POLSKIEGO ZW1AZKU FILATELISTÓW

Transkrypt

1 # POLSKIEGO ZW1AZKU FILATELISTÓW NR 16 (115) ROK VII WARSZAWA 15 SIERPNIA 1960

2 NIEMIECKA POCZTA ŁĄCZNIKOWA Z 1919 ROKU Dnia 26 kwietnia 1919 roku wkroczyły polskie oddziały wojskowe do Grodna. Mieszkańcy Grodna na krótko przedtem przygotowali znaczki dla władz pocztowych polskich, przedrukowywując metalowym, miedzianym stempelkiem 40/Poczta Polska/Gr." w ornamencie znaczki rosyjskie 1, 2, 3 i 5 kop, wydania roku cięte oraz znaczki 1 kop. ukraiński III-go wydania kijowskiego z 1918 roku ząbkowany w ilości po około 100 sztuk (fot. 1). W dniu wkroczenia wojsk znaczki te zostały doręczone ówczesnemu kierownikowi poczty polskiej polowej p. Listowskiemu. Ten ostatni odmówił przyjęcia ich i używania, bowiem w ciągu paru najbliższych dni mia ły nadejść znaczki obiegowe z Warszawy. Termin nadejścia i otwarcia poczty byt przewidziany i ustalony na dzień I maja, Na terenie Grodna urzędowa ł wówczas jeszcze niemiecki oficer łącznikowy, porucznik K. Bauer, który całą pocztę adresowaną na teren Niemiec ekspediował przez swego sierżanta samochodem do Suwałk, skąd dalej doręczała ją poczta niemiecka. Należy zaznaczyć, iż wówczas przez pewien krótki okres czasu w Suwałkach czynne były jeszcze trzy poczty: polska, niemiecka i litewska. Por. Bauer zakupił cały ten nakład przedrukowanych (unarodowionych) znaczków po nominale (40 gr za sztukę), zrobił na nich dodatkowy nadruk gotycki stempelkiem gumowym, tuszem czerwonym: V.P. Grodno" (fot. 2). Napis ten oznaczał Verbindungspost Grodno", co w tłumaczeniu znaczy Poczta Łącznikowa Grodno. Por. Bauer pobierał za list prywatny zwykły 40 gr, zaś za list handlowy (Gescheftsbrief) 2 Mk. Listy i przesyłki urzędowe i wojskowe byty zwolnione od wszelkich opłat. Poczta polska w tym początkowym okresie pobierała opłaty gotówkowe. Zamiast kasownika por. Bauer na każdym znaczku naklejonym na liście wypisywa ł pierwszą literę swego nazwiska B" atramentem, przeważnie w prawym górnym rogu znaczka. 31;

3 W ten sposób powstały znaczki poczty łącznikowej Grodna, należałoby je ująć w spos.;.b następujący: Gr./1 kop. pomarańczowy, cięty nadruk na znaczku rosyjskim wydanie z 1909/11 r. Nr katalogu Michla Gr /1 kop. żółtopomarańczowy, ząbkowany, nadruk na znaczku ukraińskim III-go wydania kijowskiego z 1918 r Nr kat Gr./2 kop. zielony, cięty, nadruk na znaczku rosyjskim wydania z 1909/11 r. Nr kat Gr /3 kop. czerwony, cięty, nadruk na znaczku rosyjskim wydania z 1909/11 r. Nr kat Gr./5 kop. lila, cięty, nadruk na znaczku rosyjskim wydania z 1909/11 r. Nr kat. 68. Stempel metalowy polski był w posiadaniu p. Listowskiego, stempel kauczukowy, niemiecki, miał por. Bauer i zabra ł go ze sobą do Niemiec. Nadruk polski 40/Poczta PolskalGr" i ornament był wykonany bardzo starannie. Na znaczku Ukrainy żółtopomarańczowym ząbkowanym nadruk 40 Gr/1 kop. jest zawsze odbity odwrotnie, odwrócony o 180 (fot. 3). Na innych wartościach nie Zaś źródła niemieckie podają, iż nadruk czarny znany jest na znaczku nr 3 40 Gr./2 kop. zielony, cięty (Michel Europa rok 1960 str. 263). Jeżeli chodzi o nadruk gumowy, niemiecki, to odciskany on był w różnych pozycjach, niedbale. Zasadniczo napis powinien był być w pozycji pionowej; z lewej strony V.P." z prawej strony Grodno". Wymiary: ramka 17 X 16 mm. Poczta łącznikowa przestała istnieć w dniu 17 czerwca 1919 r. i w tym dniu por. Bauer wyjechał do Niemiec. Według danych niemieckich por. Bauer ofiarował około 10 kompletów p. Listowskiemu i około 20 kompletów A. i'lamschowi do celów filatelistycznych. Z powyższego wynika, że była to poczta o charakterze lokalnym. Nie jest nam wiadome czy pobierane opłaty przez por. Bauera były przekazywane komukolwiek i czy był on upoważniony lub upełnomocniony do pobierania ich od osób prywatnych. Należy przypuszczać, iż reszta znaczków, to jest około 70 serii, zużyta została do frankatury listów zwykłych i handlowych. Osobiście listów takich nie widziałem, a tylko znaczki na wycinkach. Prof. St. Mikstein w swym artykule Znaczki pocztowe i ich klasyfikacja w polskiej filatelistyce" ogłoszonym w Filateliście Polskim" Rok I, 1948 nr 5/6, fot. 3 są znane żadne odwrotki lub przesunięcia nadruku. Z nieznanych powodów odciśnięte były te nadruki polskie i na marginesach. Wymiary 14,3 X 18,5. Wszystkie nadruki wykonano tuszem fioletowym. Źródła polskie podają, iż na znaczku nr 4 (40 Gr./3 kop. czerwony, cięty) nadruki te znane są w kolorze czarnym (Podręcznik polskich znaków pocztowych 1925 r. oraz artykuł pastora A. Płamscha Znaczki Grodna" ogłoszony w Filateliście Polskim" nr 10, Rok III, 1921 str ). tot. 4 str umieszcza je pod tytułem.,znaczki pocztowe dotyczące Ziem i Władz polskich", Dział A" Znaczki wydane na ziemiach polskich przez obce władze"; Rozdział II przez władze oku- 319

4 tot. 5 pacyjne" punkt 2" miejscowe" podpunkt C" Grodno Verbindungspost 1919 r". Znaczki te, ze względu na wyjątkowo mały ich nakład, a więc ich rzadkość, do- czekały się dość wcześnie fa łszerstwa. Znaczki fa łszywe mają zarówno nadruki czerwony niemiecki jak i fioletowy - polski sfałszowane (fot. 4 i 5). Cecha zasadnicza w nadruku fa łszywym niemieckim to wymiar skrzynki, który wynosi 17,3 X 15,5 zamiast jak w oryginalach 17 X 16 mm. Nadto litery gotyckie mają inny kszta łt. Cechą zasadniczą w nadruku sfa łszowanym polskim jest dość znaczna różnica w oryginalne, co pokazuje na ilustr. 5 strza ł- ka 1 inne zakończenie ornamentu, strzałka 3 występ, którego brak jest w fałszerstwie, strzałka 4 brak w fa ł- szerstwie trzech kropek nad literą R". Nadto falsyfikaty posiadają inną cyfrę 4" strzałka 2 oraz cyfra 0" zamiast mierzyć pionowo 3,5 mm w falsyfikacie mierzy 4 mm. Brak jest również w falsyfikacie kropki po wyrazie Gr". (strza ł- ka 5). Maciej Perzyński POCZTA BALONOWA W dniu 16.V roku w czasie trwania XXIX Międzynarodowych Targów Poznańskich odbyły się w Poznaniu drugie zawody balonów wolnych o puchar przechodni Międzynarodowych Targów Poznańskich zorganizowane przez Aeroklub Poznański. Do zawodów zostały zgłoszone następujące balony: II I[SYtKA ) 43nryk PeCbfnlstl n, al. Kr.ya.a b s. 9 a Bol o PJ,chor M. T. p.d.". LII,, sui Expris U.I.., 7 przez Aeroklub Poznański balon Poznań", przez Aeroklub Sląski balon Katowice", przez Aeroklub Warszawski balony Syrena" i Warszawa". W porozumieniu z organizatorami tej imprezy i na podstawie zezwolenia Ministerstwa Łączności nr PP 320 z dnia 320

5 1...F(SYLKA Expr.is **POZNAŃSKIE ul., kowych, zostały przekazane przez Oddział Poznański PZF do Muzeum Poczty i Telekomunikacji we Wrocławiu. 2) Koperty białe o nakładzie sztuk z wydrukowaną na stronie adresowej w lewym dolnym narożniku winietką pierwszego polskiego znaczka pocztowego i napisem Zawody Balonowe o puchar M.P.T. Poznań 16.VI.1960 r. PZF Poznań" w kolorze czerwonym oraz stylizowanym balonem, którego powłoka symbolizuje datownik sprzed 100 lat, z wkornponowa- 23 maja 1960 r-, Oddział Poznański Polskiego Związku Filatelistów zorganizował pocztę balonową. W związku z tym zostały wydane zgodnie z zezwoleniem Urzędu Spraw Wewnętrznych Prezydium Rady Narodowej m. Poznania Nr USW H-35/11/60 z dnia 21 maja 1960 r. następujące druki: 1) Nalepki Przesyłka balonowa" o nominalnej wartości 2 zł, przedstawiające stylizowaną sylwetkę balonu. a) Dla balonu Poznań" w kolorze niebieskim, a napisy Poznań" 1960 i 2 zł w kolorze czerwonym, nak ład 5080 sztuk (254 arkusiki po 20 sztuk), perforowane. b) dla balonu Katowice" w kolorze zielonym, a napisy Katowice" 1960 i 2 zł w kolorze czerwonym, nakład 5040 sztuk (252 arkusiki po 20 sztuk), perforowane, c) dla balonu Syrena" w kolorze pomarańczowym a napisy Syrena" 1960 i 2 zł w kolorze niebieskim, nakład 5020 sztuk (251 arkusików po 20 sztuk), perforowane. d) dla balonu Warszawa" w kolorze wiśniowym a napisy Warszawa" 1960 i 2 zł w kolorze niebieskim, nakład 5060 sztuk (253 arkusiki po 20 sztuk), perforowane. Powyższe cztery rodzaje nalepek wydrukowano sposobem typogralicznym na papierze białym, bezdrzewnym, III kl., satynowanym i gumowanym, formatu A-5, w arkusikach po 20 szt. Na marginesie gćrnym arkusika umieszczony jest napis Zawody balonowe o puchar MTP Poznań 1960" a na marginesie dolnym arkusika napis PZF Oddział Poznański". Na' prawym marginesie umieszczone są przy poszczególnych rzędach nalepek napisy 5 sztuk, 10 sztuk, 15 sztuk, 20 sztuk", a na lewym napisy 10 zł, 20 zł, 30 zł, 40 zł". Arkusiki po wydrukowaniu zostały perforowane liniowo. Pozostała w czasie druku nalepek makulatura i próby w ilości 40 arkusików na papierze gumowanym, częściowa odbitka na papierze niegumowanym i 4 odbitki szczotkowe z klisz w kolorze czarnym na papierze niegumowanym oraz 5 klisz cyn- Expris I nym napisem 100 lat Polskiego Znaczka Pocztowego " w kolorze niebieskim. 3) Pocztówki o nakładzie 1000 sztuk z identycznym nadrukiem na stronie adresowej jak na kopertach. W myśl zarządzenia Dyrekcji Okręgu Poczty i Telekomunikacji w Poznaniu nr PP 2/60 z dnia 4.VI.60 do przewozu pocztą balonową zosta ły dopuszczone ekspresowe listy i kartki zwykłe, adresowane do odbiorców w kraju lub za granicą, opłacone znaczkami pocztowymi według stawek taryfowych i opatrzone specjalnymi nalepkami z nadrukiem Przesyłka Balonowa 1960" wartości 2 zł, wydanymi przez Oddział Poznański Polskiego Związku Filatelistów. Przesyłki przeznaczone do przewozu pocztą balonową nadawane były w Urzędzie Pocztowo-Telekomunikacyjnym Poznań 9 do dnia 15.VI.60 i ostemplowane datownikami okolicznościowymi 100-lecia Polskiego Znaczka Pocztowego i XXIX Międzynarodowych Targów Poznańskich (dla każdego balonu inny datownik), na-. tomiast nalepki Przesyłka balonowa" zostały unieważnione specjalnym kasownikiem kauczukowym w kształcie rombu z sylwetką balonu i napisem Zawody Balonowe o Puchar MPT Poznań 16.VI.1960" tuszem fioletowym. Na przewożonych przesyłkach przez poszczególne balony umieszczono odciski kauczukowych stempli w kolorze zielonym z jednowierszowym napisem»przewieziono balonem Poznań", Katowice", Syrena", Warszawa"«. Wszystkie przewiezione przesyłki zostały ponumerowane. Ogółem nadano i 321

6 przewieziono przesyłek w tym: ba-. lonem Poznań" 3 524, balonem Katowice" 3 396, balonem Syrena" 3 414, balonem Warszawa" Do zawodów o puchar MTP wystartowały wszystkie balony w dniu 16.VI.60 r. między godz. 8,30 a 9,00 z boiska sportowego Wojewódzkiego Komitetu Kultury Fizycznej w Poznaniu zabierając worki z pocztą. Balon Poznań" pilotowany przez inż. Stefana Makne i obsługę inż. Zbigniewa Laszkiewicza i Wojciecha Szczepańskiego wylądował o godz w Srocku koło Piotrkowa Trybunalskiego, przelatując 208 km i zajmując I miejsce. Worek z pocztą został dostarczony do Urzędu Poczt.-Telekom. Srocko, skąd po ostemplowaniu przesyłek z datą wysłano jako przesyłki ekspresowe w dalszą drogę pocztą. Balon Katowice" pilotowany przez Floriana Musioła i obsługę Marię Michalik i Józefa Zycha wylądował o godz w Mierzączce (poczta Dłutów pow. Łask), przelatując 189 km i zajmując II miejsce. Worek z pocztą został dostarczony do Urzędu Poczt.-Telekom. Dłutów k/pabianic, skąd po ostemplowaniu z datą wysłano jako przesyłki ekspresowe w dalszą drogę pocztą. Balon Warszawa" pilotowany przez inż. Stanisława Mosicę oraz obsługę Jana Gawędzkiego i Janusza Krasickiego, wylądował o godz w Korzeniewie pow. Kalisz, przelatując 100 km i zajmując III miejsce. Worek z pocztą został doręczony do Urzędu Poczt.-Telekom. Korzeniew, skąd po ostemplowaniu z datą r. wysłano jako przesyłki ekspresowe w dalszą drogę pocztą. Balon Syrena" pilotowany przez prof. Franciszka Janika wylądował o godz w Zbiersku pow. Kalisz, przelatując. 96 km i zajmując W miejsce. Worek z pocztą został doręczony do Urzędu Poczt.-Telekom. Zbiersk, skąd po ostemplowaniu z datą wysłano jako przesyłki ekspresowe w dalszą drogę pocztą. Henryk Podbielski NIEZNANA USTERKA I ZNACZKA IJifIl 11 Zainteresowanie pierwszym polskim znaczkiem powoduje coraz nowe ciekawe odkrycia. Ostatnio odkryto bardzo ciekawą, dotychczas nieznaną, usterkę kliszy koloru niebieskiego na tym znaczku. Znaczek ten, którego fotografię dołączamy do niniejszej notatki, wykazuje szereg usterek druku, ponumerowanych na fotografii. Oto ich spis: 1. Lewa ramka na całej swej długości uszkodzona, 2. Ramka dolna w kilku miejscach przerwana, 3. Wyraźne uszkodzenie idące ukośnie od górnej ramki, poprzez owal dookoła tarczy do miękkiego znaku w słowie za łut". Oprócz tego uszkodzenia w miejscu przerwanego owalu widoczna jest wydłużona niebieska smuga. 4. Litera ó" w Lór' przerwana w dwóch miejscach, bez kreski u góry. 5. Litera A" w ZA" ma u góry białą podłużną plamę. Zbigniew Mik ulski.322

7 NAUKA POLSKA W ramach serii Tysiąclecia" przewidziane są znaczki przypominające postacie z dziejów nauki polskiej. Warto chyba w związku z tymi planami zrobić przegląd nazwisk, oraz materiału filatelistycznego poświęconego dotychczas przedstawicielom nauki polskiej. Pozwoli to stwierdzić, który z uczonych polskich został już upamiętnibny na znaczku, a który jeszcze nie. Niestety, tych ostatnich jest więcej, a wykaz nazwisk już przypomnianych w filatelistyce absolutnie nie odpowiada rzeczywistym dziejom nauki polskiej i jej wkładów do nauki światowej. Ze względu na specyfikę materiału, przeglądu materiału filatelistycznego dokonamy nie wg poszczególnych gałęzi wiedzy, gdyż to jest raczej niemożliwe, z tego chociażby powodu, że wielu uczonych zajmowało się równocześnie różnymi dziedzinami nauki, a wg chronologii historycznej postaci. Zastosujemy przy omawianiu materiału filatelistycznego następujące skróty: znaczki: Z. = nr wg katalogu Zumstein 1960", Y. = nr wg katalogu Yvert 1960", P = półilustrowana karta pocztowa, S. = kasownik okolicznościowy, FDC = koperta I-go dnia, CM = karta analogiczna. Listę nazwisk uczonych, którzy zostali dotychczas upamiętnieni na znaczkach, otwiera: Jan Długosz ( ), znakomity L;storyk polski okresu średniowiecza. Był on autorem szeregu dzieł, m. in. Dziejów polskich ksiąg XII", Liber Beneficiorum episcopatus Cracoviensis", Banderia Prutenorum" i in. Poświęcono mu wydaną w 1938 r. P. nr 86/1. Mikołaj Kopernik ( ), to jeden z najsłynniejszych uczonych polskich i światowych okresu średniowiecza. Był on nie tylko największym na owe czasy astronomem twórcą teorii - systemu heliocentrycznego, ale równocześnie ekonomistą, prawnikiem i medykiem. Jego najwybitniejszym dziełem jest praca De revolutionibus orbium coele- W FILATELISTYCE stium" ( O obrocie ciał niebieskicfil.. Jako ekonomista zajmował się zagadnieniem pieniądza. Znaczki z portretem Kopernika ukazały się w Polsce, Z. nr 198, 199, 583, 691 w 1959 r. we Francji, Z. nr 1158 i Chinach, Y. nr 999. W okresie okupacji hitlerowcy próbowali zrobić z Kopernika Niemca poświęcając. mu znaczki GG, Z. nr 100, 104 (ten. ostatni drukowany w arkusikach po 10 sztuki). Znaczki z Kopernikiem reprodukcją: dzieł sztuki były wydane: Obraz Matejki Kopernik", Polska Z. nr 690 i ZSRR,. Z. nr 1751, Pomnik Kopernika na dziedzińcu Biblioteki Jagiellońskiej w Krakowie,. Polska, Z. nr 388, 441, GG nr Z. 44, 45.. Pomnik w Warszawie (dłuta Thorwaldsena), Polska, Z. nr 797. Ponadto we Francji do znaczka nr Z wydano FDC i S: Premier Jour Copernic 9 Nov- 57 Paris". Na kasowniku GG wydanym dla uczczenia 400 rocznicy śmierci Kopernika w 1943 r, określono go jako niemieckiego astronoma". Wojciech Oczko ( ) był wybitnym lekarzem i uczonym medykiem, autorem pierwszej polskiej pracy o kile. Wydał dzieło Przymiot, albo dworska niemoc". Poświęcono mu znaczek: Polska, Z. nr 895. Sebastian Petrycy ( ) był lekarzem i filozofem, najwybitniejszym myślicielem polskim z epoki Odrodzenia. Dał on m. in. początek polskiej terminologii filozoficznej i napisał komentarze do pism Arystotelesa: Etyki, Polityki, Ekonomiki, Poświęcono mu znaczek, Z. 894 Stanisław Konarski ( ) należał do najwybitniejszych pedagogów i uczonych Oświecenia. Był on pisarzem, dzia łaczem politycznym i reformatorem szkolnictwa pijarskiego. Napisał m. in dzieła: O skutecznym rad sposobie", O poprawie wad wymowy", O sztuce dobrego myślenia". Poświęcono mu znaczek: Polska, Z. nr 200 i P. nr 86/5. wyd r. Grzegorz Piramowicz ( ), był dzia łaczem oświatowym i reformatorem szkolnictwa w Polsce, członkiem Komisji Edukacji Narodowej i sekretarzem i'somisji Tow. dla ksiąg Elementarnych. Napisał m- in. dzieło Powinności nauczyciela w szkołach parafialnych". Poświęcono mu znaczek: Polska, Z. nr 442. Hugo Kołłątaj ( ), był jednym z czołowych ideologów polskiego Oświecenia, filozofem, pisarzem, działa- 323

8 czem politycznym i oświatowym. Napisał in. in. dzieła: Porządek filozoficzno-moralny", Stan oświecenia w Polsce", Rozbiór 'krytyczny zasad historii o początkach rodu ludzkiego". Poświęcono mu znaczek: Polska, Z. nr i P. nr 86/7 wyd r. Stanisław Staszic ( ) był pisarzem politycznym, przyrodnikiem i filozofem, założycielem Towarzystwa Przyj. Nauk w 1808 r. Napisał dzieła: Uwagi nad życiem Jana Zamojskiego", Przestrogi dla Polski", Ród ludzki", O ziemiorództwie Karpatów". Poświęcono mu znaczek: Polska, Z. nr 579, P. nr 86/6. Jan Śniadecki ( ) był znakomitym polskim matematykiem, astronomem, pedagogiem i filozofem. Napisał m. in. dzieła: O nauk matematycznych początku, znaczeniu i wpływie na oświecenie powszechne" 1781, Geografia czyli opisanie matematyczne i fizyczne ziemi" 1804, Trygonometria kulista analitycznie wyłożona" 1817 i in. Poświęcono mu P. nr 86/21. Jędrzej Śniadecki ( ) był znakomitym przyrodnikiem, filozofem i pedagogiem. Jego głównymi dziełami były: Początki chemii" 1800 i Teoria jestestw organicznych" Poświęcono mu znaczek: Polska, Z. nr 896. Ignacy Domeyko ( ) był mineralogiem, geologiem i podróżnikiem. Bada ł złoża kopalniane w Chile, oraz zajmował się w tym kraju pracą oświatową i naukową (był m. in. rektorem Uniwersytetu w Santiago). Odkrył minerały: arkeryt, amiolit, domeykit. Napisał dzieła: Ensaye sobre los deposites metaliferos de Chile" 1876 i..wielką Szczegółową Mineralogię" Poświęcono mu znaczki: Chile, Y. nr 248 i lotn Józef Dieti ( ) był lekarzem i naukowcem. twórcą balneologii polskiej, autorem licznych prac medycznych; poświęcono mu znaczek: Polska: Z. nr Karol Libelt ( ) był filozofem, działaczem społecznym, krytykiem literackim i publicystą. W dziedzinie fi- 1ozofii był pierwszym w Polsce teoretykiem i obrońcą szkoły realnej znajdując się w filozofii pod wpływem Hegla. Napisa ł m. in. dzieła: Filozofia i krytyka", O szkole realnej", Pomysły o wychowaniu ludów". Poświęcono mu znaczek: Polska, Z. nr 919. Jan Dzierżoń ( ) był zasłużonym 4)adaczem życia pszczół, odkrywcą dzieworodztwa u pszczół i autorem wielu prac na temat życia pszczół. Poświęcono mu znaczki: Polska, Z. nr i FDC. August Cieszkowski ( ) był filozofem mesjanistą i heglistą. Jako filozof napisał dzieła: Prolegomena zur Historiosophie" 1838 i Ojcze nasz" 1848, oraz traktat O drogach ducha" Jako ekonomista był autorem dzieła Du credit et de la circulation" Poświęcono mu P. nr 86/22, wyd r. Tytus Chałubiński ( ) był znakomitym lekarzem i botanikiem. Jego najwybitniejszym dziełem botanicznym była praca z zakresu mchów, opublikowana w Pamiętniku Fizjograficznym". Poświęcono mu znaczek: Polska, Z. nr 897. Benedykt Dybowski ( ) był wybitnym zoologiem, podróżnikiem i lekarzem. Badał faunę Bajkału i Kamczatki. Był autorem licznych dzieł i artykułów naukowych. Poświęcono mu znaczek: Polska, Z. nr 899. Henryk Jordan ( ) był lekarzem, propagatorem sportu jako elementu wychowania, autorem prac medycznych, m. in. Nauka położnictwa" Poświęcono mu znaczek: Polska, Z Karol Olszewski (1 1t6 1915) był znakomitym chemikiem. Pracowa ł głównie nad otrzymywaniem niskich temperatur oraz skraplaniem gazów. W 1883 r. otrzymał (wraz z Z. Wróblewskim) jako pierwszy uczony na świecie ciekły tlen, a następnie azot, tlenek węgla i wodór. Poświęcono mu znaczek. nr Z Zygmunt Wróblewski ( ) był fizykiem, wspólnie z K. Olszewskim skroplił po raz pierwszy powietrze, tlen, azot i wodór. Poświęcono tira znaczek: Polska, Z. nr 581. Marceli Nencki ( ) był lekarzem, chemikiem i fizjologiem. Badał heminę, barwniki krwi. Jest twórcą chemii drobnoustrojów. Poświęcono mu znaczek: Polska, Z. nr 582. Władysław Biegański ( ) był lekarzem i filozofem, autorem pierwszego polskiego podręcznika chorób wew., podręcznika logiki, teorii poznania i etyki. Napisał m. in. Teorię logiki" i Etykę ogólną". Poświęcono mu znaczek Z. nr 899. Ludwik Zamenhof ( ) byt lekarzem i językoznawcą, znany jest przede wszystkim jako autor najlepszego języka sztucznego esperanto. Poświęcono mu znaczki: ZSRR, Z. nr 318 i 319, Węgry, Z. nr 1497, Polska, Z. nr 995-6, Bułgaria, Z. nr 1019 i wyd r. Brazylia, Y. nr L 17 i wyd r. 324

9 Marian Smotuchowski ( ) byt wybitnym fizykiem. Przyczynił się do ugruntowania teorii kinetyczno-molekularnej. Niezależnie od Einsteina odkrył prawo rządzące ruchami Browna. Poświęcono mu P. nr 86/23 wyd r. Julian Marchlewski ( ) był działaczem ruchu robotniczego, historykiem i ekonomistą, autorem dzieł: Fizjokratyzm w dawnej Polsce", Stosunki społeczno ekonomiczne na ziemiach polskich zaboru pruskiego" i in. Poświęcono mu znaczek. Polska, Z. nr 538. Maria Curie-Skłodowska ( ), była najwybitniejszą polską uczoną prze- łomu XIX i XX wieku, współtwórczynią nauki o promieniotwórczości. Odkryła wraz z mężem polon i rad. Otrzymała dwa razy Nagrodę Nobla w 1903 i 1911 r. za badania nad radem. Poświęcono jej znaczki: Polska Z. nr 453, 580, 798, P. 86/24. Turcja Z. 555, Monaco: Z. 163, Kuba Y , Panama Y. nr ' , 225-9, 241-8, 256 a c, 269, Suriname - Y. 271, 274, Francja Z. nr 384 oraz kolonie francuskie: Dahomey, Cameroun, Cote d' Ivoire, Cote Fr. des Somalis, Afrique equ Fr. Etabts Fr. Dans l'inde Etabts Fr. de L'Oceanie, Guadeloupe, Guinee, Guyane, Indochine, Madagascar, Martinique, Mauritanie, Nile Caledonie, Niger, Reunion, Senegal, Soudan, St. Pierre et Miquelon, Togo; wszystkie znaczki kolonii ukazały się w r. 1938, o jednakowym rysunku i kolorze a ponadto Afganistan zn. z przymusową dopłatą Y. nr 2. Ignacy Mościcki ( ) był chemikiem, politykiem i prezydentem RP. Jako chemik był twórcą metody wytwarzania kwasu azotowego z powietrza. Poświęcono mu znaczki: Polska, Z. nr 264, 271, 274, 326-7, 338, , 361 oraz szereg kart pocztowych ze znaczkiem. Należy oczekiwać, że już w najbliższym czasie lista uczonych polskich upamiętnionych na znaczkach, ulegnie rozszerzeniu. Na marginesie można dodać, że znane są również kasowniki okolicznościowe poświęcone nauce polskiej, m. in. S. z okazji I Kongresu Nauki Polskiej w 1951 r., S. z okazji 100 lat Poznańskiego Tow. Przyjaciół Nauk i inne. Do większości wymienionych znaczków polskich znane są karty analogiczne. Cezary Rudziński NOWOMIIROLSKIE W czasie X.1960 r. Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne organizuje w Poznaniu V Naukowy Zjazd Farmaceutyczny, w którym oprócz polskich farmaceutów wezmą udział również przedstawiciele nauk farmaceutycznych z całego świata zrzeszonych w Międzynarodowej Federacji Farmaceutycznej_ Z okazji tego zjazdu Ministerstwo Łączności przygotowuje emisję znaczka pocztowego' wartości 60 gr z podobizną Ignacego Łukasiewicza, zasłużonego farmaceuty-chemika. Łukasiewicz ( ) jest C!PCIMI NEW ą ---1 k. I IJUL The Fifth Scientific Pharmaceutical Congress is organized by the Polish Pharmaceutical Society. The Congress is to be held in Poznań from 22nd-24th September It will be attended by Polish Pharmacists as well as representatives of Pharmaceutical Science from all the world 325

10 znany szerokiemu ogółowi, jako twórca przemysłu naftowego w Polsce, udoskonalił sposoby destylacji ropy naftowej i zastosowania jej do oświetlania. Oddając się całkowicie sprawie otrzymania z ropy nafty do oświetlania, pracuje równie nad konstrukcją takiej lampy, która zapewni przede wszystkim bezpieczeństwo jej używania. Praca ta została uwieńczona powodzeniem Ignacy Łukasiewicz stał się wynalazcą pierwszej w świecie lampy naftowej. Miała ona kształt cylindryczny, podobny trochę do lampy używanej przez długie lata w górnictwie. Lampa pomysłu I. Łukasiewieza pierwszy raz była wprowadzona do użytku w r w szpitalu lwowskim..0,1'« N2».7 '. /, e P i.' 2,_,_,,, ' 't X D 11, O. < IG HACV ktl KAS IEWI CZ P OLSKA Wydając znaczek z okazji Zjazdu Farmaceutycznego Ministerstwo Łączności nie mogło pominąć faktu wielkiego jak na owe czasy wynalazku i dlatego na znaczku przedstawiono kontur lampy naftowej (niewidoczny na reprodukcji). Ze względów graficznych jednak przedstawiono jako symbol kontur lampy naftowej używanej (jeszcze) współcześnie, gdyż o pierwowzorze można powiedzieć, że jest niefotogeniczny". (patrz ilustracje). Znaczek będzie wykonany techniką stalorytniczo-wklęsłodrukową i rotograwiurową, w nakładzie 1 mln. Format 27X 40,5 mm. Znaczek projektowa ł art.-plastyk Jerzy Desselberger, rytował Edward Konecki. We wrześniu zostanie wydany z okazji 100 rocznicy urodzin wielkiego muzyka, wirtuoza, kompozytora i polityka Ignacego Paderewskiego jeden znaczek wartości 2,50 zł. Ignacy Paderewski urodził się 6.XI.1860 roku, zmarł 29.V r. W roku bieżącym w Polsce oraz w niektórych krajach zachodnich powsta ły komitety organizacyjne przygotowujące uroczystości i imprezy dla ower, associated in the International Pharmaceutical Federation. On occasion of this Congress an issue is prepared of a postage stamp of 60 gr- denomination featuring Ignacy Łukasiewicz, a chomist-pharmacist. Ł Łukasiewicz ( ) is generally known as the creator of oil-industry in Poland. He improved methods of refining oil and applied products thereof to lighting purposes. Devoting his life to the obtaining of petrol from oil for lighting purposes he also endeavoured to Pind a suitable construction for a petrol lamp guaranteeing safety in use. He secceeded in his searches and became the first inventor of the petrol lamp. It had a cylindrical shape like that of a lamp 'used for many years to come in mining. I. Łukasiewicz's lamp was used for the first time at the Lwów (Lemberg) hospital in ISsuing a stamp on occasion of the Pharmaceutical Congress, the Ministry of Post and Telecommunication could not omit the fact of the great invention as it was in its times. That is why the stamp represents an outline of a petrol lamp. On graphical reasons, however, the stamp shows a lamp of a kind that is stili in use, as the. prototype may be said not to be photogenic. The stamp will be printed in recess from steel engraved plates and in rotogravure; quantity printed 1 million; size 27 X 40.5 mm; designed by the artist, Jerzy Desselberger; engraved by Edward Konecki. In September a stmp of zł.' 2.50 Lace value will be released on occasion ot the centenary of brithday ot the great musiclan, virtuoso and composer, Ignacy Paderewski. Ignacy Paderewski was boru 6th November 1860, and died on 29th June This year in Poland and in so:ne Western countries Organization Committees have been formed to prepare festiviłies to honour the Centenary. In Poland the Paderewski festivities are taken care of by the Warsaw Music Society. Paderewski's works are numerous. Among them the most outstanding ones are: Menuet", Fantasie Polonaise", Legend", an opera,,manru". It should also be mentioned, Ignacy Paderewski was the founder of the Grunwald Memoriał in Cracow. The Memoriał was destroyed by the Nazis during World War II. The stamp will be printed in recess from steel engraved plates; quantity printed 1 million; size 31.25X25,5 mm; designed by the artist, Jerzy Desselberger; engraved by Edward Konecki. 326

11 uczczenia tej rocznicy. Organizatorem uroczystości w Polsce jest Warszawskie Towarzystwo Muzyczne. Twórczość Paderewskiego była bogata: napisał on Menuet", Fantasie Polonaise", Legendę", operę Maniu" i wiele innych. Należy również nadmienić, Że Ignacy Paderewski był fundatorem pomnika Grunwaldzkiego w Krakowie, zniszczonego przez najeźdźcę hitlerowskiego w czasie II wojny światowej. Znaczek będzie wykonany techniką stalorytniczo-wklęsłodrukową i będzie wydany' vr iakładzie 1 mln. Format 31,25X25,5 mm. Znaczek projektował art.-plastyk Jerzy Desselberger, rytował Edward Konecki. ABISYNIA. Seria znaczków Czerwony Krzyż, która przygotowana w 1945 r. nie została wówczas wprowadzona do obiegu, lecz ukazała się z przedrukiem dużej litery V" (Yvert nr ) obecnie ukazała się bez przedruku litery V", natomiast z nadrukiem w języku abisyńskim i angielskim słów: Silver Jubilee 1960" oraz dopłatą. Seria składa się z pięciu znaczków: 5c. + 5c z.elony z nową dopłatą + 1 c., 10 c + 10 c. czerwony + 2 c., 25 c+ 25 c., niebieski + 3 c., 50 c c. brunatny + 4 c. oraz 1 t. + 1 t., fioletowy z nową dopłatą + 5 c. ALBANIA. 12.V. w związku z 15-leciem wojsk ochrony pogranicza wydano dwa znaczki 1,50 lek czerwony i 11 lek szaroniebieski; na znaczkach jest reprodukowany żołnierz służby granicznej, medale oraz, budynek fabryczny. 14.-V. z okazji 15-lecia milicji obywatelskiej wydano dwa znaczki 1 lek zielony i 8,50 lek brunatny; na znaczkach na tle pomnika wolności znajdującego się w Tiranie, milicjant dziękuje za kwiaty wręczone przez małą dziewczynkę. AUSTRALIA. Z okazji 50-lecia kobiecego ruchu harcerskiego wydany będzie 18. VIII znaczek 5 d. niebieski z reprodukcją harcerki; w głębi podobizna baden-powella założyciela harcerstwa.!u Nut O. GUIDWG AUSTRIA. 13.VI. ukaza ł się znaczek 1,50 sz. (ciemnobrunatny) w związku ze 100-leciem urodzin zasłużonego chirurga i bakteriologa prof. Antoniego Eiselsberga; na znaczku jest jego podobizna i facsimile podpisu. Tego samego dnia ukaza ł się dalszy znaczek serii historyczne budowle" (patrz nr 7/1960, str. 144 wartości nominalnej 4,50 sz. zielony z reprodukcją dworca lotniczego w Schwechat k/wiednia., 7.VII. wydano znaczek 1 sz. brunatnoczerwony z portretem znanego kompozytora i dyrygenta Gustawa Mahlera ( ) z okazji 100 letniej rocznicy urodzin. BELGIA jeszcze przed paroma tygodniami, bo 30.VI wydała specjalną serię z okazji uzyskania przez Kongo niepodległości. Seria składała się z ośmiu znaczków; na znaczkach 10 c, 90 c, 1 f, 2 f, 2,50 f i 3 f przedstawione są różne sceny z życia mieszkańców Kongo, na znaczku 6 f dwie dziewczynki Kongijka i Belgijka symbolizują przyjaźń między Belgią a Kongo, zaś na znaczku 8f młody Kongijczyk wskazując na globusie położenie Konga symbolizuje uzyskanie przez Kongo niepodległości. CHIŃSKA REP. LUDOWA. 15.VI. wydano pięć znaczków wielobarwnych (wszystkie wartości nominalnej 8 fen) dla propagandy rozwoju hodowli trzody chlewnej. CZECHOSŁOWACJA. W związku z wystawą znaczków, która odbędzie się we wrześniu tego roku w Bratysławie ukazały się dwa znaczki 60 h czarny/żółty, na którym ręka podnosi pincetą znaczek 1 kcs (opisany w dalszym ciągu) oraz znaczek 1 kcs czarny/niebieski, na którym obok części globu ziemskiego z wyrysowaną na nim mapą Czechosłowacji reprodukowany jest znaczek z r (Michel nr 359) z widokiem Bratysławy od strony Dunaju. DANIA. 1.VIII. ukazał się znaczek 30 óre czerwony z portretem Nielsa Ryberg Finsena w związku ze stuleciem jego urodzin. Finsen ( ) laureat nagrody 327

12 144 MONACO OLT/hIPISC/Ilf.; _1~ ti 328

13 Nobla był znakomitym lekarzem, który pierwszy zastosowa ł w leczeniu naświetlanie lampami. FRANCJA. 15.VI. ukazał sie znaczek 25 c z głową nowej Marianny symbolem Francji. 11.VII. wydano z okazji XVII Olimpiady w Rzymie znaczek czarny/wiśniowy/czerwony/niebieski z podobizną Jean Bouina i widokiem stadionu olimpijskiego w Rzymie. Jean Bouin był znanym lekkoatletą francuskim, który osiągnął wiele dobrych wyników, między innymi na Olimpiadzie w Sztokholmie w r w biegu na 5000 in uzyskał srebrny medal. Bouin zginął w walkach z Niemcami we wrześniu 1944 r. GHANA. 1.VII, z okazji Dnia Republiki" wydano serię z czterech znaczków. Na znaczku 3 d na wstędze o barwach narodowych jest medalion z portretem prezydenta Ghany, na znaczku 1 s. 3 d Haga państwowa oparta drzewcem na czarnej gwieżdzie, na znaczku 2s ręka trzymająca pochodnię, zaś na znaczku 10 s herb Ghany, na tle narodowej flagi; na wszystkich znaczkach jest napis Republic Day tst. Tuły 1960". Ponadto wydano ozdobny arkusik pamiątkowy z reprodukcjami wszystkich czterech znaczków. HOLANDIA. W związku z Międzynarodowym Rokiem Zdrowia Psychicznego" wydano 18.VII. dwa znaczki: 20 c czerwonobrunatny z podobizną Holendra J. L. C. Schroedera van der Kolk ( ) oraz 30 c ciemnoniebieski z podobizną J. Weyera ( ) obaj zasłużyli się w walce z chorobami umysłowymi.. 11,111.1,11.4 IZRAEL. Jako uzupełnienie prowizorycznej serii nadrukowej wydanej w związku ze zmianą waluty (patrz nr , str. 70) ukazał się 6.V11. znaczek 0,07 a szary z czarnym nadrukiem. JAPONIA. 28.V. ukazał się znaczek 10 yen z reprodukcją pary japońskich turystów oglądających znajdujące się na terenie japońskiego parku narodowego Ashizuri potężne ska ły granitowe, o które rozbijają się na wschodnim wybrzeżu Japonii wzburzone fale Oceanu Spokojnego. JORDANIA. W związku z -wizytą szacha Iranu wydano trzy znaczki 15, 35 i 50f z portretami obu władców na tle flag państwowych. KOREAŃSKA REP, LUD. DEM dla uczczenia 50-lecia Międzynarodowego Dnia Kobiet wydano dwa znaczki: 5 jun nie-. bieski/purpurowy przedstawiający trzy kobiety różnych ras z gołąbkiem pokoju oraz 10 jun zielony/pomarańczowy, przedstawiający kobietę przy warsztacie i traktorze. MONAKO. W związku ze zmianą waluty na ciężki frank" ukazała się nowa seria stała o nowych wzorach; pięć nowych znaczków przedstawia widoki i budowle: znaczek 0,05 f zamek książęcy, 0,10 1 bramę wejściową do muzeum ocenanografićznego, znaczek 0,45 i zamek książęcy widziany z samolotu, 0,85 f dziedziniec zamkowy, znaczek 1 f - zamek książęcy. Na dalszych czterech znaczkach są reprodukowane egzotyczne ryby i rośliny, a mianowicie na znaczku 0,15 f konik morski (Hyspocampus guttulatus), na 0,20 f latająca ryba (Pterois volitans) na dalszych znaczkach 0,15 f i 0,20 'f kaktusy (Cereanee species oraz Nopa/ea dejecta). MONGOLSKA REP. LUDOWA. Z końcem maja wydano serię Kwiaty Mongolskie", która składa się z ośmiu znaczków 5 mung oliwkowy/niebieski/zielony ostróżka (Delphinum grandiflorum), 10 m pomarańczowy/czerwony/zielony tulipan (Tulipa edulis), 15 m brunatny/fioletowy/ zielony wielosił błękitny (Polemoniom coeruleum), 20 in zielony/żółty/ciemnozielony pełnik azjatycki (Rolius asiaticus), 30 m niebieskozielony/fioletowy/zielony - dzwonek skupiony (Campanula glomerata), 40 in fioletowy/żółty/zielony dziewięciornik błotny (Parnassia palustris), 50 m niebieski/fioletowy/zielony bodziszek łąkowy (Geranium pratense) oraz I t różowy/czarny ukośnica (Begonia evansiana). NIEMIECKA REP. DEMOKRATYCZNA wydała 2.V11. dwa znaczki 10 pf zielony z reprodukcją pomnika Lenina znajdującego się w mieście Eisleben oraz 20 pf czerwony z reprodukcją pomnika Thh.Imana podarowanego miastu radzieckiemu Puszkin. NIEMIECKA REP. FEDERALNA. 8.V1II. ukazała się seria olimpijska składająca się z czterech znaczków. Tło dla pięciu kółek olimpijskich symbolu nowożytnych olimpiad stanowią sceny z dawnych greckich olimpiad, przedstawione na zachowanych antycznych wazach greckich. Na znaczku 7 pf brunatnym zapaśnicy, na znaczku 10 pf zielonym biegacze, na 'znaczku 20 pf czerwonym - młodzieniec z oszczepem, zaś na znaczku 40 pf niebieskim wyścigi na rydwanach. 329

14 A fe-a APAVIMARt A VI( MIMA AKAPAIAti 9 mm o 330

15 RUMUNIA.. 9.V. z okazji 15-lecia wyzwolenia Rumunii wydano tryptyk składający się z dwóch znaczków: 40 b z reprodukcją pomnika bohaterów w Bukareszcie i 55 b z reprodukcją pomnika żołnierzy radzieckich w Bukareszcie, między tymi dwoma znaczkami biale pole wielkości znaczka z napisem: 15-lecie 'zwycięstwa nad faszystami 9 maja ". W lipcu ukazała się seria turystyczna składająca się z siedmiu znaczków: 20 b, port w Konstancy, 35 b budynek Kasyna w tymże porcie 40 b uzdrowisko Vasile Roaita, 55 b uzdrowisko Mangalia, 1 1 oraz 1,60 1 uzdrowisko Eforia nad ' Morzem Czarnym i 21 widok nowego budynku w Mamai. SURINAM. (Gujana Holenderska). W związku z dniem wolności" wydano dwa wielobarwne znaczki: 10 c z rysunkiem flagi narodowej zatkniętej na mapie Ameryki Południowej oraz 15 c - z rysunkiem nowego herbu państwowego. URUGWAJ. W czerwcu ukazała się nowa seria lotnicza, składająca się z czterech znaczków: 2 p zielony/czarny, 3 p purpurowy.'czarny, 5 p. czerwony/czarny i 10 p żółty/czarny. Na wszystkich jest przedstawiony pomnik uskrzydlonej kobiety oraz sylwetka samolotu. USA. 28.VIII, ukaże się znaczek 4 c propagujący zatrudnianie upośledzonych fizycznie. Znaczek, który wydano w związku z VIII Kongresem Międzynarodowego Towarzystwa Pomocy Inwalidom, przedstawia mężczyznę, który mimo sparaliżowanych nóg w wózku obsługuje ręczną maszynę. WĘGRY. W uzupełnieniu serii porłrety" (patrz nr 15/1960 str. 311) ukaza ły się trzy dalsze znaczki wszystkie wartości nominalnej 60 f. Jeden z nich niebieski przedstawia Hermana Otto, światowej sławy uczonego węgierskiego w związku ze 150-leciem jego urodzin, drugi oliwkowoszary przedstawia niemieckiego kompozytora Ludwika van Beethovena, trzeci pomarańczowo-czerwony węgierskiego pisarza Ferenz Mora. WIETNAMSKA REP. LUDOWA. 3.V. z okazji drugich wyborów do Zgromadzenia Narodowego wydano znaczek 12 xu czerwony/brunatny/pomarańczowy, na którym przedstawiona jest ręka wrzucająca kartę wyborczą do urny. 8.V. wydano dwa znaczki dla uczczenia Czerwonego Krzyża: 8 xu czerwony/niebieski/'biały/żółtobrunatny i 12 xu czerwony/zielony/biały; na obu znaczkach przedstawiona jest pielęgniarka, emblemat Czerwonego Krzyża i wstęga opatrunkowa. ZSRR. Z okazji 150 rocznicy urodzin niemieckiego kompozytora Roberta Schumana ( ) wydano 20.V. znaczek 40 kop. niebieski/czarny z jego podobizną i fragmentem nut. 24.V. ukazał się znaczek czerwonobruna t- ony/sepia z podobizną zasł użonego działacza radzieckiego J.M. Swierdtowa ( f9) z okazji 75-lecia jego urodzin. 29.V. w dniu filatelisty ukazał się znaczek wielobarwny 60 kop., na którym reprodukowany jest widziany przez lupę znaczek 40 kop. wydany 8.VI (Michel nr 1981), który propagowa ł przyjazni między wszystkimi narodami. Hasło to potwierdza napis umieszczony w dolnej części znaczka: Filatelistyka sł uży przyjażni między narodami". 30.V. ukaza ły się pierwsze cztery znaczki serii poświęcone autonomicznym socjalistycznym republikom radzieckim, która składać się będzie z dziewiętnastu znaczków, wszystkie znaczki będą mia ły wartość nominalną 40 kop. i przedstawiać będą widoki stolic autonomicznych republik. Na znaczku niebieskim jest widok ulicy Lenina w mieście Patumi-Adżarskiej ASRR, na znaczku zielonym jest przedstawiony dom kultury w mieście Iżewsk Udmurckiej ASRR, na znaczku zielononiebieskim widok ulicy Karola Marksa w mieście Pietrozawodsk Karelskiej ASRR oraz na znaczku brunatnoczerwonym fragment ulicy Sierpniowej w mieście Groznyj Czeczeńsko Inguskiej ASRR. 331

16 MWF POLSKA 60" JURY Polska 60" R. van der Auwera Belgia L. Berthelot FIP G. Eolaffi Włochy E. Blomberg Szwecja O. Brandt Turcja Cz. Danowski Polska E. Diena Włochy T. Gryiewski Polska W. Hoexter Izrael H. Hunziker Szwajcaria A. Laszkiewicz Polska Z. Mikulski Polska M. MUller CSRS J. Naumann NRD M. Perzyński Polska J. Ryblewski Polska A. Roszkowski Polska M. Steczyński USA L. Steiner Węgry L. Steinbach Polska J. Tislowitz Polska M. Verner Jugosławia F. Waliner Austria Sir J. Wilson Wielka Brytania B. Zimmermann Finlandia Program proczystości: 3.IX.1 Sobota godz uroczyste otwarcie Wystawy dla zaproszonych gości, godz konstytucyjne zebranie Sądu Konkursowego, godz. I500 początek sprzedaży znaczka pocztowego wydanego z okazji Wystawy, godz. 16" otwarcie Wystawy dla publiczności, godz. 18" Coctail-party dla Komisarzy oraz członków Sądu Konkursowego wydane przez Przewodniczącego Zarządu Głównego. 4.IX. Niedziela: godz. 10 posiedzenie Sądu Konkursowego. 5.1X. Poniedziałek: godz posiedzenie Sądu Konkursowego, godz zwiedzanie Warszawy dla gości zagranicznych, Nagroda Prezesa Rady Ministrów Józefa Cyrankiewicza godz. 19 a) film o tematyce pocztowofilatelistycznej, b) odczyt- o pierwszym polskim znaczku pocztowym. 6.IX. Wtorek: godz posiedzenie Sądu Konkursowego, godz. 13 zwiedzanie Pałacu Kultury i Nauki, godz. 18" spotkanie gości zagranicznych z polskimi filatelistami. 7.IX. Sroda: Ca łodzienna wycieczka do Żelazowej Woli, połączona z koncertem chopinowskim- Zwiedzanie zamku w Nieborowie. Wspólny obiad w Łowiczu. &DC. Czwartek: godz. 11 posiedzenie Rady FIP-u, godz wizyta Rady FIP-u u Ministra Łączności PRL, godz zwiedzanie Warszawy autokarem z przewodnikiem. 9.IX. Piątek: godz. 900 otwarcie Kongresu FIP, godz. 150 Sesja Popołudniowa FIP, 332

17 godz. 183 otwarte posiedzenie Komisji Naukowo-Badawczej PZF poświęcone pierwszemu polskiemu znaczkowi. 10-1X. t-- sobota: godz. 10 Sesja FIP, godz. 10 Aukcja filatelistyczna Państwowego Przedsiębiorstwa Filatelistycznego Ruch", godz zwiedzanie Warszawy autokarem, godz. 16 popołudniowa Sesja FIP, godz. 17 Aukcja Filatelistyczna Państwowego Przedsiębiorstwa Filatelistycznego Ruch", 11.IX Niedziela: godz. 9 ostatnie posiedzenie FIP, godz aukcja filatelistyczna Państwowego Przedsiębiorstwa Filatelistycznego Ruch", godz. 15 ogłoszenie wyników Sądu Konkursowego, godz. 19 uroczyste zamknięcie Wystawy, godz- 21" bankiet zamknięcia połączony z rozdaniem medali i nagród. 12.IX. Poniedziałek: 5-dniowa wycieczka do Krakowa i Zakopanego (cena 1700 zł). Oprócz powyższych imprez przewidziane: a) spotkanie z projektantami i wykonawcami polskich znaczków, b) 'spotkanie towarzyskie, c) rewia mody, d) wycieczka statkiem po Wiśle, e) przedstawienia w operze, w operetce itd., f) wycieczka dla gości zagranicznych przewidziana prospektami Orbisu", Wystawa otwarta codziennie 4-11 września br. w godzinach od tej. INFORMACJE: Podczas Wystawy sprzedawane będą znaczki wydane z tej okazji. Na jeden bilet wstępu w cenie zł 5, można będzie nabyć jeden znaczek wystawowy o wartości nominalnej zł. Dopłata 10 zł przeznaczona jest na pokrycie kosztów Wystawy. Na Wystawie czynne będą kioski Państwowego Przeds. Filatelistycznego Ruch" bogato zaopatrzone w znaczki polskie i zagraniczne. W jednym z kiosków PPF Ruch" można będzie oglądać znaczki przeznaczone do sprzedaży na aukcji w dniu 10 i 11 września br. Zorganizowanym wycieczkom na wystawę PKP przyznało 50 /o zniżki przy zakupie biletów powrotnych. Sprawy biletowe załatwiane będą na miejscu w specjalnym stoisku. Dokładniejsze informacje interesujące zwiedzających filatelistów zamieścimy w następnym numerze Filatelisty". tl: Ministerstwo Łączności zezwoliło na przewóz listów zwykłych z Gdańska, Olsztyna, Opola, Szczecina, Wrocławia i Zielonej Góry do Warszawy samolotami Aeroklubu PRL, które będą bra ły udział w locie na punktualność, organizowanym w dniu 6 września br. z okazji lecia Polskiego Znaczka Pocztowego i Międzynarodowej Wystawy Filatelistycznej Polska 60". Do przewozu samolotami mogą być przekazane tylko lotnicze ekspresowe listy zwykłe, nadane w specjalnych kopertach wydanych przez Państwowe Przed- siębiorstwo Filatelistyczne Ruch", opłacone znaczkami pocztowymi wed ług stawek taryfy pocztowej dla listów lotniczych ekspresowych. Listy mogą być adresowane do odbiorców w kraju lub za granicą. Opłata za list krajowy do 20 g wynosi 2 zł 70 gr, a opłata za list wysyłany za granicę jak w taryfie pocztowej dla przesyłek zagranicznych. Listy przeznaczone do przewozu samolotami muszą być nadane najpóżniej do dnia 5 września br. do godz. 16 w jednym z następujących urzędów pocztowo-tel.: Gdańsk 1, Olsztyn 1, Opole 1, Szczecin 1, Wrocław 1, Zielona Góra 1. Nadawczy urząd p.t. umieści na listach (na znaczkach pocztowych) odcisk datownika i przekaże listy w zamkniętych workach miejscowemu Aeroklubowi do przewozu samolotem. Po wylądowaniu w Warszawie, na lotnisku Gocław, załogi samolotów powinny oddać przewiezione worki' z listami oczekującym tam pracownikom pocztowym. Razem z listami załogi samolotów powinny oddać pracownikom pocztowym specjalne upoważnienia wydane przez Ministerstwo Łączności. Pracownicy pocztowi przewiozą listy z lotniska do Urzędu pocztowo-telekom. Warszawa Pałac Kultury i Nauki, który umieści na nich, na stronie adresowej, odcisk datownika okolicznościowego Międzynarodowej Wystawy Filatelistycznej Polska 60" i przekaże listy do Urzędu pocztowo-telekom. Warszawa 2. Urząd p.t. Warszawa 2 skieruje listy krajowe do miejsc przeznaczenia, a listy przeznaczone za granicę do U.W.P. Warszawa

18 NALEPKI OLIMPIJSKIE Polski Związek Filatelistów wraz z Polskim Komitetem Olimpijskim wydali nalepki propagujące XVII Igrzyska Olimpijskie w Rzymie. Nalepki wydano w dwóch kolorach: niebieskim i sepia na jednym arkuszu, gumowane, w nakładzie 30 tysięcy parek. Cena nalepek 3 zł sztuka; do nabycia w Z. GL PZF, wszystkich ogniwach terenowych PZF, a ponadto dla kolegów mieszkających za granicą w CHZ Ars Polona", W-wa, Krakowskie Przedmieśnie 7.. z ztyol 0/POZNAŃ, 1 lipca br. zorganizowane zostało 29 kolo PZF Oddziału Poznańskiego w Jarocinie. Na zebraniu organizacyjnym, któremu przewodniczył kol. Leon Roszak, dokonano wyboru władz w osobach: kol. Agnieszka Staśkiewicz przewodnicząca, kol. Teresa Antoniewicz - sekretarz i kol. Krystyna Kościańska skarbnik. Nowemu kotu, a przede wszystkim jego zarządowi (same kobiety!) życzymy wielu sukcesów. KOŁO 'SZAMOTUŁY. Tegoroczne Dni Szamotuł" od 10 do 18 września 1960 r. zsiwiugurują jednocześnie obchody Tysiąclecia Państwa Polskiego w Sza matulach. W uroczystościach tych bierze równiet udział kolo PZF, które w tym czasie, z okazji 100-lecia polskiego znaczka urządza w sali Prezydium MRN w Szamotulach I Pokaz Znaczka". W specjalnym kiosku pocztowym bedzie. można,tio zaopatrzyć w czasie trwania wystawy w wydane z +t,j okazji koperty w cenie 1 z/ oraz w znaczki ze strojem sz4motulskirn jak również w inne znaczki w kompletnych seriach. Kiosk będzie stosowni okolicznościowy datown ik metalowy. wg projektu kol. B. Dehmela, Wszelkich informacji udziela oraz zamówienia na koperty frankowane pojedynczymi znaczkami, względnie pakami ze strojem szamotulskim kasowane datownikiem okolicznościowym przyjmuje przewodniczący kota kol. Henryk Lis, Szamotały, Nowa 212. KOLO SWIEBODZWE W dniu 13 lipce urzadzi?'n uroczyste zebranie ku czci m0- rocznicy bitwy pod Grunwaldem. Referat okolicznościowy wygłosił inż. Krzysztof Kroll. Po referacie rozdam Iyoionly za udział w II Wystawie Filatelistycznej SwiebodzIce 1960" oraz nagrody rzeczowe ufundowane przez zarząd kola za organizację Wystawy. O- trzymali je kol. kol.: Gslu- Balcerek i Rogala. W uruchomionym stoisku upt. największym powodzeniem cieszyły się znaczki serii,.grunwald", które weszty do obiegu lego samego dnia. Zebrani koleuzy z mit Swiebodz!ce, Swidnika i Wałbrzycha frankowali nimi soecjalne koperty wydane przez zarząd kola. Przesyłki stemplowano specjalnym kasownikiem Milenium Stulecie". ODPOWIEDZI «418 Zif iriff TADEUSZ KIJEWSKI - WARSZAWA. Nie widzimy istotnych różnic między opisem znaczków Watykanu podanym w 12 numerze Filatelisty, a opisem nadesłanym I. rzez Pana. W każdym razie dziękujemy. EDMUND KLOSKOWSKI - GDAŃSK NOWY PORT. Mino r.ajlepszych starań nie udaje nam się podawać wcześnte; wiadorn uści o 'natieveli się odbyć w tet'er, :e v ta Arach czy pekan, h znaczków. Zarząd Główny PZF też nie jest w stanie w każdym wypadku podawać nam terminów na tyle wcześniej, by przed rozpoczęciem wystawy zdołały ukazać ' się w Filatellścic". Liczymy na operatywną pracę organizatorów wystaw, którzy nadsyłają do redakcji informacje o wystawach, uwzględniając trzytygodniowy okres druku naszego czasopisma. Nie możemy pośredniczyć w zdobywaniu materiału filatelistycznego z zagranicy. O stempel z okazji 100-lecia polskiego znaczka i inne wydawnictwa z Manchesteru najlepiej po- starać się przez korespondenta zagranicznego. Nie wydaje nam się, aby inna droga była mo%liwa. F, BOR YSIEWICZ GDAŃSK. Dziękujemy za datownik:i. Wy.korzystujemy. ZDZISLAW JASIŃSKI STAROGARD SZCZEC. Może Pan 2.1),,,:ować znaczki w PPF nie bę<jąc członkiem PZF. Na abonament I półrocza 1860 r. jest już za późno (termin upłynął 15 czerwca), natomiast na II półrocze mole Pan zamówić abonament w PPF Ruch-, W-wa, Barbary 4. E. OLEKSIAK TŁUSZCZ. Podajemy adresy, o które Pan prosi: Oddział PZF, Kraków, skr. poczt. 756 i Kolo PZF nr 1, W-wa, Mazowiecka G/3. FRANCISZEK SZLACHTA WAR ZYCE. Prosimy zwrócić się do Oddziału PZF w Rzeszowie skr. poczt, 35 z prtu;- bą o przysłanie deklaracji członkowskiej, Drukujemy wszystkie adresy korespondentów zagranicznych, które o trzynr jemy do ogłoszenia. Dziękujemy za pozdrowienia. RWA SZAFRAN JAWOR. W rubryce _wymiana z zagranicą" umieszczamy tylko adresy filatelistów zagranicznych. MARIAN GAWEL WIERZ- CHO W Isk. Znaczki moze Pan kupić we wszystkich punktach sprzedaży PPF Ruch" (adresy często drukujemy' na ostatniej stronie Filatel; ;ty"). JANUSZ SZCZEPAŃSKI - LUBLIN. Nie znamy sposobu zamieszczania adresu w zagranicznym piśmie filatelistycznym. ADRIAN POZARZYCICI WARSZAWA. Nadesłany adres zamieszczamy. Dziękujemy. WSZYSTKICH CZYTELNI- KtOW którzy wylosowali nagrody z, rozwiązanie zadni Rozrywek Umysłowych z nr nr od 10 do 14 przepraszamy za opóźnienie w wysyłce nagród i prosimy o cierpliwość. W pierwszych dniach sierpnia nagrody wyślemy. 234

19 PoOzukuję węgierskich FDC, kart okolicznościowych, kasowników oraz bloczka Zumstein 1021 I, Wydanych na Dzień Znaczka". (BELYE- GNAP) H. SMOLKA, WARSZA- WA, UL. ODYŃCA (3177) Sprzedam lepszy Watykan, w tym Nr ZS. 39/44. Adres wskaże P.Z.F. kolo GRU- DZIADZ, UL. PULASKIE- GO 106 (3149) Kupię znaczki obozowe (szczególnie Woldenberg, Grossborn, Murnau) poczty balonowe oraz znaczki polskie wydane w czasie II-glej wojny światowej. THOMAS, GRUNWALDZKA 93, POZNAŃ. (3162) Wieloletnie doświadczenie Ul zakresie produkcji artykułów filatelistycznych pozwala nam zaoferować praktyczne, estetycznie wykonane, wysokiej jakości albumy do znaczków pocztowych, klasery i inne przybory filatelistyczne. Zapezvniamy odbiorcom szybkie wykonanie zleceń i natychmiastową dostawę VEB(k) Briefmarkenalben - Verlag Aschersleben Postfach 129 Niemiecka Republika Demokratyczna DZIAŁ ROZRYWEK UMYSŁOWYCH 117. ELIMINATKA. (UL. E. WIECEK) Z pionowych kolumn figury wykreślić wyrazy o poniższych znaczeniach. Pozostałe litery czytane rzędami poziomymi dadzą rozwiązanie. Znaczenie wyrazów do skreślenia: 1. kilka znaczków posiadających wspólną cechę, 2. rodzaj techniki drukarskiej, D C 121K lill Y KOAMPEIA R CEIffill3 1: la r O la D Z EIM0 ER131 e g R D F O al E T SSTA MIR R E CIP i A C. R T 5 =ali A El IM c z Ell N Y E Ę WOL Ew KATSZOLIR A ;5 k. A D Z 0 E IiiEll 1 (3, O w. przevika pocztowa, 4. przyrząd filatelistyczny, 5. Polski Związek Filatelistów (skrót), 6. podręcznik ujmujący wszystkie jednostki filatelistyczne, 7. imię męskie, 8. rzadkość filatelistyczna. Rozwiązania prosimy nadsylać pod adresem: Redakcja Filatelisty, Dział Rozrywek Umys/owych, Warszawa, ul. Mokotowska 4 w terminie do dnia 7 września 1960 roku. Za prawidłowe rozwiązania losujemy nagrody znaczkowe. Przyznajemy również nagrody autorskie Za zamieszczone zadania. Nagrody autorskie za zadania dzisiejsze otrzymują: E. Więcek z Bedonia Przykościelnego i J. Barczyk z Sulejówka. Nagrody wyślemy pocztę. 118, OLIMPIADY. (UL. J. BARCZYK) Na podstawie znaczków u- mieszczonych w kółkach ustalić: 1) jakie państwa wydaly te znaczki, 2) w jakim kraju odbyta się olimpiada, 3) w jakim mieście odbyta się 011Mpiada. Następnie korzystając z poniższego klucza odczytać rozwiązanie. Klucz ułożony jest w sposób następujący: pierwsza cyfra oznacza kolejne kółko, cyfra druga oznacza słowo kolejne, cyfra trzecia literę w tym słowie. (W grupie 4 jest tylko jedno słowo). 412, 331, 419, 139, 512, 121, 526, 232, 321, 523, 416, 412, , 411, 111, 223, 533, 124: 213, 221,

20 ODWIEDZAJCIE STOISKA PAŃSTWOWEGO PRZEDSIĘBIORSTWA FILATELISTYCZNEGO R U C H" n a MIĘDZYNARODOWEJ WYSTAWIE FILATELISTYCZNEJ POLSI{A 60" w Pałacu Kultury i Nauki dniach IX. WE Ź CIE UDZIA Ł W PIERWSZEJ WIELKIEJ AUKCJI FILATELISTYCZNEJ w dniach września Katalogi aukcyjne do nabycia we wszystkich sklepach PPF Ruch" Redaguje kolegium w skladzie: Tadeusz Grodecki, Wiesława Kaweeka, Zbigniew Mikulsk1, Maciej Perzyński Adres Redakcji: Warszawa, ul. Mokotowska 4/6, tel w, 32 Wydawca: Wydawnictwo Prasowe Ruch" Warszawa, Nowy Swiat 69 Cena 2,50 zł Cena W prenumeracie: kwartalnie zł 15., >Mrocznie z1 30., rocznie zl 60.. Zamówienia i wpłaty na prenumeratę w kraju przyjmują wszystkie urzędy pocztowe i listonosze w terminie do 15 każdego miesiąca poprzedzającego okres zamawianej prenumeraty. Wpłat na prenumeratę w kraju należy dokonywać na konto PKO Centrala Kolportażu Ruch'', Warszawa, Srebrna 12 Prenumerata za granicę wynosi: kwartalnie zt 21., po/rocznie z! 42., rocznie z Ogłoszenia przyjmuje Biuro Ogłoszeń Wydawnictwa Prasowego Run", Warszawa ul, Nowy Świat 69. Cena ogłoszeń: ostatnia strona (okładkowa) zl 2.000, 112 str. zl /4 str , 1/8 str. z/ 300. Ogłoszenia drobne do 20 wyrazów z/ 60, w ramce Członkowie PZF korzystają z 40% rabatu (tylko przy drobnych ogłoszeniach bez ramki). Nakład Objętość I ark. Format B5. Papier ilustr. V kl. 90 g. 70 x ulu ZOL. W-wa, z C-34