PORADNIK PRAWNY ZASTOSOWANIE PRZEPISÓW W ZAKRESIE OCHRONY ŚRODOWISKA DLA PRZEDSIĘBIORCÓW W PRAKTYCE

Transkrypt

1 PORADNIK PRAWNY ZASTOSOWANIE PRZEPISÓW W ZAKRESIE OCHRONY ŚRODOWISKA DLA PRZEDSIĘBIORCÓW W PRAKTYCE stan prawny - styczeń 2011

2 SPIS TREŚCI 1. Prawidłowe przygotowanie zbiorczego zestawienia danych o odpadach Wytwarzanie odpadów Recykling, odzysk i unieszkodliwianie Transport odpadów Zbieranie odpadów Informacja o wytwarzanych odpadach i sposobach gospodarowania nimi Decyzja zatwierdzająca program gospodarki odpadami niebezpiecznymi Decyzja zatwierdzająca program gospodarki odpadami Pozwolenie na wytwarzanie odpadów Zezwolenie na zbieranie odpadów Zezwolenie na transport odpadów Zezwolenie na odzysk oraz unieszkodliwianie odpadów

3 1. PRAWIDŁOWE PRZYGOTOWANIE ZBIORCZEGO ZESTAWIENIA DANYCH O ODPADACH Każdy kto wg ustawy o odpadach podlega obowiązkowi ewidencji odpadów zobowiązany jest do sporządzenia Zbiorczego zestawienia danych o rodzajach i ilości odpadów, o sposobach gospodarowania nimi oraz o instalacjach i urządzeniach służących do odzysku i unieszkodliwiania tych odpadów. Zbiorcze zestawienie danych należy przekazać marszałkowi województwa do końca pierwszego kwartału za poprzedni rok kalendarzowy. Od roku 2011 termin złożenia zestawienia uległ zmianie z 31 marca na 15 marca. Należy zwrócić uwagę na konieczność podania imienia i nazwiska, a lub numeru telefon osoby sporządzającej zestawienie oraz złożenia podpisu na ostatniej stronie przez posiadacza odpadów wraz z datą. Należy pamiętać, że podmioty prowadzące uproszczoną ewidencję odpadów (poza transportującymi odpady) nie są zwolnieni ze składania zestawienia zbiorczego. Nowe zestawienie zbiorcze o odpadach za rok 2011 Ministerstwo Środowiska opublikowało nowy wzór formularza zbiorczego zestawienia danych o odpadach. Określone zostało w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 8 grudnia 2010 r. w sprawie zakresu informacji oraz wzorów formularzy służących do sporządzania i przekazywania zbiorczych zestawień danych o odpadach (Dz.U nr 249, poz. 1674) Tym samym uchyliło obowiązujące dotychczas rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 25 maja 2007 r. w sprawie zakresu informacji oraz wzorów formularzy służących do sporządzania i przekazywania zbiorczych zestawie danych (Dz.U. Nr 101, poz. 686). 2

4 Nowe zestawienie zbiorcze dotyczy ewidencji odpadów za rok Sprawozdanie za rok 2010 należy złożyć jeszcze na starym zestawieniu do 15 marca 2011 r. W obowiązujących zestawieniach wymagane są informacje, których nie ma w kartach ewidencji i nie były gromadzone systematycznie, m.in.: - podanie suchej masy odpadów dla określonych rodzajów uwodnionych odpadów - masa odpadów komunalnych odebranych od właścicieli nieruchomości - liczba obsługiwanych właścicieli nieruchomości i przedsiębiorców - dane o rodzajach i ilościach odpadów przekazanych w celu ich wykorzystania osobom fizycznym lub jednostkom organizacyjnym, niebędącym przedsiębiorcami, na ich własne potrzeby. Zbiorcze zestawienie za rok 2010 Formularz do sporządzania i przekazywania Zbiorczego zestawienia danych o rodzajach i ilości odpadów, o sposobach gospodarowania nimi oraz o instalacjach i urządzeniach służących do odzysku i unieszkodliwiania odpadów podzielony jest na następujące działy: 1. Dział 1 - dane o posiadaczu odpadów Sekcja zawiera podstawowe dane o posiadaczu odpadów. Należy zaznaczyć symbolem X rodzaj działalności, który przedsiębiorca wykonuje we własnym zakresie: W - wytwarzanie odpadów, Zb - zbieranie odpadów, Od - odzysk, Un - unieszkodliwianie odpadów 3

5 Pole danych o posiadaczu odpadów prowadzącym zakład przetwarzania znajdujące się na dole działu wypełnia tylko prowadzący zakład przetwarzania zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego. Podmiot ten powinien posiadać odpowiedni numer rejestrowy nadany przez Główny Inspektorat Ochrony Środowiska. 2. Dział 2 - zbiorcze zestawienie danych o rodzajach i ilościach wytworzonych odpadów W dziale tym należy podać masę wytworzonych odpadów dla każdego z rodzaju odpadów osobno z dokładnością do jednego miejsca po przecinku dla odpadów innych niż niebezpieczne oraz do trzech miejsc po przecinku dla odpadów niebezpiecznych. Masę uwodnioną oraz suchą masę w formie: masa odpadów/sucha masa odpadów należy podać dla następujących rodzajów odpadów: Lp. Kod odpadu Rodzaj odpadu * płuczki i odpady wiertnicze zawierające ropę naftową, osady z zakładowych oczyszczalni ścieków, osady z zakładowych oczyszczalni ścieków, osady z zakładowych oczyszczalni ścieków, osady z zakładowych oczyszczalni ścieków, osady z zakładowych oczyszczalni ścieków, osady z zakładowych oczyszczalni ścieków, szlamy z odbarwiania makulatury, osady z zakładowych oczyszczalni ścieków inne niż wymienione w , osady zawierające chrom, zwłaszcza z zakładowych oczyszczalni ścieków, osady niezawierające chromu, zwłaszcza z zakładowych oczyszczalni ścieków, * odpady z zakładowych oczyszczalni ścieków zawierające substancje niebezpieczne, odpady z zakładowych oczyszczalni ścieków inne niż wymienione w , * osady z zakładowych oczyszczalni ścieków zawierające substancje niebezpieczne, osady z zakładowych oczyszczalni ścieków inne niż wymienione w , osady z uzdatniania wody kotłowej, 4

6 odpady z kolumn chłodniczych, inne niewymienione odpady, odpady z kolumn chłodniczych, inne niewymienione odpady, * osady z zakładowych oczyszczalni ścieków zawierające substancje niebezpieczne, osady z zakładowych oczyszczalni ścieków inne niż wymienione w , * osady z zakładowych oczyszczalni ścieków zawierające substancje niebezpieczne, osady z zakładowych oczyszczalni ścieków inne niż wymienione w , * osady z zakładowych oczyszczalni ścieków zawierające substancje niebezpieczne, osady z zakładowych oczyszczalni ścieków inne niż wymienione w , * osady z zakładowych oczyszczalni ścieków zawierające substancje niebezpieczne, osady z zakładowych oczyszczalni ścieków inne niż wymienione w , * osady z zakładowych oczyszczalni ścieków zawierające substancje niebezpieczne, osady z zakładowych oczyszczalni ścieków inne niż wymienione w , * osady z zakładowych oczyszczalni ścieków zawierające substancje niebezpieczne, osady z zakładowych oczyszczalni ścieków inne niż wymienione w , * osady z zakładowych oczyszczalni ścieków zawierające substancje niebezpieczne, osady z zakładowych oczyszczalni ścieków inne niż wymienione w , * osady z zakładowych oczyszczalni ścieków zawierające substancje niebezpieczne, osady z zakładowych oczyszczalni ścieków inne niż wymienione w , * osady z zakładowych oczyszczalni ścieków zawierające substancje niebezpieczne, osady z zakładowych oczyszczalni ścieków inne niż wymienione w , * uwodnione szlamy z czyszczenia kotłów zawierające substancje niebezpieczne, uwodnione szlamy z czyszczenia kotłów inne niż wymienione w , odpady z uzdatniania wody chłodzącej * odpady z uzdatniania wody chłodzącej zawierające oleje, odpady z uzdatniania wody chłodzącej inne niż wymienione w , inne szlamy i osady pofiltracyjne, * odpady z uzdatniania wody chłodzącej zawierające oleje, odpady z uzdatniania wody chłodzącej inne niż wymienione w , * odpady z uzdatniania wody chłodzącej zawierające oleje, odpady z uzdatniania wody chłodzącej inne niż wymienione w , * odpady z uzdatniania wody chłodzącej zawierające oleje, 5

7 odpady z uzdatniania wody chłodzącej inne niż wymienione w , * odpady z uzdatniania wody chłodzącej zawierające oleje, odpady z uzdatniania wody chłodzącej inne niż wymienione w , * odpady z uzdatniania wody chłodzącej zawierające oleje, odpady z uzdatniania wody chłodzącej inne niż wymienione w , * odpady z uzdatniania wody chłodzącej zawierające oleje, odpady z uzdatniania wody chłodzącej inne niż wymienione w , odpady stałe z zakładowych oczyszczalni ścieków zawierające substancje * niebezpieczne, odpady stałe z zakładowych oczyszczalni ścieków inne niż wymienione w , szlamy z zakładowych oczyszczalni ścieków, * szlamy i osady pofiltracyjne zawierające substancje niebezpieczne, szlamy i osady pofiltracyjne inne niż wymienione w , * inne odpady zawierające substancje niebezpieczne, inne niewymienione odpady, * szlamy z obróbki metali zawierające substancje niebezpieczne, szlamy z obróbki metali inne niż wymienione w , * wodne ciecze myjące, * odpady z odtłuszczania parą, * odpady zawierające ropę naftową lub jej produkty, * uwodnione odpady ciekłe zawierające substancje niebezpieczne, uwodnione odpady ciekłe inne niż wymienione w , stężone uwodnione odpady ciekłe (np. koncentraty) zawierające substancje * niebezpieczne, stężone uwodnione odpady ciekłe (np. koncentraty) inne niż wymienione w , szlamy z fizykochemicznej przeróbki odpadów zawierające substancje * niebezpieczne, szlamy z fizykochemicznej przeróbki odpadów inne niż wymienione w , ciekłe odpady z procesów zeszkliwienia, ciecze z beztlenowego rozkładu odpadów komunalnych, przefermentowane odpady z beztlenowego rozkładu odpadów komunalnych, ciecze z beztlenowego rozkładu odpadów zwierzęcych i roślinnych, 6

8 przefermentowane odpady z beztlenowego rozkładu odpadów zwierzęcych i roślinnych, inne niewymienione odpady, ustabilizowane komunalne osady ściekowe, * tłuszcze i mieszaniny olejów z separacji olej/woda inne niż wymienione w , szlamy zawierające substancje niebezpieczne z biologicznego oczyszczania ścieków * przemysłowych, szlamy z biologicznego oczyszczania ścieków przemysłowych inne niż wymienione w , osady zawierające substancje niebezpieczne z innego niż biologiczne oczyszczania * ścieków przemysłowych, osady pochodzące z innych metod oczyszczania ścieków przemysłowych niewymienione w , inne niewymienione odpady, osady z klarowania wody, inne niewymienione odpady, * uwodnione odpady płynne, * osady z zakładowych oczyszczalni ścieków zawierające substancje niebezpieczne, osady z zakładowych oczyszczalni ścieków inne niż wymienione w , inne niewymienione odpady, * szlamy z oczyszczania gleby i ziemi zawierające substancje niebezpieczne, szlamy z oczyszczania gleby i ziemi inne niż wymienione w , * szlamy z oczyszczania wód podziemnych zawierające substancje niebezpieczne, szlamy z oczyszczania wód podziemnych inne niż wymienione w , odpady ciekłe i stężone uwodnione odpady ciekłe (np. koncentraty) z oczyszczania * wód podziemnych, zawierające substancje niebezpieczne, odpady ciekłe i stężone uwodnione odpady ciekłe (np. koncentraty) z oczyszczania wód podziemnych wymienione w , szlamy ze zbiorników bezodpływowych służących do gromadzenia nieczystości, odpady ze studzienek kanalizacyjnych, 7

9 3. Dział 3 - zbiorcze zestawienie danych o rodzajach i ilościach odebranych odpadów komunalnych W tym dziale należy podać liczbę obsługiwanych gospodarstw domowych oraz przedsiębiorców (w tym jednostek organizacyjnych). Dział ten wypełnia przedsiębiorca, który uzyskał zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, lub gminna jednostka organizacyjna, o których mowa w ustawie z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, według stanu na koniec roku sprawozdawczego. 4. Dział 4 - zbiorcze zestawienie danych o rodzajach i ilościach zebranych odpadów Dział ten wypełnia podmiot prowadzący zbieranie odpadów. Podmiot może prowadzić zbieranie odpadów na podstawie zezwolenia na zbieranie odpadów, bądź zbierać odpady określone w rozporządzeniu Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 grudnia 2003 r. w sprawie rodzajów odpadów, których zbieranie lub transport nie wymagają zezwolenia na prowadzenie działalności (Dz.U Nr 16 poz. 154 z. zm.) 5. Dział 5 - zbiorcze zestawienie danych o rodzajach i ilościach odpadów poddanych odzyskowi a) zbiorcze zestawienie danych o rodzajach i ilościach odpadów poddanych odzyskowi w instalacjach lub urządzeniach Należy podać symbol R określający proces odzysku, określony w załączniku nr 5 do ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach b) zbiorcze zestawienie danych o rodzajach i ilościach odpadów poddanych odzyskowi poza instalacjami i urządzeniami 8

10 Jeśli odzysk prowadzony jest poza instalacją lub urządzeniem zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 21 marca 2006 r. w sprawie odzysku lub unieszkodliwiania odpadów poza instalacjami i urządzeniami (Dz. U. Nr 49, poz. 356), należy podać - w przypadku procesu R14 - liczbę porządkową z załącznika nr 1, w przypadku procesu R15 - liczbę porządkową z załącznika nr 2 do rozporządzenia c) zbiorcze zestawienie danych o rodzajach i ilościach odpadów przekazanych w celu ich wykorzystania osobom fizycznym lub jednostkom organizacyjnym, niebędącym przedsiębiorcami, na ich własne potrzeby Jeśli odpady są przekazywane osobom fizycznym zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 21 kwietnia 2006 r. w sprawie listy rodzajów odpadów, które posiadacz odpadów może przekazywać osobom fizycznym lub jednostkom organizacyjnym niebędącym przedsiębiorcami, oraz dopuszczalnych metod ich odzysku (Dz. U. Nr 75, poz. 527), należy podać metodę odzysku (R) oraz liczbę porządkową z załącznika do rozporządzenia. 6. Dział 6 - zbiorcze zestawienie danych o rodzajach i ilościach unieszkodliwionych odpadów a) zbiorcze zestawienie danych o rodzajach i ilościach unieszkodliwionych odpadów w instalacjach lub urządzeniach Należy podać symbol D określający proces unieszkodliwiania według załącznika nr 6 do ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach. b) zbiorcze zestawienie danych o rodzajach i ilościach unieszkodliwionych odpadów poza instalacjami i urządzeniami Jeśli unieszkodliwianie jest prowadzone poza instalacją lub urządzeniem zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 21 marca 2006 r. w sprawie odzysku lub unieszkodliwiania odpadów poza instalacjami i urządzeniami (Dz. U. Nr 49, poz. 356), należy podać - w przypadku procesu D2 - liczbę porządkową z załącznika nr 3 do rozporządzenia. 9

11 7. Dział 7 - zbiorcze zestawienie danych o instalacjach i urządzeniach służących do odzysku lub unieszkodliwiania odpadów, z wyłączeniem składowisk odpadów oraz spalarni i współspalarni odpadów Rodzaj instalacji wybrać spośród następujących wariantów: - sortownia odpadów zmieszanych, - sortownia odpadów selektywnie zbieranych, - kompostownia odpadów selektywnie zbieranych, - instalacja mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów, - zakład fermentacji, - instalacja do krakingu termicznego, - instalacja do krakingu katalitycznego, - instalacja do regeneracji, - stacja demontażu, - zakład przetwarzania zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, - inna (podać jaka). 8. Dział 8 - zbiorcze zestawienie danych o składowiskach odpadów Posiada kilkadziesiąt informacji dotyczących zarówno aspektów technicznych, jak i formalno-prawnych prowadzenia składowiska odpadów. Dział ten wypełniany jest przez operatorów składowisk. 9. Dział 9 zbiorcze zestawienie danych o spalarniach i współspalarniach odpadów 10

12 Dział ten wypełniany jest przez kierowników spalarni oraz współspalarni, którzy posiadają odpowiednie świadectwo stwierdzające kwalifikacje w zakresie gospodarowania odpadami. 11

13 2. WYTWARZANIE ODPADÓW W myśl definicji zawartej w ustawie o odpadach wytwórca odpadów to każdy, którego działalność lub bytowanie powoduje powstawanie odpadów oraz każdego, kto przeprowadza wstępne przetwarzanie, mieszanie lub inne działania powodujące zmianę charakteru lub składu tych odpadów. Wytwórcą odpadów powstających w wyniku świadczenia usług w zakresie budowy, rozbiórki, remontu obiektów, czyszczenia zbiorników lub urządzeń oraz sprzątania, konserwacji i napraw jest podmiot, który świadczy usługę, chyba że umowa o świadczenie usługi stanowi inaczej Ustawa o odpadach przewiduje obowiązek uzyskania odpowiednich decyzji lub złożenia informacji o wytwarzanych odpadach w zależności od ilości i rodzajów odpadów wytwarzanych na skutek prowadzenia instalacji lub nie (patrz tabele niżej). Dla instalacji Rodzaj decyzji lub informacji Ilość odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w ciągu roku [Mg*] Ilość odpadów innych niż niebezpieczne wytwarzanych w ciągu roku [Mg] * 1 Mg= 1 tona Pozwolenie na wytwarzanie odpadów Decyzja zatwierdzająca program gospodarki odpadami niebezpiecznymi Informacja o wytwarzanych odpadach i sposobach gospodarowan ia nimi Brak obowiązku uzyskania decyzji i składania informacji powyżej 1 Mg od 0,1 do 1 Mg do 100 kg 0 Mg powyżej 5000 Mg nie dotyczy powyżej 5 Mg Poniżej 5 Mg 12

14 Poza instalacją Rodzaj decyzji lub informacji Ilość odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w ciągu roku [Mg*] Ilość odpadów innych niż niebezpieczne wytwarzanych w ciągu roku [Mg] * 1 Mg= 1 tona Decyzja zatwierdzająca program gospodarki odpadami niebezpiecznymi Informacja o wytwarzanych odpadach i sposobach gospodarowania nimi od 0,1 Mg do 100 kg 0 Mg Brak obowiązku uzyskania decyzji i składania informacji nie dotyczy powyżej 5 Mg Poniżej 5 Mg Uwaga!!! Nowelizacja ustawy o odpadach z marca 2010 roku wprowadza nowy rodzaj decyzji związanej z wytwarzaniem odpadów jest to decyzja zatwierdzająca program gospodarki odpadami, której uzyskanie nie jest związane bezpośrednio z ilością odpadów oraz miejscem w jakich są wytwarzane. Zależy od rodzaju prowadzonej działalności. 13

15 Zwolnienia z uzyskania decyzji Ustawa o odpadach przewiduje zwolnienie z uzyskania wyżej wymienionych decyzji i przedkładania informacji w przypadkach gdy: wytwarzane odpady to odpady komunalne Uwaga!!! Odpady niebezpieczne o charakterze odpadów komunalnych, ale powstające np. w firmie nie są odpadami komunalnymi i mimo, że można je znaleźć w grupie 20, to należy je zaklasyfikować odpowiednio w innych grupach (np *- Baterie zawierające rtęć, * - Opakowania z metali zawierające niebezpieczne porowate elementy wzmocnienia konstrukcyjnego (np. azbest), włącznie z pustymi pojemnikami ciśnieniowymi) W przypadku odpadów innych niż niebezpieczne powstających poza gospodarstwami domowymi (np. w firmach) można je traktować jako komunalne tylko w stosunku do tych, które charakterem przypominają te wytwarzane w gospodarstwach domowych (np. odpady kuchenne). Wyłączyć należy z nich jednak takie odpady jak np. opakowaniowe lub zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, które mimo występowania w grupie 20 muszą odpowiednio być klasyfikowane w grupach w przypadku opakowań lub w przypadku zużytego sprzętu. Dobrym przykładem mogą tu być np. butelki szklane, które zbierane selektywnie w gospodarstwie domowym klasyfikowane są jako szkło, jeżeli natomiast taka sama butelka jest odpadem w firmie klasyfikuje się ją jako opakowanie pod kodem opakowania ze szkła. odpady pochodzą z wypadków oraz klęsk żywiołowych odpady pochodzą z poważnych awarii i poważnych awarii przemysłowych wytwórcą jest osoba fizyczną niebędąca przedsiębiorcą. powstałe odpady to pojazdy wycofane z eksploatacji przekazywane są do stacji demontażu lub punktu zbierania pojazdów prowadzących instalację wymagającą pozwolenia zintegrowanego. Lista przedsięwzięć podlegających pod pozwolenie zintegrowane znajduje się w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 26 lipca 2002 r. w sprawie rodzajów instalacji mogących powodować znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów przyrodniczych albo środowiska jako całości (Dz.U nr 122 poz. 1055). 14

16 3. RECYKLING, ODZYSK I UNIESZKODLIWANIE Przedstawiając te sposoby gospodarowania odpadami należy w pierwszej kolejności przytoczyć definicje jakie zawarte są w ustawie o odpadach: Odzysk - rozumie się przez to wszelkie działania, nie stwarzające zagrożenia dla życia, zdrowia ludzi lub dla środowiska, polegające na wykorzystaniu odpadów w całości lub w części, lub prowadzące do odzyskania z odpadów substancji, materiałów lub energii i ich wykorzystania, określone w załączniku nr 5 do ustawy, Odzysk energii - rozumie się przez to termiczne przekształcanie odpadów w celu odzyskania energii, Recykling - rozumie się przez to taki odzysk, który polega na powtórnym przetwarzaniu substancji lub materiałów zawartych w odpadach w procesie produkcyjnym w celu uzyskania substancji lub materiału o przeznaczeniu pierwotnym lub o innym przeznaczeniu, w tym też recykling organiczny, z wyjątkiem odzysku energii, Recyklingu organiczny - rozumie się przez to obróbkę tlenową, w tym kompostowanie, lub beztlenową odpadów, które ulegają rozkładowi biologicznemu w kontrolowanych warunkach przy wykorzystaniu mikroorganizmów, w wyniku której powstaje materia organiczna lub metan; składowanie na składowisku odpadów nie jest traktowane jako recykling organiczny unieszkodliwianiu odpadów - rozumie się przez to poddanie odpadów procesom przekształceń biologicznych, fizycznych lub chemicznych określonym w załączniku nr 6 do ustawy w celu doprowadzenia ich do stanu, który nie stwarza zagrożenia dla życia, zdrowia ludzi lub dla środowiska. Na uwagę zasługuje wzajemna relacja pojęć: odzysk i recykling. Uznaje się, że pojęcie odzysk jest pojęciem szerszym, oznacza to, że każdy proces recyklingu jest odzyskiem, ale nie każdy proces odzysku to recykling. Zgodnie z przytoczonymi definicjami za recykling nie uznaje się odzysku energii (np. spalarnie odpadów z odzyskiem energii). Podział ten ma kluczowe 15

17 znaczenie w przypadku obliczania poziomów odzysku i recyklingu np. odpadów opakowaniowych. Jednym z kluczowych zapisów ustawy o odpadach są zasady gospodarowania odpadami, które określają hierarchię postępowania z odpadami uwzględniając umownie trzy poziomy: 1. Wytwarzanie odpadów 2. Odzysk odpadów 3. Unieszkodliwianie odpadów Na poziomie wytwarzania odpadów ustawa stwierdza, że kto podejmuje działania powodujące lub mogące powodować powstawanie odpadów, powinien takie działania planować, projektować i prowadzić, tak aby zapobiegać powstawaniu odpadów lub ograniczać ilość odpadów i ich negatywne oddziaływanie na środowisko przy wytwarzaniu produktów, podczas i po zakończeniu ich użytkowania. Następnie na poziomie odzysku odpadów powinno się zapewniać zgodny z zasadami ochrony środowiska odzysk, jeżeli nie udało się zapobiec powstawaniu odpadów. Ostatnim w hierarchii szczeblem jest unieszkodliwianie odpadów, których powstaniu nie udało się zapobiec lub których nie udało się poddać odzyskowi z przyczyn technologicznych, ekonomicznych lub ekologicznych. Hierarchia postępowania z odpadami opisana w obecnie obowiązującej ustawie o odpadach nie wskazuje różnic środowiskowych wartości procesów recyklingu i odzysku. W ostatniej Dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady WE z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie odpadów oraz uchylająca niektóre dyrektywy wprowadzono w hierarchii postępowania z odpadami istotny zapis stwierdzający, iż bardziej pożądanym z punktu widzenia korzyści dla środowiska są procesy recyklingu, a dopiero po nim procesy odzysku. Zapis ten ma na celu podniesienie poziomów odzysku materiałowego (recyklingu) w stosunku do odzysku energetycznego (spalania odpadów z odzyskiem energii). Należy podkreślić, że w projekcie założeniach do nowej ustawy o odpadach zakłada się przyjęcie hierarchii postępowania z odpadami zgodnej z zapisami dyrektywy. 16

18 Zgodnie z załącznikami do ustawy o odpadach obowiązuje następujący podział: Procesów odzysku Symbol R1 R2 R3 R4 R5 R6 R7 R8 R9 R10 R11 R12 R13 R14 R15 Procesy odzysku Wykorzystanie jako paliwa lub innego środka wytwarzania energii Regeneracja lub odzyskiwanie rozpuszczalników Recykling lub regeneracja substancji organicznych, które nie są stosowane jako rozpuszczalniki (włączając kompostowanie i inne biologiczne procesy przekształcania) Recykling lub regeneracja metali i związków metali Recykling lub regeneracja innych materiałów nieorganicznych Regeneracja kwasów lub zasad Odzyskiwanie składników stosowanych do usuwania zanieczyszczeń Odzyskiwanie składników z katalizatorów Powtórna rafinacja oleju lub inne sposoby ponownego wykorzystania oleju Rozprowadzanie na powierzchni ziemi w celu nawożenia lub ulepszania gleby Wykorzystanie odpadów pochodzących z któregokolwiek z działań wymienionych w punktach od R1 do R10 Wymiana odpadów w celu poddania któremukolwiek z działań wymienionych w punktach od R1 do R11 Magazynowanie odpadów, które mają być poddane któremukolwiek z działań wymienionych w punktach od R1 do R12 (z wyjątkiem tymczasowego magazynowania w czasie zbiórki w miejscu, gdzie odpady są wytwarzane) Inne działania polegające na wykorzystaniu odpadów w całości lub części Przetwarzanie odpadów, w celu ich przygotowania do odzysku, w tym do recyklingu. Procesów unieszkodliwiania Symbol D1 D2 Procesy unieszkodliwiania Składowanie na składowiskach odpadów obojętnych Obróbka w glebie i ziemi (np. biodegradacja odpadów płynnych lub szlamów w glebie i ziemi) 17

19 D3 D4 D5 D6 D7 D8 D9 D10 D11 D12 D13 D14 D15 D16 Składowanie przez głębokie zatłaczanie (np. zatłaczanie odpadów, które można pompować) Retencja powierzchniowa (np. umieszczanie odpadów na poletkach osadowych lub lagunach) Składowanie na składowiskach odpadów niebezpiecznych lub na składowiskach odpadów innych niż niebezpieczne Odprowadzanie do wód z wyjątkiem mórz Lokowanie (zatapianie) na dnie mórz Obróbka biologiczna nie wymieniona w innym punkcie niniejszego załącznika, w wyniku której powstają odpady, unieszkodliwiane za pomocą któregokolwiek z procesów wymienionych w punktach od D1 do D12 (np. fermentacja) Obróbka fizyczno Termiczne przekształcanie odpadów w instalacjach lub urządzeniach zlokalizowanych na lądzie Termiczne przekształcanie odpadów w instalacjach lub urządzeniach zlokalizowanych na morzu Składowanie odpadów w pojemnikach w ziemi (np. w kopalni) Sporządzanie mieszanki lub mieszanie przed poddaniem któremukolwiek z procesów wymienionych w punktach od D1 do D12 Przepakowywanie przed poddaniem któremukolwiek z procesów wymienionych w punktach od D1 do D13 Magazynowanie w czasie któregokolwiek z procesów wymienionych w punktach od D1 do Przetwarzanie odpadów, w wyniku którego są wytwarzane odpady przeznaczone do unieszkodliwiania Oprócz założeń ogólnych takich jak opisana wcześniej hierarchia ustawa o odpadach zawiera bardziej szczegółowe zapisy dotyczące odzysku czy też unieszkodliwiania: Odpady powinny być w pierwszej kolejności poddawane odzyskowi lub unieszkodliwiane w miejscu ich powstawania Odpady, które nie mogą być poddane odzyskowi lub unieszkodliwiane w miejscu ich powstawania, powinny być, uwzględniając najlepszą dostępną technikę lub 18

20 technologię, o której mowa w art. 143 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska, przekazywane do najbliżej położonych miejsc, w których mogą być poddane odzyskowi lub unieszkodliwione. Zapis ten potocznie określany jest tzw. zasadą bliskości Zabrania się odzysku lub unieszkodliwiania odpadów poza instalacjami lub urządzeniami spełniającymi określone wymagania za wyjątkiem: o kompostowania prowadzonego przez osoby fizyczne na własne potrzeby o prowadzenia procesu R 10 zgodnie z zapisami rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 listopada 2007 r. w sprawie procesu odzysku R10 (Dz.U nr 228 poz. 1685) o odpadów z list w załącznikach do rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 21 marca 2006 r. w sprawie odzysku lub unieszkodliwiania odpadów poza instalacjami i urządzeniami (Dz.U nr 49 poz. 356) przy spełnieniu określonych w rozporządzeniu warunków odzysku i unieszkodliwiania. Zakazuje się poddawania odzyskowi lub unieszkodliwianiu niesegregowanych odpadów komunalnych, pozostałości z sortowania odpadów komunalnych oraz komunalnych osadów ściekowych poza obszarem województwa, na którym zostały wytworzone Zakazuje się przywozu na teren województwa, w celu poddawania odzyskowi lub unieszkodliwianiu, niesegregowanych odpadów komunalnych, pozostałości z sortowania odpadów komunalnych oraz komunalnych osadów ściekowych, wytworzonych poza terenem tego województwa, Zapisów dwóch powyższych punktów nie stosuje się w przypadku gdy: Niesegregowane odpady komunalne, pozostałości z sortowania odpadów komunalnych oraz komunalne osady ściekowe mogą być poddane odzyskowi lub unieszkodliwianiu na obszarze województwa innego niż te, na którym zostały wytworzone, jeżeli odległość od miejsca wytwarzania odpadów do instalacji lub 19

21 miejsca przeznaczonego do odzysku lub unieszkodliwiania jest mniejsza niż odległość do instalacji lub miejsca położonego na obszarze tego samego województwa. Na prowadzenie procesów odzysku lub unieszkodliwiania należy posiadać odpowiednie zezwolenie. W ustawie o odpadach szczegółowo potraktowana jest kwestia odzysku oraz unieszkodliwiania niektórych rodzajów odpadów: PCB (art. 38) Azbest (art. 38a) Oleje odpadowe (art. 39) Dwutlenku tytanu (art. 40) Medycznych i weterynaryjnych (art. 42) Komunalnych osadach ściekowych (art. 43) Ustawa szczegółowo określa również warunki: termicznego przekształcanie odpadów (Rozdział 6, art a) jako sposobu na odzysk lub unieszkodliwianie składowania odpadów na odpowiednich typach składowisk (Rozdział 7, art ) jako sposobu na unieszkodliwianie odpadów. Zasady dotyczące odzysku i unieszkodliwiania zawarte są również w innych ustawach z zakresu ochrony środowiska: Ustawa o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (Dz.U. z 2005 r. Nr 180, poz z zm.) określa obowiązki prowadzącego działalność w zakresie recyklingu oraz prowadzącego działalność w zakresie innych niż recykling procesów odzysku 20

22 Ustawie o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji (Dz.U. z 2005 r. Nr 25, poz. 202 z zm.) określa obowiązki przedsiębiorców prowadzących strzępiarki oraz stacje demontażu pojazdów. Ustawa z dnia 24 kwietnia 2009 r. o bateriach i akumulatorach (Dz.U nr 79 poz. 666) określa obowiązki prowadzących zakłady przetwarzania zużytych baterii lub zużytych akumulatorów. Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz.U nr 63 poz. 638z zm.) Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej (Dz.U nr 63 poz. 639 z zm.). Ustawa ta na potrzeby obliczania osiągniętych poziomów odzysku i recyklingu określa między innymi, które z procesów odzysku odpadów opakowaniowych są uznawane za odzysk, a które dodatkowo jeszcze za recykling: o odzysk: R1 - R9, R13, R14 o recykling: R2 - R9 oraz R14 21

23 4. TRANSPORT ODPADÓW Transport odpadów nie jest pojęciem zdefiniowanym w ustawie o odpadach. Nie oznacza to jednak, że w ustawie brak zapisów dotyczących zasad jakimi musi kierować się prowadzący działalność polegającą na transporcie odpadów. Pojęcie transportu odpadów wymienione jest w definicji gospodarowania odpadami. UoO, art. 3, ust. 3, p. 1 gospodarowanie odpadami - rozumie się przez to zbieranie, transport, odzysk i unieszkodliwianie odpadów, w tym również nadzór nad takimi działaniami oraz nad miejscami unieszkodliwiania odpadów, Definicja posiada odpadów wyłącza transportującego z pojęcia posiadacza odpadów UoO, art. 3, ust. 3, p 13 posiadaczu odpadów - rozumie się przez to każdego, kto faktycznie włada odpadami (wytwórcę odpadów, inną osobę fizyczną, osobę prawną lub jednostkę organizacyjną), z wyłączeniem prowadzącego działalność w zakresie transportu odpadów; domniemywa się, że władający powierzchnią ziemi jest posiadaczem odpadów znajdujących się na nieruchomości, Transportujący odpady zobowiązany jest do odebrania i dostarczenia odpadów wyłącznie do miejsca wskazanego przez posiadacza odpadów. Podobnie jak w przypadku innych sposobów gospodarowania odpadami, prowadzący transport odpadów zobowiązany jest to uzyskania zezwolenia na transport odpadów. Obowiązek uzyskania zezwolenie nie jest jednak bezwzględny w ustawie o odpadach znajdują się warunki, które znoszą ten obowiązek. 22

24 Zezwolenie na transport odpadów nie jest wymagane w przypadku wytwórców odpadów transportujących wytworzone przez siebie odpady. Wytwórca odpadów, który prowadzi odzysk, unieszkodliwianie, zbieranie lub transport odpadów jest zwolniony z obowiązku uzyskania zezwolenia na prowadzenie tej działalności, jeżeli posiada pozwolenie na wytwarzanie odpadów lub decyzję zatwierdzającą program gospodarki odpadami niebezpiecznymi. Wytwórca odpadów, w tym przypadku w wniosku o wydanie pozwolenia na wytwarzanie odpadów lub decyzji zatwierdzającej program gospodarki odpadami niebezpiecznymi jest obowiązany uwzględnić odpowiednio wymagania przewidziane dla wniosku o wydanie zezwolenia na odzysk, unieszkodliwianie, zbieranie lub transport odpadów. Posiadacz odpadów, który łącznie prowadzi odzysk lub unieszkodliwianie odpadów oraz zbierania lub transportu odpadów, jest zwolniony z obowiązku uzyskania zezwolenia na zbieranie lub transport odpadów. Posiadacz odpadów, w takim przypadku powinien dodatkowo uwzględnić we wniosku, o wydanie zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie odzysku lub unieszkodliwiania odpadów wymagania przewidziane dla wniosku o wydanie zezwolenia na zbieranie lub transport odpadów. Osoba fizyczna albo przedstawiciel jednostki organizacyjnej transportująca odpady, które przekazał jej inny posiadacz do wykorzystania, zwolniona jest z obowiązku uzyskania zezwolenia. Dotyczy to tylko odpadów wymienionych w rozporządzeniu Ministra Środowiska w sprawie listy rodzajów odpadów, które posiadacz odpadów może przekazywać osobom fizycznym lub jednostkom organizacyjnym niebędącym przedsiębiorcami, oraz dopuszczalnych metod ich odzysku (Dz.U. 2006, nr 75, poz z zm). Transportujący odpady z listy rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 grudnia 2003 r. w sprawie rodzajów odpadów, których zbieranie lub transport nie wymagają zezwolenia na prowadzenie działalności (Dz.U nr 16, poz. 154 z zm) zwolniony jest z obowiązku uzyskania zezwolenia. 23

25 Uwaga!!! Zamiast uzyskania zezwolenia należy dokonać rejestracji w starostwie właściwym do miejsca zamieszkania lub siedziby firmy Zakres informacji wymaganych do rejestracji znajduje się w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 11 grudnia 2001 r. w sprawie zakresu informacji podawanych przy rejestracji przez posiadaczy odpadów zwolnionych z obowiązku uzyskiwania zezwoleń oraz sposobu rejestracji (Dz.U nr 152 poz. 1734). Transport odpadów oprócz prawa ochrony środowiska jest również normowany przez odrębne przepisy w tym: Ustawa Prawo o ruchu drogowym z 20 czerwca 1997 r. (Dz.U nr 98 poz. 602 z zm.) Ustawa z dnia 28 października 2002 r. o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych (Dz.U. nr 199 poz z zm.) Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie zakresu i sposobu stosowania przepisów o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych do transportu odpadów niebezpiecznych (Dz.U nr 236 poz. 1986) 24

26 5. ZBIERANIE ODPADÓW Zbieranie odpadów zdefiniowane jest w ustawie o odpadach jako każde działanie, w szczególności umieszczanie w pojemnikach, segregowanie i magazynowanie odpadów, które ma na celu przygotowanie ich do transportu do miejsc odzysku lub unieszkodliwiania. UoO, art. 3, p. 3 ust. 23. zbieranie odpadów - rozumie się przez to każde działanie, w szczególności umieszczanie w pojemnikach, segregowanie i magazynowanie odpadów, które ma na celu przygotowanie ich do transportu do miejsc odzysku lub unieszkodliwiania. Interpretacja definicji zbierania pozwala stwierdzić, że zbierającym odpady może być również wytwarzający odpady. W praktyce uznaje się jednak, że zbierającym odpady jest podmiot, który zbiera te odpady w miejscu (punkcie zbierania odpadów) do którego posiada tytuł prawny oraz zezwolenie na zbieranie odpadów (z pewnymi wyjątkami). Zapisy artykułu 10 i 11 ogólnie traktujące zbieranie odpadów zastosowanie mają więc zarówno do posiadaczy odpadów którzy je wytwarzają oraz do zbierających odpady. Najważniejsze jest by odpady zbierane były w sposób selektywny i wykluczający możliwość zmieszania się odpadów niebezpiecznych z odpadami innymi niż niebezpieczne. UoO, Art Odpady powinny być zbierane w sposób selektywny. 2. Podmiot prowadzący działalność w zakresie odbierania odpadów komunalnych jest obowiązany do selektywnego odbierania odpadów oraz ograniczania ilości odpadów ulegających biodegradacji kierowanych do składowania. Art Zakazuje się mieszania odpadów niebezpiecznych różnych rodzajów oraz mieszania odpadów niebezpiecznych z odpadami innymi niż niebezpieczne, z zastrzeżeniem ust. 2 25

27 Nie oznacza to jednak bezwzględnego zakazu mieszania odpadów. Przypadki, w którym można dopuścić do wymieszania odpadów opisuje artykuł 11 UoO UoO, art Dopuszcza się mieszanie odpadów niebezpiecznych różnych rodzajów oraz mieszanie odpadów niebezpiecznych z odpadami innymi niż niebezpieczne, w celu poprawy bezpieczeństwa procesów odzysku lub unieszkodliwiania odpadów powstałych po zmieszaniu, jeżeli w wyniku prowadzenia tych procesów nie nastąpi wzrost zagrożenia dla życia i zdrowia ludzi lub środowiska. 3. W przypadku gdy odpady niebezpieczne uległy zmieszaniu z innymi odpadami, substancjami lub przedmiotami to powinny być one rozdzielone, jeżeli zostaną spełnione łącznie następujące warunki: 1) w procesie odzysku lub unieszkodliwiania odpadów powstałych po rozdzieleniu nastąpi ograniczenie zagrożenia dla życia i zdrowia ludzi lub środowiska, 2) jest to technicznie możliwe i ekonomicznie uzasadnione. Uwaga!!! Zbieraniem odpadów nie jest odbieranie odpadów od posiadaczy odpadów (np. wytwórcy odpadów) i transport ich do miejsc odzysku lub unieszkodliwiania. W przypadku gdy odpady na zlecenie posiadacza odpadów dostarczane są do wskazanego przez niego miejsca odzysku lub unieszkodliwiania do czynienia mamy tylko z transportem. Przyjmując interpretacje, że zbieraniem odpadów zajmują się podmioty prowadzący punkty zbierania odpadów ustawa o odpadach nakłada ograniczenia w możliwości zbierania niektórych odpadów w tych punktach. Jeżeli prowadzi się działalność polegająca na zbieraniu odpadów nie wolno przyjmować odpadów wymienionych w art. 13a UoO 26

28 Art. 13a, UoO 1. Zakazuje się zbierania: 1) pozostałości z sortowania odpadów komunalnych, 2) komunalnych osadów ściekowych, 3) zakaźnych odpadów medycznych, 4) zakaźnych odpadów weterynaryjnych, poza miejscami ich wytwarzania. Oznacza to, że wymienione odpady mogą być jedynie magazynowane w miejscu ich wytworzenia i transportowane bezpośrednio do miejsc odzysku lub unieszkodliwiania z pominięciem punktów zbierania odpadów. Wyjątki od tej zasady mogą być zastosowane do niektórych odpadów medycznych. Podobnie jak w przypadku innych sposobów gospodarowania odpadami należy uzyskać zezwolenie na zbieranie odpadów. UoO, art Prowadzenie zbierania odpadów oraz transportu odpadów wymaga uzyskania zezwolenia, z zastrzeżeniem art. 31 ust. 1, art. 32 ust. 1 oraz art. 33 ust. 1a i 4. Obowiązek uzyskania zezwolenia nie jest jednak bezwzględny w ustawie o odpadach znajdują się warunki, które znoszą ten obowiązek: Wytwórcy odpadów komunalnych powstających na terenie nieruchomości którą władają, nie muszą posiadać zezwolenia na zbieranie odpadów UoO, art Nie wymaga zezwolenia na zbieranie odpadów zbieranie odpadów komunalnych, wytwarzanych na terenie nieruchomości, przez władającego tą nieruchomością. 27

29 Zbierający odpady w miejscu ich wytworzenia zwolniony jest z obowiązku posiadania zezwolenia na zbieranie odpadów UoO, art Uzyskanie zezwolenia, o którym mowa w ust. 1, nie dotyczy wytwórcy odpadów, który zbiera wytworzone przez siebie odpady w miejscu ich wytworzenia lub transportuje wytworzone przez siebie odpady. Wytwórcy odpadów, którzy mają zamiar również zbierać odpady inne niż sam wytwarzają do wniosku o wydanie pozwolenia na wytwarzanie odpadów lub decyzji zatwierdzającej program gospodarki odpadami niebezpiecznymi dołączają informacje wymagane dla wniosku na zbieranie odpadów UoO, art Wytwórca odpadów, który prowadzi odzysk, unieszkodliwianie, zbieranie lub transport odpadów jest zwolniony z obowiązku uzyskania zezwolenia na prowadzenie tej działalności, jeżeli posiada pozwolenie na wytwarzanie odpadów lub decyzję zatwierdzającą program gospodarki odpadami niebezpiecznymi, z zastrzeżeniem ust Wytwórca odpadów, o którym mowa w ust. 1, we wniosku o wydanie pozwolenia na wytwarzanie odpadów lub decyzji zatwierdzającej program gospodarki odpadami niebezpiecznymi jest obowiązany uwzględnić odpowiednio wymagania przewidziane dla wniosku o wydanie zezwolenia na odzysk, unieszkodliwianie, zbieranie lub transport odpadów. Analogicznie wygląda sytuacja gdy prowadzony jest odzysk, unieszkodliwianie lub transportu odpadów. W takim przypadku w wniosku o wydanie zezwolenia na te 28

30 działalności muszą być dołączone informacje wymagane w wniosku na zbieranie odpadów. UoO, art Posiadacz odpadów, który łącznie prowadzi odzysk lub unieszkodliwianie odpadów oraz zbierania lub transportu odpadów, jest zwolniony z obowiązku uzyskania zezwolenia na zbieranie lub transport odpadów, z zastrzeżeniem ust Posiadacz odpadów, o którym mowa w ust. 1, powinien dodatkowo uwzględnić we wniosku, o wydanie zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie odzysku lub unieszkodliwiania odpadów wymagania przewidziane dla wniosku o wydanie zezwolenia na zbieranie lub transport odpadów. Jeżeli zbierane są odpady z listy rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 grudnia 2003 r. w sprawie rodzajów odpadów, których zbieranie lub transport nie wymagają zezwolenia na prowadzenie działalności to prowadzący tę działalność jest zwolniony z obowiązku uzyskania zezwolenia (Dz.U nr 16, poz. 154 z zm). UoO, art. 33, ust 4, Minister właściwy do spraw gospodarki, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw środowiska, może określić, w drodze rozporządzenia, rodzaje odpadów, których zbieranie lub transport nie wymaga zezwolenia na zbieranie lub transport odpadów, oraz podstawowe wymagania dla zbierania lub transportu tych rodzajów odpadów, kierując się właściwościami odpadów oraz oddziaływaniem na środowisko poszczególnych rodzajów działalności w zakresie zbierania lub transportu odpadów. Uwaga!!! Zamiast uzyskania zezwolenia należy dokonać rejestracji w starostwie właściwym do miejsca zamieszkania lub siedziby firmy 29

31 UoO, art. 33, ust. 5. Posiadacz odpadów lub prowadzący transport odpadów, który jest zwolniony z obowiązku uzyskiwania zezwoleń na zbieranie, transport, odzysk lub unieszkodliwianie odpadów zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie ust. 4 i 4a, ma obowiązek zgłoszenia do rejestru prowadzonego przez starostę właściwego ze względu na miejsce prowadzenia zbierania, odzysku lub unieszkodliwiania odpadów, a w przypadku transportu odpadów - przez starostę właściwego ze względu na miejsce siedziby lub zamieszkania prowadzącego transport odpadów. Starosta przekazuje marszałkowi województwa łączne zestawienie rejestrów, w terminie do końca pierwszego kwartału za poprzedni rok kalendarzowy. Zakres informacji wymaganych do rejestracji znajduję się w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 11 grudnia 2001 r. w sprawie zakresu informacji podawanych przy rejestracji przez posiadaczy odpadów zwolnionych z obowiązku uzyskiwania zezwoleń oraz sposobu rejestracji (Dz.U nr 152 poz. 1734). Uwaga!!! Zwolnienie to dotyczy tylko prowadzących placówki handlowe sprzedające wyroby przemysłowe oraz produkty w opakowaniach po których powstają odpady określone w załączniku do wyżej wymienionego rozporządzenia. Rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 grudnia 2003 r. w sprawie rodzajów odpadów, których zbieranie lub transport nie wymagają zezwolenia na prowadzenie działalności (Dz.U nr 16, poz. 154 z zm). 3. Zbieranie odpadów odbywa się w placówkach handlowych prowadzących sprzedaż wyrobów przemysłowych oraz produktów w opakowaniach, po zużyciu których powstają odpady, określone w załączniku do rozporządzenia Ustawa o odpadach określa szczególne zasady gospodarowania niektórymi rodzajami odpadów, w tym określa zasady na jakich mogą one być zbierane. Zbierane odpadowe oleje nie wolno mieszać z innymi odpadami niebezpiecznymi. 30

32 Art. 39 ust. 5. Zakazuje się mieszania olejów odpadowych z innymi odpadami niebezpiecznymi, w tym zawierającymi PCB, w czasie ich zbierania lub magazynowania, jeżeli poziom określonych substancji przekracza dopuszczalne wartości. Prowadzący punkt zbierania odpadów metali (skup złomu) odpady te od osób fizycznych mogą przyjmować tylko po wypełnieniu odpowiedniego formularza oraz okazaniu przez tę osobę dowodu tożsamości. Szczegółowo określa to artykuł 43a ustawy o odpadach Art. 43a, UoO 1. Posiadacz odpadów prowadzący punkt zbierania odpadów metali jest obowiązany, przy przyjmowaniu tych odpadów od osób fizycznych niebędących przedsiębiorcami, do wypełniania formularza przyjęcia odpadów metali w dwóch egzemplarzach, po jednym egzemplarzu dla przekazującego i dla przyjmującego odpady. 2. Formularz, o którym mowa w ust. 1, powinien zawierać w szczególności: 1) określenie rodzaju odpadów, rodzaju produktu, z którego powstał odpad, oraz źródło pochodzenia, 2) imię i nazwisko, adres zamieszkania oraz numer dowodu osobistego lub innego dokumentu stwierdzającego tożsamość osoby przekazującej odpady. 3. Osoba przekazująca odpady metali jest obowiązana do okazania dokumentu, o którym mowa w ust. 2 pkt 2, w celu potwierdzenia jej tożsamości. 4. Posiadacz odpadów prowadzący punkt zbierania odpadów metali jest obowiązany odmówić przyjęcia odpadów metali w przypadku, gdy osoba przekazująca te odpady odmawia okazania dokumentu, o którym mowa w ust. 2 pkt Posiadacz odpadów prowadzący punkt zbierania odpadów metali jest obowiązany przechowywać wypełnione formularze przez okres 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym je sporządzono. 31

33 6. Posiadacz odpadów prowadzący punkt zbierania odpadów metali jest obowiązany przedstawić przechowywane formularze na żądanie organów przeprowadzających kontrolę, Policji, straży miejskiej i służb ochrony kolei. 7. Przepisy ust. 1-6 nie dotyczą metalowych odpadów opakowaniowych po produktach żywnościowych. 8. Minister właściwy do spraw środowiska określi, w drodze rozporządzenia, wzór formularza, o którym mowa w ust. 1, kierując się potrzebą ujednolicenia tego dokumentu, zapewnienia właściwej kontroli obrotu odpadami metali oraz zapobiegania kradzieży i dewastacji w szczególności urządzeń telekomunikacyjnych, elektroenergetycznych, kolejowych i wodno-kanalizacyjnych. Wzór formularza określa rozporządzenie Ministra środowiska z dnia 30 sierpnia 2004 r. w sprawie wzoru formularza przyjęcia odpadów metali (Dz. U. nr 197, poz. 2033) Zasady na jakich wolno zbierać określone rodzajów odpadów regulowane są również w innych ustawach związanych z ochroną środowiska. Ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz.U Nr 132 poz. 622 z zm.) Ustawa z dnia 24 kwietnia 2009 r. o bateriach i akumulatorach (Dz.U. nr 79, poz. 666), Rozdział 10 Obowiązki zbierających zużyte baterie lub zużyte akumulatory Ustawa z dnia 20 stycznia 2005 r. o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji (Dz.U nr 25 poz. 202 z zm.), Rozdział 5 Obowiązki przedsiębiorców prowadzących punkty zbierania pojazdów Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (Dz.U. z 2005 r. Nr 180, poz. 1495), Rozdział 6 Obowiązki zbierającego zużyty sprzęt 32

34 6. INFORMACJA O WYTWARZANYCH ODPADACH I SPOSOBACH GOSPODAROWANIA NIMI Podstawa prawna Przedłożenie w odpowiednim urzędzie informacji o wytwarzanych odpadach oraz sposobach gospodarowania wytworzonymi odpadami dotyczy wytwarzających odpady w przypadku kiedy zgodnie z ustawą o odpadach wytwarzają odpady niebezpieczne w ilości do 0,1 Mg rocznie albo powyżej 5 Mg rocznie odpadów innych niż niebezpieczne UoO, art. 17, Wytwórca odpadów jest obowiązany do: 2) przedłożenia informacji o wytwarzanych odpadach oraz o sposobach gospodarowania wytworzonymi odpadami, jeżeli wytwarza odpady niebezpieczne w ilości do 0,1 Mg rocznie albo powyżej 5 Mg rocznie odpadów innych niż niebezpieczne. Organ przyjmujący informacje Organem do którego przedęła się informację o wytwarzanych odpadach oraz sposobach gospodarowania wytworzonymi odpadami jest w większości przypadków starosta lub prezydent miasta na prawach powiatu właściwy dla miejsca, w którym wytwarzane są odpady. Szczegółowy zakres kompetencji organów administracji znajduje się w art. 24 UoO. UoO, art Właściwym organem, o którym mowa w ust. 1, jest: 1) regionalny dyrektor ochrony środowiska dla przedsięwzięć i zdarzeń na terenach 33

35 zamkniętych, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 17 maja 1989 r. - Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. Nr 240, poz. 2027, z późn. zm.); 2) marszałek województwa dla przedsięwzięć i zdarzeń, o których mowa w art. 378 ust. 2a ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska; 3) starosta dla pozostałych przedsięwzięć. Przedłożenie informacji Przygotowanie informacji o wytwarzanych odpadach oraz sposobach gospodarowania wytworzonymi odpadami powinno się zacząć od odwiedzenia strony internetowej lub internetowego biuletynu informacji publicznej urzędu (najczęściej urzędu powiatowego) właściwego dla miejsca w którym będą wytwarzane odpady. Obecnie wszystkie organy administracji publicznej posiadają takie serwisy podzielone na odpowiednie wydziały. W przypadku składania informacji o wytwarzanych odpadach oraz sposobach gospodarowania wytworzonymi odpadami będą to wydziały ochrony środowiska. Można znaleźć tam listę wymaganych do złożenia dokumentów, podstawy prawne, adresy jednostek odpowiedzialnych za sprawę. Prawo ochrony środowiska jest dość często nowelizowane, a zmiany na urzędowych serwisach dokonywane są nieraz z pewnym opóźnieniem, dlatego przed przygotowaniem informacji warto by treści zawarte na urzędowych stronach porównać z zapisami właściwych ustaw, a ewentualne rozbieżności wyjaśnić z urzędem przed złożeniem informacji. Dane jakie powinny być zamieszczone w formularzu informacji o wytwarzanych odpadach oraz sposobach gospodarowania wytworzonymi odpadami szczegółowo określa art. 24 UoO UoO, art. 24, 4. Informacja, o której mowa w ust. 1, powinna zawierać: 1) wyszczególnienie rodzajów odpadów przewidzianych do wytwarzania, a w przypadkach, gdy określenie rodzaju nie jest wystarczające do ustalenia zagrożeń 34