oddziaływania na stronie 33). EGGER na bieżąco aktualizuje swoje deklaracje EPD. Podmiotem finansującym program opracowania naszych EPD jest renomowany Niemiecki Instytut Budownictwa i Środowiska (IBU, Institut für Bauen und Umwelt). EPD odnoszące się do naszych produktów udostępniamy publicznie za pośrednictwem centralnych baz danych oraz na naszej stronie internetowej 31

32 Bilans ekologiczny Do czego służy bilans ekologiczny? Bilans ekologiczny (LCA, Life Cycle Assessment) określa wpływ produktów na środowisko naturalne. Może on zasadniczo zilustrować wszystkie fazy cyklu życia, począwszy od wytworzenia produktu poprzez recykling aż do utylizacji. Sumę potrzebnych zasobów i emisji ( bilans rzeczowy ) można dzisiaj przeliczyć na wskaźniki kompleksowej oceny oddziaływania na środowisko. Wykonanie analizy bilansu ekologicznego regulują normy ISO i ISO Dzięki materiałom drewnopochodnym EGGER przyczyniamy się do pozytywnego bilansu ekologicznego surowca, jakim jest drewno. Dom jednorodzinny o konstrukcji drewnianej może wiązać do 80 ton CO₂. Ponadto drewno jest substytutem innych surowców. Produkcja aluminium na przykład wymaga sto razy więcej energii niż wykorzystanie do budowy drewna.

33 Jakie rodzaje wpływu na środowisko uwzględnione są w ocenie cyklu życia LCA? Wpływ na środowisko, to znaczy na klimat, glebę i akweny można porównać ze wskaźnikami wpływu. Jednym ze wskaźników jest potencjał tworzenia efektu cieplarnianego (GWP, Global Warming Potential), który służy do obliczania potencjalnego wpływu na zmiany klimatyczne i określenia go w odniesieniu do dwutlenku węgla. POTENCJAŁ TWORZENIA EFEKTU CIEPLARNIANEGO W EKWIWALENCIE CO₂ PODANYM W KILOGRAMACH* Ścianka drewniana słupkowa Ścianka metalowa słupkowa Ściana lita Budowa i utrzymanie CO₂ związane w drewnie Utylizacja (emisje) Utylizacja (energia elektryczna i para lub potencjał recyklingowy) Całkowity potencjał Materiały drewnopochodne EGGER stanowią przyjazną dla środowiska alternatywę dla wielu materiałów. W porównaniu z betonem, cegłą i metalem, ważne wskaźniki, takie jak zużycie energii pierwotnej i potencjał tworzenia efektu cieplarnianego są w przypadku drewna znacznie niższe. Jak można zauważyć na przykładzie podanym po lewej stronie, emisja substancji węglopochodnych ze ścianki drewnianej słupkowej jest pięciokrotnie nisza niż emisja z litej ściany wewnętrznej.* *Źródło: ÖkoPot-Projekt, UV Hamburg, 2008 Jakie znaczenie ma energochłonność w analizie bilansu ekologicznego? W analizie bilansu ekologicznego produktu energochłonność podana jest w megadżulach (MJ). W przeciwieństwie do energii wtórnej jest to energia, którą można stosować bez przetwarzania. Analiza bilansu ekologicznego produktu określa zapotrzebowanie na energię pierwotną z odnawialnych źródeł energii, takich jak wiatr, woda, energia słoneczna i biomasa oraz nieodnawialnych źródeł energii, takich jak węgiel, gaz ziemny i ropa naftowa. *Źródło: EPD dla OSB EGGER EGGER inwestuje w odnawialne źródła energii. Przykład: udział energii pierwotnej pochodzącej z odnawialnych źródeł energii wykorzystywanych w naszych elektrowniach na biomasę jest trzy razy większy podczas produkcji płyty EGGER OSB niż w przypadku wykorzystania energii ze źródeł nieodnawialnych.* 33

34 Dlaczego ważne jest, aby certyfikować zrównoważone budownictwo? Certyfikat, który potwierdza zachowanie zasad zrównoważonego rozwoju podczas budowy i eksploatacji budynku, przyczynia się do jego ogólnej wartości. Zarówno deklaracje EPD zgodne z normą EN , jak i bilanse ekologiczne dla budynku są nadal dobrowolne. Jednakże w wielu przetargach deklaracje EPD dla materiałów budowlanych są już warunkiem uczestnictwa. Firma EGGER zwraca uwagę na certyfikat zrównoważonego rozwoju również w swoich własnych projektach budowlanych. Do budowy naszego nowego budynku biurowego w zakładzie w Radauti (RO) wykorzystaliśmy tylko własne materiały drewnopochodne i otrzymaliśmy za to złoty certyfikat Niemieckiego Towarzystwa Budownictwa Zrównoważonego DGNB. Według tego schematu powstały także TechCenter w Unterradlbergu (AT), Forum w Brilon (DE) i nowy budynek administracyjny w St. Johann (AT). Oferowanie wartości dodanej dzięki certyfikatom 34

35 W jaki sposób certyfikowane materiały budowlane przyczyniają się do uzyskania certyfikatu dla budynku? PROCEDURA CERTYFIKACJI BUDYNKU Wymagania dotyczące certyfikacji budynku dotyczą wielu różnych aspektów, w tym bilansu ekologicznego zastosowanych materiałów budowlanych. Architekci i projektanci mogą wyszukiwać średnie wartości dla całej branży w publicznych bazach danych, takich jak Ökobau. dat i ESUCO (Europejska Baza Danych Budownictwa Zrównoważonego). Innowacyjni producenci mogą tam publikować deklaracje EPD, co pozwala na bardziej wiarygodną ocenę charakterystyki ekologicznej budynku. właściciel programu konkretne deklaracje EPD przygotowane przez EGGER pliki do pobrania na stronie internetowej EGGER ogólne dane dotyczące branży centralna baza danych EGGER jest pionierem w zakresie przejrzystości: dostarczamy najważniejsze wskaźniki do certyfikacji budynków według różnych systemów certyfikacji. Bierzemy pod uwagę fakt, że oparte na podstawach naukowych bilanse ekologiczne stały się standardem. Nasze deklaracje EPD, wystawione przez Instytut Budownictwa i Środowiska (IBU) są dostępne w publicznych bazach danych oraz na naszej stronie internetowej. architekci, inwestorzy, doradcy itp. Certyfikacja budynków Jakiego typu certyfikaty istnieją? Systemy certyfikacji różnią się w zależności od właściciela programu i regionu. Wśród najważniejszych można wymienić: niemiecki Deutsche Gesellschaft für Nachhaltiges Bauen (DGNB), amerykański Leadership in Energy and Environmental Design (LEED), brytyjski Building Research Establishment Environmental Assessment Method (Breeam) i francuski Haute Qualité Environnementale (HQE). EGGER posiada deklaracje EPD, które zawierają wskaźniki dotyczące najważniejszych katalogów wymagań, stawianych przez różne systemy certyfikacji. 35

36 MISJA FIRMY EGGER Co to jest ISO 14001? Wartości EGGER jako firmy rodzinnej Podejmując jakiekolwiek decyzje, na pierwszym miejscu stawiamy dalszy rozwój przedsiębiorstwa. Nasze środowisko Zrównoważone wykorzystanie surowców jest naszym priorytetem. Osiągamy ten cel poprzez pozyskiwanie energii we własnych elektrowniach na biomasę, poprzez najnowocześniejsze technologie obróbki, oszczędne dla zasobów naturalnych i przyjazne dla środowiska systemy logistyczne. ISO jest uznaną na całym świecie normą dotyczącą zarządzania środowiskiem w firmie. Certyfikowany system zarządzania środowiskiem naturalnym monitoruje zgodność z przepisami prawa i pomaga zmniejszyć lub zlikwidować ujemny wpływ przedsiębiorstwa na środowisko naturalne. Na system zarządzania środowiskiem składają się między innymi zakładowa polityka ochrony środowiska, cele ochrony środowiska i program ochrony środowiska. Środowisko i zrównoważony rozwój to kluczowe elementy filozofii firmy EGGER. W roku 2009 zakład w Unterradlbergu (AT) był pierwszą fabryką w firmie EGGER, która otrzymała certyfikat ISO W międzyczasie certyfikację uzyskała znaczna większość zakładów. Celem jest uzyskanie w niedalekiej przyszłości certyfikacji ISO dla wszystkich zakładów EGGER. Ciągłe udoskonalanie Jak wygląda certyfikacja według normy ISO 14001? Podstawą normy ISO jest tzw. cykl PDCA (Plan-Do-Check-Act). W systematycznym cyklu zamkniętym działania są planowane, realizowane, kontrolowane i weryfikowane. Podstawą badania są aspekty środowiskowe, zgodność z prawem, zagrożenia dla środowiska i cały system, który z powrotem wchodzi w nowe cele środowiskowe i program ochrony środowiska. W regularnych odstępach czasu odbywają się badania systemu, tzw. audyty środowiskowe, przeprowadzane przez niezależnych kontrolerów audytorów środowiskowych. Audytorzy mają duży wkład w dalszy rozwój systemu zarządzania środowiskiem. 36 W firmie EGGER opracowano i wdrożono te cele środowiskowe dzięki systemowi systematycznego zarządzania środowiskiem (patrz: informacje po prawej stronie). Zarządzanie środowiskowe jest też głęboko zakorzenione w decyzjach administracyjnych i związanych z planowaniem.

37 Co to jest ISO 50001? Norma ISO weszła w życie w 2011 roku i dotyczy zarządzania przepływem energii. Źródła energii, wykorzystanie energii i odbiorcy energii podlegają regularnej rejestracji i ocenie pod kątem ich efektywności. Poza działami technicznymi istotne są również kwestie organizacyjne. Tak jak w przypadku ISO rezultaty te nieustannie udoskonala cykl PDCA. Suszarnia drewna w zakładzie EGGER w St. Johann dzięki specjalnemu procesowi oczyszczania powietrza odlotowego służy jako czyste odnawialne źródło ciepła dla okolicznych gmin. Podłączenie do sieci ciepłowniczej zapewnia, że sama zawartość energii w odpadach z drewna i odpadach poprodukcyjnych, które nie mogą już być wykorzystane do jakiejkolwiek produkcji, będzie w pełni wykorzystana. Wszystkie niemieckie i brytyjskie zakłady EGGER posiadają certyfikaty ISO W celu polepszenia bilansu energetycznego zostały zakupione bardziej wydajne silniki elektryczne. Ponadto zmieniono oświetlenie na technologię LED i zoptymalizowano zasilanie w sprężone powietrze i zasilanie energią elektryczną. Jak EGGER zapewnia lepszą ochronę środowiska podczas produkcji? CERTYFIKOWANE SYSTEMY ZARZĄDZANIA Kraj Lokalizacja Jakość Kwestie Energia: środowiskowe St. Johann in Tirol ISO 9001 ISO Austria Wörgl ISO 9001 ISO Unterradlberg ISO 9001 ISO EMAS Brilon ISO 9001 ISO ISO Bevern ISO 9001 ISO ISO Gifhorn ISO 9001 ISO ISO Niemcy Bünde ISO 9001 ISO ISO Marienmünster ISO 9001 ISO ISO Wismar ISO 9001 ISO Hexham ISO 9001 ISO ISO UK Barony ISO 9001 ISO Rambervillers ISO 9001 ISO Francja Rion des Landes ISO 9001 ISO Szuja ISO 9001 Rosja Gagarin ISO 9001 Rumunia Radauti ISO 9001 ISO Turcja Gebze ISO 9001 Polityka środowiskowa ISO określa cele mające zapewnić lepszą ochronę środowiska. Stanowią one część programu ochrony środowiska. Poza wymienionymi wyżej działaniami zwiększającymi efektywność energetyczną EGGER ustanawia standardy na przyszłość, na przykład poprzez zakup floty elektrycznych wózków widłowych do załadunku i produkcji w fabryce w Unterradlbergu (AT). Budowa obejmującego całą Grupę i wspomaganego komputerowo systemu zapewniania zgodności z przepisami, umożliwia przestrzeganie wymogów prawnych i przepisów dotyczących ochrony środowiska naturalnego. Innymi przykładami naszego proekologicznego zaangażowania są programy redukcji emisji ze źródeł kopalnych, takie jak zoptymalizowane sterowanie generatorami gorącego gazu lub odzyskiwanie ciepła gazów odlotowych w sieci ciepłowniczej w St. Johann (AT). Koncepcja cyklu wdrażana jest również w zakładzie w Hexham (UK), gdzie energia uwalniania przez nowy zakład produkcji kleju dostarczana jest bezpośrednio do termicznego obiegu olejowego zasilającego procesy produkcyjne w okolicznych zakładach. Woda deszczowa jest gromadzona, przetwarzana i wykorzystywana do produkcji oraz oczyszczania powietrza wylotowego w fabrykach w Brilon (DE) i Rion des Landes (FR). 37