Standardy kształcenia dla kierunku studiów: Kierunek Lekarsko-dentystyczny JEDNOLITE STUDIA MAGISTERSKIE

Transkrypt

1 Załącznik nr 55 Standardy kształcenia dla kierunku studiów: Kierunek Lekarsko-dentystyczny JEDNOLITE STUDIA MAGISTERSKIE I. WYMAGANIA OGÓLNE Jednolite studia magisterskie trwają nie krócej niŝ 10 semestrów. Liczba godzin zajęć nie powinna być mniejsza niŝ Liczba punktów ECTS (European Credit Transfer System) nie powinna być mniejsza niŝ 300. II. KWALIFIKACJE ABSOLWENTA Absolwenci posiadają podstawową wiedzę z zakresu medycyny oraz nauk przyrodniczych i zaawansowaną wiedzę z zakresu stomatologii. Są przygotowani do: prowadzenia profesjonalnej opieki dentystycznej; planowania, wdraŝania i oceny postępowania profilaktycznego i leczniczego w zakresie promocji zdrowia i edukacji prozdrowotnej; postępowania klinicznego opartego na wiedzy i respektującego zasady humanitaryzmu; prowadzenia badań oraz upowszechniania ich wyników; zarządzania oraz kontynuowania edukacji na studiach trzeciego stopnia (doktoranckich). Absolwenci znają język obcy na poziomie biegłości B2 Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego Rady Europy oraz posiadają umiejętności posługiwania się językiem specjalistycznym z zakresu stomatologii. Absolwenci są przygotowani do: pracy w publicznych i niepublicznych zakładach opieki zdrowotnej; pracy w instytucjach badawczych i ośrodkach badawczo-rozwojowych; pracy w instytucjach zajmujących się poradnictwem i upowszechnianiem wiedzy z zakresu edukacji prozdrowotnej oraz prowadzenia praktyki lekarza dentysty po uzyskaniu odpowiednich uprawnień. Absolwenci posiadają umiejętności współpracy z ludźmi, kierowania zespołami, porozumiewania się z pacjentami i ich rodzinami oraz zarządzania placówkami słuŝby zdrowia. III. RAMOWE TREŚCI KSZTAŁCENIA III.1 GRUPY TREŚCI KSZTAŁCENIA, MINIMALNA LICZBA GODZIN ZAJĘĆ ZORGANIZOWANYCH ORAZ MINIMALNA LICZBA PUNKTÓW ECTS godziny ECTS A. GRUPA TREŚCI PODSTAWOWYCH B. GRUPA TREŚCI KIERUNKOWYCH Razem

2 III.2 SKŁADNIKI TREŚCI KSZTAŁCENIA W GRUPACH, MINIMALNA LICZBA GODZIN ZAJĘĆ ZORGANIZOWANYCH ORAZ MINIMALNA LICZBA PUNKTÓW ECTS godziny ECTS A. GRUPA TREŚCI PODSTAWOWYCH Treści kształcenia w zakresie: Chemii i biochemii Biofizyki Biologii Anatomii człowieka Histologii, cytologii i embriologii Fizjologii człowieka Mikrobiologii i immunologii Patomorfologii Patofizjologii Farmakologii Stomatologii społecznej Radiologii Chirurgii i onkologii Chorób wewnętrznych Pediatrii Chorób zakaźnych Otorynolaryngologii Dermatologii i wenerologii Neurologii Okulistyki Psychologii klinicznej Anestezjologii i reanimacji Pierwszej pomocy medycznej Medycyny katastrof i medycyny ratunkowej Fizjologii ciąŝy Fizjoterapii Medycyny sądowej Zdrowia publicznego 30 B. GRUPA TREŚCI KIERUNKOWYCH Treści kształcenia w zakresie: Stomatologii zachowawczej i endodoncji Periodontologii i chorób błon śluzowych Protetyki Ortodoncji Chirurgii stomatologicznej Chirurgii szczękowo-twarzowej i onkologii Patologii jamy ustnej Mikrobiologii jamy ustnej Stomatologii dziecięcej i profilaktyki stomatologicznej Nauczania przedklinicznego w stomatologii zachowawczej, endodoncji i periodontologii 105 2

3 11. Gerostomatologii Fizjologii narządu Ŝucia Radiologii stomatologicznej Farmakologii klinicznej Bezpieczeństwa pracy i ergonomii w stomatologii Materiałoznawstwa stomatologicznego 45 III.3 WYSZCZEGÓLNIENIE TREŚCI I EFEKTÓW KSZTAŁCENIA A. GRUPA TREŚCI PODSTAWOWYCH 1. Kształcenie w zakresie chemii i biochemii Treści kształcenia: Pierwiastki główne i śladowe. PodaŜ, wchłanianie i transport w ustroju. Właściwości i reaktywność jonów biologicznie i ekologicznie waŝnych. Elektrolity. Układy buforowe. Reakcje chemiczne w układach biologicznych. Budowa chemiczna materiałów i preparatów stosowanych w stomatologii. Reakcje zachodzące w procesie wiązania materiałów stomatologicznych. Biochemiczne podstawy integralności organizmu ludzkiego. Budowa i funkcja waŝniejszych związków chemicznych występujących w organizmie ludzkim. Białka struktura, właściwości, funkcje. Kwasy nukleinowe, struktura cząsteczek DNA, replikacje DNA jądrowego. Transkrypcje. Enzymy struktura, energetyka reakcji enzymatycznych, aktywność enzymów. Metabolizm węglowodanów, lipidów i aminokwasów. Przemiana wapnia. Hormony. Płyny ustrojowe z uwzględnieniem śliny. Efekty kształcenia umiejętności i kompetencje: opisu i interpretacji struktury chemicznej, reakcji i procesów biochemicznych zachodzących w organizmach Ŝywych; opisu budowy chemicznej i mechanizmów wiązania materiałów stomatologicznych; odniesienia zjawisk chemicznych do procesów zachodzących w jamie ustnej; opisu budowy i funkcji związków chemicznych: białek, kwasów nukleinowych, tłuszczów i węglowodanów występujących w organizmie ludzkim; określania reakcji biochemicznych warunkujących funkcje Ŝyciowe; analizowania procesów metabolicznych i enzymatycznych zachodzących w ustroju. 2. Kształcenie w zakresie biofizyki Treści kształcenia: Materia w stanie stałym. Elementy materiałoznawstwa stomatologicznego. Statyka i biomechanika. Mechanika narządu Ŝucia. Temperatura a wypełnienia stomatologiczne. Ogniwa galwaniczne w jamie ustnej, jonoforeza. Metody obrazowania komórek i tkanek, rentgenodiagnostyka. Ultradźwięki w stomatologii. Rezonans magnetyczny. Promieniowanie jonizujące w stomatologii. Dozymetria. Radiobiologia. Wykorzystanie źródeł światła w stomatologii. Fotometria. Światłowody. Zastosowanie laserów w stomatologii. ZagroŜenia w stomatologii. Zachowania obronne. Efekty kształcenia umiejętności i kompetencje: opisu i interpretacji zjawisk fizycznych występujących w narządzie Ŝucia; wykorzystywania procesów fizycznych w stomatologii; identyfikowania zagroŝeń, jakim podlega lekarz dentysta i personel pomocniczy w trakcie wykonywania pracy zawodowej; eliminowania zagroŝeń. 3. Kształcenie w zakresie biologii Treści kształcenia: Podstawowe pojęcia z zakresu biologii i ekologii. Elementy wiedzy o organizmie i środowisku. WspółzaleŜności między organizmami w ekosystemie. Interakcje w układzie pasoŝyt Ŝywiciel. Elementy wiedzy z zakresu genetyki człowieka. Kliniczne zastosowania genetyki. Efekty kształcenia umiejętności i kompetencje: wykorzystywania pojęć biologicznych i ekologicznych w kontekście człowiek środowisko Ŝycia; stosowania klinicznego wiedzy z zakresu genetyki. 3

4 4. Kształcenie w zakresie anatomii człowieka Treści kształcenia: Pojęcia orientacyjne w opisie budowy ciała ludzkiego. Zasady tworzenia polskich i łacińskich terminów anatomicznych. Układy narządów bierny i czynny układ ruchu, układ: krąŝenia (krwionośny i chłonny), oddechowy, pokarmowy, moczowo-płciowy i zmysłów. Elementy neuroanatomii. Szczegółowa anatomia opisowa i topograficzna głowy i szyi. Tętnice szczękowa i twarzowa przebieg, obszary unaczynienia, miejsca wyczuwania tętna. Zespolenia Ŝylne zewnątrz- i wewnątrz-czaszkowe znaczenie kliniczne. Unaczynienie i unerwienie zębów, anatomia znieczuleń przewodowych. Odpływ chłonki z głowy, węzły regionalne. Anatomia rentgenowska głowy ze szczególnym uwzględnieniem szczęki i Ŝuchwy. Efekty kształcenia umiejętności i kompetencje: opisu budowy poszczególnych układów i narządów organizmu ludzkiego, ze szczególnym uwzględnieniem anatomii głowy i szyi; posługiwania się polską i łacińską terminologią anatomiczną. 5. Kształcenie w zakresie histologii, cytologii i embriologii Treści kształcenia: Budowa ultrastrukturalna i podstawowe funkcje komórki eukariotycznej. Cykl komórkowy i proliferacje komórek. Budowa mikroskopowa tkanek i narządów ciała ludzkiego ze szczególnym uwzględnieniem histofizjologii zęba i jamy ustnej. Rozwój zarodka, zróŝnicowanie blastocytów, pochodzenie tkanki oraz rozwój głowy i szyi w szczególności tkanek jamy ustnej. Efekty kształcenia umiejętności i kompetencje: opisu i oceny budowy ultrastrukturalnej komórek; opisu budowy mikroskopowej tkanek i narządów; opisu pochodzenia i rozwoju tkanek narządu Ŝucia. 6. Kształcenie w zakresie fizjologii człowieka. Treści kształcenia: Elementy wiedzy z zakresu funkcji Ŝyciowych człowieka. Neurohormonalna regulacja procesów fizjologicznych. Funkcje wydzielnicze w szczególności krwi i śliny. Transport tlenu i dwutlenku węgla w organizmie. Równowaga kwasowo-zasadowa. śywienie i metabolizm. Wartości liczbowe podstawowych zmiennych fizjologicznych. Efekty kształcenia umiejętności i kompetencje: opisu procesów fizjologicznych (i mechanizmów regulujących te procesy) w organizmie człowieka; interpretacji wartości liczbowych podstawowych zmiennych fizjologicznych. 7. Kształcenie w zakresie mikrobiologii i immunologii Treści kształcenia: Klasyfikacja bakterii. Budowa i biologia komórki bakteryjnej. Mechanizmy chorobotwórcze bakterii i grzybów. Odporność na leki. Klasyfikacja i budowa wirusów. Chorobotwórczość wirusów. Szczepionki. Antygeny i przeciwciała. Układ odpornościowy. Komórki T ich podklasy i aktywacja. Interakcje komórkowe. Efekty kształcenia umiejętności i kompetencje: klasyfikacji bakterii, wirusów i grzybów z uwzględnieniem ich budowy i roli; określania chorobotwórczości; posługiwania się pojęciami z zakresu odporności organizmu. 8. Kształcenie w zakresie patomorfologii Treści kształcenia: Zapalenie i procesy naprawcze. Zakrzepy, zatory, odma, wstrząs. Nowotwory. Patologie układu naczyniowego. Wady rozwojowe, w tym w obrębie twarzoczaszki. Patologie układu: krwionośnego (krwi), pokarmowego, oddechowego, dokrewnego, kostnego i moczowego. Patologie mózgu i centralnego układu nerwowego łącznie z urazami, wylewami i guzami. Awitaminozy. Procesy patologiczne toczące się w obrębie części twarzowej czaszki, w szczególności narządu Ŝucia. Efekty kształcenia umiejętności i kompetencje: rozumienia procesów patologicznych występujących w poszczególnych układach organizmu, ze szczególnym uwzględnieniem patologii w obrębie twarzoczaszki. 4

5 9. Kształcenie w zakresie patofizjologii Treści kształcenia: Elementy patologii ogólnej. Pojęcie zdrowia i choroby. Mechanizmy kontrolujące utrzymanie homeostazy w zdrowiu i chorobie. Działanie podstawowych mechanizmów obronnych. Patogeneza ostrych załamań regulacji ustrojowych. Patomechanizm podstawowych chorób układu: krąŝenia, oddechowego, krwiotwórczego i moczowego. Patofizjologia wątroby. Choroby nowotworowe szczególnie w obrębie jamy ustnej. Efekty kształcenia umiejętności i kompetencje: rozpoznawania mechanizmów warunkujących prawidłowe funkcjonowanie organizmu i jego systemów obronnych; rozpoznawania patomechanizmów schorzeń układowych i nowotworowych. 10. Kształcenie w zakresie farmakologii Treści kształcenia: Mechanizmy działania leków. Kinetyka i biotransformacja w zakresie poszczególnych grup leków. Dawkowanie, wskazania i przeciwwskazania stosowania leków. Zasady zapisywania leków. Zapobieganie i zwalczanie bólu występującego w czasie i po zabiegach stomatologicznych. Efekty kształcenia umiejętności i kompetencje: dawkowania i zapisywania leków według wskazań; stosowania zasad kinetyki i biotransformacji poszczególnych grup leków; zapobiegania i farmakologicznego zwalczania bólu występującego podczas zabiegów stomatologicznych. 11. Kształcenie w zakresie stomatologii społecznej Treści kształcenia: Związki między środowiskiem zewnętrznym a zdrowiem i chorobą. Zdrowie społeczne. Higiena: pracy, Ŝywienia, komunalna, szkolna. Przyczyny zakaŝeń w gabinetach stomatologicznych. Zapobieganie zakaŝeniom. Toksykologia środowiskowa. Oświata zdrowotna. Kryteria epidemiologicznej oceny stanu zdrowia populacji, z uwzględnieniem stanu zdrowotnego jamy ustnej. Epidemiologia wybranych chorób zakaźnych. Sposoby zapobiegania chorobom zakaźnym. Gabinet stomatologiczny jako potencjalne ogniwo łańcucha epidemiologicznego. Promocja zdrowia realizowana przez lekarza dentystę. Środowisko a stan zdrowotny jamy ustnej. Kulturowe, społeczne i ekonomiczne uwarunkowania zdrowia publicznego. Podstawowe pojęcia dotyczące zdrowia i choroby. Podstawowe pojęcia epidemiologiczne. ZagroŜenia ekologiczne. ZagroŜenia zdrowotne występujące w środowisku zamieszkania, edukacji i pracy. Problemy zdrowotne mieszkańców poszczególnych regionów Polski. Problemy zdrowotne w wybranych krajach świata. Grupy ludności wysokiego ryzyka. Choroby społeczne: nikotynizm, alkoholizm, narkomania. Analiza występowania chorób. Profilaktyka i prewencja chorób cele, zadania, formy. Organizacja systemu ochrony zdrowia. Programowe działania na rzecz zdrowia w wymiarze regionalnym, ponadregionalnym i międzynarodowym. Organizacja opieki stomatologicznej. Elementy zarządzania, ekonomiki i marketingu. Formy organizacyjne podmiotów świadczących usługi lecznicze. Zawieranie umów na udzielanie świadczeń zdrowotnych z publicznymi i niepublicznymi zakładami opieki zdrowotnej oraz lekarzami prywatnie praktykującymi. Efekty kształcenia umiejętności i kompetencje: oceny zagroŝeń zdrowotnych występujących w środowisku zamieszkania, pracy i edukacji; oceny związków między czynnikami środowiska zewnętrznego a zdrowiem i chorobą, z uwzględnieniem wpływu czynników wewnętrznych i zewnętrznych na stan narządu Ŝucia; zawierania umów na udzielanie świadczeń na podstawie znajomości form organizacyjnych podmiotów świadczących usługi lecznicze; organizowania i prowadzenia gabinetu lekarskiego; współpracy z organizacjami samorządowymi i organizacjami świadczącymi usługi medyczne. 12. Kształcenie w zakresie radiologii Treści kształcenia: Podstawy fizyczne i techniczne rentgenodiagnostyki. Oddziaływanie promieniowania jonizującego na organizm. Obsługa sprzętu. Kontrola jakości zdjęć 5

6 radiologicznych. Diagnostyka narządów klatki piersiowej, jamy brzusznej i układu kostnego. Regulacje prawne dotyczące stosowania promieniowania jonizującego. Efekty kształcenia umiejętności i kompetencje: wykorzystywania podstawowych technik rentgenowskich do diagnostyki chorób narządów wewnętrznych i układu kostnego. 13. Kształcenie w zakresie chirurgii i onkologii Treści kształcenia: Chirurgiczne badanie chorego badanie podmiotowe i przedmiotowe, dokumentacja. Badania diagnostyczne w chirurgii. Wstrząs i ostra niewydolność krąŝenia patogeneza i leczenie. Aseptyka i antyseptyka w chirurgii. Rodzaje ran, proces gojenia. Terapia. Ostre choroby jamy brzusznej. ZakaŜenie w chirurgii. Urazy i postępowanie lecznicze. Współczesne poglądy na etiologie nowotworów. Metody diagnostyczne i terapeutyczne w onkologii. Objawy ogólne i miejscowe specyficzne dla nowotworów złośliwych. Zasady operacji transplantologicznych. Znaczenie badań przesiewowych i wczesnej diagnostyki w walce z rakiem. Efekty kształcenia umiejętności i kompetencje: przeprowadzania chirurgicznego badania podmiotowego i przedmiotowego; rozpoznawania ostrych stanów chirurgicznych; postępowania aseptycznego i antyseptycznego; zaopatrywania ran; prowadzenia badań przesiewowych obowiązujących w profilaktyce i wczesnym leczeniu chorób nowotworowych. 14. Kształcenie w zakresie chorób wewnętrznych Treści kształcenia: Przeprowadzania wywiadu. Badanie internistyczne. Historia choroby. Etiopatogeneza i symptomatologia chorób układu: oddechowego, krąŝenia, krwiotwórczego, moczowego, pokarmowego, ruchu oraz gruczołów dokrewnych ze szczególnym uwzględnieniem jednostek chorobowych, których objawy występują w jamie ustnej. Promowanie zdrowego stylu Ŝycia. Choroby związane z nałogiem palenia. Interpretacja wyników badań laboratoryjnych. Dawkowanie leków i wystawianie recept. Choroby wewnętrzne a ich symptomy występujące w jamie ustnej mające wpływ na pracę lekarza stomatologa. Efekty kształcenia umiejętności i kompetencje: przeprowadzania wywiadu i badania ogólnolekarskiego; diagnozowania i leczenia podstawowych chorób wewnętrznych wynikających ze znajomości ich symptomatologii; interpretacji wyników badań laboratoryjnych; wiązania chorób wewnętrznych z ich objawami występującymi w jamie ustnej. 15. Kształcenie w zakresie pediatrii Treści kształcenia: Rozwój fizyczny i psychiczny dziecka. Wpływ odŝywiania na rozwój i stan zdrowia dziecka. Przemiana wapniowo-fosforanowa u dzieci zaburzenia. Choroba odogniskowa. Diagnostyka róŝnicowa chorób wieku rozwojowego przebiegających z powiększeniem węzłów chłonnych okolicy szyi, w tym choroby podŝuchwowej. Choroby zakaźne wieku dziecięcego ze szczególnym zwróceniem uwagi na zmiany w obrębie jamy ustnej. Uodpornienie sztuczne przeciw chorobom zakaźnym u dzieci i młodzieŝy. Jednostki chorobowe warunkujące postępowanie stomatologiczne. Efekty kształcenia umiejętności i kompetencje: oceny prawidłowego psychofizycznego rozwoju dziecka; diagnozowania chorób wieku dziecięcego z uwzględnieniem zaburzeń gospodarki wapniowo-fosforowej i ich wpływu na rozwój narządu Ŝucia; diagnozowania chorób infekcyjnych przebiegających ze zmianami w jamie ustnej; stosowania kalendarza szczepień. 16. Kształcenie w zakresie chorób zakaźnych Treści kształcenia: Zasady rozpoznania chorób zakaźnych badania przedmiotowe, biochemiczne, bakteriologiczne i serologiczne. Surowice i szczepionki w chorobach zakaźnych. Choroba posurowicza. Choroby wirusowe i bakteryjne w aspekcie stomatologicznym. Zatrucie pokarmowe epidemiologia i postacie kliniczne. Wirusowe 6

7 zapalenia wątroby. ZakaŜenie HIV i zespół nabytego upośledzenia odporności (AIDS). Lymfadenopatie w chorobach zakaźnych. Efekty kształcenia umiejętności i kompetencje: przeprowadzania badania podmiotowego; oceny wyników badań biochemicznych, bakteriologicznych i serologicznych; rozpoznawania chorób zakaźnych wirusowych i bakteryjnych waŝnych dla stomatologa. 17. Kształcenie w zakresie otorynolaryngologii Treści kształcenia: Etiologia, patomechanizm, patomorfologia objawy kliniczne, rozpoznanie, leczenie, rokowania i powikłania jednostek chorobowych, z którymi w praktyce klinicznej ze względu na sąsiedztwo narządowe spotyka się lekarz stomatolog. Onkologia nosa, zatok nosa i krtani. Efekty kształcenia umiejętności i kompetencje: przeprowadzania wywiadu i badania laryngologicznego; rozpoznawania chorób jamy nosowo-gardłowej z uwzględnieniem ich patomechanizmu i patomorfologii; wstępnego diagnozowania zmian nowotworowych w obrębie nosa, gardła i krtani. 18. Kształcenie w zakresie dermatologii i wenerologii Treści kształcenia: Etiopatogeneza, diagnostyka i leczenie chorób: infekcyjnych skóry (bakteryjnych, wirusowych i grzybiczych), alergicznych oraz przenoszonych drogą płciową. Stany przednowotworowe. Nowotwory skóry. Dermatozy i kolagenozy przebiegające ze zmianami w obrębie błony śluzowej jamy ustnej. Efekty kształcenia umiejętności i kompetencje: oceny zmian patologicznych występujących na skórze i błonach śluzowych; opisu wykwitów skórnych związanych z: infekcjami bakteryjnymi, wirusowymi i grzybiczymi oraz czynnikiem alergicznym; oceny zmian na błonie śluzowej jamy ustnej występujących w dermatozach i kolagenozach. 19. Kształcenie w zakresie neurologii Treści kształcenia: Badanie neurologiczne i jego interpretacja. Choroby naczyniowe mózgu. Urazy mózgu. Zaburzenia świadomości. Zespoły otępienne. Neurologiczne skutki przewlekle zaŝywanych leków, uzaleŝnienia. Bóle głowy i twarzy. Choroby neurologiczne dorosłych i dzieci stwarzające problemy w praktyce stomatologicznej. Efekty kształcenia umiejętności i kompetencje: przeprowadzenia podstawowego badania neurologicznego; interpretacji objawów i wyników badań; diagnozowania chorób stwarzających problemy w praktyce stomatologicznej. 20. Kształcenie w zakresie okulistyki Treści kształcenia: Metody badania okulistycznego. Diagnostyka chorób oczu. Urazy oka udzielanie pierwszej pomocy. Wybrane jednostki chorobowe układu optycznego, ochronnego oka oraz przedniego i tylnego odcinka gałki ocznej. Rola zakaŝeń odogniskowych chorób narządu wzroku. Efekty kształcenia umiejętności i kompetencje: udzielania pierwszej pomocy po urazach oka; oceny wpływu zakaŝenia ogniskowego na narząd wzroku. 21. Kształcenie w zakresie psychologii klinicznej Treści kształcenia: Osobowość struktura, mechanizmy, rozwój. Zachowanie człowieka w sytuacjach społecznych. Pomoc psychologiczna w chorobie. Stres a zdrowie. ZaleŜności psychosomatyczne. Teorie, modele i koncepcje komunikacji międzyludzkiej. Style komunikowania. Bariery komunikowania. Przekazywanie i przyjmowanie informacji. Psychologiczne mechanizmy kształcenia zachowań zdrowotnych. Psychologia w pedodoncji. Podstawy psychiatrii. Efekty kształcenia umiejętności i kompetencje: oceny wpływu stresu na stan zdrowia; komunikacji międzyludzkiej; kształcenia w zakresie zachowań prozdrowotnych. 22. Kształcenie w zakresie anestezjologii i reanimacji Treści kształcenia: Przyczyny i mechanizmy zatrzymania krąŝenia i oddychania. Zasady prowadzenia reanimacji. Postępowanie po skutecznej reanimacji. Stany zagroŝenia Ŝycia 7

8 ocena stopnia zagroŝenia, postępowanie. Znieczulenie ogólne w zabiegach stomatologicznych przygotowanie chorego, premedykacja, sprzęt anestetyczny, metody znieczulenia ogólnego, farmakologia podstawowych środków znieczulenia ogólnego, monitorowanie funkcji Ŝyciowych. Znieczulenie przewodowe w praktyce medycznej rodzaje, metody, środki. Metody znieczulenia i analgezji w stomatologii. Efekty kształcenia umiejętności i kompetencje: oceny stanu zagroŝenia Ŝycia; prowadzenia akcji reanimacyjnej; przygotowania chorego do zabiegów w znieczuleniu ogólnym; wykonywania znieczuleń w stomatologii. 23. Kształcenie w zakresie pierwszej pomocy medycznej Treści kształcenia: Podstawy resuscytacji oddechowo-krąŝeniowej. Postępowanie z chorym nieprzytomnym. Rozpoznanie i udzielanie pierwszej pomocy w nagłych przypadkach. Postępowanie z chorymi poszkodowanymi w nagłych przypadkach urazowych. Efekty kształcenia umiejętności i kompetencje: rozpoznawania stanów nagłych zagraŝających Ŝyciu; udzielania pierwszej pomocy przedlekarskiej i lekarskiej. 24. Kształcenie w zakresie medycyny katastrof i medycyny ratunkowej Treści kształcenia: Organizacja zabezpieczenia medycznego w katastrofach i awariach. Fazy akcji ratunkowych i zakres udzielania pomocy poszkodowanym. Postępowanie w przypadkach mnogich obraŝeń ciała opatrywanie ran, desmurgia, unieruchomienia. ZagroŜenia epidemiologiczne w miejscu katastrofy. Prawa człowieka w sytuacjach nadzwyczajnych w oparciu o dokumenty międzynarodowego prawa humanitarnego. Efekty kształcenia umiejętności i kompetencje: oceny stopnia zagroŝenia; organizacji zabezpieczenia medycznego w sytuacji katastrof; udzielania pomocy poszkodowanym z zastosowaniem unieruchomień; zaopatrywania ran i desmurgii. 25. Kształcenie w zakresie fizjologii ciąŝy Treści kształcenia: Uwarunkowania hormonalne kobiety w poszczególnych okresach Ŝycia. Diagnostyka ciąŝy i jej monitorowanie. ŁoŜysko i jego rola. Poród i połóg. Podstawowe zagadnienia dotyczące EPH gestozy, konfliktu serologicznego i hypotrofii płodu. Wpływ odŝywiania kobiet w ciąŝy na rozwój płodu. Efekty kształcenia umiejętności i kompetencje: rozumienia cyklu miesięcznego; diagnozowania ciąŝy bez powikłań oraz zagroŝeń w konflikcie serologicznym i gestozach; działania prozdrowotnego w zakresie odŝywiania kobiety w ciąŝy. 26. Kształcenie w zakresie fizjoterapii Treści kształcenia: Metody stosowane w rehabilitacji medycznej zasady i metody fizykoterapii, moŝliwości i cele rehabilitacji, organizacja i zasady pracy zespołów rehabilitacyjnych, organizacja rehabilitacji medycznej w Polsce. Diagnozowanie, planowanie i ocena rehabilitacji. Niepełnosprawność, inwalidztwo, rodzaje rehabilitacji leczniczej, metody prewencji. Metody rehabilitacji w stomatologii. Wpływ fizykoterapii i kinezyterapii na organizm. Rodzaje i stopnie niepełnosprawności, cele rehabilitacji, planowanie rehabilitacji, ocena skuteczności rehabilitacji. Efekty kształcenia umiejętności i kompetencje: oceny i kwalifikowania rodzaju i stopnia niepełnosprawności; diagnozowania, planowania i oceny procesu rehabilitacji z uwzględnieniem metod rehabilitacji stosowanych w stomatologii. 27. Kształcenie w zakresie medycyny sądowej Treści kształcenia: Definicje i rodzaje śmierci. Zmiany pośmiertne. Badania pośmiertne zwłok ludzkich. Identyfikacja zwłok. Serologia i genetyka (technika DNA) sądowo-lekarska. Toksykologia sądowo-lekarska. Efekty kształcenia umiejętności i kompetencje: oceny zmian pośmiertnych; postępowania ze zwłokami; identyfikacji zwłok na podstawie badania stomatologicznego. 8

9 28. Kształcenie w zakresie zdrowia publicznego Treści kształcenia: Podstawy prawne działania gabinetu dentystycznego. Odpowiedzialność karna, cywilna i zawodowa lekarza. Prawa pacjenta. Elementy etyki ogólnej i lekarskiej. Etyka lekarska w ujęciu historycznym. Kodeks etyki lekarskiej. Dokumenty prawne uwzględniające zagadnienia etyki zawodowej lekarza w Polsce i na świecie. Wzór osobowy lekarza. Współczesne problemy deontologii lekarskiej. Szczegółowe zagadnienia deontologiczne. Rodzaje i zastosowania systemów informacyjnych w ochronie zdrowia. Informacja w ochronie zdrowia i stomatologii. Dokumentacja medyczna. Ochrona danych osobowych. Postępy w zarządzaniu informacją w ochronie zdrowia. Efekty kształcenia umiejętności i kompetencje: stosowania prawa; wiązania wiedzy etycznej z decyzjami medycznymi; radzenia sobie z moralnymi problemami związanymi z zawodem lekarza; zastosowania programów komputerowych w praktyce lekarza dentysty. B. GRUPA TREŚCI KIERUNKOWYCH 1. Kształcenie w zakresie stomatologii zachowawczej i endodoncji Treści kształcenia: Odtwarzanie funkcji zębów przy zastosowaniu wszystkich współcześnie dostępnych środków w jamie ustnej pacjenta. Profilaktyka umoŝliwiająca utrzymanie zdrowej jamy ustnej. Procesy i postępowanie lecznicze w schorzeniach pochodzenia niepróchnicowego tkanek zmineralizowanych abrazja, erozja, patologiczne starcie zębów. Przyczyny i leczenie nadwraŝliwości zębów. Zapobieganie patologiom miazgi. Klasyfikacja i postępowanie w przypadkach urazów zębów. Właściwości i wskazania stosowania materiałów do wypełnień. Planowanie postępowania profilaktycznego. Realizacja i ocena programów zdrowotnych w obszarze stomatologii grup wysokiego ryzyka. Ocena stanu Ŝywotności miazgi. Procesy fizjologiczne i patologiczne zachodzące w miazdze zębowej (na poziomie komórki) oraz postępowanie lecznicze w tych przypadkach. Leczenie endodontyczne zębów jedno- i wielokorzeniowych. Powikłania w leczeniu endodontycznym. Środki lecznicze i materiały stosowane w endodoncji. Efekty kształcenia umiejętności i kompetencje: diagnozowania i leczenia chorób próchniczych; zapobiegania chorobie próchnicowej; odtwarzania funkcji zębów przy uŝyciu dostępnych materiałów i technik; postępowania leczniczego w chorobach twardych tkanek zębów niepróchnicowego pochodzenia i po urazach mechanicznych; wykonywania zabiegów leczniczych z zastosowaniem właściwych technik leczenia endodontycznego w poszczególnych grupach zębów; postępowania leczniczego w stanach odchyleń od normy w budowie anatomicznej zębów; zapobiegania chorobom miazgi i tkanek okołowierzchołkowych; przygotowywania programów profilaktycznych i oświatowych dla pacjentów w róŝnym wieku z uwzględnieniem grup wysokiego ryzyka w obszarze stomatologii. 2. Kształcenie w zakresie periodontologii i chorób błon śluzowych Treści kształcenia: Diagnostyka chorób przyzębia. Zabiegi higieniczno-lecznicze. Diagnozowanie i leczenie chorób błony śluzowej jamy ustnej. Diagnozowanie chorób przyzębia, planowanie leczenia i leczenie. Zabiegi profesjonalnego usunięcia płytki i złogów kamienia nazębnego z wygładzeniem powierzchni korzenia. KiretaŜ zamknięty, korekta zgryzu urazowego, unieruchomienia zębów, znoszenie nadwraŝliwości szyjek zębów. Biopsje. Efekty kształcenia umiejętności i kompetencje: diagnozowania chorób przyzębia, planowania ich leczenia i leczenia; wykonywania zabiegów higienicznych i leczniczych; pobierania materiału do badania histopatologicznego; oceny odchyleń od normy w tkankach przyzębia; diagnozowania i leczenia najczęściej występujących chorób błony śluzowej. 9

10 3. Kształcenie w zakresie protetyki Treści kształcenia: Badanie lekarsko-dentystyczne. Analiza morfologicznego i czynnościowego stanu narządu Ŝucia. Diagnozowanie schorzeń wynikających z braków zębów lub innych tkanek układu stomatognatycznego. Planowanie leczenia protetycznego w nieskomplikowanych przypadkach klinicznych. Zabiegi kliniczne w podstawowym zakresie lecznictwa protetycznego. Stomatopatie protetyczne, parafunkcje oraz inne zaburzenia czynnościowe w narządzie Ŝucia. Zasady współpracy kliniczno-laboratoryjnej. Optymalny wybór uzupełnień protetycznych w określonych warunkach podłoŝa protetycznego. Określanie skutków nieprawidłowo prowadzonego leczenia protetycznego. Zasady opieki pozabiegowej nad pacjentem. Uzupełnienia utraconych zębów według wskazań protezami stałymi i ruchomymi, protezami częściowymi, protezami całkowitymi. Leczenie implantologiczne. Wykonywanie prostych prac z zakresu techniki dentystycznej. Układ stomatognatyczny anatomia i fizjologia jego części składowych. Normy okluzji we wzajemnej relacji szczęki i Ŝuchwy. Budowa i funkcje zespołu stawów skroniowo- Ŝuchwowych i mięśni Ŝucia. Wzajemne relacje łuków zębowych. Czynniki etiologiczne zaburzeń zwarcia i artykulacji. Diagnostyka zaburzeń morfologiczno-czynnościowych układu stomatognatycznego zasady rehabilitacji. Mechanizmy odruchowe i adaptacyjne w układzie stomatognatycznym. Profilaktyka zaburzeń czynnościowych narządu Ŝucia. Efekty kształcenia umiejętności i kompetencje: przeprowadzania badania lekarskodentystycznego; analizy morfologicznego i czynnościowego stanu narządu Ŝucia; diagnozowania i planowania leczenia protetycznego wynikającego z potrzeb zdrowotnych pacjenta; planowania leczenia implantologicznego; diagnozowania zaburzeń morfologicznoczynnościowych układu stomatognatycznego; podejmowania działań zapobiegających zaburzeniom czynnościowym; planowania rehabilitacji zaburzeń czynnościowych. 4. Kształcenie w zakresie ortodoncji Treści kształcenia: Rozwój zgryzu w powiązaniu z rozwojem i wzrostem głowy i twarzy. Wady wrodzone i nabyte. Wady zgryzu klasyfikacja. Zasady rozpoznawania wad. Podstawy cefalometrii. Zapobieganie wadom nabytym. Planowanie i wdraŝanie postępowania zapobiegawczego. Podstawy leczenia aparatami. Leczenie niepowikłanych wad zgryzu. Ocena przypadków zgryzu wymagających specjalistycznego leczenia korygującego. Efekty kształcenia umiejętności i kompetencje: oceny rozwoju i wzrostu głowy i twarzy z uwzględnieniem zgryzu; diagnostyki wad zgryzu; wykorzystywania badań cefalometrycznych. 5. Kształcenie w zakresie chirurgii stomatologicznej Treści kształcenia: Diagnostyka schorzeń jamy ustnej. Planowanie leczenia schorzeń jamy ustnej. Wskazania i przeciwwskazania do leczenia chirurgicznego. Ocena wskazań do wykonania. Interpretacja badań dodatkowych i radiologicznych. Wykonywanie znieczulenia przewodowego i nasiękowego. Zaopatrzenie krwawienia poekstrakcyjnego. Nacinanie ropni. Rozpoznawanie połączenia ustno-zatokowego. Ocena skuteczności prowadzonego leczenia. Wskazania do konsultacji specjalistycznych oraz leczenia stacjonarnego. Efekty kształcenia umiejętności i kompetencje: diagnozowania chorób w obrębie jamy ustnej; planowania leczenia chirurgicznego z uwzględnieniem wskazań i przeciwwskazań wynikających z ogólnego stanu zdrowia; wykonywania znieczulenia nasiękowego i przewodowego; wykonywania podstawowych zabiegów chirurgicznych u pacjentów zdrowych i z chorobami ogólnoustrojowymi; zaopatrzenia rany pozabiegowej w obrębie jamy ustnej; postępowania w przypadku powikłań po zabiegach chirurgicznych. 6. Kształcenie w zakresie chirurgii szczękowo-twarzowej i onkologii Treści kształcenia: Diagnostyka schorzeń nowotworowych i obraŝeń w zakresie twarzoczaszki planowanie leczenia. Wskazania i przeciwwskazania do pobierania 10

11 wycinków. Udzielanie pierwszej pomocy w obraŝeniach zębów, wyrostków zębodołowych i kości szczęk. Efekty kształcenia umiejętności i kompetencje: diagnozowania chorób nowotworowych i obraŝeń w zakresie twarzoczaszki; udzielania pierwszej pomocy; zaopatrywania nieskomplikowanych obraŝeń w obrębie twarzoczaszki; pobierania materiału do badania histopatologicznego zgodnie ze wskazaniami; postępowania profilaktycznego uwzględniającego stany przednowotworowe i nowotworowe. 7. Kształcenie w zakresie patologii jamy ustnej Treści kształcenia: Uszkodzenie i śmierć komórki. Zaburzenia rozwoju zębów choroba próchnicowa tkanek zmineralizowanych, choroby miazgi zęba, stany zapalne tkanek okołowierzchołkowych. Torbiele szczęk i tkanek miękkich jamy ustnej. Choroby przyzębia. Zmiany przerostowe tkanki łącznej, zmiany neoplastyczne. Zaburzenia powodowane rogowaceniem nabłonka. Choroby błony śluzowej jamy ustnej. Guzy nabłonkowe i melanoma w jamie ustnej. Zmiany wrzodziejące w jamie ustnej, choroby pęcherzowe. Choroby i nowotwory ślinianek. Guzy pochodzenia zębowego. Wrodzone, rozwojowe, zapalne i metaboliczne choroby kośćca. Choroba Pageta, guzy i guzopodobne choroby kości. Schorzenia stawu skroniowo-ŝuchwowego. Włóknisto-kostne procesy patologiczne w narządzie Ŝucia. Proces zapalny. Stany przednowotworowe. Epidemiologia nowotworów jamy ustnej. Biopsja i jej znaczenie diagnostyczne. Efekty kształcenia umiejętności i kompetencje: oceny zaburzeń rozwoju i chorób tkanek jamy ustnej z uwzględnieniem stanów przednowotworowych i nowotworowych; oceny wrodzonych, rozwojowych i metabolicznych chorób kości oraz stanów zapalnych w obrębie narządu Ŝucia. 8. Kształcenie w zakresie mikrobiologii jamy ustnej Treści kształcenia: Jama ustna jako środowisko ekologiczne drobnoustojów w zdrowiu i chorobie. Skład flory bakteryjnej zdrowej jamy ustnej. Zasiedlanie jamy ustnej przez drobnoustroje, róŝnicowanie się flory bakteryjnej, czynniki warunkujące adhezję bakterii. Skład bakteryjny płytki nazębnej, homeostaza, właściwości biochemiczne warunkujące patogenność płytki. Patogenność drobnoustrojów w: chorobie próchnicowej, chorobach przyzębia, zmianach ropnych w jamie ustnej, zakaŝonych kanałach korzeniowych. Związek zaburzeń bakteryjnych jamy ustnej z zapaleniem wsierdzia. Grzybice w jamie ustnej. Zapobieganie zakaŝeniom krzyŝowym. Zwalczanie zakaŝeń krzyŝowych. Antyseptyka, aseptyka, dezynfekcja, sterylizacja. Efekty kształcenia umiejętności i kompetencje: oceny stanu jamy ustnej jako środowiska mikrobiologicznego w stanie zdrowia i choroby; oceny patogenności drobnoustrojów w chorobie próchnicowej, chorobach miazgi, chorobach tkanek okołowierzchołkowych oraz chorobach przyzębia; postępowania w zakaŝeniach grzybiczych; postępowania aseptycznego i antyseptycznego; zwalczania zakaŝeń krzyŝowych. 9. Kształcenie w zakresie stomatologii dziecięcej i profilaktyki stomatologicznej Treści kształcenia: Diagnostyka i leczenie chorób jamy ustnej wieku rozwojowego. Rozpoznanie i leczenie wad rozwojowych uzębienia. Objawy chorób ogólnoustrojowych występujących w jamie ustnej. Stosowanie technik psychologicznych w procesie adaptacji dziecka do leczenia stomatologicznego. Skuteczne zwalczania bólu i lęku stomatologicznego. Promocja zdrowia jamy ustnej. Edukacja prozdrowotna. Istota choroby próchnicowej. Zapobieganie próchnicy. Zapobieganie powstawaniu wad zgryzu. Profilaktyka chorób przyzębia i błony śluzowej jamy ustnej. Profilaktyka chorób nowotworowych narządu Ŝucia. Efekty kształcenia umiejętności i kompetencje: diagnozowania i leczenia chorób jamy ustnej wieku rozwojowego oraz twardych tkanek zębów; przygotowywania programów profilaktycznych; stosowania technik psychologicznych w procesie adaptacji dziecka; zwalczania bólu i lęku stomatologicznego; oceny ogólnego stanu zdrowia na podstawie 11

12 objawów występujących w jamie ustnej; prowadzenia edukacji prozdrowotnej i promocji zdrowia jamy ustnej. 10. Kształcenie w zakresie nauczania przedklinicznego w stomatologii zachowawczej, endodoncji i periodontologii Treści kształcenia: Gabinet stomatologiczny wyposaŝenie. Zespół stomatologiczny. Bezpieczeństwo i higiena pracy. Instrumentarium, sprzęt i aparatura stomatologiczna zasady działania, obsługa. Zapobieganie zakaŝeniom w gabinecie. Metody utrzymania suchości pola zabiegowego. Znakowanie zębów. Zasady klasyfikacji ubytków próchnicowych według Blacka i Mounta. Wypełnianie ubytków klasy I-V według Blacka. Anatomia jamy zębowej. Narzędzia (normy według ISO) i materiały stosowane w leczeniu endodontycznym. Techniki leczenia endodontycznego praktyka na fantomach. Diagnostyka chorób przyzębia. Zabiegi higieniczno-lecznicze. Efekty kształcenia umiejętności i kompetencje: oceny odchyleń od normy tkanek przyzębia; wykonywania zabiegów higienicznych i leczniczych; wykonywania zabiegów leczniczych z zastosowaniem technik leczenia endodontycznego; postępowania leczniczego w przypadkach odchyleń od normy w budowie anatomicznej zębów; rozpoznawania i wypełniania ubytków klasy I-V według Blacka. 11. Kształcenie w zakresie gerostomatologii Treści kształcenia: Zmiany narządu Ŝucia w okresie starzenia się. Choroby błony śluzowej związane z wiekiem. OdŜywianie i metabolizm osób starszych. Leczenie ludzi w podeszłym wieku. Opieka stomatologiczna nad pacjentami w wieku starszym w gabinecie lekarskim i w miejscu zamieszkania. Efekty kształcenia umiejętności i kompetencje: oceny stanu narządu Ŝucia u osób starszych; planowania zabiegów leczniczych; prowadzenia akcji oświatowej. 12. Kształcenie w zakresie fizjologii narządu Ŝucia Treści kształcenia: Budowa i funkcje narządu Ŝucia. Fizjologia wyrzynania się zębów mlecznych i stałych. Funkcje poszczególnych grup zębów. Reakcja miazgi zęba na bodźce fizyczne i chemiczne. Fizjologia przyzębia i błony śluzowej. Rozwój zgryzu. Biomechanika stawu skroniowo-ŝuchwowego, metody badania stawu. Czynności układu stomatognatycznego w procesie Ŝucia i połykania. Narząd Ŝucia a proces oddychania. Warunki zwarciowe na tle rozwoju osobniczego. Efekty kształcenia umiejętności i kompetencje: oceny rozwoju narządu Ŝucia okresu wyrzynania zębów mlecznych i stałych oraz rozwoju zgryzu; oceny odchyleń od normy narządu Ŝucia. 13. Kształcenie w zakresie radiologii stomatologicznej Treści kształcenia: Metody radiologiczne stosowane w stomatologii. Interpretacja wyników badań radiologicznych obszaru głowy i szyi. Radiografia panoramiczna i cefalometryczna. Efekty kształcenia umiejętności i kompetencje: interpretacji wyników badań radiologicznych w stomatologii; obsługi aparatów rentgenograficznych; stosowania róŝnych technik radiologicznych w badaniach stomatologicznych. 14. Kształcenie w zakresie farmakologii klinicznej Treści kształcenia: Farmakokinetyka, farmakogenetyka, terapia monitorowana. Interakcje farmakokinetyczne i farmakodynamiczne. Objawy uboczne działania leków. Chemioterapia zakaŝeń bakteryjnych monoterapia, leczenie skojarzone, zasady kojarzenia antybiotyków. Farmakoterapia stanów alergicznych i zespołów polekowych próby uczuleniowe, zespół Hoigne'a, zespół Nicolai, zespół Stevens-Johnsona. Środki miejscowo znieczulające objawy przedawkowania, leczenie, zaleŝność stęŝeń od rodzaju znieczulenia. Farmakoterapia bólu ostrego i przewlekłego. Farmakoterapia lęku i stanów pobudzenia psychoruchowego. Awitaminozy objawy w jamie ustnej, leczenie. Farmakoterapia krwawień i skaz krwotocznych. Farmakoterapia stanów zagraŝających Ŝyciu omdlenia, wstrząs, obrzęk płuc, 12

13 udar mózgu, zawał mięśnia sercowego, przełom nadciśnieniowy, śpiączka cukrzycowa, stany drgawkowe i astmatyczne. Odrębności farmakoterapii wieku rozwojowego i podeszłego. Zasady farmakoterapii w okresie ciąŝy i laktacji. Efekty kształcenia umiejętności i kompetencje: stosowania chemioterapii w zaburzeniach bakteryjnych, wirusowych i grzybiczych z uwzględnieniem interakcji farmakokinetycznych i farmakodynamicznych; stosowania środków znieczulających oraz likwidujących lęk i stany pobudzenia psychoruchowego; postępowania w przypadku awitaminoz, krwawień i skaz krwotocznych; postępowania farmakologicznego w stanach zagroŝenia Ŝycia. 15. Kształcenie w zakresie bezpieczeństwa pracy i ergonomii w stomatologii Treści kształcenia: Ergonomiczne zasady prowadzenia zabiegów stomatologicznych i organizacji pracy w gabinecie stomatologicznym. Sprzęt i aparatura stomatologiczna zasady działania, obsługa. Metody pracy przy pacjencie siedzącym i leŝącym wady i zalety. Zespół stomatologiczny. Bezpieczeństwo i higiena pracy w stomatologii. Czynniki etiologiczne schorzeń związanych z wykonywaniem zawodu sposoby zapobiegania. Źródła stresu i zmęczenia w praktyce stomatologicznej. Metody odreagowania sytuacji stresowych. Efekty kształcenia umiejętności i kompetencje: organizacji pracy zespołu stomatologicznego; planowania wyposaŝenia gabinetu; wykonywania zabiegów u pacjenta w pozycji leŝącej i siedzącej; oceny zagroŝeń dotykających lekarza dentystę w pracy; odreagowywania stresu. 16. Kształcenie w zakresie materiałoznawstwa stomatologicznego Treści kształcenia: Materiały stosowane w stomatologii. Technologie materiałowe oraz procedury techniki dentystycznej, ortodontycznej i ektoprotetycznej. Charakterystyka sprzętu klinicznego i laboratoryjnego. Współczesne techniki dentystyczne. Technologie przetwarzania materiałów w toku wykonywania protez zębowych. Patomechanizm oddziaływania materiałów stomatologicznych na tkanki i narządy jamy ustnej. Efekty kształcenia umiejętności i kompetencje: oceny potrzeb stomatologicznych; doboru materiałów wymaganych do wykonania prac stomatologicznych (uzupełnień ubytków próchnicowych lub prac protetycznych) z uwzględnieniem właściwości biomechanicznych materiałów. IV. PRAKTYKI Rodzaj praktyki tygodnie godziny Praktyka pielęgniarska 2 80 Praktyka lekarska w zakresie dokumentacji na chirurgii ogólnej, internie lub na chirurgii szczękowo-twarzowej 2 80 Praktyka asystentki stomatologicznej Praktyka stomatologiczna procedury manualne Praktyka kliniczna procedury kliniczne Praktykom naleŝy przypisać 20 punktów ECTS. Zasady i formę odbywania praktyk ustala jednostka uczelni prowadząca kształcenie. 13

14 V. INNE WYMAGANIA 1. Programy nauczania powinny przewidywać zajęcia z zakresu wychowania fizycznego w wymiarze 60 godzin, którym moŝna przypisać do 2 punktów ECTS; języków obcych w wymiarze 120 godzin, którym naleŝy przypisać 5 punktów ECTS; technologii informacyjnej w wymiarze 30 godzin, którym naleŝy przypisać 2 punkty ECTS. Treści kształcenia w zakresie technologii informacyjnej: podstawy technik informatycznych, przetwarzanie tekstów, arkusze kalkulacyjne, bazy danych, grafika menedŝerska i/lub prezentacyjna, usługi w sieciach informatycznych, pozyskiwanie i przetwarzanie informacji powinny stanowić co najmniej odpowiednio dobrany podzbiór informacji zawartych w modułach wymaganych do uzyskania Europejskiego Certyfikatu Umiejętności Komputerowych (ECDL European Computer Driving Licence). 2. Programy nauczania powinny obejmować treści poszerzające wiedzę humanistyczną lub prawo i etykę w stomatologii w wymiarze 60 godzin, którym naleŝy przypisać 3 punkty ECTS. 3. Programy nauczania powinny przewidywać zajęcia z zakresu języka łacińskiego. 4. Programy nauczania powinny obejmować treści z zakresu ochrony własności intelektualnej. 5. Przynajmniej 50% zajęć obejmujących treści kierunkowe powinno odbywać się w formie ćwiczeń przygotowujących do wykonywania zawodu. ZALECENIA 1. Zaleca się prowadzenie zajęć praktycznych (klinicznych) w systemie problemowym (zintegrowanym). 14