Z podziwem obserwowałam tych, którzy wędrowali do tronu Najświętszej Panienki (nie tak jak ja na wygodnej ławce pociągu) i zastanawiałam

Transkrypt

1 Bóg jest Miłością - to hasło tegorocznej Pieszej Pielgrzymki Podlaskiej na Jasną Górę. Jubileusz ma stać się sposobnością do podziękowania Bogu za wszelkie dobro, jakie od Niego otrzymujemy, w tym za czas spędzony na pątniczym szlaku oraz ludzi, którzy poprzez służbę i świadectwo przybliżają serca wiernych do Maryi i za Jej przykładem uczą zaufania Ojcu. P i e l grzymka jest zaproszeniem do wędrówki z Bogiem przez całe życie. Każda kolejna ubogaca mnie coraz bardziej, staje się krokiem w stronę bardziej świadomego i odpowiedniego bycia katolikiem. Wspólnota modlących się daje mi przeświadczenie, że nie jestem sama, że wokół są ludzie, którzy też pragną Boga, potrzebują mojej pomocy i uczą mnie, jak dostrzec Go w każdym człowieku. Na pielgrzymce nauczyłam się wychodzić poza siebie, by zauważać potrzeby innych. Proszę Maryję, abym potrafiła tak jak Ona zawierzyć i zaufać Bogu. Może fakt, że okazuję więcej cierpliwości wobec bliźnich, że sięgam częściej po Pismo Święte i korzystam z sakramentu pokuty, że każdą chwilę powierzam Bogu są to właśnie owoce pielgrzymki Jedno wiem na pewno: Matka Boża, do której miałam szczęście podążać trzy razy, czuwa nade mną. Dorota, 23 lata Piesza Pielgrzymka Podlaska na Jasną Górę jest dla mnie czymś o wiele więcej niż rekolekcjami w drodze. To jeden z najlepszych etapów na trasie mojego życia, będącego aktywnym zdążaniem do jasnego celu - do domu Ojca. Pielgrzymka jest czasem wielu paradoksów, zestawieniem wielkiego wysiłku fizycznego i płynącej z niego radości, bolących nóg oraz pełnego wdzięczności serca. Pielgrzymka to również niesamowite misterium, które każdego dnia rano każe na nowo podejmować trud wędrówki, nakładać na siebie postanowienia i wyrzeczenia, a jednocześnie jest kontynuacją odkrywania i kształtowania siebie. Czas pielgrzymowania niewątpliwie jest darem, ale i zadaniem. Kasia, 21 lat Z podziwem obserwowałam trudy tych, którzy wędrowali do tronu Najświętszej Panienki (nie tak jak ja na wygodnej ławce pociągu) i zastanawiałam się, jak im się to udaje, skąd biorą siłę, by z uśmiechem i radością przekraczać progi częstochowskiego sanktuarium. Na uczestnictwo w pieszej pielgrzymce zdecydowałam się pod wpływem znajomych. Musiałam sprawdzić, czy rzeczywiście panuje tam tak niepowtarzalny klimat łączności z Bogiem oraz drugim człowiekiem, bratem i siostrą. Stało się to pewnego sierpniowego ranka na trasie XVIII Pieszej Pielgrzymki Podlaskiej na Jasną Górę. Żadne życiowe doświadczenie nie może równać się z tym, które przeżyłam, stojąc przed Tronem Maryi. Dla mnie pielgrzymka stała się czasem zrozumienia wartości modlitwy, szczególnie różańcowej, i umocnieniem wiary w Boga. Każdy, kto choć raz zdecydował się na uczestnictwo w pielgrzymce, będzie odczuwał nieustanną potrzebę przeżycia tego jeszcze raz, tak jak ja. Justyna, 21 lat

2 2 Echo Katolickie numer 22(779) 3-9 czerwca Czas pielgrzymki na pewno był czasem owocnym Zwracam się do Was, Drodzy Pielgrzymi, z serdecznym uznaniem, w którym doceniam trud pielgrzymowania, i z prośbą, by to wszystko, co jest związane z naszym powołaniem jako chrześcijan, co stanowiło przedmiot pielgrzymkowych rozważań, było przez każdego z nas głęboko przyjęte. Dzięki temu możemy lepiej poddać się tajemnicy powołania, w prostocie i w dziękczynieniu, ze świadomością, że to Bóg kształtuje nasze życie. W dzisiejszym świecie, w naszym społeczeństwie, wśród nas, w naszych rodzinach, zachodzi potrzeba bardziej świadomego życia chrześcijańskiego. Wiele faktów z naszego życia, ze sposobu kształtowania naszych wzajemnych relacji świadczy o tym, że nie zawsze potrafimy żyć w ewangelicznej prostocie, otwartości na działanie Boga i na potrzeby drugiego człowieka. Trzeba, byśmy żyli w nawróceniu. Nasze rodziny bardzo potrzebują wewnętrznej pomocy, by stać się ostoją życia, miejscem trwałych relacji, w których może kształtować się zdrowe życie cielesne i duchowe. Bądźcie zaczynem w waszym środowisku, w szkołach, na uczelniach czy w miejscach pracy, by wzrastanie człowieka dokonujące się w was i przez was w dzisiejszym społeczeństwie było kształtowane przez Ewangelię. Przyjmijcie postawę wiary i postawę właściwego rozumienia siebie we wspólnocie. Tylko w ten sposób może właściwie dokonać się przygotowanie do odpowiedzialnego życia. Tak bardzo potrzebują wsparcia wszystkie relacje, jakie zachodzą między duchownymi a świeckimi w Kościele. To delikatna sprawa, do tego stopniowo dojrzewamy, ale na tym polu jest bardzo wiele do zrobienia. Czas pielgrzymki na pewno jest czasem owocnym w tej materii. Tego nam trzeba w zwykłych sytuacjach parafialnych, sytuacjach naszej diecezji. Niech to też będzie przedmiotem naszej modlitwy i także gotowości, odważnej gotowości czynienia kroków dla tworzenia głębszych, bardziej prostych, odpowiedzialnych więzi właśnie między duchowieństwem i świeckimi w Kościele, by świeccy, pod przewodnictwem duchownych, mogli mieć swoje właściwe miejsce i być podmiotem rzeczywistości w Kościele. Niech to, co się dzieje w kręgach politycznych, będzie też objęte naszą modlitwą, byśmy wszyscy mogli nieść ciężar odpowiedzialności za społeczność. Z całą odpowiedzialnością podejmujmy kroki, bądźmy tymi, którzy stojąc przy Chrystusie, przy Jego krzyżu, Ewangelii i Kościele, dają w dzisiejszym świecie stosowne świadectwo. By Kościół, byśmy my wszyscy byli ludźmi, którzy żyją w prostocie nawrócenia i w pewności obietnicy tych spraw, tych rzeczywistości, tego dobra, jakie Bóg w Jezusie Chrystusie urzeczywistnił wśród nas. W tym wszystkim Maryja jest nam Matką, jest Tą, która w imię swego Syna dysponuje niejako tym dobrem. Wszystko bowiem zawsze pochodzi od Boga, ale - z woli Bożej - rola Maryi jest w tym nieodzowna, i to właśnie przez Nią uczymy się tej umiejętności przyjmowania wszystkiego z ręki Boga. Niech takie myśli nas przenikają. Nie szkodzi, że nie mamy bezpośredniego wpływu na wielkie sprawy; każdy z nas ma wpływ na te sprawy, które są wokół niego. Jeśli będziemy czynić wszystko z pełnym przekonaniem, prostotą i wiarą - owoce naszego trudu nie mogą pozostać ukryte. Mirów, 13 sierpnia 2007 r.

3 Piesza Pielgrzymka Podlaska na Jasną Górę 3 W podlaskiej pielgrzymce może uczestniczyć każdy, kto akceptuje jej religijny i pokutny charakter, a przy tym pragnie pogłębić swoją chrześcijańską formację. By wziąć w niej udział, należy zapisać się u księdza przewodnika grupy ze swojego regionu. Szczegółowych informacji udzielają proboszczowie, a także kierownik PPP ks. Piotr Wojdat (tel ). Regulamin pielgrzymki, informacje dotyczące zapisów, jak i pielgrzymki duchowej (wraz z blankietem zgłoszeniowym) znajdą Państwo na stronie internetowej: Relację z każdego dnia na pielgrzymkowym szlaku będzie też na bieżąco transmitowało Katolickie Radio Podlasie. Spotkanie poprzedzające pielgrzymkę odbędzie się 24 lipca, o 10.00, w siedzibie Wyższego Seminarium Duchownego w Nowym Opolu. Zaproszeni są na nie księża przewodnicy i służby centralne PPP. W drogę po zatrzymanie Z ks. Piotrem Wojdatem, kierownikiem 30. Pieszej Pielgrzymki Podlaskiej na Jasną Górę, rozmawia Agnieszka Warecka. Pielgrzymowanie to coś więcej niż tylko przejście określonego odcinka drogi. No właśnie - co? Jan Paweł II, przygotowując Kościół do Roku Jubileuszowego, zwrócił uwagę na to, że pielgrzymowanie jest symbolem ludzkiego życia. Człowiek pielgrzymuje od narodzin aż do śmierci. Wszystko po to, by w sposób szczególny odkryć Bożą obecność. Każdego roku do tronu Jasnogórskiej Pani wyruszają rzesze ludzi. Co każe im iść?! Wewnętrzna potrzeba, wypływająca z wiary. Człowiek chce być zbawiony cały, a człowiek to ciało i dusza. Pielgrzym uświadamia sobie własną ograniczoność, uznaje potrzebę Bożej opieki i wyrusza. Modlitwa połączona z bólem nóg, zmęczeniem i upałem, sprawia, że w drodze przeżywa on swoiste rekolekcje. Każą mu iść też intencje. To podziękowania za łaski, które otrzymał, prośby, przebłagania za to, co jeszcze niedoskonałe i dziesiątki, a może nawet setki tysięcy innych intencji. A dlaczego na Jasną Górę? Bo to Maryja oręduje za ludźmi u swojego Syna. A ci, którzy nie widzą sensu rekolekcji w drodze? Pielgrzymka to czas, kiedy człowiek, mimo że wciąż idzie, wewnętrznie zatrzymuje się, by nabrać do siebie dystansu. Zauważa, że może pewne rzeczy w jego życiu nie są na odpowiednim miejscu. Że niektóre zbytnio przecenił, a te, które należałoby postawić wyżej, zaniedbał. Jeżeli ktoś nie widzi sensu pielgrzymowania, nie namawiamy go ani nie zmuszamy. Każdy ma swoje spojrzenie na świat. Nam, ludziom, potrzeba takich momentów oderwania się - również od środowiska, w którym żyjemy na co dzień. Często człowiek nie mówi nic na temat wiary, bo boi się, że będzie niezrozumiany lub wyśmiany. Na pielgrzymce, w grupie, która liczy 200 osób, widzi, że obok idą ci, którzy myślą podobnie jak on. Jako wierzący nie jest sam. Wspomniał Ksiądz o poczuciu wspólnoty. Idą, bo na pielgrzymce jest inaczej: wszyscy są dla siebie życzliwi, stają się lepsi, nie ma tych bardziej i mniej wykształconych, tylko bracia i siostry Tyle że później trudno przenieść to na codzienność. Niestety, to takie ludzkie Niektórzy mówią, że pielgrzymka wystarcza na kilka miesięcy. Człowiek myśli sobie: Na pielgrzymce było tyle modlitwy, a mnie nie stać na to, żeby w ciągu dnia poświęcić Panu Bogu 10 minut. To trochę mobilizuje. Wiele grup podejmuje trud pracy rocznej. Powracają do treści z pielgrzymki, dodając do tego rekolekcje, coniedzielne Msze czy częstszą spowiedź. Z dnia na dzień człowiek nie stanie się świętym. Ale już to wystarczy, by jego życie nabrało nowej jakości. A jeśli idzie się tylko z przyzwyczajenia? Czy od chodzenia na pielgrzymki można się uzależnić? To rzeczywiście niebezpieczeństwo. Sama pielgrzymka nic nie znaczy, dopiero wpleciona w całość naszego życia nabiera sensu. To przykre, ale zdarza się, że ktoś przystępuje do spowiedzi tylko raz w roku, właśnie w czasie pielgrzymki, i nie uczestniczy w niedzielnej Mszy św., myśląc, że pójściem na Jasną Górę odrobi zmarnowany rok. Jeżeli nie zmienia się jego spojrzenie na sprawy wiary, a także na Często człowiek nie mówi nic na temat wiary, bo boi się, że będzie niezrozumiany lub wyśmiany. Na pielgrzymce, w grupie, która liczy 200 osób, widzi, że obok idą ci, którzy myślą podobnie jak on. Jako wierzący nie jest sam. własne dążenie do świętości, pielgrzymowanie nie ma sensu. Od niedawna słyszy się także o tzw. pielgrzymce duchowej i różnie rozumianym pojęciu związanej z nią ofiary. W wielu parafiach istnieje tradycja wieczornych spotkań modlitewnych w czasie, gdy trwa pielgrzymka. Mogą w niej uczestniczyć ci, którym na wyruszenie nie pozwala praca czy zdrowie. Co do ofiary, nie muszą nią być datki finansowe. Może to być cierpienie ofiarowane w intencji pielgrzymki albo codzienna modlitwa za tych, którzy idą. Żeby włączyć się w pielgrzymkę, wystarczy napisać swoją intencję na specjalnym blankiecie. Piesi pielgrzymi odczytują te intencje przed modlitwą różańcową. Zebrane, są następnie wnoszone na czele pielgrzymki i składane na Jasnej Górze. Oczywiście, wsparcie materialne także jest mile widziane. Choćby dlatego, że nie wszystkich, którzy idą, stać na zapłacenie wpisowego. Przed nami Jubileuszowa Piesza Pielgrzymka Podlaska na Jasną Górę. Czy będzie szczególna? Pragniemy, żeby stanowiła ona wielkie dziękczynienie Bogu za te 30 lat i ludzi, którzy tworzyli pielgrzymkę. 13 sierpnia, o 19.00, w Mirowie, 7 km od Jasnej Góry, odprawiona zostanie Msza dziękczynna. Zapraszamy na nią zwłaszcza tych kapłanów, którzy kiedykolwiek posługiwali w naszej pielgrzymce jako organizatorzy, przewodnicy grup czy też spowiednicy. Mszy będzie przewodniczył biskup siedlecki Zbigniew Kiernikowski. Następnego dnia rano ci wszyscy kapłani wprowadzą naszą pielgrzymkę do Kaplicy Cudownego Obrazu. Jaką opinię wypracowała sobie przez te lata podlaska pielgrzymka? Niedawno odwiedziłem wszystkie parafie po drodze do Częstochowy. Na mój widok reagowano spontanicznie i radośnie: O, Podlasie przyjechało. Podobno nawet gdy śpiewamy, czuje się wielkie rozmodlenie, ducha pokuty i umartwienia. Później, już na miejscu, zapytałem ojca kustosza, czy nas przyjmą. Odpowiedział: Proszę księdza, dla Podlasia Jasna Góra jest zawsze otwarta. Ta pielgrzymka przechodzi wzorowo. Nasze służby porządkowe wychodzą z kaplicy, kiedy wchodzicie. Wasze są sprawdzone i bardziej skuteczne. Czy w tym roku będzie nas więcej? Trudno określić. Wpływa na to wiele czynników: praca, brak możliwości otrzymania urlopu w czasie trwania pielgrzymki, także pogoda i termin żniw. Dla wielu młodych okres wakacji jest momentem, kiedy przez jakieś dorywcze zajęcia mogą zarobić na studia. Każdego roku chodzi nas około 5 tysięcy. Spodziewamy się, że w tym będzie podobnie. Czego wypada życzyć tym, którzy wyruszą? Żeby ten czas przeżyli jako obcowanie z Bogiem. By nauczyli się patrzenia na swoje życie przez pryzmat Ewangelii oraz wymagań, jakie stawia Chrystus. Żeby był to czas przeżyty razem z ludźmi pielgrzymującymi obok, ale też bezinteresownie wynoszącymi jedzenie czy pozdrawiającymi pielgrzymów. Żebym zobaczył to, że jako człowiek wierzący nie jestem sam. Dziękuję za rozmowę.

4 4 EchoKatolickie numer 22(779) 3-9 czerwca Na pielgrzymim szlaku

5 Piesza Pielgrzymka Podlaska na Jasną Górę - wczoraj i dziś... 5

6 6 Echo Katolickie numer 22(779) 3-9 czerwca Czeka was droga Wspomnienia ks. kanonika Zbigniewa Chabra, uczestnika i organizatora I Pielgrzymki Podlaskiej na Jasną Górę. Pielgrzymka nie może istnieć bez służby, a całe życie to pielgrzymowanie. Jesteśmy w drodze. Jan Paweł II często mówił do młodzieży: czeka was droga Ruch pielgrzymkowy jest specyficzną cechą polskiej religijności. Od wielu już lat także naszej, podlaskiej. Do pierwszego narodowego sanktuarium na Świętym Krzyżu, potem na Jasną Górę od wieków pielgrzymowali Polacy. Podlasiacy chodzili do Leśnej, Kodnia - ale nie tylko Furmankami z Przegalin Kiedy po raz pierwszy na trasie pielgrzymki warszawskiej zastanawialiśmy się nad stworzeniem własnej grupy, wydawało się to bardzo trudne, może nawet nierealne. Nie wchodziliśmy jednak w pustkę. Może wiele osób nie wie tego, że tradycja naszego podlaskiego pielgrzymowania na Jasną Górę ma już kilkaset lat. W 2004 r. odbyło się w Przegalinach sympozjum literackie, poświęcone dawnemu dziedzicowi, jednocześnie znanemu pisarzowi epoki baroku Stanisławowi Samuelowi Szemiotowi. Zmarł w 1694 r. Przybył z Litwy. Pozostało po nim m.in. niewielkie dzieło: Kronika pielgrzymki na Jasną Górę. Zainteresował się nim ks. Zbigniew Szczepańczuk, były proboszcz parafii Górki k. Łosic. Kiedyś opublikował je w Wiadomościach diecezjalnych. I cóż się okazało? Oto w połowie XVII w. z Przegalin furmankami wyruszyła grupa ludzi pod przewodnictwem swojego dziedzica na Jasną Górę! Trudno powiedzieć, czy była to pierwsza pielgrzymka z Podlasia - ale na pewno jeszcze przed tym, zanim powstała pielgrzymka warszawska. Mamy więc powody do dumy - i zarazem pretekst do nawiązania pewnej więzi historycznej pomiędzy wiekami. Chodziły też piesze pielgrzymki do tronu Czarnej Madonny przez wiele lat z Garwolina i Łaskarzewa. Niestety, przyszły zabory, pielgrzymki zlikwidowano. Ale Podlasiacy pielgrzymowali nadal - tym razem z Warszawą. Ten stan trwał do końca lat 70. XX w. O pielgrzymowaniu z Garwolina przez Górę Kalwarię pisał ks. Stanisław Byczyński na łamach ECHA kilka lat temu. Z warszawskich 17 Moje pielgrzymowanie zaczęło się w 1973 r. w Garwolinie. Wciągnęli mnie maturzyści, pielgrzymujący na Jasną Górę w pielgrzymce warszawskiej. Chodziliśmy w grupie 14 - tak naprawdę podlaskiej - przez cztery lata. Potem podlaska młodzież wydoroślała, wielu z nich znalazło się na studiach i zaczęło pielgrzymować w grupie akademickiej Przez kilka kolejnych lat wędrowałem także w tej grupie - pomarańczowej. I tutaj chyba należy szukać początków naszej podlaskiej pielgrzymki - samodzielnej, wyruszającej z Siedlec. Sekretarz duszpasterstwa akademickiego w Polsce, rektor kościoła akademickiego św. Anny w Warszawie ks. Tadeusz Uszyński, nieżyjący już dzisiaj, zaczął mnie namawiać wtedy do tego, aby tworzyć własną grupę diecezjalną. W efekcie powstała samodzielna podlaska 17. Miał ją prowadzić ks. Henryk Tomasik, ale ponieważ w ostatniej chwili otrzymał stypendium naukowe, grupę przejąłem ja. Nazwano ją 17 e, zaś jej patronką została św. Elżbieta. Grupa została oznaczona kolorem chabrowym. A to dlatego, że wcześniej podlascy pielgrzymi ze swoim duszpasterzem akademickim ks. prof. Stefanem Kornasem wędrowali w grupie białostocko-siedleckiej. Była to grupa niebieska i trzeba było wybrać jakiś odcień tego koloru. Wybrano kolor bardzo podlaski - chabrowy - a najzabawniejsze było to, że dokładnie zgadzał się on z moim nazwiskiem. W roku 1978, dla nas Polaków przecież tak bardzo pamiętnym, powstała kolejna podlaska 17, oznaczona kolorem szmaragdowym. Prowadził ją ks. Henryk Tomasik. W 1979 r. były już trzy podlaskie siedemnastki - trzecią, biało-szmaragdową, prowadził ks. Jan Jaworski. Pamiętny 1978 r. Zatrzymam się chwilkę na roku 1978, bo pielgrzymowanie w nim było wyjątkowo trudno. Z Warszawy na Jasną Górę idzie się dziewięć dni. Zaraz po wyjściu zaczął padać deszcz. Zrobiło się przeraźliwie zimno. Towarzyszył nam porywisty wiatr, który wywracał drzewa, blokujące drogę. Dzięki temu, że swoim prywatnym żukiem przybył do nas wtedy ks. Kazimierz Żelisko, budujący wówczas kościół w Łazówku, mieliśmy karetkę, która zabierała pielgrzymów niemających już sił do wędrówki. Przewożono ich do bazy, czasem do szpitala. Była to nieoceniona pomoc. W czasie tego pielgrzymowania w strugach deszczu jeden z lekarzy powiedział: Pan Bóg nas w tym roku jakoś tak szczególnie doświadcza - chyba to ma jakiś sens. Tego roku, 16 października, Karol Wojtyła został papieżem Janem Pawłem II. Może w tym wyborze była jakaś cząsteczka naszego trudnego pielgrzymowania. Minęło 30 lat od I Pielgrzymki Podlaskiej na Jasną Górę. Zmieniło się wiele wokół. Ale pozostało jedno: pielgrzymka to wędrowne rekolekcje. To pozostało, bo to określa jej podstawowy sens. Wspomnień jest tak dużo. Wiele książek można by napisać Myślę, że dobrze by było, gdyby każda grupa miała swoją kronikę. Jednoznaczna decyzja Zaczęła dojrzewać do realizacji myśl o stworzeniu własnej diecezjalnej pielgrzymki. W listopadzie 1980 r. na zaproszenie bpa Jana Mazura zebrało się 30 księży zainteresowanych organizacją I Pieszej Pielgrzymki Podlaskiej na Jasną Górę. Decyzja była jednoznaczna: idziemy! Dokonało się tak wiele w tym czasie. Papieżem został Polak. Pod tchnieniem Ducha Świętego, wezwanego na pl. Zwycięstwa, zaczął topnieć komunizm. Wybuchła Solidarność. Razem z nami ruszył Wrocław, a potem swoje autonomiczne pielgrzymki zaczęły tworzyć kolejne diecezje. Wielkim entuzjastą pielgrzymki od początku był ówczesny biskup siedlecki Jan Mazur. Wspierał nas, błogosławił zamysły i był z nami całym sercem. Po pierwszej naradzie ustalono konkrety. Postanowiono stworzyć 12 grup. Zorganizowano kierownictwo pielgrzymki, poszczególne służby. Pracy było bardzo dużo. Trzeba było aż pięć wyjazdów, aby ustalić trasę wędrowania. Chodziło o to, aby jak najdłużej iść na terenie diecezji - aż do Dęblina. Tu przekraczaliśmy Wisłę. Dopiero na miejscu okazało się, że przez drewniany most, będący pod opieką wojska, może iść w danej chwili tylko 50 osób, co bardzo wydłużyło przemarsz. Później ten most rozebrano. Wtedy poszliśmy przez Puławy. To tylko 20 km dalej. Wędrowne rekolekcje Trudno dziś zliczyć ludzi, którzy przez te lata przyczyniali się do organizacji pielgrzymki. Nie jest ona konieczna do zbawienia, ale jest na pewno znakiem fascynacji Chrystusem. Była na początku jeszcze jedna bariera - psychologiczna. Pielgrzymi z Warszawy szli dziewięć dni - tutaj do pokonania mieli dłuższą drogę i 12 dni. Ale i to się udało. Przez kilka kolejnych lat nanoszono poprawki na trasę - korygowało ją życie. Od początku wiele zaangażowania wkładano w organizację służb pielgrzymkowych, szczególnie służby muzycznej. Mieliśmy doświadczenia z pielgrzymki warszawskiej. Zaczęliśmy organizować rekolekcje dla służb, na które przyjeżdżało coraz więcej osób. Zaangażowało się w to wielu księży. Zorganizowano służbę zdrowia, zebrano leki. Zebrało się kilkunastu lekarzy i cała gromada pielęgniarek, studentów medycyny. Utworzono też kuchnię polową, która służy do dziś i znakomicie się sprawdza. Przeszkolono służbę porządkową. Rok 1981 nie należał do łatwych - były problemy z zakupem chleba, ale dzięki życzliwości ludzi nigdy go pielgrzymom nie zabrakło. Minęło 30 lat od I Pielgrzymki Podlaskiej na Jasną Górę. Zmieniło się wiele wokół. Ale pozostało jedno: pielgrzymka to wędrowne rekolekcje. To pozostało, bo to określa jej podstawowy sens. Wspomnienia Wspomnień jest tak dużo. Wiele książek można by napisać Myślę, że dobrze by było, gdyby każda grupa miała swoją kronikę pielgrzymowania. Są przecież ludzie, którzy pielgrzymowali od początku. Trzeba to chronić przed zapomnieniem. Są przynajmniej dwie prace naukowe o naszym podlaskim pielgrzymowaniu. Pisał o tym ks. Adam Przywuski - o jej pierwszych15 latach. O pielgrzymce pisał też ktoś z Białej Podlaskiej. OPRAC. KS. PAWEŁ SIEDLANOWSKI

7 Piesza Pielgrzymka Podlaska na Jasną Górę 7 Historia Pieszej Pielgrzymki Podlaskiej na Jasną Górę Kroniki wielu parafii Diecezji Siedleckiej wspominają, że pielgrzymowanie od zawsze było obecne w życiu podlaskiego ludu. Pielgrzymki w dziejach duszpasterstwa w Polsce Pielgrzymowano najczęściej pieszo, w tzw. kompaniach, czyli małych grupach, do pobliskich sanktuariów na terenie diecezji. W świątyniach kilkunastu parafii znajdują się łaskami słynące wizerunki Matki Bożej, które są celem pielgrzymek pobliskiego ludu. Najbardziej znane i licznie odwiedzane przez pielgrzymów sanktuaria Diecezji Siedleckiej to: Kodeń, Leśna Podlaska, Wola Gułowska, Orchówek, w których wizerunki Matki Bożej są ukoronowane koronami papieskimi. Oprócz sanktuariów maryjnych, celem pielgrzymek w ostatnich latach stają się też miejsca męczeństwa Unitów Podlaskich, z czasów prześladowania Unii Brzeskiej przez carat po powstaniu styczniowym. Najbardziej znanym i czczonym miejscem męczeństwa jest parafia Pratulin koło Janowa Podlaskiego. W tamtejszej świątyni znajduje się krzyż procesyjny i urna z prochami bł. Wincentego Lewoniuka i 12 Towarzyszy, męczenników, którzy 24 stycznia 1874 r. oddali życie w obronie wiary. Każdego roku w pielgrzymkach pieszych, rowerowych, autokarowych i samochodami osobowymi przybywa do tego miejsca kilkadziesiąt tysięcy pątników z diecezji i wielu innych rejonów Polski. Współczesne środki komunikacji stwarzają wiele możliwości pielgrzymowania do sanktuariów na terenie diecezji, w Polsce, Europie i świecie. Jednak pielgrzymką najbardziej popularną i o największym zasięgu pastoralno-duszpasterskim w Diecezji Siedleckiej jest od 1981 r. Piesza Pielgrzymka Podlaska na Jasną Górę. Pielgrzymka ta zaczerpnęła teologiczne podstawy, sens pastoralny i charakter organizacyjny z Pieszej Pielgrzymki Warszawskiej, która w latach po Soborze Watykańskim II stała się pielgrzymką ogólnopolską, a nawet międzynarodową. Przez wiele lat w Pieszej Pielgrzymce Warszawskiej istniała odrębna grupa podlaska, którą tworzyli kapłani, klerycy, siostry zakonne i wierni świeccy z diecezji podlaskiej. Pod koniec lat 70. ubiegłego wieku Piesza Pielgrzymka Warszawska osiągnęła liczbę ponad 70 tysięcy uczestników, co stwarzało wielkie trudności organizacyjne, porządkowe, gospodarcze i duszpasterskie w czasie jej trwania. W związku z tym, na przełomie lat 70. i 80., wiele diecezji zorganizowało wyjścia pielgrzymek z własnego terenu. Również z Diecezji Siedleckiej w 1981 r. po raz pierwszy wyruszyła Podlaska Pielgrzymka Piesza na Jasną Górę. Powołanie Pieszej Pielgrzymki Podlaskiej na Jasną Górę i jej rozwój Powołanie Pieszej Pielgrzymki Podlaskiej na Jasną Górę i jej rozwój należy rozważać na dwóch płaszczyznach. Pierwsza - to płaszczyzna kościelna, do której należy zaangażowanie biskupa diecezjalnego, referentów kurii diecezjalnej, konferencji dziekanów, kierownictwa pielgrzymki, księży przewodników i innych osób, bezpośrednio uczestniczących w pielgrzymce. Płaszczyznę drugą stanowi współpraca z władzami państwowymi i ich relacje do Kościoła, w związku z organizacją i przeprowadzeniem pielgrzymki. Po kolejnej Pieszej Pielgrzymce Warszawskiej na Jasną Górę w roku 1980, w której uczestniczyło około 5 tysięcy pątników z Diecezji Siedleckiej, zrodziła się myśl zorganizowania samodzielnej pielgrzymki pieszej na Jasną Górę z Podlasia. Zwłaszcza, że już w 1980 r. niektóre diecezje, np. Łódź, Kalisz, Przemyśl, Lublin, Radom, Toruń, Kraków, Opole, Wrocław, zorganizowały swoje diecezjalne pielgrzymki piesze. Powołanie oddzielnej pielgrzymki z Podlasia sugerowali również ojcowie paulini, odpowiedzialni za Pielgrzymkę Warszawską. W czasie spotkania duszpasterskiego po Pielgrzymce Warszawskiej podlascy księża - pielgrzymi postanowili zorganizować na wzór innych diecezji samodzielną pielgrzymkę pieszą z Siedlec na Jasną Górę. Wstępna koncepcja Pieszej Pielgrzymki Podlaskiej zrodziła się w toku odpowiedzialnej i przewidującej dyskusji, w czasie drugiego spotkania duszpasterskiego, jesienią 1980 r., w którym uczestniczyło 42 księży. Ponieważ zasadnicze i ostateczne decyzje formalne dotyczące przygotowania i przeprowadzenia pielgrzymki leżały w kompetencjach biskupa diecezjalnego, 20 grudnia 1980 r. do kurii wpłynęło pismo, które było przedłożeniem z narad księży w sprawie Pieszej Pielgrzymki Podlaskiej. Zawierało ono konkretną propozycję trasy pielgrzymki, podział na grupy z poszczególnych rejonów diecezji, propozycje obsady personalnej służb ogólnopielgrzymkowych, zasady uczestnictwa, wstępne postanowienia porządkowe oraz propozycję pracy duszpasterskiej w parafiach w ciągu roku, w zakresie przygotowania do I Pieszej Pielgrzymki Podlaskiej. Księża w powyższym piśmie prosili biskupa diecezjalnego i kurię o ocenę poszczególnych propozycji i wydanie stosownych decyzji. Ponieważ decyzja księdza biskupa była pozytywna, 31 stycznia 1981 r. do Kurii Diecezjalnej w Siedlcach wpłynęło kolejne pismo, podpisane przez ks. Zbigniewa Chabra, referenta duszpasterstwa pielgrzymkowego, zawierające prośbę o mianowanie kilku księży do podjęcia prac przygotowujących Pieszą Pielgrzymkę Podlaską. Biskup pozytywnie odpowiedział na tę prośbę. Jednocześnie pasterz diecezji wystosował formalny komunikat do wszystkich wiernych, w którym zawarta została informacja o rodzącej się inicjatywie. I tak już miało być co roku - biskup Jan Mazur kierował do diecezji listy, w których, oprócz zachęty do pielgrzymowania, określał także intencję i cel kolejnych rekolekcji w drodze. Nie zabrakło także odpowiednich pism do lokalnych władz. 13 kwietnia 1981 r. bp Jan Mazur skierował do wojewody siedleckiego, Mariana Woźniaka, formalne zgłoszenie pielgrzymki wraz z prośbą o zezwolenie na jej przemarsz wskazaną trasą. Jednocześnie w piśmie tym zawarte zostało zapewnienie, że księża, wraz ze świeckimi współpracownikami, zapewnią zdyscyplinowanie i sprawność jej przebiegu. Odpowiedź wojewody, datowana na 23 czerwca 1981 r., była pozytywna. Oprócz niezbędnych formalności, które należało załatwić na terenie diecezji, ważną kwestią stały się też uzgodnienia dotyczące przemarszu, wyżywienia, bezpieczeństwa i noclegów na trasie pielgrzymki. Dlatego ks. Z. Chaber poprosił kurię o oddelegowanie kilku księży do dokonania kolejnego objazdu trasy pielgrzymkowej. 25 kwietnia 1981 r. takie polecenie otrzymali księża: Andrzej Dzięga (obecny arcybiskup szczecińsko-kamieński), Edmund Szarek, Kazimierz Żelisko. W tym czasie ks. Z. Chaber, jako diecezjalny referent duszpasterstwa pielgrzymkowego, ale też wielokrotny uczestnik pielgrzymek warszawskich, uczestniczył w konferencjach księży dziekanów, na których na bieżąco informował o stanie przygotowań do Pieszej Pielgrzymce Podlaskiej. Sprawny przebieg organizującej się pielgrzymki wymagał zaangażowania osób świeckich, szczególnie do pracy w służbach pielgrzymkowych. 27 kwietnia 1981 r. kuria wystosowała, przez księży dziekanów, komunikat do wszystkich proboszczów, w którym zawarte zostało zaproszenie do katedry siedleckiej na dzień skupienia dla wszystkich uczestników pielgrzymki podlaskiej. Na zakończenie tegoż skupienia miało się odbyć spotkanie tworzących się służb: muzycznej, porządkowej, sanitarnej oraz kierowców wozów bagażowych. W czasie spotkania duszpasterskiego po Pielgrzymce Warszawskiej podlascy księża - pielgrzymi postanowili zorganizować na wzór innych diecezji samodzielną pielgrzymkę pieszą z Siedlec na Jasną Górę. Wstępna koncepcja Pieszej Pielgrzymki Podlaskiej zrodziła się w toku odpowiedzialnej i przewidującej dyskusji, w czasie drugiego spotkania duszpasterskiego, jesienią 1980 r., w którym uczestniczyło 42 księży. Już po otrzymaniu pozytywnego stanowiska wojewody siedleckiego kuria skierowała do wszystkich diecezjan informacje dotyczące trasy i zasad uczestnictwa w I Pieszej Pielgrzymce Podlaskiej na Jasną Górę. W pierwszym biuletynie informacyjnym, zatytułowanym: Wybierz się razem z nami, znalazły się informacje, że uroczyste rozpoczęcie pielgrzymki nastąpi 5 sierpnia w Dęblinie, a do Dęblina jej uczestnicy dojadą pociągami i autobusami, a także przyjdą z Siedlec oraz Garwolina. Podano tam też szczegółowy przebieg trasy pielgrzymkowej z zaznaczeniem ilości kilometrów, jakie należy przejść w poszczególne dni. Natomiast Zasady uczestnictwa, zamieszczone w dalszej części biuletynu, to pierwszy regulamin pielgrzymkowy. Zaznaczono tam bardzo wyraźnie, że pielgrzymka ma charakter religijny i rekolekcyjny. Oprócz niezbędnych pozwoleń, jakie uzyskiwano od właściwych organów władz państwowych, należało także zatroszczyć się o stosowne przyjęcie podlaskich pielgrzymów przez księży i wiernych na trasie aż do Częstochowy. Chodziło o szczegóły dotyczące przemarszu, wyżywienia i noclegów w poszczególnych rejonach, zwłaszcza na terenie innych diecezji. W związku z powyższym biskup siedlecki skierował list do biskupów diecezji sandomierskiej, kieleckiej i częstochowskiej, w którym prosi o okazanie pielgrzymom podlaskim życzliwości i pomocy, udostępnienie kościołów na nawiedzenie i odprawianie Mszy św., udostępnienie miejsc na pola namiotowe oraz przygarnięcie starszych pątników pod dach, udostępnienie wody i - odpłatnie - drzewa lub węgla do kuchni polowych. Zostało także w piśmie tym zawarte przeproszenie - niejako z góry - na wypadek, gdyby któryś z pątników wyrządził w trakcie pielgrzymki komukolwiek przykrość. Powyższą prośbę biskupa siedleckiego wspomniani biskupi przekazali swoim diecezjanom, którzy odpowiedzieli na nią szczerą gościnnością okazaną podlaskiej pielgrzymce. Po zakończeniu pierwszego pielgrzymowania na Jasną Górę, bp Jan Mazur przesłał na ręce biskupów wszystkich trzech diecezji pisemne serdeczne podziękowanie. (skróty pochodzą od redakcji) KS. ADAM PRZYWUSKI RED.: KS. JACEK JAŚKOWSKI

8 8 Echo Katolickie numer 22(779) 3-9 czerwca Grupy Pieszej Pielgrzymki Podlaskiej 1. BIAŁO-CZERWONA Akademicka Siedlce, Kaplica Duszpasterstwa Akademickiego, ul. Brzeska NIEBIESKA Katedralna Siedlce, Parafia Katedralna Niepokalanego Poczęcia NMP, ul. Kochanowskiego 11 Informacje na temat Pieszej Pielgrzymki Podlaskiej: na łamach Echa Katolickiego w Katolickim Radiu Podlasie - w lipcu we wtorki o audycje o tematyce pielgrzymkowej tel PERŁOWA Parafia św. Stanisława, Dekanat Siedlecki Siedlce, Parafia św. Stanisława BM, ul. Floriańska 3 4. RÓŻOWA Parafia św. Teresy - Dekanat Siedlecki i Domanicki Siedlce, Parafia św. Teresy od Dzieciątka Jezus, ul. Garwolińska BIAŁO-FIOLETOWA Parafia Bożego Ciała - Dekanat Siedlecki i Grębkowski Siedlce, Parafia Bożego Ciała, ul. Monte Cassino BRĄZOWA Zbuczyn - Krzesk Krzesk, Parafia Matki Boskiej Częstochowskiej Zbuczyn, Parafia św. Stanisława BM i Aniołów Stróżów 7A. AMARANTOWA Garwolin Garwolin, Parafia Przemienienia Pańskiego, ul. Staszica 11 7B. FIOLETOWA Garwolin Garwolin, Parafia MB Częstochowskiej, ul. II Armii WP 10 7C. KORALOWA Sobienie - Dekanat Osiecki Warszawice, Parafia św. Jana Chrzciciela 8A. ZIELONA Ryki - Dekanat Rycki Ryki, Parafia Najświętszego Zbawiciela 8B. BIAŁO-ZIELONA Dęblin Dęblin, Parafia Chrystusa Miłosiernego, ul. Wiślana 69 9A. ŻÓŁTO-NIEBIESKA Żelechów - Dekanat Żelechowski Żelechów, Parafia Zwiastowania NMP Stoczek Łukowski, Parafia Wniebowzięcia NMP 9B. AMARANTOWA Łaskarzew - Sobolew - Dekanat Łaskarzewski Łaskarzew, Parafia Podwyższenia Krzyża Św. Sobolew, Parafia św. Rodziny, II tytuł: św. Apostołów Piotra i Pawła 9C. AMARANTOWA Parafia Gończyce Gończyce, Parafia Trójcy Św. 9D. ŻÓŁTO-NIEBIESKA Parafia Okrzeja Okrzeja, Parafia św. Apostołów Piotra i Pawła 10A. BIAŁO-ŻÓŁTA Biała Podlaska - Dekanat Bialski Północ - Dekanat Janowski Biała Podlaska, Parafia bł. Honorata Koźmińskiego, ul. Janowska 55 10B BRĄZOWA Biała Podlaska Biała Podlaska, Kościół św. Antoniego, ul. Narutowicza BIAŁO-NIEBIESKA Biała Podlaska - Dekanat Bialski Południe i Terespolski Biała Podlaska, Parafia Chrystusa Miłosiernego, ul. Kard. Wyszyńskiego 53/55 Biała Podlaska, Parafia Wniebowzięcia NMP, ul. Długa 1 Terespol, Parafia Trójcy Św. 12. SZMARAGDOWA Międzyrzec Podlaski - Dekanat Międzyrzecki Międzyrzec Podlaski, Parafia św. Józefa Oblubieńca NMP, ul. Staromiejska 11 Międzyrzec Podlaski, Parafia św. Apostołów Piotra i Pawła, ul. Lubelska BIAŁA Łosice - Dekanat Łosicki Patron grupy: św. Zygmunt Łosice, Parafia Trójcy Św., ul. Orzechowa 1 14A. BIAŁO-SZMARAGDOWA Łuków - Dekanat Łukowski I Łuków - Kolegiata, Parafia Przemienienia Pańskiego, pl. Narutowicza 2 14B. SŁONECZNA Łuków - Dekanat Łukowski II Łuków, Parafia Podwyższenia Krzyża Świętego, ul. Kard. Wyszyńskiego 45 14C. ŻÓŁTA Dekanat Adamowski Wojcieszków, Parafia Najświętszego Serca Pana Jezusa 15A. ZŁOTA Radzyń Podlaski - Dekanat Radzyński Radzyń Podlaski, Parafia MB Nieustającej Pomocy, ul. ks. Stefana Kardynała Wyszyńskiego 15B. BIAŁO-AMARANTOWA Komarówka Podl. - Wohyń - Kock Komarówka Podlaska, Parafia Najświętszego Serca Pana Jezusa Drelów, Parafia Niepokalanego Poczęcia NMP 16. BIAŁO-POMARAŃCZOWA Parczew - Dekanat Parczewski i Wisznicki Parczew, Parafia św. Jana Chrzciciela, ul. Kościelna POMARAŃCZOWA Włodawa - Dekanat Włodawski i Hański Włodawa, Parafia św. Ludwika, ul. Klasztorna 7 Włodawa, Parafia Najświętszego Serca Jezusowego, ul. Chełmska 20 WARUNKI UCZESTNICTWA w Duchowej Pielgrzymce Podlaskiej na Jasną Górę Duchowa pielgrzymka przeznaczona jest dla osób starszych, chorych i tych, które z różnych względów nie mogą uczestniczyć w pielgrzymce fizycznie. Przeznaczona jest także dla osób, które w sposób duchowy chcą łączyć się z pielgrzymami na trasie. Jak przekazać intencje? Po odcięciu możesz: wręczyć ją komuś, kto idzie na pielgrzymkę i poprosić, by przekazał ją przewodnikowi w grupie. włożyć do koperty i wysłać na adres: Piesza Pielgrzymka Podlaska ul. Kościuszki 10, Siedlce MOJA INTENCJA XXX PIESZA PODLASKA PIELGRZYMKA W duchowej pielgrzymce może uczestniczyć każdy, kto w dniach od 1 sierpnia do 15 sierpnia: 1. Będzie codziennie - w miarę możliwości - uczestniczył we Mszy św. i przystąpi do Komunii św. 2. Codziennie odmówi część Różańca św., modlitwę południową Anioł Pański i Apel Jasnogórski. 3. Każdy dzień przeżyje z konkretną intencją wynagradzającą, pokutną lub błagalną. 4. Codziennie odmówi Modlitwę Pielgrzyma. 5. Ogólną intencję uczestnictwa w pielgrzymce duchowej należy przekazać na kartce komuś z pielgrzymów lub księdzu przewodnikowi grupy. Imię i nazwisko Adres NA JASNĄ GÓRĘ MODLITWA PIELGRZYMA Wszechmogący Wieczny Boże, Ty niegdyś dla błądzącego ludu po pustyni byłeś wodzem i drogą, otaczaj opieką tych wszystkich, którzy podjęli się trudu pieszej pielgrzymki, dopomóż, by szczęśliwie powrócili do domów. Najlepszy nasz Ojcze, Ty przez Jezusa Chrystusa w Duchu Świętym prowadzisz do siebie Swój Kościół pielgrzymujący na ziemi, dozwól, abyśmy Ciebie szukali ponad wszystko i zawsze kroczyli w naszej ziemskiej pielgrzymce drogą Twoich przykazań. Panie nieba i ziemi, Ty nam dałeś Najświętszą Marię Pannę jako wzór do naśladowania. Spraw, abyśmy w Nią wpatrzeni postępowali drogą nowego życia AMEN. Jeżeli ktoś zdecyduje się wspomóc pielgrzymkę finansowo, pieniądze może przesłać na konto: Bank Polska Kasa Opieki S.A. I Oddział w Łukowie, Piesza Pielgrzymka Podlaska na Jasną Górę, Łuków ul. Kard. Wyszyńskiego 45, nr Echo pielgrzymkowe jest dodatkiem do Echa Katolickiego T Y G O D N I K R E G I O N A L N Y numer indeksu: Wydawca: Siedlecka Oficyna Wydawnicza PODLASIE Sp. z o.o. Adres redakcji: ul. Bpa I. Świrskiego 43a (III piętro), Siedlce, tel , tel./fax redakcja@echokatolickie.pl, numer konta: BGZ S.A o/siedlce Redakcja dodatku: ks. Piotr Wojdat, Agnieszka Warecka; Foto: Tomasz Stadnik; Skład: Leszek Sawicki; Druk: Polskapresse Sp. z o.o., Warszawa