70 FAKTÓW Z ŻYCIA WOJCIECHA KĘTRZYŃSKIEGO. Julia Fostacz Emilia Mroczyńska Alicja Raszkiewicz

Transkrypt

1 70 FAKTÓW Z ŻYCIA WOJCIECHA KĘTRZYŃSKIEGO Julia Fostacz Emilia Mroczyńska Alicja Raszkiewicz

2 FAKT 1 FAKT 2 Urodził się w Giżycku, 11 lipca 1838 r. Urodził się jako Adalbert von Winkler

3 FAKT 3 FAKT 4 Wywodził się ze szlacheckiej rodziny kaszubskiej herbu Cietrzew. W latach uczęszczał do progimnazjum w Giżycku.

4 FAKT 5 FAKT 6 Od 1855 uczył się w Gimnazjum w Kętrzynie. W 1856 r. otrzymał list od siostry, z którego dowiedział się o polskim pochodzeniu.

5 FAKT 7 FAKT 8 W 1859 zdał egzamin maturalny. 13 października 1859 r. rozpoczął studia historyczne na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Albertyna w Królewcu.

6 FAKT 9 FAKT 10 W 1861 przeprowadził urzędową zmianę imienia i nazwiska na Wojciech Kętrzyński. Brał udział w powstaniu styczniowym przewożąc tajne dokumenty i broń.

7 FAKT 11 FAKT września 1863 został aresztowany we wsi Jaroty za pomoc w organizowaniu broni na powstanie styczniowe. Został uwięziony w Górnej Bramie w Olsztynie, a później przeniesiono go do twierdzy kłodzkiej.

8 FAKT 13 FAKT 14 Podczas pobytu w więzienu przetłumaczył na łacinę swoją dysertację doktorską......oraz poemat Wincentego Pola na niemiecki.

9 FAKT 15 FAKT kwietnia 1866 r. wyszedł z twierdzy kłodzkiej. Uczęszczał na uniwersytet w Królewcu.

10 FAKT 17 FAKT 18 Opublikował w "Gazecie Poznańskiej" pracę "O Mazurach". W latach znalazł zatrudnienie jako bibliotekarz u J.K. Działyńskiego w Kórniku.

11 FAKT 19 FAKT 20 Był uczniem wybitnego znawcy średniowiecza, Wilhelma Giesebrechta. Interesował się średniowiecznymi stosunkami polsko-niemieckimi, dziejami Zakonu Krzyżackiego i historią praojczyzny Słowian.

12 FAKT 21 FAKT 22 W 1882 roku opublikował dzieło "O ludności polskiej w Prusiech niegdyś krzyżackich" Od 1873r. zaczął pracować w Zakładzie im. Ossolińskich we Lwowie jako sekretarz naukowy

13 FAKT 23 FAKT 24 W 1874 roku został kustoszem Zakładu im. Ossolińskich we Lwowie a od 1 listopada 1876 roku jego dyrektorem

14 FAKT 26 FAKT 25 Dzięki staraniom Kętrzyńskiego Ossolineum uzyskało prawo do wydawania podręczników szkolnych. W 1903r. opublikował O powołaniu Krzyżaków przez księcia Konrada

15 FAKT 27 FAKT 28 Kętrzyński tłumaczył na niemiecki wiersze Mickiewicza, Ujejskiego i Pola. Współpracował z Oskarem Kolbergiem. Przekazał mu zbiór pieśni mazurskich, uzupełniając zbiory Gustawa Gizewiusza.

16 FAKT 29 FAKT 30 Część rodziny Kętrzyńskiego osiedliła się w Warszawie, a niektórzy z niej wyemigrowali do Kanady. Pamięć Wojciecha Kętrzyńskiego uczczono nadając w 1946 mazurskiemu miastu Rastembork nazwę Kętrzyn.

17 FAKT 31 FAKT 32 Henryk Sienkiewicz pisząc Potop korzystał z wiedzy Kętrzyńskiego. W 1886 r. wydał tomik Ze śpiewnika pewnego zniemczonego

18 FAKT 33 FAKT 34 Zbiorek w 1886 roku we Lwowie został prawie w całym nakładzie wykupiony i zniszczony przez zaborczą policję austriacką a po kolejnym wydaniu, w 1938r. wydanie zniszczyli z kolei hitlerowscy okupanci.

19 FAKT 35 FAKT 36 Mówi się, że Kętrzyński wrócił Mazury Polsce, a Polskę Mazurom. Wojciecha Kętrzyńskiego nazwano rewindykatorem polskości Mazur.

20 FAKT 37 FAKT 38 Założył tajne Towarzystwo Mazurskiej Inteligencji Ludowej Wspierał materialnie Gazetę Lecką i Mazura

21 FAKT 39 FAKT sierpnia 1875r. w Kościerzynie zawarł związek małżeński z Wincentyną Klińską W 1881r. założył Komitet Niesienia Pomocy Mazurom.

22 FAKT 41 FAKT 42 Z małżeństwa z Wincentą miał syna Stanisława Kętrzyńskiego. Jego wnuk nazywa się tak samo jak on Wojciech Kętrzyński.

23 FAKT 43 FAKT 44 Swój pierwszy wiersz napisał w wieku 7 lat. W Poczdamie stworzył kilkadziesiąt wierszy, które później spalił oceniając je jako dziecinne.

24 FAKT 45 FAKT 46 Podróżował po miastach i wsiach Pomorza i odnajdywał dokumenty i archiwa od dawna uważane za bezpowrotne zaginione. W lutym 1869 r. Towarzystwo Historyczno-Literackie w Paryżu powołało go na członka.

25 FAKT 47 FAKT 48 W swych ostatnich latach Kętrzyński chorował na serce Wojciech Kętrzyński zmarł 15 stycznia 1918 roku we Lwowie, nie doczekawszy odzyskania przez Polskę niepodległości.

26 FAKT 49 FAKT 50 Został pochowany na cmentarzu Łyczakowskim, niedaleko grobu Marii Konopnickiej. W czasie okupacji Lwowa, Sowieci bezczeszcząc cmentarz Łyczakowski, zniszczyli doszczętnie mogiłę Kętrzyńskiego

27 FAKT 51 FAKT52 Nazwiskiem jego nazwano wiele ulic osiedle w Olsztynie, a także wiele szkół oraz innych instytucji. Sejmik Województwa Warmińsko- Mazurskiego ustanowił rok 2008 Rokiem Wojciecha Kętrzyńskiego na Warmii i Mazurach.

28 FAKT 53 FAKT 54 Najbardziej głośne stały się jego "Szkice Prus Wschodnich", będące jakby kontynuacją wydrukowanej w 1872 r. broszury "O Mazurach", w której zwracał się o pomoc dla wynaradawianych Mazurów. Jego rozprawy naukowe dały nieomylne świadectwo naszych praw do Pomorza, Prus Zachodnich i Wschodnich, do Królewca.

29 FAKT 55 FAKT 56 Wojciech Kętrzyński cieszył się z sukcesów syna, który zdobył wysoką pozycję w społeczeństwie polskim i uzyskał katedrę uniwersytecką, której staremu Kętrzyńskiemu dać nie chciano. Ossolineum Z działalności społecznej i politycznej wycofał się na starość zupełnie. W pamięci współpracowników i uczniów pozostał tylko jako dyrektor, jako Bóg-Ojciec Ossolineum, jak go nazywano.

30 FAKT 57 FAKT 58 Ksiądz Fijałek, z którym ściśle współpracował na polu naukowym zachęcał go do przejścia na katolicyzm. Te "jak on określał" polowanie na duszę długo były bezskuteczne. Masz jeszcze ksiądz czas "żartował" ja jeszcze nie umieram. Pod koniec 1917 roku pośliznął się na gołoledzi ulicznej i złamał nogę w biodrze. Liczył już wówczas prawie osiemdziesiąt lat. Wówczas zgodził się na zmianę wyznania.

31 FAKT 59 FAKT 60 Przez pierwsze lata studenckie towarzyszyła Kętrzyńskiemu bieda, często głodował i był bez pieniędzy. Pomoc przyjaciół i profesorów pozwoliła mu przebrnąć przez trudny okres. Później otrzymał mieszkanie i płatne korepetycje u kupca, który serdecznie zaopiekował się młodzieńcem.

32 FAKT 61 FAKT 62 Długoletnią pracą dobił się Kętrzyński zupełnej niezależności materialnej, a nawet pewnego dorobku. Wycofał się też na starość całkiem z życia towarzyskiego.

33 FAKT 63 FAKT 64 Na grobie Wojciecha Kętrzyńskiego na cmentarzu Łyczakowskim umieszczona została pamiątkowa tablica podkreślająca jego zasługi dla narodu polskiego. Wielki syn Narodu Polskiego. Pracą całego życia przybliżył zespolenie Mazur i Warmii z Macierzą. Społeczeństwo województwa olsztyńskiego.

34 FAKT 65 FAKT 66 Szczególnie pociągały go nauki humanistyczne Wiara w siły mas ludowych stała się poetyckim credo młodego Adalberta Winklera

35 FAKT 67 FAKT 68 W 1866 obronił doktorat. W książce "Nazwy miejscowe polskie Prus Zachodnich, Wschodnich i Pomorza wraz z ich przezwiskami niemieckimi" udowodnił zniemczenie bardzo wielu pierwotnych polskich nazw i przywrócił ich dawne brzmienie.

36 FAKT 69 FAKT 70 Można go nazwać rewolucjonistą, ponieważ każde jego działanie nastawione było na wezwanie do walki z zaborcą. Podczas jednej z akcji zniszczył rosyjski słup graniczny, dając w ten sposób upust swoim patriotycznym uczuciom.