Halina Chomutowska* Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych nr 40, 2009 r.
|
|
- Jerzy Niewiadomski
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych nr 40, 2009 r. Halina Chomutowska* Wpływ wybranych czynników fizykochemicznych na bakterioplankton rzeki Rospuda Influence of physiochemical factor on bacterioplankton in Rospuda River Słowa kluczowe: Rospuda, drobnoustroje, stan fizykochemiczny, metale ciężkie. Key words: Rospuda River, physiochemical factor, bacteria, heavy metals. Research into connection between a number of micro-organisms and chemical composition in the bodies of surface water have been conducted for many years. Bacteria are a diversified group. Besides the typical species, there are also soil and sewage bacteria. The pathogenic bacteria, mainly intestinal, can also be found. The quantity of bacteria in the flowing waters is larger in summer than in winter. The main factor regulating its development is water temperature. An utmost amount of bacteria occurs after the rain a great number of soil bacteria are rinsed off from land, which can develop in water for some period. Erosion and increasing pollution can cause higher concentration of bacteria occurring in rivers. The considerable influence on the number of micro- organisms has the content of dissolved oxygen, ammonium nitrogen, nitrates (III) and phosphorus compounds. The target of research carried out in 2007 was to determine the impact of physicochemical factor in Rospuda River on the development and the number of psychrophic and mesophilic bacteria and to describe the mutual correlation between them. Additionally heavy metals content was tested: Fe, Al, Mn, Cd, Cu, Pb and Zn. General number of psychrophic and mesophilic bacteria on the selected stands in Rospuda valley fluctuates from 0,207 to 1,340x10 3 in 1 ml of water. Positive correlation between the quantity of bacteria and the physiochemical composition of water appeared in case of tem- * Dr n. med. inż. Halina Chomutowska Zamiejscowy Wydział Zarządzania Środowiskiem Politechniki Białostockiej w Hajnówce, ul. Piłsudskiego 8, Hajnówka; tel.: ; wzs.prodziekan@pb.edu.pl 513
2 Halina Chomutowska perature and ph, whereas negative in case of the content of dissolved oxygen, nitrates (III) and nitrates (V). Heavy metals were found in little quantity: the most iron and manganese were stated (appropriately Fe 0,005 0,313 mg/dm 3, Mn 0,001 0,276 mg/dm 3 ), less of zinc, cadium, copper and lead ( about 0,001 0,009 mg/dm 3 ). Coliform bacteria were not stated despite the fact that research confirming their presence were carried on the whole research posts. The river belongs to an extraordinary clean ones, there are no biogenic material from nearby fields and farmsteads, any industrial pollution are included and it deserves a complete protection. 1. Wprowadzenie Stan jakości wód powierzchniowych określa się na podstawie wyników badań cech fizycznych, chemicznych i biologicznych. Cechy fizyczne to między innymi temperatura, barwa, mętność, zapach i smak. Do cech chemicznych należy odczyn wody (ph), ogólna liczba jonów, zawartość substancji organicznych oraz ilość rozpuszczonych gazów. Cechy biologiczne to skład fito- i zooplanktonu oraz ilość i skład mikroflory bakteryjnej. Występujące w wodach mikroorganizmy należą do dwóch grup: te, których naturalnym środowiskiem jest woda oraz bakterie allochtoniczne, przedostające się do wód spoza zbiornika, głównie z gleby, powietrza, zwierząt, roślin i ścieków [Czeczuga i in.1984/1985]. Mikroorganizmy autochtoniczne są aktywne w stosunkowo niskich temperaturach, powodują mineralizację materii organicznej i przyczyniają się do procesu samooczyszczania się rzek. Bakterie allochtoniczne występują w wodach okresowo zwykle w czasie wezbrań i roztopów. Największym zagrożeniem dla zdrowia są bakterie pochodzenia ściekowego, stanowiące naturalną mikroflorę przewodu pokarmowego ludzi i zwierząt [Smyłła 2005]. Przy ocenie bakteriologicznej jakości wód uwzględnia się ogólną liczbę bakterii psychro- i mezofilnych. Liczba bakterii psychrofilnych wskazuje na zawartość substancji organicznych w wodach, a liczba bakterii mezofilnych na stopień skażenia mikrobiologicznego tych wód [Kukuła 2006]. 2. Materiały i metody badań Próby wody pobierano z wcześniej wyznaczonych 12 punktów, położonych w dorzeczu rzeki Rospuda. Punkty poboru na trwałe ustabilizowano w terenie, za pomocą specjalnie przygotowanych rur PCV, długości ok. 1,2 m. 514
3 Wpływ wybranych czynników fizykochemicznych na bakterioplankton rzeki Rospuda Badania hydrochemiczne na wybranych stanowiskach przeprowadzono w 2007 r. trzykrotnie (V,VII,X), pod kątem zawartości form azotu, fosforanów, tlenu rozpuszczonego oraz ph, temperatury i przewodności. W kwietniu i maju 2007 r. badano obecność metali ciężkich: Al, Mn, Cd, Cu, Pb, Fe, i Zn, według obowiązujących norm [Praca zbiorowa 2001; Rozporządzenie Ministra Środowiska ]. Ogólną liczbę bakterii psychro- i mezofilnych oznaczono na podłożu agarowym odżywczym (MPA). Bakterie grupy coli oznaczano na podłożu laktozowym z purpurą bromokrezolową Ejkmana badania wstępne i na podłożu agarowym Endo badania potwierdzające [Grabińska-Łoniewska 1999]. Obliczenia statystyczne dotyczące zależności między stanem fizykochemicznym wód a liczbą bakterii przeprowadzono za pomocą programu STATISTICA 7 oraz STATISTICA Wyniki badań i dyskusja Wyniki badań fizykochemicznych zestawiono w tabeli 1 (wyniki uśrednione). Tabela 1. Stan fizykochemiczny wód doliny rzeki Rospuda na stanowiskach badawczych w okresie maj 2007 październik 2007 (wyniki uśrednione) Table 1. Physicochemical properties of Rospuda River basin in measurement points in May 2007 October 2007 (mean values) Nr stanowiska Przewodność Temperatura Odczyn Tlen rozpuszczony Azotany (III) Azotany (V) µs/cm C ph mg O 2 /dm 3 mg NO 3- /dm 3 mg NO 2- /dm ,0 11,3 5,967 11,467 0,300 2, ,7 11,7 6,213 6,067 0,025 2, ,0 11,6 6,620 9,233 0,020 0,900 3A 410,0 12,7 7,060 6,667 0,006 0, ,3 15,2 7,350 6,333 0,003 0, ,7 16,3 7,417 4,333 0,007 0, ,3 14,8 7,893 6,067 0,006 0, ,0 11,1 6,803 4,967 0,020 1, ,0 15,7 6,953 5,933 0,307 0, ,7 13,8 7,993 5,967 0,006 0, ,7 16,6 7,347 3,567 0,006 0, ,7 18,1 7,143 5,967 0,324 0, ,7 17,9 7,247 5,333 0,003 0,227 Najmniejszą zawartość tlenu rozpuszczonego obserwowano na stanowisku 5 (tab.1). Azotany (III) w większości badanych prób wody występowały w niewielkich ilościach, nieprzekraczających 0,025 mg NO 2 /dm 3. Zawartość azotanów (V) wynosiła od 0,033 mg NO 3 /dm 3 do 2,10 mg NO 3 /dm
4 Halina Chomutowska Uśrednione wyniki analizy bakteriologicznej wody zestawiono w tabeli 2. Tabela 2. Ogólna liczba bakterii psychrofilnych i mezofilnych wód doliny rzeki Rospuda na stanowiskach badawczych w okresie maj 2007 r. październik 2007 r. (wyniki uśrednione) Table 2. Total number of psychrophilic and mesophilic bacteria of Rospuda River basin in measurement points in May 2007 October 2007 (mean values) Liczba bakterii psychrofilnych Liczba bakterii mezofilnych Nr stanowiska średnia odchylenie odchylenie średnia standardowe standardowe liczba bakterii x 10 3 /ml 1 0,617 1,059 0,228 0, ,507 0,685 1,028 0, ,822 0,873 0,748 0,412 3A 0,478 0,322 0,433 0, ,258 0,139 0,380 0, ,013 0,770 0,600 0, ,207 0,145 0,705 0, ,432 0,730 0,437 0, ,648 0,574 0,507 0, ,320 0,520 1,340 0, ,243 0,105 0,775 0, ,955 0,896 1,142 0, ,935 1,129 1,060 0,954 Liczba bakterii psychrofilnych w 1 ml badanej próby wody wahała się od 0, (st.6) do 1, (st. 10), a bakterii mezofilnych od 0, (st.1) do 1, (st. 9). Badając obecność bakterii grupy coli, stwierdzono, że wystąpiła duża liczba wyników wątpliwych, dla których należało wykonać badania potwierdzające. Badania potwierdzające wykonano dla wszystkich prób. Badania potwierdzające dotyczące badań dały wynik negatywny nie stwierdzono obecności bakterii z grupy coli. 4. Analiza statystyczna wyników badań Zestawienie liczby bakterii z poszczególnymi czynnikami fizycznymi i chemicznymi wody pozwoliło na stwierdzenie występowania między nimi korelacji. W tabeli 3 przedstawiono współczynniki korelacji między liczbą bakterii a poszczególnymi czynnikami fizykochemicznymi. Zwiększająca się przewodność elektrolityczna powodowała zmniejszenie liczby bakterii mezofilnych, liczba zaś bakterii psychrofilnych zwiększała się wraz z przewodnością (tab. 3). Wraz ze wzrostem temperatury zwiększała się zarówno liczba bakterii psychrofilnych, jak i mezofilnych. Współczynnik korelacji jest w obu wypadkach podobny, jednak bakterie psychrofilne silniej reagowały na wzrost temperatury (rys. 1) niż bakterie mezofilne (rys. 2). 516
5 Wpływ wybranych czynników fizykochemicznych na bakterioplankton rzeki Rospuda Tabela 3. Współczynniki korelacji między liczebnością drobnoustrojów a wskaźnikami fizykochemicznymi Table 3. Correlation coefficients for number of bacteria and physicochemical rates Wskaźniki fizykochemiczne Liczba bakterii psychrofilnych Liczba bakterii mezofilnych Przewodność elektrolityczna 0,2874-0,3442 Temperatura 0,4974 0,3647 Odczyn -0,1215 0,3818 Tlen rozpuszczony -0,2434-0,3372 Azotany III -0,1382-0,3027 Azotany V -0,1807-0,3779 Rys. 1. Wykres zależności liczby bakterii psychrofilnych od temperatury wody Fig. 1. Diagram of relationship for number of psychrophilic bacteria and water temperature Zwiększone ph wody na badanych stanowiskach wiąże się ze zmniejszeniem liczby bakterii psychrofilnych. Liczba bakterii mezofilnych natomiast zwiększała się wraz ze zwiększaniem się wartości ph (tab. 3). Na stanowiskach, w których zawartość tlenu rozpuszczonego była większa, zaobserwowano mniejszą liczbę zarówno bakterii psychrofilnych (rys. 3), jak i mezofilnych (rys. 4). Podobny wpływ na liczbę bakterii miała zawartość azotanów (III) i (V). Wraz ze zwiększaniem się zawartości azotanów malała liczba bakterii psychrofilnych, a także bakterii mezofilnych korelacja ujemna (tab. 3; rys. 5 oraz 6). 517
6 Halina Chomutowska Rys. 2. Wykres zależności liczby bakterii mezofilnych od temperatury wody Fig. 2. Diagram of relationship for number of mesophilic bacteria and water temperature Rys. 3. Wykres zależności liczby bakterii psychrofilnych od zawartości tlenu rozpuszczonego Fig. 3. Diagram of relationship for number of psychrophilic bacteria and dissolved oxygen 518
7 Wpływ wybranych czynników fizykochemicznych na bakterioplankton rzeki Rospuda Rys. 4. Wykres zależności liczby bakterii mezofilnych od zawartości tlenu rozpuszczonego Fig. 4. Diadram of relationship for number of mesophilic bacteria and dissolved oxygen Rys. 5. Wykres zależności liczby bakterii psychrofilnych od zawartości azotanów (V) Fig. 5. Diagram of relationship for number of psychrophilic bacteria and nitrates (V) 519
8 Halina Chomutowska Rys. 6. Wykres zależności liczby bakterii mezofilnych od zawartości azotanów (V) Fig. 6. Diagram of relationship for number of mesophilic bacteria and nitrates (V) Badania prób wody pobranych z doliny rzeki Rospuda w miesiącach maj, lipiec i październik 2007 r. pozwoliły określić wpływ czynników fizykochemicznych na liczebność bakterioplanktonu. Przewodność elektrolityczna. Przewodność elektrolityczna, wynosząca od 216,7 µs/cm do 720 µs/cm, mieści się w przedziale przewodności dla wód naturalnych [Chomutowska 2008]. Zwiększająca się przewodność elektrolityczna powodowała zwiększenie liczebności bakterii psychrofilnych. Duża liczba bakterii psychrofilnych świadczy o obecności w wodzie dużej ilości związków organicznych. Rozkładając związki organiczne, bakterie namnażają się, ale trwa to do momentu wyczerpania tych związków, wówczas bowiem bakterie zaczynają obumierać [Kukuła 2006]. Temperatura. Analizy statystyczne wyników badań wykazały dodatnie korelacje pomiędzy liczbą bakterii (psychrofilnych oraz mezofilnych) a badaną na stanowiskach badawczych temperaturą wody. Temperatura ma istotny wpływ na mikroorganizmy, warunkuje większość procesów życiowych bakterii, wpływa na tempo i zdolność ich rozmnażania (tab. 3). Bakterie psychrofilne silniej reagowały na zmianę temperatury wody niż bakterie mezofilne. Obecność bakterii mezofilnych w wodach o temperaturze minimalnej potrzebnej do ich funkcjonowania świadczy o pochodzeniu tych bakterii. Bakterie te nie są typowe dla zbiornika, są głównie organizmami allochtonicznymi i występują w wodach okresowo, zwykle w okresach wezbrań i roztopów. Uśrednione wyniki pomiarów temperatury wskazują na rozkład temperatur w przedziale od 11 do 18 C. 520
9 Wpływ wybranych czynników fizykochemicznych na bakterioplankton rzeki Rospuda Odczyn wody. Wody naturalne charakteryzuje wartość ph w granicach od 6,5 do 8,5. W pobranych w wyniku badań próbach wody ph mieściła się w przedziale od 5,967 (st.1) do 7,993 (st.9). Najwyższe ph (powyżej 7,5) obserwowano na stanowiskach 6 i 9, gdzie woda pochodziła bezpośrednio z rzeki. Odczyn wody lekko zasadowy może powstawać na skutek intensywnych procesów syntezy i kumulacji zanieczyszczeń. Najniższym ph wyróżniało się stanowisko 1, zlokalizowane pod okapem drzewostanu, w którym dominującym gatunkiem był świerk pospolity. Igliwie drzew iglastych (z wyjątkiem jodły pospolitej) powoduje zakwaszanie gleby [Janek 2000]. Odczyn wody i gleby wywiera silny wpływ na skład jej mikroflory. Wraz ze wzrostem zakwaszenia środowiska liczba bakterii maleje. Optymalna wartość ph do rozwoju bakterii waha się w granicach od 5,5 do 8,5. Bakterie rozwijają się lepiej przy malejącej kwasowości, o czym świadczy dodatni współczynnik korelacji dla bakterii mezofilnych (tab. 3). W odniesieniu do bakterii psychrofilnych nie zaobserwowano znacznego wpływu ph wody na liczebność bakterii. Występuje lekki spadek krzywej korelacji (współczynnik korelacji ujemny). Może się to wiązać z tym, że bakterie psychrofilne stanowią autochtoniczną bakterioflorę tych wód, a zakres wartości ph wód doliny rzeki Rospuda stanowi ich optimum. Tlen rozpuszczony. Tlen w wodzie pochodzi głównie z atmosfery i procesów fotosyntezy. Analiza zawartości tlenu rozpuszczonego w badanej wodzie wykazała, że poziom waha się średnio od 3,67 do 4,67 mg O 2 /dm 3. Najniższe ilości tlenu rozpuszczonego odnotowano na stanowiskach 5 i 10. Są to stanowiska położone we właściwej dolinie, na terenie dobrze nasłonecznionym, o bardzo niskim poziomie wody. Największe ilości tlenu rozpuszczonego odnotowano na stanowiskach 1 i 3, położonych w miejscach stale zacienionych, o niskich temperaturach. Analiza statystyczna wyników pokazuje ujemną korelację pomiędzy ilością tlenu rozpuszczonego w badanych próbach wody a ilością bakterii psychrofilnych oraz mezofilnych (rys. 3 i 4). Na zawartość tlenu rozpuszczonego ma duży wpływ temperatura (im niższa temperatura, tym większa zawartość tlenu). W miarę zwiększania się zawartości tlenu, maleje temperatura, co z kolei ogranicza rozwój bakterii. Duża zawartość tlenu powoduje lepszy rozwój zooplanktonu wyjadającego bakterie [Czeczuga i in. 1984/1985]. Azotany. Przeprowadzone badania wykazały, że azotany (III) występowały w niewielkich ilościach, nieprzekraczających 0,300 mg NO 2- /dm 3 (st.1), ilość azotanów (V) zaś waha się od 0,033 (st.12) do 2,1 mg NO 3 /dm 3 (st.1). Przeprowadzone analizy statystyczne zależności pomiędzy zawartością azotanów (III) i (V) a liczbą bakterii psychrofilnych i mezofilnych dają ujemne współczynniki korelacji (rys. 5 i 6). Bakterie mezofilne silniej reagowały spadkiem liczebności na wzrost zawartości obu form azotu. Mikroorganizmy szybciej pobierają formę amonową azotu. Bakterie Escherichia coli. Należące do rodziny Enterobacteriaceae bakterie coli zostały przyjęte jako podstawowy wskaźnik czystości wód ze względu na miejsce ich występowania i liczebność. Bakterie te są najbardziej wiarygodnym wskaźnikiem, ponieważ ich obec- 521
10 Halina Chomutowska ność wskazuje na świeże zanieczyszczenia kałowe i możliwość występowania towarzyszących im chorobotwórczych bakterii jelitowych [Grabińska-Łoniewska 1999]. Wykonane badania na etapie wstępnym dały wątpliwe wyniki. W październiku liczba wyników wątpliwych była mniejsza. Badania potwierdzające wykonano dla każdej pobranej próby wody. W wyniku przeprowadzonych badań potwierdzających stwierdzono brak bakterii z grupy coli. Metale ciężkie. W wyniku przeprowadzonej dwukrotnie (IV i V 2007 r.) analizy metali ciężkich w badanych wodach stwierdzono ich niewielkie ilości. W pobranych próbach wody stwierdzono najwięcej żelaza i manganu: (Fe 0,005 0,313 mg/l, Mn 0,001 0,276 mg/l); mniej cynku: Zn 0,003: 0,0290 mg/l, a także kadmu, miedzi i ołowiu: w granicach 0,001 0,009 mg/l (tab. 4), co jest charakterystyczne dla czystych zbiorników wód [Niewolak i in.1996] Tabela 4. Poziom metali ciężkich na stanowiskach rzeki Rospuda w okresie IV V 2007 r. Table 4. Accumulation of heavy metals in water Rospuda River Stanowisko Fe Al Mn Cd Cu Pb Zn Niepewność 11,5 9,0 11,6 22,0 12,0 20,3 13,0 Granice oznaczalności 0,003 0,018 0,001 0,001 0,009 0,015 0,003 LoQ 1 0,01 0,028 <0,001 <0,001 <0,009 <0,015 <0, ,027 0,029 <0,001 <0,001 <0,009 <0,015 0, ,066 0,035 <0,001 <0,001 <0,009 <0,015 <0,003 3A 0,071 0,027 0,001 <0,001 <0,009 <0,015 <0, ,114 0,057 0,004 <0,001 <0,009 <0,015 <0, ,004 0,029 <0,001 <0,001 <0,009 <0,015 <0, ,005 0,027 <0,001 <0,001 <0,009 <0,015 <0, ,033 0,032 <0,001 <0,001 <0,009 <0,015 <0, ,008 0,033 <0,001 <0,001 <0,009 <0,015 <0, ,005 0,029 <0,001 0,006 <0,009 <0,015 <0, ,003 <0,018 <0,001 <0,001 <0,009 <0,015 <0, ,034 <0,018 <0,001 <0,001 <0,009 <0,015 <0, ,046 <0,018 <0,001 <0,001 <0,009 <0,015 <0, Wnioski 1. Korelacja dodatnia wystąpiła pomiędzy liczebnością bakterii mezofilnych a odczynem wody i temperaturą; korelacja ujemna z zawartością tlenu rozpuszczonego oraz azotanów (III) i (V). 2. Dodatni współczynnik korelacji pomiędzy przewodnością elektrolityczną i temperaturą a liczbą bakterii psychrofilnych świadczy o mineralizacji przez te bakterie związków organicznych, a jednocześnie o możliwości samooczyszczania się wód. 522
11 Wpływ wybranych czynników fizykochemicznych na bakterioplankton rzeki Rospuda 3. Metale ciężkie występowały w niewielkich ilościach, co świadczy o braku zanieczyszczeń pochodzenia antropogenicznego w rzece Rospuda. 4. Nie stwierdzono obecności bakterii z grupy coli. PIŚMIENNICTWO Chomutowska H Ocena zmian pierwiastków biogennych w wybranych oczkach wodnych Puszczy Białowieskiej. Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych 35/36: Czeczuga B., Brzozowska K., Poskrobko H., Woronowicz L Stosunek ziarniaków do pałeczek w bakterioplanktonie wód płynących o różnym stopniu zanieczyszczenia. Rocz. AM Białystok , 29 30: Czeczuga B., Brzozowska K., Poskrobko H., Woronowicz L Wpływ zanieczyszczenia wody na dynamikę bakterii w rzekach. Rocz. AM Białystok , 29 30: Grabińska-Łoniewska A Ćwiczenia laboratoryjne z mikrobiologii ogólnej. Oficyna wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa. Janek M Wpływ drzewostanów iglastych na jakość wód opadowych. Prace IBL, Seria A, 2000, 4(908): Kukuła E Ocena jakości mikrobiologicznej wód Sanu. II Konferencja Naukowo- -Techniczna Błękitny San, Uniwersytet Rzeszowski. Niewolak S., Kopij H., Chomutowska H Influence of some heavy metals on the survival of heterotrophic bacteria in bottom sedimentes of eutrophic lake. Polish Journal of Environmental Studies, Vol.5, No.4: Fizykochemiczne metody kontroli zanieczyszczeń środowiska. Praca zbiorowa WNT, Warszawa. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 lutego 2004 r. w sprawie klasyfikacji do prezentowania stanu wód powierzchniowych i podziemnych, sposobu prowadzenia monitoringu oraz sposobu interpretacji wyników i prezentacji stanu tych wód (Dz.U r. Nr 32 poz. 284). Smyłła A Zagrożenia bakteryjne wód powierzchniowych. Wyd. WSP, Częstochowa. 523
Acta 12 (2) 2012.indd :41:15. Acta Sci. Pol., Formatio Circumiectus 12 (2) 2013,
Acta 1 () 01.indd 93 013-1-1 11:41:15 Acta Sci. Pol., Formatio Circumiectus 1 () 013, 9310 ** Streszczenie. Abstract. Acta 1 () 01.indd 94 013-1-1 11:41:15 94 Acta Sci. Pol. Acta 1 () 01.indd 95 013-1-1
Bardziej szczegółowoHalina Chomutowska*, Krzysztof Wilamowski** PUSZCZY BIAŁOWIESKIEJ
Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych nr 54, 2012 r. Halina Chomutowska*, Krzysztof Wilamowski** badania stanu FIZYKOCHEMICZNEGO WÓD NA TERENIE PUSZCZY BIAŁOWIESKIEJ RESEARCH IN WATER physico-chemical
Bardziej szczegółowoWYKRYWANIE ZANIECZYSZCZEŃ WODY POWIERZA I GLEBY
WYKRYWANIE ZANIECZYSZCZEŃ WODY POWIERZA I GLEBY Instrukcja przygotowana w Pracowni Dydaktyki Chemii Zakładu Fizykochemii Roztworów. 1. Zanieczyszczenie wody. Polska nie należy do krajów posiadających znaczne
Bardziej szczegółowo1. Regulamin bezpieczeństwa i higieny pracy... 10 2. Pierwsza pomoc w nagłych wypadkach... 12 Literatura... 12
Spis treści III. Wstęp... 9 III. Zasady porządkowe w pracowni technologicznej... 10 1. Regulamin bezpieczeństwa i higieny pracy... 10 2. Pierwsza pomoc w nagłych wypadkach... 12 Literatura... 12 III. Wskaźniki
Bardziej szczegółowoANALIZA ZALEŻNOŚCI POMIĘDZY SKŁADNIKAMI MINERALNYMI ZLEWNI RZEKI SUPRAŚL
rzeka Supraśl, zlewnia rzeki, składniki mineralne, zanieczyszczenia Dawid ŁAPIŃSKI, Piotr OFMAN, Monika PUCHLIK, Urszula WYDRO* ANALIZA ZALEŻNOŚCI POMIĘDZY SKŁADNIKAMI MINERALNYMI ZLEWNI RZEKI SUPRAŚL
Bardziej szczegółowoMONITORING PRZEGLĄDOWY
Załącznik nr 2 Tabela 1. Zakres badań wody, ścieków, osadów i odpadów Lp Przedmiot badań Cena wykonania analizy wraz z poborem i opracowaniem wyników w formie sprawozdania dla wszystkich prób MONITORING
Bardziej szczegółowoOcena stanu / potencjału ekologicznego, stanu chemicznego i ocena stanu wód rzecznych.
Ocena stanu jednolitych części powierzchniowych wód płynących (w tym zbiorników zaporowych) w 2013 roku, z uwzględnieniem monitoringu w latach 2011 i 2012. Zgodnie z zapisami Ramowej Dyrektywy Wodnej podstawowym
Bardziej szczegółowoZakres badań wykonywanych w Laboratorium Środowiskowym.
Zakres badań wykonywanych w Laboratorium Środowiskowym. L.p. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. Badany obiekt woda woda do spożycia przez ludzi Badana cecha / metoda badawcza Barwa rzeczywista Zakres:
Bardziej szczegółowoBIOCHEMICZNE ZAPOTRZEBOWANIE TLENU
BIOCHEMICZNE ZAPOTRZEBOWANIE TLENU W procesach samooczyszczania wód zanieczyszczonych związkami organicznymi zachodzą procesy utleniania materii organicznej przy współudziale mikroorganizmów tlenowych.
Bardziej szczegółowoDominika Jezierska. Łódź, dn r.
Badania i ocena jakości środowiska morskiego Bałtyku rozporządzenie MŚ z dnia 4 października 2002 r. w sprawie wymagań jakim powinny odpowiadać morskie wody wewnętrzne i wody przybrzeżne będące środowiskiem
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 920
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 920 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 5 Data wydania: 18 kwietnia 2011 r. Nazwa i adres: PRZEDSIĘBIORSTWO
Bardziej szczegółowoOCENA WYNIKÓW BADAŃ W GMINIE KUŹNIA RACIBORSKA. gleba lekka szt./ % 455/2200 0/0 119/26 53/12 280/61 3/1
OCENA WYNIKÓW BADAŃ W GMINIE KUŹNIA RACIBORSKA Wyniki badań odczynu gleby i zawartości makroelementów w próbkach gleby przedstawiono w tabelach zasobności gleby ( Zestawienie zasobności gleby na obszarze
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 610
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 610 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 11 Data wydania: 11 maja 2015 r. Nazwa i adres AQUA Spółka Akcyjna
Bardziej szczegółowoRaport Jakość wody i ścieków w 2011 roku
Raport Jakość wody i ścieków w 2011 roku Opracowanie: Magdalena Kubiak Technolog wody i ścieków Zatwierdził: Piotr Trojanowski Prezes zarządu Warta, 2012 1. Wstęp Zakład Wodociągów Gminy i Miasta Warta
Bardziej szczegółowoPRZEDMIOT ZLECENIA. Odebrano z terenu powiatu Raciborskiego próbki gleby i wykonano w Gminie Kornowac:
PRZEDMIOT ZLECENIA Okręgowa Stacja Chemiczno Rolnicza w Gliwicach odebrała i wykonała badanie próbek glebowych z obszaru użytków rolnych Powiatu Raciborskiego na terenie Gminy Kornowac o powierzchni 598,25ha.
Bardziej szczegółowoŁukasz K. Tomasz M. Ochrona Wód
Łukasz K. Tomasz M. Ochrona Wód Ogólne charakterystyka wód naturalnych Woda występująca w przyrodzie stanowi wodny roztwór substancji nieorganicznych i organicznych, jak również zawiera koloidy i zawiesiny.
Bardziej szczegółowoPRZEDMIOT ZLECENIA :
PRZEDMIOT ZLECENIA : Okręgowa Stacja Chemiczno Rolnicza w Gliwicach odebrała i wykonała badanie próbek glebowych z obszaru użytków rolnych Powiatu Raciborskiego na terenie Gminy Racibórz o powierzchni
Bardziej szczegółowoZakres działalności Laboratorium Środowiskowego dla którego spełnione jest wymaganie normy PN-EN ISO/IEC 17025:
Zakres działalności Laboratorium Środowiskowego dla którego spełnione jest wymaganie normy PNEN IO/IEC 17025:201802 L.p. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. Badany obiekt woda woda do spożycia przez
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 610
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 610 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 7, Data wydania: 30 czerwca 2011 r. AB 610 Nazwa i adres AQUA
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1651
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1651 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 2 Data wydania: 30 lipca 2018 r. Nazwa i adres LABSTAR MATEUSZ
Bardziej szczegółowoStan środowiska w Bydgoszczy
Stan środowiska w Bydgoszczy Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Bydgoszczy w 2005 r. w oparciu o automatyczną stację pomiarową zlokalizowaną przy ul. Warszawskiej kontynuował ciągły monitoring
Bardziej szczegółowoa. ph, zawartości makroskładników (P, K, Mg) w 700 próbkach gleby, b. zawartości metali ciężkich (Pb, Cd, Zn, Cu, Ni i Cr ) w 10 próbkach gleby,
Okręgowa Stacja Chemiczno Rolnicza w Gliwicach odebrała i wykonała badanie próbek glebowych z obszaru użytków rolnych Powiatu Raciborskiego w Gminie Krzanowice z powierzchni 1670,94 ha. Odebrano z terenu
Bardziej szczegółowoWPŁYW PODSTAWOWYCH PARAMETRÓW FIZYKOCHEMICZNYCH NA LICZBĘ BAKTERII PSYCHROFILNYCH I MEZOFILNYCH W WODACH RZEKI WISŁY
WODA-ŚRODOWISKO-OBSZARY WIEJSKIE 2017 (IV VI). T. 17. Z. 2 (58) WATER-ENVIRONMENT-RURAL AREAS ISSN 1642-8145 s. 5 13 pdf: www.itp.edu.pl/wydawnictwo/woda Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach,
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 868
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 868 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 3 Data wydania: 21 lipca 2009 r. Nazwa i adres organizacji
Bardziej szczegółowoDELEGATURA W PRZEMYŚLU
WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA W RZESZOWIE DELEGATURA W PRZEMYŚLU OCENA JAKOŚCI WÓD RZEK GRANICZNYCH ZA 2009 ROK Opracowała: mgr inż.danuta Satkowska Przemyśl, marzec 2010r. OCENA JAKOŚCI WÓD
Bardziej szczegółowoWykaz badań prowadzonych przez laboratorium - woda
1 Temperatura 0 50 0 C (pomiar bezpośredni) 2 Chlor wolny 0,03 2,00 mg/l 0,02 2,00 mg/l 3 Mętność 0,10-1000 NTU (metoda nefelometryczna) 4 Barwa 5-70 mg/l Pt (metoda wizualna) 5 Zapach (metoda organoleptyczna)
Bardziej szczegółowoa. ph, zawartości makroskładników (P, K, Mg) w 899 próbkach gleby, b. zawartości metali ciężkich (Pb, Cd, Zn, Cu, Ni i Cr ) w 12 próbkach gleby,
Okręgowa Stacja Chemiczno Rolnicza w Gliwicach odebrała i wykonała badanie próbek glebowych z obszaru użytków rolnych Powiatu Raciborskiego w Gminie Krzyżanowice z powierzchni 1577ha. odebrano z terenu
Bardziej szczegółowoWyniki badań biegłości/porównań międzylaboratoryjnych uzyskane przez laboratorium ChŚPWiK sp. z o.o. w 2015 roku
Strona 1/6 Wyniki badań biegłości organizowanych przez LGC Standards - parametry mikrobiologiczne 1 Escherichia coli 2 Bakterie grupy coli 9308-1:2004+Ap1:2005+AC:2009 9308-1:2004+Ap1:2005+AC:2009 prawdziwa
Bardziej szczegółowoObieg materii w skali zlewni rzecznej
WODY PODZIEMNE Wody podziemne stanowią nie tylko formę retencji wody w zlewni, ale równocześnie uczestniczą w procesach przemieszczania rozpuszczonej materii w zlewni. W ramach ZMŚP na Stacjach Bazowych
Bardziej szczegółowoMONITORING JAKOŚCI WÓD PODZIEMNYCH W WOJEWÓDZTWIE MAZOWIECKIM W 2013 ROKU
MONITORING JAKOŚCI WÓD PODZIEMNYCH W WOJEWÓDZTWIE MAZOWIECKIM W 2013 ROKU W roku 2013 w ramach monitoringu jakości śródlądowych wód podziemnych, w województwie mazowieckim realizowane były zadania: badania
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1044
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1044 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 11 Data wydania: 6 lipca 2018 r. Nazwa i adres EKO-KOMPLEKS
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 610
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 610 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 12 Data wydania: 16 maja 2016 r. Nazwa i adres AQUA Spółka Akcyjna
Bardziej szczegółowoa. ph, zawartości makroskładników (P, K, Mg) w 956 próbkach gleby, b. zawartości metali ciężkich (Pb, Cd, Zn, Cu, Ni i Cr ) w 14 próbkach gleby,
Okręgowa Stacja Chemiczno Rolnicza w Gliwicach odebrała i wykonała badanie próbek glebowych z obszaru użytków rolnych Powiatu Raciborskiego w Gminie Pietrowice Wielkie z powierzchni 2018 ha. Odebrano z
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1448
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1448 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 6 Data wydania: 25 czerwca 2018 r. Nazwa i adres: ZAKŁAD WODOCIĄGÓW
Bardziej szczegółowoOpłaty za analizy mikrobiologiczne wody oraz fizykochemiczne wody i ścieków
Opłaty za analizy mikrobiologiczne wody oraz fizykochemiczne wody i ścieków Cennik analiz i pobierania próbek Oznaczenie Obiekt Jednostka Metoda badawcza netto Analizy fizykochemiczne Temperatura Odczyn
Bardziej szczegółowoUmowa Nr (wzór ) REGON..., NIP..., zwanym dalej Wykonawcą, reprezentowanym przez: 1..., 2...,
Załącznik nr 2 do SIWZ Umowa Nr (wzór ) zawarta w dniu w Węgrowie pomiędzy: Związkiem Midzygminnym Wodociągów i Kanalizacji Wiejskich, 07-100 Węgrów, ul Gdańska 118, REGON: 710240111 NIP: 824-000-26-81
Bardziej szczegółowoKLASYFIKACJA JAKOŚCI WÓD PODZIEMNYCH W 2004 ROKU
KLASYFIKACJA JAKOŚCI WÓD PODZIEMNYCH W 2004 ROKU Badania wód podziemnych w sieci krajowej prowadzi od 1991 roku Państwowy Instytut Geologiczny. Badania obejmują wody podziemne różnych użytkowych poziomów
Bardziej szczegółowoOFERTA BADAŃ I POMIARÓW WYKONYWANCH W ODDZIALE LABORATORYJNYM PSSE W ZDUŃSKIEJ WOLI NA 2017r. (z dnia 04 stycznia 2017r.)
OFERT BDŃ I POMIRÓW WYKONYWNCH W ODDZILE LBORTORYJNYM PSSE W ZDUŃSKIEJ WOLI N 2017r. (z dnia 04 stycznia 2017r.) Sekcja Badań Higieny Środowiska i Sekcja naliz Instrumentalnych 1 L.p. Badane obiekty/grupy
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1448
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1448 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 2 Data wydania: 8 lipca 2014 r. Nazwa i adres: ZAKŁAD WODOCIĄGÓW
Bardziej szczegółowoZnak sprawy: OśZP Zapytanie ofertowe. Siedziba: Sławno ul. Marszałka Józefa Piłsudskiego 31 (powiat opoczyński)
Sławno, 2014.01.20. Znak sprawy: OśZP 2151.3.2014 Zapytanie ofertowe na wykonanie w roku 2014 badań monitoringowych ujęć wody, oczyszczalni ścieków, gminnego składowiska odpadów komunalnych Gmina Sławno
Bardziej szczegółowoOCENA STANU CZYSTOŚCI WÓD POWIERZCHNIOWYCH OBJĘTYCH MONITORINGIEM GRANICZNYM NA TERENIE WOJEWÓDZTWA PODKARPACKIEGO 2001 ROK
1. WSTĘP OCENA STANU CZYSTOŚCI WÓD POWIERZCHNIOWYCH OBJĘTYCH MONITORINGIEM GRANICZNYM NA TERENIE WOJEWÓDZTWA PODKARPACKIEGO 2001 ROK Na terenie województwa podkarpackiego prowadzony jest Monitoring wód
Bardziej szczegółowoOPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA. I. Badania wody surowej, uzdatnionej, wód popłucznych i wody z rzeki
OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA I. Badania wody surowej, uzdatnionej, wód popłucznych i wody z rzeki Wykonanie badań wraz z pobraniem próbek i opracowaniem wyników zgodnie z harmonogramem stanowiącym załącznik
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1433
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1433 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 5 Data wydania: 31 marca 2017 r. Nazwa i adres: AB 1433 KATOWICKIE
Bardziej szczegółowoWpływ niektórych czynników na skład chemiczny ziarna pszenicy jarej
NR 218/219 BIULETYN INSTYTUTU HODOWLI I AKLIMATYZACJI ROŚLIN 21 SZYMON DZIAMBA IZABELLA JACKOWSKA 1 Katedra Szczegółowej Uprawy Roślin 1 Katedra Chemii Akademia Rolnicza w Lublinie Wpływ niektórych czynników
Bardziej szczegółowoEkologia. biogeochemia. Biogeochemia. Przepływ energii a obieg materii
biogeochemia Ryszard Laskowski 1/31 Biogeochemia Lata 1940. Hutchinson i współpracownicy. Biogeochemia bada drogi przepływu pierwiastków chemicznych pomiędzy poszczególnymi składnikami ekosystemu oraz
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1298
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1298 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 4 Data wydania: 16 stycznia 2015 r. Nazwa i adres: MIEJSKIE
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1044
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1044 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 9 Data wydania: 20 marca 2017 r. Nazwa i adres EKO-KOMPLEKS
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1554
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1554 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 1, Data wydania: 10 marca 2015 r. Nazwa i adres AB 1554 ARSO
Bardziej szczegółowoZAKRES: AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1214
ZAKRES: AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1214 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 10 Data wydania: 11 maja 2018 r. Nazwa i adres AB 1214 MIEJSKIE
Bardziej szczegółowoLublin, dnia 04.03.2015r. DNS- HK. 904.5.2015
LUBELSKI PAŃSTWOWY WOJEWÓDZKI INSPEKTOR SANITARNY W LUBLINIE Lublin, dnia 04.03.2015r. 20-708 Lublin, ul. Pielęgniarek 6 tel. (0-81) 743-42-72/73, fax. (0-81) 743-46-86 wsse.lublin@pis.gov.pl, http://wsselublin.pis.gov.pl
Bardziej szczegółowoNazwa Wykonawcy: Dokładny adres:
Załącznik nr 1 do SIWZ (Nazwa firmy) Formularz ofert Na badania fizykochemiczne wody uzdatnionej, surowej i ścieków, badania bakteriologiczne wody oraz badania osadów ściekowych, skratek i zawartości piaskowników
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 998
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 998 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 11 Data wydania: 1 czerwca 2016 r. Nazwa i adres: WODKAN PRZEDSIĘBIORSTWO
Bardziej szczegółowoVI. MONITORING CHEMIZMU OPADÓW ATMOSFERYCZNYCH I DEPOZYCJI ZANIECZYSZCZEŃ DO PODŁOŻA
VI. MONITORING CHEMIZMU OPADÓW ATMOSFERYCZNYCH I DEPOZYCJI ZANIECZYSZCZEŃ DO PODŁOŻA Monitoring of rainfall chemistry and of the deposition of pollutants to the ground Przygotowano w oparciu o zlecone
Bardziej szczegółowoWPŁYW PODŁOŻA GEOLOGICZNEGO RZEK OJCOWSKIEGO PARKU NARODOWEGO NA ICH WYBRANE PARAMETRY CHEMICZNE, PORÓWNANIE Z WODAMI DUNAJCA.
Analit 1 (2016) 48-55 WPŁYW PODŁOŻA GEOLOGICZNEGO RZEK OJCOWSKIEGO PARKU NARODOWEGO NA ICH WYBRANE PARAMETRY CHEMICZNE, PORÓWNANIE Z WODAMI DUNAJCA. THE INFLUENCE OF THE GEOLOGICAL BASE ON OJCOW NATIONAL
Bardziej szczegółowoBIOTECHNOLOGIA OGÓLNA
BIOTECHNOLOGIA OGÓLNA 1. 2. 3. 4. 5. Ogólne podstawy biologicznych metod oczyszczania ścieków. Ścieki i ich rodzaje. Stosowane metody analityczne. Substancje biogenne w ściekach. Tlenowe procesy przemiany
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 893
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 893 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 10 Data wydania: 16 stycznia 2017 r. Nazwa i adres AB 893 PRZEDSIĘBIORSTWO
Bardziej szczegółowoEkologia. biogeochemia. Biogeochemia. Przepływ energii a obieg materii
biogeochemia Ryszard Laskowski 1 Biogeochemia Lata 1940. Hutchinson i współpracownicy. Biogeochemia bada drogi przepływu pierwiastków chemicznych pomiędzy poszczególnymi składnikami ekosystemu oraz wymiany
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1448
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1448 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 5 Data wydania: 9 sierpnia 2017 r. Nazwa i adres: ZAKŁAD WODOCIĄGÓW
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 803
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 803 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 11, Data wydania: 18 maja 2016 r. AB 803 Nazwa i adres INSTYTUT
Bardziej szczegółowoOcena jakości wód powierzchniowych na terenie Łodzi
Ocena jakości wód powierzchniowych na terenie Łodzi Surface water quality assessment in Lodz Sylwia Krężel, Katarzyna Wira, Dorota Olejnik * Instytut Inżynierii Środowiska i Instalacji Budowlanych, Wydział
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 901
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 901 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 10, Data wydania: 20 marca 2017 r. Nazwa i adres AB 901 PRZEDSIĘBIORSTWO
Bardziej szczegółowoOcena wód powierzchniowych przeznaczonych do zaopatrzenia ludności w wodę do spożycia
INSPEKCJA OCHRONY ŚRODOWISKA WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA W BIAŁYMSTOKU Ocena wód powierzchniowych przeznaczonych do zaopatrzenia ludności w wodę do spożycia w województwie podlaskim w 2015
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1448
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1448 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 4 Data wydania: 29 sierpnia 2016 r. Nazwa i adres: ZAKŁAD
Bardziej szczegółowoJAKOŚĆ WÓD RASZYNKI I JEJ DOPŁYWÓW
WODA-ŚRODOWISKO-OBSZARY WIEJSKIE 2003: t. 3 z. specj. (6) WATER-ENVIRONMENT-RURAL AREAS s. 111 123 www.imuz.edu.pl Instytut Melioracji i Użytków Zielonych w Falentach, 2003 JAKOŚĆ WÓD RASZYNKI I JEJ DOPŁYWÓW
Bardziej szczegółowoLublin, dnia 20.01.2016r. DNS- HK. 904.3.2016
LUBELSKI PAŃSTWOWY WOJEWÓDZKI INSPEKTOR SANITARNY W LUBLINIE Lublin, dnia 20.01.2016r. 20-708 Lublin, ul. Pielęgniarek 6 tel. (0-81) 743-42-72/73, fax. (0-81) 743-46-86 wsse.lublin@pis.gov.pl, http://wsselublin.pis.gov.pl
Bardziej szczegółowoZABEZPIECZENIE LUDNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W WODĘ PITNĄ
ZABEZPIECZENIE LUDNOŚCI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO W WODĘ PITNĄ Podstawowe akty prawne w sprawie wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi: ustawa z dnia 07 czerwca 2001r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę
Bardziej szczegółowoSuwałki dnia, r.
Suwałki dnia, 06.08.2018 r. W nawiązaniu do Komunikatu nr 1 przedstawiamy szczegółową informację o działaniach podjętych przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Białymstoku, Delegaturę w Suwałkach
Bardziej szczegółowoISBN
1 2 Recenzent wydania pierwszego: dr hab. RYSZARD GOŁDYN, prof. Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza Poszczególne ćwiczenia napisali: dr MICHAŁ MICHAŁKIEWICZ wprowadzenie, ćwiczenia 4, 6-12 mgr MAŁGORZATA
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 27 listopada 2002 r.
Dz.U.02.204.1728 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 27 listopada 2002 r. w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać wody powierzchniowe wykorzystywane do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1448
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1448 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 4 Data wydania: 29 sierpnia 2016 r. Nazwa i adres: ZAKŁAD
Bardziej szczegółowo1. Typowanie punktów pomiarowych dla jednego stanowiska pracy, zapoznanie się z procesem technologicznym, chronometrażem pracy,
Zarządzenie nr /06 z dnia 6 września 06 r /z mocą od 00806 r/ Cennik opłat za badania laboratoryjne oraz inne czynności wykonywane w Oddziale Laboratoryjnym Powiatowej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej
Bardziej szczegółowoVI. MONITORING CHEMIZMU OPADÓW ATMOSFERYCZNYCH I DEPOZYCJI ZANIECZYSZCZEŃ DO PODŁOŻA
VI. MONITORING CHEMIZMU OPADÓW ATMOSFERYCZNYCH I DEPOZYCJI ZANIECZYSZCZEŃ DO PODŁOŻA Monitoring of rainfall chemistry and of the deposition of pollutants to the ground Przygotowano w oparciu o zlecone
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1126
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1126 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 9 Data wydania: 14 listopada 2016 r. Nazwa i adres AB 1126
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 814
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 814 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 9 Data wydania: 20 kwietnia 2015 r. AB 814 Nazwa i adres PRZEDSIĘBIORSTWO
Bardziej szczegółowoZleceniodawca: Eco Life System Sp. z o. o., ul. Królewiecka 5 lok. 3, 11-700 Mrągowo
UNIWERSYTET PRZYRODNICZY WE WROCŁAWIU INSTYTUT INŻYNIERII ŚRODOWISKA Sprawozdanie z wykonania monitoringu jakości wody i osadów dennych w zbiorniku wodnym w miejscowości Modła - gmina Jerzmanowa, przed
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1448
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1448 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 3 Data wydania: 25 sierpnia 2015 r. Nazwa i adres: ZAKŁAD
Bardziej szczegółowo1 z :36
1 z 9 2014-12-15 09:36 Tekst pierwotny: Dz.U.2002.204.1728 Wersja z dnia: 2014-12-12 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA z dnia 27 listopada 2002 r. w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać powierzchniowe
Bardziej szczegółowoNauka Przyroda Technologie
Nauka Przyroda Technologie ISSN 1897-782 http://www.npt.up-poznan.net Dział: Rolnictwo Copyright Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu 21 Tom 4 Zeszyt 6 MARIA J. CHMIEL, ANETA MACIĄG Katedra
Bardziej szczegółowoOKRESOWA OCENA JAKOŚCI WODY
Elbląg, 18.12.2017 r. HK.4410.518.2017.HH.1 Urząd Miasta i Gminy w Młynarach ul. Dworcowa 29 OKRESOWA OCENA JAKOŚCI WODY Na podstawie sprawozdań z badań, realizowanych według ustalonego przez Wodociągi
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1303
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1303 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 4 Data wydania: 28 sierpnia 2014 r. Nazwa i adres AB 1303
Bardziej szczegółowoPowiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Olecku
Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Olecku Zaopatrzenie ludności w wodę W 2010 roku Powiatowa Stacja Sanitarno - Epidemiologiczna w Olecku objęła nadzorem 17 urządzeń służących do zaopatrzenia
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 739
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 739 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 10, Data wydania: 01 lipca 2015 r. Nazwa i adres AB xxx AB
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 998
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 998 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 7 Data wydania: 7 maja 2014 r. Nazwa i adres: WODKAN PRZEDSIĘBIORSTWO
Bardziej szczegółowo3. Ocena stanu środowiska w otoczeniu obiektów komunalnych
Wody 3. Ocena stanu środowiska w otoczeniu obiektów komunalnych Przeprowadzony w 2006 r. monitoring środowiska wokół obiektów komunalnych (składowisk odpadów, mogilników), pozwalał na określenie stanu
Bardziej szczegółowoWykaz badań prowadzonych przez Laboratorium Badania Wody
Laboratorium Badania Wody Osoby autoryzujące sprawozdania z badań: mgr inż. Jolanta Bielawska Kierownik / Kierownik ds. technicznych mgr Marta Dąbrowska Specjalista / Kierownik ds. jakości mgr Joanna Sacha
Bardziej szczegółowoEkologia. Biogeochemia: globalne obiegi pierwiastków. Biogeochemia. Przepływ energii a obieg materii
Ekologia Biogeochemia: globalne obiegi pierwiastków Ryszard Laskowski www.cyfronet.edu.pl/~uxlaskow 1/35 Biogeochemia Lata 1940. Hutchinson i współpracownicy. Biogeochemia bada drogi przepływu pierwiastków
Bardziej szczegółowoSPRAWOZDANIE Z MONITORINGU SKŁADOWISKA W GDAŃSKU SZADÓŁKACH W ROKU 2009
SPRAWOZDANIE Z MONITORINGU SKŁADOWISKA W GDAŃSKU SZADÓŁKACH W ROKU 2009 Gdańsk, dnia 2.0.2010r. 1 SPIS TREŚCI 1. Podstawa prawna... 2. Zakres prowadzenia monitoringu... 2.1. Wody... 2.1.1. Wody powierzchniowe...
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 576
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 576 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 9 Data wydania: 3 luty 2014 r. Nazwa i adres AB 576 POWIATOWA
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1380
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1380 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 7 Data wydania: 7 września 2018 r. AB 1380 Kod identyfikacji
Bardziej szczegółowoZANIECZYSZCZENIA BAKTERIOLOGICZNE W SUBEKOSYSTEMIE MIKROWARSTWY PRZYPOWIERZCHNIOWEJ ZBIORNIKA MIETKOWSKIEGO
mikrowarstwa przypowierzchniowa, zanieczyszczenia bakteriologiczne, Zbiornik Mietkowski Justyna KUBICZ* ZANIECZYSZCZENIA BAKTERIOLOGICZNE W SUBEKOSYSTEMIE MIKROWARSTWY PRZYPOWIERZCHNIOWEJ ZBIORNIKA MIETKOWSKIEGO
Bardziej szczegółowoZAWARTOŚĆ JONÓW METALI W WODACH POWIERZCHNIOWYCH PRZEZNACZONYCH DO ZAOPATRZENIA LUDNOŚCI W WODĘ DO SPOŻYCIA
Janina Kaniuczak, Łukasz Augustyn 5 ZAWARTOŚĆ JONÓW METALI W WODACH POWIERZCHNIOWYCH PRZEZNACZONYCH DO ZAOPATRZENIA LUDNOŚCI W WODĘ DO SPOŻYCIA Streszczenie. Żelazo ogólne i rozpuszczone oraz mangan powszechnie
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1272
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1272 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 3 Data wydania: 29 sierpnia 2013 r. Nazwa i adres: AB 1272
Bardziej szczegółowo6. Obieg materii w skali zlewni rzecznej 6. OBIEG MATERII W SKALI ZLEWNI RZECZNEJ
6. OBIEG MATERII W SKALI ZLEWNI RZECZNEJ Z obszaru zlewni substancje rozpuszczone odprowadzane są przede wszystkim poprzez odpływ powierzchniowy, który jest etapem wyjścia z geoekosystemu. Składniki odpływu
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1079
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1079 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 8 Data wydania: 10 sierpnia 2016 r. Nazwa i adres WODOCIĄGI
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 814
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 814 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 10 Data wydania: 17 sierpnia 2016 r. AB 814 Nazwa i adres PRZEDSIĘBIORSTWO
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1079
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1079 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 10 Data wydania: 18 maja 2018 r. Nazwa i adres WODOCIĄGI SŁUPSK
Bardziej szczegółowoOferta cenowa pobierania oraz wykonania badań próbek wody, ścieków, osadów ściekowych i biogazu
Oferta cenowa pobierania oraz wykonania badań próbek wody, ścieków, osadów ściekowych i biogazu Zakres badań realizowanych przez: Zakres badań wody LBORTORIUM CENTRLNE BDNIE WODY ul. Wodociągowa 8, 43-356
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 513
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 513 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 8, Data wydania: 6 czerwca 2012 r. Nazwa i adres POWIATOWA STACJA
Bardziej szczegółowoBadanie stanu. fizyko-chemicznymi
PUBLICZNE GIMNAZJUM im. Bp Jana Chrapka w Jastrzębi Badanie stanu czystości wód metodami fizyko-chemicznymi Woda jest jedną z podstawowych substancji potrzebnych do życia. Dzięki jej badaniu dowiedziałem
Bardziej szczegółowo