Polityka ekologiczna na szczeblu europejskim. Tomasz Poskrobko

Transkrypt

1 Polityka ekologiczna na szczeblu europejskim Tomasz Poskrobko

2 Etapy rozwoju PE w UE Traktat rzymski tworzący EWG (1957) Strategia lizbońska (1999) Strategia z Goteborga (2001) Środowiskowe plany działania (od 1973) Traktat amsterdamski (1999) Strategia Europa 2020 Jednolity akt europejski (1986) Traktat o UE z Maastricht (1993)

4 Traktat rzymski tworzący EWG (1957) Na kształt Traktatu wpłyną tzw. raport U Thanta (1969) The problems of human environment po raz pierwszy w historii prezentował opinii publicznej dane wskazujące na ogromne zniszczenie środowiska naturalnego Najważniejsze zagadnienia poruszane w tym raporcie: brak powiązania wysoko rozwiniętej techniki i technologii z wymogami środowiska wyniszczenie ziem uprawnych bezplanowy rozwój stref miejskich zmniejszanie się powierzchni wolnych, otwartych terenów znikanie wielu form życia zwierzęcego i roślinnego zatruwanie i zanieczyszczanie środowiska

5 Traktat rzymski tworzący EWG (1957) za jeden z celów wspólnoty przyjęto m. in.: zachowanie i ochronę oraz poprawę jakości środowiska zapewnienie oszczędnego i racjonalnego wykorzystania zasobów sposoby ochrony środowiska naturalnego pozostawiając rozwiązywanie tych problemów indywidualnie, zgodnie z porządkami prawnymi państw członkowskich. nie sprecyzowano kompetencji podmiotów odpowiedzialnych za prowadzenie działalności związanej z ochroną środowiska

7 Jednolity akt europejski Wprowadził do traktatu rzymskiego rozdział Środowisko, Wprowadzono zasadę zanieczyszczający płaci oraz zasadę polityki prewentywnej zintegrowanie polityki ekologicznej z innymi politykami sektorowymi (zwłaszcza rolną i energetyczną) podział kompetencji tj. Wspólnota podejmuje przedsięwzięcia ustawodawcze a ich realizacja pozostaje w gestii państw członkowskich

8 Traktat o UE z Maastricht wprowadzenie zasady zrównoważonego rozwoju wprowadzenie dodatkowego celu priorytetowego - wpieranie działań na poziomie międzynarodowym

10 Traktat amsterdamski Wprowadzenie zasady wysokiego poziomu ochrony środowiska

12 Strategia lizbońska Strategia nie zawierała bezpośrednich zapisów środowiskowych z tego powodu wprowadzono dodatkowy filar ekologiczny Strategia rozwoju zrównoważonego Unii Europejskiej

14 Strategia z Goeteborga Wpływ na kształt strategii miały Milenijne Cele Rozwoju (MDG) Zlikwidowanie skrajnego ubóstwa i głodu; Zapewnienie powszechnego nauczania na poziomie podstawowym; Wspieranie zrównoważenia w prawach mężczyzn i kobiet oraz wzmocnienie pozycji kobiet; Zmniejszenie wskaźnika umieralności dzieci; Zapewnienie stanu równowagi ekologicznej środowiska; Rozwijanie i wzmacnianie światowego partnerstwa w sprawach rozwoju

15 Strategia z Goeteborga Najważniejsze cele strategii to: zmniejszenie skali zmian klimatycznych; wzrost konsumpcji czystej energii; walka z zanieczyszczeniami zagrażającymi zdrowiu publicznemu; zrównoważony rozwój transportu; poprawa gospodarki przestrzennej; zachowanie bioróżnorodności

16 Etapy rozwoju PE w UE Traktat rzymski tworzący EWG (1957) Środowiskowe plany działania (od 1973) Strategia lizbońska (1999) Ace Ventura Traktat amsterdamski (1999) Strategia z Goteborga (2001) Strategia Europa 2020 Jednolity akt europejski (1986) Traktat o UE z Maastricht (1993)

17 Strategia Europa 2020 Europa Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu problematyka ochrony środowiska i trwałego rozwoju nie została wydzielona z głównego dokumentu, a stanowi jego integralną część. jednym z trzech priorytetów jest rozwój zrównoważony i wspieranie gospodarki efektywniej korzystającej z zasobów, bardziej przyjaznej środowisku i bardziej konkurencyjnej. Priorytet ten realizowany ma być poprzez koncepcję gospodarki niskoemisyjnej

18 Strategia Europa 2020 gospodarka niskoemisyjna - gospodarka realizująca długoterminowy rozwój przy jednoczesnej do minimalizacji negatywnego oddziaływania na środowisko przyrodnicze między innymi poprzez wysoką efektywność wykorzystania zasobów, minimalizację emisji zanieczyszczeń

19 Gospodarka niskoemisyjna Europa efektywnie korzystająca z zasobów inicjatywa przewodnia strategii Europa 2020 ; Plan działań na rzecz przejścia do konkurencyjnej gospodarki niskoemisyjnej w 2050 roku; Plan na rzecz efektywności energetycznej z 2011 roku; Biała Księga. Plan utworzenia jednolitego europejskiego obszaru transportu dążenie do osiągnięcia konkurencyjnego i zasobooszczędnego systemu transportu; Plan działania na rzecz zasobooszczędnej Europy; Ku gospodarce o obiegu zamkniętym: program "zero odpadów" dla Europy

21 Europa efektywnie korzystająca z zasobów Inicjatywa ma dostarczyć wszystkim interesariuszom w UE wspólnej długookresowej wizji efektywnego korzystania z zasobów i w sposób zrównoważony uwzględnić i skoordynować wszystkie stosowne polityki unijne, w tym związane ze zmianą klimatu, energią, transportem, przemysłem, surowcami, rolnictwem, rybołówstwem, różnorodnością biologiczną oraz rozwojem regionalnym.

23 Plan działań na rzecz przejścia do konkurencyjnej g.n. wskazuje sektory, dla których należy opracować szczegółowe plany poprawy efektywności energetycznej i wykorzystania technologii niskoemisyjnych: elektroenergetyka, transport, budownictwo, przemysł, rolnictwo i leśnictwo.

25 Plan na rzecz efektywności energetycznej wskazuje obszary, w których możliwe są największe oszczędności energii oraz sposoby ich osiągania. Ze względu na udział w zużyciu energii pierwotnej i finalnej w UE są to: budynki, transport, przemysł gospodarstwa domowe.

27 Biała Księga. Plan utworzenia jednolitego europejskiego obszaru transportu przedstawia wizję konkurencyjnego i zrównoważonego systemu transportu, z uwzględnieniem czterech głównych postulatów: zapewnienie wzrostu sektora transportu i wspieranie mobilności przy jednoczesnym osiągnięciu celu obniżenia emisji o 60%, budowa efektywnej sieci multimodalnego transportu pasażerskiego i towarowego, równe szanse na całym świecie dla podróżowania na dalekie odległości i międzykontynentalnego transportu towarów, ekologiczny transport miejski i dojazdy do pracy.

29 Programy działań środowiskowych Najważniejszy element unijnej polityki ekologicznej wyznaczają cele ekologiczne podejmowane przez instytucje UE i kraje członkowskie I Programu Działań Środowiskowych ( ) celem była identyfikacja kluczowych zagrożeń i przyjęcie standardów środowiskowych, dotyczących oprócz środowiska naturalnego również miejsc pracy oraz przeciwdziałanie wyczerpywaniu się zasobów naturalnych.

30 VII Program działań środowiskowych VII Programu Działań Środowiskowych ( ) Opiera się o wizję: W 2050 r. obywatele cieszą się dobra jakością życia z uwzględnieniem ekologicznych ograniczeń planety. Nasz dobrobyt i zdrowe środowisko wynikają z innowacyjnej, obiegowej gospodarki, w której nic się nie marnuje, zasobami naturalnymi gospodaruje się w sposób zrównoważony, a różnorodność biologiczna jest chroniona, ceniona i przywracana w sposób zwiększający odporność społeczeństwa. Niskoemisyjny wzrost już dawno oddzielono od zużycia zasobów, wyznaczając drogę dla bezpiecznego i zrównoważonego społeczeństwa globalnego.

31 VII Program działań środowiskowych Zasobooszczędna gospodarka Kapitał naturalny i bioróżnorodność Zdrowie i dobrostan mieszkańców UE VII PDŚ

32 VII Program działań środowiskowych Cele programu: ochrona, zachowanie i poprawa kapitału naturalnego Unii; przekształcenie Unii w zasobooszczędną, zieloną i konkurencyjną gospodarkę niskoemisyjną; ochrona obywateli Unii przed związanymi ze środowiskiem problemami i zagrożeniami dla ich zdrowia i dobrostanu; maksymalizacja korzyści płynących z prawodawstwa UE w zakresie ochrony środowiska poprzez lepsze wdrażanie tego prawodawstwa; doskonalenie wiedzy i bazy dowodowej unijnej polityki w zakresie ochrony środowiska; zabezpieczenie inwestycji na rzecz polityki w ochrony środowiska i klimatu z uwzględnieniem kosztów ekologicznych działalności społecznej; lepsze uwzględnienie problematyki środowiska i większa spójność polityki; wspieranie zrównoważonego charakteru miast UE; zwiększenie efektywności UE w podejmowaniu międzynarodowych wyzwań związanych z ochroną środowiska i klimatu.