Oddział Kliniczny Neonatologii SPSK im. Prof. W Orłowskiego CMKP w Warszawie Ewa Głuszczak-Idziakowska Justyna Witek

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Oddział Kliniczny Neonatologii SPSK im. Prof. W Orłowskiego CMKP w Warszawie Ewa Głuszczak-Idziakowska Justyna Witek"

Mikołaj Wiśniewski
6 lat temu
Przeglądów:

1 Oddział Kliniczny Neonatologii SPSK im. Prof. W Orłowskiego CMKP w Warszawie Ewa Głuszczak-Idziakowska Justyna Witek

2 Dlaczego? Ryzyko powikłań choroby zakaźnej u matki lub dziecka przewyższa ryzyko rozwoju NOP Wzrost stężenia swoistych przeciwciał u matki Aktywny przezłożyskowy transport przeciwciał do płodu w II i III trymestrze ciąży Ochrona dziecka w pierwszych miesiącach życia Okres zwiększonej podatności na zachorowanie Większe ryzyko ekspozycji na choroby zakaźne Względna niedojrzałość układu odpornościowego

3 Aktualne zalecenia (ACIP/ACOG)* Należy szczepić kobiety ciężarne, jeżeli dostępna jest bezpieczna szczepionka i istnieje ryzyko ekspozycji kobiety na chorobę zagrażającą jej i/lub dziecku Nie jest dostępna inna skuteczna metoda profilaktyki lub leczenia choroby u noworodka Korzyści wynikające ze szczepień przewyższają potencjalne ryzyko Bezpieczne szczepionki: inaktywowane p/wirusowe lub p/bakteryjne oraz toksoidy P/wskazane: żywe Przypadkowe podanie ciężarnej atenuowanej szczepionki nie wiązało się z zakażeniem płodu, wadami wrodzonymi, powikłaniami w ciąży i nie jest wskazaniem do przerwania ciąży *Advisory Committee on Immunization Practices American College of Obstetrics and Gynecology

4 Szczepienia zalecane dla kobiet planujących ciążę 4 tyg. przed planowanym zajściem w ciążę (ACIP 2001): Odra Świnka Różyczka Ospa wietrzna WZW typu B Krztusiec (przypominająca dawka dtap) grypa

5 Szczepienia zalecane w czasie ciąży WZW typu B od II trymestru Grypa (szczepionka inaktywowana) od II trymestru Krztusiec (szczepionka dtpa) od II trymestru W szczególnych sytuacjach (pogryzienie, zranienie): Wścieklizna Tężec (szczepionka Td)

6 Szczepienia NIEzalecane w czasie ciąży Gruźlica Odra Świnka Różyczka Ospa wietrzna Półpasiec (niedostępna w PL) Ospa prawdziwa (niedostępna w PL) Grypa (szczepionka atenuowana, niedostępna w PL) Dur brzuszny Żółta gorączka 28. dni przed planowanym zajściem w ciążę

7 Szczepienia dla kobiet karmiących piersią Grypa Błonica Tężec Krztusiec WZW typu B WZW typu A (szczególnie przed podróżą w tereny endemiczne) Moningokoki Pneumokoki

8 Strategia kokonowa Szczepienie wszystkich członków rodziny!!!

9 Szczepienia przeciwko grypie Zalecenia*: Ciąża lub termin porodu w trakcie sezonu epidemicznego grypy Szczepionka po porodzie = strategia kokonowa Nie jest p/wskazaniem do karmienia z piersi *American Academy of Pediatrics, American Academy of Family Practice, ACOG, WHO 2005 II i III trymestr ciąży = czynnik ryzyka ciężkiego przebiegu grypy, powikłań, hospitalizacji i zgonu, porodów przedwczesnych, zakażenia wrodzonego Kobiety ciężarne należące do grupy podwyższonego ryzyka powikłań w przebiegu grypy powinny być szczepione niezależnie od okresu ciąży.

10 Szczepienie przeciwko grypie Ryzyko hospitalizacji z powodu grypy: 5,1 razy większe, jeśli ciężarna nie jest obciążona innymi chorobami 7,9 razy większe w III trymestrze, jeśli występują inne choroby przewlekłe Dodds.L i wsp.: CMAJ 2007;176:463-8.

11 Szczepienie przeciwko grypie Pandemia wirusa H1N1 wzrost ryzyka u ciężarnych: hospitalizacji leczenia na OIT wentylacji mechanicznej zgonu ciężkiego przebiegu choroby w okresie poporodowym cięć cesarskich w trybie pilnym poronień urodzeń martwych porodu przedwczesnego małej masy urodzeniowej noworodka

12 Szczepienie przeciwko grypie Badanie w Dhace w Bangladeszu 340 ciężarnych w III trymestrze zaszczepionych p/grypie (lub p/pneumokokom): Kobiety zaszczepione p/grypie rzadziej chorowały na choroby układu oddechowego z gorączką (o 36%) lub wymagające porady lekarskiej (o 25%) Urodzone dzieci kobiet zaszczepionych p/grypie rzadziej chorowały na choroby układu oddechowego z gorączką (0 29%) lub wymagające porady lekarskiej (o 42%) Skuteczność rzeczywista szczepień ciężarnych p/grypie w zapobieganiu grypie (potwierdzonej laboratoryjnie) u dzieci w ciągu pierwszych 6. m-cy ż. 63% W mleku kobiet zaszczepionych IgA p/grypie Zaman K., Roy E., Arifeen S.E. i wsp.: Effectiveness of maternal influenza immunization in mothers and infants. N. Engl. J. Med., 2008; 359:

13 Szczepienie przeciwko grypie Badanie w USA na grupie Indian Nawaho i Apaczów Białych Gór 1160 par matka-niemowlę, przez sezony epidemiczne : Mniejsze ryzyko zachorowania na (potwierdzoną laboratoryjnie) grypę (0 41%) oraz hospitalizacji z powodu choroby grypopodobnej (0 39%) u niemowląt matek zaszczepionych w ciąży p/grypie Badania : zmniejszenie ryzyka hospitalizacji z powodu grypy w pierwszych 6 m-cach ż. u dzieci matek zaszczepionych w ciąży (skuteczność szczepienia 46-48%) Bezpieczeństwo inaktywowanych szczepionek u ciężarnych: USA , 2 mln zaszczepionych ciężarnych = zgłoszonych 20 NOP (9 miejscowych, 8 uogólnionych ból głowy, gorączka, 3 poronienia nie potwierdzono związku przyczynowego)

14 Szczepienie przeciwko tężcowi (Td) Naturalne zakażenie brak długotrwałej odporności Odporność poszczepienna obniża się z czasem zalecane okresowe szczepienia przypominające (co 10 lat) w okresie ciąży podać dtpa W przypadku skaleczenia w ciąży (5 lat od ostatniej szczepionki) konieczna profilaktyka czynna dtpa Najlepiej Hbd

15 Szczepienie przeciwko tężcowi (Td) Badanie Papua Nowa Gwinea 1961 r. Skuteczność szczepień ciężarnych w zapobieganiu tężcowi noworodkowemu oraz znamienne zmniejszenie umieralności noworodków WHO włącza rutynowe szczepienie ciężarnych p/tężcowi do programu eliminacji tężca okołoporodowego u matek i noworodków W 2010 r. umieralność noworodków z powodu tężca o 92% mniejsza niż w 1989 r. W 2012 r. szczepieniom p/tężcowi poddano 80% ciężarnych Maternal and Neonatal Tetanus (MNT) elimination. World Health Organization, Immunization surveillance, assessment and monitoring. diseases/mnte_initiative/en/

16 Szczepienie przeciwko krztuścowi (dtpa) Największe zagrożenie związane z krztuścem oraz ryzyko powikłań i zgonu u nieszczepionych niemowląt (głównie w pierwszych 6 m-cach ż.) lub dzieci zbyt młodych na szczepienie (<2 m-ca ż.) W ciągu 30 lat stały wzrost liczby zgonów z powodu krztuśca, szczególnie do 3 m-ca ż. W 2012 r. największa w ciągu ostatnich lat liczba zachorowania (~42000) PZH 2012 r. 3 razy więcej zgłoszeń zachorowania na krztusiec niż w roku poprzednim Badania epidemiologiczne wskazują, że najczęściej źródłem zakażenia dziecka jest najbliżej otoczenie, głównie matka Odporność poszczepienna zanika w okresie rozrodczym kobiet Niski odsetek kobiet szczepiących się w ciąży 2,6% ( )

17 Szczepienie przeciwko krztuścowi (dtpa) Zalecenia ACIP, kraje EU, Australia, Kanada X 2012 r.: Szczepienie dtpa wszystkich kobiet podczas każdej ciąży, niezależnie od wcześniejszych szczepień (27 36 Hbd) Szybkie zanikanie p/ciał po szczepieniu u dorosłych szczyt w ciągu miesiąca, istotny spadek stężenia w ciągu roku od szczepienia Krótki okres utrzymywania się p/ciał u szczepionych ciężarnych - nie zapewniają ochrony w kolejnej ciąży Optymalizacja stężenia swoistych p/ciał u ciężarnych w celu transferu przezłożyskowego dużego stężenia p/ciał do momentu urodzenia dziecka Wzrost stężenia p/ciał matczynych u dziecka w momencie urodzenia

18 Szczepienie przeciwko krztuścowi (dtpa) Po ok. 14 dniach od podania dtpa maksymalna produkcja p/ciał Transfer przezłożyskowy IgG po 30 Hbd Szczepienie dtpa na początku ciąży obniżające się stężenie p/ciał w okresie transferu IgG Podać dtpa, jeśli: Na okres ciąży przypada dawka przypominająca Td (10 lat od poprzedniej) W ciąży zachodzi potrzeba profilaktyki czynnej tężca z powodu skaleczenia (5 lat od poprzedniej) Ciężarne z nieznanym stanem uodpornienia p/tężcowi zamiast jednej dawki Td w schemacie 0/4 tyg./6-12 m-cy, najlepiej Hbd

19 Szczepienie przeciwko krztuścowi (dtpa) Badanie kohortowe, retrospektywne, Kalifornia: Dzieci ur , krztusiec przed 63. dniem ż. 12% matek w ciąży zaszczepionych p/kztuścowi, w tym 76% w III tr. (78% Hbd), 16% w I lub II tr. Skuteczność rzeczywista szczepienia ciężarnych dtpa w zapobieganiu hospitalizacji niemowląt z powodu krztuśca 58% Dzieci matek szczepionych w ciąży wymagały krótszej hospitalizacji (mediana 3 vs. 6 dni) Odnotowano 6 zgonów z powodu krztuśca tylko wśród niemowląt matek nieszczepionych Objawy: napadowy kaszel 67% vs. 87%, bezdechy 48% vs. 66%, sinica 41% vs. 68%, pianie krztuścowe 32% vs. 47% Winter K. i wsp.: Clin.Infect.Dis. 2017;64:9-14;

20 Szczepienie przeciwko ospie wietrznej Ok. 10% kobiet w okresie prokreacyjnym nie chorowało wcześniej na ospę wietrzną Choroba w I i II trymestrze ciąży ryzyko zespołu ospy wietrznej wrodzonej Choroba w okresie okołoporodowym (5 dni przed i 2 dni po porodzie) konieczna dodatkowa profilaktyka bierna u noworodka, ryzyko ospy wietrznej u noworodka o ciężkim przebiegu, do zgonu włącznie Ciąża jest czynnikiem ryzyka ciężkiego przebiegu ospy wietrznej i zwiększa ryzyko powikłań U 10-20% ciężarnych choroba powikłana zapaleniem płuc, obarczonym 40% ryzykiem zgonu

21 Piśmiennictwo Szczepienie kobiet w ciąży. Repetytorium dla pediatrów i lekarzy rodzinnych Flor M. Munoz, Pediatric Annals, 2013; 42: , tłum. mp.pl ( )

22 Dziękuję za uwagę!

Podobne dokumenty

Dziecko przebyło infekcję kiedy szczepić? Dr n. med. Ewa Duszczyk

Dziecko przebyło infekcję kiedy szczepić? Dr n. med. Ewa Duszczyk Częste pytania rodziców Dziecko miało kontakt z chorobą zakaźną czy szczepić, czy czekać? Dziecko przebyło infekcję, kiedy i czy szczepić?