INTEGROWANA OCHRONA ROŚLIN

Transkrypt

1 INTEGROWANA OCHRONA ROŚLIN Pasewalk, 21 luty 2013 r. Florian Kaszak Wojewódzki Inspektorat Ochrony Roślin i Nasiennictwa w Koszalinie

2 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/128/WE z 21 października 2009 r. ustanawiająca ramy wspólnotowego działania na rzecz zrównoważonego stosowania pestycydów (Dz. U. UE L 309/71) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 1107/2009 z 21 października 2009 r. dotycząca wprowadzania do obrotu środków ochrony roślin i uchylająca Dyrektywy Rady 79/117/EWG i 91/414/EWG (Dz. U. UE L 309/1)

3 Art. 40 Wzajemne uznawanie zezwoleń Art. 52 Handel równoległy Art. 55 Stosowanie środków ochrony roślin Rejestracja strefowa Obniżone dawki

4 1. FAO Integrowana ochrona roślin (definicje) Wykorzystanie wszystkich dostępnych metod i technik z zachowaniem ochrony środowiska w celu utrzymania populacji agrofaga na poziomie, który nie zagraża spowodowaniu nieakceptowanych ekonomicznie uszkodzeń lub strat 2. IOBC Jest to zwalczanie agrofagów przy użyciu wszystkich dostępnych metod zgodnie z wymaganiami ekonomicznymi, ekologicznymi i toksykologicznymi, które dają pierwszeństwo naturalnym czynnikom ograniczającym i ekonomicznym progom zagrożenia

5 Akty prawne Aktualne Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/128/WE z 21 października 2009 r. ustanawiająca ramy wspólnotowego działania na rzecz zrównoważonego stosowania pestycydów Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1107/2009 z dnia 21 października 2009 r. Dotyczące wprowadzania do obrotu środków ochrony roślin i uchylające dyrektywy Rady 79/117/EWG i 91/414/EWG Ustawa o ochronie roślin z dnia 18 grudnia 2003 r. Przyszłe Ustawa z dnia r. o środkach ochrony roślin Ustawa z dnia r. o ochronie roślin

6 wg projektu ustawy o środkach ochrony roślin Sposób ochrony roślin przed organizmami szkodliwymi, polegający na wykorzystaniu wszystkich dostępnych metod ochrony roślin, w szczególności metod niechemicznych, w sposób minimalizujący zagrożenie dla zdrowia ludzi, zwierząt oraz dla środowiska. Wersja projektu ustawy z dnia r.

7 Krajowy Plan Działania na rzecz ograniczenia ryzyka związanego ze stosowaniem środków ochrony roślin na lata

8 Rejestracja, sygnalizacja i prognozowanie pojawu agrofagów Podjęcie ostatecznych decyzji co do instytucji, która będzie prowadziła ten zespół zagadnień, Przyspieszenie badań nad opracowaniem Systemów Wspomagających Decyzję w stosunku do większej grupy agrofagów Średni dla Polski procent uszkodzonych roślin ziemniaka przez stonkę ziemniaczaną Procent uszkodzonych roślin ziemniaka przez stonkę ziemniaczaną

9 Metody określania liczebności szkodników Metoda żółtych naczyń Tablice lepne Pułapki feromonowe Czerpakowanie Lustracje wzrokowe

10 Próg ekonomicznej szkodliwości to takie nasilenie agrofagów, przy którym wartość spodziewanej straty w plonie jest wyższa od łącznych kosztów zabiegów. E = P u K z E ekonomiczna efektywność zabiegu ochrony roślin P u produkcja uratowana K z koszt zabiegu Wartości progu szkodliwości nie można traktować jednoznacznie. W zależności od fazy rozwoju rośliny, warunków klimatycznych czy występowania wrogów naturalnych, próg szkodliwości może ulec zmianie. Progi ekonomicznej szkodliwości służą jako pomoc przy podejmowaniu decyzji, ale nie mogą być jedynym kryterium.

11 Progi ekonomicznej szkodliwości Agrofag Próg ekonomicznej szkodliwości Jednoliścienne 10-15% pokrycia gleby Rumian polny 3 szt./m 2 Przytulia czepna 1 szt./m 2 Sucha zgnilizna kapustnych 10-20% roślin porażonych Czerń krzyżowych 10-30% roślin porażonych Szara pleśń 10-30% roślin porażonych Chowacz podobnik 4 chrząszcze na 25 roślinach Gnatarz rzepakowiec 1 gąsienica na 1 roślinie Mszyca kapuściana 2 kolonie na 1 m 2 brzegu pola IOR Poznań, Integrowana produkcja rzepaku

12 Integrowane metody ochrony Metoda biologiczna Metoda fizyczna Metoda hodowlana Metoda mechaniczna Metoda agrotechniczna Metoda chemiczna

13 Metoda agrotechniczna Prawidłowa agrotechnika płodozmian zabiegi uprawowe usuwanie resztek pożniwnych dbałość o odpowiednią strukturę, zasób składników mineralnych i kwasowość gleby zdrowy materiał siewny, właściwy termin siewu dobór stanowiska

14 Metoda hodowlana odmiany odporne i tolerancyjne GMO wg P. K. Bereś

15 Metoda biologiczna Środki biologiczne Działalność organizmów pożytecznych Źródło: Internet Źródło: Internet Źródło: Internet

16 Owady pożyteczne Wrogowie naturalni Zapylacze

17 Na świecie jest około szkodników roślin uprawnych tylko 5% stanowi zagrożenie

18 Pszczoły Pszczoła miodna to tylko 1 gatunek Pszczoły to owady odwiedzające kwiaty w poszukiwaniu pokarmu tys. gatunków na świecie 454 gatunki w Polsce

19 Tworzenie korzystnych warunków dla rozwoju entomofauny pożytecznej fot. M. Hurej źródło: Internet

20 Ettore Capri 2011

21 Metoda fizyczna i mechaniczna

22 Metoda chemiczna Stosowanie chemicznych środków ochrony roślin w programach integrowanych jest ograniczone tylko do wypadków, gdy występuje realne zagrożenie plonu, a w zabiegach zaleca się wykorzystanie środków selektywnych, w najniższych możliwych dawkach oraz terminach dostosowanych do ochrony entomofauny pożytecznej

23 Metoda chemiczna Jeżeli zastosowanie chemicznego środka ochrony roślin jest konieczne i ekonomicznie opłacalne wówczas należy wybrać preparat: o najmniejszym ryzyku niepożądanego wpływu ubocznego na środowisko o działaniu selektywnym stwarzający minimalne ryzyko uodpornienia się agrofagów o stosunkowo krótkim okresie zalegania i minimalnych pozostałościach w środowisku

24 Zasady Dobrej Praktyki Ochrony Roślin

25 Załącznik III do Dyrektywy 2009/128/WE Ogólne zasady integrowanej ochrony roślin 1. Zapobieganie występowaniu organizmów szkodliwych lub minimalizowanie ich negatywnego wpływu na rośliny uprawne należy osiągać lub wspierać między innymi przez: płodozmian, stosowanie właściwych technik uprawy, termin i norma wysiewu, stosowanie wsiewek, stosowanie odmian odpornych/tolerancyjnych i materiału siewnego i nasadzeniowego kategorii standard/kwalifikowany,

26 stosowanie zrównoważonego nawożenia, wapnowania i nawadniania/odwadniania, czyszczenie maszyn i sprzętu, ochrona i stwarzanie warunków dla występowania ważnych organizmów pożytecznych, np. poprzez stosowanie odpowiednich metod ochrony roślin lub wykorzystanie ekologicznych struktur w miejscu produkcji i poza nim. 2. Organizmy szkodliwe muszą być monitorowane poprzez zastosowanie odpowiednich systemów ostrzegania, prognozowania i wczesnego diagnozowania opartych na solidnych podstawach naukowych.

27 3. Użytkownik profesjonalny musi zdecydować, czy stosować metody ochrony roślin i kiedy je stosować. Podstawowymi czynnikami są progi szkodliwości. Należy wziąć pod uwagę wartości progów szkodliwości dla danego regionu, konkretnego obszaru, uprawy i konkretnych warunków pogodowych. 4. Nad metody chemiczne przedkładać należy zrównoważone metody biologiczne, fizyczne i inne metody niechemiczne, jeżeli zapewniają one zadowalającą ochronę przed organizmami szkodliwymi. 5. Stosowane pestycydy muszą być jak najbardziej ukierunkowane na osiągnięcie danego celu i powodować jak najmniej skutków ubocznych dla zdrowia ludzi, dla organizmów niebędących celem zwalczania dla środowiska.

28 6. Użytkownik profesjonalny powinien ograniczać stosowanie pestycydów i inne formy interwencji do niezbędnego poziomu, np. poprzez zredukowanie dawek, ograniczenie liczby wykonywanych zabiegów lub stosowanie dawek dzielonych. 7. Zastosowanie dostępnych strategii przeciwdziałających rozwojowi odporności. 8. Użytkownik profesjonalny powinien sprawdzać efekty zastosowanych metod ochrony roślin przy pomocy zapisów o przeprowadzonych zastosowaniach pestycydów oraz działań monitorujących występowanie organizmów szkodliwych.

29 Warunki upowszechnienia Zaangażowanie administracji rządowej i samorządowej NAUKA EDUKACJA DORADZTWO PRAKTYKA

30 Edukacja Wzbogacenie programów nauczania Powszechne szkolenia źródło: źródło: źródło: źródło:

31 Doradztwo Przygotowanie służb doradczych do upowszechniania integrowanej ochrony roślin

32 Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa Kadra Środki finansowe

33 Przygotowanie zawodowe producentów

34 1. METODYKI I ZASADY INTEGROWANEJ OCHRONY ROŚLIN 2. KRAJOWY PLAN DZIAŁANIA

35 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ