Spis treści. Wstęp... 7

Transkrypt

1 Spis treści Wstęp Rozdział I. Z zagadnień teoretycznych samorządu terytorialnego SŁAWOMIR KAMOSIŃSKI Samorząd gminny jako forma przedsiębiorczości publicznej. Zarys problemu ZBIGNIEW BUKOWSKI 25 lat samorządu terytorialnego w Polsce etapy rozwoju, stan aktualny i perspektywy na przyszłość ANDRZEJ POtOCZEK Współczesne aspekty zarządzania rozwojem jednostki samorządu terytorialnego. Zagadnienia teorii i praktyki MONIKA KIlAN Rola wynikowych informacji statystycznych w obrazowaniu zmian społeczno-gospodarczych Rozdział II. Historia samorządu terytorialnego MONIKA BARtNIK Samorząd terytorialny w Małopolsce Wschodniej w dwudziestoleciu międzywojennym (wybrane zagadnienia) Rozdział III. Z zagadnień instytucjonalno-organizacyjnych samorządu terytorialnego RADOSŁAW KRAJEWSKI Ochrona ogłoszeń instytucji samorządu terytorialnego i miejsc służących do ich zamieszczania pozostających w ich zarządzie w świetle przepisów prawa wykroczeń tomasz JęDRZEJEWSKI, PIOtR RąCZKA Organ gminy jako organ egzekucyjny należności pieniężnych w administracyjnym postępowaniu egzekucyjnym ŻAKlINA SKRENty Ewolucja statusu prawnego organu wykonawczego gminy w latach MAGDAlENA GURDEK Skutki pozostawienia nieobsadzonych mandatów radnych w trybie art. 380 kodeksu wyborczego MARCIN FlIEGER Optymalizacja funkcjonowania urzędu według koncepcji zarządzania w instytucjach administracji publicznej MARIAN BANAŚ, KRZySZtOF ByJOCH Kontrola Najwyższej Izby Kontroli w spółkach komunalnych KRZySZtOF GRABOWSKI Mierniki oceny działalności spółki komunalnej tadeusz JAKUB CHRUŚCIEl Znaczenie form organizacyjno-prawnych operatorów usług komunalnych w ekonomicznym rozwoju jednostek samorządowych

2 Spis treści Rozdział IV. Zadania materialne i polityka samorządu terytorialnego BARtOSZ RAKOCZy Zakładanie, rozszerzanie, utrzymywanie cmentarzy i zarządzanie nimi jako zadanie własne gminy BEAtA WAlCZyNA lokalna polityka przestrzenna jako element polityki rozwoju podstawowej jednostki samorządu terytorialnego ElŻBIEtA MAŁECKA Uwarunkowania formalnoprawne działalności telekomunikacyjnej gminy IWONA WRZEŚNIEWSKA-WAl, BARtOSZ KOBUSZEWSKI Nowe zadania jednostek samorządu terytorialnego w ustawie o zdrowiu publicznym MAREK BARSZCZ Umowy cywilnoprawne w polityce zatrudnienia gmin ANIA FOlGIER Zasada dobrego sąsiedztwa a warunki zabudowy tomasz BRZEZICKI, ANEtA GRABOWSKA, PAtRyK KOWAlCZyK, JAGODA StANClIK, MONIKA OlSZEWSKA, MARtyNA WIlMANOWICZ Praktyka prowadzenia rejestrów decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu na przykładzie gmin województwa kujawsko-pomorskiego MIŁOSZ CHRUŚCIEl Rola nieruchomości w gospodarce gminy MARtA JANOCHA Zakład karny szansa rozwoju gminy Rozdział V. Partycypacja społeczna w samorządzie terytorialnym AGNIESZKA PIENIąŻEK Ewolucja współpracy samorządu terytorialnego z organizacjami pozarządowymi KAROlINA GOŚ-WóJCICKA Partycypacja społeczna na poziomie lokalnym nowe wskaźniki statystyczne ROBERt BUCIAK Możliwości badania statystycznego budżetów partycypacyjnych w Polsce DAWID CHABA, tomasz NOSZCZyK Budżet obywatelski jako forma partycypacji obywateli w kreowaniu wizerunku miasta Krakowa Rozdział VI. Nadzór nad samorządem terytorialnym WOJCIECH lis Środki nadzoru nad działalnością jednostek samorządu terytorialnego JACEK RONOWICZ Ewolucja zarządzenia zastępczego wojewody jako aktu nadzoru nad działalnością jednostek samorządu terytorialnego w latach BIBlIOGRAFIA

3 Wstęp W 2015 r. upłynęło 25 lat od przywrócenia samorządu terytorialnego w Polsce. Reforma samorządowa stanowiła jeden z kluczowych elementów ówczesnej reformy ustrojowej i ważny element przebudowy państwa. Stała się podwaliną funkcjonowania instytucji, która do dzisiaj odgrywa podstawową rolę zarówno w funkcjonowaniu państwa, jak i w oddziaływaniu na całe życie społeczno-gospodarcze. Rocznica ta była pretekstem do podjęcia dysputy naukowej nad kształtem i znaczeniem samorządu terytorialnego w Polsce, i co za tym idzie do zorganizowania IV Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej 25 lat samorządu terytorialnego w Polsce, która odbyła się 18 listopada 2015 r. na Uniwersytecie Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy 1. W konferencji uczestniczyli przedstawiciele nauk społecznych, ekonomicznych oraz humanistycznych: prawa, administracji, zarządzania, historii i politologii. Reprezentowane były następujące polskie ośrodki naukowe: Uniwersytet Mikołaja Kopernika w toruniu, Katolicki Uniwersytet lubelski, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Sulechowie, Wyższa Szkoła Oficerska Wojsk lądowych im. gen. tadeusza Kościuszki we Wrocławiu, Społeczna Akademia Nauk w Łodzi oraz najliczniej organizator Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy. Referaty wygłosili także przedstawiciele jednostek administracji publicznej: Głównego Urzędu Statystycznego, Urzędu Statystycznego w Bydgoszczy, Urzędu Marszałkowskiego w toruniu oraz wójt gminy Radziejów. Prezentowane referaty koncentrowały się wokół następujących zagadnień: ewolucji ustroju samorządu terytorialnego; rozwoju prawa samorządowego w okresie 25 lat samorządu terytorialnego w Polsce; rozwoju lokalnego i regionalnego, w tym marketingowych zachowań jednostek samorządu terytorialnego; rozwoju ekonomicznego samorządu terytorialnego; administracyjnych, społecznych i kulturowych podstaw funkcjonowania samorządu terytorialnego oraz partycypacji obywateli w samorządzie terytorialnym. 1 tematem pierwszej konferencji zorganizowanej w 2012 r. był rozwój samorządu terytorialnego w Europie Środkowej na przełomie XX i XXI w., drugiej z 2013 r. 15 lat aktualnej struktury samorządu terytorialnego w Polsce, trzeciej z 2014 r. wybory samorządowe. 7

4 Wstęp Oddawana do rąk czytelnika monografia 25 lat samorządu terytorialnego w Polsce. Doświadczenia przeszłości, wskazówki na przyszłość nie jest prostym odzwierciedleniem materiałów konferencyjnych. Obok części referatów przedstawionych podczas obrad konferencji naukowej zamieszczono w niej artykuły mieszczące się w tematycznych ramach tej publikacji, która jest już czwartym tomem studiów o samorządzie terytorialnym 2. Monografia składa się z sześciu rozdziałów. Pierwszy dotyczy zagadnień teoretycznych samorządu terytorialnego. Sławomir Kamosiński przedstawia z perspektywy ekonomicznej samorząd gminny jako formę przedsiębiorczości publicznej. Zbigniew Bukowski, wskazując na rocznicę 25 lat samorządu terytorialnego w Polsce, określa etapy rozwoju samorządu, omawia aktualny stan samorządowego prawa ustrojowego oraz podnoszone w dyskursie naukowym i politycznym perspektywy zmian w modelu zarówno ustrojowym, jak i finansowym oraz materialno-prawnym. Andrzej Potoczek analizuje współczesne aspekty zarządzania rozwojem jednostki samorządu terytorialnego. Monika Kilan przedstawia rolę wynikowych informacji statystycznych w obrazowaniu procesów rozwoju regionalnego i lokalnego oraz rozwoju ekonomicznego samorządu terytorialnego. Rozdział drugi odnosi się do historii samorządu terytorialnego. Monika Bartnik omawia w nim regulacje prawne dotyczące samorządu terytorialnego w Małopolsce Wschodniej w dwudziestoleciu międzywojennym. W rozdziale trzecim znalazły się artykuły dotyczące zagadnień instytucjonalno-organizacyjnych samorządu terytorialnego. Radosław Krajewski podjął problematykę ochrony ogłoszeń instytucji samorządu terytorialnego pozostających w ich zarządzie i miejsc służących do ich zamieszczania w świetle przepisów prawa wykroczeń. tomasz Jędrzejewski i Piotr Rączka omawiają gminę jako organ egzekucyjny należności pieniężnych w administracyjnym postępowaniu egzekucyjnym. Żaklina Skrenty prezentuje ewolucję statusu prawnego organu wykonawczego gminy w latach Anna Wiktorowicz przedstawia funkcje kierownicze wójta jako organu wykonawczego gminy. Magdalena Gurdek omawia skutki pozostawienia nieobsadzonych mandatów radnych w trybie art. 380 kodeksu wyborczego. Marcin Flieger zajmuje się optymalizacją funkcjonowania urzędu według koncepcji zarządzania w instytucjach administracji publicznej. Marian Banaś i Krzysztof Byjoch analizują problematykę kontroli Najwyższej Izby Kontroli w spółkach komunalnych. Krzysztof Grabowski przedstawia mier- 2 Pierwszy tom Przeszłość i teraźniejszość samorządu terytorialnego w Europie Środkowej, red. Z. Bukowski, S. Kamosiński, Bydgoszcz 2013; drugi Samorząd terytorialny w Polsce. Wybrane aspekty funkcjonowania, red. Z. Bukowski, S. Kamosiński, Bydgoszcz 2014; trzeci Samorząd terytorialny. Wybory. Partycypacja społeczna. Gospodarka lokalna, red. Z. Bukowski, S. Kamosiński, Bydgoszcz

5 Wstęp niki oceny działalności spółki komunalnej. tadeusz Jakub Chruściel omawia znaczenie form organizacyjno-prawnych operatorów usług komunalnych w ekonomicznym rozwoju jednostek samorządowych. Rozdział czwarty dotyczy zadań materialnych i polityki samorządu terytorialnego. Bartosz Rakoczy prezentuje problematykę zakładania, rozszerzania, utrzymywania i zarządzania cmentarzami jako zadaniami własnymi gminy. Beata Walczyna przedstawia lokalną politykę przestrzenną jako element polityki rozwoju podstawowej jednostki samorządu terytorialnego. Elżbieta Małecka analizuje wybrane aspekty działalności telekomunikacyjnej gminy. Iwona Wrześniewska-Wal oraz Bartosz Kobuszewski omawiają zadania jednostek samorządów terytorialnych w ochronie zdrowia. Marek Barszcz zajmuje się umowami cywilnoprawnymi w polityce zatrudnienia gmin. Anna Folgier omawia zasadę dobrego sąsiedztwa w kontekście określania warunków zabudowy. Zespół autorów: tomasz Brzezicki, Aneta Grabowska, Patryk Kowalczyk, Jagoda Stanclik, Monika Olszewska, Martyna Wilmanowicz, przedstawia zagadnienia dotyczące praktyki prowadzenia rejestrów decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu na przykładzie gmin województwa kujawsko-pomorskiego. Miłosz Chruściel omawia rolę nieruchomości w gospodarce gminy. Marta Janocha na przykładzie studium przypadku wskazuje, że zakład karny może być szansą dla rozwoju gminy. Rozdział piąty dotyczy partycypacji społecznej w samorządzie terytorialnym. Agnieszka Pieniążek omawia w nim ewolucję współpracy samorządu terytorialnego z organizacjami pozarządowymi. Karolina Goś-Wójcicka prezentuje nowe wskaźniki statystyczne w zakresie partycypacji społecznej na poziomie lokalnym. Robert Buciak analizuje możliwości badania statystycznego budżetów partycypacyjnych w Polsce. Dawid Chaba i tomasz Noszczyk przedstawiają rolę budżetu obywatelskiego jako formy partycypacji obywateli w kreowaniu wizerunku miasta Krakowa. Szósty rozdział odnosi się do nadzoru nad samorządem terytorialnym. Wojciech lis przedstawia środki nadzoru nad działalnością jednostek samorządu terytorialnego. Jacek Ronowicz analizuje ewolucję zarządzenia zastępczego wojewody jako aktu nadzoru nad działalnością jednostek samorządu terytorialnego w latach Redaktorzy tomu wyrażają nadzieję, że przedstawione w nim wyniki badań i analiz przyczynią się do dalszej dyskusji naukowej nad stanem samorządu terytorialnego w Polsce oraz skłonią do refleksji nad kierunkami pożądanych zmian. Zbigniew Bukowski Sławomir Kamosiński 9

6