Bałtycki Kongres Marketingu Sportowego

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Bałtycki Kongres Marketingu Sportowego"

Transkrypt

1 GDAŃSK morze możliwości ORGAN ZWIĄZKU MIAST I GMIN MORSKICH NR 3(56) WRZESIEŃ 2013 ISSN K W A R T A L N I K B E Z P Ł A T N Y Bałtycki Kongres Marketingu Sportowego str

2 kampania informacyjno-edukacyjna Wakacje dobiegły końca... ale pogoda jeszcze nas rozpieszcza, wymuszając na nas wspomnienia długich ciepłych dni. Prognozy długoterminowe nie zapowiadają jeszcze końca lata, ale bociany chyba im nie ufają. Ptaki dobrze wiedzą, kiedy czas wyruszyć w drogę w poszukiwaniu odpowiednich warunków do życia. Większości bocianom wylatującym w kierunku Afryki cała podróż zajmuje około 30 dni, a maruderom około dwóch miesięcy. Ciekawostką jest, że bociany żyjące w jednej okolicy zbierają się w większe grupy i razem pokonują tę niebezpieczną trasę. Wraz z odlotem "ostatniego" bociana zakończyła się III edycja konkursu fotograficznego LATO. Lista zwycięzców dostępna jest na stronie Powoli, ku końcowi zbliża się badanie polegające na bezpośrednim ankietowaniu osób przebywających na obszarze objętym projektem. Badania ankietowe realizowane są przez studentów kierunku Turystyka i Rekreacji na Wydziale Nauk o Ziemi Uniwersytetu Szczecińskiego, na Konkurs fotograficzny!!! Zrób zdjęcie, zgłoś je i wygraj jedną z cennych nagród! IV edycja - JESIEŃ Termin zgłaszania zdjęć od do Szkolną edycję konkursu fotograficznego wspiera spółka Polskie LNG. obszarze 32 gmin nadmorskich. Z wynikami badań poziomu świadomości ludzi na temat obszarów NATURA 2000 będzie można zapoznać się już niedługo na naszym portalu. Osoby chcące wypełnić ankietę w formie elektronicznej zapraszamy na stronę: W dniach 4-6 października 2013 zorganizowane zostanie ostatnie z cyklu bezpłatne szkolenie terenowe na temat Turystyka na obszarach Natura Tym razem będziemy mieli okazję spotkać się we Fromborku. Cykl szkoleń Turystyka na obszarach Natura 2000 ma na celu poszerzyć Państwa wiedzę na temat tego jak w zgodzie z zasadami ochrony przyrody rozwijać zrównoważoną turystykę na obszarach chronionych. Szkolenie ma na celu pomóc nauczycielom w przygotowaniu się do prowadzenia różnego rodzaju zajęć terenowych na obszarach przyrodniczo cennych. Na szkolenie zapraszamy również przedstawicieli biur podróży, hoteli, administracji samorządowej i Lokalnych Organizacji Turystycznych, bowiem na szkoleniu można będzie informacje dotyczące możliwości wykorzystania walorów przyrodniczych znajdujących się na obszarach NATURA 2000 w rozwoju turystyki w zgodzie z zasadami zrównoważonego rozwoju. Dofinansowano ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej

3 SPIS TREŚCI WYDAWCA 2 Kampania informacyjno-edukacyjna 4 Pory Roku z Naturą 2000 Robert Korzeniowski podpisuje Gdańską Kartę Marketingu Sportowego. Fot. PUMA 4-5 W Elblągu dla dróg wodnych i żeglarstwa Na I Sejmik Żeglugi Śródlądowej zjechali przedstawiciele niemal stu organizacji, stowarzyszeń, związków, fundacji i klastrów zajmujących się żeglugą śródlądową. 5 Kochamy Bałtyk... to widać! 1500 zdjęć zgłoszono do konkursu Kocham Bałtyk zrealizowanego przez portal 6 Recykling statków Sprawozdanie w sprawie recyklingu statków zostało odrzucone przez Parlament Europejski W gościnnym Szczecinie Po raz trzynasty ZMiGM był organizatorem konkursu plastyczno-literackiego zatytułowanego Morze a moja duża i mała Ojczyzna Akcja happeningowa Związku Miast i Gmin Morskich Głównym celem akcji było przekazanie w pozytywny sposób rzetelnych informacji na temat spalarni odpadów Czwarty Kongres Mobilności Aktywnej Ważne źródło inspiracji innowacyjnej polityki miejskiej Bałtycki Kongres Marketingu Sportowego Inspiracją do organizacji Kongresu jest zobowiązanie do efektywnego wykorzystania w latach kapitału, jaki stanowią doświadczenia zebrane podczas organizacji mistrzostw Europy w piłce nożnej UEFA EURO Zasoby wodne Polski Regulamin ogólnopolskiej olimpiady BALTEXPO po raz siedemnasty W tegorocznej edycji BALTEXPO bardzo aktywny był Związek Miast i Gmin Morskich. 24 Nowa zbiórka publiczna Związek Miast i Gmin Morskich dla Generała Zaruskiego Sejmowe podsumowanie I Międzynarodowego Kongresu Morskiego W Sali Kolumnowej Sejmu RP odbyło się spotkanie parlamentarnego zespołu ds. gospodarki morskiej i podkomisji stałej ds. transportu lotniczego i gospodarki morskiej. 26 Finał regat The Tall Ships Races 2013 dobiegł końca! Szczeciński port odwiedziło 2,5 miliona osób. 27 IV Bałtycki Maraton Brzegiem Morza Dla upamiętnienia 95. rocznicy powstania Ligi Morskiej i Rzecznej 27 Morska pielgrzymka rybaków Odpust św. apostołów Piotra i Pawła w puckiej farze ma tradycje średniowieczne. Związek Miast i Gmin Morskich Gdańsk Wały Jagiellońskie 1 tel fax zmigm@zmigm.org.pl Dyrektor biura GRZEGORZ WALCZUKIEWICZ REDAGUJE ZESPÓŁ Roman Kolicki redaktor naczelny tel gem@gem.gda.pl KOREKTA Lech Skarbek DTP Agencja GEM gem@gem.gda.pl DRUK Drukarnia MISIURO Numer zamknięto ISSN Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść ogłoszeń i reklam. Zastrzegamy sobie prawo skracania i adiustacji tekstów oraz zmiany ich tytułów. CZAS MORZA 3(56) wrzesień

4 I SEJMIK żeglugi ŚRÓdLądOWEJ W POLSCE 10 i 11 lipca br. zjechali do Elbląga przedstawiciele niemal stu organizacji, stowarzyszeń, związków, fundacji i klastrów zajmujących się żeglugą śródlądową. Pod patronatem ministra transportu, budownictwa i gospodarki morskiej Sławomira Nowaka, ministra sportu i turystyki Joanny Muchy oraz wiceministra środowiska Stanisława Gawłowskiego odbył się tu I Sejmik Żeglugi Śródlądowej w Polsce. Organizatorem Sejmiku był marszałek województwa warmińsko-mazurskiego Jacek Protas. W gronie członków założycieli Sejmiku jest Związek Miast i Gmin Morskich. Polska jest krajem bogatym w drogi wodne. Niestety, tylko kilka procent polskich rzek i kanałów posiada parametry zgodne z IV klasą techniczną, a udział transportu śródlądowego w przewozach ogółem jest w Polsce dziesięciokrotnie niższy niż średnia dla całej Unii Europejskiej. W ostatnich latach w różnych regionach kraju zaktywizowały się środowiska działające na rzecz turystyki i transportu śródlądowego. Wielość inicjatyw w tych sferach jest imponująca. Są to jednak działania rozproszone, których skuteczność mogłaby być większa, jeśli stworzymy tym środowiskom płaszczyznę współdziałania. Sejmik Żeglugi Śródlądowej ma stać się płaszczyzną współdziałania dla środowisk zajmujących się turystyką i transportem śródlądowym, punktem zbornym możliwie wszystkich rozproszonych inicjatyw na rzecz rozwoju dróg wodnych w Polsce mówił Jacek Protas. Sejmik przyjął krótki, zaledwie 13-punktowy akt założycielski. Bez wątpienia będzie kontynuacja Sejmiku, bo formuła się przyjęła. Kolejne W Elblągu dla dró spotkania będą się odbywały w innych miastach. Elbląg ma być swego rodzaju patronem i koordynatorem dalszych działań w ramach Sejmiku. Poza ukonstytuowaniem statusu Sejmiku, pierwsze posiedzenie zajęło się sprawami związanymi z turystycznym wykorzystaniem walorów naszych rzek. Odbyły się dwa panele: Turystyka wodna w Polsce oraz Edukacja żeglarska. Efektem panelu Turystyka wodna w Polsce będzie stworzenie raportu otwarcia na temat turystyki wodnej w Polsce oraz wielości inicjatyw także inwestycyjnych zrealizowanych w ostatnich latach. Podczas Sejmiku określono ogólne ramy raportu, reszta będzie zrealizowana przez powołany do tego celu zespół. Raport ma powstać do końca 2013 roku. Podczas Sejmiku podpisane zostały porozumienia o przystąpieniu województwa warmińsko-mazurskiego do programu rewitalizacji Wisły od Gdańska do Warszawy (MDW E40) oraz o patronacie marszałków nad Żeglarskim Pucharem Bałtyku Południowego (ŻPBP). ŻPBP to efekt porozumienia związków żeglarskich województw zachodniopomorskiego, pomorskiego, warmińsko- -mazurskiego i Obwodu Kaliningradzkiego o wspólnym tworzeniu kalendarza regat żeglarskich i wyłaniania najlepszych żeglarzy. Temu przedsięwzięciu będą patronowali marszałkowie nadmorskich regionów. W tym roku w ramach ŻPBP odbędzie się ok. 70 zawodów żeglarskich. Porozumienie dotyczące przystąpieniu Warmii i Mazur do wykorzystania walorów Wisły na odcinku od Gdańska do Warszawy (MDW E40, dalej także tzw. Szlakiem Króla Batorego, Narwią, Biebrzą, Kanałem Augustowskim na Niemen) jest ściśle związane z rozwojem Zalewu Wiślanego i rozwojem elbląskiego portu. Elbląski port ma blisko siebie dwa duże porty, port w Gdańsku i drugi w Kaliningradzie. Aby móc je obsługiwać, muszą być rzeki. Obecnie tworzymy silne lobby za udrożnianiem Wisły, która jest dla Elbląga kluczowa. Drugi dzień Sejmiku odbył się na statku, który towarzyszył jachtom startującym do IV Międzynarodowych Regat o Puchar Trzech Marszałków. W tym roku żeglarze płynęli na trasie: Krynica Morska Frombork Bałtijsk Elbląg. Regaty trwały od 11 do 13 lipca. 4 Związek Miast i Gmin Morskich

5 g wodnych i żeglarstwa Pierwszy etap regat był jednocześnie rywalizacją o Puchar im. Króla Stefana Batorego. Jest to związane z tworzeniem stowarzyszenia dla szlaku imienia Stefana Batorego, prowadzącego z Zalewu Wiślanego, Wisłą do Warszawy, Narwią i Kanałem Augustowskim do Niemna. Na statku trwała debata w ramach drugiego panelu Sejmiku, poświęconego edukacji żeglarskiej. Zdecydowano, że w ramach Sejmiku podjęte zostaną działania na rzecz utworzenia systemu edukacji żeglarskiej dla najmłodszych adeptów żeglarstwa, opartego o drogi i akweny śródlądowe. W ramach Sejmiku wygłoszono ok. 20 referatów. Dr Tomasz Sowiński mówił o konieczności przywrócenia Wisły życiu, prof. Zygmunt Babiński z Bydgoszczy i prof. Adam Bold z Gdańska skupili się na możliwościach transportowych królowej polskich rzek. Dr Jan Pyś z Wrocławia mówił o tychże samych walorach Odry, a Zbigniew Ptak o łączącej je Międzynarodowej Drodze Wodnej E70. O turystyce na polskich drogach wodnych mówili m.in. Mirosław Czerny (Centrum Turystyki Wodnej), dr Yoram Krozer (Holenderski Uniwersytet Publiczny w Enschede), Piotr Najszowski (Polskie Drogi Wodne) i Michał Górski (Bałtycki Instytut Gmin). Wiesław Kaczmarek, prezes Polskiego Związku Żeglarskiego, przedstawił przygotowywany już model edukacji żeglarskiej. Efekty pracy I Sejmiku Żeglugi Śródlądowej wraz z raportem znajdą się w publikacji książkowej, którą przygotowuje niżej podpisany. JerZy wcisła 1500 ZdJęĆ Kochamy Bałtyk... to widać! Tegoroczne lato nad Bałtykiem było przepiękne na palcach jednej ręki można policzyć dni deszczowe, jednak piękna pogoda to niejedyna przyczyna, dlaczego wybieraliśmy wypoczynek nad morzem. Polacy kochają Bałtyk! Nie brakuje osób, które mogą to powiedzieć bez żadnego zastanowienia, co więcej, nie brakuje osób, które chcą to pokazać! Widać to szczególnie na ok zdjęciach zgłoszonych do konkursu Kocham Bałtyk realizowanego przez portal Są zdjęcia typowo wizerunkowe, pokazujące naturę i piękno Bałtyku, jednak największą część stanowią zdjęcia przekazujące pozytywne emocje z wypoczynku nad morzem i to nie tylko w pełni słońca komentuje Wojciech Kreft, organizator konkursu. Lista nagród jest długa, a wśród nich m.in. cyfrowa lustrzanka, pobyty w hotelu Astor w Jastrzębiej Górze oraz w pensjonacie Wojciech we Władysławowie, zestawy kosmetyków Ziaja oraz vouchery na usługi Dimlab. pl. Konkurs organizowany był pod patronatem Polskiej Organizacji Turystycznej oraz Związku Miast i Gmin Morskich. Zapraszamy do obejrzenia pełnej galerii zdjęć zgłoszonych do konkursu pod adresem: CZAS MORZA 3(56) wrzesień

6 PARLAMENT EUROPEJSKI MÓWI NIE Recykling statków Sprawozdanie w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie recyklingu statków (COM(2012)0118 C7-0082/ /0055(COD)) zostało odrzucone przez Parlament Europejski podczas kwietniowego posiedzenia PE w Strasburgu. Propozycja przedstawiona przez sprawozdawcę Carla Schlytera z frakcji Zielonych nie znalazła poparcia większości Parlamentu i została odesłana do Komisji Europejskiej w celu ponownych uzgodnień. Proponowane rozwiązanie wg Carla Schlytera zawierało pięć kontrowersyjnych tez: a) wprowadzenie mechanizmu finansowego służącego finansowaniu ekologicznego recyklingu statków, b) wykazu materiałów niebezpiecznych dla wszystkich statków wpływających do portów UE, c) planu recyklingu statku dla wszystkich statków UE oddawanych do recyklingu lub mających więcej niż 20 lat, zatwierdzanego przez właściwe organy, d) bardziej jednoznacznych wymogów wobec stoczni złomowych, aby między innymi wyeliminować sztrandowanie, a także zapewnić audyt i regularne kontrole tych obiektów, e) sankcji karnych za niektóre naruszenia. Propozycja ta wykraczała poza konwencję recyklingową z Hongkongu, która obowiązywać ma po 2020 roku, pod warunkiem, że zostanie podpisana i ratyfikowana przez państwa bandery. Wykraczała także poza propozycję Komisji Europejskiej, która nie bacząc na uzgodnienia z Hongkongu zdecydowała się zaostrzyć przepisy. Propozycja sprawozdania została ostro skrytykowana przez branżę morską, potwierdzając irracjonalny charakter obostrzeń. Należy przypomnieć, że w ostatnim okresie branża morska przeżyła ogromny wstrząs spowodowany zaostrzeniem norm paliwowych na wybranych obszarach Unii Europejskiej, powodując zaburzenie konkurencji i ograniczenie rozwoju transportu morskiego. Analizując sprawozdanie, warto prześledzić tok rozumowania sprawozdawcy reprezentującego grupę Zielonych, który powiedział m.in.: To kapitalizm w jego najbardziej prymitywnej formie: większość spośród ostatnich właścicieli statków dąży do maksymalizacji zysków poprzez sprzedaż swoich statków do miejsc o słabych bądź nieistniejących normach ochrony pracowników i środowiska naturalnego, które dzięki temu mogą zaproponować najwyższe ceny. Mamy do czynienia z wyraźną niewydolnością rynku ze względu na»wysoką eksternalizację kosztów«, kosztem zdrowia pracowników i środowiska naturalnego. Wypowiedź ta dokumentuje mało merytoryczną ocenę tematu opartą przede wszystkim na populistycznych argumentach. Propozycja mechanizmu finansowego nakładającego dodatkowe opłaty na armatorów i porty brzmi niestety groźnie, gdyż jest egzemplifikacją kierunków wyznaczanych przez niektóre frakcje polityczne. Przekłada się to przede wszystkim na zaostrzenie polityki fiskalnej sięgającej coraz głębiej do kieszeni przedsiębiorców. Oczywiście najbardziej poszkodowane zostaną państwa starego bloku wschodniego, które poprzez słabe unijne oddziaływanie staną się największymi płatnikami proponowanych regulacji. Wystarczy przypomnieć, że polityka klimatyczna promuje nuklearną produkcję energii we Francji, bezwzględnie deprecjonując polskie elektrownie węglowe, a ostatnia dyrektywa siarkowa nie uderzy w armatorów fińskich, gdyż rząd fiński zapewnił o pokryciu kosztów powstałych na skutek jej implementacji. Nie sposób wyobrazić sobie podobnej reakcji obecnego rządu polskiego. Charakter wprowadzanych zmian w zakresie dyrektyw dotyczący branży morskiej przybrał niewłaściwy kierunek szczególnie w stosunku do nowych państw Unii Europejskiej, powodując zahamowanie rozwoju gospodarki morskiej. Dlatego niezwykle ważna pozostaje polityka polskiego rządu, który powinien być odpowiedzialny za rozwój branży morskiej i wyrażać jednoznaczny sprzeciw wobec podobnych praktyk. Niestety, zabrakło tej świadomości w przypadku dyrektywy siarkowej, która w sposób znaczący wpłynie na kondycję polskich armatorów. Praktyka Parlamentu Europejskiego zdominowana przez grupę Zielonych wskazuje jednoznacznie, że za wszelką cenę będą dążyć do osiągnięcia celu. Tak więc Carl Schlyter nie powiedział jeszcze ostatniego słowa i jestem przekonany, że w najbliższym czasie ponownie przeprowadzi próbę przegłosowania swojego raportu. Stosując róże sposoby przekonania niezdecydowanych posłów, może osiągnąć zamierzony cel, wprowadzając nieracjonalne i szkodliwe rozwiązania dla armatorów. Przy tej okazji należy po raz kolejny zwrócić uwagę polskiego rządu na ten fakt, by za przykładem lat poprzednich ustrzec go przed permanentną niewiedzą skutkującą koniecznością implementowania unijnych, czasem fatalnych w skutkach regulacji. Marek Gróbarczyk europoseł 6 Związek Miast i Gmin Morskich

7 FINAł XIII EdyCJI KONKURSU ZMIGM W gościnnym Szczecinie Po raz trzynasty Związek Miast i Gmin Morskich był organizatorem konkursu plastyczno-literackiego zatytułowanego Morze a moja duża i mała Ojczyzna, którego tegoroczna edycja przebiegła pod hasłem My dla Morza, Morze dla nas. WySTAWA PRAC KONKURSOWyCh W URZędZIE MIASTA SZCZECIN Przypomnijmy, że konkurs organizowany przez ZMiGM adresowany jest do młodzieży gimnazjalnej i ponadgimnazjalnej szkół naszych nadmorskich województw. Finał konkursu współfinansowany był ze środków Programu Transgranicznego Południowy Bałtyk w ramach projektu MARRIAGE better marina management, harbour network consolidation and water tourism marketing in the southern Baltic rim. Laureaci tegorocznej edycji konkursu zostali zaproszeni w dniach 5-6 września br. do Centrum Żeglarskiego i Mariny w Szczecinie. Centrum Żeglarskie zlokalizowane jest w malowniczym miejscu nad jeziorem Dąbie, największym w województwie zachodniopomorskim i czwartym co do wielkości w Polsce. Podczas dwudniowej imprezy uczestnicy finału zwiedzili miasto oraz nowo otwarte Muzeum Techniki i Komunikacji (Zajezdnia Sztuki w Szczecinie). To jedno z największych w Polsce muzeów o profilu technicznym. Dużą atrakcją dla uczestników finału okazał się rejs po porcie motorówkami Straży Miejskiej. Piękna pogoda sprzyjała znakomitym nastrojom laureatów i ich opiekunów. Organizatorzy konkursu, przy współpracy z samorządem miasta, przygotowali kilka niespodzianek dla młodzieży. To m.in. spotkanie z czterokrotnym mistrzem świata, wioślarzem Konradem Wasielewskim, pokonali również ścieżkę edukacyjną, gdzie mieli okazję zapoznać się z florą i fauną okolic, zgłębiali także techniki wiązania węzłów marynarskich. Sympatyczną zabawą okazało się układanie wielkoformatowych puzzli jachtowych. Następnego dnia odbyło się uroczyste wręczanie nagród. W czasie ogłoszenia wyników i wręczenia nagród obecni byli przedstawiciele władz Szczecina: Mariusz Kądziołka, wiceprezydent oraz Piotr Jania, delegat Szczecina do ZMiGM (wiceprezes Związku). Dzięki uprzejmości i serdeczności prezydenta mogliśmy podziwiać przepiękne wnętrza Urzędu Miasta w Szczecinie. Obejrzeliśmy Salę Prezydencką, w której przyjmowani są najważniejsi goście, Salę Koncertową oraz Salę Obrad. Na wszystkich uczestnikach wizyta w Urzędzie Miasta zrobiła duże wrażenie. Za rok kolejna edycja konkursu. Zgodnie z tradycją finał odbędzie się w Pucku, skąd pochodzi zwyciężczyni tegorocznego finału w kategorii opowiadanie. Dziękujemy przedstawicielom władz samorządowych miasta Szczecin, dyrekcji Centrum Żeglarskiego i Mariny w Szczecinie oraz szczecińskiej Straży Miejskiej, a także Zakładowi Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. za pomoc w organizacji tegorocznego finału konkursu. Zapraszamy do uczestnictwa w kolejnej edycji konkursu i do zobaczenia w Pucku! sylwia LaMent CZAS MORZA 3(56) wrzesień

8 FINAł XIII EdyCJI KONKURSU ZMIGM Laureaci XIII edycji konkursu plastyczno-literackiego Morze a moja duża i mała Ojczyzna pn. My dla Morza, Morze dla nas Konkurs literacki: Kategoria opowiadanie I miejsce Dominika Borzyszkowska Niepubliczne Gimnazjum w Pucku II miejsce Justyna Haftka II LO im. Bolesława Chrobrego w Sopocie III miejsce Cezary Bolechowski Gimnazjum im. Orła Białego w Ustroniu Morskim Kategoria esej I miejsce Maria Heppner II LO im. Bolesława Chrobrego w Sopocie II miejsce Wioleta Bartczak Gimnazjum im. Orła Białego w Ustroniu Morskim III miejsce Zuzanna Kubiak Gimnazjum nr 1 z Oddziałami Integracyjnymi w Kołobrzegu Wyróżnienie Katarzyna Witkowska Miejskie Gimnazjum im. Stanisława Dulewicza w Darłowie Konkurs plastyczny: Kategoria malarstwo, rysunek, grafika I miejsce Wiktoria Gierszewska Gimnazjum nr 1 z Oddziałami Integracyjnymi w Kołobrzegu II miejsce Ewelina Domańska Gimnazjum nr 3 im. Zjednoczonej Europy w Kołobrzegu III miejsce Cezary Bolechowski Gimnazjum im. Orła Białego w Ustroniu Morskim Kategoria fotografia I miejsce Zuzanna Supińska Gimnazjum im. Orła Białego w Ustroniu Morskim II miejsce Sandra Wacławek Gimnazjum nr 1 z Oddziałami Integracyjnymi w Kołobrzegu III miejsce Wiktoria Zientkiewicz Zespół Szkół w Sztutowie PORTRET ZBIOROWy LAUREATÓW 8 Związek Miast i Gmin Morskich

9 II miejsce Ewelina Domańska Gimnazjum nr 3 im. Zjednoczonej Europy w Kołobrzegu III miejsce Cezary Bolechowski Gimnazjum im. Orła Białego w Ustroniu Morskim Kategoria malarstwo, rysunek, grafika I miejsce Wiktoria Gierszewska Gimnazjum nr 1 z Oddziałami Integracyjnymi w Kołobrzegu I miejsce Zuzanna Supińska Gimnazjum im. Orła Białego w Ustroniu Morskim Kategoria fotografia III miejsce Wiktoria Zientkiewicz Zespół Szkół w Sztutowie II miejsce Sandra Wacławek Gimnazjum nr 1 z Oddziałami Integracyjnymi w Kołobrzegu CZAS MORZA 3(56) wrzesień

10 FINAł XIII EdyCJI KONKURSU ZMIGM Kategoria opowiadanie I miejsce dominika Borzyszkowska Niepubliczne Gimnazjum w Pucku My dla morza, morze dla nas Było lipcowe popołudnie. Mika siedziała na ciepłym piasku i wdychała zapach morza. Wystawiła piegowatą twarz do słońca. Cieszyła się ostatnimi chwilami wolności. Od jutra zaczynają się zajęcia myślała będzie dużo kucia i roboty. Po co? Przecież nie po to są wakacje! wściekła się. Po raz kolejny przypomniała jej się ostatnia rozmowa z rodzicami. To oni podjęli decyzję o tym, że Mika ma jechać na obóz ekologiczny. Tak, ekologiczny! Przecież to ją wcale nie interesowało. Ekologia... Nic ciekawego! Zbieranie korków, gazet, nudne rozmowy na temat ochrony środowiska. Przecież cały rok wierciła rodzicom dziurę w brzuchu, żeby wysłali ją na kurs językowy do Anglii. Nic z tego. Została wysłana na dwa tygodnie i to jeszcze nad morze! Zwykłe nudne polskie morze, z jeszcze nudniejszym wychowawcą, którego koledzy Miki nazywali Budyniem. Budyń tak naprawdę nazywał się Maciej Budynowski. Był rozmownym mężczyzną, który został obdarzony przez naturę ogromnym nosem, odstającymi uszami i specyficznym poczuciem humoru. Mimo tylu wad Budyń był lubiany przez swoich wychowanków, ponieważ znakomicie znał się na piłce nożnej. Dużo gorzej dogadywał się z dziewczynami. Zwykle zagadnął coś o pogodzie albo opowiadał jedną z mało ciekawych historyjek z jego życia. Dlatego po obiadokolacji chłopcy zostali w jadalni, słuchając wywodów Budynia, a damska część grupy rozeszła się po pokojach i zajęła się swoimi sprawami. Mice udało się uciec od nowych koleżanek, z których żadna nie wydawała się specjalnie zaciekawiona piegowatą dziewczyną. Za to wszystkie współlokatorki były zainteresowane, który chłopak której się podoba, kto nosi sandały do rajstop i kiedy będzie dyskoteka. Na szczęście była jeszcze Kasia. Co prawda w Warszawie, ale była i zawsze można było z nią pogadać. Mika wyjęła telefon i odszukała numer przyjaciółki. Nikt nie odbiera. Trudno. Spróbuję wieczorem powiedziała sama do siebie i ruszyła w kierunku szkoły, w której spała ich grupa. *** Następnego dnia obudziła się po siódmej. Rozczesała długie jasne włosy i zaplotła warkocz. Ubrała jeansowe szorty i błękitną bluzkę, umyła zęby i ruszyła ciemnym korytarzem. Dotarła do jadalni. Między stolikami kręciło się kilku chłopców i parę dziewcząt. Byli odpowiedzialni za przygotowanie śniadania. Skarciła się w myślach, że wstała tak wcześnie. Wcale dziś nie musiała szykować posiłku. Postanowiła udawać, że tylko przyszła zrobić herbatę i zaraz ma zamiar wracać do pokoju. Ruszyła do przodu, udając, że ziewa i włączyła czajnik. Przyjrzała się zabieganym obozowiczom i wtedy nagle pomyślała, że właściwie mogłaby im pomóc. Potrzebujecie pomocy? rzuciła, niby od niechcenia. Jeszcze jak! Budynowski kazał ugotować jajka. Ma być ich czterdzieści! odpowiedziała pulchna blondynka. Chcesz pomóc? spytał przystojny brunet, zatrzymując się przed Miką z tacą pełną kubków. Był od niej wyższy o głowę. Czemu nie? I tak już wstałam powiedziała, uśmiechając się. A w pokoju raczej się nie przydam dodała. Jak się nazywasz? spytała drobna, chuda szatynka. Mika. A wy? spytała, biorąc od bruneta tacę z kubkami. Postawiła je na stole i zaczęła rozstawiać, a koledzy przedstawiali jej się kolejno. Po piętnastu minutach znała już wszystkich. Przystojny nazywał się Hubert, blondynka to Julia, chuda i drobna miała na imię Natalia, a dwóch pozostałych chłopaków to bliźniacy Piotr i Patryk. Dobrze im się razem pracowało i zdążyli ze wszystkim do przyjścia Budynia. Opiekun był pod wrażeniem. No, no... Nieźle. Myślałem, że będę musiał was poganiać. Ale coś mi się nie zgadza. Jest was szóstka, a grupki, które przygotowują posiłki są pięcioosobowe. Proszę pana, Mika przyszła pomóc. Nudziło jej się w pokoju. wytłumaczył Hubert. Budyń puścił do niego perskie oko. Widzę, że spodobało wam się towarzystwo nowej koleżanki... Szczególnie Hubertowi powiedział Budyń i zaśmiał się, widząc jak chłopak się czerwieni. No, jazda! Zajadać śniadanie! Zaraz przyjdzie reszta i dla was nie starczy zaśmiał się i ochoczo zabrał się do pałaszowania kanapki z szynką. *** Pierwsze spotkanie zaczęło się o godzinie dziesiątej. Wszyscy młodzi ekolodzy zgromadzilii się w świetlicy. Wśród nich była Mika. Usiadła przy półce z książkami. Pomyślała, że jak będzie bardzo nudno to sobie poczyta. Do pokoju wszedł jakiś chłopak, a za nim uśmiechnięta starsza kobieta. On był pryszczatym studentem, ona wyglądała na doświadczonego ekologa. Mieli poprowadzić dzisiejsze warsztaty. Mika przymknęła oczy i skuliła się na krześle. Och, zaraz się zacznie pomyślała. Będziemy rozmawiać o tym, jak należy zgniatać butelki. Jakie to nudne. Czas rozpocząć nasze zajęcia! uśmiechnięta pani stanęła na środku sali. Usiądźcie wygodnie, w kółku. Może najpierw kilka słów o nas. Nazywam się Hanna Maloszak i jestem technikiem ochrony środowiska. Postaram się rozbudzić w was chęć poznawania świata i pokazać, jak cudowna i piękna jest natura! Pomoże mi w tym Robert Turski, który w ubiegłym roku ukończył studia i jest meteorologiem. Jego pasją jest właśnie ekologia. Rob, chcesz coś dodać? Chłopak przecząco pokręcił głową, więc pani Hania kontynuowała Chciałabym, abyście wracając z tego obozu byli świadomi, że to nie tylko my oddziałujemy na środowisko, ale również ono wzbogaca nas. Nawet nie wiecie jak bardzo. Akurat. Nawet jeśli ja będę dbała o naturę, to co z tego. Sto tysięcy innych osób zaśmieci naszą planetę i moje starania Związek Miast i Gmin Morskich

11 na nic. pomyślała Mika i przestała słuchać monologu prowadzącej. Myślami była w domu. Czekali tam na nią rodzice, których tak strasznie skrzwydziła. Głupia jestem. Po co zrobiłam im taką awanturę, przecież wiem, że nie mają pieniędzy, a tak strasznie chcieli, żebym gdzieś wyjechała... Dlaczego krzywdzę innych? Czemu jestem podła? myślała, wpatrując się w swoje buty.... Hasło tegorocznego obozu to: My dla morza, morze dla nas... Wszystko to wygląda tak beznadziejne... Nie prosiłam ich, żeby wysyłali mnie akurat tutaj... Co ja będę robiła?... Czy ktoś z was chciałby może coś dodać, o coś zapytać? Młodzież zaczęła się przekrzykiwać. Zrobił się niezły bałagan, a drobna prowadząca nie była w stanie sobie z nim poradzić. Dopiero kiedy interweniował Budyń, zapanował względny spokój. Wszyscy, jak w szkole, zaczęli się zgłaszać i dzielili się z innymi swoimi uwagami i propozycjami. Swoją drogą to dobrze, że to właśnie morze jest tematem głównym. W całej tej beznadziejnej sytuacji to właśnie morze jest całkiem ciekawe. My dla morza, morze dla nas. Ale co morze robi dla nas? Istnieje, szumi, połyskuje, zamarza, ogrzewa się... Morze ma wpływ na nasze uczucia, daje nam energię. Hmm... Racja, wczoraj tu przyjechałam, a już czułam się lepiej... Taka chęć do życia... Podobnie było, gdy w zeszłym roku odwiedziłam babcię w Pucku. Wtedy, nad Zatoką Pucką bardzo wypoczęłam i mogłam spokojnie przemyśleć to, na co w Warszawie nie miałam czasu ani ochoty... Chwila. Może ta prowadząca ma trochę racji. Środowisko nas wzbogaca. Wzbogaca wewnętrznie... O godzinie trzynastej młodzież wybiegła z pomieszczenia. Tylko Mika szła wolno, ociągając się, noga za nogą. Jeszcze wczoraj powiedziałaby, że nie ma z ochroną środowiska nic wspólnego. Kompletnie nic. Ale zajęcia wywarły na nią ogromny wpływ. Czuła, że musi chwilę odpocząć. Skierowała swe kroki na plażę. Usiadła przy płocie i oparła się o metalową siatkę. Odetchnęła głęboko i zanurzyła dłonie w ciepłym piasku. To miejsce dawało jej poczucie bezpieczeństwa. Tu czuła się niezależna i sama. Zamknęła oczy i wsłuchała się w szept morza. To ją koiło. Każda minuta spędzona na plaży była dla niej chwilą błogiego zapomnienia i ucieczki od rzeczywistości. Szum wody działał usypiająco i Mika zamknęła oczy. Przecież morze robi dla nas dużo więcej niż my dla morza. Dlaczego ludzie nie chronią go, nie szanują? Dziewczynę przeszył dreszcz. Bo każdy myśli tak jak ja! Ludzie nie mieszają się w ochronę środowiska, bo każdy myśli, że jego starania na nic się nie zdadzą!. *** Obiad był wyśmienity. Kotlet rybny, ziemniaki i mizeria. Mika jadła długo, zastanawiając się, czy na popołudniowych zajęciach podzielić się z prowadzącymi swoimi spostrzeżeniami. Miała już pewien plan. Cała grupa mogłaby zorganizować sprzątanie plaży, pokazując w ten sposób, okolicznym mieszkańcom że to żaden wstyd. Postaraliby się w to włączyć jak najwięcej osób. Całą akcję można by zareklamować plakatami rozwieszonymi w sklepach, urzędach i bankach. A żeby nie było to jednorazowe przedsięwzięcie, chciała organizować taką akcję co roku. Tylko czy się uda? Rozpoczęły się zajęcia. Dziewczyna słuchała z przejęciem, o czym mówi pani Hania. Dowiedziała się, na czym polega praca ekologa, jak my możemy współprcować z ekologami i jak im pomagać. Zajęcia skończyły się o siedemnastej i zdyszana pani profesor usiadła na krześle, aby odpocząć. Mika z wypiekami na twarzy układała sobie w głowie plan. Co powiedzieć na początku, jak rozwinąć temat, jak zakończyć... W końcu zdecydowana podeszła do biurka, głęboko odetchnęła i powiedziała: Proszę pani, rano podała pani hasło naszego obozu. Zastanawiałam się nad nim i mam pewien pomysł, jak można by je zrealizować. Myślałam o sprzątaniu plaży kontynuowała trzeba oczywiście zachęcić mieszkańców okolicy. Możemy wykonać plakaty, ulotki, które następnie rozwiesimy... dziewczyna spojrzała na zmęczoną i obojętną twarz opiekunki N-nie pod-doba się p-pani? zapytała Mika, jąkając się z przejęcia. Moja droga, to jest dobry pomysł. Ale wymaga dużo pracy. Nie jest łatwo zachęcić ludzi do działania. Zwłaszcza bezinteresownie. Dlatego musimy dokładnie rozważyć, czy to się opłaca. Doceniam twoje zaangażowanie w projekt i obiecuję, że twoją propozycję wezmę pod uwagę. Podoba mi się, że z powagą podchodzisz do idei obozu powiedziała prowadząca i uśmiechnęła się przyjaźnie do Miki. Cieszę się, że wśród młodych ludzi są jeszcze tacy oddani i zapaleni ekolodzy! Jeśli będziesz miała jeszcze jakąś sugestię, to przychodź śmiało! A ja uważam, że ona ma rację! śmiało wtrącił Robert jeśli ten obóz będzie polegał tylko na teoretycznych warsztatch to młodzież niewiele się nauczy, pani profesor. Mika spojrzała na studenta z niedowierzaniem i uśmiechnęła się od ucha do ucha. Skoro oboje tak myślicie, to znaczy... to znaczy, że jestem przegłosowana! Więc... zabieramy się do pracy. Dziecko, a jak ty się w ogóle nazywasz? Mika, proszę pani. Mika, ponieważ wpadłaś na ten pomysł, to będziesz jego koordynatorem. Oczywiście pomożemy ci, ale inwencja twórcza należy do ciebie. Od jutra zaczynamy pracę. Przemyśl, proszę, wszelkie możliwe warianty i do dzieła! dodała krzepiąco pani Hania, ale po jej minie można było poznać, że nie jest do końca zachwycona. Wyraźnie wątpiła w rezultaty festynu. Za to oczarowany był Robert. Odprowadził Mikę do jej pokoju i po drodze rozważał wszystkie możliwości działania. Towarzystwo studenta nie bardzo satysfakcjonowało dziewczynę. Chciała ochłonąć i przemyśleć swoją działalność w obozie. Dlatego, gdy Robert zaczął opowiadać o planie sprzątnięcia plaży, Mika szybko się pożegnała, tłumacząc się bólem głowy. Weszła do pokoju i usiadła na ławce. A może spróbuję napisać o tym wiersz? PRZYGODA Gdy oddech morza miesza się z bielą żagli... Wtedy zaczyna się przygoda. Kiedy bezkresna głębia nasiąka słońcem... Wtedy zaczyna się przygoda. Gdy stojąc na dziobie wyciągam dłonie i uparcie chwytam drżące powietrze... Wtedy zaczyna się przygoda. Ale czym jest przygoda? Czy jest złocistym słońcem, czy głębią Bałtyku? Czy chowa się w skrzypcach polnych świerszczy, czy kryje się w morskich falach? Przygoda jest tym czym ja jestem... Jest moją odwagą i moją słabością... I kryje się w moim sercu... Mika Lunicka» CZAS MORZA 3(56) wrzesień

12 FINAł XIII EdyCJI KONKURSU ZMIGM» *** Dzień za dniem gonił jak szalony. Mika skrupulatnie realizowała swój plan. Zaczęła od przygotowania reklamy. Gotowe plakaty zostały rozwieszone w supermarketach, bankach, na rogach ulic... Pani profesor udzielała jej rad i cennych wskazówek, a Robert wciąż służył pomocą. Zawsze mogła też liczyć na nowych przyjaciół Julię, Huberta, Natalię, Piotra i Patryka. Razem stworzyli wielki transparent z hasłem obozu. Na mapie wytyczyli dokładną trasę akcji. Przygotowali specjalne kosze na śmieci i utworzyli przy drodze stoiska z kolorowankami o ekologii, dla dzieci. Budyń i pani Hania dzwonili do miejscowych urzędów i zapraszali do udziału w akcji. Robert natomiast zachęcił jedną ze znanych aktorek do udziału w festynie. Wszystko zgodnie z planem odetchnęła Mika, zagrzebując się w śpiworze. Jutro przygotujemy tylko narzędzia. Co będzie potrzebne? Rękawiczki, worki na śmieci, kilka par grabi... A kończą się już pieniądze... Dobrze, że burmistrz obiecał wesprzeć nas materialnie... Musi się udać!. Wtuliła głowę w poduszkę. Chyba jednak ekologia jest interesująca... A już na pewno tutaj jest wspaniale.. To miejsce i morskie powietrze ma na mnie dobry wpływ. Może zostanę ekologiem? Kto wie?. Uśmiechnęła się do siebie, ziewnęła i zamknęła oczy. *** Było lipcowe popołudnie. Mika siedziała na ciepłym piasku i wdychała zapach morza. Wspominała obozy wakacyjne spędzone w tym pięknym miejscu. Teraz przyjechała tu ze swoim mężem Hubertem i z córeczkami Laurą i Ulą. Pamięta dokładnie dzień pierwszego festynu My dla morza, morze dla nas. Westchnęła. W tym roku po raz piętnasty spotkali się, by wspólnie posprzątać plażę i wzbudzić w innych chęć miłowania natury. Mika była doświadczonym ekologiem. Razem z mężem założyła fundację Morska kropla. Jej celem było pokazanie ludziom, jak wielkim skarbem jest morze. Kobieta jeździła po całej Polsce i opowiadała, jak ważna jest ekologia. Starała się pomóc zwłaszcza młodzieży, zachęcała ją do odnajdywania swoich pasji i pielęgnowania ich. Chętnie opowiadała o tym, jak ona sama odkryła, że ekologia jest jej drogą życiową. Zaczęła też organizować obozy i warsztaty ekologiczno-językowe dla młodych. Uśmiechnęła się do swoich myśli. Wracały wspomnienia. To tu wszystko się zaczęło... Zapatrzyła się w dal. Obserwowała skrzeczące mewy i zachwycała się morską pianą. Rytmiczny szum wody koił Mikę i tak jak przed laty dawał poczucie bezpieczeństwa. Oparła się o metalową kratę i zamknęła oczy. Kategoria esej I miejsce Maria heppner II LO im. Bolesława Chrobrego w Sopocie Morze ma więcej wyobraźni niż możemy sobie wymarzyć 12 Morze zawsze było ważne w życiu ludzi, którzy osiedlili się w jego pobliżu. W dawnych czasach morze dawało ludziom przede wszystkim pożywienie, jakim były ryby. Później dawało możliwość transportu różnorodnych produktów, handlu wymiennego. Dzięki temu miały miejsce wielkie odkrycia geograficzne. W dzisiejszych czasach nadal transportuje się produkty i łowi ryby, ale morze ma walor przede wszystkim jako miejsce, gdzie można przyjechać na urlop. Woda nie służy tylko jako napój, ale zaspokaja wszystkie inne potrzeby, tym milsza, że bezpłatnie daje korzyść. Ludzie od wieków czuli swój związek z morzem. Dawno te mu ludzie budowli nad morzem grody, również Słowianie, czego przykładem są pozostałości grodu w Sopocie. Mimo, że Słowian od dawna już nie ma, ludzie nadal przychodzą nad morze. Brzeg morza jest miejscem, na które przychodzimy odpocząć, pomyśleć, znaleźć spokój, nabrać sił do dalszego życia, schować się przed światem, lub po prostu po to, by popatrzeć na piękny morski krajobraz. Staramy się również je chronić wedle naszych możliwości. Przychodzimy na to jałowe wybrzeże z cudownego losów użyczenia, na skutek przedziwnej zapłaty, ażeby zeń uczynić naszej wolności skarb bez ceny. My przychodzimy, gdy już rzesze słowiańskie pochłonięte zostały i zniszczone na wieki. Przychodzimy, aby szczątek ostatni od zagłady uchronić. Przede wszystkim jednak dla ludzi istotne były korzyści, jakie mogli czerpać z morza. Podstawowym pożytkiem były ryby, które służyły za pożywienie. Dziś też ryby stanowią jeden z przysmaków dla wielu osób. W roku 2009 suma połowów wyniosła 211,6 tys. ton ryb, z czego około 22 tys. ton śledzi i 12 ton dorszy. W roku 2011 złowiono 179,9 tys. ton ryb, z czego około 30 tys. ton śledzi i około 16 ton dorszy. Nasz apetyt na dary morza wciąż jest niezmienny... Może daje niezliczone możliwości podróży, nie tylko w celu połowu ryb. Wiele wieków temu ludzie nauczyli się budować statki zdolne do przepłynięcia znacznie większych odległości. Wykorzystywano je z początku głównie do handlu z odległymi państwami. W pewnym momencie bardzo ważne stały się też odkrycia geograficzne. Dzisiaj ludzie podróżują często statkiem dla swojej przyjemności, traktując tę podróż jako rozrywkę. Rejs się kończy. Co komu dał? Jednym w kość, drugim do myślenia, wszystkim wrażenia, nieocenione. Związek Miast i Gmin Morskich

13 Mój Sopot Bardzo ważną zaletą są też lecznicze właściwości morza. Wzdłuż linii brzegowej powstało wiele uzdrowisk nadmorskich. Jednym z nich jest mój Sopot. W XIX wieku przybył tu francuski lekarz wojskowy Jean George Haffner, z którego inicjatywy rozpoczęto budowę nowoczesnego, jak na tamte czasy, zakładu balneologicznego. Szybko okazało się, że zakład ten cieszy się taką popularnością, że nie jest w stanie przyjąć i obsłużyć wszystkich chętnych, zdecydowano się więc na jego rozbudowę. Parę lat później, z idei gminy, powstał też Dom Zdrojowy. W dalszym ciągu rozbudowywano też Zakład Balneologiczny. Kurortem międzynarodowym Sopot stał się w dwudziestoleciu międzywojennym. Wówczas, mimo że największą grupę kuracjuszy stanowili Polacy, do Zakładu przyjeżdżali goście z całej Europy. W tych czasach zaczęto kojarzyć wypoczynek w Sopocie ze snobizmem. Druga wojna światowa spowodowała jedynie niewielkie zniszczenia w tym kurorcie, ale na nieszczęście spaleniu uległ Dom Zdrojowy i budynki stanowiące część jego kompleksu. Dom Zdrojowy, kasyna, oraz liczne budynki dookoła dzisiejszego placu Zdrojowego, strawił pożar już po zajęciu Sopotu przez Rosjan, co miało miejsce 23 marca 1945 roku. Czy doszło jeszcze do sporadycznych walk z niemieckimi dobitkami, czy obiekty spłonęły w wyniku przypadkowego zaprószenia ognia, tego już się chyba nigdy nie dowiemy. Ale nad morze ludzie przyjeżdżali nie tylko jako klienci Zakładu Balneologicznego i Domu Zdrojowego. Wielu z nic przyjeżdżało tu po prostu w celach wypoczynkowych. Wybrzeże Zatoki Gdańskiej jest ciekawe, stojąc na plaży w Sopocie widać z jednej strony Gdańsk, z drugiej zaś klify redłowskie, plaże gdyńskie, a przy dobrej pogodzie także Półwysep Helski. Sama w sobie Zatoka również jest piękna. - Morze w tej stronie jest bardzo piękne, nieprawdaż? mówił brodaty. Tak jest, szczególnie tutaj, na Helu rzekł brunet. Gdy wiatr zachodni dmie w Brzeźnie, Jelitkowie, Sopocie, Orłowie i Gdyni pędzi z lądu kurz na brzegi, a wodę morską odpędza od brzegów zamieniając morze w staw pospolity. Przeciwnie na Helu. Wiatr zachodni przypędza do jego brzegu najbujniejszą falę z małego morza, nasyconą jodem. Niewątpliwie jedną z największych atrakcji mojego Sopotu jest molo. Dla mnie jest to miejsce, po którym najbardziej widać zmieniające się pory dnia roku, upływ czasu. Kiedy idzie się na spacer wczesnym rankiem, molo jest puste, widać uśpione jeszcze miasto, powoli budzące się do życia... W późniejszych godzinach widoczne są już spore różnice. Późną wiosną, latem, i wczesną jesienią deptak Monte Cassino i molo zapełniają się turystami. Najbardziej odczuwalne jest to latem, kiedy próbując przejść się nad morze, muszę torować drogę między ludźmi. Wygląda to wszystko wówczas jak jedno wielkie, falujące, wzburzone morze. Fale ludzi nieustannie spływają i wpływają, aż dziw, że nie niszczą tego, co napotkają na swojej drodze. Wieczorami okolica ta zapełnia się osobami pragnącymi rozrywki, imprezy, nocnego szaleństwa. Ze wszech stron dudni głośna muzyka, słychać głośne śmiechy, krzyki, śpiewy. Nocni imprezowicze burzą doszczętnie spokój i urok śpiącego miasta. Na okres około trzech miesięcy Sopot przekształca się w miasto turystów, nie dla mieszkańców. Jesienią miasto pustoszeje i wraca zburzony spokój. Weekandami wprawdzie wciąż odbywają się nocne imprezy, dopóki temperatura nie zniechęci zabawowiczów. Najpiękniej i najspokojniej na molo jest w zimowe wieczory. Jest to moja ulubiona pora spacerów w to miejsce. Wokół panuje cisza, słychać szum fal i własne kroki niosące się cichutkim echem po opustoszałej przestrzeni. Latarnie pokrywają się lodem, który tworzy na nich piękne, niepowtarzalne kształty. A pod cienką warstwa lodu oddycha morze... A fale nadal świecą dla wszystkich Morze było zawsze dla człowieka niewyczerpanym źródłem dóbr wzbogacających jego lądową egzystencję, wiedzę i kulturę, elementem stymulującym rozwój sztuki, literatury, muzyki i nauk.. Ludzie zawsze czerpali z morza nieskończoną inspirację zarówno w dziedzinie nauki, jak i w dziedzinie sztuki. O morzu pisał Stefan Żeromski ( Międzymorze i Wiatr od morza ), a także Maria Pawlikowska-Jasnorzewska... Fale świecą jak szkiełka czeskie i szepcą, by się morza nie bać, choć jest jak połowa nieba: równie pełne śmierci i niebieskie. Morze to również wdzięczny temat malarstwa. Wielcy twórcy przedstawiali je na wiele bardzo różnych sposobów, co świadczy o tym, że morze jest zmienne, dynamiczne, tajemnicze. Nie jesteśmy w stanie pojąć tych zmian ani za nimi nadążyć. Morze to potężna dusza, nieustannie skarżąca się na jakąś wielką, nie dającą się utulić boleść. Nigdy nie będziemy w sarnie zgłębić tej nieskończonej tajemnicy, możemy tylko wędrować po jej wąskim skraju. W dzień biały morze śpiewa, szepce i szeleści, Samemu sobie jeno gwarząc opowieści. Kto się w nie wsłucha, słyszy w jego dziwnym szumie Dalekie, tajne głosy, których nie rozumie. Nie jesteśmy tu sami Obłoki piętrzyły się w oczekiwaniu pasatu; spojrzał przed siebie i dostrzegł stado dzikich kaczek, które zarysowało się nad wodą na tle nieba, potem się zgubiło i ukazało znowu i wiedział już, że nikt nie jest nigdy samotny na morzu. Gdy jesteśmy na morzu, zawsze otacza nas przyroda, wiele ryb, ssaków morskich, ptaków i innych stworzeń. Człowiek czuje ich obecność, dzięki czemu z jednej strony nie doskwiera mu samotność, z drugiej zaś może odpocząć od towarzystwa ludzi, które czasem staje się męczące. Nad morze ludzie przychodzą, szukając spokoju, zapomnienia, wyciszenia. Nie przynosimy tu zbrodni, nie przynosimy przemocy, nie przynosimy tu krzywdy. Przynosimy zapomnienie, odpuszczenie i pokój. Nieodłącznym towarzyszem morza jest wiatr. Zawsze jest on odczuwalny mocniej na brzegu niż w głębi lądu. Goni morskie fale, powoduje sztormy, dmie w żagle statków. Roznosi zapach słonej wody i jodu. Daje poczucie świeżości i rześkości. Może być zarówno siłą pozytywną, jak i siłą niszczycielską, gdy podnosi fale zbyt wysoko, co powoduje zatapianie statków i zalewanie przybrzeżnych zabudowań. Wiatr powiewający od morza niósł w kaszubskie i lechickie lądy zapach wody słonej i zapach jodowy, szczególną rzeźwość i siłę. Podnosił z dalekich nad głębiną rozpostarć fale duże i poganiał je ku brzegom zalewem tak szerokim jak zatoka.. W morzu można szukać wielu analogii do ludzkiego życia. Doświadczamy najróżniejszych ludzkich emocji i nastrojów, które falują w nas jak morskie fale. Czasem życie wywraca się do góry nogami, jak statek przewrócony podczas sztormu. Czasem coś powstrzymuje nas przed podjęciem decyzji lub przed zrobieniem czegoś, jak niespokojne morze powstrzymuje marynarzy przed wypłynięciem z portu. Kiedy normalny bieg codziennego życia zostaje nieoczekiwanie zakłócony, uświadamiamy sobie dobitnie, że jesteśmy niczym rozbitkowie, którzy próbują zachować równowagę na nędznej desce pośród otwartego morza, i nie pamiętają już, skąd się tam wzięli, ani nie wiedzą, dokąd znoszą fale. CZAS MORZA 3(56) wrzesień

14 OdPAdy POd KONTROLą W ramach realizacji projektu pn.: Akcja informacyjno- -edukacyjna Odpady pod kontrolą, dofinansowanego przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Związek Miast i Gmin Morskich przeprowadził we współpracy z samorządami miast Szczecin, Koszalin i Gdańsk akcję happeningową Odpady pod kontrolą. akcja happ Związku Miast i 14 Związek Miast i Gmin Morskich

15 eningowa Gmin Morskich Głównym celem akcji było przekazanie w pozytywny sposób rzetelnych informacji na temat spalarni odpadów, które mają powstać w miastach biorących udział w projekcie. Temat spalarni odpadów wywołuje zazwyczaj gorące emocje, utrudniające obiektywną ocenę faktów i blokadę dyskusji z potencjalnymi inwestorami. Zadaniem akcji było nawiązanie kontaktu z lokalną społecznością przy zaangażowaniu i współpracy z lokalnymi samorządami i instytucjami związanymi z gospodarką odpadami, wywołanie pozytywnych skojarzeń i przekazanie informacji na temat zalet budowy spalarni odpadów w poszczególnych miastach. W realizację tych imprez zaangażowane zostały samorządy wspomnianych wyżej miast. Happening w Szczecinie został włączony do programu uroczystego otwarcia nowych nabrzeży na Wałach Chrobrego 28 lipca br., impreza w Gdańsku stanowiła element uzupełniający wydarzenia tegorocznego Jarmarku św. Dominika corocznej imprezy odwiedzanej przez rzesze turystów z całej Polski, natomiast happening w Koszalinie, przy poparciu władz miasta, zorganizowaliśmy 31 sierpnia br. przy współpracy z miejscowym Centrum Kultury 105 w Koszalinie. Uczestnicy happeningów otrzymali pełną informację o projekcie, ulotkę informacyjno-edukacyjną, mieli możliwość obejrzenia ciekawej, zwłaszcza dla najmłodszych uczestników, makiety wykonanej z klocków Lego, przedstawiającą proces segregacji i unieszkodliwiania odpadów oraz zobaczyć film edukacyjny na ten temat.. Program artystyczny pozwolił publiczności zapoznać się nie tylko z tematyką, ale i projektem graficznym potencjalnego budynku spalarni, wykorzystując m.in. motyw graficzny malowany na koszulkach czy poprzez konkursy wiedzy na temat spalarni odpadów i innych metod utylizacji śmieci. Sylwia Lament CZAS MORZA 3(56) wrzesień

16 projekt Miasta Gdańsk oraz Polskiej Unii Mobilności Aktyw Czwarty K ważne źródło inspiracji in W dniach września 2013 r. w Centrum Wystawienniczo-Kongresowym AmberExpo w Gdańsku odbył się Czwarty Kongres Mobilności Aktywnej, organizowany przez miasto Gdańsk oraz Polską Unię Mobilności Aktywnej (PUMA). Impreza była współfinansowana ze środków europejskiego projektu abc.multimodal ( realizowanego w ramach Programu Południowego Bałtyku. Maciej Lisicki Zastępca Prezydenta Gdańska, Prezes Zarządu Polskiej Unii Mobilności Aktywnej 16 Główną ideą kongresów mobilności aktywnej jest promowanie i upowszechnienie w Polsce doświadczeń miast, regionów i krajów osiągających największe sukcesy w utrzymywaniu wysokiej jakości życia dzięki przyjęciu odpowiednich zasad kształtowania rozwoju lokalnego, przy jak najpełniejszym wykorzystaniu aktywnych form mobilności, takich jak chodzenie pieszo i jazda rowerem w powiązaniu z systemem transportu publicznego. Zasady te zostały sformułowane w 2010 roku w Gdańskiej Karcie Mobilności Aktywnej, podczas Pierwszego Kongresu, inicjującej również powołanie Polskiej Unii Mobilności Aktywnej (PUMA). Jednolity tekst Karty Gdańskiej jest dostępny na stronie internetowej Kongresu (www. kongresmobilnosci.pl), tutaj warto zwrócić uwagę na jej punkt 3., mówiący o integrowaniu polityki przestrzennej i komunikacyjnej tak, by tworzyć miasta krótkich odległości a także punkt 9., mówiący o preferowaniu ruchu pieszego i rowerowego w procesie kształtowania przestrzeni publicznej i systemu ich powiązań z transportem publicznym. Upowszechnianie takich działań ma ścisły związek z przygotowaniem polskich samorządów do owocnego wykorzystania funduszy Unii Europejskiej w latach kongresy mobilności aktywnej adresowane są głównie do innowacyjnie myślących samorządowców: prezydentów, starostów, burmistrzów oraz wójtów. Kongresy mobilności aktywnej ważny projekt miasta Gdańsk oraz Polskiej Unii Mobilności Aktywnej mają również tworzyć platformę nawiązywania współpracy samorządowców, organizacji pozarządowych i firm. Jak to zrobić i na jakie cele można pozyskać fundusze w ramach Programu Południowego Bałtyku, wyjaśnił Thorsten Kohlisch dyrektor sekretariatu technicznego programu. Koncepcja programowa tegorocznej edycji kongresu zakładała poświęcenie szczególnej uwagi możliwości pokazania wpływu odejścia od planowania transportu w kierunku planowania mobilności oraz wpływu takiej zmiany na jakość życia w zajmujących czołowe miejsce w międzynarodowych rankingach miastach takich jak Kopenhaga oraz aglomeracja Utrechtu Związek Miast i Gmin Morskich

17 nej ongres Mobilności Aktywnej nowacyjnej polityki miejskiej w Holandii, wraz z najbardziej rowerowo zaprojektowanym mieście tego kraju Houten. Kluczowe prezentacje przedstawił Klaus Bondam, były wiceburmistrz Kopenhagi, pokazując sukcesy osiągane w związku z realizacją wizji przyjaznego mieszkańcom miasta od dawna zajmującego wysokie, jeśli nie pierwsze, miejsce w międzynarodowych rankingach jakości życia, oraz Herman Geerdes, wiceburmistrz Houten. Duże zainteresowanie słuchaczy wzbudziła także prezentacja Heike Aghte, promotorki Europejskiej Inicjatywy Obywatelskiej znanej pod hasłem 30 km/h ulice przyjazne życiu!. Ważnym punktem programu były prezentacje François-Xaviera Kowandy ego z ambasady Francji w Polsce oraz Jean-François Retière a, wiceprezydenta regionu metropolitalnego Nantes, w których przedstawili oni działania ambasady francuskiej na rzecz rozwoju zrównoważonej mobilności w Polsce oraz analizę strategii Klaus Bondam były wiceburmistrz Kopenhagi, obecnie Dyrektor Duńskiego Instytutu Kultury w Brukseli transportu publicznego metropolii Nantes w kontekście intermodalności i indywidualnego transportu zrównoważonego. W tym miejscu warto zauważyć, że Nantes, miasto, które uzyskało tytuł Zielonej Stolicy Europy roku 2013 będzie w 2015 roku gościło światowy kongres planowania rowerowego Velo-City. Ważnym elementem Kongresu była debata przedstawicieli środków masowego przekazu Rola mediów w promocji mobilności aktywnej. Podczas dyskusji ścierały się m.in. podejścia co do sposobu tworzenia miast przyjaznych, oddolnego opartego o partycypacje społeczne czy odgórnego kreowanego przez władze miast.» Sesja plenarna (dzień pierwszy) CZAS MORZA 3(56) wrzesień

18 projekt Miasta Gdańsk oraz Polskiej Unii Mobilności Czwarty Kongres Mobilności Aktywnej» 18 Pani profesor Lucia Ilieva z klubu na rzecz rozwoju społeczeństwa obywatelskiego działającego w Bułgarii przedstawiła kluczowe różnice między tradycyjnym planowaniem systemów komunikacyjnych wychodzących z koncepcji planowania transportu a koncepcją planowania mobilności w ramach SUMP (z ang. Sustainable Urban Mobility Plans) oraz informacje na temat wielu projektów europejskich promujących takie podejście. Kongresy mobilności aktywnej stwarzają możliwość powstania różnych sieci współpracy między samorządami Polski i innych krajów europejskich i już owocują wdrażaniem w naszym kraju projektów, których celem jest kształtowanie przyjaznej dla mieszkańców przestrzeni publicznej i zrównoważony rozwój systemów mobilności w naszych miastach i regionach. Trwałą platformą takiej współpracy jest stowarzyszenie Polska Unia Mobilności Aktywnej, której jednym z głównych działań jest kojarzenie partnerów (samorządów wchodzących w jej skład) gotowych do realizacji wspólnych projektów wspieranych z funduszy pozastrukturalnych Unii Europejskiej. Konkretnym przejawem tego procesu było uroczyste podpisanie Umowy o Współpracy między Polską Unią Mobilności Aktywnej (PUMA) i Polskim Stowarzyszeniem Rowerowym (PSR) Trwałymi, lecz nadal zachowującymi innowacyjny charakter elementami programu Kongresu były ceremonie wręczania nagród w konkursie Pracodawca Przyjazny Mobilności Aktywnej (otrzymana przez Bank BPH oraz firmę Intel Technology Poland sp. z. o.o.), w konkursie na dziennikarza najbardziej przyjaznego mobilności aktywnej (trofeum to trafiło do redaktora Jacka Wiercińskiego z gazety Polska Dziennik Bałtycki oraz Mateusza Kokoszkiewicza z Gazety Wyborczej Wrocław ). Jean-François Retière Wiceprezydent regionu metropolitalnego Nantes Obecność członków zarządu Stowarzyszenia Miasta dla Rowerów oraz programu Gazety Wyborczej Polska na rowery dają podstawę do przypuszczeń, że informacje i wiedza pozyskana w czasie merytorycznej części Kongresu oraz imprez, które mu towarzyszyły, przyczyni się do stworzenia nowych płaszczyzn współpracy aktywnych rowerzystów zrzeszonych w lokalnych grupach działania z samorządowcami., którzy docenią znaczenie działań podejmowanych na rzecz rozwoju mobilności aktywnej w swoich środowiskach lokalnych przez lokalne władze samorządowe. Czwarty Kongres Mobilności Aktywnej, w którym uczestniczyło ogółem blisko 350 osób z kraju i zagranicy, jest największą tego typu imprezą w krajach Europy Środowo-Wschodniej. Gdański Kongres staje się imprezą porównywalną do międzynarodowych kongresów planowania rowerowego Velo-City, którego ostatnia edycja miała miejsce w Wiedniu w czerwcu br., Związek Miast i Gmin Morskich

19 Debata dziennikarzy. od lewej: Krzysztof Martyniak, Lidia Krzemień-Zimand, Agata Kowalska, Lech Parell i Rafał Glazik kolejna będzie miała miejsce w australijskim mieście Adelaide. W roku 2015 miastem goszczącym konferencję Velo-City będzie Nantes. Jubileuszowy Piąty Kongres Mobilności Aktywnej w Gdańsku zaplanowano na września 2014 roku. Całość programu oraz wystąpienia prelegentów są możliwe do obejrzenia i ściągnięcia ze strony internetowej Kongresu: Podpisanie porozumienia o współpracy pomiędzy PSR i PUMA. od lewej: Maciej Rusek, Jan Zasada, Maciej Lisicki i Zenon Drewa Publikacja artykułu współfinasowana z europejskiego projektu abc.multimodal realizowanego w ramach Programu Południowego Bałtyku. CZAS MORZA 3(56) wrzesień

20 Z udziałem Roberta Korzeniowskiego Bałtycki Kongres Marketingu Sportowego W dniach 19 i 20 września br. odbyła się w Gdańsku pierwsza edycja Bałtyckiego Kongresu Marketingu Sportowego (BKMS). Organizatorami kongresu byli: miasto Gdańsk, Związek Miast i Gmin Morskich oraz Polska Unia Mobilności Aktywnej. AMberExpo Inspiracją do organizacji Kongresu jest zobowiązanie do efektywnego wykorzystania w latach kapitału, jaki stanowią doświadczenia zebrane podczas organizacji mistrzostw Europy w piłce nożnej UEFA EURO 2012, a także infrastruktura sportowo-rekreacyjna, która powstała przy wykorzystaniu funduszy UE w okresie Kongres składał się z dwóch debat oraz 12 sesji panelowych. Mistrzem ceremonii był jeden z najwybitniejszych polskich sportowców, wielokrotny Prezes ZMiGM - Andrzej Bojanowski fot. puma w kuluarach mistrz olimpijski Robert Korzeniowski. Wśród prelegentów, którzy uczestniczyli w BKMS byli m. in.: Joanna Mucha minister sportu i turystyki RP, Jarosław Bratkiewicz dyrektor polityczny w Ministerstwie Spraw Zagranicznych, Zbigniew Pacelt poseł na Sejm RP czy też znani sportowcy, tacy jak Mateusz Kusznierewicz polski żeglarz czy Artur Siódmiak były reprezentant Polski w piłce ręcznej. Głównym partnerem merytorycznym Kongresu była instytucja z Finlandii Sport Business School (SBS), która specjalizuje się w zagadnieniach dotyczących Sport Business Intelligence. Risto Rasku z SBS przedstawił fińskie 20 Związek Miast i Gmin Morskich

21 Sygnatariusze Gdańskiej Karty Marketingu Sportowego fot. puma doświadczenia dotyczące zarządzania wartościami uczestników wydarzeń sportowych oraz różnic w percepcji odbioru poszczególnych dziedzin sportu. Głównym wystąpieniem pierwszego dnia Kongresu była prelekcja Marcina Herry prezesa Zarządu Spółki PL.2012+, dotycząca zagadnień przemysłu czasu wolnego w kontekście dotychczasowych doświadczeń Stadionu Narodowego w Warszawie. Kluczowym elementem Kongresu było podpisanie Gdańskiej Karty Marketingu Sportowego, inicjującej utworzenie klastra przemysłu czasu wolnego. Podpisując ją, uczestnicy BKMS zadeklarowali wsparcie m. in. dla: podczas debaty działań na rzecz przezwyciężania wyzwań związanych z otyłością oraz innymi chorobami cywilizacyjnymi, wykorzystania potencjału osób, które zdobyły wcześniej praktyczne doświadczenia w organizacji imprez sportowych, podczas przeprowadzania kolejnych cyklicznych wydarzeń sportowych o różnej skali, opracowania różnych programów studiów lub innych form osobistego rozwoju dla zawodników kończących swoje aktywne życie sportowca wyczynowego, aby wykorzystać kapitał ich wiedzy, doświadczeń i umiejętności, wprowadzenia zachęcających przepisów podatkowych dla małych i średnich przedsiębiorstw, które angażują się poprzez sponsoring sportowy w Społeczną Odpowiedzialność Biznesu. Swoje podpisy pod Kartą złożyli m.in. Andrzej Bojanowski zastępca prezydenta Gdańska, Ryszard Świlski członek zarządu województwa pomorskiego, Robert Korzeniowski mistrz olimpijski, świata i Europy w chodzie, Marcin Herra prezes Zarządu Spółki PL.2012+, Grażyna Piotrowska-Oliwa członkini Rady Patronów Polskiego Komitetu Olimpijskiego, Janusz Gromek prezydent Kołobrzegu, jak również Iwona Guzowska oraz Leszek Blanik posłowie na Sejm RP. Warto odnotować, że wśród uczestników BKMS była także liczna delegacja z Rosji, w której skład wchodzili przedstawiciele 2018 FIFA World Cup Russia Local Organising Committee (rosyjskiego odpowiednika polskiej spółki PL.2012), Rosyjskiej Federacji Piłkarskiej oraz samorządowcy z St. Petersburga i Kaliningradu. Kolejną edycję Bałtyckiego Kongresu Marketingu Sportowego zaplanowano na 9-10 października 2014 r. tuż po 18. Mistrzostwach Świata w Piłce Siatkowej Mężczyzn, które zostaną rozegrane w sześciu miastach Polski. Więcej informacji na: CZAS MORZA 3(56) wrzesień

22 OGÓLNOPOLSKA OLIMPIAdA Zasoby wodne Polski Olimpiada organizowana jest przez Ligę Ochrony Przyrody Okręg w Szczecinie w ramach ogólnopolskiej Kampanii informacyjno-edukacyjnej Elka Kropelka w Akademii Zrównoważonego Rozwoju dofinansowanej ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Olimpiada składa się z dwóch etapów - eliminacji i etapu finałowego. Nadzór merytoryczny nad jej realizacją sprawuje Komitet (jury olimpiady) z siedzibą w biurze Zarządu Okręgu LOP w Szczecinie, ul. Żubrów 1, Szczecin. Cele olimpiady: zapoznanie młodzieży z tematyką ochrony wód i gospodarki wodnej, zwrócenie uwagi na potrzebę oszczędzania wody i ochrony zbiorników wodnych, kształtowanie świadomości ekologicznej oraz właściwych postaw młodzieży wobec środowiska przyrodniczego, inspiracja młodego pokolenia do podejmowania inicjatyw i praktycznych działań na rzecz ochrony i poprawy stanu środowiska, przygotowanie uczestników do zagadnień, z którymi będą mieli kontakt w trakcie przyszłej pracy zawodowej lub kariery naukowej. Uczestnictwo w olimpiadzie: Uczestnikiem olimpiady może być każdy uczeń szkoły ponadgimnazjalnej uczący się w Polsce, który: przejawia zainteresowanie tematyką ochrony środowiska, głównie związaną z ochroną wód oraz zrównoważonym rozwojem, samodzielnie wykona pracę eliminacyjną w formie fotoreportażu lub reportażu z miejsca, gdzie oczyszczana jest woda, następuje jej uzdatnianie bądź ma tam miejsce inne działanie związane z gospodarką wodną (materiał powinien zawierać, w miarę możliwości, poszczególne etapy prezentowanych procesów), wraz z pracą prześle właściwie wypełniony formularz zgłoszeniowy do olimpiady (do pobrania ze strony internetowej LOP w Szczecinie (www. elkakropelka.lop.szczecin.pl). Szczegółowy regulamin konkursu oraz aktualne informacje o realizowanej Kampanii dostępne są na stronie internetowej: oraz pod nr tel (biuro ZO LOP w Szczecinie). Patronat nad realizacją Kampanii objął sekretarz stanu w Ministerstwie Środowiska Stanisław Gawłowski. 22 regaty Zaruski cup 13 i 14 lipca 2013 r. MOSiR w Gdańsku zainaugurował nową, cykliczną imprezę żeglarską i jednocześnie tytularne regaty historycznego żaglowca Generał Zaruski, który niedawno powrócił do służby po latach niebytu. Zaproszenie przyjęło 25 załóg, które wystartowały w trzech klasach: KWR, ORC oraz OPEN jachtów turystycznych. Każdego dnia zorganizowane były po dwa biegi, z trasą wytyczoną od molo w Brzeźnie do Sopotu i z powrotem. Związek Miast i Gmin Morskich

23 MIĘDZYNARODOWE TARGI MORSKIE W AMBEREXPO Międzynarodowe Targi Morskie BALTEXPO w swojej siedemnastej odsłonie po raz pierwszy wyszły z hali Olivia i rozgościły się w gościnnych salach Centrum Wystawienniczo- Kongresowego AmberExpo Międzynarodowych Targów Gdańskich, które zostały także głównym partnerem targów i ich organizatorów Zarządu Targów Warszawskich. BALTEXPO po raz siedemnasty Ponad 240 firm z Finlandii, Danii, Francji, Holandii, Korei Płd., Litwy, Niemiec, Norwegii, Szwajcarii, Szwecji, Wielkiej Brytanii, USA i oczywiście Polski zaprezentowało swoją ofertę nie tylko z obszaru przemysłu okrętowego, ale obecne były również porty, terminale, firmy reprezentujące usługi okołoportowe, transport i logistykę, górnictwo morskie, morską energetykę wiatrową, LNG oraz żeglugę, szeroko rozumiane bezpieczeństwo morskie, ochronę środowiska, edukację, prawo i administracje morską. Targom towarzyszyło dwudniowe Polsko-Norweskie Forum Gospodarki Morskiej, które tematycznie podzielone zostało na trzy obszary: LNG, morska energetyka wiatrowa oraz współpraca związana z wydobyciem ropy i gazu spod dna morskiego. stoisko ZMiGM W programie towarzyszącym tegorocznym targom BALTEXPO znalazł się duży blok konferencyjny, który skoncentrował się na sześciu tematach: rynek offshore w Polsce, aktualna sytuacja i perspektywy rozwoju polskiego przemysłu stoczniowego w Polsce źródła jego finansowania, perspektywy rozwoju portów morskich w Europie a rozwój portów w Polsce, bezpieczeństwo wybrzeża portów i żeglugi, technologie sprzyjające rozwojowi żeglugi przyjaznej środowisku, nowoczesny marketing B2B w gospodarce morskiej światowe trendy a uwarunkowania prowadzenia biznesu w Polsce. W tegorocznej edycji BALTEXPO bardzo aktywny był Związek Miast i Gmin» Prezes Andrzej Bojanowski podczas debaty panelowej CZAS MORZA 3(56) wrzesień

24 MIędZyNAROdOWE TARGI MORSKIE W AMBEREXPO BALTEXPO po raz siedemnasty» Morskich. Na nowocześnie zaaranżowanym stoisku wystawienniczym zaprezentowana została nie tylko ogólna oferta Związku, swoją obecność mocno zaakcentowały Hel, Ustka i Mrzeżyno. Uznaliśmy, że wspólne uczestnictwo w takich targach to znakomita okazja na promocję mniejszych miejscowości, w tym także portów mówił Grzegorz Walczukiewicz, dyrektor biura Związku Miast i Gmin Morskich. Ze względów ekonomicznych ich samodzielne uczestnictwo stanowiłoby poważne obciążenie budżetów, natomiast wspólne stoisko pod egidą Związku otwiera możliwości szerszej prezentacji swojej oferty zarówno w kraju, jak i za granicą. Miejmy nadzieję, że z kolejnej takiej możliwości skorzysta zdecydowanie więcej gmin. Przedstawiciele Związku Miast i Gmin Morskich aktywnie uczestniczyli także w konferencjach. Andrzej Bojanowski, prezes Związku Miast i Gmin Morskich, był jednym z głównych mówców wprowadzających do dyskusji na temat sytuacji polskich portów i ich szans rozwojowych. Uroczyste otwarcie targów BALTEXPO, w którym uczestniczyli Sławomir Nowak, minister transportu, budownictwa i gospodarki morskiej oraz wiceminister w tym ministerstwie Anna Wypych-Namiotko, Ilona Antoniszyn-Klik, wiceminister w Ministerstwie Gospodarki, Mieczysław Struk, marszałek województwa pomorskiego, Paweł Adamowicz, prezydent Gdańska oraz Sławomir Majman, prezes Zarządu Polskiej Agencji Informacji i Inwestycji Zagranicznych (PAIiIZ) było także okazją do wręczenia tradycyjnych nagród Złote Kotwice BALTEXPO. W tym roku Złotą Kotwicę w kategorii Usługa w imieniu Gdańskiej Stoczni Remontowa im. J. Piłsudskiego S.A. za przebudowę platformy SafeCaledonia z wykorzystaniem barki zanurzalnej REM Lift odebrał prezes Jarosław Flont, Złotą Kotwicę w kategorii Produkt w imieniu stoczni REMONTOWA SA za serię czterech nowoczesnych promów z napędem gazowym odebrał prezes Andrzej Wojtkiewicz, wyróżnienie w tej kategorii odebrał prezes Polskiego Rejestru Statków Dariusz Rudziński za opracowanie przez tę firmę specjalistycznego programu komputerowego StabPRS REM Lift ZMIGM dla GENERAłA ZARUSKIEGO Nowa zbiórka publiczna W ostatnich latach ZMiGM prowadził intensywną promocję projektu Gdańsk ratuje Żaglowiec oraz zbiórkę środków na rzecz odbudowy Zaruskiego. Wielu darczyńców wsparło ten szlachetny cel. Chcąc zapewnić Zaruskiemu długą, zdrową i bezpieczną morską służbę oraz pozostać wiernymi idei wychowania morskiego gen. Mariusza Zaruskiego, rozpoczynamy zbiórkę środków na finansowanie szkolenia morskiego i żeglarskiego dzieci i młodzieży. Dzięki temu każda osoba czy instytucja, której bliska jest organizacja tej pożytecznej działalności, będzie mogła wesprzeć ten cel. Z zebranych środków finansowane będą: zakup paliwa, wyżywienia dla uczestników rejsów, zakup Z radością pragniemy zakomunikować, że staraniem Stowarzyszenia Związek Miast i Gmin Morskich oraz armatora udało się otrzymać zgodę Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji na uruchomienie nowej zbiórki publicznej. FOT. ROK PICTURES pomocy dydaktycznych i innych potrzebnych materiałów eksploatacyjnych oraz sprzętów. Zbiórka ma tylko formę dobrowolnych wpłat na specjalnie stworzony i obsługiwany przez ZMiGM rachunek bankowy o numerze , z dopiskiem Szkolenie żeglarskie dzieci i młodzieży. Zbiórka jest już uruchomiona i potrwa do 15 czerwca 2014 r. Liczymy na to, że nasza inicjatywa znajdzie przychylny odzew. Wszystkich bliżej zainteresowanych ciekawą i burzliwą historią STS Generał Zaruski zapraszamy również na stronę 24 Związek Miast i Gmin Morskich

25 Ważne spotkanie Sejmowe podsumowanie I Międzynarodowego Kongresu Morskiego W spotkaniu uczestniczyli także: wicemarszałek Sejmu Cezary Grabarczyk, wicemarszałek Sejmu Eugeniusz Grzeszczak, sekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Kazimierz Plocke, dyrektor Departamentu Projektów Strategicznych w Ministerstwie Skarbu Marcin Majeranowski, podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów Maciej Grabowski oraz posłanka i posłowie: Magdalena Kochan, Arkadiusz Litwiński, Michał Jach, Stanisław Wziątek, Grzegorz Napieralski i Tadeusz Jarmuziewicz. W warszawskim spotkaniu brał również udział wiceprezydent Szczecina Piotr Mync. Najliczniejszą jednak grupę stanowili uczestnicy I Międzynarodowego Kongresu Morskiego, którzy przybyli do Warszawy z całego wybrzeża. Witając gości, Konstanty Oświęcimski podkreślił, że ideą spotkania jest realizacja jednego z postulatów Kongresu, a mianowicie przeniesienia treści kongresowych ze Szczecina do Warszawy, tak aby mogli zapoznać się z nimi politycy odpowiedzialni za kształtowanie gospodarki. Wicemarszałek Sejmu Cezary Grabarczyk powiedział, że z zadowoleniem powitał organizację I Międzynarodowego Kongresu Morskiego. Wydarzenia takie oznaczają bowiem, że trwa proces odwracania Polski ku morzu. Cezary Grabarczyk przypomniał, że przez cztery lata, pełniąc funkcję ministra infrastruktury, był również odpowiedzialny za politykę morską państwa. Większość projektów, które wówczas zostały zainicjowane, jest obecnie kontynuowanych. Na Bałtyku powstaje zupełnie nowy port, do którego już od przyszłego roku zawiną pierwsze gazowce, w portach morskich rosną przeładunki, odnosimy ogromne sukcesy, zwłaszcza jeśli 10 lipca w Sali Kolumnowej Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w Warszawie odbyło się spotkanie parlamentarnego zespołu ds. gospodarki morskiej i podkomisji stałej ds. transportu lotniczego i gospodarki morskiej, poświęcone I Międzynarodowemu Kongresowi Morskiemu, który odbył się w dniach czerwca w Szczecinie. Na spotkaniu przedstawiono podsumowania i tezy będące rezultatem trzydniowych obrad Kongresu. Uroczyście przekazano również zapieczętowane butelki z wnioskami i postulatami Kongresu. Otrzymali je: wiceprezes Rady Ministrów, minister gospodarki Janusz Piechociński, sekretarz stanu w Ministerstwie Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej Zbigniew Rynasiewicz oraz gospodarz warszawskiego spotkania, przewodniczący parlamentarnego zespołu ds. gospodarki morskiej Konstanty Oświęcimski. chodzi o zwiększenie ilości przeładowywanych kontenerów, do gdańskiego portu zawijają największe kontenerowce świata powiedział Cezary Grabarczyk. Wszystko to świadczy o tym, jak wiele towarów obsługuje się w polskich portach. Dodajmy, że transport morski obok kolejowego to najbardziej przyjazny środowisku rodzaj transportu. Polityka morska stanowi ważną część prac polskiego parlamentu i ludzie morza mają tutaj swoich sojuszników podkreślił wicemarszałek Sejmu. Wicepremier i minister gospodarki Janusz Piechociński wyraził nadzieję, że w kolejnych latach będą organizowane następne edycje Międzynarodowego Kongresu Morskiego. Spotkania te są zdaniem wicepremiera bardzo ważne, ponieważ przypominają, jak ogromnym bogactwem naszego kraju jest szeroki dostęp do Bałtyku. Budowa sprawnych sieci transportowych pomiędzy Bałtykiem a Adriatykiem i Morzem Czarnym jest naszą wielką historyczną szansą powiedział Janusz Piechociński. Ponieważ na polską gospodarkę morską należy patrzeć szerzej: nie wyłącznie jako interes podmiotów znajdujących się na polskim wybrzeżu, ale wykorzystania naszego potencjału drzemiącego w silnych portach i w dostępie do Bałtyku w relacji z innymi krajami. Minister gospodarki przypomniał także, że Polska dzięki Bałtykowi powinna stać się atrakcyjniejszym rynkiem zarówno dla Rosji, ale także dla całej Skandynawii. Z kolei istotnym bodźcem dla gospodarki polskiego wybrzeża jest ogłoszona przez premiera Donalda Tuska decyzja o przedłużeniu funkcjonowania specjalnych stref ekonomicznych do 2026 roku. Jest też pomysł, aby rozszerzyć jedną z tych stref także o Szczecin. Rozwojowi gospodarki na wybrzeżu sprzyjać powinna ocena Polski za granicą jako kraju z pierwszej trójki najbardziej przyjaznych nowym inwestycjom. Następnie głos zabrał Dariusz Więcaszek, prezes Północnej Izby Gospodarczej, który przedstawił zebranym ideę» CZAS MORZA 3(56) wrzesień

26 WAżNE SPOTKANIE Sejmowe podsumowanie...» zorganizowania kongresu i dokonał prezentacji multimedialnej z różnych paneli dyskusyjnych. Następnie podsumował Kongres i wyciągnął wnioski, które zostaną zrealizowane podczas organizacji II Kongresu. W dalszej dyskusji głos zabrało kilkunastu prelegentów, m.in. prof. Stanisław Gucma rektor Akademii Morskiej, Adolf Wysocki Związek Armatorów Morskich, Dariusz Rudawski prezes PRS, Jarosław Kotarski prezes Unity Line. W podsumowaniu debaty sejmowej poświęconej wnioskom z I Międzynarodowego Kongresu Morskiego, Monika Butrym-Niemiec, zastępca dyrektora Departamentu Transportu Morskiego i Bezpieczeństwa Żeglugi w Ministerstwie Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej, podziękowała uczestnikom spotkania za to, że przywieźli Kongres ze Szczecina do Warszawy. Pracownicy naszego departamentu są obecni na sali i z uwagą wysłuchali wszystkich wystąpień powiedziała Monika Butrym-Niemiec. Większość z przedstawionych problemów jest nam dobrze znana. Ale każde takie spotkanie, gdzie jeszcze raz omawia się je w szerokim gronie, jest bardzo cenne. Monika Butrym-Niemiec zaapelowała do obecnych na sali przedstawicieli gospodarki morskiej o ścisły kontakt z Departamentem Transportu Morskiego i Bezpieczeństwa Żeglugi oraz bieżącego dzielenia się swoimi uwagami. Zapewniła też, że wszystkie te uwagi będą uważnie analizowane. W SZCZECINIE Finał regat The Tall Ships Races 2013 dobiegł końca! Szczeciński port odwiedziło 2,5 miliona osób, by podziwiać najpiękniejsze żaglowce świata, bawić się z gwiazdami polskiej i światowej sceny muzycznej, spędzać wspólnie czas. 26 Począwszy od piątku 2 sierpnia br. do wczesnych godzin popołudniowych w sobotę do miasta wpłynęło 91 jednostek z 16 krajów (około 3000 żeglarzy reprezentujących 36 nacji). Wśród nich tak imponujące jak: polski Dar Młodzieży, rosyjskie Kruzensztern i Mir, meksykański Cuauhtemoc, brazylijski Cisne Branco, norweskie Staatsraad Lemkuhl i Christian Radich, niemiecki Alexander von Humboldt II, czy repliki żaglowców sprzed kilku wieków szwedzki Goeteborg oraz rosyjski Sztandart. Przez wszystkie dni trwania imprezy ich pokłady były dostępne dla zwiedzających, a nierzadko załogi przygotowały też dodatkowe atrakcje, jak choćby wspólne śpiewanie szant. Oficjalne otwarcie nastąpiło w sobotę 3 sierpnia br. na pokładzie Daru Młodzieży, w obecności prezydenta RP, Bronisława Komorowskiego, który objął finał TSR honorowym patronatem. Tradycyjną formułkę inaugurującą imprezę Finał regat TSR 2013 w Szczecinie uważam za otwarty wygłosił prezydent Szczecina Piotr Krzystek. W niedzielę odbyła się parada załóg. Barwny, rozbawiony korowód marynarzy przeszedł przez ulice miasta w asyście licznie zebranych na trasie widzów. Zwieńczeniem pochodu była ceremonia wręczenia nagród za regaty, które wiodły z Aarhus, przez Helsinki i Rygę, do Szczecina. Szczególnie ucieszył sukces polskiego Daru Szczecina, który wygrał rywalizację w klasie C. Wśród największych żaglowców klasy A najszybszy okazał się norweski Staatsraad Lemkuhl, w klasie B brytyjski Maybe, zaś wśród najmniejszych jachtów klasy D zwyciężyła rosyjska Akela. Finał TSR to także wydarzenia o charakterze kulturalno-rozrywkowym. Organizatorzy przygotowali liczne koncerty, warsztaty i zajęcia dla dzieci, pikniki, jarmarki oraz zawody sportowe. Imprezę odwiedziła rekordowa liczba 2,5 miliona osób, czyli o pół miliona więcej niż przed sześcioma laty, kiedy finał regat miał miejsce również w Szczecinie. Pożegnanie żaglowców, mimo wczesnych godzin porannych, śledziło około 100 tysięcy widzów. Szczecin był gospodarzem finału The Tall Ships Races po raz drugi. Według zgodnej opinii żeglarzy, turystów, mieszkańców i dziennikarzy podołał zadaniu znakomicie. ŹrÓDŁo: tall ships szczecin 2013 Związek Miast i Gmin Morskich

27 Na Półwyspie Helskim IV Bałtycki Maraton Brzegiem Morza 31 sierpnia br. o godz na plaży w Jastarni rozległ się startowy wystrzał, dając sygnał do rozpoczęcia czwartego Bałtyckiego Maratonu Brzegiem Morza, który zorganizowany został przez miasta Jastarnia i Władysławowo, Urząd Morski w Gdyni oraz Związek Miast i Gmin Morskich, dla upamiętnienia 95. rocznicy powstania Ligi Morskiej i Rzecznej. Na linii startu pojawiło się 98 zawodników. IV Bałtycki Maraton Brzegiem Morza jest jednym z nietypowych pod względem trasy biegów odbywających się w naszym kraju, ponieważ jego trasa przebiega wyłącznie po morskiej plaży. Na tej nawierzchni ma on tylko jednego konkurenta w Europie duński North Sea Beach Marathon, który odbywa się w końcu czerwca. Imprezami towarzyszącymi maratonowi były IV Bałtyckie Regaty o Puchar Dyrektora Urzędu Morskiego w Gdyni, regaty Bieg Kaprów oraz III Bałtycki Bieg Brzegiem Morza dla dzieci. Tak też na plaży oprócz dorosłych zawodników startowały także dzieci i młodzież, którzy od wczesnych godzin porannych rozgrzewali się, aby powalczyć o medale, nagrody i piękne puchary! Jeszcze większą niespodziankę sprawili maratończycy, gdyż odnotowany został rekord trasy, który ustanowił Robert Świącak, przebiegając linię mety w czasie 2:57:03! W kategorii kobiet pierwsze miejsce zajęła, tak jak w zeszłym roku, Aleksandra Jachimczyk z czasem 3:41:22. Po zawodach miało miejsce uroczyste wręczenie nagród i pucharów, któremu towarzyszyły atrakcje muzyczne. W związku z tym, że tegoroczny Maraton odbywał się pod hasłem 95-lecia Ligi Morskiej i Rzecznej, na scenie wręczono pamiątkowe medale LMiR. IV Maraton Brzegiem Morza zakończył sezon letni na Półwyspie Helskim. pucka tradycja Morska pielgrzymka rybaków Odpust św. apostołów Piotra i Pawła w puckiej farze ma tradycje średniowieczne. Związany z patronami najdalej na północ wysuniętej parafii nadmorskiej skupiał okoliczną ludność nie tylko na dorocznej sumie, ale także na kilkudniowym jarmarku. Najnowsza historia wniosła do tradycji odpustowej niezwykle ważny element morską pielgrzymkę rybaków na odpust do Pucka. Dziesiątki udekorowanych łodzi i kutrów rybackich z Kuźnicy, Chałup, Jastarni, Władysławowa, Helu czy Rewy spotyka się na wodach zatoki i bierze udział w nabożeństwie z udziałem biskupa, a następnie płyną do portu rybackiego w Pucku u stóp fary. Rybacy wprowadzani są procesyjnie na sumę koncelebrowaną przez arcypasterza gdańskiego w asyście dostojników. Po mszy dla pielgrzymów, turystów oraz mieszkańców przygotowywany jest festyn kulturalno-rozrywkowy, występy muzyczne, stoiska gastronomiczne, rzemiosła kaszubskiego itp. Po południu rybacy odpływają żegnani modlitwą i śpiewem kaszubskim. W tym roku dzięki inicjatywie Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego udało się przeprowadzić transmisję na telebimie, dzięki której tę unikalną w skali całego regionu uroczystość mogli przeżywać również pielgrzymi pozostający w puckim porcie. Po mszy świętej uczestnicy pielgrzymki mieli możliwość obejrzenia i wysłuchania występów artystycznych. Jak co roku można było skosztować produktów regionalnej kuchni kaszubskiej. Iwona Konkel CZAS MORZA 3(56) wrzesień

28 Bank Spółdzielczy Rzemiosła w Szczecinie Szczecin, ul. Jagiellońska 97, tel , fax NIP REGON KRS R A C H U N E K BIEŻĄCY POMOCNICZY TRADYCYJNY INTERNETOWY KARTY PŁATNICZE WRZUTNIA NOCNA K R E D Y T Y OBROTOWE INWESTYCYJNE W RACHUNKU BIEŻĄCYM PŁATNICZE GWARANCJE BANKOWE PORĘCZENIA L O K A T Y TERMINOWE Z NAGRODAMI RACHUNEK OSZCZĘDNOŚCIOWY GWARANCJA BFG Zapraszamy do skorzystania z naszych usług Dział sprzedaży: Szczecin ul. Jagiellońska 97 tel Filia: Mierzyn ul. Welecka 1a tel Filia: Szczecin ul. Struga 29 tel

Program Edukacji Morskiej 2011 w liczbach

Program Edukacji Morskiej 2011 w liczbach O Programie Program Edukacji Morskiej w Gdańsku jest realizowany na zlecenie Prezydenta Miasta Gdańska przez Fundację Gdańską. Pomysłodawcą akcji jest Mateusz Kusznierewicz, Ambasador Miasta Gdańska ds.

Bardziej szczegółowo

O międzyszkolnym projekcie artystycznym współfinansowanym ze środków Ministerstwa Edukacji Narodowej w ramach zadania ŻyjMy z Pasją.

O międzyszkolnym projekcie artystycznym współfinansowanym ze środków Ministerstwa Edukacji Narodowej w ramach zadania ŻyjMy z Pasją. NASZ NOWY PROJEKT O międzyszkolnym projekcie artystycznym współfinansowanym ze środków Ministerstwa Edukacji Narodowej w ramach zadania ŻyjMy z Pasją. Projekt zainicjowany przez Zespół Szkół Społecznych

Bardziej szczegółowo

XXXVII WALNE ZEBRANIE DELGATÓW SZCZECIN 10 MAJA 2010

XXXVII WALNE ZEBRANIE DELGATÓW SZCZECIN 10 MAJA 2010 XXXVII WALNE ZEBRANIE DELGATÓW SZCZECIN 10 MAJA 2010 SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNOŚCI ZWIĄZKU 2009 XXXV Walne Zebranie Delegatów ZMiGM Władysławowo, 16 17 kwietnia 2009 r. Tematy wiodące: nowy projekt ustawy

Bardziej szczegółowo

Bałtycki Kongres Marketingu Sportowego

Bałtycki Kongres Marketingu Sportowego GDAŃSK morze możliwości ORGAN ZWIĄZKU MIAST I GMIN MORSKICH NR 3(56) WRZESIEŃ 2013 ISSN 1425-2430 K W A R T A L N I K B E Z P Ł A T N Y Bałtycki Kongres Marketingu Sportowego str. 20-21 kampania informacyjno-edukacyjna

Bardziej szczegółowo

PODRÓŻE - SŁUCHANIE A2

PODRÓŻE - SŁUCHANIE A2 PODRÓŻE - SŁUCHANIE A2 (Redaktor) Witam państwa w audycji Blisko i daleko. Dziś o podróżach i wycieczkach będziemy rozmawiać z gośćmi. Zaprosiłem panią Iwonę, panią Sylwię i pana Adama, żeby opowiedzieli

Bardziej szczegółowo

Program Edukacji Morskiej w Gdańsku

Program Edukacji Morskiej w Gdańsku Program Edukacji Morskiej w Gdańsku Inicjatywa ma na celu przybliżenie tradycji morskiej i dziedzictwa Gdańska jego młodym mieszkańcom oraz pokazanie im możliwości, jakie daje życie w mieście położonym

Bardziej szczegółowo

WARSZTATY pociag j do jezyka j. dzień 1

WARSZTATY pociag j do jezyka j. dzień 1 WARSZTATY pociag j do jezyka j dzień 1 POCIĄG DO JĘZYKA - dzień 1 MOTYWACJA Z SERCA Ach, o ile łatwiejsze byłoby życie, gdybyśmy dysponowali niekończącym się źródłem motywacji do działania. W nauce języków

Bardziej szczegółowo

DZIAŁANIA PROMUJĄCE POSTAWY PROEKOLOGICZNE W NASZYM PRZEDSZKOLU

DZIAŁANIA PROMUJĄCE POSTAWY PROEKOLOGICZNE W NASZYM PRZEDSZKOLU DZIAŁANIA PROMUJĄCE POSTAWY PROEKOLOGICZNE W NASZYM PRZEDSZKOLU Moja planeta jest całkiem nie z tej ziemi Moja planeta nie ma ceny W swojej pracy dokładamy wszelkich starań, by dzieci uczęszczające do

Bardziej szczegółowo

30-dniowe #FajneWyzwanie Naucz się prowadzić Dziennik!

30-dniowe #FajneWyzwanie Naucz się prowadzić Dziennik! 30-dniowe #FajneWyzwanie Naucz się prowadzić Dziennik! Witaj w trzydziestodniowym wyzwaniu: Naucz się prowadzić dziennik! Wydrukuj sobie cały arkusz, skrupulatnie każdego dnia uzupełniaj go i wykonuj zadania

Bardziej szczegółowo

R A Z E M. Relacje Aktywność Zabawa Emocje Miejsce. Joanna Matejczuk. Instytut Psychologii Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

R A Z E M. Relacje Aktywność Zabawa Emocje Miejsce. Joanna Matejczuk. Instytut Psychologii Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu R A Z E M Relacje Aktywność Zabawa Emocje Miejsce czyli jak efektywnie ucząc dzieci mieć z tego przyjemność? Joanna Matejczuk Instytut Psychologii Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Uczelnie

Bardziej szczegółowo

SZKOLNE KOŁO CARITAS. Gimnazjum nr 17 im. Kardynała Stefana Wyszyńskiego Prymasa Tysiąclecia w Gdańsku- Zaspie

SZKOLNE KOŁO CARITAS. Gimnazjum nr 17 im. Kardynała Stefana Wyszyńskiego Prymasa Tysiąclecia w Gdańsku- Zaspie SZKOLNE KOŁO CARITAS Gimnazjum nr 17 im. Kardynała Stefana Wyszyńskiego Prymasa Tysiąclecia w Gdańsku- Zaspie Kim jesteśmy? Jesteśmy wolontariuszami Szkolnego Koła Caritas. Jest nas około czterdziestu.

Bardziej szczegółowo

JAK MAZURY TO TYLKO ZACHODNIE!

JAK MAZURY TO TYLKO ZACHODNIE! Mazury Zachodnie i żeglarstwo Ilość dni: 5 lub 7 Obszar geograficzny: Mazury Zachodnie Pory roku: wiosna, lato JAK MAZURY TO TYLKO ZACHODNIE! Jeżeli uwielbiasz żeglować, bądź chcesz się tego nauczyć to

Bardziej szczegółowo

W MOJEJ RODZINIE WYWIAD Z OPĄ!!!

W MOJEJ RODZINIE WYWIAD Z OPĄ!!! W MOJEJ RODZINIE WYWIAD Z OPĄ!!! W dniu 30-04-2010 roku przeprowadziłem wywiad z moim opą -tak nazywam swojego holenderskiego dziadka, na bardzo polski temat-solidarność. Ten dzień jest może najlepszy

Bardziej szczegółowo

BĄDŹ SOBĄ, SZUKAJ WŁASNEJ DROGI - JANUSZ KORCZAK

BĄDŹ SOBĄ, SZUKAJ WŁASNEJ DROGI - JANUSZ KORCZAK BĄDŹ SOBĄ, SZUKAJ WŁASNEJ DROGI - JANUSZ KORCZAK Opracowała Gimnazjum nr 2 im. Ireny Sendlerowej w Otwocku Strona 1 Młodzież XXI wieku problemy stare, czy nowe, a może stare po nowemu? Co jest największym

Bardziej szczegółowo

LIDER LOKALNEJ EKOLOGII

LIDER LOKALNEJ EKOLOGII LIDER LOKALNEJ EKOLOGII Temat w edycji 2014/2015 ŚWIADOMY KONSUMENT prowadzony przez Komunalny Związek Gmin Dolina Redy i Chylonki Zespół Szkół nr 9 Szkoła Podstawowa nr 31 ul. Chylońska 227 Gdynia Dyrektor

Bardziej szczegółowo

Branża eventowa widzi w nas potencjał

Branża eventowa widzi w nas potencjał Branża eventowa widzi w nas potencjał Na zaproszenie Gdyńskiej Rady Turystycznej do Gdyni zjechali się przedstawiciele firm z całej Polski organizujących ważne wydarzenia biznesowe. Podczas imprezy goście

Bardziej szczegółowo

Co jeszcze można zrobić?

Co jeszcze można zrobić? Co jeszcze można zrobić? Ekologia?? Ekologia- mądre słowo, Co to znaczy? powiedz sowo. Sowa chwilę pomyślała I odpowiedź taką dała. -To nauka o zwierzakach, Lasach, rzekach, ludziach, ptakach. Mówiąc krótko

Bardziej szczegółowo

Copyright 2015 Monika Górska

Copyright 2015 Monika Górska 1 Wiesz jaka jest różnica między produktem a marką? Produkt się kupuje a w markę się wierzy. Kiedy używasz opowieści, budujesz Twoją markę. A kiedy kupujesz cos markowego, nie zastanawiasz się specjalnie

Bardziej szczegółowo

Rozmowa z Maciejem Kuleszą, menedżerem w firmie Brento organizującej Men Expert Survival Race 1

Rozmowa z Maciejem Kuleszą, menedżerem w firmie Brento organizującej Men Expert Survival Race 1 Bednarczyk M., Nessel K. (red.), Przedsiębiorczość w sporcie: zasady i praktyka, CeDeWu, 2016 Materiał dodatkowy do rozdziału 21: E-komunikacja marektingowa w organizacji sportowej www.turystyka.uj.edu.pl/przedsiebiorczosc-w-sporcie

Bardziej szczegółowo

Szczęść Boże, wujku! odpowiedział weselszy już Marcin, a wujek serdecznie uściskał chłopca.

Szczęść Boże, wujku! odpowiedział weselszy już Marcin, a wujek serdecznie uściskał chłopca. Sposób na wszystkie kłopoty Marcin wracał ze szkoły w bardzo złym humorze. Wprawdzie wyjątkowo skończył dziś lekcje trochę wcześniej niż zwykle, ale klasówka z matematyki nie poszła mu najlepiej, a rano

Bardziej szczegółowo

Z wizytą u Lary koleżanki z wymiany międzyszkolnej r r. Dzień I r.

Z wizytą u Lary koleżanki z wymiany międzyszkolnej r r. Dzień I r. Z wizytą u Lary koleżanki z wymiany międzyszkolnej 29.01.2017r. - 04.02.2017r. Dzień I - 29.01.2017r. O północy przyjechałam do Berlina. Stamtąd FlixBusem pojechałam do Hannoveru. Tam już czekała na mnie

Bardziej szczegółowo

X Gdańskie Targi Turystyczne GTT 2007 Juz po raz dziesiąty odbyły się w dniach 13-15.04.2007 r. Gdańskie Targi Turystyczne GTT. Z roku na rok wzrasta

X Gdańskie Targi Turystyczne GTT 2007 Juz po raz dziesiąty odbyły się w dniach 13-15.04.2007 r. Gdańskie Targi Turystyczne GTT. Z roku na rok wzrasta Targi 2007 Międzynarodowy Salon Turystyczny TOUR SALON 2007 W dniach 24 27.10.2007 r. w Poznaniu, odbyły się prestiżowe Targi Regionów i Produktów Turystycznych - Tour Salon. Stowarzyszenie Turystyczne

Bardziej szczegółowo

GAZETKA W ZESPOLE SZKÓŁ NR 91 W WARSZAWIE Rok szkolny 2014/15 Luty www: zssnr91.waw.pl

GAZETKA W ZESPOLE SZKÓŁ NR 91 W WARSZAWIE Rok szkolny 2014/15 Luty www: zssnr91.waw.pl GAZETKA W ZESPOLE SZKÓŁ NR 91 W WARSZAWIE Rok szkolny 2014/15 Luty www: zssnr91.waw.pl Wywiad z Panią Olą Pajączkowską, kierownikiem szkolnej akcji Zima w mieście 3 Dziennik Sylwii 4 Największe atrakcje

Bardziej szczegółowo

Internetowy Projekt Zbieramy Wspomnienia

Internetowy Projekt Zbieramy Wspomnienia Internetowy Projekt Zbieramy Wspomnienia WSPOMNIENIA Z LAT 70 NA PODSTAWIE KRONIK SZKOLNYCH. W ramach Internetowego Projektu Zbieramy Wspomnienia pomiędzy końcem jednych, a początkiem drugich zajęć wybrałam

Bardziej szczegółowo

Zauważcie, że gdy rozmawiamy o szczęściu, zadajemy specyficzne pytania:

Zauważcie, że gdy rozmawiamy o szczęściu, zadajemy specyficzne pytania: Nie potrafimy być szczęśliwi tak sobie, po prostu dla samego faktu; żądamy spełnienia jakichś tam warunków. Mówiąc dosadnie - nie potrafimy wyobrazić sobie, że można być szczęśliwym bez spełnienia tych

Bardziej szczegółowo

Szkolny Patrol Krótko o gazetce :) Hej wszystkim! Witamy Was w naszej gazetce "Szkolny Patrol".

Szkolny Patrol   Krótko o gazetce :) Hej wszystkim! Witamy Was w naszej gazetce Szkolny Patrol. Publiczna Szkoła Podstawowa im Pierwszych Osadników ulcmentarna 5 66-542, Górki Noteckie Numer 30 09/17 WWWJUNIORMEDIAPL ORGANIZATOR PROJEKTU PARTNER Hej wszystkim! Witamy Was w naszej gazetce "" W tym

Bardziej szczegółowo

v Zasięg terytorialny i uwarunkowania geograficzne... 8 v Uwarunkowania rozwoju lokalnego v Uwarunkowania historyczne i kulturowe...

v Zasięg terytorialny i uwarunkowania geograficzne... 8 v Uwarunkowania rozwoju lokalnego v Uwarunkowania historyczne i kulturowe... Spis treści: Słowo wstępne..................................................................... 5 Charakterystyka Powiatu Garwolińskiego............................................. 7 v Zasięg terytorialny

Bardziej szczegółowo

CHWYTAJ DZIEŃ! weekend pełen atrakcji

CHWYTAJ DZIEŃ! weekend pełen atrakcji warto być CHWYTAJ DZIEŃ! weekend pełen atrakcji Gdańsk, AMBEREXPO 6 7 kwietnia 2019 freetimefestiwal.pl CHWYTAJ DZIEŃ! TURYSTYKA SPORT I AKTYWNY STYL ŻYCIA BIKE FESTIWAL 10 STREF TEMATYCZNYCH SPORTY WODNE

Bardziej szczegółowo

Joanna Charms. Domek Niespodzianka

Joanna Charms. Domek Niespodzianka Joanna Charms Domek Niespodzianka Pomysł na lato Była sobie panna Lilianna. Tak, w każdym razie, zwracała się do niej ciotka Małgorzata. - Dzień dobry, Panno Lilianno. Czy ma Panna ochotę na rogalika z

Bardziej szczegółowo

Szkoła Podstawowa nr 86 w Gdańsku zaprasza na

Szkoła Podstawowa nr 86 w Gdańsku zaprasza na Szkoła Podstawowa nr 86 w Gdańsku zaprasza na II EDYCJĘ WOJEWÓDZKIEGO KONKURSU: KREATYWNY PROJEKTANT 2017 -,, MORSKIE OPOWIEŚCI Z KLOCKÓW LEG0 ''- dla uczniów klas trzecich szkoły podstawowej, który odbędzie

Bardziej szczegółowo

Odpowiedzialna Przedsiębiorczość

Odpowiedzialna Przedsiębiorczość Odpowiedzialna Przedsiębiorczość Czym są warsztaty: Odpowiedzialna Przedsiębiorczość To cykl spotkań, które skupione wokół zagadnień związanych z przedsiębiorstwem, pokazują młodym osobom, w jaki sposób

Bardziej szczegółowo

AKADEMIE PRZYJACIÓŁ PSZCZÓŁ JAK I DLACZEGO WARTO NAWIĄZYWAĆ PARTNERSTWA?

AKADEMIE PRZYJACIÓŁ PSZCZÓŁ JAK I DLACZEGO WARTO NAWIĄZYWAĆ PARTNERSTWA? AKADEMIE PRZYJACIÓŁ PSZCZÓŁ JAK I DLACZEGO WARTO NAWIĄZYWAĆ PARTNERSTWA? Rozwiązując niektóre zadania zespołowe, zachęcamy Was do nawiązywania partnerstw możecie nawiązywać partnerstwa z miejscowymi organizacjami,

Bardziej szczegółowo

Godność człowieka w hospicjum stacjonarnym

Godność człowieka w hospicjum stacjonarnym Godność człowieka w hospicjum stacjonarnym Prezentacja Stowarzyszenia Hospicjum im. Piotra Króla Stowarzyszenie powstało w czerwcu 2012 roku, kilka miesięcy od dnia pożegnania śp. Piotra Króla, którego

Bardziej szczegółowo

Spotkanie z rodzicami promujące czytelnictwo Książka Twoim przyjacielem r.

Spotkanie z rodzicami promujące czytelnictwo Książka Twoim przyjacielem r. Zadanie 3. Zorganizowanie wspólnie z biblioteką innowacyjnej imprezy szkolnej (angażującej lokalną społeczność), której celem będzie rozwijanie i promowanie czytelnictwa. Ocena na podstawie sprawozdania,

Bardziej szczegółowo

Izabella Mastalerz siostra, III kl. S.P. Nr. 156 BAJKA O WARTOŚCIACH. Dawno, dawno temu, w dalekim kraju istniały następujące osady,

Izabella Mastalerz siostra, III kl. S.P. Nr. 156 BAJKA O WARTOŚCIACH. Dawno, dawno temu, w dalekim kraju istniały następujące osady, Laura Mastalerz, gr. IV Izabella Mastalerz siostra, III kl. S.P. Nr. 156 BAJKA O WARTOŚCIACH Dawno, dawno temu, w dalekim kraju istniały następujące osady, w których mieszkały wraz ze swoimi rodzinami:

Bardziej szczegółowo

Hektor i tajemnice zycia

Hektor i tajemnice zycia François Lelord Hektor i tajemnice zycia Przelozyla Agnieszka Trabka WYDAWNICTWO WAM Był sobie kiedyś chłopiec o imieniu Hektor. Hektor miał tatę, także Hektora, więc dla odróżnienia rodzina często nazywała

Bardziej szczegółowo

Ekoplacówka Zielony Zakątek III. Szkoła Podstawowa nr 8 im. Krzysztofa Kamila Baczyńskiego w Tarnowie

Ekoplacówka Zielony Zakątek III. Szkoła Podstawowa nr 8 im. Krzysztofa Kamila Baczyńskiego w Tarnowie Ekoplacówka Zielony Zakątek III Szkoła Podstawowa nr 8 im. Krzysztofa Kamila Baczyńskiego w Tarnowie ZBIERAMY BATERIE, BUTELKI I ZAKRĘTKI Świetlica szkolna zachęca uczniów szkoły do zbiórki baterii oraz

Bardziej szczegółowo

SKRÓCONY OPIS IMPREZ TARGOWYCH, W KTÓRYCH UCZESTNICZYŁO MIASTO SOPOT 2006

SKRÓCONY OPIS IMPREZ TARGOWYCH, W KTÓRYCH UCZESTNICZYŁO MIASTO SOPOT 2006 SKRÓCONY OPIS IMPREZ TARGOWYCH, W KTÓRYCH UCZESTNICZYŁO MIASTO SOPOT 2006 Międzynarodowy Salon Turystyczny Tour Salon 2006 W dniach 26-28 października 2006 Stowarzyszenie Turystyczne Sopot promowało miasto

Bardziej szczegółowo

X edycja konkursu plastyczno-literackiego MORZE A MOJA DUŻA I MAŁA OJCZYZNA

X edycja konkursu plastyczno-literackiego MORZE A MOJA DUŻA I MAŁA OJCZYZNA ZWIĄZEK MIAST I GMIN MORSKICH X edycja konkursu plastyczno-literackiego MORZE A MOJA DUŻA I MAŁA OJCZYZNA pn. Natura 2000 turystycznym wyzwaniem dla mojego nadmorskiego regionu Finał Konkursu - Ustronie

Bardziej szczegółowo

Rok Nowa grupa śledcza wznawia przesłuchania profesorów Unii.

Rok Nowa grupa śledcza wznawia przesłuchania profesorów Unii. Rok 2017. Nowa grupa śledcza wznawia przesłuchania profesorów Unii. Czego dowiemy się o podejrzanych? Jak potoczy się śledztwo? Czy przyznają się do winy? 1/5 Pierwszym oskarżonym będzie Profesor Tomasz

Bardziej szczegółowo

Przedstawienie. Kochany Tato, za tydzień Dzień Ojca. W szkole wystawiamy przedstawienie. Pani dała mi główną rolę. Będą występowa-

Przedstawienie. Kochany Tato, za tydzień Dzień Ojca. W szkole wystawiamy przedstawienie. Pani dała mi główną rolę. Będą występowa- Przedstawienie Agata od kilku dni była rozdrażniona. Nie mogła jeść ani spać, a na pytania mamy, co się stało, odpowiadała upartym milczeniem. Nie chcesz powiedzieć? mama spojrzała na nią z troską. Agata

Bardziej szczegółowo

Wycieczka młodzieży do Sejmu

Wycieczka młodzieży do Sejmu Miasto i Gmina Siewierz - http://www.siewierz.pl/ Data umieszczenia informacji: 2009-06-29 10:38:28 Wycieczka młodzieży do Sejmu Dnia 23 czerwca 2009 roku członkowie Młodzieżowej Rady Miejskiej wzięli

Bardziej szczegółowo

Pierwszy tydzień ferii za nami! Zapraszamy do krótkiego sprawozdania z pierwszego tygodnia ferii w fotograficznym skrócie.

Pierwszy tydzień ferii za nami! Zapraszamy do krótkiego sprawozdania z pierwszego tygodnia ferii w fotograficznym skrócie. Pierwszy tydzień ferii za nami! Zapraszamy do krótkiego sprawozdania z pierwszego tygodnia ferii w fotograficznym skrócie. Niektórzy wyjechali z rodzicami w góry lub nad morze, inni na obozy narciarskie,

Bardziej szczegółowo

Kto chce niech wierzy

Kto chce niech wierzy Kto chce niech wierzy W pewnym miejscu, gdzie mieszka Bóg pojawił się mały wędrowiec. Przysiadł na skale i zapytał: Zechcesz Panie ze mną porozmawiać? Bóg popatrzył i tak odpowiedział: mam wiele czasu,

Bardziej szczegółowo

POLITYKA SŁUCHANIE I PISANIE (A2) Oto opinie kilku osób na temat polityki i obecnej sytuacji politycznej:

POLITYKA SŁUCHANIE I PISANIE (A2) Oto opinie kilku osób na temat polityki i obecnej sytuacji politycznej: POLITYKA SŁUCHANIE I PISANIE (A2) Oto opinie kilku osób na temat polityki i obecnej sytuacji politycznej: Ania (23 l.) Gdybym tylko mogła, nie słuchałabym wiadomości o polityce. Nie interesuje mnie to

Bardziej szczegółowo

MARRIAGE razem wspieramy mariny regionu Południowego Bałtyku (cz.i)

MARRIAGE razem wspieramy mariny regionu Południowego Bałtyku (cz.i) MARRIAGE razem wspieramy mariny regionu Południowego Bałtyku (cz.i) Pod wdzięczną nazwą MARRIAGE kryje się międzynarodowy projekt zrzeszający regiony Południowego Bałtyku, tj. Litwy (Kłajpeda), Niemiec

Bardziej szczegółowo

Copyright 2015 Monika Górska

Copyright 2015 Monika Górska 1 To jest moje ukochane narzędzie, którym posługuję się na co dzień w Fabryce Opowieści, kiedy pomagam swoim klientom - przede wszystkim przedsiębiorcom, właścicielom firm, ekspertom i trenerom - w taki

Bardziej szczegółowo

Dzięki ćwiczeniom z panią Suzuki w szkole Hagukumi oraz z moją mamą nauczyłem się komunikować za pomocą pisma. Teraz umiem nawet pisać na komputerze.

Dzięki ćwiczeniom z panią Suzuki w szkole Hagukumi oraz z moją mamą nauczyłem się komunikować za pomocą pisma. Teraz umiem nawet pisać na komputerze. Przedmowa Kiedy byłem mały, nawet nie wiedziałem, że jestem dzieckiem specjalnej troski. Jak się o tym dowiedziałem? Ludzie powiedzieli mi, że jestem inny niż wszyscy i że to jest problem. To była prawda.

Bardziej szczegółowo

Piotr Elsner odebrał nagrody w Pałacu Prezydenckim

Piotr Elsner odebrał nagrody w Pałacu Prezydenckim Piotr Elsner odebrał nagrody w Pałacu Prezydenckim Piotr Elsner, uczeń Szkoły Podstawowej im. Jana Brzechwy w Nowej Wsi Ełckiej, zajął trzecie miejsce w konkursie Mój Szkolny Kolega z Misji. Wczoraj, wspólnie

Bardziej szczegółowo

AKADEMIA DLA MŁODYCH PRZEWODNIK TRENERA. PRACA ŻYCIE UMIEJĘTNOŚCI

AKADEMIA DLA MŁODYCH PRZEWODNIK TRENERA.  PRACA ŻYCIE UMIEJĘTNOŚCI PRACA ŻYCIE UMIEJĘTNOŚCI www.akademiadlamlodych.pl PODRĘCZNIK WPROWADZENIE Akademia dla Młodych to nowa inicjatywa mająca na celu wspieranie ludzi młodych w rozwijaniu umiejętności niezbędnych w ich miejscu

Bardziej szczegółowo

O FIRMIE. Serdecznie zapraszamy!!! Bartosz Obracaj. Wojciech Obracaj

O FIRMIE. Serdecznie zapraszamy!!! Bartosz Obracaj. Wojciech Obracaj O FIRMIE Firma Polconn - Complete Sailing Service to przedsięwzięcie bazujące na naszym wieloletnim doświadczeniu żeglarskim, skierowane do wszystkich pasjonatów tego sportu, zarówno osób prywatnych jak

Bardziej szczegółowo

Gdyńskie plaże dostępne dla wszystkich

Gdyńskie plaże dostępne dla wszystkich Gdyńskie plaże dostępne dla wszystkich Przemierzają polskie wybrzeże, żeby zwrócić uwagę na kwestię dostępności plaż, a w Gdyni widzą pozytywne wzorce i ogromny potencjał ku temu, żeby wyznaczać nowe standardy.

Bardziej szczegółowo

Liczą się proste rozwiązania wizyta w warsztacie

Liczą się proste rozwiązania wizyta w warsztacie Liczą się proste rozwiązania wizyta w warsztacie Szybciej poznaję ceny. To wszystko upraszcza. Mistrz konstrukcji metalowych, Martin Elsässer, w rozmowie o czasie. Liczą się proste rozwiązania wizyta w

Bardziej szczegółowo

mnw.org.pl/orientujsie

mnw.org.pl/orientujsie mnw.org.pl/orientujsie Jesteśmy razem, kochamy się. Oczywiście, że o tym mówimy! Ale nie zawsze jest to łatwe. agata i marianna Określenie bycie w szafie nie brzmi specjalnie groźnie, ale potrafi być naprawdę

Bardziej szczegółowo

Młody obywatel. 18 sierpnia 2010 r. Opis

Młody obywatel. 18 sierpnia 2010 r. Opis 18 sierpnia 2010 r. Młody obywatel Opis Młodzie ludzie przy wsparciu nauczycieli i władz samorządowych badają kapitał społeczny w swojej miejscowości. Przedstawiają wnioski władzom lokalnym. Na podstawie

Bardziej szczegółowo

Śmieci mniej, Ziemi lżej. Konkurs ekologiczny organizowany w Szkole Podstawowej im. Wacława Popiela w Mościskach

Śmieci mniej, Ziemi lżej. Konkurs ekologiczny organizowany w Szkole Podstawowej im. Wacława Popiela w Mościskach Śmieci mniej, Ziemi lżej Konkurs ekologiczny organizowany w Szkole Podstawowej im. Wacława Popiela w Mościskach Rok 2004 - czerwiec Dwie nauczycielki, p. Grażyna Wrzaszczak i p. Grażyna Ignasiak uczestniczą

Bardziej szczegółowo

Sprawozdanie merytoryczne z realizacji zadania pn.: Bliżej natury w Powiecie Ryckim dofinansowanego przez WFOŚiGW

Sprawozdanie merytoryczne z realizacji zadania pn.: Bliżej natury w Powiecie Ryckim dofinansowanego przez WFOŚiGW Ryki dnia 30.06.2014 r. Sprawozdanie merytoryczne z realizacji zadania pn.: Bliżej natury w Powiecie Ryckim dofinansowanego przez WFOŚiGW Zadanie zostało zrealizowane w okresie od 1 stycznia 2014 r. do

Bardziej szczegółowo

ERASMUS COVILHA, PORTUGALIA

ERASMUS COVILHA, PORTUGALIA ERASMUS COVILHA, PORTUGALIA UNIVERSIDADE DA BEIRA INTERIOR SEMESTR ZIMOWY 2014/2015 JOANNA ADAMSKA WSTĘP Cześć! Mam na imię Asia. Miałam przyjemność wziąć udział w programie Erasmus. Spędziłam 6 cudownych

Bardziej szczegółowo

Stypendyści Fundacji Dzieło Nowego Tysiąclecia odwiedzają Białystok i Podlaskie

Stypendyści Fundacji Dzieło Nowego Tysiąclecia odwiedzają Białystok i Podlaskie Stypendyści Fundacji Dzieło Nowego Tysiąclecia odwiedzają Białystok i Podlaskie Stypendyści Fundacji Dzieło Nowego Tysiąclecia spędzają w naszym regionie wakacje. Obóz rozpoczął się od uroczystej mszy

Bardziej szczegółowo

Jesper Juul. Zamiast wychowania O sile relacji z dzieckiem

Jesper Juul. Zamiast wychowania O sile relacji z dzieckiem Jesper Juul Zamiast wychowania O sile relacji z dzieckiem Dzieci od najmłodszych lat należy wciągać w proces zastanawiania się nad różnymi decyzjami i zadawania sobie pytań w rodzaju: Czego chcę? Na co

Bardziej szczegółowo

Wystąpienie Pana Cezarego Grabarczyka, Ministra Infrastruktury Inauguracja EDM maja 2011 r. Gdańsk, Sala Filharmonii Bałtyckiej

Wystąpienie Pana Cezarego Grabarczyka, Ministra Infrastruktury Inauguracja EDM maja 2011 r. Gdańsk, Sala Filharmonii Bałtyckiej Wystąpienie Pana Cezarego Grabarczyka, Ministra Infrastruktury Inauguracja EDM 2011 19 maja 2011 r. Gdańsk, Sala Filharmonii Bałtyckiej Panie i Panowie Komisarze, Panie i Panowie Ministrowie, Szanowni

Bardziej szczegółowo

Program Coachingu dla młodych osób

Program Coachingu dla młodych osób Program Coachingu dla młodych osób "Dziecku nie wlewaj wiedzy, ale zainspiruj je do działania " Przed rozpoczęciem modułu I wysyłamy do uczestników zajęć kwestionariusz 360 Moduł 1: Samoznanie jako część

Bardziej szczegółowo

PROJEKT EDUKACYJNY DLA NIEPODLEGŁEJ

PROJEKT EDUKACYJNY DLA NIEPODLEGŁEJ PROJEKT EDUKACYJNY DLA NIEPODLEGŁEJ Projekt Dla Niepodległej będzie realizowany w Szkole Podstawowej w Huminie od września do grudnia 2018 roku. Adresatami projektu są uczniowie klas I-VIII oraz częściowo

Bardziej szczegółowo

Sprawozdanie z realizacji zadania Eko - przedszkolacy walczą ze smogiem!

Sprawozdanie z realizacji zadania Eko - przedszkolacy walczą ze smogiem! Sprawozdanie z realizacji zadania Eko - przedszkolacy walczą ze smogiem! W okresie od 05.09.2016r. do 14.10.2016r.w Przedszkolach Samorządowych nr 4 i nr 6 w Myślenicach realizowane było zadanie nieinwestycyjne

Bardziej szczegółowo

Studenci do dzieła! Wystartował Gdyński Biznesplan

Studenci do dzieła! Wystartował Gdyński Biznesplan Studenci do dzieła! Wystartował Gdyński Biznesplan Gdynia zaprasza kreatywnych i marzących o własnej firmie studentów do udziału w konkursie Gdyński Biznesplan. Na zwycięzcę czeka 30 tysięcy złotych i

Bardziej szczegółowo

OKOLICZNOŚCIOWE WYDANIE GAZETKI SZKOLNEJ KLASY III PUBLICZNEJ SZKOŁY PODSTAWOWEJ IM. ARMII KRAJOWEJ

OKOLICZNOŚCIOWE WYDANIE GAZETKI SZKOLNEJ KLASY III PUBLICZNEJ SZKOŁY PODSTAWOWEJ IM. ARMII KRAJOWEJ OKOLICZNOŚCIOWE WYDANIE GAZETKI SZKOLNEJ KLASY III PUBLICZNEJ SZKOŁY PODSTAWOWEJ IM. ARMII KRAJOWEJ 1 Drogi Czytelniku! Życzymy Ci przyjemnej lektury Szkolnego Newsa. Zachęcamy do refleksji nad pytaniem

Bardziej szczegółowo

Agroturystyka szansą dla mniejszych gospodarstw

Agroturystyka szansą dla mniejszych gospodarstw https://www. Agroturystyka szansą dla mniejszych gospodarstw Autor: Małgorzata Chojnicka Data: 3 maja 2017 Na wsi żyje i pracuje ponad 40 proc. społeczeństwa naszego kraju. Właściciele małych gospodarstw

Bardziej szczegółowo

pod patronatem Burmistrza Gminy Iwonicz Zdrój Szkoła Podstawowa im. ks. Antoniego Podgórskiego w Iwoniczu zaprasza

pod patronatem Burmistrza Gminy Iwonicz Zdrój Szkoła Podstawowa im. ks. Antoniego Podgórskiego w Iwoniczu zaprasza POWIATOWY KONKURS LITERACKI MOJA NIEPODLEGŁA pod patronatem Burmistrza Gminy Iwonicz Zdrój Szkoła Podstawowa im. ks. Antoniego Podgórskiego w Iwoniczu zaprasza uczniów szkół podstawowych i gimnazjów z

Bardziej szczegółowo

STOWARZYSZENIE NA RZECZ ROZWOJU GMINY DZIADOWA KŁODA LIBRA

STOWARZYSZENIE NA RZECZ ROZWOJU GMINY DZIADOWA KŁODA LIBRA Szanowni Paostwo, Czerwiec 2010r. Poniżej przedstawiamy wyniki przygotowanej przez Stowarzyszenie ankiety, dotyczącej diagnozy problemów lokalnych, jej wzór oraz pismo wystosowane do Samorządu z prośbą

Bardziej szczegółowo

Punkt 2: Stwórz listę Twoich celów finansowych na kolejne 12 miesięcy

Punkt 2: Stwórz listę Twoich celów finansowych na kolejne 12 miesięcy Miesiąc:. Punkt 1: Wyznacz Twoje 20 minut z finansami Moje 20 minut na finanse to: (np. Pn-Pt od 7:00 do 7:20, So-Ni od 8:00 do 8:20) Poniedziałki:.. Wtorki:... Środy:. Czwartki: Piątki:. Soboty:.. Niedziele:...

Bardziej szczegółowo

Nauczyciel prowadzący (Imię i nazwisko) * Osoba zgłaszająca szkołę do konkursu (Imię i nazwisko oraz funkcja) *

Nauczyciel prowadzący (Imię i nazwisko) * Osoba zgłaszająca szkołę do konkursu (Imię i nazwisko oraz funkcja) * SZABLON ZGŁOSZENIA Do udziału w Konkursie LMiR Młodzież na Morzu należy wypełnić szablon zgłoszenia i przesłać na adres: e-mail: modzieznamorzu@ptsm.home.pl lub tradycyjnie na adres: Szkolne Schronisko

Bardziej szczegółowo

FILM - W INFORMACJI TURYSTYCZNEJ (A2 / B1)

FILM - W INFORMACJI TURYSTYCZNEJ (A2 / B1) FILM - W INFORMACJI TURYSTYCZNEJ (A2 / B1) Turysta: Dzień dobry! Kobieta: Dzień dobry panu. Słucham? Turysta: Jestem pierwszy raz w Krakowie i nie mam noclegu. Czy mogłaby mi Pani polecić jakiś hotel?

Bardziej szczegółowo

Zrealizowane zagadnienia w zakresie edukacji ekologicznej. w roku szkolnym 2011/2012. Dział: człowiek, a środowisko

Zrealizowane zagadnienia w zakresie edukacji ekologicznej. w roku szkolnym 2011/2012. Dział: człowiek, a środowisko Szkoła Podstawowa nr 14 z Oddziałami Integracyjnymi im. Adama Mickiewicza w Zabrzu Zrealizowane zagadnienia w zakresie edukacji ekologicznej w roku szkolnym 2011/2012 Lp. Nazwa projektu/ programu/ zagadnienia,

Bardziej szczegółowo

WODNA PRZYGODA!!! ORGANIZACJA URODZIN DLA DZIECI OD 10 LAT

WODNA PRZYGODA!!! ORGANIZACJA URODZIN DLA DZIECI OD 10 LAT WODNA PRZYGODA!!! ORGANIZACJA URODZIN DLA DZIECI OD 10 LAT Proponujemy wielką, ciekawą i niezapomnianą nadmorską przygodę! Podczas rejsów w specjalnie odwiedzanych miejscach utrzymujemy odpowiednie warunki

Bardziej szczegółowo

FERIE W MIEŚCIE CZEMU NIE...

FERIE W MIEŚCIE CZEMU NIE... 2 O ś w i a t o w y M i e j s k i S e r w i s I n f o r m a c y j n y G l i w i c e FERIE W MIEŚCIE CZEMU NIE... Nadszedł długo oczekiwany przez uczniów moment ostatni dzwonek przed feriami. Niektórzy

Bardziej szczegółowo

BURSZTYNOWY SEN. ALEKSANDRA ADAMCZYK, 12 lat

BURSZTYNOWY SEN. ALEKSANDRA ADAMCZYK, 12 lat BURSZTYNOWY SEN ALEKSANDRA ADAMCZYK, 12 lat Jestem bursztynnikiem. Myślę, że dobrym bursztynnikiem. Mieszkam w Gdańsku, niestety, niewiele osób mnie docenia. Jednak jestem znany z moich dziwnych snów.

Bardziej szczegółowo

Wzór na rozwój. Karty pracy. Kurs internetowy. Nauki ścisłe odpowiadają na wyzwania współczesności. Moduł 3. Data rozpoczęcia kursu

Wzór na rozwój. Karty pracy. Kurs internetowy. Nauki ścisłe odpowiadają na wyzwania współczesności. Moduł 3. Data rozpoczęcia kursu 2 slajd Cele modułu 3 Kurs internetowy Wzór na rozwój Nauki ścisłe odpowiadają na wyzwania współczesności Poznasz przykładowy przebieg działań w projekcie edukacyjnym zrealizowanym w ramach projektu Wzór

Bardziej szczegółowo

Koncepcja projektu edukacyjnego nt. upowszechniania wiedzy o Unii Europejskiej, Parlamencie Europejskim i instytucjach unijnych

Koncepcja projektu edukacyjnego nt. upowszechniania wiedzy o Unii Europejskiej, Parlamencie Europejskim i instytucjach unijnych Imię i nazwisko kierownika Koncepcja edukacyjnego nt. upowszechniania wiedzy o Unii Europejskiej, Parlamencie Europejskim i instytucjach unijnych Elżbieta Grasz, Aneta Gąsiorek Nazwa Uczestnicy Adresaci

Bardziej szczegółowo

Relacja z Festiwalu Projektów.

Relacja z Festiwalu Projektów. Relacja z Festiwalu Projektów. 17 czerwca 2011 roku w Centrum Nauki Kopernik w Warszawie uczestniczyłam w ogólnopolskich targach TIK-owych projektów, w czasie których odbyła się prezentacja najciekawszych

Bardziej szczegółowo

Program NA WŁASNE KONTO

Program NA WŁASNE KONTO Program NA WŁASNE KONTO Fundacja Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej jest organizacją pozarządową, działającą na rzecz rozwoju polskiej wsi. Od blisko 25 lat pomaga zmieniać jej wizerunek oraz aktywnie

Bardziej szczegółowo

Działanie nr 7 - druga wymiana.

Działanie nr 7 - druga wymiana. Realizacja projektu "MAM PRAWO! Transfer nowoczesnych programów i metod terapii i edukacji dzieci i młodzieży niepełnosprawnej do Centrum dla dzieci niepełnosprawnych ORIONI w Zestafoni" Działanie nr 7

Bardziej szczegółowo

Dar Młodzieży w Panamie kulminacyjny punkt rejsu

Dar Młodzieży w Panamie kulminacyjny punkt rejsu Dar Młodzieży w Panamie kulminacyjny punkt rejsu Ponad osiem miesięcy temu rozpoczęła się wielka morska przygoda Daru Młodzieży i jego załogi. Żaglowiec ruszył w podróż dookoła świata w ramach Rejsu Niepodległości.

Bardziej szczegółowo

REGULAMIN KONKURSU LITERACKIEGO,,PAPIEŻ POLAK JEST NAM BLISKI I. POSTANOWIENIA OGÓLNE

REGULAMIN KONKURSU LITERACKIEGO,,PAPIEŻ POLAK JEST NAM BLISKI I. POSTANOWIENIA OGÓLNE REGULAMIN KONKURSU LITERACKIEGO,,PAPIEŻ POLAK JEST NAM BLISKI I. POSTANOWIENIA OGÓLNE 1. Konkurs Fraszka - Igraszka,,PAPIEŻ POLAK JEST NAM BLISKI skierowany jest do uczniów szkół gimnazjalnych z terenu

Bardziej szczegółowo

W trzy godziny dookoła świata

W trzy godziny dookoła świata W trzy godziny dookoła świata Napisano dnia: 2017-12-02 19:40:10 KŁODZKO. Przed południem do Minieurolandu - wraz z rodzicami a nawet z babciami i dziadkami - zawitała grupa dzieci z Wrocławia. To za sprawą

Bardziej szczegółowo

10 najlepszych zawodów właściciel szkoły tańca

10 najlepszych zawodów właściciel szkoły tańca Kategoria: Edukacja 10 najlepszych zawodów 10 najlepszych zawodów właściciel szkoły tańca 10 najlepszych zawodów właściciel szkoły tańca Dodano: 2011-12-30 17:55:39 Poprawiony: piątek, 30 grudnia 2011

Bardziej szczegółowo

SPRAWOZDANIE Z PRZEBIEGU ZAJĘĆ WAKACJE WŁÓCZYKIJÓW ZORGANIZOWANYCH DLA CZYTELNIKÓW PODCZAS WAKACJI 2015 W CZYTELNI DLA DZIECI I MŁODZIEŻY

SPRAWOZDANIE Z PRZEBIEGU ZAJĘĆ WAKACJE WŁÓCZYKIJÓW ZORGANIZOWANYCH DLA CZYTELNIKÓW PODCZAS WAKACJI 2015 W CZYTELNI DLA DZIECI I MŁODZIEŻY SPRAWOZDANIE Z PRZEBIEGU ZAJĘĆ WAKACJE WŁÓCZYKIJÓW ZORGANIZOWANYCH DLA CZYTELNIKÓW PODCZAS WAKACJI 2015 W CZYTELNI DLA DZIECI I MŁODZIEŻY W roku 2015 zajęcia wakacyjne dla dzieci zostały przeprowadzone

Bardziej szczegółowo

SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI PROJEKTU SZKOŁA DIALOGU W GIMNAZJUM W KLEOSINIE

SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI PROJEKTU SZKOŁA DIALOGU W GIMNAZJUM W KLEOSINIE SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI PROJEKTU SZKOŁA DIALOGU W GIMNAZJUM W KLEOSINIE Zapraszamy do przeczytania relacji z projektu realizowanego w Zespole Szkół im. Jana Pawła II w Kleosinie przez uczniów klasy III

Bardziej szczegółowo

Najważniejsze w Polsce zawody w skokach przez przeszkody Impreza posiadająca status kwalifikacji do Mistrzostw Świata Transmisja z zawodów

Najważniejsze w Polsce zawody w skokach przez przeszkody Impreza posiadająca status kwalifikacji do Mistrzostw Świata Transmisja z zawodów Najważniejsze w Polsce zawody w skokach przez przeszkody Impreza posiadająca status kwalifikacji do Mistrzostw Świata Transmisja z zawodów przeprowadzana przez TVP 1 i TVP Sport Pierwsze w historii Polskiego

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Od Petki Serca

Spis treści. Od Petki Serca CZ. 2 1 2 Spis treści Od Petki Serca ------------------------------------------------------------------------------3 Co jest najważniejsze? ----------------------------------------------------------------------------------------------4

Bardziej szczegółowo

S P R A W O Z D A N I E

S P R A W O Z D A N I E S P R A W O Z D A N I E "PROGRAM EDUKACJI EKOLOGICZNEJ NA OBSZARZE ZWIĄZKU GMIN REGIONU KUTNOWSKIEGO" sierpień - grudzień 2004 r. Umowa dotacji Nr 46/EE/D/2004 I. Opis zrealizowanych zadań. II. Informacja

Bardziej szczegółowo

CZEGO DOTYCZY PROJEKT EKOSFERA - MIASTA PRZYJAZNE MIESZKAŃCOM I ŚRODOWISKU? JAKIE DZIAŁANIA SĄ REALIZOWANE W RAMACH PROJEKTU?

CZEGO DOTYCZY PROJEKT EKOSFERA - MIASTA PRZYJAZNE MIESZKAŃCOM I ŚRODOWISKU? JAKIE DZIAŁANIA SĄ REALIZOWANE W RAMACH PROJEKTU? CZEGO DOTYCZY PROJEKT EKOSFERA - MIASTA PRZYJAZNE MIESZKAŃCOM I ŚRODOWISKU? JAKIE DZIAŁANIA SĄ REALIZOWANE W RAMACH PROJEKTU? Celem projektu jest podniesienie poziomu świadomości mieszkańców miast, w zakresie

Bardziej szczegółowo

Pielgrzymka,18.01. 2013. Kochana Mamo!

Pielgrzymka,18.01. 2013. Kochana Mamo! Pielgrzymka,18.01. 2013 Kochana Mamo! Na początku mego listu chciałbym Ci podziękować za wiedzę, którą mi przekazałaś. Wiedza ta jest niesamowita i wielka. Cudownie ją opanowałem i staram się ją dobrze

Bardziej szczegółowo

dacji Ekologicznej Mirosław Sobczyk, Marszałek Województwa Zachodniopomorskiego Olgierd Geblewicz, Prezydent

dacji Ekologicznej Mirosław Sobczyk, Marszałek Województwa Zachodniopomorskiego Olgierd Geblewicz, Prezydent ORGANIZATOR PARTNER MERYTORYCZNY ORGANIZATOR PARTNER MERYTORYCZNY I Międzynarodowe Forum Ekologiczne W dniach 16-18 września 2014 r. odbyło się I Międzynarodowe Forum Ekologiczne w Kołobrzegu. W Forum

Bardziej szczegółowo

"Dwójeczka 14" Numer 15 04/17 PROJEKTU

Dwójeczka 14  Numer 15 04/17 PROJEKTU Zespół Szkół nr2 Publiczne Gimnazjum im Marszałka Józefa Piłsudskiego Leśna15 07-320, Małkinia Górna Numer 15 04/17 WWWJUNIORMEDIAPL ORGANIZATOR PROJEKTU PARTNER " 14" Polska The Times Numer 15 04/2017

Bardziej szczegółowo

Elementy Strefy Biegun. Metoda BIEGUN Platforma edukacyjna Europejskie Obozy Zdobywców Biegunów Zbiórka funduszy Partnerzy projektu

Elementy Strefy Biegun. Metoda BIEGUN Platforma edukacyjna Europejskie Obozy Zdobywców Biegunów Zbiórka funduszy Partnerzy projektu STREFA BIEGUN Elementy Strefy Biegun Metoda BIEGUN Platforma edukacyjna Europejskie Obozy Zdobywców Biegunów Zbiórka funduszy Partnerzy projektu metoda BIEGUN Metoda BIEGUN Autorski program Marka Kamińskiego

Bardziej szczegółowo

PREZENTACJA Z DZIAŁAŃ NA TERENIE PLACÓWKI PRZEDSZKOLE NR 30 W GDYNI ul. ZIELONA 53

PREZENTACJA Z DZIAŁAŃ NA TERENIE PLACÓWKI PRZEDSZKOLE NR 30 W GDYNI ul. ZIELONA 53 PREZENTACJA Z DZIAŁAŃ NA TERENIE PLACÓWKI PRZEDSZKOLE NR 30 W GDYNI ul. ZIELONA 53 ŚWIADOMY KONSUMENT KOORDYNATOR PROGRAMU NA TERENIE PLACÓWKI Grażyna Falkiewicz Grupa POMARAŃCZOWA (25 DZIECI) EKOWYWIADÓWKA

Bardziej szczegółowo

Detal architektoniczny widoczny ale czy znany

Detal architektoniczny widoczny ale czy znany Detal architektoniczny widoczny ale czy znany 2004 W tym roku po raz dziesiąty spotykać się będziemy w wielu miejscowościach naszego regionu na wydarzeniach, organizowanych w ramach Europejskich Dni Dziedzictwa.

Bardziej szczegółowo

Zuźka D. Zołzik idzie do zerówki

Zuźka D. Zołzik idzie do zerówki BARBARA PARK Zuźka D. Zołzik idzie do zerówki Przełożyła Magdalena Koziej Ilustrowała Denise Brunkus Nasza Księgarnia Cody emu, który spóźnił się na autobus i zainspirował mnie do napisania tej książki

Bardziej szczegółowo

Umiłowani, jeśli Bóg tak nas umiłował, to i my winniśmy się wzajemnie miłować. (1 J 4,11) Droga Uczennico! Drogi Uczniu!

Umiłowani, jeśli Bóg tak nas umiłował, to i my winniśmy się wzajemnie miłować. (1 J 4,11) Droga Uczennico! Drogi Uczniu! Droga Uczennico! Drogi Uczniu! Jesteś już uczniem i właśnie rozpoczynasz swoją przygodę ze szkołą. Poznajesz nowe koleżanki i nowych kolegów. Tworzysz razem z nimi grupę klasową i katechetyczną. Podczas

Bardziej szczegółowo