Wielki Festiwal Muzyki i Sztuki. Niepełnosprawni u gimnazjalistów. Piranie, rumaki i piłki Lechitów. Kocham, nie biję FINANSUJĄ PATRONUJĄ W NUMERZE:

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Wielki Festiwal Muzyki i Sztuki. Niepełnosprawni u gimnazjalistów. Piranie, rumaki i piłki Lechitów. Kocham, nie biję FINANSUJĄ PATRONUJĄ W NUMERZE:"

Transkrypt

1 PISMO RUCHU TWÓRCZEGO OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH FINANSUJĄ Nr (203) 10 Poznań październik 2011 Nr indeksu ISSN SAMORZĄD WOJEWÓDZTWA WIELKOPOLSKIEGO PATRONUJĄ FOT. ROBERT STĘPIŃSKI Monika Kuszyńska: Kibicuję osobom niepełnosprawnym. Ja również nią jestem. Strony 24 i 25. W NUMERZE: Wielki Festiwal Muzyki i Sztuki Niepełnosprawni u gimnazjalistów Piranie, rumaki i piłki Lechitów Kocham, nie biję str. 3 str. 9 str. 21 str. 26

2 2 STRONA PAŹDZIERNIK LECIE ZAZ W GOŁASZEWIE W pracy siła Były kwiaty, gratulacje, podziękowania. tym roku mija pięciolecie działalności Zakładu W Aktywności Zawodowej Niezapominajka w Gołaszewie. Z tej okazji na jubileuszowej uroczystości w czwartek 15 września w Domu Kultury w Mieścisku w powiecie wągrowieckim spotkali się pracownicy, kadra obsługowo-rehabilitacyjna i zaproszeni goście. Wśród nich byli przyjaciele z Emden z Dolnej Saksonii Burghardt Zirpins i Silke Löbbert. Spotkanie rozpoczęło się zwiedzaniem pomieszczeń Zakładu Aktywności Zawodowej w Gołaszewie. Wraz z gośćmi z Dolnej Saksonii uczestniczyli w nim m.in. poseł Stanisław Stec, senator Mieczysław Augustyn, przedstawiciele władz powiatu i miasta Wągrowca, Żerkowa i Gołańczy. Goście podziwiali miejsce, gdzie osoby z niepełnosprawnościami doskonalą swoje umiejętności, a praca daje im siłę do życia. W sali widowiskowej Domu Kultury wyświetlono prezentację multimedialną obrazującą dotychczasowe osiągnięcia. Odczytano list gratulacyjny od Wojewody Wielkopolskiego Piotra Florka i posła na sejm RP Tadeusza Tomaszewskiego. Nie zabrakło muzyki i dobrej zabawy. Grzegorz Wilk z zespołem The Songers śpiewał utwory Czesława Niemena, Golden Life i Kobranocki. Senator Mieczysław Augustyn przekazał Tadeuszowi Synorackiemu kierownikowi Niezapominajki srebrny medal za dokonania w dziedzinie aktywności zawodowej osób z niepełnosprawnościami. Medal przyznano w sobotę 17 września w Pile podczas debaty na Festiwalu Muzyki i Sztuki, o którym piszemy na stronie obok. KAROLINA KASPRZAK FOT. KAROLINA KASPRZAK Karolina Kasprzak POZNAŃ Blisko 220 pracowników Zakładów Aktywności Zawodowej z Wielkopolski i Dolnej Saksonii spotkało się w sobotę 17 września w Pilskim Domu Kultury przy Placu Staszica na Festiwalu Muzyki i Sztuki III Spotkaniu Integracyjnym, które zorganizował Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Poznaniu, Urząd Miasta w Pile i Stowarzyszenie Pomocy Humanitarnej w tej miejscowości. Przedsięwzięcie zostało zrealizowane w ramach projektu współfi nansowanego ze środków samorządu województwa wielkopolskiego pod nazwą ZAZdroszczą nam pracy. Było to niezapomniane wydarzenie zarówno dla polsko-niemieckich artystów jak i dla mieszkańców Piły i okolic. Patronat honorowy nad Festiwalem Muzyki i Sztuki objął Marszałek Województwa Wielkopolskiego Marek Woźniak oraz Prezydent Piły Piotr Głowski. Sobotnie spotkanie rozpoczęła debata z udziałem przedstawicieli mediów, polityków, władz samorządowych i organizacji pozarządowych z Polski i Niemiec, pod nazwą Partnerstwo szansą przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu. Wzięli w niej udział: dyrektor Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej w Poznaniu Aleksandra Kowalska, przewodniczący Związku Zakładów Aktywności Zawodowej w Niemczech Okręg w Dolnej Saksonii Detlef Springmann, prezes zarządu Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych Wojciech Występują pracownicy Zakładu Aktywności Zawodowej w Braunschweig. W Sejmie o PFRON Fundacja Inwalidów i Osób Niepełnosprawnych Miłosierdzie w Kaliszu oprócz pomocy związanej z opieką zdrowotną i poradnictwem pomaga w przygotowaniu do zawodu, organizuje turnusy rehabilitacyjne, wczasy, kolonie, proponuje imprezy kulturalne i rozrywkowe. Prowadzi siedem warsztatów terapii zajęciowej i dwa środowiskowe domy samopomocy. Z inicjatywy kaliskiej Fundacji 6 września w Sejmie odbyło się spotkanie pod hasłem: Finansowanie rehabilitacji osób niepełnosprawnych, które skierowane było do organizacji osób niepełnosprawnych. Posłom, senatorom i przedstawicielom rządu przedstawiono kwestie ważne dla osób z niepełnosprawnością, m.in. sprawę niepewności losu PFRON i źródeł fi nansowania działań na rzecz osób z niepełnosprawnością. Patronat nad konferencją objął Marszałek Sejmu Grzegorz Schetyna. awa Prezentacja Zakładu Aktywności Zawodowej w Posadzie.

3 PAŹDZIERNIK 2011 STRONA 3 III SPOTKANIE INTEGRACYJNE ZAKŁADÓW AKTYWNOŚCI ZAWODOWEJ W PILE Wielki Festiwal Muzyki i Sztuki Na festiwalowej scenie (od lewej): senator RP Mieczysław Augustyn, poseł na sejm RP Adam Szejnfeld, prezydent Piły Piotr Głowski, dyrektor ROPS w Poznaniu Aleksandra Kowalska, prezes Stowarzyszenia Pomocy Humanitarnej w Pile Wiesława Rataj, przewodniczący na Dolną Saksonię Związku Zakładów Aktywności Zawodowej w Niemczech Detlef Springmann, prezes Zarządu Głównego PFRON w Warszawie Wojciech Skiba. Skiba, Senator RP Mieczysław Augustyn, Prezydent Piły Piotr Głowski. Doświadczeniami w zakresie dobrych praktyk i planowania strategicznego czyli zakładania takich rozwiązań, które będą mogły jak najpełniej służyć rehabilitacji społeczno-zawodowej osób z niepełnosprawnościami dzielili się kierownicy Zakładów Aktywności Zawodowej i przedstawiciele władz. Budowanie partnerstwa na poziomie centralnym jest nieefektywne powiedział Wojciech Skiba. Rola Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych winna być służebna wobec samorządów i organizacji pozarządowych, bo to w terenie ogniskują problemy związane z wykluczeniem społecznym. Zdaniem Aleksandry Kowal- ZAKŁAD AKTYWNOŚCI ZAWODOWEJ W PILE Zakład Aktywności Zawodowej w Pile jako podmiot ekonomii społecznej prowadzi rehabilitację społeczno-zawodową osób z niepełnosprawnościami od 15 grudnia 2005 roku. Oferuje usługi krawieckie, hafciarsko-maszynowe, sprzątanie i konserwację terenów zielonych, sprzątanie terenów z psich odchodów, sprzątanie budynków, montaż sprzętu, kabli elektrycznych, konfekcjonowanie i pakowanie artykułów, składanie zestawów promocyjnych, etykietowanie artykułów, naklejanie kodów i hologramów, foliowanie produktów oraz introligatorstwo z materiałów powierzonych. Produkty oferowane przez Zakład Aktywności Zawodowej w Pile to między innymi ekologiczne torby na zakupy z bawełny i materiałów z odzysku (siatki reklamowe) oraz opakowania z tektury litej i falistej (kartony przemysłowe, pudełka do gastronomii). Zakład zatrudnia 68 osób z niepełnosprawnością i 25 osób stanowiących kadrę obsługowo rehabilitacyjną. Do osiągnięć pilskiego ZAZ-u można zaliczyć fakt, że 15 osób znalazło zatrudnienie na otwartym rynku pracy, a dwie osoby podjęły studia fi nansowane przez ZAZ. Partnerem niemieckim Zakładu jest Osnabruecker Werkstaetten. Wszystko o wielkopolskich ZAZ-ch na FOT. (3X) KAROLINA KASPRZAK skiej, dyrektora Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej, w przełamywaniu barier mentalnych pomaga budowanie partnerstw między podmiotami publicznymi a niepublicznymi, bowiem tylko w ten sposób można dostrzec problemy i skutecznie przeciwdziałać wykluczeniu społecznemu. Po zakończeniu debaty nastąpiło uroczyste otwarcie Festiwalu Muzyki i Sztuki symbolicznym przebiciem kolorowych balonów. W imieniu Marszałka Województwa Wielkopolskiego Marka Woźniaka Festiwal otworzyła Aleksandra Kowalska. Na scenie pojawili się pierwsi wykonawcy. Wystąpiło dziewięć zespołów wielkopolskich ZAZ-ów i siedem z Dolnej Saksonii. Prezentacje muzyczne, spektakle teatralne i pełne humoru dialogi wzbudziły zachwyt publiczności. Nie brakowało również momentów refl eksji. Szczęście zostało stworzone po to, by się nim dzielić tak brzmiała myśl zawarta w manifeście pracowników Zakładu Aktywności Zawodowej w Leonowie Wielkopolskim. Kiedy za drzwiami na scenie artyści prezentowali swoje talenty, na korytarzu trwały próby przed kolejnymi występami. Dla wszystkich była to wielka chwila. Na placu Staszica przy Pilskim Domu Kultury swoje produkty i usługi prezentowały Zakłady Aktywności Zawodowej w Pile, Gołaszewie, Koźminie, Słupcy, Leonowie, Posadzie koło Konina, Żerkowie, Liskowie i Borku. Odwiedzający stoiska mogli śledzić prezentacje sceniczne na specjalnym telebimie. Dla publiczności przewidziano liczne atrakcje. Był pokaz fi lcowania, masażu, warsztaty rytmiczne, origami, tworzenia sztucznej biżuterii, kultury oraz zwyczajów polskich i niemieckich.

4 4 STRONA PAŹDZIERNIK 2011 Po linie solidarności na szczyt w Zermatt Posłanka do Parlamentu Europejskiego Sidonia Jędrzejewska uczestniczyła we wspinaczce na szczyt Breithorn, w regionie Zermatt, w sobotę 17 września, aby zamanifestować swoje wsparcie oraz solidarność wobec kobiet chorych na raka piersi. Wspólna wspinaczka pod nazwą Lina Solidarności (Rope of Solidarity) odbyła się już po raz drugi i miała na celu pokazanie jak ważna jest współpraca i solidarność w walce z rakiem piersi. Poprzez to wydarzenie uczestnicy chcieli także dać świadectwo, że ta choroba może zostać wyleczona oraz zachęcić kobiety do regularnych badań profi - laktycznych. Stu uczestników zdobywało metrowy szczyt Breithorn. Wspinaczka odbywała się w grupach złożonych z kobiet, które wygrały bądź walczą z rakiem piersi, udowadniając tym samym, że nadal są w pełni sprawne fi zycznie. Każ- Daniel ma nowe życie! Daniel Miecznikowski był bohaterem majowego wydania Filantropa w artykule Oddech Daniela. Informowałem, że Daniel we Francji czeka na przeszczep płuc. Na początku września namówiłem go na udzielenie Filantropowi wywiadu. Miał się on ukazać właśnie w tym wydaniu naszego miesięcznika. Jednak 8 września o 2 w nocy otrzymałem informację, że Daniel dostał nowe życie czyli płuca. Tego samego dnia miał przeszczep. Czuje się dobrze, operacja się udała. Wywiad z nim ukaże się w kolejnym wydaniu czasopisma. Zapraszam na blog Daniela, gdzie są nowe informacje: WWW. danielmiecznikowski.blog.onet.pl ROBERT STĘPIŃSKI dej grupie towarzyszył przewodnik górski z Zermatt. Po dotarciu na Klein Matterhorn, uczestników czeka przeprawa przez lodowiec, a następnie zdobycie południowego skrzydła masywu górskiego. Wieczorem odbyła się dyskusja otwarta dla publiczności pt. Rak piersi jak zmienił moje życie, w której uczestniczyli: Teresa Meyer Kaelin, członek Zgromadzenia Narodowego, Fryburg, Chantal Piot-Ziegler, psycholog zdrowia, Lozanna, Béatrice Despland, prawnik prawa społecznego, Lozanna, Sidonia Jędrzejewska, członek Parlamentu Europejskiego, Bruksela, Anja Gerlach, pielęgniarka onkologiczna, Hamburg, mieszkanka Zermatt, która pokonała raka piersi. Moderatorem dyskusji była Sandra Jean, redaktor naczelny dziennika Le Matin, Lozanna. Sidonia Jędrzejewska będzie towarzyszyła w wyprawie na szczyt w Zermatt poznańskiej Kurs dla rodziców Stowarzyszenie na Rzecz Rehabilitacji Niewidomych i Słabowidzących w Poznaniu zaprasza do udziału w kursie stymulacji bazalnej przeznaczonym dla rodziców i opiekunów dzieci z głębokim upośledzeniem umysłowym w wieku do 7 lat. Koszt uczestnictwa wynosi 70 zł. od osoby. Szkolenie jest dofinansowane ze środków PFRON. Stymulacja bazalna nazywana także stymulacją od podstaw. Jest to metoda polegająca na pobudzaniu poszczególnych części ciała poprzez uciskanie i głaskanie za pomocą materiałów o różnej fakturze. Kurs adresowany do rodzi- Amazonce Dorocie Grudzińskiej. Europosłanka bierze czynny udział w propagowaniu wiedzy na temat chorób nowotworowych wśród obywateli Europy, m.in. organizując warsztaty Kobiety Przeciwko Nowotworom w Parlamencie Europejskim, goszcząc grupy dzieci chorych na raka, pomagając stowarzyszeniom pacjentów onkologicznych czy wspierając udział pani Grudzińskiej w wyprawie do Zermatt. Jędrzejewska jest także jednym z ponad 70 posłów Championów FACE, czyli Forum Against Cancer Europe, którego celem jest wsparcie badań nad rakiem oraz kształtowanie unijnej polityki przyjaznej pacjentom chorym na raka. Dalszych informacji udzielają biura poselskie Sidonii Jedrzejewskiej: w Poznaniu Małgorzata Kopyra: , w Brukseli Kinga Grafa: ców i osób na codzień zajmujących się dzieckiem (babcia, ciocia, opiekunka). Szkolenie prowadzone będzie w siedzibie Warsztatów Terapii Zajęciowej Krzemień przy ulicy Ognik 20 c (I piętro). Należy zabrać 2 bardzo duże poduszki, 2 duże ręczniki, 4 średnie ręczniki, 2 małe ręczniki, aparat fotografi czny, wygodną odzież. Szkolenie planowane jest w terminach: I grupa października oraz II grupa października. Bliższe informacje: Zapisy drogą mejlową: stowarzyszenie_rnis@poczta. onet.pl lub telefonicznie: (61) KAROLINA KASPRZAK Jak ocenia Pan sytuację osób z niepełnosprawnościami na terenie województwa wielkopolskiego? Osoby z niepełnosprawnościami stanowią około 15% mieszkańców Wielkopolski. W porównaniu z resztą kraju mamy wysoki wskaźnik osób niepełnosprawnych z wykształceniem ponadpodstawowym. Rodziny z osobą niepełnosprawną stanowią około 25% ogółu rodzin korzystających ze świadczeń pomocy społecznej i środowiskowych form wsparcia. W Wielkopolsce mamy 9 Zakładów Aktywności Zawodowej, w których zatrudnienie znalazły 384 osoby niepełnosprawne. W wyniku naturalnej konsekwencji zmian demografi cznych w Europie, Polsce i Wielkopolsce, udział osób starszych w ogólnej populacji będzie się stale zwiększał. Istnieje więc ryzyko zwiększania się liczby osób niepełnosprawnych związanych ze starzeniem się. Sposobem na zapobieganie niepełnosprawności i niesamodzielności osób starszych jest dobra edukacja w zakresie zdrowego stylu życia, aktywnego i godnego starzenia się. Jak oceniam sytuację osób niepełnosprawnych w Wielkopolsce? Statystycznie, na tle innych Regionów wypadamy dobrze. Statystyka nie oddaje jednakże potrzeb, problemów i barier, z którymi borykają się osoby niepełnosprawne każdego dnia. W Strategii Polityki Społecznej dla Województwa Wielkopolskiego wyszczególniliśmy osoby niepełnosprawne jako jednego z głównych adresatów naszych działań. Oznacza to szereg programów i inicjatyw, skierowanych do tej grupy i na jej rzecz. W tym roku rozpoczęliśmy badania Kompleksowe i pogłębione studium położenia społecznego dzieci i młodzieży niepełnosprawnej z województwa Wielkopolskiego oraz ich otoczenia w zakresie edukacji i systemów wsparcia. Chcemy wiedzieć, jak efektywnie działać na rzecz poprawiania jakości życia osób niepełnosprawnych. Jakie jeszcze inicjatywy planuje podjąć Samorząd Województwa Wielkopolskiego w dziedzinie integracji oraz rehabilitacji społecznej i zawodowej osób niepełnosprawnych? Zadaniem Samorządu w ramach realizowanej strategii polityki społecznej jest budo-

5 PAŹDZIERNIK 2011 STRONA 5 Wielkopolska przyjazna niepełnosprawnym Z MARKIEM WOŹNIAKIEM Marszałkiem Województwa Wielkopolskiego rozmawia KAROLINA KASPRZAK. wanie Wielkopolski Otwartej tworzenie warunków do wyrównywania szans i możliwości osób niepełnosprawnych w obszarach edukacyjnych, zawodowych, społecznych, kulturalnych i zdrowotnych. Przykładem działania na rzecz integracji społecznej jest konkurs,,wielkopolska Otwarta dla Niepełnosprawnych, który promuje najciekawsze i najskuteczniejsze działania i umożliwia wymianę doświadczeń i dobrych praktyk. Nominowanych do nagrody głównej w ubiegłorocznej edycji zostało 10 powiatów: słupecki, koniński, pilski, wrzesiński, średzki, leszczyński, poznański (grodzki), turecki, śremski, gostyński. Laureatem nagrody głównej został powiat średzki. We wrześniu Samorząd Województwa Wielkopolskiego ogłosił II edycję konkursu. Podobnie jak w przypadku poprzedniej konkurs zostanie przeprowadzony wspólnie z Telewizją Polską S.A. Oddział w Poznaniu. Celem jest promowanie istniejących partnerstw zawiązanych pomiędzy jednostkami samorządu terytorialnego a organizacjami pozarządowymi, inspiracja samorządów powiatowych i gminnych do doskonalenia rozwiązań systemowych oraz podtrzymywania dialogu i partnerstwa w ich wdrażaniu. Przy okazji naszej rozmowy chciałbym zaprosić jednostki samorządu terytorialnego Wielkopolski do włączenia się w to przedsięwzięcie. Czy zdaniem Pana Marszałka podmioty ekonomii społecznej odgrywają istotną rolę w integracji i rehabilitacji osób z niepełnosprawnościami? Idea ekonomii społecznej jest bliska każdemu Wielkopolaninowi. Podstawowymi wartościami w ekonomii społecznej są: solidarność społeczna, przedsiębiorczość, rzetelność, zaufanie. Wielkopolska słynąca z idei pracy organicznej i pracy u podstaw może w sposób naturalny stać się liderem w rozwoju przedsiębiorczości społecznej w Polsce. Uważam zatem, że spółdzielnie socjalne, zakłady aktywności zawodowej, przedsiębiorstwa społeczne są ważnym elementem tworzonego w Wielkopolsce systemu przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu osób z niepełnopsprawnościami. Coraz więcej samorządów w Wielkopolsce włącza się w te działania. Ważnym czynnikiem stymulującym rozwój szeroko pojętej ekonomii społecznej jest samorząd, od którego zaangażowania zależy w dużej mierze podejmowanie tematów i koordynowanie działań związanych z rozwojem tego sektora. Pragniemy zaproponować mieszkańcom Wielkopolski udział w projekcie Fundacji im. Królowej Polski św. Jadwigi pod nazwą Centrum Ekonomii Społecznej Osób Niepełnosprawnych CESON w ramach dostosowywania instrumentów ekonomii społecznej do potrzeb osób z niepełnosprawnościami i powstawanie grup wsparcia partnerstw lokalnych. Chcemy, aby partnerstwo lokalne stało się przestrzenią spotkań dla trzech podmiotów życia lokalnego: instytucji publicznych, przedstawicieli biznesu oraz reprezentantów organizacji pozarządowych, których działania adresowane są do osób z niepełnosprawnością. Zakładamy, że w wyniku realizacji projektu powstaną w Wielkopolsce 32 partnerstwa działające na rzecz osób z niepełnosprawnością. A działania na rzecz walki z ubóstwem i wykluczeniem społecznym? Samorząd Województwa Wielkopolskiego ma za zadanie kreować i wspierać rozwiązania systemowe. Będziemy to realizować między innymi poprzez wyrównywanie szans grup szczególnie narażonych na wykluczenie społeczne. Z budżetu Samorządu udzielane są dotacje celowe dla podmiotów nie zaliczanych do sektora fi nansów publicznych. Działaniem mającym na celu zapobieganie wykluczeniu jest wypracowany wspólnie z wielkopolskimi instytucjami pomocy i integracji społecznej Wielkopolski Model Asystenta Rodziny. Zgodnie z ustawą o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej instytucja asystenta rodziny jest jednym z proponowanych narzędzi pracy z rodziną przeżywającą trudności. Głównym zadaniem asystenta jest wsparcie rodziny w osiągnięciu przez nią stabilności życiowej, umożliwiającej prawidłowe wypełnianie funkcji rodzicielskiej. Na terenie województwa wielkopolskiego powstały dwa nowe Zakłady Aktywności Zawodowej. Ile osób dzięki temu zyskało zatrudnienie? Zakład Aktywności Zawodowej w Posadzie zatrudnia 60 osób z orzeczeniem o stopniu niepełnosprawności. Zakład świadczy usługi cateringowe, techniczną obsługę szkoleń i konferencji, usługi poligrafi czne, krawieckie, wyrobu pamiątek, porządkowe, pielęgnacji terenów zielonych oraz usługi związane z zakwaterowaniem. Zakład Aktywności Zawodowej w Leonowie zatrudnia 35 osób z niepełnosprawnością w zakresie montażu i usług różnych, usług pralniczych oraz poligrafi i. Kilka miesięcy temu słyszeliśmy o zagrożeniu funkcjonowania warsztatów terapii zajęciowej w związku z likwidacją PFRON. Zgodnie z zapisami ustawy o fi nansach publicznych od 1 stycznia 2015 roku PFRON stanie się państwowym funduszem celowym, a zadania realizowane przez jego oddziały staną się zadaniami marszałków województw. Chciałbym, aby ten proces zmian przebiegł sprawnie i bez perturbacji dla osób z niepełnosprawnością, ich pracodawców oraz samorządów. Jak wyglądają dotychczasowe działania Samorządu na rzecz osób z niepełnosprawnościami? Samorząd w roku 2010 dofi nansował między innymi działalność obsługowo-rehabilitacyjną 9 zakładów aktywności zawodowej zatrudniających 384 osoby niepełnosprawne ze znacznym i umiarkowanym stopniem niepełnosprawności. Przeznaczyliśmy środki na realizację 7 inicjatyw związanych z rozwojem bazy służącej rehabilitacji osób z niepełnosprawnością, dofi nansowaliśmy 59 projektów realizowanych przez organizacje pozarządowe, dzięki którym wsparcie uzyskało ponad benefi cjentów. Istotne jest wsparcie merytoryczne ponad 2000 pracowników instytucji pomocy i integracji społecznej, w tym przedstawicieli organizacji pozarządowych poprzez szkolenia i spotkania. Udało nam się zrealizować 19 profi laktycznych programów zdrowotnych promujących prozdrowotny tryb życia zapobiegający chorobom i długotrwałej niepełnosprawności. Wielkopolska staje się z roku na rok przestrzenią coraz bardziej otwartą na problemy osób wymagających wsparcia i na konkretne rozwiązania, bez których wyrównywanie szans nie byłoby możliwe.

6 Bilboard popr 6-3m skala 1-10.indd :09 6 STRONA PAŹDZIERNIK 2011 Niepełnosprawni wiele zyskali Z MICHAŁEM TOMCZAKIEM, przewodniczącym Krajowej Rady Konsultacyjnej do spraw Osób Niepełnosprawnych oraz Komisji Rodziny, Polityki Społecznej i Zdrowia Rady Miasta Poznania rozmawia AURELIA PAWLAK. Kampania s nansowana ze rodków KW Platforma Obywatelska RP. Czym zajmuje się Krajowa Rada Konsultacyjna do Spraw Osób Niepełnosprawnych? Jest to organ doradczy Pełnomocnika Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych, stanowiący forum współpracy na rzecz osób z niepełnosprawnością przedstawicieli organów administracji rządowej, samorządu terytorialnego i organizacji pozarządowych. Do jej zadań należy sygnalizowanie Pełnomocnikowi Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych i odpowiednim organom konieczności zmiany przepisów, a także przedstawianie propozycji rozwiązań różnorakich problemów. Przed wyborami rada podsumowała działalność, która pokryła się z kadencją parlamentu i jednocześnie ministra Jarosława Dudy, Pełnomocnika Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych. Jak wypadło to podsumowanie? Niewątpliwie był to bardzo pracowity i trudny czas, który zaowocował wieloma osiągnięciami. Wystarczy wspomnieć przyjęcie przez Sejm i Senat Ustawy o Języku Migowym, którą prezydent Bronisław Komorowski uroczyście podpisał dwunastego września w towarzystwie osób głuchoniemych. Ten dokument jest bardzo ważny. Nie ma wątpliwości, że przyniesie wiele dobrego. W Polsce żyje około sto tysięcy osób niesłyszących oraz około dziewięćset tysięcy osób z większym lub mniejszym uszczerbkiem słuchu. Zgodnie z założeniami w ustawie znalazły się zapisy określające, kiedy osobie niesłyszącej będzie przysługiwać zapewnienie tłumacza języka migowego przez jednostkę publiczną. Prace nad projektem ustawy były prowadzone w ścisłej współpracy ze środowiskiem osób niesłyszących. Niepełnosprawni nadal mają wielkie trudności, by znaleźć i utrzymać pracę. Czy organizowane giełdy pracy, rozmaite ulgi dla pracodawców, przyczyniły się do poprawy sytuacji? Zmiany w prawie i zmniejszenie biurokracji przyczyniły się do wzrostu zatrudnienia osób niepełnosprawnych o ponad pięćdziesiąt tysięcy miejsc pracy, głównie poza zakładami pracy chronionej. Pomimo ostrego ograniczenia defi cytu budżetowego utrzymano dotację budżetu państwa do Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Wsparcie dla działań na rzecz osób niepełnosprawnych nastąpiło także poprzez zwiększenie dotacji na realizację projektów w ramach Funduszu Inicjatyw Obywatelskich (FIO). Wielkimi krokami idziemy w kierunku ratyfikacji przez polskie władze Konwencji ONZ Praw Osób Niepełnosprawnych. Co będzie z tego faktu wynikać? Pierwszym krokiem jest Ustawa o Języku Migowym, która wiąże się z nakładami fi nansowymi, bowiem Konwencja zakłada między innymi dostosowanie wszystkich budynków publicznych do potrzeb osób niepełnosprawnych. I to nie tylko w kontekście likwidacji barier architektonicznych, ale również barier w komunikacji. Trzeba będzie na przykład oznaczyć wszystkie windy w alfabecie Braille a, by mogły być dostępne także niewidomym. Osoby niepełnosprawne często wymagają ciągłej opieki rodziców, a to oznacza, że przynajmniej jedno z nich nie może podjąć pracy zawodowej. Co zrobiono, by pomóc im finansowo? Świadczenie pielęgnacyjne dla rodziców zmuszonych poprzez niepełnosprawność dziecka do stałej opieki nad nim i rezygnacji z pracy zawodowej zwiększyło się o dwadzieścia pięć procent. Stało się tak dzięki konsekwentnym działaniom prowadzonym w tym kierunku. Oprócz tego poszerzono grono osób uprawnionych do tego zasiłku i zrezygnowano z kryterium dochodowego, ograniczającego możliwość jego pobierania. Biorąc pod uwagę niskie renty i emerytury przywrócono ich coroczną waloryzację. Dzięki Radzie przyznane zostały emerytury olimpijskie dla wszystkich zdobywców medali na Igrzyskach Paraolimpijskich oraz Igrzyskach Głuchych. Wiele problemów zgłaszano w związku z barierami architektonicznymi. Nie wszędzie można wjechać na wózku, załatwić sprawę będąc osobą niewidodmą lub niesłyszącą. Czy w tej kwestii nastąpił postęp? Postanowiliśmy tymi zagadnieniami zająć się w sposób kompleksowy. Budując lub modernizując dworce kolejowe w Warszawie, Wrocławiu, Katowicach, a także lotniska Okęcie, Pyrzowice, Balice, stadiony sportowe w Warszawie, Wrocławiu, Poznaniu, Gdańsku, Chorzowie bierzemy pod uwagę potrzeby osób niepełnosprawnych. Zrealizowano modelowe dostosowanie obiektów parlamentu do potrzeb osób z różnymi niepełnosprawnościami, jako wzór i przykład dla instytucji, fi rm i obywateli z całej Polski. Po raz pierwszy w historii posłowie i senatorowie na wózkach mogą przemówić w sposób godny z mównic Sejmu i Senatu. Opracowano też projekty dostosowania Kancelarii Prezydenta i Premiera, a także wielu innych obiektów publicznych do potrzeb osób niepełnosprawnych. Opinię publiczną zbulwersował program telewizyjny przedstawiający osobę niepełnosprawną, której nie pozwolono wejść z psem opiekunem do supermarketu. Podobne ograniczenia były w wielu miejscach. Zetknął się pan z tym zjawiskiem? Problem ten został już rozwiązany. Zagwarantowano osobom niewidomym i innym niepełnosprawnym prawo wstępu z psem asystującym do placówek pocztowych, sądów, sklepów, restauracji, szpitali i zakładów opieki zdrowotnej. Niepełnosprawni skarżyli się na osoby, które parkowały na ich miejscach. Najczęściej taki sytuacje zdarzały się na parkingach przed centrami handlowymi, w zatłoczonych rejonach miasta. Brak rozwiązań prawnych sprzyjał uprawianiu tej swoistej samowoli. Tak było, ale to już przeszłość. Dzięki podjętym działaniom nastąpiło zasadnicze zaostrzenie kar za parkowanie bez uprawnień na miejscach zarezerwowanych dla pojazdów osób niepełnosprawnych. Dotychczasowe sto złotych zastąpiono mandatem w wysokości do pięćset złotych i dołożono sześć punktów karnych. Mam nadzieję, że ta kara skutecznie zniechęci do utrudniania życia osobom niepełnosprawnym. Unia Europejska oferowała wiele projektów dla niepełnosprawnych. Czy skorzystano z tej możliwości? Do tej pory wykorzystaliśmy sto procent dostępnych dotacji z przyznanych środków unijnych, obejmujących lata Rozpoczęła się także realizacja ogólnopolskich projektów, współfi nansowanych ze środków UE, skierowanych do osób z rzadko występującymi niepełnosprawnościami oraz niektórymi niepełnosprawnościami sprzężonymi.

7 PAŹDZIERNIK 2011 STRONA 7 Prezydent podpisał ustawę o języku migowym Eunika Lech wręcza Prezydentowi Bronisławowi Komorowskiemu swoją książkę w Życiu liczy się życie. poniedziałek 12 września W Prezydent Bronisław Komorowski podpisał w Belwederze ustawę o języku migowym i innych środkach komunikowania się, która m.in. zobowiązuje organy administracji publicznej do zapewnienia osobom niesłyszącym pomocy tłumacza języka migowego. Przed podpisaniem tej ważnej dla środowiska osób niesłyszą- cych i głuchoniewidomych ustawy Pan Prezydent wypowiedział te przełomowe słowa: Jesteśmy zainteresowani wszyscy, nie tylko osoby niedosłyszące i niesłyszące tym, aby zapewnić im jak najszerszą partycypację w życiu społecznym, także politycznym, na przykład przez akt wyborczy wszystkich obywateli państwa. Dlatego konsekwentnie staramy się od wielu lat likwidować bariery utrudniające uczestnictwo osób niepełnosprawnych w życiu publicznym mówił Prezydent. Chcę też serdecznie prosić organy administracji państwowej i samorządowej o wrażliwość w tej kwestii i o jak najszybsze i jak najlepsze wdrożenie rozwiązań prawnych, które w ustawie znalazły swój wyraz dodał. Wiele tysięcy Polaków nie sły- FOT. ARCHIWUM TON-U szy. Po wejściu ustawy w życie organy administracji publicznej będą musiały zapewnić osobom głuchym tłumacza języka migowego. Osoby głuche powinny zgłosić chęć skorzystania z takiej pomocy co najmniej trzy dni robocze wcześniej. Wyjątkiem są sytuacje nagłe. Ustawa przewiduje, że osoba głucha w kontaktach z organami administracji publicznej, policją, strażą pożarną i strażami gminnymi będzie mogła korzystać z pomocy wyznaczonej przez siebie osoby. Choć ustawa nie jest dla środowiska osób niesłyszących idealna to jednak jest bezsprzecznie pierwszym krokiem na drodze do poprawy warunków życia tych osób w naszym kraju. EUNIKA LECH SEKRETARZ TOWARZYSTWA OSÓB NIESŁYSZĄCYCH TON W POZNANIU TŁUMACZ PRZYSIĘGŁY JĘZYKA MIGOWEGO Ps. Podczas uroczystości podpisania ustawy Eunika Lech wręczyła Prezydentowi Bronisławowi Komorowskiemu w prezencie książkę swojego autorstwa W życiu liczy się życie, wydaną przez Fundację Pomocy Osobom Niepełnosprawnym Filantrop i publikowaną wcześniej w odcinkach na łamach naszego miesięcznika. OGÓLNOPOLSKA AKCJA TOWARZYSTWA OSÓB NIESŁYSZĄCYCH TON W POZNANIU Przeciwko wykluczeniu głuchych Na skutek zmian, które weszły w życie w lipcu 2011 roku, osoby niesłyszące, słabo słyszące lub nawet w lekkim stopniu niedosłyszące, nie mogłyby zdawać egzaminu na prawo jazdy, a osoby, które mają uprawnienia, mogłyby je stracić. Zapis ten mówi o tym, że aby otrzymać zdolność do kierowania pojazdem, trzeba usłyszeć szept z odległości trzech metrów. Jest to wymóg dla osób niesłyszących i z wadami słuchu nie spełnienia. Nie wiadomo, na jakiej podstawie wprowadzono te zmiany, ponieważ osoby niesłyszące są z reguły bardzo dobrymi kierowcami i mają lepszą percepcję wzrokową niż osoby słyszące, co daje im dużą przewagę na drodze. Skutki wejścia w życie tego zapisu mogą być katastrofalne! Osoby niesłyszące są przecież pełnoprawnymi obywatelami. Mają dzieci, które wożą samochodem do przedszkoli i szkół, jeżdżą na rehabilitację, do pracy, po zakupy. Absurdalny zapis pogłębi jeszcze bardziej wykluczenie społeczne osób niesłyszących i zwiększy znacznie bezrobocie wśród nich. Jest to najbardziej rygorystyczny zapis w całej Europie. W innych krajach głusi mogą być nawet zawodowymi kierowcami, a w Polsce nie będą mogli mieć prawa jazdy? Towarzystwo Osób Niesłyszących,,TON w czasie uroczystości podpisania ustawy o języku migowym rozmawiało na ren temat z Prezydentem Bronisławem Komorowskim, który obiecał, że zajmie się wyjaśnieniem tej kwestii. Nie poprzestaliśmy na tym i zorganizowaliśmy ogólnopolski protest w mediach, który przyniósł zadowalający skutek. Pani Minister Ewa Kopacz przeprosiła za swoich pracowników i obiecała poprawić zapis. Czekamy z niecierpliwością. EUNIKA LECH

8 8 STRONA PAŹDZIERNIK 2011 Szansa dla niepełnosprawnych Wykształcenie przesądza o rozwoju młodego człowieka i jego miejscu w życiu. Aby jednak edukacja była dostępna dla wszystkich, także dla osób niepełnosprawnych, mieszkańców wsi z ubogich rodzin, zagrożonych wykluczeniem społecznym, potrzebny jest program gwarantujący taką możliwość. Mówiła o nim posłanka na sejm VI kadencji, kandydatka w tegorocznych wyborach do parlamentu RP Krystyna Łybacka podczas konferencji Równe szanse program dla edukacji, w sobotę 10 września w Wyższej Szkole Umiejętności Społecznych w Poznaniu. Salę wypełnili przedstawiciele świata nauki, placówek oświatowych, mediów. Wśród nich był poseł na sejm VI kadencji Tadeusz Tomaszewski, JM Rektor UAM prof. dr hab. Stanisław Lorenc i Kierownik Zakładu Polityki Oświatowej i Edukacji Obywatelskiej UAM prof. zw. dr hab. Kazimierz Przyszczypkowski. Konferencję otworzyła Krystyna Łybacka podkreślając, że dostęp do wiedzy winien mieć każdy człowiek, niezależnie od sytuacji społeczno-ekonomicznej. Posłanka wskazała kilkanaście istotnych celów, które planuje realizować Sojusz Lewicy Demokratycznej. Stwierdziła, że w Polsce polityka prorodzinna ogranicza się jedynie do wypłaty tysiączłotowego świadczenia z tytułu urodzenia dziecka oraz tzw. rodzinnych ulg podatkowych. Przyznała również, że opieka nad osobami z niepełnosprawnościami i zagrożonymi wykluczeniem społecznym wciąż pozostawia wiele do życzenia. Z sali padało wiele pytań dotyczących edukacji dzieci i młodzieży, systemu szkolnictwa, matur, zapewnienia wsparcia osobom długotrwale bezrobotnym oraz tworzenia miejsc pracy dla osób z orzeczeniem o stopniu niepełnosprawności. Maltańczycy w Wielspinie Wiele osób niepełnosprawnych dobrze zna malowniczo położony Ośrodek Rehabilitacyjno-Wypoczynkowy Wielspin w Wągrowcu. Niektórzy co roku przyjeżdżają tu na turnusy rehabilitacyjne, by odpocząć i oderwać się od codzienności. Wśród tegorocznych uczestników byli również podopieczni Ośrodka Pomocy Maltańskiej w Poznaniu. Wielspin należy do największych i najdłużej działających organizatorów takich turnusów w Polsce. O niepełnosprawnych dba doświadczona kadra medyczno-rehabilitacyjna. Ośrodek specjalizuje się w organizowaniu turnusów rehabilitacyjnych dla wszystkich rodzajów schorzeń w całej Polsce, imprez turystycznych w kraju i zagranicą, obozów sportowych, wczasów, wypoczynku letniego i zimowego dla dzieci i młodzieży, imprez rekreacyjno-integracyjnych oraz okolicznościowych i szkoleniowych. Zaraz po zakończeniu roku szkolnego do Wągrowca pojechali podopieczni Ośrodka Pomocy Maltańskiej w Poznaniu, by wziąć udział w warsztatach aktywizacji zawodowej. Towarzyszyli im opiekunowie, którzy brali udział w zajęciach promujących aktywność społeczno-zawodową. Warsztaty prowadzili psychologowie, doradcy zawodowi, prawnik oraz konsultant niezależnego życia. Podczas zajęć z psychologiem Publiczne żłobki i przedszkola stają się coraz trudniej dostępne mówiła posłanka Łybacka. Na prywatne wielu rodziców nie ma pieniędzy. Zagrożenie patologiami wśród dzieci i młodzieży rośnie. Pozbawione wsparcia są rodziny, które mają pod opieką osoby starsze, chore i niepełnosprawne. Poziom nakładów fi nansowych na opiekę długoterminową osób niepełnosprawnych należy do najniższych w Europie. Brakuje miejsc w domach pomocy społecznej. Barierą nie do pokonania bywa też konieczność pokrywania przez rodziny pełnych kosztów pobytu swoich bliskich w tego typu placówkach. Chcemy przywrócić bezpłatne dożywianie w szkołach, Krajowy Fundusz Stypendialny, a także zapewnić nieodpłatnie miejsce w przedszkolu każdemu dziecku. Aby to było możliwe, niezbędna jest współpraca z samorządami. KAROLINA KASPRZAK podopieczni odkrywali swoje mocne i słabe strony. Zdobywali wiedzę, czym jest asertywność i jak radzić sobie w trudnych sytuacjach. Wiedza ta przyda się na rynku pracy oraz w codziennym zmaganiu się z rzeczywistością. Z kolei w trakcie zajęć z zakresu doradztwa zawodowego poznawano metody poszukiwania pracy, przygotowania dokumentów aplikacyjnych. Były także zajęcia dotyczące samodzielności osób z niepełnosprawnością oraz praw i obowiązków osoby niepełnosprawnej jako pracownika. Natomiast opiekunowie uczyli się, jak wspierać samodzielność osoby niepełnosprawnej oraz szanować jej wybory. awa Wciąż są niezbędne działania na rzecz integracji osób niepełnosprawnych z całym społeczeństwem, zapobiegające ich wykluczeniu społecznemu, ukazujące ich jako ludzi kreatywnych, zdolnych do tworzenia społecznych wartości w różnych dziedzinach życia. Problem ten pojawia się w mediach, spotach reklamowych, bilbordach, kampaniach społecznych. Powstają programy edukacyjno-wychowawcze, mające na celu rozwój wolontariatu wśród młodzieży. W ten nurt inicjatyw włączyła się także Fundacja Pomocy Osobom Niepełnosprawnym Filantrop, która prowadzi cykl spotkań w szkołach na terenie województwa wielkopolskiego. Prezentujemy uczniom gimnazjów i liceów osoby niepełnosprawne jako twórcze w różnych dziedzinach życia i zasługujące na powszechny szacunek. To dzięki ich tekstom powstają wydawnictwa Fundacji: miesięcznik Filantrop Naszych Czasów i wartościowe książki zawierające twórczość literacką osób niepełnosprawnych. Wydawnictwa te, które udostępniamy uczniom na spotkaniach, budzą znaczne zainteresowanie młodych ludzi. Celem spotkań jest promocja pozytywnych postaw w stosunku do osób z niepełnosprawnością. Część każdego ze spotkań poświęcamy popularyzacji wolontariatu wśród młodzieży szkolnej. Pierwsze spotkanie odbyło się w czwartek 8 września w Domu Kultury w Stęszewie. Jego bohaterką była Mariola Wower, artystka malująca ustami, stypendystka Stowarzyszenia AMUN, poetka, autorka autobiografii Dwie sekundy, które zmieniły moje życie, wydanej przez Fundację Filantrop. Podziw uczniów stęszewskiego gimnazjum wzbudziły obrazy pani Marioli, wystawione z okazji spotkania. Uczniowie zapoznali się także, podobnie jak na każdym późniejszym spotkaniu, z pozostałymi wydawnictwami Fundacji: miesięcznikiem, zbiorem dwunastu autobiografi i osób niepełnosprawnych Moje Kilimandżaro, książką Euniki Lech W życiu liczy się życie, tomikiem wierszy Magdaleny Molendy-

9 PAŹDZIERNIK 2011 STRONA 9 TRZY SPOTKANIA Z FILANTROPEM W STĘSZEWIE, TULCACH I KLESZCZEWIE Niepełnosprawni u gimnazjalistów Zasłuchani uczniowie Zespołu Szkół w Kleszczewie. Publikująca w Filantropie Agata Kiejdrowska czyta w Kleszczewie teksty zapisane brajlem. Z prawej Marcin Bajerowicz. Słomińskiej Teraz zaśpiewa słońce i zbiorem fraszek Jerzego Szulca Gdyby człowiek był człowiekiem. Po prezentacji prowadziliśmy z uczniami dialog na temat wolontariatu i form pomocy. Młodzież mogła się przekonać, że osoby z niepełnosprawnością w pełni uczestniczą w życiu społecznym. Towarzyszyła nam dyrektor stęszewskiego Domu Kultury Barbara Bawer, której serdecznie dziękujemy za miłą gościnę. Nazajutrz byliśmy w hali widowiskowo-sportowej w Tulcach w gminie Kleszczewo. Czekały tu na nas, dzięki życzliwości wicedyrektor Ewy Bac-Ksyckiej, za co z serca dziękujemy, wszystkie klasy gimnazjalne miejscowego Zespołu Szkół. Była z nami Magdalena Molenda-Słomińska, autorka wspomnianego tomiku Teraz zaśpiewa słońce, absolwentka pedagogiki specjalnej na UAM w Poznaniu, terapeutka zajęciowa w Warsztacie Terapii Zajęciowej Śmiałek. Gimnazjaliści Zespołu Szkół w Tulcach. Z uczennicami gimnazjum w Stęszewie o wolontariacie rozmawiają (od lewej): Karolina Kasprzak, artystka malująca ustami Mariola Wower i dyrektor Domu Kultury Barbara Bawer. Na deser, po omówieniu wydawnictw Filantropa i rozmowie o wolontariacie, przyszła kolej na prezentację fraszek Jerzego Szulca, które wzbudziły salwy śmiechu. Trzecie spotkanie odbyliśmy 16 września w Zespole Szkół w Kleszczewie. Otwarła je i przywitała nas wicedyrektor Lucyna Adamek-Egiert. Dziękujemy za życzliwość! Tym razem gimnazjaliści w skupieniu słuchali Agaty Kiejdrowskiej, niewidomej autorki stale obecnej na łamach Filantropa, uczestniczki Warsztatu Terapii Zajęciowej Stowarzyszenia Przyjaciół Dzieci Specjalnej Troski im. Leszka Grajka w Swarzędzu. Pani Agata opowiadała młodym ludziom o nauce i posługiwaniu się pismem brajla, o codziennym życiu osób niewidomych, o wolontariacie, który może wiele im pomóc, a także przeczytała brajlem swoje teksty. KAROLINA KASPRZAK

10 10 STRONA PAŹDZIERNIK 2011 Radośnie i kolorowo Ośrodek Pomocy Społecznej w Swarzędzu przy współpracy z Krakowską Akademią Profilaktyki włączył się w realizację ogólnopolskiej kampanii społecznej Postaw na Rodzinę. Gmina zgłosiła udział w przedsięwzięciu, by promować pozytywny wizerunek rodziny. W ramach tego działania i projektu Fabryka Umiejętności, współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej, w niedzielę 28 sierpnia przy Scenie nad Jeziorem na terenie Swarzędzkiego Centrum Sportu i Rekreacji zorganizowano Piknik Trzech Pokoleń. W spotkaniu uczestniczyła wiceburmistrz Swarzędza Agata Kubacka, dyrektor Ośrodka Pomocy Społecznej Anna Renda i rodziny z powiatu poznańskiego. Imprezę zainicjował FOT. (2X) KAROLINA KASPRZAK Rajd Rowerowy i marsz Nordic Walking. Odbyły się rozgrywki gigantycznych piłkarzyków, w których zwyciężyła grupa mężczyzn o nazwie Nie ma letko. Zainteresowaniem cieszył się tor z przeszkodami, wyścigi w potrójnych spodniach i walki sumo. Były zabawy z chustą animacyjną, zdobienie twarzy, tańce i mnóstwo atrakcji dla wszystkich. Najmłodsi uczestniczyli w malowaniu samochodu wypożyczonego specjalnie na ten cel przez Autoryzowanego Dealera Samochodowego Voyager Club z Poznania. Magda Durecka śpiewała przeboje zespołu ABBA. KAROLINA KASPRZAK Niezwykłe wydarzenie artystyczne z udziałem znanych postaci skupiło publiczność w piątkowy wieczór 2 września w miejscowości Palędzie w gminie Dopiewo. Był to koncert charytatywny Serce dla serca, z którego całkowity dochód przeznaczono na leczenie i rehabilitację Justyny Krawczyk i Bartka Wojtysia. Patronowała wydarzeniu wójt gminy Dopiewo Zofia Dobrowolska. Koncert zorganizowała Anna Stengert. Poruszona losem dwójki młodych ludzi kobieta, postanowiła włączyć się w pomoc. Konferansjerem był Andrzej Piątek. Wystąpili: zespół Zakopower, Lena Piękniewska, Grzegorz Tomczak, Piotr Kałużny, Ewelina Rajchel i Paulina Zech. Koncertowi towarzyszył integracyjny festyn rodzinny z licznymi atrakcjami dla dzieci i dorosłych. Społeczny Komitet Pomocy dla Justyny i Bartka przez cały czas prowadził zbiórkę. Bartek Wojtyś ma 9 lat. W wyniku komplikacji po operacji zwężenia aorty utracił wzrok, słuch i mowę. Stał się dzieckiem całkowicie bezwładnym. Rodzice rozpoczęli kosztowną reha- KONCERT CHARYTATYWNY W PALĘDZIU Serce dla serca Koncertuje Paulina Zech. FOT. KAROLINA KASPRZAK bilitację, która jest długotrwała i pochłania znaczne pieniądze. Mama Bartka zrezygnowała z pracy zawodowej. Ojciec jest jedynym żywicielem rodziny. Justyna Krawczyk ma 23 lata. W wieku lat ośmiu wykryto u niej nowotwór kości. Wydawało się, że choroba została pokonana. Jednak po kilku latach nastąpił jej nawrót. W okolicy kolana pojawiły się przetoki. Wdrożono leczenie farmakologiczne i operacyjne. W 2008 roku nastąpiło znaczne pogorszenie stanu zdrowia Justyny. Konieczna okazała się amputacja nogi. Marzeniem Justyny jest kontynuacja nauki i rozpoczęcie pracy zawodowej. Aby ten zamiar urzeczywistnić, Justyna potrzebuje protezy, której koszt wynosi zł. Koncert pomógł w realizacji potrzeb niepełnosprawnych mieszkańców gminy. KAROLINA KASPRZAK

11 PAŹDZIERNIK 2011 W deszczowy poranek zmierzam na spotkanie z Barbarą Kucharską, przewodniczącą Stowarzyszenia Przyjaciół Dzieci Specjalnej Troski imienia Leszka Grajka w Swarzędzu. Gdy docieram na miejsce, w przytulnym pokoju czeka na mnie kubek z gorącą herbatą i serdeczne przywitanie. Anioł dla niepełnosprawnych takim mianem określił panią Barbarę Michał Ogoniak, uczestnik Warsztatu Terapii Zajęciowej przy swarzędzkim Stowarzyszeniu. Bo dzięki niej wiele osób otrzymuje siłę, która pozwala trwać pomimo codziennych trudów. Uśmiechnie się, porozmawia, poda dłoń w potrzebie, a kiedy trzeba otrze łzy. Barbara Kucharska z zawodu jest pedagogiem specjalnym. W 1978 roku ukończyła pedagogikę specjalną na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu ze specjalizacją w dziedzinie rewalidacji osób z upośledzeniem intelektualnym. Rozpoczynała pracę w czasach, kiedy o niepełnosprawności mówiło się niewiele. Zatrudnienie w charakterze pedagoga w klasach specjalnych w ówczesnej Szkole Podstawowej nr 2 w Swarzędzu (obecna Szkoła Podstawowa nr 4) pozwoliło jej dostrzec problemy osób niepełnosprawnych, ich codzienne funkcjonowanie, ich trudności w integracji ze środowiskiem społecznym, z rówieśnikami. Kiedy inni machali ręką, ona nigdy nie rezygnowała. Interweniowała, gdy trzeba było bronić praw ludzi niepełnosprawnych. Nie szczędziła starań o ich normalne życie, o to, by nikt ich nie krzywdził, nie spychał na margines. Dodawała otuchy rodzicom dzieci z niepełnosprawnościami, którzy po narodzinach pociech przeżywali szok. To dla nich i z nimi w roku 1991 utworzyła wspomniane Stowarzyszenie Przyjaciół Dzieci Specjalnej Troski, które dzisiaj nosi imię Leszka Grajka. Ta swarzędzka organizacja wiele zawdzięcza swojemu obecnemu patronowi. Kiedy zakładaliśmy Stowarzyszenie, Leszek Grajek był wiceprezesem Spółdzielni Mieszkaniowej w Swarzędzu. Dzięki jego determinacji i życzliwości pracowników Zarządu otrzymaliśmy nasz pierwszy lokal na Osiedlu Czwartaków. A pierwszą zorganizowaną przez nas naszą akcją była zbiórka pieniędzy na operację Jakuba chorego na nowotwór nadnerczy. Dzięki temu dwuletni chłopiec miał opera- WIELKOPOLANIE W SŁUŻBIE OSOBOM NIEPEŁNOSPRAWNYM STRONA 11 Pomaga mi wiara w Boga i ludzi Barbara Kucharska otwiera Anielskie Śpiewogranie. cję w Szwajcarii. Niestety, nie przeżył. Jego rodzice po śmierci dziecka zdecydowali, że przekażą pieniądze na Stowarzyszenie. Stopniowo poszerzaliśmy nasze działania w zakresie rehabilitacji osób niepełnosprawnych. Zakupiliśmy konia do hipoterapii, nawiązaliśmy współpracę ze specjalistami. Pomagali rodzice, instytucje, władze samorządowe opowiada pani Barbara Kucharska. Dziś Stowarzyszenie ma ponad 20 lat. Przez cały ten czas otaczało i otacza wsparciem dzieci, młodzież i osoby dorosłe z różnymi niepełnosprawnościami (ruchową, intelektualną, sensoryczną, zaburzeniami genetycznymi, metabolicznymi i psychicznymi). Prowadzona jest rehabilitacja ruchowa z hydromasażem, terapia pedagogiczna, logopedyczna, dogoterapia i hipoterapia. Od dziesięciu lat działają Warsztaty Terapii Zajęciowej. Uczestnicy zajęć terapeutycznych doskonalą umiejętności zawodowe w siedmiu pracowniach: ceramicznej, gospodarstwa domowego, komputerowej, krawieckiej, plastycznej, stolarskiej i technik różnych. Ponadto Stowarzyszenie obejmuje wielospecjalistycznym wsparciem dzieci w wieku od 0 do 7 lat. Dla najmłodszych, w specjalnie wyposażonych dla tego celu salach wczesnej interwencji w budynku Gimnazjum nr 3 im. Polskich Noblistów na Osiedlu Czwartaków 1 w Swarzędzu, prowadzone są ćwiczenia sprawności psychomotorycznej, funkcjonowania poznawczego, wzrokowego i słuchowego oraz zabawy i nauka budowania kontaktów społecznych. Do najczęściej wykorzystywanych metod pracy w ramach wczesnej interwencji należą: metoda Knilla, Dobrego Startu, Blissa, Kepharta, Domana, reedukacja mięśniowo-nerwowa, metoda ruchu rozwijającego Weroniki Sherborne, ustno-twarzowa terapia regulacyjna Castillo-Moralesa, masaż Shantali, integracja sensoryczna, dogoterapia oraz metody indywidualne, które są dobrane do preferencji i możliwości psychofizycznych dzieci. Stowarzyszenie jest jedną z nielicznych organizacji, które swym wsparciem obejmują osoby z różnymi niepełnosprawnościami. Łącznie z pomocy korzysta ponad 300 osób. Do drzwi ciągle pukają kolejne rodziny. Potrzeby są ogromne. Miejsc brakuje, a chętnych przybywa. Dla mnie najtrudniejszy jest moment, kiedy muszę powiedzieć rodzicom, że na obecną chwilę nie dysponujemy wolnymi miejscami, że ich dziecko musi poczekać. Wiem, jakie to bolesne. Kiedy przychodzą trudne dni, pomaga mi pokora, wiara w Boga i drugiego człowieka. Wiem, że bez nich nie dałabym rady wyznaje pani Barbara. W siedzibie Warsztatów Terapii Zajęciowej na Osiedlu Ko- FOT. ARCHIWUM ściuszkowców 13 trwa próba muzyczno-wokalna. Uczestników i kadrę terapeutyczną czeka jeszcze sporo pracy, bowiem przed nimi występ na Anielskim Śpiewograniu czyli VII Diecezjalnym Przeglądzie Piosenki Religijnej Osób Niepełnosprawnych. Jest to wydarzenie, w którym członkowie Stowarzyszenia biorą udział każdego roku. W jednej z sal na tę okoliczność przygotowywane są specjalne anioły. Każdy z nich ma skrzydła pomalowane na złoty kolor. Do pomieszczenia, w którym rozmawiamy, zagląda jedna z terapeutek. Pokazuje pani Barbarze przygotowany plakat, konsultuje, co jeszcze można by ulepszyć. Przewodnicząca doradza, w słowach jest wdzięczność za trud pracy, jaką każdego dnia wykonuje w Stowarzyszeniu kilkadziesiąt osób. Nasze spotkanie powoli dobiega końca. W pracowni komputerowej uczestnicy z pomocą pana Dariusza Bugajskiego przygotowują teksty do Filantropa. Tutaj także powstaje internetowy blog, zamieszczany na stronie organizacji, w którym uczestnicy opisują codzienne wydarzenia, radości i smutki. Do tradycji Stowarzyszenia Przyjaciół Dzieci Specjalnej Troski w Swarzędzu należy także coroczny Bal z Mikołajami, imprezy okolicznościowe, Igrzyska Sprawnych Inaczej, Zielony Warsztat w Gruszczynie, wyjazdy na turnusy, wycieczki, udział w przeglądach artystycznych. Każde wydarzenie przygotowane przez podopiecznych i kadrę terapeutyczną Stowarzyszenia pozostawia w sercu ślad. Radość uczestników, ich rodzin i znajomych dowodzi, że dzięki takim działaniom ludzie niegdyś narażeni na społeczne piętnowanie wychodzą z cienia i biorą aktywny udział w życiu społecznym. Wielka w tym zasługa pani Barbary Kucharskiej oraz współpracowników Stowarzyszenia Przyjaciół Dzieci Specjalnej Troski, którzy wnoszą promyk radości w szarą codzienność. KAROLINA KASPRZAK

12 12 STRONA PAŹDZIERNIK 2011 sobotę 3 września po raz W czwarty wyruszyliśmy razem z parafianami z kościoła Matki Bożej Miłosierdzia na osiedlu Kościuszkowców w Swarzędzu na Lednicę Seniora, by oddać Bogu cześć i wyrazić wdzięczność za osobę Jana Pawła II. To On swoim postępowaniem dążył do świętości, jednocześnie zachęcając do tego swoich braci i siostry w Chrystusie. I właśnie o tym moglismy usłyszeć na tegorocznym spotkaniu. Organizatorem lednickich spotkań jest dominikanin ojciec Jan Góra wraz z młodzieżą z Duszpasterstwa Akademickiego Lednica Rozbrzmiewał radosny śpiew Siewców Lednicy i scholi. Przy wejściu na pole lednickie otrzymaliśmy klucz do nieba symbol otwarcia się na Bożą miłość. Na kluczach zostały umieszczone dwa napisy : Otwórzcie drzwi Chrystusowi oraz Tobie dam klucze Królestwa. Otrzymaliśmy również obrazki: ze św. Jackiem, z pektorałem i śpiewniki z pieśniami Lednickimi. Oddaliśmy hołd Matce Bożej, odmawiając Anioł Pański. Nabożeństwo odprawił i homilię wygłosił ojciec Stefan Dusza, który obchodził pięćdziesięciolecie kapłaństwa. Wygłaszając słowo do wiernych odwoływał Niepełnosprawni Przed Bramą Rybą się do osoby Ojca Świętego Jana Pawła II, który jest prawdziwym autorytetem, zarówno dla wielu duchownych, jak i świeckich. Po Mszy Świętej mogliśmy ucałować relikwie Papieża, które zostały przywiezione na Lednicę z Watykanu, następnie odmówiliśmy wspólnie Koronkę do Miłosierdzia Bożego. Po zakończonej modlitwie nastąpiła dalsza część uroczystości. Zostały odnowione sakramenty chrztu świętego oraz bierzmowania. Po tak wspaniałej uczcie duchowej pełni radosnych przeżyć wróciliśmy do domów. AGATA KIEJDROWSKA UCZESTNICZKA WTZ W SWARZĘDZU W nocy z 5 na 6 sierpnia podopieczni Stowarzyszenia Przyjaciół Dzieci Specjalnej Troski i Warsztatu Terapii Zajęciowej im. Leszka Grajka w Swarzędzu wraz ze swoimi opiekunami wyruszyli w podróż do Darłówka, by aktywnie spędzić czas na turnusie rehabilitacyjnym. Celem naszej wyprawy był Ośrodek Wczasowy Piramida. Sobotni ranek w Darłówku przywitał nas promieniami słońca. Po rozpakowaniu bagaży mieliśmy czas dla siebie, by zaaklimatyzować się w nowym miejscu i zapoznać z pięknymi okolicami tej nadmorskiej miejscowości. W niedzielne popołudnie nadszedł czas na długo oczekiwane spotkanie z lekarzem, w czasie Rajskie wakacje którego przepisano nam ćwiczenia i zabiegi. Od poniedziałku zaczęliśmy pracę nad naszą kondycją fizyczną. Każdego dnia rano uczestniczyliśmy w gimnastyce. Mogliśmy też wypróbować nasze siły na basenie lub w marszach. Były też obowiązkowe zabiegi i czas odpoczynek. Po wypełnieniu zaleceń lekarskich mogliśmy korzystać z atrakcji takich jak wspinaczka po ściance. Do naszej dyspozycji był również kort do tenisa, stół pingpongowy i pływalnia. Podczas wycieczek podziwialiśmy darłowskie wydmy. Niezapomnianym przeżyciem był rejs statkiem wycieczkowym Król Eryk I. Korzystaliśmy z nadmorskiej plaży i spacerowaliśmy po zacisznym Darłówku. Wieczorami były dyskoteki. Na amatorów mocnych wrażeń na miejskim stadionie czekały popisy kaskaderskie. W darłowskim kinie podziwialiśmy przedstawienie Tomcio Paluch w wykonaniu Teatru Lalki. Mogliśmy się też popisać swoim śpiewem uczestnicząc w zabawach karaoke. Ten wyjazd pozostanie w naszej pamięci na długo. Dziękujemy Powiatowemu Centrum Pomocy Rodzinie w Poznaniu za umożliwienie wyjazdu na turnus. AGATA RYBICKA WARSZTAT TERAPII ZAJĘCIOWEJ W SWARZĘDZU

13 PAŹDZIERNIK 2011 Po raz drugi odbył się w Poznaniu Tydzień Organizacji Pozarządowych, z którym wiązały się różne imprezy mające przybliżyć podejmowaną przez nie działalność. Jak pani ocenia poziom tegorocznego przedsięwzięcia? Organizatorem Tygodnia Organizacji Pozarządowych jest Urząd Miasta wspólnie z NGO sami, które w ramach Tygodnia zaproponowały mieszkańcom i mieszkankom Poznania udział w różnych warsztatach, szkoleniach, wystawach. Jeżeli chodzi o ocenę tegorocznego Tygodnia odnoszę wrażenie, że do organizacji wydarzeń zgłosiło się mniej NGO sów. Tydzień ten był mniej spektakularny z powodu braku wystawiennictwa NGO sów na Placu Wolności. Jestem przekonana, że warto pokazywać organizacje pozarządowe mieszkańcom Poznania. Osoby, które przychodzą chociażby do naszych poradni prawno-obywatelskich, mają mgliste pojęcie o tym, czym zajmują się organizacje pozarządowe. Zabrakło mi promocji wydarzenia ze strony miasta. Informacja nie ukazała się np. na portalu miejskim. Mimo to postrzegam Tydzień Organizacji Pozarządowych jako bardzo wartościowe przedsięwzięcie. Warto było promować organizacje pozarządowe, ich możliwości, działania i osiągnięcia. Wielkie nadzieje pokładane są w Komisjach Dialogu Społecznego. Czy ich tworzenie jest również wpisane w Tydzień Organizacji Pozarządowych? Zorganizowane przez WRK spotkanie w sprawie powoływania Komisji wpisuje się w ideę Tygodnia jako cyklu zdarzeń, które mają zwiększyć popularność i rolę poznańskich organizacji pozarządowych. Spotkanie zostało zainicjowane, by omówić procedurę powoływania komisji przy wydziałach i biurach wchodzących w skład struktury Urzędu Miasta. Chcieliśmy tym spotkaniem rozpocząć zbieranie podpisów pod wnioskami do dyrektorów poszczególnych wydziałów i biur UMP, w których wyrażamy wolę powołania Komisji. Mam nadzieje, że przedstawiciele organizacji pozarządowych aktywnie zaangażują się w proces powoływania kolejnych Komisji, a postawa urzędników nie będzie zamknięta. Komisje mogą na STRONA 13 Przywrócić miasto mieszkańcom Z JUSTYNĄ K. OCHĘDZAN, dyrektorką Wielkopolskiej Rady Koordynacyjnej rozmawia AURELIA PAWLAK. początku wywoływać obawy, bo będą miały przecież wgląd we wszystkie dokumenty tworzone w ramach wydziału. Będą mogły przedstawiać swoje stanowiska, ekspertyzy, opinie. Jakie warunki muszą zostać spełnione, by przy danym wydziale lub biurze UMP powstała taka komisja? Do dyrektora danego wydziału lub biura musi wpłynąć pismo od minimum dziesięciu organizacji pozarządowych wyrażających wolę utworzenia Komisji przy danej jednostce. W przeciągu dwóch tygodni od daty wpłynięcia pisma jest inicjowane spotkanie wszystkich stron, podczas którego następuje ofi cjalne powołanie Komisji Dialogu Społecznego przy danym wydziale. Zarządzenie wydane przez prezydenta nie daje dyrektorowi możliwości odmowy, jeżeli zawiąże się grupa minimum 10 organizacji, których działalność statutowa jest zbieżna z merytorycznym zakresem działań wydziału. A to oznacza, że jeżeli organizacje wyrażają wolę współpracy, to dyrektor musi stworzyć warunki do funkcjonowania takiej komisji i dodatkowo wyznaczyć co najmniej jednego urzędnika do pracy merytorycznej w Komisji. Jak będzie przebiegać zbieranie podpisów pod wnioskami o powołanie Komisji Dialogu Społecznego? By dać organizacjom możliwość powołania Komisji przy każdym wydziale UMP, przygotowaliśmy kilkadziesiąt pism adresowanych do każdego z dyrektorów UMP z osobna. Do 30 września można było przychodzić do naszego biura na ul. Staszica 10/1 i składać podpisy pod pismami do dyrektorów tych wydziałów, przy których chcemy, by powstała Komisja. Po trzydziestym września złożyliśmy te z pism, pod którymi podpisało się minimum 10 organizacji. Nie oznacza to, że zamyka się tym samym droga do pracy w Komisji. Jeśli ktoś nie wpisał się na liście a chce w danej Komisji działać wystarczy przyjść na jej spotkanie i wyrazić chęć współpracy. Jeżeli natomiast zostanie jeszcze ileś wydziałów i biur przy których nie zebrała się grupa inicjatywna 10 organizacji, wówczas pisma skierowane do dyrektorów tych wydziałów nadal będą znajdowały się u nas w biurze i będzie można je podpisać. Czym będą się zajmować te Komisje? Są one pomysłem warszawskim, który został przeniesiony na grunt poznański. W stolicy Komisje funkcjonują już od 2005 roku. Charakter prac Komisji jest bardzo merytoryczny, ponieważ funkcjonują one przy wydziałach zajmujących się konkretnym obszarem tematycznym. Komisje są ciałami zdecydowanie bardziej eksperckimi i roboczymi niż np. Rady Pożytku Publicznego, które zajmują się kwestiami ogólnopozarządowymi. Komisje są ciałami inicjatywno-doradczymi, co oznacza, że doradzają wydziałom w kwestii podejmowanych inicjatyw, tworzonych dokumentów na etapie ich tworzenia i konsultowania oraz mają moc inicjatywną, czyli mogą proponować wydziałom wprowadzenie konkretnych rozwiązań. Mają więc wpływ na wewnętrzną politykę wydziału. W przeciwieństwie do Rady Pożytku Publicznego Komisje mają zdecydowanie większą moc sprawczą na podstawowym poziomie funkcjonowania Urzędu, czyli na poziomie biur i wydziałów. Jakie wydziały leżą w polu zainteresowań? Wszystkie, wokół których skupią się organizacje. Na pewno liczna będzie Komisja przy Wydziale Zdrowia i Spraw Społecznych, Wydziale Oświaty, Ochrony Środowiska, lada dzień zawiąże się również Komisja przy Wydziale Kultury. Ze swojej strony będę gorąco nakłaniała organizacje, by angażowały się w powoływanie kolejnych Komisji. Warto w to przedsięwzięcie się zaangażować, bo daje ono realny wpływ na politykę miasta. Teraz najważniejsze są rozmowy o budżecie na przyszły rok, dlatego w naszym interesie jest, by Komisje powstawały jak najszybciej. Komisje będą wpływać na podejmowane decyzje i pełnić funkcje kontrolne. Nie obawia się pani, że może to powodować niechęć urzędników? Mam nadzieję, że współpraca dobrze się ułoży i przyniesie korzyści obu stronom, a przede wszystkim mieszkańcom. Oprócz funkcji kontrolnej, która jest tak naprawdę funkcją nieformalną, będziemy także organem mobilizującym. Teraz w wydziałach często brakuje głębszej analizy zagrożeń i skutków podejmowanych decyzji. Jeśli spotkamy się z dobrą wolą dyrekcji, to Komisje na pewno staną się dobrym, eksperckim ciałem doradczym, które pomoże w rozwoju polityki społecznej przyjaznej mieszkańcom. Niestety wciąż odnoszę wrażenie, że mieszkam w mieście inwestorów, a nie obywateli. Komisje mają przywrócić miasto mieszkańcom, mają uwrażliwić władze na potrzeby, problemy i oczekiwania Poznaniaków.

14 14 STRONA PAŹDZIERNIK 2011 Sport Amazonek Bioderko u Smolenia Dzięki zaproszeniu Poznańskiego Towarzystwa Amazonki w Poznaniu w XII Ogólnopolskiej Spartakiadzie Amazonek 28 sierpnia w Ciechocinku uczestniczyły także reprezentantki Bukowskiego Towarzystwa Amazonki w Buku. Uczestniczyły w takich między innymi konkurencjach jak przeciąganie liny, bieg na nartach wieloosobowych, strzelanie z łuku i karabinka sportowego. Zmaganiom sportowym towarzyszyły liczne atrakcje: loteria fantowa, muzyka, barwny korowód amazonek przebierańców ulicami Ciechocinka. Po tym wesołym przemarszu ogłoszono wyniki zawodów: zwyciężyły amazonki internautki, drugie były amazonki z Płocka i trzecie amazonki ze Szczecinka. Nie wątpimy, że amazonki bukowskie (na załączonym zdjęciu) za rok się zrewanżują. Tym bardziej, że doroczna Spartakiada Amazonek w Ciechocinku ma rangę Mistrzostw Polski w Wieloboju. na września 2011 członkowie i przyjaciele 15 Stowarzyszenia Bioderko z Chodzieży gościli w Fundacji Bogdana Smolenia w Baranówku koło Mosiny. Jako członek Kapituły programu Wyzwanie TVP Poznań, w maju tego roku brałam udział w wyborze Człowieka Wielkiego Serca, którym został właśnie pan Bogdan Smoleń. Fundacja prowadzi hipoterapię dla dzieci z porażeniem mózgowym, Stowarzyszenie pełnosprawnym na przeżycie nowych wrażeń, które na co dzień są dla nich niedostępne. Jest to również forma rehabilitacji społecznej. Czasem trzeba się sporo natrudzić, aby przekonać starszą, schorowaną osobę do tego, aby potrafi - ła zdobyć się na taki wyjazd. Czy było warto? Uśmiechy na twarzach mówią same za siebie, i dlatego praca społeczna daje tyle satysfakcji. HONORATA PILARCZYK PREZES STOWARZYSZENIA BIODERKO Oblicza wolontariatu Pana Smolenia witałyśmy chlebem upieczonym przez przez Ewę Piotrowską, właścicielkę piekarni w Chodzieży. Powiatowa Świetlica Środowiskowa Centrum Wolontariatu w Pleszewie we współpracy z Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie, Stowarzyszeniem Pomocy Rodzinom Zagrożonym i Osobom Niepełnosprawnym oraz współpracy z zagranicą, Stowarzyszeniem Centrum Promocji i Rozwoju Inicjatyw Obywatelskich PI- SOP, Urzędem Miasta i Gminy w Pleszewie oraz Pleszewskim Domem Kultury zorganizowała w czwartek 22 września konferencję pn. Różne oblicza wolontariatu w Polsce. Obrady wpisały się w obchody 10-lecia Świetlicy Środowiskowej dla Młodzieży Dojeżdżającej w Pleszewie. Patronat honorowy nad spotkaniem sprawował Starosta Pleszewski Michał Karalus. Przedsięwzięcie było okazją do zapoznania się z rozwojem wolontariatu w Polsce oraz możliwością pracy społecznej. W Kinie Hel przy ulicy Poznańskiej 36 w Pleszewie tego dnia zaprezentowano także program Projektor Wolontariat Studencki, który jest inicjatywą Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności realizowaną przez Fundację dla Wolontariatu. W ramach Projektora wolontariusze w czasie wolnym od zajęć prowadzą przygotowane przez siebie zajęcia edukacyjne rozwijające wiedzę, umiejętności oraz zainteresowania dzieci i młodzieży. Program promuje postawy aktywne, jednocześnie umożliwiając młodym ludziom realizację swoich pasji i zainteresowań w atrakcyjnej formie. Konferencja była wydarzeniem podjętym w ramach Europejskiego Roku Wolontariatu. KAROLINA KASPRZAK Bioderko wspiera osoby niepełnosprawne ruchowo, tak więc temat rehabilitacji i troski o osoby sprawne inaczej jest wspólny dla obu organizacji. Spotkanie rozpoczęło się ogniskiem, a następnie można było skorzystać z przejażdżki na koniu, który, podobnie jak ja, nosi imię Honoratka. Specjalnie na przywitanie szefa Fundacji pana Bogdana Smolenia, jedna z pań upiekła dwa bochny chleba, znalazły się też prezenty dla koni: Bioderko przywiozło ze sobą sianko i marchewki,a także suchą karmę dla kotów. Dodatkową atrakcją wycieczki była Palmiarnia, gdzie wśród tropikalnej roślinności można było odpocząć po emocjach związanych z wizytą w Baranówku. Takie wyjazdy integracyjne pozwalają osobom starszym i nie- Dwie Honoratki: prezes Bioderka i piękna klacz, na której siedzi amazonka Kasia. FOT. ARCHIWUM BIODERKO

15 PAŹDZIERNIK 2011 Głównym założeniem powołanego w 2007 roku Stowarzyszenia Bioderko w Chodzieży było utworzenie sali rehabilitacyjnej dla osób po operacjach ortopedycznych. Osoby te wymagają wczesnej rehabilitacji, na co w placówkach NFZ muszą czekać po kilka miesięcy. Aby zdobyć pieniądze na wyposażenie sali, członkowie Stowarzyszenia organizowali kwesty uliczne. Były to niewielkie kwoty, a chodzieskie instytucje i przedsiębiorcy nie byli zainteresowani pomocą dla nowo powstałej organizacji. Część sprzętu udało się jednak pożyczyć od osób prywatnych, część zakupić za pieniądze ze zbiórek i tak, wbrew przeciwnościom, w styczniu 2009 roku otwarto salę, która służy podnoszeniu sprawności fizycznej osób po operacjach endoprotezy biodra, a także integracji tej grupy niepełnosprawnych, zagubionych w nowej dla nich rzeczywistości i świecie pełnym barier. Dziś sala rehabilitacyjna Bioderka tętni życiem. Dzięki środkom Województwa Wielkopolskiego i Zarządu Powiatu Chodzieskiego zakupiono specjalistyczny sprzęt do ćwiczeń. Stowarzyszenie organizuje również spotkania integracyjne, związane z ich problemem zdrowotnym, mające na celu społeczną rehabilitację. Ma ona ogromny wpływ na powrót do zdrowia, a tym samym do aktywności zawodowej osób w wieku produkcyjnym, które w wyniku urazów czy choroby straciły sprawność fizyczną i nie mogą już powrócić na dawne stanowiska pracy. Muszą one najpierw oswoić się z problemem, zaakceptować swoją niesprawność, by w efekcie dążyć do zmiany dotychczasowego stylu życia, także do zmiany zatrudnienia. Temu właśnie służą organizowane przez Bioderko warsztaty psychologiczne Uwierz w siebie, ulecz swoje życie. Osoby niepełnosprawne ruchowo po wypadkach komunikacyjnych mają ogromne trudności z powrotem na rynek pracy. Dlatego podjęto działania w celu pozyskania środków z EFS na aktywizację zawodową tych osób. Dzięki temu realizujemy dwa projekty: Aktywizacja zawodowa osób niepełnosprawnych ruchowo (na kwotę złotych) oraz Niepełnosprawni aktywni zawodowo (na kwotę złotych). Projekty obejmują łącznie 50 osób niepełnosprawnych ruchowo z terenu powiatu chodzieskiego. Osoby niepełnosprawne czu- STOWARZYSZENIE BIODERKO W CHODZIEŻY Żyć i pracować z endoprotezą Członkowie Stowarzyszenia Bioderko i pielęgniarze z oddziału urazowo-ortopedycznego szpitala w Chodzieży kwestują na sprzęt rehabilitacyjny. Wspiera ich senator Mieczysław Augustyn (w środku). ją się dyskryminowane na rynku pracy. Przerwa w zatrudnieniu spowodowana choroby sprawia, że nie nadążają za nowinkami technicznymi, metodami poszukiwania pracy, obsługą komputera i innych urządzeń biurowych, co sprzyja postawom wycofania i rezygnacji. Celem projektów jest więc podniesienie kwalifikacji zawodowych i wiedzy tych osób, co doda im odwagi i pewności siebie w poszukiwaniu pracy, tak trudnej do zdobycia w powiecie chodzieskim. Osoby niepełnosprawne ruchowo są często po ciężkich zabiegach operacyjnych. Dlatego objęto je wsparciem psychologiczno-terapeutycznym, a także zawodowym i prawnym. W dalszej kolejności beneficjenci przejdą kursy: komputerowy, administracji biurowej i masażu. Zainteresowanym założeniem własnej działalności gospodarczej, zapewnimy pomoc w wypełnianiu dokumentów, załatwianiu spraw formalnych i innych, a także monitorować będziemy realizację podjętych planów. Projekty podsumujemy konferencją skierowaną do pracodawców z terenu powiatu chodzieskiego, aby pokazać im, że osoba niepełnosprawna potrafi być dobrze przygotowana do podjęcia zatrudnienia, przedsiębiorcza, ambitna i odpowiedzialna. Rynek pracy w naszym powiecie nie jest otwarty i przychylny niepełnosprawnym, warto zatem podejmować wyzwania, aby to zmienić. W sali rehabilitacyjnej zatrudniamy rehabilitanta, który kończy specjalizację dla potrzeb pracy z osobami po endoprotezach biodra. Współpracujący z naszą organizacją lekarze ortopedzi ze Szpitala Powiatowego w Chodzieży wskazują pacjentom Bioderko jako pierwszy kontakt po wyjściu ze szpitala, bo tu właśnie uczą się oni życia STRONA 15 z endoprotezą. Aby mówić o powrocie do pracy czy zmianie zatrudnienia, trzeba najpierw osobę po zabiegu nauczyć na nowo chodzić, zmienić jej sposób funkcjonowania i zachęcić do pracy nad sobą. To trudne zadanie, bo jak przekonać pacjenta, który na szpitalnym łóżku nie może poradzić sobie z najprostszymi czynnościami? Aktywna rehabilitacja, jaką proponujemy, to wstęp do zmiany zachowań w późniejszym okresie pooperacyjnym, a tym samym do podjęcia zatrudnienia. Prowadzimy też działalność charytatywną, skierowaną do większej grupy osób, niekoniecznie związanych ze Stowarzyszeniem. Organizujemy imprezy i spotkania promujące zdrowie, podczas których Zdrowa Sobota, stoisko Stowarzyszenia Bioderko. Na zdjęciu Paula i Natalia, wolontariuszki na wózkach, które pomagały w dystrybucji baloników i wiatraczków. FOT. ARCHIWUM STOWARZYSZENIA BIODERKO udzielamy bezpłatnych porad dotyczących zdrowia. W listopadzie 2010 włączyliśmy się do ogólnopolskiej akcji pod nazwą Dzień mocnych kości, prowadząc bezpłatne konsultacje medyczne na temat osteoporozy. Wypożyczamy chorym sprzęt rehabilitacyjny: balkoniki, kule, rower rehabilitacyjny. Wydajemy informatory dla osób niepełnosprawnych i rozprowadzamy je wśród pacjentów oddziału urazowoortopedycznego. Dzięki temu dowiadują się oni, jak żyć z endoprotezą. HONORATA PILARCZYK

16 16 STRONA PAŹDZIERNIK 2011 Stowarzyszenie Osób z Autyzmem ProFUTURO jest organizatorem szkolenia Autyzm: teoria metody pracy praktyka, które zaplanowano na 22 października przy ulicy Szamarzewskiego 78/82 w Poznaniu. Autyzm to choroba, która polega na zamykaniu się chorego w świecie własnych przeżyć. Wiąże się z zaburzeniem czynności mózgu, w którym chory wykazuje zainteresowanie przedmiotami, nie ludźmi i często nie jest zdolny do porozumiewania się za pomocą normalnej mowy. Do podsta- Zrozumieć autyzm wowych objawów autyzmu należy ucieczka od rzeczywistości, odwrócenie się od świata, ograniczenie zainteresowań, niezdolność zaakceptowania i realizowania norm społecznych. Aby naświetlić problemy związane z tą chorobą zorganizowano szkolenie, podczas którego zaprezentowana zostanie ogólna charakterystyka osób z autyzmem, a fachowcy przedstawią metody terapii w pracy z dzieckiem z autyzmem oraz cele terapii behawioralnej. Będzie także mowa o przygotowaniu do pracy z chorymi i zasadach prowadzenia terapii indywidualnej, o metodzie małych kroków, o tak zwanym stosowaniu i redukowaniu podpowiedzi. Uczestnicy dowiedzą się, jak pracować nad trudnymi zachowaniami, w jaki sposób prowadzić dokumentację. Usłyszą porady, w jaki sposób aktywizować pracę z dzieckiem z autyzmem. Nie zabraknie także filmów i ćwiczeń praktycznych. Szkolenie przeprowadzą psycholog Anna Kolan-Zwolińska i pedagog specjalny Ewelina Jankowiak. Szkolenie potrwa osiem godzin. Podczas przerwy obiadowej można zjeść wcześniej zamówiony ciepły posiłek. Chętni na szkolenie mogą zgłaszać się na adres owy: biuro@ pro-futuro.org. awa Moje codzienne blogowanie Dzieciaki z podwórka Michał Ogoniak SWARZĘDZ 1 LIPCA 2011 MUROWANA GOŚLINA Pozdrawiam wszystkich przyjaciół z innych warsztatów terapii zajęciowej oraz organizatorów festynu. Dzięki takim imprezom dla osób niepełnosprawnych jak w Murowanej Goślinie możemy cieszyć się życiem. 2 LIPCA ZACZAROWANA MELODIA Dziękujemy za zaproszenie i za to, że mogliśmy po raz kolejny pochwalić się swoimi umiejętnościami wokalnymi pomimo swej niepełnosprawności. Podobnie jak pan dyrektor mamy nadzieję, że drugi zaczarowany muzycznie przegląd nie będzie ostatnim i za rok wspólna zabawa też odbędzie się w naszym przyjacielskim gimnazjum. Mój szkaplerz Najświętszej Maryi Panny z góry Karmel. Dzięki Ci Maryjo za to, że od dwóch lat twój płaszcz jest przy mnie, dany mi przez Ciebie w dniu Twego święta 16 lipca Anno Domini SIERPNIA Sprawa się rypła. W poniedziałek obejrzałem 90-minutową komedię pod tym tytułem. Miałem trochę dobrej rozrywki. 15 SIERPNIA Narodowe święto Wojska Polskiego. Z okazji święta wszystkich żołnierzy wszystkiego najlepszego. Jesteście potrzebni! 17 SIERPNIA 16 lat, a może więcej Dzisiaj po 16 latach popołudnie spędziłem pod kopułą cyrkową. Na pewno padnie pytanie: po co? Po to, aby podziwiać sztukę cyrkową. Podziwiam wszystkich artystów. 20 SIERPNIA Dni młodych w Madrycie. Obejrzałem relację ze spotkania papieża z niepełnosprawną młodzieżą. To było wzruszające. 25 SIERPNIA Nowy sezon. Dziś kończymy urlop i wracamy do pracy już jutro. Ciekawe, co na nas czeka? Jakie imprezy oprócz pracy? Taka kolej rzeczy: urlop i praca. 26 SIERPNIA Tuż po wakacjach w katedrze poznańskiej. Nasz pierwszy dzień w Warsztacie Terapii Zajęciowej można nazwać dniem kościelnym z powodu wyprawy do katedry poznańskiej razem z naszą parafi ą na adorację w kaplicy Najświętszego Sakramentu. A w koronce do Miłosierdzia Bożego oddaliśmy w opiekę Pani Częstochowskiej wszystkie nasze sprawy. września do naszego 6 Warsztatu Terapii Zajęciowej w Swarzędzu zawitał Teatr z Gliwic. Nasi goście przedstawili nam piękne widowisko oparte na przypowieściach z Ewangelii: Wielkopolskie Forum Organizacji Osób Niepełnosprawnych w Poznaniu w ramach kampanii na rzecz edukacji włączającej Uczmy się razem żyć. Dzieciaki z podwórka zorganizowało otwarty warsztat edukacyjny, którego celem było uświadomienie dzieciom trudności, jakie napotykają ich niepełnosprawni rówieśnicy w codziennym życiu. 14 września w Szkole Podstawowej nr 7 im. Erazma z Rotterdamu przy ulicy Galileusza 14 w Poznaniu uczniowie rozmawiali o tym, dlaczego warto pomagać innym. Kampania Uczmy się razem żyć jest prowadzona w klasach trzecich szkół podstawowych na terenie województwa wielkopolskiego. Jej elementem są warsztaty w formie scenek teatralnych za pomocą lalek (mupetów) ukazujących Marka, chłopca z mózgowym porażeniem dziecięcym oraz Tolę, pełnosprawną koleżankę. W role dwójki dzieci wcielają się aktorki scen poznańskich Irena Lipczyńska i Elżbieta Węgrzyn. Środowe wydarzenie stworzyło dzieciom szansę nauki pokonywania strachu w kontakcie z niepełnosprawnym kolegą lub koleżanką. Było jedną z imprez realizowanych w ramach Poznańskiego Tygodnia Organizacji Pozarządowych. Projekt Uczmy się razem żyć edukacja na rzecz integracji dzieci z niepełnosprawnością w szkołach ogólnodostępnych, jest współfi nansowany ze środków Samorządu Województwa Wielkopolskiego oraz Urzędu Miasta Poznania. Honorowy Patronat nad przedsięwzięciem objął Marszałek Województwa Wielkopolskiego oraz Wielkopolski Kurator Oświaty. KAROLINA KASPRZAK Aktorzy z Gliwic w Swarzędzu między innymi o Łazarzu, zamianie wody w wino i rozmnożeniu chleba. Każdy z nas mógł głęboko przeżyć te ewangeliczne historie. Dziękujemy wam, wspaniali aktorzy z Gliwic. MICHAŁ OGONIAK

17 PAŹDZIERNIK 2011 Dar dla Pawełka sierpnia Warsztat Terapii Zajęciowej Pawełek 22 w Owińskach odwiedzili niespodziewani goście: państwo Agnieszka (siostra jednej z naszych uczestniczek) i Piotr Wajnert. Państwo Wajnert w sierpniu pobrali się i poprosili swoich gości weselnych, aby zamiast kwiatów zakupili artykuły szkolne, puzzle, gry edukacyjne które Państwo Młodzi przekażą na potrzeby naszych Warsztatów. Medal i gratulacje dla wyróżnionej przez sędziów Kamili Gibkiej. Na kortach w Miękowie w dniu 15 września odbyły się VI Powiatowe Mistrzostwa Tenisa Ziemnego Osób Niepełnosprawnych. Rywalizowały drużyny Warsztatów Terapii Zajęciowej Promyk w Dopiewcu, WTZ Koniczynka w Poznaniu, WTZ przy Stowarzyszeniu Kulturalnym im. Praksedy Lemańskiej w Dopiewie, Zakładu Opiekuńczo- Leczniczego w Owińskach, WTZ Pawełek w Owińskach i Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Integracji GEM. Zabawa była wyśmienita. Duch sportowej rywalizacji gościł w każdej drużynie. Najważniejsze było, aby się wspaniale bawić, dlatego doping był dla wszystkich taki sam głośny i wesoły. Razem z innymi STRONA 17 Na kortach w Miękowie przewodniczący Rady Gminy Czerwonak Marcin Wojtkowiak i radny Wojciech Skrzekut. Do ostatniej chwili trwała zacięta walka o miejsce trzecie pomiędzy tenisistami z Koniczynki i Zakładem Opiekuńczo Leczniczym z Owińsk. Koniczynka zwyciężyła w tej batalii. Drugie miejsce zajęło Ogólnopolskie Stowarzyszenie Integracji Gem, a zwyciężyła drużyna WTZ Pawełek. Decyzją sędziów Kamila Gibka z WTZ Promyk uzyskała specjalne wyróżnienie za wspaniałą grę i sportową po- Zwycięska drużyna z dyrektor Elżbietą Bijaczewską. zawodnikom kibicowała dyrektor Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Poznaniu Elżbieta Bijaczewska, a także stawę. Dziękujemy wszystkim drużynom i do zobaczenia za rok! MAŁGORZATA WOŁOSZ FOT. ARCHIWUM PAWEŁKA Rodzina i przyjaciele młodej pary spełnili to życzenie, dzięki czemu Pani Agnieszka i Pan Piotr obdarowali nas we wspomniany sierpniowy dzień ogromną ilością artykułów szkolnych i edukacyjnych. Hojność i pomysłowość gości w wyborze prezentów przeszła najśmielsze oczekiwania. Gdy Państwo Wajnert rozpoczęli wręczanie prezentów, nasi podopieczni początkowo zaniemówili, lecz kiedy nadszedł moment rozpakowywania prezentów, wszystkie ręce wyrywały się do tej pracy. Były to radosne i wzruszające chwile, których długo nie zapomnimy. Serdecznie dziękujemy państwu Wajnert za wspaniały pomysł, a wszystkim gościom weselnym za okazanie nam tak wiele serca. mw Maszerujemy z kijkami Warsztacie Terapii Zajęciowej Pawełek stawia- W my na sport i dobrą kondycję, dlatego też od maja 2011 rozpoczęliśmy nowe zajęcia nordic walking. Jest to forma rekreacji polegająca na marszach ze specjalnymi kijami. W porównaniu do zwyczajnego marszu, nordic walking angażuje stosowanie siły do kijków z obu stron, dlatego osoby uprawiające tę formę aktywności fizycznej w większym zakresie, choć mniej intensywnie, angażują mięśnie ciała. Bardziej niż w zwykłym marszu czy joggingu wzmacniają się m.in. mięśnie klatki piersiowej, tricepsy, bicepsy, ramion i brzucha. Ważna jest możliwość uprawiania nor- dic walking przez każdego, bez względu na wiek, kondycję czy tuszę i wszędzie przez cały rok: nad morzem, w lesie, parku czy w górach. Piękny park otaczający nasze Warsztaty i okolica to doskonałe miejsce do uprawiania tego sportu. Dołączamy zdjęcia z naszego marszu z kijkami. mw

18 18 STRONA PAŹDZIERNIK 2011 Pomóż sobie sam irma bez barier osoba Fniepełnosprawna Twoim pracownikiem konferencja pod takim hasłem odbyła się 7 października w poznańskim hotelu Polonez. Organizatorem była Wyższa Szkoła Edukacji Integracyjnej i Interkulturowej, a uczestnikami pracodawcy, nauczyciele, studenci i wszystkie osoby zainteresowane tematem i sytuacją osób niepełnosprawnych. Głównym celem konferencji było przełamanie obaw pracodawców przed zatrudnianiem osób niepełnosprawnych oraz ułatwianie wzajemnej komunikacji. Zaprezentowano sprawdzone praktyki biznesowe zarówno z perspektywy firmy zatrudniającej osoby niepełnosprawne, jak i z punktu widzenia osoby niepełnosprawnej jako pracodawcy. Omówiono także kwestie związane z polityką równości szans na rynku pracy. awa Mandaty i punkty karne Za parkowanie na miejscach przeznaczonych dla osób niepełnosprawnych kierowcy są karani mandatem w wysokości do 500 złotych i sześcioma punktami karnymi. Takie jest rozporządzenie Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, zatwierdzone przez komisję z udziałem przedstawicieli rządu i samorządu. Ponadto aktualnie obowiązujący taryfi kator jest poszerzony o punkty karne za wykroczenia, które stanowią największe zagrożenie w ruchu drogowym oraz za te, które do tej pory miały zerową wartość punktową. Zmiany w punktacji karnej zostały ujęte w rozporządzeniu MSWiA w sprawie postępowania z kierowcami naruszającymi przepisy ruchu drogowego. KAROLINA KASPRZAK Z Konina do Londynu Polscy koszykarze na wózkach, a wśród nich Marek Bystrzycki z Fundacji im. dr Piotra Janaszka Podaj Dalej w Koninie, po raz pierwszy w historii igrzysk paraolimpijskich wywalczyli kwalifikację do tej imprezy. Udział w półfinale mistrzostw Europy w Nazarecie, zapewnił im ten awans. Jak podkreślił prezes Polskiego Związku Sportu Niepełnosprawnych Start Robert Szaj osiągnięcie to jest tym Po raz kolejny miłośnicy kina poruszającego problemy osób niepełnosprawnych mieli okazję we wrześniu uczestniczyć w ósmej edycji Europejskiego Festiwalu Filmowego Integracja Ty i Ja. Wprawdzie festiwalowe centrum było w Koszalinie, ale filmy oglądano w kilkunastu miastach w całej Polsce. Także w Poznaniu. Festiwal z roku na rok zyskuje coraz większe uznanie i popularność. Celem jest integracja osób z niepełnosprawnością ze społeczeństwem. Służą temu pokazy fi lmów o problemach i życiu osób niepełnosprawnych. Od 2003 do 2010 roku wyświetlono ponad 200 fi lmów fabularnych, dokumentalnych i amatorskich z całego świata, których bohaterami są osoby niepełnosprawne. Przekonują widzów, że warto zmagać się z własnym losem, pokonywać bariery, pielęgnować wiarę w drugiego człowieka, mieć nadzieję i znajdować w sobie siłę. Festiwal był wydarzeniem, któremu towarzyszyły spotkania o charakterze artystycznym, na których prezen- większe, że od 2000 roku żadna drużyna Biało-Czerwonych w grach zespołowych nie zdołała awansować do turnieju paraolimpijskiego. Ostatnimi byli w Sydney siatkarze. W czwartek 15 września koszykarze pokonali w ćwierćfi nale Turcję 77:70 i zagrają w przyszłym roku w Londynie! Wcześniej Polacy zwyciężyli wicemistrzów świata Francuzów oraz Europy Szwedów. Niestety, Integracja w Muzie towana była twórczość osób niepełnosprawnych. Były koncerty, wystawy, spotkania z twórcami, recitale. Festiwal to doskonałe forum wymiany myśli wokół problemu niepełnosprawności i integracji społecznej. To również okazja, by nawiązać kontakty, znajomości i nowe przyjaźnie. W repertuarze był między innymi fi lm Decrescendo w reżyserii Marty Mironowicz. Reżyserka opowiada o Tomku, młodym psychologu i muzyku pracującym w domu starców. Pytany, co robi w takim miejscu, mówi, że piękno rozmowy nie jest zależne od piękna osoby mówiącej. Przejmujący obraz stworzył niemiecki reżyser Martin Jabs w fi lmie Nora wciąż żyje. Tytułowa bohaterka miała przeżyć tylko dwadzieścia sześć lat, a ma już trzydzieści. Był także fi lm o autyzmie pod tytułem Schowek Davida Lea z Wielkiej Brytanii. To opowieść o dziewiętnastoletnim Jasonie, który z powodu autyzmu jest odizolowany od świata i prowadzi obsesyjne zmagania z przedmiota- walkę o fi nał przegrali z reprezentacją Wielkiej Brytanii 55:65, ale Londyn na otarcie łez to piękna nagroda Duży udział w tym sukcesie ma grający trener Łuszyński, jeden z najlepszych na świecie zawodników i szkoleniowców, który w ostatnich latach z ogromną konsekwencją budował narodową drużynę. Występował przy tym w lidze niemieckiej, a od października będzie grał w tureckiej - dodał prezes Startu. Chłopakom życzymy stalowych nerwów, piłki wędrującej pięknie po obręczy wprost do kosza i gry fair - play. Jesteśmy z Wami naszymi duszami i ostro kibicujemy. Do zobaczenia w Polsce. MAGDALENA KLIMEK I CAŁA FUNDACJA PODAJ DALEJ mi dnia codziennego. Kiedy nie może czegoś znaleźć w specjalnym pudełku, jego świat zaczyna się ścierać z tym drugim, obcym, naszym. Z kolei Ray Jacobs, kolejny Brytyjczyk, pokazał fi lm Uśmiechnij się i w nogi. Mówi on o grupie jedenastu pełnosprawnych i niepełnosprawnych performerów. Ich praca na scenie to podróż emocjonalna, odkrywanie ciała i duszy, próba poszukiwań sensu otaczającego świata. W fi lmie Mama Adelheid Roosen z Holandii opowiedziała o swojej matce, która choruje na Alzheimera. Kamera pokazuje krótkie, statyczne sceny, przybliżające istotę choroby. Na uznanie zasłużył także fi lm Marcina Maziarzewskigo Brzydkie słowa. Bohaterem jest Piotr, realizator dźwięku cierpiący na Zespół Tourette a. Choroba ta charakteryzuje się wykrzykiwaniem wyzwisk i przekleństw. Przez całe swoje życie Piotr zmaga się z własnymi ograniczeniami w poszukiwaniu relacji z drugim człowiekiem. Festiwal przybliżył widzom choroby, z którymi muszą się zmagać czasami przez całe życie osoby niepełnosprawne. Filmy pokazały cierpienie, walkę o godne życie, chwile załamania i bezradność. Ale przede wszystkim były one obrazami afi rmowania życia pomimo przeciwności losu. AURELIA PAWLAK

19 PAŹDZIERNIK 2011 Rowerem przez Mazury Warsztat Terapii Zajęciowej w Kaliszu przy Fundacji Inwalidów i Osób Niepełnosprawnych Miłosierdzie zorganizował w dniach od 20 do 28 sierpnia III Rajd Rowerowy dla Osób Niepełnosprawnych. Tym razem trasa wiodła szlakiem jezior Mazurskich. Jechaliśmy od Augustowa przez Olecko, Miłek, Kętrzyn, Węgorzewo, Giżycko, Mrągowo do Mikołajek. Przejechaliśmy łącznie 360 km, dziennie po około 50 km. Dopisywało nam wszystko: pogoda, humory, pokonywanie kolejnych kilometrów. Wystarczyło sił, żeby popływać kajakami i rowerami wodnymi, zwiedzić urokliwe miasteczka mazurskie, podziwiać uroki przyrody. Zwiedziliśmy Wilczy Szaniec w Kętrzynie, w Mamełkach oglądaliśmy bunkry, a z wieży widokowej zachwycaliśmy się pięknem krajobrazu. W Rospudzie oglądaliśmy ruiny pałacu Paca, a nieco dalej kręte zakola rzeczki w dolinie Rospudy. Byliśmy również w Sanktuarium Maryjnym w Świętej Lipce, zwiedziliśmy Park Kamienny w Paprotkach. Teraz, już w domach, wspominamy naszą wyprawę i myślimy o podobnej w przyszłym roku. MAREK KONWIŃSKI FOT. (2X) MAREK KONWIŃSKI KOLONIE I PÓŁKOLONIE FUNDACJI IM. DR PIOTRA JANASZKA PODAJ DALEJ W KONINIE Za 1% w Tatrach Podopieczni z Fundacji im. Doktora Piotra Janaszka PODAJ DALEJ w Koninie przebywali od 4 do 11 sierpnia na koloniach w Tatrach. Ten wakacyjny wyjazd w 75 procentach sfinansowali podatnicy, którzy przekazali Fundacji swój 1% podatku. Tygodniowy plan kolonii był odpowiednio dostosowany do potrzeb wszystkich uczestników. W Zakopanem już na wstępie przekonaliśmy się, że Gubałówka to niemałe wzniesienie. Wiele emocji przysporzyła nam nowo- obiegły końca wakacyjne Dpółkolonie Fundacji im. dr Piotra Janaszka Podaj Dalej, organizowane w ramach projektu Kulturowa podróż dookoła świata. Zakończenie odbyło się w zaprzyjaźnionej stadninie koni W siodle w miejscowości Trójka. Podczas półkoloni nasi podopieczni mieli okazję poznać z bliska niepowtarzalne kultury i zwyczaje wybranych krajów, poznawali tradycje i symbole innych kontynentów. Były wyjazdy nad jezioro i basen, do Sanktuarium Maryjnego w Licheniu i położonego w nim muzeum im. ks. Józefa Jarzębowskiego, do Nadleśnictwa w Grodźcu i Muzeum Okręgowego w Gosławicach. Na zakończenie półkolonii podopieczni przygotowali kronikę upamiętniającą zajęcia. Każdy miał okazję do wyrażenia w sposób plastyczny swoich ulubionych zajęć. Odbyła się czesna kolejka linowa. Czuliśmy wiatr we włosach. A czas zakupów na Krupówkach był nagrodą za wytrwałość. Kraków, znany z przewodników, okazał się oszałamiający. Wycieczka w ten cudny zakątek sprawiła nam wiele radości. Wysłuchaliśmy hejnału, zwiedziliśmy Kościół Mariacki, Sukiennice, Wawel. Widzieliśmy smoczą jamę i smoka wawelskiego. Olimpiady sportowe, konkursy plastyczne, konkurs Mam talent i inne dały uczestnikom możliwość wykazania się w STRONA 19 Radość na półkoloniach również wystawa prac wykonywanych podczas półkolonii. Było pożegnalne ognisko i wręczenie symbolicznych dyplomów i upominków. Półkolonie sprawiły naszym podopiecznym wiele radości oraz poszerzyły wiedzę na temat różnych kontynentów. Dziękuję FOT. ARCHIWUM swoich ulubionych dziedzinach. A dyskoteki i karaoke były dobrym pomysłem na integrację. Ale przede wszystkim nasi podopieczni przeszli prawdziwy górski chrzest. Byli silni i wytrwali! Najtrudniejsza była wycieczka do Doliny Kościeliskiej. Jednak wszyscy zdali ten egzamin. Niespodzianką kolejnego dnia było spotkanie ze skocznią narciarską i seans bajkowy w kinie 7D. Wyjazd w góry był dla uczestników wielką radością. Zobaczyli wiele urokliwych miejsc, przekonali się o swojej sile wewnętrznej i fizycznej. Uczyli się samodzielności i korzystania z wolności jak to mówił Adaś bez Mamuśki! Kolonie odbywały się w ramach projektu NIEPEŁNO- SPRAWNY MOŻE WIĘCEJ. Projekt dofinansował JUSTYNA WOŹNIAK uczestnikom za aktywne uczestnictwo, a rodzicom, wolontariuszom, opiekunom i kierownikowi za pomoc w organizacji letnich półkolonii. Zajęcia zrealizowano dzięki dofinansowaniu ze środków Wojewody Wielkopolskiego. JUSTYNA WOŹNIAK

20 20 STRONA PAŹDZIERNIK 2011 VII FESTYN INTEGRACYJNY WIELKOPOLSKIEGO ZWIĄZKU Piranie, rumaki Piknik w Lutyni 20 sierpnia członkowie koła Wielkopolskiego Związku Inwalidów Narządu Ruchu w Środzie zorganizowali piknik w Lutyni. Oprócz nas uczestniczyły koła w Śremie i Owińskach. Udział wzięło 130 osób. Dużym powodzeniem cieszyły się konkursy: łowienie ryb, rzut beretem, jazda kołem rowerowym przy pomocy patyka, rzut ringo na choinkę. Był z nami burmistrz Środy Wojciech Ziętkowski i przewodnicząca śremskiego koła WZINR Maria Pękala. Po konkursach oraz wręczeniu dyplomów i nagród było wieczorne ognisko i pieczone kiełbaski. Orkiestra umilała czas starymi szlagierami, a na parkiecie brakowało miejsca. Organizatorzy nie zapomnieli o loterii fantowej, w której każdy los wygrywał. Dziękujemy sponsorom, a wśród nich Urzędowi Gminy w Środzie za pomoc w zorganizowaniu loterii. JERZY SKROBISZEWSKI Warsztaty artystyczne Fundacja SIC! rozpoczęła realizację projektu (Nie)zapomniane miejsca Poznania, współfinansowanego ze środków budżetowych Miasta Poznania w ramach współpracy z Biurem Koordynacji Projektów Oddziałem Rewitalizacji. Propozycja ta jest skierowana do mieszkańców Śródki, Chwaliszewa i Jeżyc. Obejmuje ona cykl bezpłatnych warsztatów artystycznych (szydełkowanie, filcowanie, decoupage, robienie biżuterii, wizaż, fl orystyka, fotografia, masa solna). Szczegółowe informacje i zapisy prowadzi Fundacja SIC! pod numerem telefonu 61/ awa Tego dnia 10 września na VII Festynie Integracyjnym, zorganizowanym przez Wielkopolski Związek Inwalidów Narządu Ruchu i Warsztat Terapii Zajęciowej Pawełek w Owińskach wszystko było wyjątkowe i niepowtarzalne: pogoda, goście, przedmioty licytowane na aukcji, jeźdźcy na koniach w kowbojskich kapeluszach i kowboje XXI wieku na rumakach ze stali, strumień wody z sikawki strażackiej prawie do nieba, piłki z podpisami Lechitów i oni sami we własnych osobach. Słowem kilka godzin wspaniałej zabawy w słonecznym parku przy siedzibie Pawełka. A wszystko dzięki finansowaniu z Powiatu Poznańskiego. Gości i uczestników przywitała prowadząca festyn Monika Stachurska. Byli wśród nich: starosta Powiatu Poznańskiego Jan Grabkowski, dyrektor Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie Elżbieta Bijaczewska, szef Klubu Platformy Obywatelskiej w Radzie Miasta Poznania Marek Sternalski, dyrektor Samorządowej Administracji Placówek Oświatowych w Czerwonaku Roch Kowalski, właściciele fi rmy GAMA-TRANS Paweł Orlicki i Przemysław Hermański, prezes WZINR Mirosława Rynowiecka, no i piłkarze Lecha Od lewej: kierownik WTZ Pawełek Małgorzata Wołosz, Vojo Ubiparip, Mirosława Rynowiecka z Kacperkiem Wołoszem, Elżbieta Bijaczewska z Arkadiuszem Kubiakiem, Ivan Djurdiević, starosta Jan Grabkowski, Mateusz Możdżeń, Marek Sternalski. Marek Sternalski przekazuje wózek elektryczny Annie Konitz. W środku Piotr Der. Piotr Der wręcza dyplom uczestnikowi jednej z festynowych konkurencji. Poznań: Iwan Djurdiewić, Mateusz Możdżeń i Vojo Ubiparip, którzy nie szczędzili autografów swoim kibicom. A było ich niemało, bo na VII Festynie Integracyjnym spotkali się, wraz z rodzicami i opiekunami, uczestnicy warsztatów terapii zajęciowej przy Stowarzyszeniu im. Praksedy Lemańskiej w Dopiewie, Stowarzyszeniu na Rzecz Osób Niepełnosprawnych Promyk w Komornikach, Stowarzyszeniu Dzieci Specjalnej Troski im. Leszka Grajka w Swarzędzu, mieszkańcy Zakładu Opiekuńczo-Leczniczego w Owińskach, podopieczni Goślińskiego Stowarzyszenia Przyjaciół Osób Niepełnoprawnych i Domu pomocy Maltańskiej w Puszczykowie oraz członkowie

CENTRUM POŁUDNIOWA modernizacja budynku przy ul. Południowej w Koninie na potrzeby rehabilitacji społecznej i zawodowej osób niepełnosprawnych

CENTRUM POŁUDNIOWA modernizacja budynku przy ul. Południowej w Koninie na potrzeby rehabilitacji społecznej i zawodowej osób niepełnosprawnych CENTRUM POŁUDNIOWA modernizacja budynku przy ul. Południowej w Koninie na potrzeby rehabilitacji społecznej i zawodowej osób niepełnosprawnych Fundacja PODAJ DALEJ prowadzi szeroką działalność przede wszystkim

Bardziej szczegółowo

POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH Z ZAKRESU REHABILITACJI SPOŁECZNEJ, ZAWODOWEJ I ZATRUDNIANIA ORAZ

POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH Z ZAKRESU REHABILITACJI SPOŁECZNEJ, ZAWODOWEJ I ZATRUDNIANIA ORAZ Załącznik do Uchwały Nr XXV/149/2008 Rady Powiatu Średzkiego z dnia 30 grudnia 2008 roku POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH Z ZAKRESU REHABILITACJI SPOŁECZNEJ, ZAWODOWEJ I ZATRUDNIANIA

Bardziej szczegółowo

XVI. SPRAWOZDANIE Z ZADAŃ REALIZOWANYCH W 2017 ROKU W RAMACH POWIATOWEGO PROGRAMU DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIĄ W POWIECIE ŚWIDNICKIM

XVI. SPRAWOZDANIE Z ZADAŃ REALIZOWANYCH W 2017 ROKU W RAMACH POWIATOWEGO PROGRAMU DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIĄ W POWIECIE ŚWIDNICKIM XVI. SPRAWOZDANIE Z ZADAŃ REALIZOWANYCH W 2017 ROKU W RAMACH POWIATOWEGO PROGRAMU DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIĄ W POWIECIE ŚWIDNICKIM CEL GŁÓWNY: Doskonalenie i dalszy rozwój systemu wsparcia

Bardziej szczegółowo

Projekt Wykorzystaj swoją szansę!

Projekt Wykorzystaj swoją szansę! Załącznik Nr 2 Projekt Wykorzystaj swoją szansę! jest projektem systemowym realizowanym przez Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Koninie. Projekt współfinansowany jest ze środków Unii Europejskiej w ramach

Bardziej szczegółowo

MIEJSKI PROGRAM NA RZECZ WSPIERANIA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH

MIEJSKI PROGRAM NA RZECZ WSPIERANIA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH Załącznik do Uchwały Nr Rady Miejskiej Leszna z dnia MIEJSKI PROGRAM NA RZECZ WSPIERANIA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH na lata 2014-2016 1 OPIS PROBLEMU Niepełnosprawność, zgodnie z treścią ustawy o rehabilitacji

Bardziej szczegółowo

PROGRAM AKTYWNOŚCI LOKALNEJ DLA GMINY POLICE NA LATA

PROGRAM AKTYWNOŚCI LOKALNEJ DLA GMINY POLICE NA LATA PROGRAM AKTYWNOŚCI LOKALNEJ DLA GMINY POLICE NA LATA 2014 2020 1 Spis treści 1. Wstęp 3 2. Cele Programu Aktywności Lokalnej 5 3. Kierunki działań 6 4. Adresaci Programu 7 5. Metody wykorzystywane do realizacji

Bardziej szczegółowo

PROJEKT SYSTEMOWY CHCĘ I MOGĘ PRACOWAĆ LATA REALIZACJI

PROJEKT SYSTEMOWY CHCĘ I MOGĘ PRACOWAĆ LATA REALIZACJI PROJEKT SYSTEMOWY CHCĘ I MOGĘ PRACOWAĆ LATA REALIZACJI 2008-2013 W roku 2008 w ramach Umowy Ramowej Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki zawartej z Wojewódzkim Urzędem Pracy w Poznaniu Ośrodek Pomocy Społecznej

Bardziej szczegółowo

PRELIMINARZ WYDATKÓW Z BUDŻETU POWIATU POZNAŃSKIEGO W 2017 ROKU

PRELIMINARZ WYDATKÓW Z BUDŻETU POWIATU POZNAŃSKIEGO W 2017 ROKU PRELIMINARZ WYDATKÓW Z BUDŻETU POWIATU POZNAŃSKIEGO W 2017 ROKU Lp. Nazwa podmiotu i dokładny adres Tytuł zadania Wnioskowana ofertą kwota dotacji (brutto w zł) Średnia punktów przyznana przez Komisję

Bardziej szczegółowo

Informacja Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Pile. z zakresu rehabilitacji społecznej za 2009r.

Informacja Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Pile. z zakresu rehabilitacji społecznej za 2009r. Informacja Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Pile z zakresu rehabilitacji społecznej za 2009r. Piła 2010 Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Pile realizuje zadania z zakresu rehabilitacji społecznej

Bardziej szczegółowo

WYKAZ ZADAŃ PLANOWANYCH DO REALIZACJI W RAMACH PROGRAMU DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH NA LATA

WYKAZ ZADAŃ PLANOWANYCH DO REALIZACJI W RAMACH PROGRAMU DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH NA LATA Załącznik do Programu Działań na Rzecz Osób na lata 2017-2021 WYKAZ ZADAŃ PLANOWANYCH DO REALIZACJI W RAMACH PROGRAMU DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH NA LATA 2017 2021 PRIORYTET I. Działania w

Bardziej szczegółowo

Informacja Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Pile. z zakresu rehabilitacji społecznej za 2012 rok. Piła, luty 2013 rok

Informacja Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Pile. z zakresu rehabilitacji społecznej za 2012 rok. Piła, luty 2013 rok Informacja Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Pile z zakresu rehabilitacji społecznej za 2012 rok Piła, luty 2013 rok Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Pile realizuje zadania z zakresu rehabilitacji

Bardziej szczegółowo

INSTYTUCJONALNE I POZAINSTYTUCJONALNE FORMY WSPARCIA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POWIECIE ZAWIERCIAŃSKIM. Zawiercie dnia 21.10.2014r.

INSTYTUCJONALNE I POZAINSTYTUCJONALNE FORMY WSPARCIA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POWIECIE ZAWIERCIAŃSKIM. Zawiercie dnia 21.10.2014r. INSTYTUCJONALNE I POZAINSTYTUCJONALNE FORMY WSPARCIA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POWIECIE ZAWIERCIAŃSKIM Zawiercie dnia 21.10.2014r. POWIAT ZAWIERCIAŃSKI POWIERZCHNIA 1003,27 km 2 LUDNOŚĆ 122 133 OSOBY NIEPEŁNOSPRAWNE

Bardziej szczegółowo

Wsparcie osób z zaburzeniami psychicznymi w systemie pomocy społecznej na terenie Powiatu Tarnogórskiego

Wsparcie osób z zaburzeniami psychicznymi w systemie pomocy społecznej na terenie Powiatu Tarnogórskiego Wsparcie osób z zaburzeniami psychicznymi w systemie pomocy społecznej na terenie Powiatu Tarnogórskiego Osoby z zaburzeniami psychicznymi mogą uzyskać wsparcie w zakresie pomocy społecznej w formie: -specjalistycznego

Bardziej szczegółowo

Rodzaj zadania : POMOC SPOŁECZNA

Rodzaj zadania : POMOC SPOŁECZNA P R E L I M I N A R Z W Y D A T K Ó W Z B U DŻETU POWIATU POZNAŃS K I E G O r e a l i z o w a n y c h p r z e z W y d z i a ł Z d r o w i a i P o l i t y k i S p o ł e c z n e j w 2 0 1 1 r o k u z d z

Bardziej szczegółowo

Projekt Integracja dla samodzielności współfinansowany jest przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Projekt Integracja dla samodzielności współfinansowany jest przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Wsparcie na rzecz osób niepełnosprawnych w projekcie systemowym Warszawskiego Centrum Pomocy Rodzinie Integracja dla samodzielności Michał Mazur - Koordynator ds. realizacji programu integracji społecznej

Bardziej szczegółowo

Uchwała nr XXV/174/13 Rady Powiatu Opolskiego z dnia 22 marca 2013 r.

Uchwała nr XXV/174/13 Rady Powiatu Opolskiego z dnia 22 marca 2013 r. Uchwała nr XXV/174/13 Rady Powiatu Opolskiego z dnia 22 marca 2013 r. w sprawie przyjęcia Powiatowego programu działań na rzecz osób niepełnosprawnych w Powiecie Opolskim na lata 2013-2015 Na podstawie

Bardziej szczegółowo

Realizacja zadań Miejskiego Zespołu ds. Rehabilitacji Zawodowej i Społecznej Osób Niepełnosprawnych Olsztynie w 2016 roku.

Realizacja zadań Miejskiego Zespołu ds. Rehabilitacji Zawodowej i Społecznej Osób Niepełnosprawnych Olsztynie w 2016 roku. Realizacja zadań Miejskiego Zespołu ds. Rehabilitacji Zawodowej i Społecznej Osób Niepełnosprawnych Olsztynie w 2016 roku. Realizacja zadań, które są zadaniami własnymi powiatu na rzecz osób niepełnosprawnych,

Bardziej szczegółowo

i zagrożenia wykluczeniem społecznym

i zagrożenia wykluczeniem społecznym Działania na rzecz ograniczenia ubóstwa i zagrożenia wykluczeniem społecznym w województwie lubuskim podejmowane w ramach Strategii Polityki Społecznej Beata Kiecana Zastępca Dyrektora Regionalnego Ośrodka

Bardziej szczegółowo

POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH NA LATA 2011-2015

POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH NA LATA 2011-2015 POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH NA LATA 2011-2015 Według danych szacunkowych liczba niepełnosprawnych zamieszkujących Powiat Wałecki wynosi ok. 20%. Porównywalnie więc do poprzednich

Bardziej szczegółowo

MIEJSKI PROGRAM NA RZECZ WSPIERANIA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH. na lata

MIEJSKI PROGRAM NA RZECZ WSPIERANIA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH. na lata Załącznik do Uchwały nr XXXIII/401/2017 Rady Miejskiej Leszna z dnia 02 marca 2017 roku MIEJSKI PROGRAM NA RZECZ WSPIERANIA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH na lata 2017-2020 Leszno, luty 2017 OPIS PROBLEMU: Niepełnosprawność,

Bardziej szczegółowo

PFRON, osoba niepełnosprawna. PFRON, osoba niepełnosprawna. PFRON, osoba niepełnosprawna. PFRON, osoba niepełnosprawna

PFRON, osoba niepełnosprawna. PFRON, osoba niepełnosprawna. PFRON, osoba niepełnosprawna. PFRON, osoba niepełnosprawna Tabela nr 1 Zakres działania w obszarze integracji społecznej osób Lp Cel działania Nazwa zadania Źródło finansowania Koordynator Partnerzy Termin realizacji w latach I Poprawa warunków jakości życia mieszkańców

Bardziej szczegółowo

POWIATOWY PROGRAM NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH NA LATA 2009 2013

POWIATOWY PROGRAM NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH NA LATA 2009 2013 Załącznik do Uchwały Nr XXXIV/167/2009 Rady Powiatu w Oławie z dnia 25 marca 2009 r. POWIATOWY PROGRAM NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH NA LATA 2009 2013 OŁAWA, marzec 2009 rok Podstawa prawna: 1. art.

Bardziej szczegółowo

Informacja Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Pile. z zakresu rehabilitacji społecznej za 2013 rok. Piła, styczeń 2014 rok

Informacja Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Pile. z zakresu rehabilitacji społecznej za 2013 rok. Piła, styczeń 2014 rok Informacja Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Pile z zakresu rehabilitacji społecznej za 2013 rok Piła, styczeń 2014 rok Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Pile realizuje zadania z zakresu rehabilitacji

Bardziej szczegółowo

Realizacja zadań Miejskiego Zespołu ds. Rehabilitacji Zawodowej i Społecznej Osób Niepełnosprawnych Olsztynie w 2018 roku.

Realizacja zadań Miejskiego Zespołu ds. Rehabilitacji Zawodowej i Społecznej Osób Niepełnosprawnych Olsztynie w 2018 roku. Realizacja zadań Miejskiego Zespołu ds. Rehabilitacji Zawodowej i Społecznej Osób Niepełnosprawnych Olsztynie w 2018 roku. Realizacja zadań, które są zadaniami własnymi powiatu na rzecz osób niepełnosprawnych,

Bardziej szczegółowo

O fundacji Challenge Europe

O fundacji Challenge Europe O fundacji Challenge Europe Jesteśmy organizacją, która pomoże Ci rozwinąć skrzydła. Bez względu na to ile masz lat zasługujesz na pełnię życia. My, jesteśmy po to, aby nauczyć Cię korzystać ze wszystkich

Bardziej szczegółowo

ORGANIZACJE NA RZECZ OSÓB Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIĄ DZIAŁAJĄCE W TYCHACH

ORGANIZACJE NA RZECZ OSÓB Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIĄ DZIAŁAJĄCE W TYCHACH ORGANIZACJE NA RZECZ OSÓB Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIĄ DZIAŁAJĄCE W TYCHACH Stowarzyszenie na Rzecz Dzieci z Porażeniem Mózgowym "Bliżej Nas" Działalność Stowarzyszenia polega kompleksowej rehabilitacji dzieci;

Bardziej szczegółowo

SPRAWOZDANIE MERYTORYCZNE ODDZIAŁ WIELKOPOLSKI POLSKIEGO ZWIĄZKU GŁUCHYCH

SPRAWOZDANIE MERYTORYCZNE ODDZIAŁ WIELKOPOLSKI POLSKIEGO ZWIĄZKU GŁUCHYCH SPRAWOZDANIE MERYTORYCZNE ODDZIAŁ WIELKOPOLSKI POLSKIEGO ZWIĄZKU GŁUCHYCH ZA ROK 2007 1 I. Stan zarejestrowanych podopiecznych Głusi Sł. Słyszący Ogółem T.O. Gniezno 32 77 109 T.O. Jarocin 66 15 81 T.O.

Bardziej szczegółowo

Kolejne środki na wsparcie niepełnosprawnych. Kolejne środki na wsparcie niepełnosprawnych 1. 5 sierpnia 2014

Kolejne środki na wsparcie niepełnosprawnych. Kolejne środki na wsparcie niepełnosprawnych 1. 5 sierpnia 2014 Kolejne środki na wsparcie niepełnosprawnych 1 5 sierpnia 2014 Kolejne środki na wsparcie niepełnosprawnych Województwo świętokrzyskie otrzymało w tym roku rekordowo wysokie fundusze na niepełnosprawnych

Bardziej szczegółowo

Łomża, 02.07.2009 r. RADY MIEJSKIEJ ŁOMŻY

Łomża, 02.07.2009 r. RADY MIEJSKIEJ ŁOMŻY Łomża, 02.07.2009 r. MOPS-BZiRON - 0711-7 /09 PRZEWODNICZĄCY RADY MIEJSKIEJ ŁOMŻY Zgodnie z planem pracy Rady Miejskiej Łomży na 2009 rok przekazuję realizację Miejskiego programu działań na rzecz osób

Bardziej szczegółowo

Zadania ocenione negatywnie przez ekspertów ( 35 )

Zadania ocenione negatywnie przez ekspertów ( 35 ) Dokumenty złoŝone w biurze funduszu Zadania ocenione negatywnie przez ekspertów ( 35 ) Wnioskodawca STOWARZYSZENIE KULTURY FIZYCZNEJ, SPORTU I TURYSTYKI NIEWIDOMYCH I SŁABOWIDZĄCYCH "CROSS" ZMIENIAJMY

Bardziej szczegółowo

Wdrażanie Centrum Aktywności Lokalnej w Gminie Śrem. 7 marca 2011 r.

Wdrażanie Centrum Aktywności Lokalnej w Gminie Śrem. 7 marca 2011 r. Wdrażanie Centrum Aktywności Lokalnej w Gminie Śrem 7 marca 2011 r. STOWARZYSZENIE CENTRUM WSPIERANIA AKTYWNOŚCI LOKALNEJ CAL Stowarzyszenie promuje model Centrów Aktywności Lokalnej. Jest to ogólnopolska

Bardziej szczegółowo

Edukacja włączająca - kierunek polityki oświatowej państwa w roku szkolnym 2013/2014

Edukacja włączająca - kierunek polityki oświatowej państwa w roku szkolnym 2013/2014 Edukacja włączająca - kierunek polityki oświatowej państwa w roku szkolnym 2013/2014 Joanna Wrona Dyrektor Departamentu Zwiększania Szans Edukacyjnych w Ministerstwie Edukacji Narodowej Regulacje prawne

Bardziej szczegółowo

Reprezentuje interesy, wypowiada się i działa na rzecz i w imieniu osób z upośledzeniem umysłowym, ich rodzin i opiekunów prawnych.

Reprezentuje interesy, wypowiada się i działa na rzecz i w imieniu osób z upośledzeniem umysłowym, ich rodzin i opiekunów prawnych. Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym (PSOUU) jest organizacją pozarządową, niedochodową i samopomocową, dochód w całości przeznaczany jest na działalność statutową, prowadzi nieodpłatną

Bardziej szczegółowo

Realizacja zadań Miejskiego Zespołu ds. Rehabilitacji Zawodowej i Społecznej Osób Niepełnosprawnych Olsztynie w 2015roku.

Realizacja zadań Miejskiego Zespołu ds. Rehabilitacji Zawodowej i Społecznej Osób Niepełnosprawnych Olsztynie w 2015roku. Realizacja zadań Miejskiego Zespołu ds. Rehabilitacji Zawodowej i Społecznej Osób Niepełnosprawnych Olsztynie w 2015roku. Realizacja zadań, które są zadaniami własnymi powiatu, wynika z: ustawy z dnia

Bardziej szczegółowo

MIEJSKI PROGRAM NA RZECZ WSPIERANIA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH. na lata /PROJEKT/

MIEJSKI PROGRAM NA RZECZ WSPIERANIA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH. na lata /PROJEKT/ Załącznik do Uchwały Nr.. Rady Miejskiej Leszna z dnia.. MIEJSKI PROGRAM NA RZECZ WSPIERANIA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH na lata 2006-2007 /PROJEKT/ OPIS PROBLEMU Niepełnosprawność, zgodnie z treścią ustawy

Bardziej szczegółowo

Samorząd Równych Szans

Samorząd Równych Szans Samorząd Równych Szans Samorząd Równych Szans Samorząd Równych Szans jest organizowany rokrocznie od 2009 r. Dotychczas zrealizowano: -7 edycji ogólnopolskich konkursu, -5 regionalnych edycji małopolskich,

Bardziej szczegółowo

INFORMACJA Z WYKORZYSTANIA ŚRODKÓW PAŃSTWOWEGO FUNDUSZU REHABILITACJI OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH ZA 2014 ROK

INFORMACJA Z WYKORZYSTANIA ŚRODKÓW PAŃSTWOWEGO FUNDUSZU REHABILITACJI OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH ZA 2014 ROK INFORMACJA Z WYKORZYSTANIA ŚRODKÓW PAŃSTWOWEGO FUNDUSZU REHABILITACJI OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH ZA 2014 ROK W roku 2014 Miasto Chełm na sfinansowanie zadań przewidzianych ustawą o rehabilitacji zawodowej

Bardziej szczegółowo

Zarządzenie Nr 849/12 Prezydenta Miasta Gdańska z dnia 11 czerwca 2012 r.

Zarządzenie Nr 849/12 Prezydenta Miasta Gdańska z dnia 11 czerwca 2012 r. Zarządzenie Nr 849/12 Prezydenta Miasta Gdańska z dnia 11 czerwca 2012 r. w sprawie rozstrzygnięcia otwartego konkursu ofert na realizację w roku 2012 zadań z zakresu rehabilitacji społecznej osób niepełnosprawnych

Bardziej szczegółowo

Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób

Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób jest organizacją społeczną reprezentującą interesy osób z upośledzeniem umysłowym i ich rodzin. Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób od 46 lat tworzy warunki wszechstronnego

Bardziej szczegółowo

POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W ZAKRESIE REHABILITACJI SPOŁECZNEJ, ZAWODOWEJ I ZATRUDNIANIA ORAZ

POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W ZAKRESIE REHABILITACJI SPOŁECZNEJ, ZAWODOWEJ I ZATRUDNIANIA ORAZ Załącznik do uchwały Nr XXXII/219/2006 Rady Powiatu Średzkiego z dnia 23 marca 2006 roku POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W ZAKRESIE REHABILITACJI SPOŁECZNEJ, ZAWODOWEJ I ZATRUDNIANIA

Bardziej szczegółowo

Wyniki konsultacji projektu Programu Współpracy na rok 2014

Wyniki konsultacji projektu Programu Współpracy na rok 2014 Wyniki konsultacji projektu Programu Współpracy na rok 2014 Zgłaszający: Towarzystwo Miłośników Czarnej Białostockiej i Okolic Lp. Zapis w projekcie Programu Współpracy Propozycja zapisu Uzasadnienie Opinia

Bardziej szczegółowo

PRIORYTET I: PROFILAKTYKA I OGRANICZANIE SKUTKÓW NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI. 2012 r. 2015 r. samorządy powiatów i gmin, PFRON,

PRIORYTET I: PROFILAKTYKA I OGRANICZANIE SKUTKÓW NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI. 2012 r. 2015 r. samorządy powiatów i gmin, PFRON, Załącznik do Programu Harmonogram realizacji Wojewódzkiego programu wyrównywania szans i przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu oraz pomocy w realizacji zadań na rzecz zatrudniania osób niepełnosprawnych

Bardziej szczegółowo

PROGRAM PN. POWIAT ZDUŃSKOWOLSKI BEZ BARIER INFORMACYJNYCH DLA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH

PROGRAM PN. POWIAT ZDUŃSKOWOLSKI BEZ BARIER INFORMACYJNYCH DLA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH Załącznik do Uchwały Nr XXXVI/76/09 Rady Powiatu Zduńskowolskiego z dnia 26 czerwca 2009 r. PROGRAM PN. POWIAT ZDUŃSKOWOLSKI BEZ BARIER INFORMACYJNYCH DLA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH Program wpisuje się w realizację

Bardziej szczegółowo

1% swojego podatku. Ognisko. osób niepełnosprawnych przekazując nam. Chrześcijańskie Stowarzyszenie Osób Niepełnosprawnych, Ich Rodzin i Przyjaciół

1% swojego podatku. Ognisko. osób niepełnosprawnych przekazując nam. Chrześcijańskie Stowarzyszenie Osób Niepełnosprawnych, Ich Rodzin i Przyjaciół Zwracamy się do Państwa z prośbą abyście wsparli realizowane przez ChSON Ognisko działania na rzecz osób niepełnosprawnych przekazując nam Chrześcijańskie Stowarzyszenie Osób Niepełnosprawnych, Ich Rodzin

Bardziej szczegółowo

ANKIETA KONSULTACJI. Programu współpracy Miasta i Gminy Szamotuły z podmiotami prowadzącymi działalność pożytku publicznego

ANKIETA KONSULTACJI. Programu współpracy Miasta i Gminy Szamotuły z podmiotami prowadzącymi działalność pożytku publicznego ANKIETA KONSULTACJI Programu współpracy Miasta i Gminy Szamotuły z podmiotami prowadzącymi działalność pożytku publicznego Szanowni Państwo, Zapraszamy przedstawicieli NGO działających na terenie Miasta

Bardziej szczegółowo

3. Chorzy psychicznie, w rozumieniu ustawy o ochronie zdrowia psychicznego

3. Chorzy psychicznie, w rozumieniu ustawy o ochronie zdrowia psychicznego Działania Klubu Integracji Społecznej od 2010 roku. TUTUŁ PROGRAMU Zwiększenie szans na zatrudnienie i podniesienie kompetencji społecznych poprzez stworzenie kompleksowego systemu wsparcia dla osób zagrożonych

Bardziej szczegółowo

Dział 852 rozdział Koszt ogólny projektu (w zł) Kwota wnioskowana (w zł) Kwota dotacji (w zł)

Dział 852 rozdział Koszt ogólny projektu (w zł) Kwota wnioskowana (w zł) Kwota dotacji (w zł) Załącznik Nr 1 do Uchwały Nr 693/2019 Zarządu Województwa Wielkopolskiego z dnia 9 maja 2019 r. Wykaz podmiotów, projektów oraz przyznanych środków finansowych na wspieranie zadań publicznych Województwa

Bardziej szczegółowo

Wizyta poselska w Zespole Szkół Specjalnych im. Unii Europejskiej w Chełmży

Wizyta poselska w Zespole Szkół Specjalnych im. Unii Europejskiej w Chełmży 4.04.2013 Przebywając w Chełmży, poseł J. Zemke wraz ze swoimi asystentami i stażystami, spotkał się z gronem nauczycielskim Zespołu Szkół Specjalnych im. Unii Europejskiej, po czym rozmawiał z młodzieżą.

Bardziej szczegółowo

Rodzina najlepsza inwestycja wspierana z EFS. Rzeszów, 25 czerwca 2014 r.

Rodzina najlepsza inwestycja wspierana z EFS. Rzeszów, 25 czerwca 2014 r. Rodzina najlepsza inwestycja wspierana z EFS Rzeszów, 25 czerwca 2014 r. PO KL wspiera podkarpacką rodzinę Na przestrzeni lat 2007-2013 w ramach Programu Kapitał Ludzki realizowane były m.in. takie formy

Bardziej szczegółowo

MIEJSKI PROGRAM NA RZECZ WSPIERANIA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH

MIEJSKI PROGRAM NA RZECZ WSPIERANIA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH MIEJSKI PROGRAM NA RZECZ WSPIERANIA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W MIEŚCIE LESZNIE OPIS PROBLEMU Niepełnosprawność, zgodnie z treścią ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz o zatrudnianiu osób niepełnosprawnych,

Bardziej szczegółowo

Warszawskie Forum Inicjatyw na rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną. Seminarium - Bezpieczna przyszłość

Warszawskie Forum Inicjatyw na rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną. Seminarium - Bezpieczna przyszłość Warszawskie Forum Inicjatyw na rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną Seminarium - Bezpieczna przyszłość Warszawskie Forum Inicjatyw na rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną (Forum) powstało

Bardziej szczegółowo

DOTACJE UDZIELANE W 2016 ROKU Z BUDŻETU DLA JEDNOSTEK SEKTORA FINANSÓW PUBLICZNYCH I DLA JEDNOSTEK SPOZA SEKTORA FINANSÓW PUBLICZNYCH w złotych

DOTACJE UDZIELANE W 2016 ROKU Z BUDŻETU DLA JEDNOSTEK SEKTORA FINANSÓW PUBLICZNYCH I DLA JEDNOSTEK SPOZA SEKTORA FINANSÓW PUBLICZNYCH w złotych Załącznik Nr 9 do Uchwały Budżetowej Miasta Płocka na rok 2016 Nr...Rady Miasta Płocka z dnia... Roku Lp. DOTACJE UDZIELANE W 2016 ROKU Z BUDŻETU DLA JEDNOSTEK SEKTORA FINANSÓW PUBLICZNYCH I DLA JEDNOSTEK

Bardziej szczegółowo

PROJEKT GMINY SŁOPNICE

PROJEKT GMINY SŁOPNICE PROJEKT GMINY SŁOPNICE Europa dla Obywateli, Działanie 1 - Aktywni obywatele dla Europy, Działanie 1.1 Spotkanie mieszkańców miast partnerskich, tytuł projektu "Upowszechnianie idei Zjednoczonej Europy"

Bardziej szczegółowo

Sprawozdanie merytoryczne

Sprawozdanie merytoryczne Sprawozdanie merytoryczne Zabrzańskiego Towarzystwa Rodziców, Opiekunów i Przyjaciół Dzieci Specjalnej Troski z działalności w 2010 r. Sprawozdanie merytoryczne 2010 r. Zabrzańskie Towarzystwo Rodziców,

Bardziej szczegółowo

Uchwała Nr VI/38/07 Rady Powiatu w Mogilnie z dnia 30 marca 2007 r.

Uchwała Nr VI/38/07 Rady Powiatu w Mogilnie z dnia 30 marca 2007 r. Uchwała Nr VI/38/07 Rady Powiatu w Mogilnie z dnia 30 marca 2007 r. w sprawie przyjęcia lokalnego programu pomocy społecznej Powiatu Mogileńskiego na rok 2007 Na podstawie art. 112 ust. 13 ustawy z dnia

Bardziej szczegółowo

Liczba punktów uzyskanych w postępowaniu konkursowym Zadanie pn. Prowadzenie rehabilitacji osób niepełnosprawnych w różnych typach placówek

Liczba punktów uzyskanych w postępowaniu konkursowym Zadanie pn. Prowadzenie rehabilitacji osób niepełnosprawnych w różnych typach placówek Załącznik Nr do uchwały Nr /07 Zarządu Województwa Wielkopolskiego z dnia 0 sierpnia 07 r. Wykaz podmiotów niezakwalifikowanych do przyznania dotacji na realizację zadań z zakresu rehabilitacji zawodowej

Bardziej szczegółowo

Program współpracy Powiatu Konińskiego z organizacjami pozarządowymi w roku 2006

Program współpracy Powiatu Konińskiego z organizacjami pozarządowymi w roku 2006 Załącznik do uchwały Nr XXXIII/182/05 Rady Powiatu Konińskiego z dnia 15 listopada 2005 r. w sprawie programu współpracy z organizacjami pozarządowymi Program współpracy Powiatu Konińskiego z organizacjami

Bardziej szczegółowo

N O W Y S Ą C Z K R Y N I C A - Z D R Ó J 5-8 W R Z E Ś N I A R.

N O W Y S Ą C Z K R Y N I C A - Z D R Ó J 5-8 W R Z E Ś N I A R. Stanowisko X Forum III Wieku Konferencji w ramach XXVIII Forum Ekonomicznego w Krynicy Zdroju i Nowym Sączu 7 września 2018 r. w sprawie dostosowania organizacji i struktury administracji publicznej -

Bardziej szczegółowo

Całkowity koszt zadania w zł. Wnioskowana kwota dotacji w zł

Całkowity koszt zadania w zł. Wnioskowana kwota dotacji w zł Lp. Nazwa podmiotu Nazwa zadania Całkowity koszt zadania w zł Wnioskowana kwota dotacji w zł Liczba uzyskanych punktów (min. 18) Załącznik nr 2 do Uchwały Nr 56/563/2015 Zarządu Województwa Podlaskiego

Bardziej szczegółowo

Harmonogram realizacji zadań programu do celu operacyjnego I: PROFILAKTYKA I OŚWIATA ZDROWOTNA

Harmonogram realizacji zadań programu do celu operacyjnego I: PROFILAKTYKA I OŚWIATA ZDROWOTNA Harmonogram realizacji zadań programu do celu operacyjnego I: PROFILAKTYKA I OŚWIATA ZDROWOTNA ZADANIA SPOSÓB REALIZACJI ZADAŃ WYKONAWCY 1. Inicjowanie działań w zakresie promowania zdrowego stylu życia.

Bardziej szczegółowo

Program współpracy Powiatu Konińskiego z organizacjami pozarządowymi na rok 2008

Program współpracy Powiatu Konińskiego z organizacjami pozarządowymi na rok 2008 Załącznik do uchwały Nr XIII/62/07 Rady Powiatu Konińskiego z dnia 22 listopada 2007 r. Program współpracy Powiatu Konińskiego z organizacjami pozarządowymi na rok 2008 Wstęp Priorytetem Powiatu Konińskiego,

Bardziej szczegółowo

O międzyszkolnym projekcie artystycznym współfinansowanym ze środków Ministerstwa Edukacji Narodowej w ramach zadania ŻyjMy z Pasją.

O międzyszkolnym projekcie artystycznym współfinansowanym ze środków Ministerstwa Edukacji Narodowej w ramach zadania ŻyjMy z Pasją. NASZ NOWY PROJEKT O międzyszkolnym projekcie artystycznym współfinansowanym ze środków Ministerstwa Edukacji Narodowej w ramach zadania ŻyjMy z Pasją. Projekt zainicjowany przez Zespół Szkół Społecznych

Bardziej szczegółowo

powiatowe centrum pomocy rodzinie powiatowy urząd pracy zespół ds. orzekania o niepełnosprawności warsztat terapii zajęciowej placówki edukacyjne

powiatowe centrum pomocy rodzinie powiatowy urząd pracy zespół ds. orzekania o niepełnosprawności warsztat terapii zajęciowej placówki edukacyjne powiatowe centrum pomocy rodzinie Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Sieradzu Plac Wojewódzki 3 tel. 43 827-18-07 fax 43 822-43-77 e-mail: pcpr.sieradz@gmail.com strona internetowa: www.pcprsieradz.pl

Bardziej szczegółowo

NOWY MODEL PCPR W MYŚLIBORZU. Projekt realizowany przez PCPR w Myśliborzu w partnerstwie z ZaFOS w Szczecinie

NOWY MODEL PCPR W MYŚLIBORZU. Projekt realizowany przez PCPR w Myśliborzu w partnerstwie z ZaFOS w Szczecinie NOWY MODEL PCPR W MYŚLIBORZU Projekt realizowany przez PCPR w Myśliborzu w partnerstwie z ZaFOS w Szczecinie Pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom

Bardziej szczegółowo

Zarządzenie Nr 706/13 Prezydenta Miasta Gdańska z dnia 6 czerwca 2013 r.

Zarządzenie Nr 706/13 Prezydenta Miasta Gdańska z dnia 6 czerwca 2013 r. Zarządzenie Nr 706/13 Prezydenta Miasta Gdańska z dnia 6 czerwca 2013 r. w sprawie rozstrzygnięcia otwartego konkursu ofert na realizację w roku 2013 zadań z zakresu rehabilitacji społecznej osób. Na podstawie

Bardziej szczegółowo

pl. Opatrzności Bożej Bielsko-Biała bcp.or g.pl tel

pl. Opatrzności Bożej Bielsko-Biała  bcp.or g.pl tel Projekt Ośrodek Wsparcia Ekonomii Społecznej subregionu południowego (OWES) jest inicjatywą: - Stowarzyszenia Bielskie Centrum Przedsiębiorczości w Bielsku-Białej lider projektu - Bielskiego Stowarzyszenia

Bardziej szczegółowo

Zespół ds. aktywizacji społecznej i zawodowej wnioski i postulaty:

Zespół ds. aktywizacji społecznej i zawodowej wnioski i postulaty: Zespół ds. aktywizacji społecznej i zawodowej wnioski i postulaty: Grupa pierwsza postulaty związane z obecnie funkcjonującym systemem, w tym postulaty, których realizacja wymaga korekty systemu konieczna

Bardziej szczegółowo

4) Beneficjent wykorzystuje do realizacji usług aktywnej integracji następujące narzędzia:

4) Beneficjent wykorzystuje do realizacji usług aktywnej integracji następujące narzędzia: Załącznik nr 9 Szczegółowe obowiązki Beneficjenta wynikające z realizacji projektu w ramach Poddziałania 9.1.6 Programy aktywnej integracji osób i grup zagrożonych wykluczeniem społecznym tryb pozakonkursowy

Bardziej szczegółowo

SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI PROGRAMU BEZPIECZNA SZKOŁA I SEMESTR ROK SZKOLNY 2013/2014

SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI PROGRAMU BEZPIECZNA SZKOŁA I SEMESTR ROK SZKOLNY 2013/2014 SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI PROGRAMU BEZPIECZNA SZKOŁA I SEMESTR ROK SZKOLNY 2013/2014 NAJWAŻNIEJSZE ZADANIA ZESPOŁU: -dbamy o bezpieczeczne zachowania uczniów. -dbamy o bezpieczne otoczenie. -przeciwdziałamy

Bardziej szczegółowo

ZARZĄDZENIE Nr WSO /2010 BURMISTRZA MIASTA i GMINY SWARZĘDZ z dnia 10 lutego 2010 r.

ZARZĄDZENIE Nr WSO /2010 BURMISTRZA MIASTA i GMINY SWARZĘDZ z dnia 10 lutego 2010 r. ZARZĄDZENIE Nr WSO.0151-0010/2010 BURMISTRZA MIASTA i GMINY SWARZĘDZ z dnia 10 lutego 2010 r. w sprawie: dokonania wyboru ofert złożonych w otwartym konkursie ofert na wsparcie realizacji zadań publicznych

Bardziej szczegółowo

A N K I E T A OSOBY NIEPEŁNOSPRAWNE DOROŚLI

A N K I E T A OSOBY NIEPEŁNOSPRAWNE DOROŚLI A N K I E T A OSOBY NIEPEŁNOSPRAWNE DOROŚLI Niniejsza ankieta jest adresowana do wszystkich osób niepełnosprawnych i ich rodzin. Celem ankiety jest pozyskanie informacji o sytuacji życiowej osób o orzeczonej

Bardziej szczegółowo

ANKIETA REKRUTACYJNA

ANKIETA REKRUTACYJNA Załącznik nr 2 do Regulaminu określającego zasady rekrutacji i realizacji wsparcia w projekcie pn. RAZEM MOŻEMY WIĘCEJ rozwój usług społecznych w gminie Sztum współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej

Bardziej szczegółowo

EWIDENCJA STOWARZYSZEŃ ZWYKŁYCH (obowiązuje od 20 maja 2016 r.)

EWIDENCJA STOWARZYSZEŃ ZWYKŁYCH (obowiązuje od 20 maja 2016 r.) EWIDENCJA STOWARZYSZEŃ ZWYKŁYCH (obowiązuje od 20 maja 2016 r.) Numer kolejny w ewiden cji Nazwa zwykłego Daty wpisów do ewidencji 1) 1. Cel/cele działania zwykłego 2) 2. Teren działania zwykłego 3) 3.

Bardziej szczegółowo

Urząd Gminy Brodnica 63-112 Brodnica, Brodnica 41 województwo: wielkopolskie, powiat: Śrem tel. +48 61 2823527, fax +48 61 2823558 e-mail: ug@brodnica.net.pl, http: www.brodnica.net.pl NIP: 785-12-94-531,

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR IV/28/2014 RADY GMINY MIELEC z dnia 30 grudnia 2014 r.

UCHWAŁA NR IV/28/2014 RADY GMINY MIELEC z dnia 30 grudnia 2014 r. UCHWAŁA NR IV/28/2014 RADY GMINY MIELEC z dnia 30 grudnia 2014 r. w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Gminie Mielec na 2015 rok. Na podstawie art.

Bardziej szczegółowo

Harmonogram realizacji zadań programu do celu operacyjnego I: PROFILAKTYKA I OŚWIATA ZDROWOTNA

Harmonogram realizacji zadań programu do celu operacyjnego I: PROFILAKTYKA I OŚWIATA ZDROWOTNA Harmonogram realizacji zadań programu do celu operacyjnego I: PROFILAKTYKA I OŚWIATA ZDROWOTNA ZADANIA SPOSÓB REALIZACJI ZADAŃ WYKONAWCY 1. Inicjowanie działań w zakresie promowania zdrowego stylu życia.

Bardziej szczegółowo

PROGRAM WSPÓŁPRACY GMINY GNIEZNO Z ORGANIZACJAMI POZARZĄDOWYMI ORAZ PODMIOTAMI WYMIENIONYMI W ART.3 UST.3 USTAWY Z DNIA 24 KWIETNIA 2003R.

PROGRAM WSPÓŁPRACY GMINY GNIEZNO Z ORGANIZACJAMI POZARZĄDOWYMI ORAZ PODMIOTAMI WYMIENIONYMI W ART.3 UST.3 USTAWY Z DNIA 24 KWIETNIA 2003R. Załącznik Nr 1 do Uchwały Nr XIX/113/2011 Rady Gminy Gniezno z dnia 30.11.2011r. PROGRAM WSPÓŁPRACY GMINY GNIEZNO Z ORGANIZACJAMI POZARZĄDOWYMI ORAZ PODMIOTAMI WYMIENIONYMI W ART.3 UST.3 USTAWY Z DNIA

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR XVI/270/15 RADY MIASTA KATOWICE. z dnia 16 września 2015 r.

UCHWAŁA NR XVI/270/15 RADY MIASTA KATOWICE. z dnia 16 września 2015 r. UCHWAŁA NR XVI/270/15 RADY MIASTA KATOWICE z dnia 16 września 2015 r. w sprawie przyjęcia sprawozdania z realizacji w 2015 roku programu Giszowieckie Centrum Aktywności Lokalnej Na podstawie art. 18 ust.

Bardziej szczegółowo

Miejski Program Przeciwdziałania Narkomanii na 2012 rok

Miejski Program Przeciwdziałania Narkomanii na 2012 rok Rada Miejska Iławy Miejski Program Przeciwdziałania Narkomanii na 2012 rok Urząd Miasta w Iławie Ośrodek Psychoedukacji, Profilaktyki Uzależnień i Pomocy Rodzinie w Iławie Miejski Program Przeciwdziałania

Bardziej szczegółowo

DZIAŁ IV. CELE STRATEGICZNE I OPERACYJNE

DZIAŁ IV. CELE STRATEGICZNE I OPERACYJNE UCHWAŁA NR./08 RADY GMINY PIĄTNICA z dnia.. zmieniająca uchwałę w sprawie uchwalenia Gminnej Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych na lata 2007-20015 Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt.15 ustawy z

Bardziej szczegółowo

Razem, Godnie i Szczęśliwie - Małopolskie Dni Osób Niepełnosprawnych Powiat Olkuski Powiat Chrzanowski 2015

Razem, Godnie i Szczęśliwie - Małopolskie Dni Osób Niepełnosprawnych Powiat Olkuski Powiat Chrzanowski 2015 Razem, Godnie i Szczęśliwie - Małopolskie Dni Osób Niepełnosprawnych 2015 Projekt skierowany był do osób niepełnosprawnych i ich rodzin. Składał się z szeregu imprez integracyjnych organizowanych w powiatach

Bardziej szczegółowo

DOTACJE UDZIELANE W 2015 ROKU Z BUDŻETU DLA JEDNOSTEK SEKTORA FINANSÓW PUBLICZNYCH I DLA JEDNOSTEK SPOZA SEKTORA FINANSÓW PUBLICZNYCH

DOTACJE UDZIELANE W 2015 ROKU Z BUDŻETU DLA JEDNOSTEK SEKTORA FINANSÓW PUBLICZNYCH I DLA JEDNOSTEK SPOZA SEKTORA FINANSÓW PUBLICZNYCH Załącznik Nr 9 do Uchwały Budżetowej Miasta Płocka na rok 2015 Nr 40/IV/2015 Rady Miasta Płocka z dnia 27 stycznia 2015 roku DOTACJE UDZIELANE W 2015 ROKU Z BUDŻETU DLA JEDNOSTEK SEKTORA FINANSÓW PUBLICZNYCH

Bardziej szczegółowo

A N K I E T A OSOBY NIEPEŁNOSPRAWNE DZIECI I MŁODZIEŻ DO 18 ROKU ŻYCIA

A N K I E T A OSOBY NIEPEŁNOSPRAWNE DZIECI I MŁODZIEŻ DO 18 ROKU ŻYCIA A N K I E T A OSOBY NIEPEŁNOSPRAWNE DZIECI I MŁODZIEŻ DO 18 ROKU ŻYCIA Niniejsza ankieta jest adresowana do wszystkich osób niepełnosprawnych i ich rodzin. Celem ankiety jest pozyskanie informacji o sytuacji

Bardziej szczegółowo

Program działalności. Środowiskowego Domu Samopomocy

Program działalności. Środowiskowego Domu Samopomocy pieczątka śds Program działalności Środowiskowego Domu Samopomocy Nazwa jednostki: Środowiskowy Dom Samopomocy w Wolbromiu Dane adresowe: ul. Skalska 20, 32-340 Wolbrom Tel.: 32 6464568 E-mail: sdswolbrom@vp.pl

Bardziej szczegółowo

DOTACJE UDZIELANE W 2013 ROKU Z BUDŻETU DLA JEDNOSTEK SEKTORA FINANSÓW PUBLICZNYCH I DLA JEDNOSTEK SPOZA SEKTORA FINANSÓW PUBLICZNYCH

DOTACJE UDZIELANE W 2013 ROKU Z BUDŻETU DLA JEDNOSTEK SEKTORA FINANSÓW PUBLICZNYCH I DLA JEDNOSTEK SPOZA SEKTORA FINANSÓW PUBLICZNYCH Załącznik Nr 9 do Uchwały Budżetowej Miasta Płocka na rok 2013 Nr... Rady Miasta Płocka z dnia... roku DOTACJE UDZIELANE W 2013 ROKU Z BUDŻETU DLA JEDNOSTEK SEKTORA FINANSÓW PUBLICZNYCH I DLA JEDNOSTEK

Bardziej szczegółowo

Oferta usług eksperckich. Maj 2017

Oferta usług eksperckich. Maj 2017 Oferta usług eksperckich Maj 2017 Agenda Szukasz partnera do realizacji działań społecznych? Potrzebujesz inspiracji, aby zaangażować pracowników do wolontariatu? Nie wiesz, jak odpowiedzieć na liczne

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ 1) z dnia 2017 r.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ 1) z dnia 2017 r. Projekt z dnia 13 czerwca 2017 r. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ 1) z dnia 2017 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych,

Bardziej szczegółowo

Aktywność zawodowa drogą do samodzielności osób niepełnosprawnych Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych Stopnie niepełnosprawności

Bardziej szczegółowo

Informacja Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Pile. z zakresu rehabilitacji społecznej za 2014 rok

Informacja Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Pile. z zakresu rehabilitacji społecznej za 2014 rok Informacja Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Pile z zakresu rehabilitacji społecznej za 2014 rok Piła, styczeń 2015 rok Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Pile realizuje zadania z zakresu rehabilitacji

Bardziej szczegółowo

INFORMACJA Z WYKORZYSTANIA ŚRODKÓW PAŃSTWOWEGO FUNDUSZU REHABILITACJI OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH ZA 2013 ROK

INFORMACJA Z WYKORZYSTANIA ŚRODKÓW PAŃSTWOWEGO FUNDUSZU REHABILITACJI OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH ZA 2013 ROK INFORMACJA Z WYKORZYSTANIA ŚRODKÓW PAŃSTWOWEGO FUNDUSZU REHABILITACJI OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH ZA 2013 ROK W roku 2013 Miasto Chełm na sfinansowanie zadań przewidzianych ustawą o rehabilitacji zawodowej

Bardziej szczegółowo

PLAN WSPÓŁPRACY ZE ŚRODOWISKIEM LOKALNYM PRZEDSZKOLA NR 125 POD ZŁOTYM PROMYKIEM

PLAN WSPÓŁPRACY ZE ŚRODOWISKIEM LOKALNYM PRZEDSZKOLA NR 125 POD ZŁOTYM PROMYKIEM PLAN WSPÓŁPRACY ZE ŚRODOWISKIEM LOKALNYM PRZEDSZKOLA NR 125 POD ZŁOTYM PROMYKIEM Warszawa, ul. Suwalska 15 Rok szkolny 2016/2017 Partnerska, właściwie zorganizowana współpraca ze środowiskiem lokalnym,

Bardziej szczegółowo

PROGRAM WSPÓŁPRACY MIASTA KATOWICE Z ORGANIZACJAMI POZARZĄDOWYMI NA 2007 ROK

PROGRAM WSPÓŁPRACY MIASTA KATOWICE Z ORGANIZACJAMI POZARZĄDOWYMI NA 2007 ROK Załącznik do uchwały nr LXVII/1626/06 Rady Miasta Katowice z dnia 26 października 2006r. PROGRAM WSPÓŁPRACY MIASTA KATOWICE Z ORGANIZACJAMI POZARZĄDOWYMI NA 2007 ROK 1 Rozdział I Postanowienia ogólne 1

Bardziej szczegółowo

PERSPEKTYWY NA LEPSZE JUTRO

PERSPEKTYWY NA LEPSZE JUTRO PERSPEKTYWY NA LEPSZE JUTRO to program opracowany przez doradców zawodowych mający na celu aktywizację osób bezrobotnych i poszukujących pracy z orzeczoną niepełnosprawnością. Z wieloletnich doświadczeń

Bardziej szczegółowo

PRELIMINARZ WYDATKÓW Z BUDŻETU POWIATU POZNAŃSKIEGO W 2018 ROKU. Pomoc społeczna

PRELIMINARZ WYDATKÓW Z BUDŻETU POWIATU POZNAŃSKIEGO W 2018 ROKU. Pomoc społeczna PRELIMINARZ WYDATKÓW Z BUDŻETU POWIATU POZNAŃSKIEGO W 2018 ROKU Lp. Nazwa podmiotu i dokładny adres Tytuł zadania Pomoc społeczna Wnioskowana ofertą kwota dotacji (brutto w zł) Średnia punktów przyznana

Bardziej szczegółowo

PROJEKT KROK W DOROSŁOŚĆ

PROJEKT KROK W DOROSŁOŚĆ KROK W DOROSŁOŚĆ PROJEKT REALIZOWANY PRZEZ POWIAT KWIDZYŃSKI, POPRZEZ POWIATOWE CENTRUM POMOCY RODZINIE W KWIDZYNIE, WSPÓŁFINANSOWANY ZE ŚRODKÓW UNII EUROPEJSKIEJ, W RAMACH EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOŁECZNEGO.

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 24 sierpnia 2017 r. Poz. 1578

Warszawa, dnia 24 sierpnia 2017 r. Poz. 1578 Warszawa, dnia 24 sierpnia 2017 r. Poz. 1578 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ 1) z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży

Bardziej szczegółowo

Częstochowa Niepełnosprawnym Program Działań Na Rzecz Osób z Niepełnosprawnością na lata 2014-2020

Częstochowa Niepełnosprawnym Program Działań Na Rzecz Osób z Niepełnosprawnością na lata 2014-2020 Program Działań Na Rzecz Osób z Niepełnosprawnością na lata 2014-2020. Program wytycza cele i określa kierunki działań podejmowanych na rzecz osób z niepełnosprawnością na terenie naszego miasta. Działania

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR... RADY MIASTA KATOWICE. z dnia... r.

UCHWAŁA NR... RADY MIASTA KATOWICE. z dnia... r. Projekt UCHWAŁA NR... RADY MIASTA KATOWICE z dnia...... r. w sprawie przyjęcia sprawozdania z realizacji w 2015 roku programu Giszowieckie Centrum Aktywności Lokalnej Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15

Bardziej szczegółowo

Projekt Informacyjno-Promocyjny Młodzi Kreatywni GALA MŁODZI KREATYWNI PODSUMOWANIE II EDYCJI PROJEKTU. Częstochowa, 25 maja 2015 r.

Projekt Informacyjno-Promocyjny Młodzi Kreatywni GALA MŁODZI KREATYWNI PODSUMOWANIE II EDYCJI PROJEKTU. Częstochowa, 25 maja 2015 r. Projekt Informacyjno-Promocyjny Młodzi Kreatywni GALA MŁODZI KREATYWNI PODSUMOWANIE II EDYCJI PROJEKTU Częstochowa, 25 maja 2015 r. Organizator Projektu Urząd Miasta Częstochowy: Wydział Polityki Społecznej

Bardziej szczegółowo