CENTRALE KLIMATYZACYJNE I WNETYLACYJNE BASENOWE MCKP WSTĘP BUDOWA CENTRAL

Transkrypt

1 1 CENTRALE KLIMATYZACYJNE I WNETYLACYJNE BASENOWE MCKP WSTĘP Karta informacyjna przedstawia modułowe centrale klimatyzacyjne i zestawy nawiewno-wyciągowe w wykonaniu basenowym typu MCKP. Urządzenia te przeznaczone są do pracy w instalacjach powietrznych krytych hal basenów kąpielowych oraz przemysłowych pomieszczeń technologicznych. Zawarte materiały techniczne służą do wstępnego doboru central i automatyki oraz do ogólnego zapoznania się z budową poszczególnych bloków i zestawów. Karta informacyjna central przedstawia typoszereg jedenastu wielkości zestawów modułowych w różnych zestawach konfiguracyjnych o wydajności powietrza w zakresie m 3 /h. Centrale basenowe, w stosunku do standardowych central MCKS, charakteryzują się wysoką odpornością na korozję poprzez zastosowanie odpowiednich materiałów oraz technologii wykonania podzespołów. Osuszanie powietrza w pomieszczeniach basenowych odbywa się na zasadzie doprowadzenia określonej ilości powietrza świeżego, które jest w stanie zasymilować występujące zyski wilgoci. BUDOWA CENTRAL OBUDOWA Centrala składa się z zestawów funkcjonalnych łączonych ze sobą. Obudowę centrali stanowią: szkielet z profili aluminiowych połączony ze sobą narożnikami z tworzywa sztucznego oraz osłony stałe i zdejmowane. Osłony typu sandwich składają się z blachy zewnętrznej i wewnętrznej oraz z wypełnienia z wełny mineralnej. Zewnętrzna powierzchnia obudowy może byc wykonana z blachy ocynkowanej powlekanej. W standardzie jest to blacha ocynkowana. Wewnętrzna powierzchnia obudowy centrali oraz elementy konstrukcyjne są wykonane z blachy ocynkowanej powlekanej lub malowane antykorozyjną farbą epoksydową. Wymienniki ciepła (pakiety lamelowe CuAl oraz wymienników krzyżowych) i wentylatory mogą być wykonane w wersji epoksydowanej. Centrale produkowane są w wersji o grubości izolacji obudowy z osłonami o grubości 50 mm. W celu ułatwienia dostępu do podzespołów centrali od strony obsługi, zamontowane są drzwi inspekcyjne lub osłony na dociski. Pokrywy bloku wentylatorowego, recyrkulacji, filtrowania wyposażone są w wizjery. Bloki, w których występują wizjery, wyposażone są również w oświetlenie. Centrale produkowane są w dwóch wariantach wykonania pod względem usytuowania strony obsługi dla zespołu nawiewno-wyciągowego - części nawiewnej: wykonanie lewe lub prawe. Rys. nr 1

2 2 Centrale standardowo wyposażone są w skręcaną ramę, wykonaną z ceownika giętego z blachy ocynkowanej. Wysokość ramy central wynosi 80mm (wlk. 1-6) oraz 120mm (wlk.7-9). Rama każdego zestawu funkcjonalnego posiada otwory Ø50mm, ułatwiające transport dźwigiem oraz otwory Ø14mm do zakotwienia centrali. Zestawy łączone są przy pomocy specjalnych profili, montowanych na zewnątrz i maskowanych nakładką z tworzywa sztucznego, co umożliwia ich łatwy i szybki montaż lub demontaż. W przypadku wyjątkowych warunków montażu, np. konieczności zamontowania dużej centrali w maszynowni do której transport całej centrali jest wykluczony, możliwa jest dostawa poszczególnych zestawów w mniejszych elementach, do montażu bezpośrednio w miejscu eksploatacji (montaż wykonywany przez ekipę firmy lub pod nadzorem jej przedstawiciela). KRÓĆCE I PRZEPUSTNICE Centrale od strony wlotu powietrza wyposażone są w przepustnice regulacyjne wielopłaszczyznowe z łopatkami z profili aluminiowych oraz w króćce elastyczne Eurostandard. Przepustnice są przystosowane do sterowania siłownikiem. Od strony wylotu centrale wyposażone są w króćce elastyczne. Wymiary przepustnic i króćców pokazano na rysunkach szczegółowych zestawów. FILTRY W bloku filtrowania wstępnego są zamontowane filtry kieszeniowe klasy G4 o długości 360mm. Filtry wykonane są z tkaniny z włókna szklanego lub włókna syntetycznego. Mata filtracyjna zamocowana jest do ramki stalowej. Ramkę mocuje się do obudowy centrali przy pomocy docisków, zapewniających szczelność podczas pracy oraz szybką i łatwą wymianę całego filtra. Zakres temperatury pracy maty filtracyjnej wynosi ºC. Ilość wkładów i zastosowane wymiary filtrów, zależą od wielkości centrali. W celu kontroli dopuszczalnego zanieczyszczenia filtrów stosowane są presostaty różnicowe. Presostat przy wystąpieniu nastawionego spadku ciśnienia wysyła sygnał elektryczny do układu sterowania, który sygnalizuje konieczność wymiany lub oczyszczenia filtra z powodu jego zabrudzenia. Dopuszczalny końcowy spadek ciśnienia dla filtrów wstępnych kieszeniowych wynosi 200 Pa. NAGRZEWNICE WODNE Nagrzewnice wodne wykonane są z rur miedzianych, pakietu lamel aluminiowych ze stopu AlMg o podwyższonej odporności antykorozyjnej oraz obudowy z blachy ocynkowanej. Króćce i kolektory stalowe oraz obudowa zabezpieczone są farbą epoksydową. Specjalnie tłoczone lamele zapewniają efektywne i ekonomiczne przenoszenie ciepła od czynnika grzewczego do powietrza. Usytuowanie króćców względem bloku lamelowego, umożliwia całkowite odpowietrzenie wymiennika oraz opróżnienie z czynnika. Odpowietrzniki oraz króćce spustowe należy montować na rurach w pobliżu ich przyłączenia do króćców (do 100mm). Króćce kolektorów są wyprowadzone na stronę obsługi centrali, a na życzenie mogą być wyprowadzone na stronę przeciwną. Króćce posiadają końcówki gwintowane. Nagrzewnice poza wykonaniem standardowym mogą być wykonane z następujących materiałów: lamele: aluminiowe epoksydowane, obudowa: stal nierdzewna, kolektory i króćce - miedź.

3 3 Maksymalne parametry pracy Maksymalna temperatura wody zasilającej 150 C. Maksymalne ciśnienie pracy 1,0 MPa. Każdy wymiennik jest poddawany próbie na szczelność przy ciśnieniu 1,5 MPa. Podłączenie czynnika grzewczego zawsze powinno być tak wykonane, aby nagrzewnica pracowała w przepływie przeciwprądowym, gdyż zapewnia to najwyższą sprawność wymiennika. Rys. nr 2 Dobór nagrzewnic wg komputerowego programu doboru central. Automatyka: zawór trójdrogowy z siłownikiem elektrycznym - na życzenie lub z automatyką lub zawór przelotowy z siłownikiem elektrycznym - na życzenie lub z automatyką termostat przeciwzamrożeniowy - standard W przypadku zaworu trójdrogowego wskazane jest stosowanie pompy obiegowej zapewniającej stałe natężenie przepływu wody przez nagrzewnicę. NAGRZEWNICA ELEKTRYCZNA NAGRZEWNICA ELEKTRYCZNA Nagrzewnice elektryczne, montowane w centralach mogą występować jako jedno lub wielostopniowe, o różnym podziale mocy na każdy stopień. W nagrzewnicach stosowane są radiatorowe grzałki o dużej powierzchni wymiany ciepła. Fabrycznie grzałki są podłączone do listwy zaciskowej. W osłonie bloku nagrzewania zamontowana jest dławica do przeprowadzenia kabla zasilającego nagrzewnicę. Na obudowie nagrzewnicy przyklejony jest schemat podłączenia grzałek do listwy zaciskowej. Nagrzewnica elektryczna wyposażona jest w wyłącznik termiczny zabezpieczający przed przegrzaniem przy zaniku przepływu powietrza. Wyłącznik taki, posiadający styki rozwierne, należy uwzględnić w projekcie automatyki i sterowania. Rys. nr 3 Przykład przyłączenia grzałek i termostatu do listwy zaciskowej w nagrzewnicy elektrycznej trójstopniowej CHŁODNICA WODNA Chłodnice standardowo wykonane są z rur miedzianych, lamel aluminiowych i obudowy z blachy ocynkowanej. Króćce i kolektory stalowe są zabezpieczone powłoką antykorozyjną. Specjalnie tłoczone lamele zapewniają efektywne i ekonomiczne przenoszenie ciepła od powietrza do czynnika chłodzącego. Usytuowanie króćców względem bloku lamelowego jest takie, że umożliwia całkowite odpowietrzenie wymiennika oraz opróżnienie wymiennika z czynnika. Odpowietrzniki oraz króćce spustowe należy montować na rurach w pobliżu przyłączenia do króćców (do 100mm). Przyłącze gwintowane, kołnierzowe lub do spawania. Za chłodnicą umieszczony jest odkraplacz zapobiegający przedostawaniu się do dalszych sekcji kropel wody, porywanych z powietrzem (odkraplacz nie występuje przy chłodnicy z powierzchnią suchą). Pod blokiem chłodzenia znajduje się wanna z króćcem odpływowym do odprowadzenia skroplin, powstałych podczas wykraplania się wilgoci w czasie zachodzącego procesu ochładzania powietrza.

4 4 Chłodnice mogą być wykonane z następujących materiałów: lamele: miedź; miedź epoksydowana, obudowa: stal nierdzewna, kolektory: miedź. Parametry pracy: Czynnik chłodzący: woda lodowa, glikol etylenowy lub propylenowy. Zalecana minimalna temperatura wody chłodzącej +3 C. Zalecana maksymalna temperatura wody chłodzącej +12 C. Maksymalne ciśnienie pracy 1,0 MPa. Każdy wymiennik jest poddawany próbie na szczelność przy ciśnieniu 1,5 MPa. Podłączenie czynnika chłodzącego zawsze powinno być tak wykonane, aby chłodnica pracowała w przepływie przeciwprądo- wym, gdyż zapewnia to najwyższą sprawność wymiennika. Rys. nr 4 Automatyka zawór trójdrogowy z siłownikiem elektrycznym zasilanie - na życzenie zawór przelotowy z siłownikiem elektrycznym - na życzenie. CHŁODNICA FREONOWA Chłodnice standardowo wykonane są z rur miedzianych, lamel aluminiowych, obudowy z blachy ocynkowanej. Króciec i kolektor powrotny są miedziane lub stalowe. Rozdzielacz wykonany jest z mosiądzu. Blok z chłodnicą freonową wyposażony jest w wannę z króćcem odpływu skroplin oraz w odkraplacz. Przyłącze gwintowane, kołnierzowe lub do spawania. Maksymalne ciśnienie pracy wymiennika 2,1 MPa. Każdy wymiennik jest poddawany próbie na szczelność przy ciśnieniu 3,0 MPa. Chłodnice poza wykonaniem standardowym, mogą być wykonane z następujących materiałów: lamele: miedź; miedź epoksydowana, obudowa: stal nierdzewna, kolektory: miedź Rys. nr 5 Podłączenie czynnika chłodniczego w chłodnicy freonowej

5 5 KOMORA MIESZANIA Komora mieszania stanowi blok w centrali, który jest wyposażony w przepustnice regulacyjne pozwalające na recyrkulację powietrza wyciąganego z pomieszczeń i jego wymieszanie z powietrzem świeżym, ze względu np. na konieczność osuszania hali basenu lub pracę centrali tylko na powietrzu obiegowym. Przepustnice sterowane są siłownikami sterowanymi automatycznie. ZESTAW WYMIENNIKA KRZYŻOWEGO Zestaw odzysku ciepła z wymiennikiem krzyżowym składa się z obudowy izolowanej, wymiennika krzyżowego, bypassu (obejścia), dwusekcyjnej przepustnicy, wanny na skropliny i z odkraplacza. Zestaw G2-G4 dodatkowo wyposażone są w filtry. Rys. nr 6 Zestaw G1, G2 Tab. nr 1 Wielkość centrali B H LG1 LG2 a b f [mm] Wymiennik krzyżowy zbudowany jest z cienkich, tłoczonych płyt aluminiowych oraz uszczelnionej obudowy. W części nawiewnej (na wlocie wymiennika) zamontowana jest przepustnica wielopłaszczyznowa składająca się z dwóch sekcji: jednej na wymienniku i drugiej na by-passie, z łopatkami przestawionymi o 90. Obydwie sekcje przepustnicy są ze sobą sprzężone, aby można było realizować następujące przepływy powietrza: całkowity przepływ przez wymiennik ( by-pass zamknięty), całkowity przepływ przez by-pass (wymiennik zamknięty), przepływy częściowe przez wymiennik i przez by-pass. W części wyciągowej za wymiennikiem umieszczony jest odkraplacz zapobiegający przedostawaniu się kropel wody, porywanych z wymiennika. Pod odkraplaczem umieszczona jest wanna na skropliny, wyposażona w króciec odpływowy, wyprowadzony na zewnątrz bloku standardowo od strony obsługi. Do odpływu należy podłączyć syfon, który również należy do wyposażenia standardowego zestawu. Kierowanie powietrza przez by-pass następuje wtedy, gdy: temperatura powietrza wywiewanego przed wymiennikiem jest wyższa od temperatury powietrza nawiewanego przed wymiennikiem (nie dotyczy okresu grzewczego), zadziała zabezpieczenie przeciwszronieniowe wymiennika. Zasada działania

6 Strumień powietrza wyciąganego przepływa przez co drugą przestrzeń pomiędzy płytami wymiennika i nagrzewa je. Strumień zimnego powietrza nawiewanego przepływa w kierunku prostopadłym do strumienia powietrza wyciąganego, odbierając ciepło od płyt wymiennika. Odzysk ciepła za pomocą wymiennika krzyżowego nie wymaga doprowadzenia żadnej energii z zewnątrz. Sprawność układu wynosi do 70%. Strumienie powietrza nawiewanego i wyciąganego są od siebie oddzielone co powoduje, że nie następuje przenikanie wilgoci, zanieczyszczeń i zapachów z jednego strumienia do drugiego oraz mieszania się strumieni powietrza. W przypadku pomieszczeń schładzanych, wymiennik krzyżowy umożliwia w okresie letnim odzysk chłodu. Zabezpieczenie przeciwszronieniowe wymiennika Zabezpieczenie przeciwszronieniowe wymiennika zabezpiecza wymiennik przed skutkami nadmiernego wychłodzenia się części wyciągowej wymiennika. W skład zabezpieczenia wchodzą: siłownik przepustnicy wymiennika krzyżowego, czujnik temperatury lub czujnik różnicy ciśnień przed i za wymiennikiem powietrza wywiewanego, regulator. Czujnik temperatury umieszczony jest w najzimniejszym punkcie strumienia powietrza wywiewanego. W przypadku, gdy w miejscu umieszczenia czujnika temperatura powietrza zaczyna spadać do wartości stanowiącej ryzyko zaszronienia (-5 C), regulator powoduje stopniowe zamykanie przepustnicy na wymienniku i otwieranie przepływu powietrza przez by-pass, aż do momentu, gdy wymiennik nagrzeje się do temperatury powyżej nastawionej. Od tego momentu przepustnica na wymienniku zaczyna się otwierać, przepuszczając przez wymiennik coraz większy strumień powietrza świeżego. Podobna zasada działania występuje przy zastosowaniu czujnika różnicy ciśnień. 6 Sprawność odzysku ciepła Rys. nr 7 ZESTAW WYMIENNIKA TYPU RURKA CIEPŁA Zestaw odzysku ciepła z wymiennikiem typu rurka ciepła składa się z obudowy izolowanej, wymiennika rurka ciepła, by-passu (obejścia), dwusekcyjnej przepustnicy, wanny na skropliny i z odkraplacza. Korpus sekcji zbudowany jest w taki sposób, aby możliwe było połączenie dwóch central, nawiewnej i wyciągowej, ustawionych jedna na drugiej - centrala nawiewna nad wyciągową. Zaletą wymienników typu rurka ciepła jest brak części ruchomych (jak wymienniki obrotowe), co zapewnia ich długą trwałość. Ponadto nie wymagają one doprowadzania energii zewnętrznej do odzysku ciepła i charakteryzują wysoką sprawnością (50-70%), jak również niższą temperaturą szronienia niż wymienniki krzyżowe. Wymiennik typu rurka ciepła składa się z obudowy, wewnątrz której umieszczony jest blok lamelowy podzielony na dwie sekcje: wyciągową w części dolnej i nawiewną w części górnej. W bloku lamelowym znajdują się zaślepione rurki miedziane napełnione czynnikiem chłodniczym. Przepływ ciepłego (wyciąganego) powietrza przez część dolną wymiennika powoduje parowanie czynnika chłodniczego, który oddając ciepło w części górnej powietrzu zimnemu (nawiewanemu) skrapla się i po ściankach spływa z powrotem do części dolnej.w części nawiewnej (na wlocie wymiennika) zamontowana jest przepustnica wielopłaszczyznowa składająca się z dwóch sekcji: jednej na wymienniku i drugiej na by-passie, z łopatkami przestawionymi o 90. Obydwie sekcje przepustnicy są ze sobą sprzężone, aby można było realizować następujące przepływy powietrza:

7 7 - całkowity przepływ przez wymiennik ( by-pass zamknięty), - całkowity przepływ przez by-pass (wymiennik zamknięty), - przepływy częściowe przez wymiennik i przez by-pass. W części wyciągowej za wymiennikiem umieszczony jest odkraplacz zapobiegający przedostawaniu się kropel wody, porywanych z wymiennika. Pod odkraplaczem umieszczona jest wanna na skropliny, wyposażona w króciec odpływowy, wyprowadzony na zewnątrz bloku standardowo od strony obsługi. Do odpływu należy podłączyć syfon, który również należy do wyposażenia standardowego zestawu. Kierowanie powietrza przez by-pass następuje wtedy, gdy: temperatura powietrza wywiewanego przed wymiennikiem jest wyższa od temperatury powietrza nawiewanego przed wymiennikiem (nie dotyczy okresu grzewczego), zadziała zabezpieczenie przeciwszronieniowe wymiennika. Rys. nr 10 Nomogram do doboru wymienników typu rurka ciepła o ilości rzędów R=6; 8; 10; 12 oraz odległości między lamelami 1,6; 2,1 i 2,5mm (standardowo 2,1mm).

8 8 Prędkość czołową obliczamy ze wzoru w=(vn+vw)/(3600*2*f); gdzie F określa się z Tab. nr 6. Tab. nr 2 Wielkość centrali a 7a Powierzchnia F [m 2 ] 0,178 0,286 0,445 0,697 1,020 1,452 1,815 2,265 3,080 1,275 2,468 UKŁAD POMPY CIEPŁA Centrale w wykonaniu basenowym mogą być wyposażone w pompę ciepła z możliwością odwrócenia pracy układu. Daje to możliwość chłodzenia i osuszania powietrza w okresie letnim i ogrzewania w okresie zimowym. Układ chłodniczy umieszczony jest wewnątrz centrali, jednak kontrola układu możliwa jest bez konieczności przerywania jego pracy. Wykorzystywanym czynnikiem jest R407c. Sterowanie układu chłodniczego jest zintegrowane z automatyką centrali i zapewnia najbardziej ekonomiczną pracę. ZESPOŁY WENTYLATOROWE Zestawy wentylatorowe nawiewne (C) wykorzystywane są w centralach nawiewnych ogrzewczych i klimatyzacyjnych, jako zestawy wewnętrzne (C1) lub końcowe (C2, C5). Mogą być również wykorzystywane w centralach wyciągowych (np. w zestawach posiadających na wlocie lub wylocie blok tłumiący). Zestawy C6 stosowane są z wentylatorami promieniowo-osiowymi. Zestawy wentylatorowe wyciągowe (F) stanowią samodzielne centrale wyciągowe, przeznaczone do usuwania powietrza z pomieszczeń wentylowanych lub klimatyzowanych. Standardowo na wlocie montowane są do nich przepustnice regulacyjne i króćce elastyczne, a na wylocie króćce elastyczne. Zespół wentylatorowy-promieniowy składa się z: ramy, amortyzatorów. wentylatora, silnika elektrycznego, przekładni pasowej, Wentylatory wykonane są ze stalowych blach ocynkowanych. Dla wszystkich wielkości central stosuje się wentylatory promieniowe dwustronnie ssące oraz promieniowo osiowe. Napęd wentylatora promieniowego realizowany jest za pomocą przekładni pasowej. Silniki wentylatorów zasilane są napięciem 3x400V/50Hz lub 230V/50Hz. Standardowo montowane są silniki jednobiegowe. Wentylator i silnik zamontowane są na wspólnej ramie, która za pomocą amortyzatorów mocowana jest do ramy zestawu wentylatorowego. Wylot powietrza z wentylatora połączony jest z osłoną centrali za pomocą połączenia elastycznego, zapobiegającego przenoszeniu się drgań na obudowę centrali. Łożyska wentylatorów są bezobsługowe. Wentylatory promieniowe, montowane w centralach klimatyzacyjnych produkowane są w dwóch wersjach: z łopatkami odgiętymi do przodu, z łopatkami odgiętymi do tyłu. Minimalna temperatura pracy wentylatorów wynosi: -20 C. Maksymalna temperatura pracy dla wykonania standardowego silników wynosi: +40 C. Regulacja wydajności wentylatora może być realizowana za pomocą: silnika dwubiegowego - dwie wydajności; przemiennika częstotliwości - płynna regulacja wydajności powietrza (standard dla wentylatorów promieniowo osiowych).

9 9 RODZAJE WYPOSAŻENIA CENTRAL BASENOWYCH W poniższej tabeli zaprezentowano zakresy wyposażenia standardowego i dodatkowego, na życzenie dla central w wykonaniu basenowym: Tab. nr 3 Przepustnice wielopłaszczyznowe (od strony wlotu) + Standard Przepustnice wielopłaszczyznowe z aluminium, bl. stalowej nierdzewnej + Króćce elastyczne na wlocie i na wylocie + Rama + Blachy osłon zewnętrznych powlekane + Blachy osłon wewnętrznych ze stali nierdzewnej + Grubość izolacji 45mm dla central wlk Zespół wentylatorowy na wibroizolatorach + Wewnętrzna pow. obudowy z bl. ocynk.powl.oraz el.konstr.malowane farbąepoksydową + Wizjery i oświetlenie w bloku wentylatorowym, recyrkulacji i filtrów + Odkraplacz za wymiennikami do odzysku ciepła na przepływie powietrza usuwanego + Taca z blachy nierdzewnej izolowana od spodu + Syfon do odprowadzenia skroplin oraz korek spustowy wentylatora + Wymienniki ciepła CuAl oraz rurka ciepła z pakietem lamelowym ze stopu AlMg + Wymienniki ciepła CuAl z pakietem epoksydowanym + Wymiennik krzyżowy w wersji epoksydowanej + Wentylatory w wersji epoksydowanej + Króćce kolektorów wymienników po stronie obsługowej centrali + Króćce kolektorów wymienników na tylnej ścianie centrali + Centrala dostarczana w elementach, do montażu w maszynowni + Wyłącznik serwisowy + Sterowanie przepustnicą za pomocą siłownika elektrycznego + Silnik wentylatora dwubiegowy lub sterowany przemiennikiem częstotliwości + Łagodny rozruch silnika wentylatora za pomocą urządzenia elektrycznego + Układ automatycznej regulacji wraz z rozdzielnicą i pompą zasilającą nagrzewnicę + Wykonanie centrali w wersji dachowej + Na życzenie

10 10 DOBÓR CENTRAL BASENOWYCH DOBÓR WIELKOŚCI URZĄDZEŃ Zakresy wydatków central basenowych zestawów BP, BK, BM, BRC podano na Rys. nr 11. Dobór wielkości urządzenia przy posługiwaniu się tym wykresem, jest doborem wstępnym i wynika z odniesienia do prędkości przepływu powietrza przez wewnętrzną powierzchnię przekroju centrali. Doboru prawidłowego dokonuje się programem doborowym central MCK, odpowiednio konfigurując poszczególne bloki urządzeń i wykonując obliczenia z wyłączoną ewentualnie opcją rysowania. W miejsce rurki ciepła dobiera się układ glikolowy, uwzględniając poprawkę sprawności na podstawie ręcznego doboru wymienników z wykresu na Rys. nr 10. KODOWANIE Rys. nr 11 Przykładowe oznaczenie: Centrala w wykonaniu basenowym MCKP P Dla innych konfiguracji central należy posługiwać się kartą informacyjną central modułowych MCKS. OBLICZENIA I WSKAZÓWKI PROJEKTOWE Na podstawie norm BN-90/ , VDI oraz poradników, przedstawione zostaną poniżej ogólne wytyczne do projektowania wentylacji i ogrzewania hal krytych pływalni i basenów.

11 ILOŚCI POWIETRZA WENTYLACYJNEGO Ilości powietrza wentylacyjnego wylicza się z kilku kryteriów: a) usuwanie zysków wilgoci dla obliczenia zysków wilgoci w pomieszczeniu należy osobno przeliczyć zyski z różnych basenów oraz atrakcji wodnych (różniących się temperaturą wody i charakterem), dla parowania z niecek, przyjąć do obliczeń zyski wilgoci wg wzoru (Recknagel): mw = Fσ (xw - xp) gdzie: mw - zyski wilgoci [kg/h], F - powierzchnia lustra wody [m 2 ], xw - zawartość wilgoci w powietrzu nasyconym o temperaturze równej temperaturze wody [kg/kg] np.: xw= 0,028 [kg/kg] dla twody = 30 C, xp - zawartość wilgoci w powietrzu w pomieszczeniu [kg/kg], np. xp = 0,015 [kg/kg], σ - współczynnik (liczba) parowania [kg/ m 2 ] σ = 10 dla basenu o spokojnej wodzie, σ = 20 dla basenu ogólnego przeznaczenia, σ = 30 np. dla dzikiej rzeki i dla leżanek wodnych, można założyć, że współczynnik g uwzględnia także parowanie z ludzi i mokrych posadzek, zyski z innych atrakcji wodnych uzgodnić z technologią (przy dużej ilości atrakcji zyski wilgoci mogą być większe od zysków wilgoci z niecek), dla obliczeń strumienia powietrza potrzebnego do usunięcia wilgoci przyjmuje się wzór wg Recknagla: V = mw/ ρ (xp - xz), gdzie: V - objętościowy strumień powietrza [m 3 /h], mw - sumaryczne zyski wilgoci ze wszystkich basenów i atrakcji wodnych [kg/h], ρ - gęstość powietrza [kg/m 3 ], xp - zawartość wilgoci w powietrzu w pomieszczeniu [kg/kg], xp< 0,015 [kg/kg], xz - zawartość wilgoci w powietrzu zewnętrznym dla lata [kg/kg], np.: xz = 0,012 [kg/kg] dla tz = +28 C i φ = 52% (wg PN-76/B-03420), xz = 0,009 [kg/kg] wg VDI, zaleca się przyjąć xz = 0,010[kg/kg], w pasie nadmorskim i nad dużymi jeziorami, a w pozostałych przypadkach 0,009 [kg/kg]. 11 b) stworzenie kurtyny powietrznej przed zimnymi przegrodami (szyby, świetliki i ściany zewnętrzne) należy uzyskać odpowiednie prędkości powietrza w nawiewnikach szczelinowych w zależności od wysokości okien i ich całkowitej długości, w przypadkach bardzo wysokich okien, rozważyć nawiew od dołu i w połowie ich wysokości. c) higiena, czyli uzyskanie minimum świeżego powietrza ze względu na rozcieńczanie związków chemicznych i przykrych zapachów, należy przyjąć 1 krotną wymianę kubaturową, ze względu na ludzi należy przyjąć minimum 20 m 3 /h/osobę. d) ogrzewanie, czyli przeniesienia odpowiedniej ilości ciepła potrzebnego do pokrycia strat ciepła przez przegrody i do wody basenowej V = Qc/ p (hn -hp) gdzie: hn - entalpia powietrza nawiewanego [kj/kg], hp - entalpia powietrza w pomieszczeniu [kj/kg], np.: hp = 70 [kj/kg] dla t = 32 C i φ = 52%,

12 12 dla uproszczenia obliczeń można przyjąć: V = Qc/ρ (tn - tp) gdzie: tn - temperatura powietrza nawiewanego [ C], tn = 45 C tp - temperatura powietrza w pomieszczeniu [ C], np.: tp = 32 C, jeżeli woda ma 30 C. UWAGA: Jeżeli kryterium ogrzewania byłoby największe z pozostałych kryteriów, co wiązałoby się z większą centralą w typoszeregu, to należy rozważyć dostarczenie części ciepła do pomieszczenia za pomocą tradycyjnych systemów grzejników radiatorowych specjalnie przygotowanych antykorozyjnie. Poza tym grzejniki umieszczone pod ławkami do siedzenia podnoszą komfort cieplny. e) elastyczności sterowania, czyli uzyskania odpowiednio szybkiej reakcji obiektu na zmiany parametrów regulacyjnych Zaleca się przyjąć V 3,2 5 kubatury/godz. (3,2 dla dużych basenów, 5 dla małych rezydencyjnych basenów). MIEJSCE POSTAWIENIA CENTRAL, KANAŁY I NAWIEWNIKI a) ze względu na straty przesyłu powietrza Zaleca się umieścić centrale jak najbliżej nawiewników i stosować kanały o przekroju zapewniającym jak najmniejsze opory przepływu powietrza. b) ze względu na zimne przegrody zewnętrzne Nawiew przewiduje się realizować nawiewnikami szczelinowymi od dołu na przegrody zewnętrzne (w tym i drzwi), a przez to nie dopuści się do wykraplania się wilgoci na zimnych powierzchniach. W przypadku, gdy zimne powierzchnie okien, drzwi i ścian zewnętrznych nie są dokładnie «zasłonięte» kurtyną ciepłego powietrza, oziębia się powietrze przy tych przegrodach i opada w dół. Następnie przesuwa się ono nad lustro wody, powodując wzrost parowania wody basenowej, a w związku z tym wzrost kosztów energetycznych do ogrzewania wody i do osuszania obiektu. Poza tym stwarza się dyskomfort dla użytkowników zimnej podłogi. Nawiewniki szczelinowe tak trzeba wkomponować w cokół przed przeszkleniem, aby nawiew nie był realizowany bezpośrednio na szyby, jednocześnie na tyle wysoko, aby woda z mycia posadzek nie dostawała się do kanałów. Jeżeli cokół w który jest wkomponowany nawiewnik ma być także miejscem do siadania, to należy siedziska tak daleko odsunąć od nawiewnika, aby siedzący człowiek nie był w strumieniu powietrza. Pozostałą ilość powietrza można nawiewać dolnymi nawiewnikami wyporowymi w strefach dalekich od przegród zewnętrznych, ale należy pamiętać, że maksymalna prędkość ruchu powietrza nie może przekroczyć 0,2 m/s, a należy dążyć, aby zawierała się w granicach 0,05 0,1 m/s. Przy czym nad lustrem wody nie powinno być ruchu powietrza, bo to zwiększa parowanie. Nie zaleca się stosować nawiewów górnych, oprócz przedmuchiwania świetlików, celem niedopuszczenia do roszenia. c) instalacja nawiewna W instalacji nawiewnej, ze względu na w/w kurtynę cieplną nie zaleca się stosować obniżenia nocnego strumienia powietrza. d) instalacja wywiewna Instalację wywiewną zaleca się projektować bez rozbudowanej sieci kanałów w pomieszczeniu pływalni a nawet w postaci tylko miejscowego wywiewu z hali jednym lub dwoma dużymi otworami. TEMPERATURA I WILGOTNOŚĆ W POMIESZCZENIU Należy zapewnić w pomieszczeniu temperaturę tp tw +2 3 C, wilgotność nie powinna przekraczać 60%, przy czym maksymalna dopuszczalna bezwzględna wilgotność ze względu na duszność wynosi 0,015kg/kg. Obszar pracy jest mocno ograniczony, na wykresie Moliera wyznacza go trójkąt prostokątny, którego podstawę stanowi linia t [ C], bok i jednocześnie wysokość linia x = 0,015kg/kg, a drugi bok (przeciw prostokątna) krzywa φ = 45%. Ze względu na komfort kąpiących się wilgotność minimalna nie powinna być mniejsza od 45%. Ponieważ temperatura powietrza powinna być wyższa od temperatury wody o 2 3 C, sugeruje się technologom i inwestorowi,

13 aby temperatura w basenach i atrakcjach nie przekraczała 30 C, chyba, że jest to jakuzi (whirpool) lub mały brodzik dla dzieci, wtedy dopuszcza się temperaturę wody równą lub wyższą od temperatury powietrza. 13 OGRZEWANIE PODŁOGOWE a) ze względu na bakterię Legionella Pneumophila, ogrzewane podłogi nie mogą mieć wyższych temperatur jak +28 C, b) należy unikać ogrzewania podłogowego w strefach rozchlapywanej wody, gdyż ciepło dostarczane do tego ogrzewania spowoduje zwiększanie parowania, a co za tym idzie zwiększenie kosztów osuszania c) w strefach stosunkowo suchych, a jednocześnie zwiększonego przebywania ludzi, można przewidzieć ogrzewanie podłogowe dla zwiększenia komfortu ludzi, przy czym należy pamiętać, że ciepło dostarczane do tego ogrzewania zamieni się na ciepło utajone przemiany fazowej, poza tym powierzchnia podłogi ma temperaturę niższą od temperatury powietrza, d) ogrzewanie podłogowe nie jest konieczne i jeżeli w podbaseniu będzie temperatura C. CIŚNIENIE POWIETRZA W HALI PŁYWALNI I PRZYLEGŁYCH POMIESZCZENIACH a) w hali pływalni nie należy stosować wentylacji grawitacyjnej tylko mechaniczną, podobnie we wszystkich sąsiednich pomieszczeniach, łącznie z sanitariatami, b) pomieszczenia techniczne zagrożone gazowo i o intensywnych zapachach, powinny być wydzielone i mieć własną niezależną wentylację mechaniczną, c) w sanitariatach powinno być najniższe podciśnienie względem powietrza zewnętrznego i wszystkich innych pomieszczeń związanych przebywaniem ludzi, d) w samej hali basenowej zaleca się bardzo lekkie podciśnienie (2+3% więcej wywiewu niż nawiewu).

14 14 ZESTAWY BASENOWE ZESTAW BP Zestaw BP jest centralą basenową z jednostopniowym odzyskiem ciepła z zastosowaniem recyrkulacji. Rys. nr 12 Tab. nr 4 wlk. zestawu L1 L2 L B hi H Vi V2 V3 [mm] x x x x x x x x x x x x x x a 940 7a x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x1340 Wymiary L; L2; V1 są uzależnione od wielkości wentylatora.

15 15 ZESTAW BK Zestaw BK jest centralą basenową z dwustopniowym odzyskiem ciepła z zastosowaniem recyrkulacji i wymiennika krzyżowego. Rys. nr 13 Rys. nr 13 Tab. nr 5 wlk. zestawu L1 2 L L3 L4 L B h1 H V1 V2 V x x x [mm] x x x x x x x x x x x a 540 7a x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x1340 Wymiary L; L2; L4; V1 są uzależnione od wielkości wentylatora lub wymiennika krzyżowego.

16 16 ZESTAW BM Zestaw BM jest centralą basenową z dwustopniowym odzyskiem ciepła z zastosowaniem recyrkulacji i układu glikolowego z wymiennikami CuAl. Rys. nr 14 Tab. nr 6 wlk. zestawu L1 L2 L3 L4 L B h1 H V1 V2 V3 [mm] x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x a a x x x x x x x x x x x x x x800

17 17 Wymiary L; L4; V1 są uzależnione od wielkości wentylatora ZESTAW BMR Zestaw BMR jest rozdzieloną centralą basenową w układzie centrali nawiewnej i wywiewnej z dwustopniowym odzyskiem ciepła z zastosowaniem recyrkulacji i układu glikolowego z wymiennikami CuAl. Tab. nr 7 wlk. zestawu Rys. nr 15 L5 L3 L4 L B h1 H V1 V2 V3 H x x x x [mm] x x x x x x x x x x x x x x a a x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x630

18 18 Wymiary L; L2; V1 są uzależnione od wielkości wentylatora ZESTAW BRC1 Zestaw BRC1 jest centralą basenową z dwustopniowym odzyskiem ciepła z zastosowaniem recyrkulacji i wymiennika typu rurka ciepła. Tab. nr 8 wlk. zestawu Rys. 16 L1 L2 L3 L4 L B h1 H V1 V2 V x x x [mm] x x x x x x x x x x x a a x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x1340

19 19 Wymiary L; L4; V1 są uzależnione od wielkości wentylatora ZESTAW BRC2 Zestaw BRC2 jest centralą basenową z dwustopniowym odzyskiem ciepła z zastosowaniem recyrkulacji i wymiennika typu podwójna rurka ciepła. Tab. nr 9 wlk. zestawu Rys. nr 17 L1 2 L L3 L4 L B h1 H V1 V2 V x x x [mm] x x x x x x x x x x x a a x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x1340 Wymiary L; L2; V1 są uzależnione od wielkości wentylatora.

20 TRYBY PRACY CENTRAL BASENOWYCH Zestawy central basenowych realizują kilka rodzajów trybów pracy osuszania i wentylowania, uzależnionych od parametrów powietrza zewnętrznego, powietrza wewnętrznego, pór roku i czasu dobowego. Przedstawione poniżej przykładowe warianty pracy pokazano na bazie zestawu z wymiennikiem krzyżowym. Pozostałe zestawy central nie różnią się w funkcjach pracy, a jedynie w stopniu odzysku ciepła na wymiennikach. Zestaw BP realizuje jednostopniowy odzysk ciepła jedynie przy pomocy recyrkulacji. Ogrzewanie powietrza recyrkulacyjnego (Rys. nr 18) W tym trybie pracy powietrze podlega całkowitej recyrkulacji i jest jedynie ogrzewane na nagrzewnicy do wymaganej minimalnej temperatury. Układ ma zastosowanie w czasie, kiedy basen jest nieużywany (okres nocny) i nie jest wymagane osuszanie powietrza w hali, a dostarczone przez powietrze ciepło pokrywa zapotrzebowanie na straty ciepła przez ściany i inne przegrody hali basenowej (okres zimowy). Wentylator nawiewany pracuje na niższym biegu. Zaleca się również przykrycie plandeką powierzchni niecki basenowej, co w znaczący sposób niweluje odparowanie wody basenowej. 20 Rys. nr 18 Osuszanie powietrza w okresie zimowym (Rys. nr 19) W tym trybie pracy powietrze podlega częściowej recyrkulacji i miesza się w komorze recyrkulacji z powietrzem świeżym. Pozostała część powietrza wyciąganego z hali basenowej oddaje ciepło do powietrza świeżego na rekuperatorze i jest wywiewana na zewnątrz. Proporcje strumieni powietrza świeżego i recyrkulacyjnego są uzależnione od wilgotności powietrza na hali. Zimą, gdy wilgotność bezwzględna powietrza świeżego jest dużo mniejsza niż powietrza na hali, wielkość strumienia może być niewielka, a znacząco wpływać na wilgotność wymieszanych strumieni powietrza. Z reguły o ilości powietrza świeżego decyduje jednak kryterium sanitarne minimalnej ilości powietrza na osobę. Regulując ilością powietrza świeżego w mieszaninie, otrzymuje się wymagane parametry wilgotności powietrza nawiewanego. Natomiast wymaganą temperaturę powietrza nawiewanego, uzyskuje się poprzez podgrzanie jego na nagrzewnicy. W czasie tych procesów pracują oba wentylatory, na wyższym lub niższym biegu w zależności od warunków panujących w hali basenowej. Rys. nr 19

21 Osuszanie powietrza w okresie przejściowym (Rys. nr 20) W tym trybie pracy powietrze wyciągane podlega całkowitej wymianie z powietrzem świeżym. Jest to realizowane w warunkach, kiedy temperatura powietrza zewnętrznego jest nieznacznie niższa od temperatury powietrza w hali oraz gdy występują zyski ciepła na basenie. Kosztem energii z powietrza wyciąganego z hali basenowej ogrzewa się częściowy strumień powietrza świeżego. Wymiana ciepła następuje na rekuperatorze. Proporcje strumieni powietrza świeżego, które przepływa przez wymiennik oraz przez by-pass, wynikają z zapotrzebowania ciepła dla powietrza nawiewanego, które powstaje po wymieszaniu się tych strumieni. Określoną temperaturę nawiewu uzyskuje się zatem poprzez regulację stopnia odzysku ciepła na rekuperatorze i różnicowanie wielkości strumieni powietrznych. Pracują oba wentylatory na wyższym lub niższym biegu w zależności od warunków panujących w hali basenowej. Nagrzewnica wodna nie pracuje. Powyższy tryb pracy nie jest na wprost realizowany przez zestawy BM i BMR - nie posiadają one by-passów na powietrzu; dla częściowego odzysku ciepła włącza się jedynie okresowo układ glikolowy. 21 Rys. nr 20 Osuszanie powietrza w okresie letnim (Rys. nr 21) W tym trybie pracy powietrze następuje całkowita wymiana powietrza w hali basenowej. Powietrze świeże omija rekuperator i jest nawiewane do pomieszczenia wentylując je i osuszając. Pracują oba wentylatory na wyższym lub niższym biegu w zależności od warunków panujących w hali basenowej. Nagrzewnica wodna nie pracuje. W zestawach BM i BMR układ glikolowy jest wyłączony. Rys. nr 21 AUTOMATYKA CENTRAL BASENOWYCH W niniejszym rozdziale opisane zostaną schematy automatyki dla poszczególnych zestawów basenowych, jako uzupełnienie opisanych trybów pracy w rozdziale 5.

22 22 SCHEMAT AUTOMATYKI DLA ZESTAWU BP Oznaczenia S1 - siłownik przepustnicy nawiewu S2 - siłownik przepustnicy wywiewu S3 - siłownik przepustnicy recyrkulacji S4 - siłownik przepustnicy wyciągu P1 - presostat filtra nawiewu P2 - presostat filtra wyciągu P3 - presostat wentylatora nawiewu P4 - presostat wentylatora wyciągu Z1 - zawór regulacyjny z siłownikiem To - czujka powietrza zewnętrznego Tz1 - termostat przeciwzamrożeniowy TT1 - kanałowy czujnik temperatury TT2 - kanałowy czujnik temperatury TH1 - kanałowy czujnik wilgotności TH2 - kanałowy czujnik wilgotności M1 - silnik wentylatora nawiewu M2 - silnik wentylatora wyciągu M3 - silnik pompy obiegowej Rys. nr 22 Opis działania Układ automatyki zamontowany w zestawie BP ma zadanie utrzymać stałą temperaturę w pomieszczeniu hali basenowej z uwzględnieniem właściwej wilgotności względnej powietrza wyciąganego. Regulacja temperatury powietrza nawiewanego odbywa się przez regulator programowalny, który steruje stopniem recyrkulacji powietrza wyciąganego oraz dogrzewaniem powietrza na nagrzewnicy wodnej. Stopień recyrkulacji powietrza zależy od wilgotności powietrza wyciąganego, a maksymalna ilość powietrza obiegowego jest związana z kryterium minimalnej ilości powietrza świeżego oraz stopnia intensywności użytkowania basenu (czyli od wielkości zysków wilgoci). Pomiar wilgotności powietrza odbywa się w kanale wyciągowym czujką wilgotności. Gdy mamy do czynienia ze spadkiem wilgotności powietrza na hali basenowej, wzrasta udział powietrza biegowego. Dla osuszenia powietrza zwiększa się udział powietrza świeżego. Dla warunków pracy nocnej udział recyrkulacji wynosi 100%. Nagrzewnica wodna zaczyna dogrzewać powietrze (otwiera się zawór nagrzewnicy) w momencie, kiedy temperatura powietrza w pomieszczeniu spada poniżej wartości nastawionej, a pomierzonej na czujniku pomieszczeniowym lub kanałowym zamontowanym w kanale wyciągowym. Z kolei kanałowy czujnik temperatury zamontowany w kanale nawiewnym ustawia minimalną temperaturę powietrza nawiewanego. Termostat przeciwzamrożeniowy nagrzewnicy uruchamia system zabezpieczenia wymiennika (z wyłączeniem centrali włącznie) w momencie spadku temperatury wody grzewczej na powrocie z nagrzewnicy do 20 o C.

23 Presostaty filtrów sygnalizują ich nadmierne zanieczyszczenie i konieczność regeneracji lub wymiany. Presostaty wentylatorów w przypadku braku sprężu powodują zamknięcie przepustnic powietrza, zaworu nagrzewnicy do min. przepływu oraz zasygnalizowanie stanu awaryjnego. 23 SCHEMAT AUTOMATYKI DLA ZESTAWU BK Rys. nr 23 Oznaczenia S1 - siłownik przepustnicy nawiewu (recyrkulacja) S2 - siłownik przepustnicy wywiewu S3 - siłownik przepustnicy recyrkulacji S4 - siłownik przepustnicy wyciągu S5 - siłownik przepustnicy nawiewu S6 - siłownik przepustnicy wymiennika krzyżowego P1 - presostat filtra nawiewu P2 - presostat filtra wyciągu P3 - presostat wentylatora nawiewu P4 - presostat wentylatora wyciągu P5 - presostat wymiennika krzyżowego Z1 - zawór regulacyjny z siłownikiem To - czujka powietrza zewnętrznego Tz1 - termostat przeciwzamrożeniowy TT1 - kanałowy czujnik temperatury TT2 - kanałowy czujnik temperatury TH1 - kanałowy czujnik wilgotności

24 24 TH2 - kanałowy czujnik wilgotności M1 - silnik wentylatora nawiewu M2 - silnik wentylatora wyciągu M3 - silnik pompy obiegowej Opis działania Układ automatyki zamontowany w zestawie BK ma zadanie utrzymać stałą temperaturę w pomieszczeniu hali basenowej z uwzględnieniem właściwej wilgotności względnej powietrza wyciąganego. Regulacja temperatury powietrza nawiewanego odbywa się przez regulator programowalny, który steruje stopniem odzysku ciepła na wymienniku krzyżowym, stopniem recyrkulacji powietrza wyciąganego oraz dogrzewaniem powietrza na nagrzewnicy wodnej. Stopień recyrkulacji powietrza zależy od wilgotności powietrza wyciąganego, a maksymalna ilość powietrza obiegowego jest związana z kryterium minimalnej ilości powietrza świeżego oraz stopnia intensywności użytkowania basenu (czyli od wielkości zysków wilgoci). Pomiar wilgotności powietrza odbywa się w kanale wyciągowym czujką wilgotności. Gdy mamy do czynienia ze spadkiem wilgotności powietrza na hali basenowej, wzrasta udział powietrza obiegowego. Dla osuszenia powietrza zwiększa się udział powietrza świeżego. Dla warunków pracy nocnej udział recyrkulacji wynosi 100%. Nagrzewnica wodna zaczyna dogrzewać powietrze (otwiera się zawór nagrzewnicy) w momencie, kiedy temperatura powietrza w pomieszczeniu spada poniżej wartości nastawionej, a pomierzonej na czujniku pomieszczeniowym lub kanałowym zamontowanym w kanale wyciągowym. Z kolei kanałowy czujnik temperatury zamontowany w kanale nawiewnym ustawia minimalną temperaturę powietrza nawiewanego. Termostat przeciwzamrożeniowy nagrzewnicy uruchamia system zabezpieczenia wymiennika (z wyłączeniem centrali włącznie) w momencie spadku temperatury wody grzewczej na powrocie z nagrzewnicy do 20ºC. Presostat wymiennika krzyżowego daje sygnał do otwarcia by-passu w momencie zaszraniania wymiennika. Presostaty filtrów sygnalizują ich nadmierne zanieczyszczenie i konieczność regeneracji lub wymiany. Presostaty wentylatorów w przypadku braku sprężu powodują zamknięcie przepustnic powietrza, zaworu nagrzewnicy do min. przepływu oraz zasygnalizowanie stanu awaryjnego. SCHEMAT AUTOMATYKI DLA ZESTAWU BM I BMR

25 25 Rys. nr 24

26 26 Oznaczenia S1 - siłownik przepustnicy nawiewu (recyrkulacja) S2 - siłownik przepustnicy wywiewu S3 - siłownik przepustnicy recyrkulacji S4 - siłownik przepustnicy wyciągu S5 - siłownik przepustnicy nawiewu P1 - presostat filtra nawiewu P2 - presostat filtra wyciągu P3 - presostat wentylatora nawiewu P4 - presostat wentylatora wyciągu Z1 - zawór regulacyjny z siłownikiem Z2 - zawór regulacyjny z siłownikiem To - czujka powietrza zewnętrznego Tz1 - termostat przeciwzamrożeniowy TT1 - kanałowy czujnik temperatury TT2 - kanałowy czujnik temperatury TT3 - zanurzeniowy czujnik temperatury TH1 - kanałowy czujnik wilgotności TH2 - kanałowy czujnik wilgotności silnik wentylatora nawiewu M2 - silnik wentylatora wyciągu M3 - silnik pompy obiegowej wody M4 - silnik pompy glikolu Opis działania Układ automatyki zamontowany w zestawie BM i BMR ma zadanie utrzymać stałą temperaturę w pomieszczeniu hali basenowej z uwzględnieniem właściwej wilgotności względnej powietrza wyciąganego. Regulacja temperatury powietrza nawiewanego odbywa się przez regulator programowalny, który steruje stopniem odzysku ciepła w układzie glikolowym, stopniem recyrkulacji powietrza wyciąganego oraz dogrzewaniem powietrza na nagrzewnicy wodnej. Stopień recyrkulacji powietrza zależy od wilgotności powietrza wyciąganego, a maksymalna ilość powietrza obiegowego jest związana z kryterium minimalnej ilości powietrza świeżego oraz stopnia intensywności użytkowania basenu (czyli od wielkości zysków wilgoci). Pomiar wilgotności powietrza odbywa się w kanale wyciągowym czujką wilgotności. Gdy mamy do czynienia ze spadkiem wilgotności powietrza na hali basenowej, wzrasta udział powietrza obiegowego. Dla osuszenia powietrza zwiększa się udział powietrza świeżego. Dla warunków pracy nocnej udział recyrkulacji wynosi 100%. Układ glikolowy pracuje w warunkach maksymalnego odzysku ciepła dla określonych parametrów powietrza świeżego. Ochrona przed szronieniem chłodnicy przez czujnik zanurzeniowy minimalnej temperatury glikolu umieszczony na powrocie z chłodnicy i zmniejszenie stopnia odzysku przez płynne otwieranie by-passu na zaworze trójdrogowym. Nagrzewnica wodna zaczyna dogrzewać powietrze (otwiera się zawór nagrzewnicy) w momencie, kiedy temperatura powietrza w pomieszczeniu spada poniżej wartości nastawionej, a pomierzonej na czujniku pomieszczeniowym lub kanałowym zamontowanym w kanale wyciągowym. Z kolei kanałowy czujnik temperatury zamontowany w kanale nawiewnym ustawia minimalną temperaturę powietrza nawiewanego. Termostat przeciwzamrożeniowy nagrzewnicy uruchamia system zabezpieczenia wymiennika (z wyłączeniem centrali włącznie) w momencie spadku temperatury wody grzewczej na powrocie z nagrzewnicy do 20ºC. Presostaty filtrów sygnalizują ich nadmierne zanieczyszczenie i konieczność regeneracji lub wymiany. Presostaty wentylatorów w przypadku braku sprężu powoduje zamknięcie przepustnic powietrza, zaworu nagrzewnicy do min. przepływu oraz zasygnalizowanie stanu awaryjnego.

27 27 SCHEMAT AUTOMATYKI DLA ZESTAWU BRC1 I BRC2 Rys. nr 25 Oznaczenia S1 - siłownik przepustnicy nawiewu (recyrkulacja) S2 - siłownik przepustnicy wywiewu S3 - siłownik przepustnicy recyrkulacji S4 - siłownik przepustnicy wyciągu S5 - siłownik przepustnicy nawiewu S6 - siłownik przepustnicy by-passu rurki ciepła P1 - presostat filtra nawiewu P2 - presostat filtra wyciągu P3 - presostat wentylatora nawiewu P4 - presostat wentylatora wyciągu P5 - presostat rurki ciepła Z1 - zawór regulacyjny z siłownikiem To - czujka powietrza zewnętrznego Tz1 - termostat przeciwzamrożeniowy TT1 - kanałowy czujnik temperatury TT2 - kanałowy czujnik temperatury TH1 - czujnik wilgotności TH2 - czujnik wilgotności M1 - silnik wentylatora nawiewu M2 - silnik wentylatora wyciągu M3 - silnik pompy obiegowej Opis działania

28 Układ automatyki zamontowany w zestawach BRC ma zadanie utrzymać stałą temperaturę w pomieszczeniu hali basenowej z uwzględnieniem właściwej wilgotności względnej powietrza wyciąganego. Regulacja temperatury powietrza nawiewanego odbywa się przez regulator programowalny, który steruje stopniem odzysku ciepła na wymienniku rurka ciepła, stopniem recyrkulacji powietrza wyciąganego oraz dogrzewaniem powietrza na nagrzewnicy wodnej. Stopień recyrkulacji powietrza zależy od wilgotności powietrza wyciąganego, a maksymalna ilość powietrza obiegowego jest związana z kryterium minimalnej ilości powietrza świeżego oraz stopnia intensywności użytkowania basenu (czyli od wielkości zysków wilgoci). Pomiar wilgotności powietrza odbywa się w kanale wyciągowym czujką wilgotności. Gdy mamy do czynienia ze spadkiem wilgotności powietrza na hali basenowej, wzrasta udział powietrza obiegowego. Dla osuszenia powietrza zwiększa się udział powietrza świeżego. Dla warunków pracy nocnej udział recyrkulacji wynosi 100%. Nagrzewnica wodna zaczyna dogrzewać powietrze (otwiera się zawór nagrzewnicy) w momencie, kiedy temperatura powietrza w pomieszczeniu spada poniżej wartości nastawionej, a pomierzonej na czujniku pomieszczeniowym lub kanałowym zamontowanym w kanale wyciągowym. Z kolei kanałowy czujnik temperatury zamontowany w kanale nawiewnym ustawia minimalną temperaturę powietrza nawiewanego. Termostat przeciwzamrożeniowy nagrzewnicy uruchamia system zabezpieczenia wymiennika (z wyłączeniem centrali włącznie) w momencie spadku temperatury wody grzewczej na powrocie z nagrzewnicy do 20 C. Presostat wym. rurka ciepła daje sygnał do otwarcia by-passu w momencie zaszraniania wymiennika. Presostaty filtrów sygnalizują ich nadmierne zanieczyszczenie i konieczność regeneracji lub wymiany. Presostaty wentylatorów w przypadku braku sprężu powoduje zamknięcie przepustnic powietrza, zaworu nagrzewnicy do min.przepływu oraz zasygnalizowanie stanu awaryjnego. 28 SCHEMAT AUTOMATYKI DLA ZESTAWÓW Z POMPĄ CIEPŁA Rys. nr 26