maluszek Jesień twój twójcena bez nudy i kataru

Transkrypt

1 twój twój MAGAZYN POLECANY PRZEZ maluszek 0,89 zł w tym 8% VAT twójcena 0Supercena! 89 ]ï Smyk nie chce iść spać? Znamy na niego dobre sposoby MUSISZ TO WIEDZIEĆ Nowości w menu bobasa 4 kiedy rozpocząć rozszerzanie diety 4 najpierw podać kaszkę czy zupkę 4 na co musi uważać alergik Nasza kuchnia Intymne infekcje w ciąży Mogą spowodować wcześniejszy poród! KOLEGIUM LEKARZY PEDIATRÓW UWAGA! Słownik niemowlaka Sprawdź, co mówi do ciebie dzidziuś Tylko dla mamy Metody odchudzania Jakie są skuteczne, a których lepiej nie stosować? Gorący Temat nr 10 [97] PAŹDZIERNIK 2013 Jesień bez nudy i kataru Spacery, które wzmocnią odporność PLUS Pomysły na plastyczne zabawy Pyszne i zdrowe dania z pomidorów

2 Październik 2013 Tematy z okładki Pielęgnacja Co jest lepsze? Mydełko czy płyn do kąpieli? Krem czy maść? Oliwka czy balsam? Odpowiedzi znajdziesz w tekście. Junior kładzie się spać Sprawdzone patenty na roczniaka, który jest odporny na kołysanki. Blisko mamy Właśnie tak czuje się maleństwo w zwojach chusty. Zobacz, jak ją prawidłowo zawiązać. Pytaj odpowiemy Co spakować, gdy idziemy na basen z niemowlakiem? 24 Zdrowie Apteczka na jesień Pora uzupełnić domowy zapas syropów na kaszel i leków przeciwgorączkowych. Rotawirusy w ataku Czają się wszędzie i mogą wywołać groźną biegunkę. Na szczęście wiemy, jak się przed nimi chronić. Pytaj odpowiemy Dowiedz się, jak odróżnić afty od pleśniawek i o co zapytać lekarza, gdy przepisze twojemu dziecku antybiotyk. 32 Żywienie Butelkę podano 34 Jak dobrać butelkę i smoczek dla dziecka, które będzie pić mleko modyfikowane. Nie samym mlekiem Ściągawka dla rozpoczynających rozszerzanie diety niemowlaka. 5 pomidorowych dań 40 Przepis na kremową zupkę i włoską bruschettę. Palce lizać! Pytaj odpowiemy 42 Jakie przekąski spakować dziecku na podróż autem? 49 Mama w formie Plus co miesiąc 6 54 Infekcje intymne przyszłej mamy Wszystko o niepokojących upławach i preparatach do higieny intymnej. Rozsądne odchudzanie Wady i zalety najpopularniejszych diet wyszczuplających. Poznajmy się Wybrane listy innych mam. Poznaj ich wzruszające historie. Tata miesiąca Przeczytaj historie Przemka, Michała i Karola. Każdy z nich zrobił dla swojej rodziny coś bardzo wyjątkowego. Gorący Temat 20 Już jesień! Czemu warto chodzić na spacery z malcem? Wyjaśnienie jest na str. 20. Świetne zabawy plastyczne str Rozwój Mam coś do powiedzenia Co chce ci przekazać bobas, kiedy gaworzy lub płacze? Pytaj odpowiemy Jak umiejętnie zachęcić dziecko do nauki literek. Zawsze aktualne FOT. THINKSTOCK PAKIET MEDYCZNY dla Twojego dziecka za SMS? :\VWDUF]Ĉ SURVWH NURNL E\ PLHþ V]DQVč QD MHJR odbiór: 1. :\ĤOLM 606 R WUHĤFL PM pod numer :\ELHU] RSFMč SDNLHWX (gotówkowy lub rzeczowy) 3. Odpowiedz na S\WDQLH L ZHMGĮ GR ÀQDãX 1DZLOİDF] -jonizator powietrza Aspirator elektryczny GOTÓWKOWY BON MEDYCZNY ]ã Bezdotykowy termometr Smoczek do aplikacji leków Inhalator nowej generacji NAGRODY WYDAJEMY Bez recepty :) Na SMSy czekamy do 12 listopada 2013 r..rv]w 606D ]ã Regulamin konkursu GRVWčSQ\ QD VWURQLH wap.smska.pl Organizatorem konkursu jest Mobileformats Sp. z o.o.

3 Specjaliści są z nami! Nasz miesięcznik polecany jest przez Kolegium Lekarzy Pediatrów. Jego prezes to najbardziej znany polski pediatra prof. dr hab. Paweł Januszewicz, specjalista chorób dziecięcych, przez wiele lat dyrektor warszawskiego Centrum Zdrowia Dziecka oraz krajowy konsultant w dziedzinie pediatrii. Współtworzył fundację Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy. twój maluszek Adres redakcji ul. Wiejska 19, Warszawa tel. (22) faks (22) REDAKTOR PROWADZĄCA Aleksandra Sokalska REDAGUJE ZESPÓŁ Joanna Karwat, Malwina Małecka, Lena Widymska PROJEKT GRAFICZNY Bożena Kalinowska OPRACOWANIE GRAFICZNE Dariusz Walczak FOTOEDYTOR Agnieszka Szumigaj OPERATOR BAZ DANYCH Edipresse Polska SA REDAKCJA TECHNICZNA Renata Stańczyk DZIAŁ PRODUKCJI Danuta Kamińska dyrektor PRZYGOTOWALNIA Edipresse Polska Paweł Szpygiel Druk RR Donnelley Europe FOT. FOTOLIA, OKŁADKA: OVERLINE WYDAWCA EDIPRESSE POLSKA ul. Wiejska 19, Warszawa tel. (22) , faks (22) PREZES ZARZĄDU Zbigniew Napierała DYREKTOR ZARZĄDZAJĄCY Alicja Modzelewska ZASTĘPCA DYREKTORA ZARZĄDZAJĄCEGO Izabela Bochenek-Strauss CZŁONEK ZARZĄDU Ewa Redel-Bydłowska DYREKTOR FINANSOWY Paweł Satkowski DYREKTOR WYDAWNICZY Agnieszka Smit REDAKTOR NACZELNA GRUPY MAGAZYNÓW PARENTINGOWYCH Magda Klimkowska DYREKTORZY ARTYSTYCZNI WYDAWNICTWA Elżbieta Żochowska, Marek Knap DYREKTOR WYDAWNICZY KOLEKCJI I PROJEKTÓW SPECJALNYCH Małgorzata Franke DYREKTOR BIURA REKLAMY Agnieszka Bieniek ZASTĘPCA DYREKTORA BIURA REKLAMY Małgorzata Perzanowska ZASTĘPCA DYREKTORA BIURA REKLAMY Mariola Chlebicka-Zienkiewicz BIURO REKLAMY Krystyna Kurmanowska (dyrektor) tel. (22) , faks (22) Joanna Skorupska-Matejczuk (menadżer sprzedaży Platformy Parentingowej) tel. (22) , joanna.matejczuk@edipresse.pl Iwona Chmielewska-Borkowska, tel. (22) , iwona.chmielewska@edipresse.pl Elżbieta Odija, tel. (22) , elzbieta.odija@edipresse.pl Dorota Pągowska, tel. (22) , dorota.pagowska@edipresse.pl Karolina Łajkowska, tel. (22) , karolina.lajkowska@edipresse.pl Emilia Gołębiowska, tel. (22) , emilia.golebiowska@edipresse.pl Anna Saskowska (koordynator techniczny), tel. (22) PROMOCJA Agnieszka Około-Kułak (dyrektor) tel. (22) Anna Bukowska-Wróbel tel. (22) ; faks (22) Sara Strużyna (specjalista do spraw promocji) tel. (22) DZIAŁ DYSTRYBUCJI Piotr Lech (dyrektor) BIURO OBSŁUGI KLIENTA I PRENUMERATA tel. (22) ; faks (22) bok@edipresse.pl SERWIS DOSTĘPNY W PORTALU: Dalsze rozpowszechnianie tekstów i zdjęć opublikowanych w Twoim Maluszku w całości lub w części wymaga uprzedniej zgody wydawcy. Redakcja nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń. 4 TWÓJ MALUSZEK Droga Mamo! T ak sobie myślę, że najwyższa pora odczarować jesień. Bo choć dni robią się coraz krótsze (jak zagonić juniora spać, piszemy na 14. stronie), a w powietrzu hula mnóstwo zarazków (propozycje leków dla dziecka, znajdziesz na stronie 26.), ta pora roku na swój sposób jest cudowna. Więc chodźcie z malcem na spacery (dlaczego to takie ważne, sprawdź w Gorącym Temacie, strona 20.). A po jesiennej przechadzce... Która z Was nie zrobiła w dzieciństwie żadnego ludka z kasztanów, żołędzi i zapałek? Pewnie każda ma takie doświadczenia plastyczne za sobą. No to teraz pora wtajemniczyć w szczegóły malucha. Już dwulatek może pomagać ci w wykonaniu konika, rycerza czy choćby jesiennego bukietu z liści (jak zrobić takie cudeńka, sprawdzisz w Gorącym Temacie, strona 22.). Po co to wszystko? Przede wszystkim po to, żeby być razem z dzieckiem bez pośpiechu, za to z uwagą, poczuciem, że jesteście blisko siebie. Poza tym to doskonały pomysł na długie popołudnia. Bo zupełnie ekstra dostajecie fajną zabawę. Mojego męża było do niej trudno namówić, za to jak już zaczął... :-) Aaaa... opiekunkę do dziecka zatrudnię Przychodzi taki moment, że opiekę nad maluchem trzeba powierzyć innej osobie. Może to być babcia, dziadek albo niania. Jeśli twoim dzieckiem mogą zajmować się dziadkowie, jesteś szczęściarą. Co nie znaczy, że opiekunka jest wyjściem ostatecznym. Nie jest. Trzeba tylko poszukać sprawdzonej, dobrej, mądrej, oddanej. Właśnie takie nianie możesz znaleźć na: Niania.pl Wystarczy kliknąć :-)

4 Klub Młodej Mamy Tu możesz podzielić się z innymi mamami swoimi przeżyciami. Czekamy na listy, e i zdjęcia (koniecznie z adresem). Swoją wypowiedź możesz też umieścić na forum Mamacafe.pl. Najciekawsze opublikujemy. Wszystko się zmieniło Mam siedmiomiesięcznego synka Natana. Przed ciążą nigdy nie myślałam o dzieciach, ani o zamieszkaniu razem z moim ukochanym. Gdy się dowiedzieliśmy, że będziemy mieć dziecko, wcale nie byłam z tego zadowolona, a mój partner... wprost przeciwnie. Cały czas się martwiłam, jak to będzie, czy damy sobie radę. Miesiące mijały, a ja oswajałam się z tym wszystkim. Szczerze mówiąc, nawet nie wiem, kiedy zamieszkaliśmy razem, tak szybko to wszystko się działo. Wszyscy mnie wspierali (i nadal H WASZE LISTY H WASZE LISTY H WASZE LISTY H WASZE LISTY H Poznajmy się! Nie potrafię już o siebie zadbać Patrzę w lustro i nie wierzę. To ja? Czy to jakiś koszmar? Co się stało z moją twarzą? Przecież zawsze była taka promienna, gładka, idealna... A teraz jest po prostu szara, zmęczona, i ten trądzik! Skąd on się wziął? Minęło półtora roku od narodzin córki, a ja nie zrobiłam nic (kompletnie nic) dla swojego zdrowia i urody. Odkąd wróciłam do pracy, nie mam w ogóle czasu. Emilka pochłania każdą moją wolną chwilę. A wieczorem, gdy wreszcie zaśnie, nie mam po prostu siły, by o siebie zadbać. Wszyscy mówią, że wyglądam kiepsko, że niknę w oczach. Fakt, zawsze byłam bardzo szczupłą osobą, ale teraz to jestem po prostu wychudzona! Ciągle w biegu. Nie mam czasu, by coś zjeść w ciągu dnia i w efekcie pół mojej szafy to ubrania, które po prostu na mnie wiszą! Potrzebuję pomocy! Naprawdę nie potrafię już sama o siebie zadbać. To wszystko mnie przerosło i sprawiło, że własne ego zeszło na ostatni plan. A ja chcę być piękna, chcę dalej robić wielkie wrażenie na moim kochanym mężu! A nie dołować się, patrząc na coraz dłuższe odrosty na głowie. Boję się, że przy takim trybie życia niedługo będę potrzebować specjalisty! Chcę być w końcu szczęśliwą kobietą, a nie tylko zaganianą matką i żoną, której główny problem to: co zrobić na obiad? Proszę, piszcie więcej o tych gorszych stronach macierzyństwa. Niech młode mamy, które tak jak ja nie do końca radzą sobie w nowej roli, zrozumieją, że nie są same. Marta wspierają) i bardzo im za to dziękuję. W dzień porodu płakała rodzina i ja też! Wtedy to już wszystko się zmieniło... Nawet nie myślałam, że mój partner jest taki troskliwy, empatyczny, taki delikatny. Teraz to wszystko stało się dla mnie takie normalne partner na całe życie, dziecko, dom rodzina! Taka po FORUM List miesiąca prostu jest kolej rzeczy. Jestem szczęśliwa, że ich mam. Joanna Nie wiem, co przyniesie los Jestem w ciąży z drugim dzieckiem. Za dwa miesiące rozwiązanie. Cały Podróż z dzieckiem Kiedy oznajmiłam rodzinie i znajomym, że wybieramy się z siedmiomiesięczną córcią nad morze, niektóre osoby były zszokowane. Usłyszałam, że przecież dziecko przez ponad 500 km będzie się męczyć w samochodzie. Do tego znajdzie się w obcym miejscu, gdzie potwornie wieje. Zarzucano mi nawet, że bardziej myślę o sobie niż o córce. Bzdura! W dzisiejszych czasach długa podróż nie jest wcale męką dla dziecka. Jadąc własnym samochodem, możemy wyruszyć w nocy (gdy maluch śpi) i tak zaplanować postoje, by smyk nie był zmęczony. A moja córka kocha spać w samochodzie, w szczególności na naszych polskich drogach, gdzie mocno buja :-) Przy wyjeździe z małym dzieckiem trzeba mieć tylko wszystko zaplanowane i przemyślane, a frajdę będzie miała cała rodzina. kkwiatuszek czas zastanawiam się, jak można dać sobie radę z dwójką dzieci, podczas gdy jedno z nich choruje na autyzm. U mojej pięcioletniej córki zdiagnozowano tę chorobę w okresie późnoniemowlęcym. Staram się ujarzmić tę chorobę i radzić sobie z trudnościami córki. Każdego dnia odkrywam swoje własne sposoby, które działają. Oczywiście wiele z nich z różnym skutkiem, bo najpierw trzeba zrozumieć autyzm, potem nauczyć się z nim żyć, ale nawet na chwilę nie wolno go lekceważyć. Jeśli już to zrozumiemy i zaakceptujemy, to życie całej rodziny zostanie podporządkowane dziecku. Mimo kolejnej rewolucji, jaką jest pojawienie się drugiego dziecka, wspólnie z mężem zdecydowaliśmy się na nie. Boję się i cieszę. Natalia Jak wychować dziewczynkę? Wychowywałem się w rodzinie, w której płeć męska przeważała. Kiedy podczas badania USG okazało się, że będę miał córeczkę, byłem bardzo szczęśliwy, ale i pełen obaw. Nie byłem pewien, czy sobie poradzę. W domu miałem tylko braci i nie wiedziałem, czym różni się wychowanie dziewczynki od chłopca. Kiedy nasza córeczka przyszła na świat, strach minął. Zdałem sobie sprawę, że tak naprawdę najważniejsze jest otoczyć dziecko opieką i czułością. Wszystkie maluchy potrzebują przede wszystkim miłości i zrozumienia. Z czasem nauczyłem się zakładać sukienki, rajstopki, wybierać dla córki dziewczęce zabawki, a nawet czesać kitki. Okazało się, że zabawa lalkami też jest do opanowania :-) Jakub Zrobiłam po swojemu Moją córeczkę (z powodu komplikacji) urodziłam przez cesarskie cięcie. Bardzo zależało mi na karmieniu piersią, jednak na początku pokarmu w ogóle nie było, a potem... jak na lekarstwo, przez co dzidzia ciągle mi płakała z głodu. Niezbędne okazało się dokarmianie. Choć bardzo się starałam jak najczęściej przystawiać dziecko, niestety nic to nie pomagało. Miałam wyrzuty sumienia, często płakałam i uważałam się za wyrodną matkę. Złą atmosferę podsycały docinki ze strony rodziny. Za jej radą kupiłam laktator i na siłę (często w bólach) odciągałam kropelki mojego mleka kilkanaście godzin dziennie. Któregoś razu niewyspana, wycieńczona i zła powiedziałam: Dość!. To ja zdecyduję, jak będzie karmione moje dziecko. Gdy Wiki miała dwa miesiące, odstawiłam ją od piersi i zaczęłam karmić mieszanką. Swojej decyzji nigdy nie żałowałam. Córka rozwija się świetnie, jest zdrowa i pełna wigoru. Niebawem skończy roczek. A co najważniejsze, odzyskała wypoczętą i radosną mamę. Dziewczyny, nie dajcie sobie wmówić przez starsze pokolenie, że zawsze trzeba karmić piersią. Nic nie trzeba. To Wy decydujecie i to Wy wiecie, co jest najlepsze dla Waszego dziecka. Nic na siłę. Ważne jest dobre samopoczucie i poczucie bliskości, a także uśmiech szczęśliwej mamy. Maria Sama sprawdziłam W plenerze z rodzicami 3U]HE\ZDP\ QD GZRU]H SR NLOND JRG]LQ G]LHQQLH &]ÚVWR VSÚG]DP\ F]DV QD SODFX ]DEDZ UD]HP EDZLP\ VLÚ Z SLD- VNRZQLF\ ]MHĝGĝDP\ ]H ]MHĝGĝDOQL KXĂWDP\ VLÚ :LG]Ú ĝh %DUWXVLRZL VSUDZLD WR ZLHOH UDGRĂFL 1LHVWHW\ ZLG]Ú WHĝ MDN ZLHOX URG]LFöZ SU]\FKRG]L QD SODF ]DEDZ FK\ED W\ONR SR WR E\ SRUR]PDZLDÊ SU]H] WHOHIRQ SRF]\WDÊ JD]HWÚ $ LFK G]LHFL F]ÚVWR EDZLÈ VLÚ VDPH L ] ]D]GURĂFLÈ SDWU]È QD PRMHJR V\QND NWöU\ VSÚG]D F]DV ] PDPÈ :LHORNURWQLH E\ïDP ĂZLDGNLHP V\WXDFML JG\ V]NUDE ZRïDï VZRMÈ PDPÚ OXE WDWÚ DOH RQL E\OL WDN ]DMÚFL UR]PRZÈ ĝh QLH ]ZUDFDOL QD QLHJR XZDJL.RFKD- QL 5RG]LFH QLH FKFÚ WXWDM QLNRJR NU\W\NRZDÊ DOH QDSUDZGÚ ZDUWR VSÚG]DÊ DNW\ZQLH F]DV ] G]LHFNLHP 7R PX GDMH ZLHOH UDGRĂFL L SHZQRĂFL ĝh MHVW ZDĝQH 3R]D W\P UXFK QD ĂZLHĝ\P SRZLHWU]X SU]\GD VLÚ NDĝGHPX Ewelina Apel o rozsądek &]DVHP WR PL Dĝ UÚFH RSDGDMÈ JG\ ZLG]Ú MDN URG]LFH VWDUDMÈ VLÚ FKURQLÊ VZRMH PDOXFK\ SU]HG RZDGDPL 2SU\VNXMÈ MH DQW\NRPDURZ\P VSUHMHP RG VWöS GR JïöZ ]DNïDGDMÈ RGVWUD- V]DMÈFH RZDG\ EUDQVROHWNL L SU]\NOHMDMÈ DURPDW\F]QH SOD- VWHUNL QD XEUDQLH F]\OL V]RUFLNL L NXVÈ NRV]XONÚ 0RĝH WR WURFKÚ SRPRĝH DOH QLH Z OHVLH JG]LH F]DMÈ VLÚ WHĝ NOHV]F]H 1D WDNÈ Z\SUDZÚ ZNïDGDP PRMHPX V\QRZL GïXJLH VSRGHQNL ]DNU\WH EXW\ L EOX]HF]NÚ ] GïXJLP UÚNDZHP 6WDUDP VLÚ WHĝ SLOQRZDÊ E\ -DĂ ]DZV]H PLDï QD JïRZLH NDSHOXVLN 'RSLHUR QD NRQLHF Xĝ\ZDP\ ĂURGND QD NRPDU\ Teresa Piszcie do Klubu MM Listy i e przesyłajcie pod adresem: Twój Maluszek, ul. Wiejska 19, Warszawa, info@twojmaluszek.pl lub zamieszczajcie na Mamacafe.pl. Autorki opublikowanych listów otrzymają bezpieczne, hipoalergiczne i ekologiczne produkty CONCERTINO BABY do prania bielizny niemowlęcej oraz odzieży dziecięcej. W każdym zestawie jest: l Proszek do prania (1,6 kg) l Odplamiacz uniwersalny (500 ml) l Płyn do płukania (1 litr) Więcej informacji o produktach znajdziesz na stronie internetowej: 6 TWÓJ MALUSZEK

5 ^ WH KaPLYUPR\ Pielęg g nacja ZLÚFHM R SLHOÚJQDFML QD NROHMQ\FK VWURQDFK Wspólna kąpiel Jeśli twój szkrab lubi pluskanie się w wodzie, możecie kąpać się razem (oczywiście pod warunkiem, że jesteś zupełnie zdrowa). Warto, by przy takiej kąpieli asystował tata smyka, bo sama możesz sobie nie poradzić z wyciągnięciem dziecka z wanny i wytarciem go ręcznikiem. Pamiętaj, aby temperatura wody była dostosowana do bobasa (około 37 C). Gdy maluszek jest w wannie, nie używaj swoich kosmetyków do mycia, bo mogą podrażnić dziecięcą skórę. Zabierzcie za to ze sobą kaczuszki, książeczki do kąpieli, kubeczki do wody. I najważniejsze: słomkę do puszczania baniek mydlanych. Taka kąpiel to prawdziwa atrakcja dla każdego smyka. nacja ZLÚFHM R SLHOÚJQDFML QD NROHMQ\FK VWURQDFK Czy wiesz, że......kalosze dla malucha powinny być większe o jeden rozmiar. A to dlatego, że smyk musi założyć do nich grube skarpety. Inaczej jego nóżki szybko zmarzną na spacerze, a wtedy dziecko o wiele łatwiej może się przeziębić. Maluch ma głos! Potwornie nie lubię obcinania paznokci. Drażni mnie, że ciągle przytrzymujesz moją rączkę, a ja przecież tak bardzo chcę nią machać i wkładać ją sobie do buzi. Może lepiej będzie, jak spróbujesz obcinać mi paznokcie, kiedy mocno śpię. Cichutko wtedy podejdź, weź moją rączkę... Mięciutkie ubranka Słyszałaś, że do płukania dziecięcych ubranek nie powinno się stosować płynów zmiękczających? To nie do końca prawda. Ciuszki smyka możesz płukać w takich płynach, pod warunkiem że są przeznaczone dla małych dzieci. Przekonasz się, że ubranka będą miękkie, a skóra smyka nie stanie się podrażniona. 5 przykazań......na jesienną porę Chcesz, by twój smyk nawet w pluchę był zdrów i tryskał humorem? Nic prostszego! 1 Chodźcie codziennie na spacery. Świeże powietrze (także to zimne i wilgotne) świetnie hartuje. Pamiętaj, że hartuje także ruch, więc starszego smyka nie trzymaj w wózku, tylko daj mu się wybiegać. 2 Wietrz mieszkanie. Kiedy grzeją kaloryfery, powietrze w mieszkaniu błyskawicznie się wysusza. A oddychanie takim powietrzem toruje drogę zarazkom. 3 Nie przegrzewaj smyka. W obawie przed przeziębieniem popełniamy ten grzech bardzo często. Tymczasem zbyt ciepło ubrany brzdąc szybko się poci i... przeziębia, bo wtedy wystarczy byle podmuch wiatru, przeciąg. 4 Dbaj o dietę dziecka. Smyk powinien jeść pięć porcji warzyw dziennie codziennie, a do tego trochę mięska, trochę pieczywa itd. To gwarancja, że dostanie wszystko, co potrzebne do obrony przed chorobami. 5 Uśmiechaj się. I w słońce, i w deszcz. Zarazisz uśmiechem swojego malca, choćby po to, by mniej chorował. Bo optymiści są zdrowsi to zostało udowodnione! FOT.: PANTHERMEDIA, SHUTTERSTOCK Pamiętaj! Przed kąpielą z malutkim dzieckiem zawsze weź prysznic. Sklepik 1 EMOLIUM Kosmetyki Emolium są przeznaczone do pielęgnacji wrażliwej skóry dziecka. To emolienty, które jednocześnie nawilżają i natłuszczają skórę oraz chronią ja przed podrażnieniami. Ceny: emulsja do ciała 34 zł, emulsja do kąpieli 28 zł, krem 28 zł. 2DO KĄPIELI BOBASA Pielęgnujący płyn do kąpieli Nivea Baby myje i pielęgnuje delikatną skórę dziecka, czyniąc ją gładszą i bardziej miękką. Nie zawiera mydła, jest wzbogacony w wyciąg z kwiatu lipy oraz rumianku. Cena: ok. 20 zł. 3PIELUSZKI PAMPERS Pieluszki Active Baby posiadają specjalne obszary chłonne, by jeszcze szybciej pozbyć się wilgoci i zapewnić utrzymanie suchej skóry dziecka nawet do 12 godzin. A do tego są bardzo wygodne. Cena: 45,99 zł (62 szt.). 8 TWÓJ MALUSZEK

6 pielęgnacja Zanim wybierzesz się do sklepu z kosmetykami dla dziecka, sprawdź, które będą najlepsze dla twojego maleństwa. Bo inaczej zamiast posłużyć szkrabowi, mogą mu zaszkodzić. D KOSMETYKI DO WŁOSÓW Szampon czy mydło Co jest lepsze? ]LHFL VÈ UöĝQH ļ UöĝQH PDMÈ URG]DMH VNöU\ UöĝQH ] QLÈ SUREOHP\ &R ZLÚFHM G]LHFL VLÚ ]PLHQLDMÈ ]PLHQLD VLÚ WDNĝH SRJRGD &R ] WHJR Z\QLND" $QR WR ĝh NUHP NWöUHJR Xĝ\ZD %DVLD PRĝH QLH SRVïXĝ\Ê $GDVLRZL D ROLZND NWöUD VSUDZG]DïD VLÚ QD SRF]ÈWNX ĝ\fld G]LG]LXVLD QDJOH SU]HVWDMH PX VïXĝ\Ê $ ZLÚF MDNLH NRVPHW\NL SRZLQQDĂ NXSLÊ GOD VZRMHJR PDOXV]ND" 7X ]QDMG]LHV] RGSRZLHGě Jeśli skóra dziecka jest mocno sucha, zaczerwieniona, balsam i mleczko będą za słabe. Lepiej posmarować ją tłustym kremem, a jeśli i on nie pomoże maścią. Jest ona bardziej tłusta niż krem i jeszcze dłużej utrzymuje się na skórze. Pomaga zwłaszcza przy silnych zaczerwienieniach i podrażnieniach. Nasze propozycje: krem zmiękczający Exomega D.E.F.I A-Derma, ok. 64 zł; Dardia Lipo Krem, ok. 35 zł; maść Neodex, ok. 17 zł. 10 TWÓJ MALUSZEK Woda, napar z rumianku, czy mydło Woda: przegotowana lub mineralna. Myj nią buzię malca kilka razy dziennie, ale wieczorem użyj też delikatnego mydełka. Napar z rumianku nie jest dobry. Może spowodować zmiany alergiczne lub fotoalergiczne (widoczne np. w postaci brązowych plam w słoneczne dni). Nasze propozycje: mydełko Mustela Bébé, ok. 20 zł; delikatne mydło AA ja & mama, ok. 7 zł. Jeśli skóra na pupie jest zdrowa, wystarczy smarować ją kremem do pielęgnacji pupy. Gdy doszło do pieluszkowego zapalenia potrzebny jest krem leczący podrażnienia. Puder co prawda działa kojąco i leczniczo, ale niestety nie rozprowadza się równomiernie. Szybko też zaczyna się zbrylać w zgięciach i fałdkach (zwłaszcza w gorące dni), co jeszcze bardziej nasila stan zapalny i podrażnienia. Nasze propozycje: Sudocrem, ok. 23 zł; PupikOne, ok. 18 zł; Nappiderm, ok. 16 zł. Ważne Do smarowania buzi latem wybierz krem lekko nawilżający i natłuszczający (soft) chroniący przed słońcem. Zimą konieczny jest tłusty. DO CIAŁA Oliwka, balsam czy mleczko Wszystko zależy od skóry niemowlęcia. Jeśli jest ona zdrowa, wystarczy natłuszczać tylko miejsca suche, łuszczące się (a reszty ciała nie trzeba niczym smarować). W pierwszych dniach życia najlepsza będzie oliwka dobrze nawilża, natłuszcza i bardzo łatwo rozprowadza się na ciele. Później jednak trzeba ją stosować ostrożnie, ponieważ nasila zmiany łojotokowe, może wywołać trądzik niemowlęcy oraz nadmiernie wysuszać i podrażniać skórę. Do smarowania zdecydowanie lepszy wówczas będzie delikatny balsam lub mleczko dla niemowląt. Nasze propozycje: balsam Pharmaceris baby, ok. 45 zł; balsam Oillan forte, ok. 28 zł. DO MYCIA PUPY Nawilżane chusteczki czy woda z mydłem To zależy od stanu skóry dziecka. Jeśli nie ma na niej żadnych podrażnień, można przecierać mu pupę chusteczkami, a myć ją (wodą z mydłem) tylko przy wieczornej kąpieli. Chusteczki trzeba jednak dobrać do skóry dziecka. Dla najmłodszego niemowlęcia najlepsze są takie, które nie zawierają oliwki, czyli typu sensitive. Jeśli pupa jest zaczerwieniona, pojawia się pieluszkowe zapalenie, trzeba na ten czas zrezygnować z chusteczek i myć ją wodą z mydłem. Nasze propozycje: chusteczki Cleanic Kindii Baby Sensitive, 6,90 zł; chusteczki pielęgnacyjne Skarb Matki, 9,90 zł. l MALWINA MAŁECKA FOT.: SHUTTERSTOCK NA PODRAŻNIENIA Krem czy maść DO BUZI DO PUPY Puder czy krem DO KĄPIELI Mydło czy płyn Dobry jest płyn do kąpieli. Jest też wygodny, bo wlewasz go do wody i kąpiesz bobasa bez namydlania. Mydełko możesz wybrać dla dziecka, ale pod warunkiem, że na skórze nie ma żadnych podrażnień i nie jest ona wysuszona. Powinno to być jednak specjalne mydełko dla niemowląt o obojętnym odczynie ph (5,5). Takie dla dorosłych zwykle ma odczyn zasadowy, niszczy barierę ochronną skóry, wysusza ją i podrażnia. Gdy skóra maluszka jest sucha i szorstka, lepsze do kąpieli będą tzw. emolienty. To płyny, które nie tylko myją, ale także tworzą na powierzchni skóry cienką powłokę (film) chroniącą przed utratą wilgoci i tłuszczu, a poza tym nawilżają. Kupuje się je w aptece. Nasze propozycje: pielęgnujący płyn do kąpieli Nivea Baby, ok. 20 zł; płyn do kąpieli Bąbelkowa kąpiel Mustela Bébé, ok. 35 zł; płyn natłuszczający Ziajka, ok. 11 zł. Dla noworodka: mydełko lub płyn do mycia całego ciała przeznaczony dla dzieci od urodzenia. Gdy maluszek skończy miesiąc, możesz już śmiało myć mu główkę szamponem dla niemowląt. Wybierz jednak bezbarwny oraz bezzapachowy, niedrażniący spojówek, koniecznie atestowany. Do umycia włosków wystarczy kilka kropli szamponu. Pamiętaj, by dokładnie go spłukać pozostawione resztki mogłyby podrażniać skórę. Nasze propozycje: szampon Ziajka, ok. 7 zł; szampon łagodzący Nivea Baby, 11,20 zł. 3RĝDU SRG SLHOXV]NÈ : MDNL VSRVöE SLHOÚJQRZDÊ SXSNÚ QLHPRZODND DE\ QLH GRV]ïR GR SLHOXV]NRZHJR ]DSDOHQLD VNöU\" 2GSRZLHGě ]QDMG]LHV] Z OLVWRSDGRZ\P QXPHU]H ķ0dpr 7R -Dĵ

7 $57< :$1< Dlaczego dziecko nie przesypia FDï\FK QRF\" 3U]HNRQDïDĂ VLÚ MXĝ ĝh W\ONR Z\VSDQH G]LHFNR EXG]L VLÚ UDGRVQH L VNRUH GR ]DEDZ\ &]\ ZLHG]LDïDĂ ĝh GïXJL QLH]DNïöFRQ\ VHQ Z WUDNFLH QRF\ ZSï\ZD WDNĝH QD UR]ZöM PDOXFKD" ķ3rgf]dv VQX Pö]J G]LHFND SR]RVWDMH EDUG]R DNW\ZQ\ 3U]HWZDU]D ZV]\VWNLH LQIRUPDFMH NWöUH ]GRE\ï Z FLÈJX FDïHJR GQLD L Z\WZDU]D QRZH SRïÈF]HQLD QHUZRZHĵ ļ Z\MDĂQLD GU /XFL :LJJV HNVSHUW Z G]LHG]LQLH VQX Zapewnienie malcowi niczym niezakłóconego snu bywa jednak wyzwaniem. Nie ma na to jednej, uniwersalnej rady, dlatego eksperci Pampers zidentyfikowali najczęstsze przyczyny zakłóceń snu u dzieci i opracowali wskazówki dostosowane do indywidulanych potrzeb maluszków. Dzięki nim rodzice będą mogli zapewnić najmłodszym dobrze przespane noce. 3LHOXV]NL 3DPSHUV ] GïXĝV]È ZDUVWZÈ FKïRQQÈ Bez względu na to, jak w trakcie nocy zachowuje się Twój maluszek, przyczyną wybudzenia może być uczucie wilgoci. Zapewnienie dziecku uczucia suchości pomoże zapewnić malcowi niczym nieprzerwany sen. Chłonna pieluszka to proste rozwiązanie, dzięki któremu możesz ochronić sen swojego dziecka wyjaśnia dr Luci Wiggs, ekspert w dziedzinie snu. Dlatego Pieluszki Pampers Active Baby zawierają udoskonaloną, dłuższą warstwę chłonną, która jeszcze szybciej wchłania wilgoć. Dzięki temu pieluszki Pampers Active Baby zapewniają dziecku uczucie suchości i niczym niezakłócony sen aż do 12 godzin. Pieluszka idealnie dopasowuje się do kształtu ciała dziecka, dzięki czemu nie odkształca się niezależnie od tego, jak bardzo Twój maluszek wierci się podczas snu. Natomiast ochronny brzeg pieluszki Pampers Active Baby zapobiega przeciekaniu niezależnie od pozycji, jaką przyjmie malec. 6NÈG WH NïRSRW\" 3U]\F]\Q WUXGQRĂFL ]ZLÈ]DQ\FK ] ]DV\SLDQLHP L QRFQ\FK SREXGHN MHVW ZLHOH 2WR QDMZDĝQLHMV]H ] QLFK 1 Dziecko nie potrafi 2 Dziecku brakuje 3 wyciszyć się uporządkowanego samodzielnie planu dnia Na czym polega problem? Gdy dziecko budzi się w nocy, nie potrafi zasnąć bez pomocy mamy. Chce być tulone, kołysane, karmione tak, jak wieczorem. Co możesz zrobić? Pomóż maluszkowi w nauce samodzielnego zasypiania. Ogranicz ilość wieczornych rytuałów. Rób to stopniowo. Jedną z metod jest odchodzenie od łóżeczka, najpierw na dwie minuty, potem na cztery, sześć, itd. Bądź konsekwentna: nie każdy płacz oznacza, że malec potrzebuje mamy. Na czym polega problem? Maluch sypia nieregularnie i trudno przewidzieć jego zachowanie. Czasem jest zbyt zmęczony, by zasnąć. Co możesz zrobić? Uporządkuj plan dnia: wyznacz stałe pory pobudek, spacerów, kąpieli. Dzięki powtarzającym się czynnościom i wieczornym rytuałom (np. przytulanie, okrywanie kołderką, kołysanka) dziecko zrozumie, że pora spać. 4 5 Dziecko jest 6 7 rannym ptaszkiem Na czym polega problem? Zegar biologiczny malca rozmija się z otoczeniem i dziecko budzi się np. o świcie. Co możesz zrobić? Gdy maluch obudzi się o 4. czy 5. rano, postępuj tak, jak wtedy, gdy budzi się np. o północy: zachowuj się cicho, nie zapalaj światła, nie daj się wciągnąć w zabawę. Po przewinięciu czy nakarmieniu spróbuj położyć bobasa z powrotem do łóżka. Dziecko jest wyjątkowo aktywne Na czym polega problem? Maluch wierci się, kręci, rozkopuje. Zasypia w dziwnych, nie zawsze wygodnych pozycjach. Co możesz zrobić? Połóż malca spać w śpiworku dzięki temu nie rozkopie się i nie zmarznie. Wybierz pieluszkę, która dostosowuje się do ciała malca bez względu na to, jakie pozycje przyjmuje w trakcie snu. :VND]öZNL HNVSHUWöZ 3DPSHUV ļ WR G]LDïD Adaś do 8 miesiąca życia budził się dwa, czasami nawet trzy razy w ciągu nocy. Dopiero wskazówki i indywidualne porady opracowane przez ekspertów marki Pampers pomogły mi zapewnić mu przespane noce. Dzięki pieluszkom Pampers Active Baby jestem także pewna, że uczucie wilgoci nie zakłóci snu mojego malucha. Dziecko intensywnie rośnie Na czym polega problem? Dziecko budzi się, bo jest głodne. W okresie intensywnego wzrostu maluch może mieć zwiększony apetyt. Co możesz zrobić? Podczas intensywnego wzrostu dzieci domagają się większej ilości pokarmu (w nocy także!) i nie ma na to rady. Karm malucha nocą, ale nie włączaj jasnego światła, nie baw się z nim i nie mów do niego. Maluch musi wiedzieć, że jest noc. Dziecku jest niewygodnie Na czym polega problem? Maluch nie ma zapewnionych optymalnych warunków do snu. Co możesz zrobić? Sprawdź, co może przeszkadzać dziecku. Głód? Niewłaściwa temperatura w sypialni? Niewygodna pieluszka? Światło? Hałas? Postaraj się rozwiązać problem. Dziecko ząbkuje Na czym polega problem? Ząbkowanie bywa bolesne, dziecko może więc mieć kłopot z zasypianiem i budzić się w ciągu nocy. Co możesz zrobić? Postaraj się złagodzić ból. Pomoże podanie chłodnego gryzaczka, delikatny masaż i smarowanie dziąseł żelem zawierającym łagodny środek znieczulający przeznaczony dla dzieci. Więcej porad ekspertów Pampers znajdziesz na fanpejdżu PampersPolska w serwisie Facebook lub na stronie

8 Junior kładzie się spać Cóż, jeśli czytasz ten tekst, to pewnie już wiesz, że nie wystarczy położyć smyka do łóżka i życzyć mu kolorowych snów. Żeby chciał w nim zostać, trzeba czegoś więcej... Dopóki twoje dziecko E\ïR NLONXPLHVLÚF]Q\P V]NUDEHP ïdwzlhm ]QR- VLïDĂ ]DUZDQH QRFH 7HUD] V]X- NDV] VSRVREX E\ VNXWHF]QLH XNUöFLÊ ZLHF]RUQH Z\EU\NL SUöE\ Z\FKRG]HQLD ] ïöĝhf]- ND QDZRï\ZDQLH PDUXG]H- QLH 7\ONR MDN WR ]URELÊ" 3R- VïXFKDM UDG SV\FKRORJD! Znajdź przyczynę kiepskiego snu *G\ VWDUDV] VLÚ ]E\W V]\ENR RVLÈJQÈÊ XSUDJQLRQ\ FHO ]D- F]\QDV] ZSURZDG]DÊ Z ĝ\flh NDĝG\ SRP\Vï NWöU\ SU]\FKR- WARTO TO MIEĆ! pielęgnacja G]L FL GR JïRZ\ %ïèg =D- PLDVW WHJR SRVWDUDM VLÚ XZDĝQLH REVHUZRZDÊ VZRMH G]LHFNR L SU]HDQDOL]XM MHJR SODQ GQLD 3RPRĝH FL WR ]UR]XPLHÊ FR VSUDZLD ĝh WUXGQR PX XVQÈÊ OXE MHVW QLHVSRNRMQH Z QRF\ 0RĝH WZöM PDOHF MHVW VNRU\ GR ]DEDZ\ SR W\P MDN SöěQR ZLHF]RUHP GRVWDï MHĂÊ" -HĂOL WDN SU]HVXñ SRUÚ NRODFML QD ZF]HĂQLHMV]È *G\ PDUXG]L ER QLH QDSLï VLÚ SU]HG ]DĂQLÚFLHP SRGDZDM PX ZRGÚ SU]HG VQHP $ F]\ QLH ĂSL JRU]HM SR GïXJLHM ]DEDZLH ]D WR ïdwzlhm SR VSDFHU]H" -HĂOL ZV]\VWNR FR ]DNïöFD PX VHQ VSRNRMQLH L NRQVHNZHQWQLH SEN Ważne Małe dziecko nie powinno przed snem oglądać telewizji, bo może to spowodować u niego kłopoty z zaśnięciem. Z\HOLPLQXMHV] QD HIHNW\ QLH EÚG]LHV] GïXJR F]HNDÊ! Skończ przed nocą z szaleństwami 7DWXVLRZLH SR SU]\MĂFLX ] SUDF\ F]ÚVWR SUöEXMÈ QDGURELÊ VWUDFR- Q\ F]DV ] PDOXFKHP EDZLÈF VLÚ W miłym nastroju Dziecku pomogą łagodnie przenieść się w krainę snu: ciepłe delikatne światło (włącz np. lampkę przytulankę Barbapapa, Babymama.pl, 159 zł; lampkę nocną Spöka IKEA, 59,99 zł) i kołysanka (np. Klasyka dla smyka. Kołysanki ok. 23 zł; Mini Mini Kołysanki, ok. 20 zł). ] QLP Z ğnrïnl WXUODQLH ïd- VNRWNL 7\PF]DVHP DNW\ZQH ]DEDZ\ QLH SRZLQQ\ RGE\ZDÊ VLÚ WXĝ SU]HG SRUÈ SöMĂFLD GR ïöĝnd ER XWUXGQLDMÈ G]LHFNX ]DĂQLÚFLH 3R]D W\P ]PÚF]RQ\ VP\N QLH SRWUDğ Z SRUÚ VNRñ- F]\Ê ]DEDZ\ $ NLHG\ ]RVWDQLH SRïRĝRQ\ GR ïöĝnd MHV]F]H GïX- JR MÈ SU]Hĝ\ZD 0RĝH VLÚ ]GD- U]\Ê ĝh ]DF]QLH SïDNDÊ ]H ]PÚ- F]HQLD DOH MHGQRF]HĂQLH EÚG]LH ZVWDZDÊ GRPDJDÊ VLÚ F]HJRĂ LQQHJR QLĝ OHĝHQLH 3DPLÚWDM ĝh QDZHW GZX WU]\ODWHN VDP QLH SRWUDğ QD]ZDÊ F]HJR FKFH DOH MHVW FRUD] EDUG]LHM UR]GUDĝQLR- Q\ V\WXDFMÈ %\ VSRNRMQLH ]D- VQÈï PXVL VLÚ Z\FLV]\Ê! Wprowadź wyciszające smyka rytuały :LHF]RUHP VWDUDM VLÚ VWRSQLR- ZR XVSRNDMDÊ PDOXFKD =DSR- ZLDGDM NRQLHF ]DEDZ\ QS XïRĝ\P\ MHV]F]H W\ONR MHGQÈ ZLHĝÚ D SRWHP ]RUJDQL]XM ZVSöOQH VSU]ÈWDQLH NORFNöZ =DFKÚÊ VP\ND GR GïXĝV]HM NÈ- SLHOL ļ FLHSïD ZRGD GRVNRQDOH FOT.: SHUTTERSTOCK UR]OXěQLD L Z\FLV]D 7DNL VWDï\ ZLHF]RUQ\ U\WP MHVW GOD G]LHF- ND EDUG]R ZDĝQ\ ER MH XVSRND- MD = GZXODWNLHP PRĝHV] XVWDOLÊ F]\ ZROL ĝhe\ă F]\WDïD PX EDMNÚ D PRĝH SRF]\WD MÈ WDWD" UR]PDZLDïD ] QLP F]\ JR WXOLïD 2NUHĂOFLH MDN GïXJR WR EÚG]LH WUZDïR LOH VWURQ SU]HF]\WDV] MDN GïXJR EÚG]LHV] FRĂ RSRZLDGDÊ 1LH UH]\JQXM ] W\FK U\WXDïöZ QDZHW JG\ MHVWHĂ ]DMÚWD OXE ]PÚF]RQD DOH WHĝ QLH ]PLHQLDM LFK QD NDĝGÈ SURĂEÚ G]LHFND 1LH ZSURZD- G]DM WHĝ WDNLFK ]Z\F]DMöZ NWöUH EÚGÈ WUXGQH GR XWU]\PD- QLD QS FRG]LHQQHJR PDVDĝX F]\ QRV]HQLD QD UÚNDFK -HĂOL PDOFRZL SU]\SDGQLH GR JXVWX WHQ VSRVöE XV\SLDQLD WUXGQR FL EÚG]LH VLÚ ] QLHJR Z\FRIDÊ! Poznaj dziecięce upodobania 8NïDGDMÈF VZRMH G]LHFNR GR VQX PRĝHV] ]DGEDÊ QLH W\ONR R WR E\ E\ïR PX MDN QDMEDU- G]LHM Z\JRGQLH L RGSRZLHGQLR $ MHĂOL ZF]HĂQLH ZVWDMH" 6È G]LHFL NWöUH QLH FKFÈ SRïRĝ\Ê VLÚ VSDÊ L WDNLH NWöUH ZVWDMÈ EODG\P ĂZLWHP -DN SRUDG]LÊ VRELH ]H VNRZURQNLHP" 6SUDZGě Z OLVWRSDGRZ\P QXPHU]H ķ0dpr 7R -Dĵ Tylko spokojnie! Dzieci wyraźnie wyczuwają emocje. Gdy twój szkrab czuje, że jesteś zdenerwowana, sam również staje się niespokojny i pobudzony. A to z pewnością nie ułatwi mu zasypiania. Dlatego jeśli usypiasz dziecko już kolejny kwadrans i czujesz, że zaraz wybuchniesz, lepiej oddaj pałeczkę tacie. FLHSïR 7DNL PDOXFK PD UöZ- QLHĝ LQQH SRWU]HE\ Potrzebuje spokoju. öĝhf]nr VP\ND QLH SRZLQQR VWDÊ EOLVNR UDGLD WHOHZL]RUD DQL SU]\ ĂFLDQLH ]D NWöUÈ SUDFXMH OR- GöZND SUDOND F]\ LQQ\ VSU]ÚW JRVSRGDUVWZD GRPRZHJR Lubi się przytulić. 'RSLOQXM E\ PDOXFK ]DZV]H PLDï Z ïöĝhf]- NX XNRFKDQÈ SU]\WXODQNÚ D MHJR SRĂFLHO QLH E\ïD V]RUVWND Chce mieć swobodę ruchu. 3LĝDPND PXVL E\Ê Z\JRGQD UDF]HM EDUG]LHM REV]HUQD QLĝ REFLVïD 6SUDZGě F]\ QLF VP\ND QLH XZLHUD Woli, gdy nie jest ciemno. ']LHFNR F]XMH VLÚ ]Z\NOH EH]- SLHF]QLHM JG\ Z SRNRMX PD ]DSDORQÈ ODPSNÚ XFK\ORQH GU]ZL RGVïRQLÚWH RNQR Odczuwa głód. 1D NRODFMÚ SRGDM EU]GÈFRZL QS V\FÈFÈ NDV]NÚ ] EDQDQHP UDFXV]NL Bywa spragniony. 1LJG\ QLH RJUDQLF]DM G]LHFNX QDSRMöZ $OH SDPLÚWDM ĝh SR ZLHF]RU- Q\P P\FLX ]ÈENöZ VP\N PRĝH MXĝ SLÊ Z\ïÈF]QLH ZRGÚ l KAROLINA KOZAK 35=<-'½ 1$ DLA RODZICÓW DZIECI 0 1 * 8ZDJD DE\ ]DSHZQLÊ NRPIRUW ZV]\VWNLP XF]HVWQLNRP UHMHVWUDFMD MHVW ZDUXQNLHP XG]LDïX Z EH]SïDWQ\FK ZDUV]WDWDFK ķ0dpr 7R -Dĵ 3$571(5=< :$56=7$7 : %(=3 $71( WARSZTATY.XUV SLHUZV]HM SRPRF\ GOD URG]LFöZ &KXVWRQRV]HQLH NURN SR NURNX Porozmawiaj ] QDV]\PL specjalistami o: ]GURZLX i RGSRUQRĂFL ļ ]DVDGDFK ĝ\zlhqld L UR]V]HU]DQLX diety G]LHFND SLHOÚJQDFML L ZïDĂFLZHM higienie. 'RZLHG] VLÚ MDN ]DGEDÊ R VSRNRMQ\ VHQ 7ZRMHJR PDOXV]ND :Hě XG]LDï Z NRQNXUVDFK ļ GR Z\JUDQLD P LQ SLHOXV]NL 3DPSHUV DNFHVRULD NRVPHW\NL GOD PDP L G]LHFL 1D PDOXFK\ F]HND NÈFLN ]DEDZ L Z\JRGQH SU]HZLMDNL :HMGě QD VWURQÚ L ]DSLV] VLÚ*: PDPRWRMD.pl Liczba miejsc ograniczona! Warsztaty w godzinach 2/6=7<1 ļ BYDGOSZCZ :7 *'<1,$ ļ 5 *'$ 6. ļ &=: UWAGA 'OD ZV]\VWNLFK XF]HVWQLNöZ ZDUV]WDWöZ PDP\ JZDUDQWRZDQH XSRPLQNL ** WARSZAWA 5 WARSZAWA &=: %,$ <672. ļ 37 /8%/,1 ļ 321 '½ ļ 5 * *8ZDJD JRG]LQ\ ZDUV]WDWöZ ķ-hvwhp PDPÈĵ PRJÈ XOHF QLHZLHONLHM ]PLDQLH 3$7521, 0(',$/1, 14 TWÓJ MALUSZEK

9 Blisko mamy Franio i jego mama Małgosia są razem już kilka miesięcy :-) Postanowili więc pomóc innym świeżo upieczonym rodzicom w pielęgnacji bobasa. Tym razem pokazują, jak zawiązać chustę. KRELHWD ] PDOHñVWZHP XNU\W\P Z ]ZRMDFK PDWHULDïX QDGDO Z]EXG]D QD XOLF\ VHQVDFMÚ $ SU]HFLHĝ MXĝ QD- V]H SUDSUDEDEFLH ] SRZRG]HQLHP QRVLï\ G]LHFL Z WHQ VSRVöE :LÚNV]RĂFL ] QDV Z\- GDMH VLÚ ĝh WR ]Z\Nï\ NDZDïHN SïöWQD ]DPR- WDQ\ MDNE\ RG QLHFKFHQLD 7UXGQR XZLHU]\Ê ĝh EH]SLHF]QLH RWXOD PDOHñVWZR L VNXWHF]QLH FKURQL MH SU]HG Z\SDGQLÚFLHP $ MHGQDN,VWQLHMÈ G]LHVLÈWNL WHFKQLN ZLÈ]DQLD FKXVW\ :V]\VWNLH GRVWRVRZDQH VÈ GR ZLHNX L ZDJL G]LHFND 2WR LQVWUXNFMD MDN ]DZLÈ]DÊ ķnlhv]rqnúĵ QRĂ Z QLHM PDOFD RG XURG]HQLD 1Zawiąż chustę na sobie Chwyć środek chusty i przyłóż go sobie do brzucha. Potem przesuń dłonie do tyłu, skrzyżuj pasy materiału na wysokości bioder i przełóż przez ramiona. 16 TWÓJ MALUSZEK pielęgnacja CHUSTA 2Włóż dziecko Weź malca na ręce (tak jak do odbicia po karmieniu) i wsuń go do kieszonki, która powstała z chusty. Upewnij się, że smyk ma pod pupą spory zapas materiału. 3Naciągnij materiał Przytrzymaj malca i dociągnij najpierw jedną połę, potem drugą. Ważne, by dziecko, które nie siedzi jeszcze samodzielnie, miało przykryte materiałem całe plecki i ręce. Chwyć oba końce jedną ręką a drugą sprawdź, czy chusta gładko leży na plecach. Na koniec skrzyżuj chustę pod pupą maluszka. 4Zrób ostatni węzeł Przełóż oba końce chusty poziomo do tyłu i zawiąż podwójny węzeł. Sprawdź, czy nóżki dziecka nie są za szeroko rozstawione a materiał sięga od kolanka do kolanka. Więcej metod wiązania chusty podpowie ci doradczyni noszenia. l JOANNA KARWAT FOT.: IZA ZBOROWSKA; KONSULTACJA: MARIA RYLL ARTYKUŁ SPONSOROWANY 1D VSDFHU marsz" F]D W\FK ĂZLHĝR XSLHF]RQ\FK bczdvdpl WURVND URG]LFöZ ]ZïDV]- MHVW QDSUDZGÚ RJURPQD L QLH GR NRñFD NRQLHF]QD 0Dï\ F]ïRZLHN WR SUDZGD MHVW EH]EURQQ\ L FDïNRZLFLH ]GDQ\ QD RSLHNÚ URG]LFöZ QLH ]QDF]\ WR MHGQDN ĝh WU]HED JR WUDNWRZDÊ MDN NUX- FKÈ SRUFHODQRZÈ ğjxunú 2F]\ZLĂFLH SLHOÚJQDFMD MDN QS NÈSLHO G]LHFND F]\ REFLÚFLH PX SD]QRNFL PRĝH QD SR- F]ÈWNX SU]\SUDZLÊb R EöO JïRZ\ DOH ZV]\VWNR MHVW NZHVWLÈ VSRNRMX FLHUSOLZR- ĂFL L ZSUDZ\ 7UHQLQJ F]\QL PLVWU]D -HGQÈ ] NZHVWLL NWöUD QLHSRNRL ZLHOX RSLHNXQöZ VÈ VSDFHU\ NLHG\ VSDFHUR- ZDÊ ] PDOXFKHP MDN GïXJR W\ONR JG\ MHVW FLHSïR D PRĝH PDï\ GHV]F]\N WR QLF ZLHONLHJR" $ PRĝH QDMOHSLHM XGDÊ ĝh MH- VLHQL L ]LP\ Z RJöOH QLH PD L Z\MĂÊ ] PDO- FHP JG\ Z NDOHQGDU]X ]DJRĂFL PDM" 1LH 6SDFHURZDÊ ] G]LHFNLHP QDOHĝ\ FRG]LHQQLH EH] Z]JOÚGX QD SRUÚ URNX L DXUÚ /LF]\ VLÚ GREUH SU]\JRWRZDQLH GR VSDFHUX F]\OL l ZWRACANIE UWAGI 1$ 7(03(5$785} 'OD QLHPRZOÚFLD GR P ĝ EH]SLHF]QÈ JUDQLFÈ SRE\WX QD GZRU]H MHVW C, D GOD VWDUV]DND & 8ZDJD QD ZLDWU MHJR G]LDïDQLH SRWÚJXMH RGF]XFLH FKïRGX l WYBRANIE ODPOWIEDNIEGO MIEJSCA 6SDFHU WR VSDFHU D QLH ]DNXS\ ķ] XG]LDïHPĵ G]LHFND GODWHJR Z\FKRG]ÈF QD GZöU ] PDOXFKHP QDOHĝ\ Z\ELHUDÊ SDUNL L VNZHUNL D QLH JDOHULH KDQGORZH F]\ ]DWïRF]RQH FHQWUD PLDVW l :<*2'1< : =(. 1LHRGSRZLHGQLH ]DZLHV]HQLH F]\ ]D PDïH NöïND SRWUDğÈb]HSVXÊ QDMPLOV]\ VSDFHU GODWHJR NXSXMÈF Zö]HN QDOHĝ\ XZ]JOÚGQLÊ RNROLFH SR NWöU\FK SRUXV]DÊ EÚG]LHP\ VLÚ QDMF]ÚĂFLHM LQQ\ PRGHO VSUDZG]L VLÚ Z PLHĂFLH LQQ\ JG\ PLHV]- NDP\ SR]D MHJR JUDQLFDPL l 63$.2:$1$ 725%$ ']LHFNR PD WR GR VLHELH ĝh SRWUDğ ]JïRGQLHÊ Z NDĝGHM FKZLOL L UöZQLH QLH- VSRG]LHZDQLH Z\PDJDÊ ]PLDQ\ SLH- OXV]NL 6WDUDQQH VSDNRZDQLH WRUE\ SU]HG Z\MĂFLHP WR JZDUDQFMD GOD URG]LFD ĝh QLH ]RVWDQLH QLF]\P ]DVNRF]RQ\ D QD- ZHW MHĂOL ļ EÚG]LH QD WR SU]\JRWRZDQ\.UHP QD NDĝGÈ SRJRGÚ NIVEA BABY l &KURQL ZUDĝOLZÈ VNöUÚ G]LHFND SU]HG PUR]HP FKïRGHP L ZLDWUHP l ']LÚNL IRUPXOH Z]ERJDFRQHM Z\FLÈJLHP ] QDJLHWND L SDQWHQROHP UHGXNXMH ]DF]HUZLHQLHQLD L ïdjrg]l SRGUDĝQLHQLD l DWZR UR]SURZDG]D VLÚ L SR]RVWDZLD QD VNöU]H ZDUVWZÚ RFKURQQÈ l 1LH ]DZLHUD ZRG\ NRQVHUZDQWöZ DONRKROX L EDUZQLNöZ +LSRDOHUJLF]Q\ l 0RĝH E\Ê VWRVRZDQ\ RG SLHUZV]\FK GQL ĝ\fld 6=.2 $ 3,(/}*1$&-, Gdy za oknem miejsce letniego VïRñFD ]DMPXMH MHVLHQQD VïRWD OXE ]LPRZ\ ĂQLHJ SRMDZLD VLÚ S\WDQLH F]\ RGELHJDMÈFD RG LGHDïX DXUD SRZLQQD E\Ê SRZRGHP E\ ]RVWDÊ ] PDOHñVWZHP Z GRPX L SU]H]LPRZDÊ GR ZLRVQ\" DOBRA RADA A kiedy czas do domu? Na pew- QR QLH ZWHG\ JG\ VSDGQLH PĝDZ- ND F]\ ]DF]QLH SUXV]\Êb ĂQLHJ 1LH]DZRGQÈ R]QDNÈ ĝh SRUD GR GRPX QLH VÈ FKïRGQH UÈF]NL PD- OXV]ND QDMF]ÚĂFLHM ķvsudzg]d- QHĵ DOH ]LPQ\ OXE ļ ZUÚF] RG- ZURWQLH ļ VSRFRQ\ NDUN l 3,(/}*1$&-$ ķ63$&(52:$ĵ 3U]HG Z\MĂFLHP QD GZöU QDOHĝ\ ]DEH]- SLHF]\Ê VNöUÚ QD EX]L G]LHFND RGSR- ZLHGQLP NUHPHP 1DMOHSV]\ EÚG]LH NUHP QD NDĝGÈ SRJRGÚ NWöU\ QLH ]DZLHUD ZRG\ L PD Z VZRMHM IRUPXOH VNïDGQLNL SLHOÚJQDF\MQH L ]DSRELHJDMÈFH SRGUDĝQLHQLRP l 8%5$1,( ķ1$ &(%8/.}ĵ 3RZLHWU]H PLÚG]\ ZDUVWZDPL XEUDñ WZRU]\ L]RODFMÚ RG FKïRGX 8ELHUDMÈF G]LHFNR QD- OHĝ\ NLHURZDÊ VLÚ ZïDVQ\P RGF]XFLHP FKïRGX L Z]LÈÊ SRSUDZNÚ QD WR ĝh OHĝÈFH Z Zö]NX PDOHñVWZR SRWU]HEXMH MHV]F]H MHG- QHM GRGDWNRZHM ZDUVWZ\ &,k*$ dla ciebie 'HOLNDWQ\ NUHP SLHOÚJQXMÈF\ NIVEA BABY l 'HOLNDWQLH SLHOÚJQXMH VNöUÚ WZDU]\ L FLDïD XWU]\PXMÈF RSW\PDOQ\ SR]LRP QDZLOĝHQLD l ']LÚNL IRUPXOH Z]ERJDFRQHM Z\FLÈJLHP ] QDJLHWND Z]PDFQLD EDULHUÚ RFKURQQÈ VNöU\ L ]DSHZQLD RSW\PDOQH QDZLOĝHQLH SU]H] FDïÈ GREÚ l 1LH ]DZLHUD SDUDEHQöZ DONRKROX L EDUZQLNöZ +LSRDOHUJLF]Q\ l 0RĝH E\Ê VWRVRZDQ\ RG SLHUZV]\FK GQL ĝ\fld Kosmetyki NIVEA BABY VÈ polecane przez Instytut Matki i Dziecka

10 *Koszt wysłania SMS-a to 1 zł netto (1,22 zł brutto), wiadomość do 160 znaków. NA WASZE PYTANIA CZEKAMY POD ADRESEM: Twój Maluszek ul. Wiejska Warszawa info@twojmaluszek.pl MOŻESZ TAKŻE WYSŁAĆ PYTANIE SMS-EM O TREŚCI: TWM.PYTANIE POD NR 7135* Wyprawa na pływalnię Chciałabym zabrać trzymiesięcznego Bartusia na basen. Czy powinnam zrobić mu wcześniej jakieś badania? Sabina Najważniejszym elementem przygotowań do pójścia na basen jest... wizyta u pediatry. Tylko on (po dokładnym zbadaniu dziecka) może zdecydować, czy nie ma przeciwwskazań do nauki pływania. Mogą to być np. poważne choroby układu oddechowego i krążenia, a także niektóre wady dróg moczowych i alergie skórne, które nieodwołalnie wykluczają malca z grona małych pływaków. Na basen nie powinny też przychodzić maluszki podziębione, tuż po infekcji ucha, oskrzeli lub płuc, z nasilonym refluksem żołądkowo-jelitowym albo szczepione w ciągu ostatnich dwóch dni (bywa, że rączka lub nóżka pobolewają). Poproś lekarza, by wydał odpowiednie zaświadczenie po badaniu, bo w renomowanych szkółkach pływania instruktorzy mogą cię bez niego nie przyjąć na zajęcia. 1RZD SRVWDą :\JRGD SRGDQLD %H]SLHF]HĪVWZR PRZYJAZNA CENA 1 aplikacja QDFLļQLĖFLH SRPSNL M P ZLWDPLQ\ ' VIT pytaj odpowiemy info@twojmaluszek.pl Spis rzeczy, które trzeba zabrać na basen znajdziesz w ramce. Kłopoty z ciemieniuchą Nasz Marcel ma ciemieniuchę na główce i brwiach. Skąd się ona bierze i czy strupki można odrywać na sucho? Ilona Ciemieniucha spowodowana jest nieprawidłowym funkcjonowaniem gruczołów łojowych i nadmiernym złuszczaniem się naskórka. Dolegliwość ta dotyczy niemal połowy niemowląt. Najprościej pozbyć się jej, używając specjalnych preparatów (np. Olejuszka) lub zwykłej oliwki. Wciera się je w skórę główki, a potem wypłukuje lub wyczesuje resztki łusek. Absolutnie nie wolno ich zdrapywać, bo można w ten sposób podrażnić skórę na główce dziecka. 3 rzeczy......do zabrania na basen Nie pakuj torby na basen w ostatniej chwili, bo możesz czegoś zapomnieć. A potrzebne wam będą: 1Ręczniki. Dwa dla malca i jeden dla ciebie. Zabierz np. mięciutkie okrycie kąpielowe z kapturem Ikea, ok. 24 zł. 2Pieluszki. Do pływania, np. Dada Swimm, ok. 15 zł i kilka zwykłych na powrót do domu. 3Mydełko w płynie. To ogólnodostępne nie nadaje się do skóry niemowlaka. Wybierz np. Skarb Matki, ok. 15 zł. Opieka nad maluchem Niedługo wracam do pracy. Na szczęście obie babcie i kuzynki chcą się włączyć do opieki nad dzieckiem. Jak najlepiej to zorganizować? Danka Postaraj się, by podczas twojej nieobecności dziecko nie trafiało z rąk do rąk na zasadzie: przed południem posiedzi z nim babcia, potem spędzi dwie godziny z ciocią, a po południu z tatusiem lub drugą babcią. Lepiej będzie, gdy w ciągu dnia malcem będzie się opiekować jedna osoba. Niemowlę potrzebuje bliskości, poczucia bezpieczeństwa. Jeśli zajmuje się nim zbyt dużo ludzi, może czuć się niczyje. Jeśli jedna z babć lub cioć jest gotowa na stałe zajmować się dzieckiem, to lepiej tylko jednej osobie powierzyć to zadanie. Ubranko bobasa Co lepiej sprawdzi się u małego dziecka: kaftanik czy body? Co łatwiej włożyć? Karolina Body. Kaftanik sprawdza się tylko na początku, bo najmniej drażni kikut pępowiny i zapewnia lepszy dopływ powietrza, więc pępuszek szybciej się goi. Później lepsze będzie body. Doskonale podtrzymuje pieluszkę i nie roluje się. Dla swego maleństwa wybierz body rozpinane na całej długości (trudno takiemu bobasowi zakładać bodziaka przez główkę). Stópki w buzi Odkąd moja córeczka skończyła sześć miesięcy, nieustannie wkłada sobie stópki do buzi. Czy to normalne u niemowląt? Paulina Wkładanie rączek a potem stóp do ust to naturalne etapy ważnego procesu, który pediatrzy nazywają poznawaniem schematu własnego ciała. Zobacz kalendarz rozwoju dziecka FOT.: FOTOLIA

11 Gorący Temat: Już jesień! Idziemy Gorący Temat: Już jesień! na spacer Każdy powód jest dobry, by wybrać się z malcem na spacer. A więc nawet w deszczowe dni nie rezygnujcie z przechadzki. Bo wzmacnia odporność i jest dla smyka wspaniałą przygodą. Na świeżym powietrzu Przeczytaj, dlaczego codzienne wychodzenie z dzieckiem jest takie ważne. l Wyznacza pory dnia. Rytm dnia i nocy to coś, czego każde niemowlę musi się dopiero nauczyć. Codzienny spacer, zawsze o tej samej godzinie, z pewnością mu to ułatwi. Dzięki temu, że niemowlęta na dworze zasypiają bez problemów, wyjście z domu pomoże ci uregulować pory dziennych drzemek twojego malca. l Zaostrza apetyt. Ruch na świeżym powietrzu to najlepszy sposób na niejadka. Spora dawka tlenu połączona z zabawą i nowymi doznaniami sprawi, że twój maluszek szybciej niż zwykle poczuje głód. l Poprawia humor i relaksuje. Szybki marsz na świeżym powietrzu sprawi, że i ty, i malec poczujecie się lepiej ruch wyzwala produkcję serotoniny nazywanej hormonem szczęścia. Jeśli twoje dziecko nie śpi, wykorzystaj przechadzkę na zacieśnianie więzi między wami. Uśmiechaj się do swojego szkraba, pokazuj okolicę i zagaduj. Warto wiedzieć! PHZQLH XZDĝDV] ĝh MHVLH- QLÈ ĂZLDW MHVW EDUG]R SR- QXU\ L QLH PD F]HJR V]X- NDÊ QD GZRU]H" $ GR WHJR ER- LV] VLÚ ĝh QD VSDFHU]H R WHM SRU]H URNX PDOHF QD SHZQR SU]HPRF]\ QöĝNL L ]ïdslh ND- WDU" =XSHïQLH QLHSRWU]HEQLH 1Pogoda w kratkę : SDěG]LHUQLNX QDGDO ]GDU]DMÈ VLÚ Z PLDUÚ ïdgqh GQL :DUWR MH Z\NRU]\VWDÊ E\ ķqdïdsdêĵ MDN QDMZLÚFHM VïRQHF]QHJR ĂZLDWïD -HĂOL SRJRGD MHVW WDND VRELH Z\FKRGě ] PDOXV]NLHP SR SURVWX ZWHG\ JG\ MHVW QDMMD- ĂQLHM ļ ĂZLDWïR SRSUDZLD KX- PRU $OH QLH EöM VLÚ GHV]F]X -HĂOL PDOHF MHVW ]GURZ\ L RGSR- ZLHGQLR XEUDQ\ QLHPRZOÚ OHĝ\ ŚCIĄGA DLA MAMY SRG NRF\NLHP Z Zö]NX ] RVïRQNÈ SU]HFLZGHV]F]RZÈ D VWDUV]DN ]DïRĝ\ï SHOHU\QNÚ L NDORV]NL QLH PD SRZRGX E\ FDï\PL GQLDPL XNU\ZDÊ VLÚ ] QLP Z GRPX 2Ubranie na cebulkę 3U]HG Z\MĂFLHP XELHU] PDOFD QD FHEXONÚ E\ PRĝQD E\ïR EH] WUXGX ]GMÈÊ DOER GRïRĝ\Ê MHGQÈ ZDUVWZÚ 3DPLÚWDM R V]DOLF]NX DOER FKXVWFH QD V]\MÚ OHNNLHM F]DSFH NWöUD GREU]H RVïDQLD XV]\ L ļ MHĂOL PDOHF MXĝ FKRG]L ļ SRU]ÈGQ\FK EXWDFK NWöUH QLH SU]HPDNDMÈ ']LHFLÚFH NXUWHF]NL QLH ]DZV]H VÈ ZRGR- RGSRUQH GODWHJR OHSV]\P UR]ZLÈ]DQLHP MHVW V]WRUPLDN DOER ]DNïDGDQD QD RNU\FLH Spakuj torbę Bądź dobrze zorganizowaną mamą i zapakuj do spacerowej torby kilka bardzo przydatnych rzeczy. Przede wszystkim zabierz nawilżane chusteczki, np. Nivea Baby Toddies, ok. 15 zł; Osmoza Care (antybakteryjne), ok. 19 zł. Nieoceniony podczas długich spacerów będzie bidon termiczny, np. Makanu, ok. 76 zł (dla starszaka). Picie dla niemowlaka lub wodę do przygotowania mleka modyfikowanego możesz przelać do butelki ze smoczkiem i włożyć ją do termoopakowania, np. BabyOno, ok. 17 zł. 20 TWÓJ MALUSZEK Ważne Jeśli chcesz, aby twój maluszek dłużej pospał na świeżym powietrzu, wyjdź z nim na dwór tuż po karmieniu. Najedzony bobasek zaśnie głęboko. FOT.: FOTOLIA, GETTY IMAGES nieprzemakalna plastikowa SHOHU\QND SR ]ïrĝhqlx ]DMPX- MH QLHZLHOH PLHMVFD L PLHĂFL VLÚ Z GDPVNLHM WRUHEFH 3Dobra marszruta 1LH FKRGě ] G]LHFNLHP SR VNOHSDFK 7DNL QLE\ VSDFHU SROHJDMÈF\ QD ELHJDQLX RG ZDU]\ZQLDND GR VSRĝ\ZF]HJR LWG QLH SU]\QRVL QLF GREUHJR 0DOHF QDUDĝRQ\ MHVW QD FLÈJïH ]PLDQ\ WHPSHUDWXU\ L NRQWDNW ] ZLHORPD QLHNRQLHF]QLH ]GURZ\PL RVREDPL ]HEUDQ\- PL QD QLHZLHONLHM SU]HVWU]HQL 8QLNDMFLH WHĝ UXFKOLZ\FK XOLF 6SDOLQ\ Z\VXV]DMÈ ĂOX]öZNÚ QRVD D WR PRĝH SURZDG]LÊ GR F]ÚVW\FK LQIHNFML X G]LHFND 4Troszkę sportu... -HĂOL WZöM V]NUDE SRWUDğ MXĝ VDPRG]LHOQLH FKRG]LÊ QLH WU]\PDM JR Z Zö]NX 6SDFHU R ZïDVQ\FK VLïDFK VSUDZL PX ZLÚNV]È IUDMGÚ ļ EÚG]LH PöJï VWÈSDÊ WU]\PDMÈF FLÚ ]D UÚNÚ ZHMĂÊ SR NRVWNL RF]\ZLĂFLH Z NDORV]DFK GR NDïXĝ\ DOER GUHSWDÊ SRS\FKDMÈF SU]HG VREÈ VSDFHUöZNÚ =REDF]\V] MDNL EÚG]LH ] VLHELH GXPQ\ 5...i dużo zabawy 3RNDĝ G]LHFNX NDV]WDQD VXFK\ OLVWHN SXV]F]DMFLH EDñNL P\- GODQH NDUPFLH NDF]NL 3U]\F]HS GR Zö]ND ZLDWUDF]HN E\ VP\N ]REDF]\ï FR SRWUDğ ZLDWU -Xĝ SöïWRUDURF]QH G]LHFNR PRĝH ]DJUDÊ Z U]XFD- QLH GR FHOX SLïHF]NDPL OXE NDV]WDQDPL 6SRGRED PX VLÚ WHĝ ]ELHUDQLH MHVLHQQ\FK VNDU- EöZ F]\OL OLĂFL DOER NDP\NöZ GR ZLDGHUND 3RNDĝ VZRMHPX G]LHFNX MDN UöĝQLH PRĝQD FKRG]LÊ ERNLHP GR W\ïX QD SDOXV]NDFK DOER QD SLÚWDFK SRGQRV]ÈF Z\VRNR QRJL PDï\PL OXE GXĝ\PL NURNDPL 0RĝHFLH WHĝ ķăohg]lêĵ WDWXVLD OXE ]DEDZLÊ VLÚ Z QDĂODGRZD- QLH VSRVREöZ Z MDNL FKRG]È ]ZLHU]ÚWD =DFKÚFDM G]LHFNR E\ ELHJDïR SRGVNDNXMÈF MDN PDï\ NRQLN OXE VNDNDïR MDN ZUöEHOHN 3DPLÚWDM ĝh MHVLHQ- QH VSDFHU\ QLH PXV]È E\Ê QXGQH DQL NDĝGHJR GQLD Z\- JOÈGDÊ WDN VDPR cd. na kolejnej stronie

12 Gorący Temat: Już jesień! Nie na ma nudę czasu ę Zdaniem niektórych w czasie deszczu dzieci się nudzą. Nic podobnego! Wystarczy znaleźć im jakieś kreatywne zajęcie. KLHG\ MXĝ ZUöFLFLH ]H VSDFHUX WU]\PDMÈF Z JDUĂFL SLÚNQH NRORURZH OLĂFLH NLHG\ Z\M- PLHFLH ] NLHV]HQL NXUWHN ZV]\VWNLH SDW\F]NL NDP\NL NDV]WDQ\ L ĝrïúg]lh RNDĝH VLÚ ĝh PRĝQD ] QLFK ]URELÊ PQöVWZR IDMQ\FK U]HF]\ %R MHVLHñ WR WDND SRUD URNX Z NWöUHM QDMïDWZLHM UR]ZLMDÊ ]GROQR- ĂFL SODVW\F]QH PDOXFKD =DWHP GR G]LHïD Domowy teatrzyk Wymyśl dla dziecka bajkę, w której wystąpią wasze jesienne zdobycze. Możecie wykorzystać zrobione przez was ludziki lub na poczekaniu układać wszystko na płaskiej powierzchni. Przy tej drugiej opcji bajka może mieć wartką fabułę, w każdej chwili można przecież zmienić konika w rycerza itp. CZY WIESZ, ĝh WHUD] PRĝHV] NXSLÊ VZRMH XOXELRQH PDJD]\Q\ EH] Z\FKRG]HQLD ] GRPX" Niespodzianka! cena 7,99 zł książeczka i DVD w tym 8% VAT MAGAZYN POLECANY PRZEZ maluszek KOLEGIUM LEKARZY PEDIATRÓW nr 1 [88] STYCZEŃ twój To musi umieć dwulatek Twój bobas nie chce spać? Warto pamiętać Spróbuj zapobiec alergii Wiele zależy od ciebie! Kolorowe bukiety Maluszek może najpierw podzielić liście według rozmiaru, kształtu lub kolorów. Od największego do najmniejszego (jak na zdj.). Starsze dziecko poproś, by wymieniło nazwy drzew, z których pochodzą konkretne liście. Możecie robić tradyjny bukiety wystarczy spiąć liście gumką. Bukiet w wersji dla ambitnych może mieć w środku kilka mniejszych zwojów liści (jak różyczki) lub dodatkowe ozdoby z suchej trawy, gałązek a nawet koralików. Ziemniaczane stempelki To najlepsza lekcja przypominająca z języka polskiego. Przetnij ziemniaki na połówki i małym nożykiem wytnij w nich literki, które zna malec. Przygotuj farbki, wodę i czyste kartki, na których będziecie odciskać stempelki lub układać wyrazy. Pozwól, by starszak sam przygotował kilka stempelków, np. robiąc w nich paski lub kropki nożyczkami dla dzieci. 22 TWÓJ MALUSZEK Kasztanowe ludziki Potrzeba wyobraźni i kreatywności, by dostrzec, co można ułożyć z kasztanów i patyczków. Potem wystarczy już tylko połączyć wszystkie elementy (plasteliną, klejem lub taśmą klejącą) i wymyślić imiona dla nowych leśnych mieszkańców dziecięcego pokoiku. To doskonały pomysł na zajęcia plastyczne z kilkulatkiem. Z maluszkiem możesz robić jeżyki z plasteliny i małych kamyczków. FOT.: FOTOLIA (6) Jesienny kolaż Twoje dziecko jest alergikiem i nie chcesz trzymać w domu bukietu liści, na którym zbiera się kurz? Oto rozwiązanie: poproś malucha, by wybrał najpiękniejsze i najciekawsze liście, a potem pomalujcie je różnymi farbami i odbijcie na kartonie. Możecie oprawić wasze dzieło w ramkę i powiesić w dziecięcym pokoju. Malowane kamyki Wybierzcie kilka płaskich kamyków i pokolorujcie je niezmywalnymi flamastrami lub farbkami. Jeśli macie jeszcze w domu muszelki zebrane na wakacjach, możecie doczepić je do kamyków (np. plasteliną lub klejem) i zrobić z nich kolorowe spódniczki. Smyk bardzo tęskni za tobą, gdy jest w przedszkolu? Przygotuj dla niego specjalny pocieszający kamyk, który będzie miał zawsze w kieszeni :-) l JOANNA KARWAT ZAMÓW E-WYDANIE: 1. :HMGě QD VWURQÚ czytamymagazyny.pl 2. =QDMGě W\WXï NWöU\ &LÚ LQWHUHVXMH 3..OLNQLM Z RNïDGNÚ Z\EUDQHJR PDJD]\QX D QDVWÚSQLH SRVWÚSXM ]JRGQLH ] LQVWUXNFMÈ :) Na czytamymagazyny.pl PRĝHV] WHĝ NXSLÊ DUFKLZDOQH QXPHU\ maluszek twój

13 ^ WH KaPLYUPR\ 35=<-'½ 1$ %(=3 $71( :$56=7$7< Sklepik Sklepik Czy wiesz, że......przyczyną kolek bywa nadmiar wrażeń, z którymi maluszek nie potrafi sobie poradzić. Dlatego zadbaj o spokój swojego bobasa (nie zapraszaj wielu gości naraz, nie chodź z dzieckiem do hałaśliwych miejsc, np. supermarketów itp.). Ustal też stałe pory spacerów i kąpieli. Takie codzienne rytuały dają malcowi poczucie bezpieczeństwa, uspokajają, a wtedy brzuszek nie boli. 1 NA ODPORNOŚĆ Omegamed odporność zawiera składniki o udowodnionym naukowo działaniu: wspierający rozwój mózgu i wzroku kwas DHA oraz witaminę D, C i naturalny miód, które wzmacniają odporność. Preparat ma formę syropu w saszetkach, co zapewnia precyzyjne i higieniczne podawanie. Cena ok. 35 zł. Lecznicze picie Na wiele dolegliwości chorobowych pomaga... picie. Kiedy smyka męczy kaszel, szklanka wody czy herbatki ułatwi rozrzedzenie zalegającej w oskrzelach wydzieliny, której później łatwiej się pozbyć. Jeśli brzdąc ma zatkany nosek, napoje pomogą nawilżyć śluzówkę. Częste picie zapobiegnie także odwodnieniu podczas biegunki czy wymiotów i zmniejszy gorączkę szkraba. Uwaga! Jeśli smyka drapie w gardle, nie dawaj mu do picia soków, bo mogą jeszcze nasilić ból. 2WITAMINA D Vita D to witamina D w postaci otwieranych kapsułek twist-off lub aerozolu. Jedna kapsułka lub porcja aerozolu zawiera 400 j.m. tej cennej witaminy (jest m.in. niezbędna do prawidłowego tworzenia się tkanki kostnej, ułatwia wchłanianie się wapnia i fosforu, pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego maluszka). Ceny: kapsułki 15 zł, aerozol 30 zł. Kiedy do okulisty? Wadę wzroku czasem trudno, zwłaszcza na początku życia dziecka, zauważyć. Dlatego bacznie smyka obserwuj. Jeśli ma zaczerwienione i zaropiałe oczka, często je mruży lub trze, nie wodzi wzrokiem za zabawką albo po trzecim miesiącu życia nadal zezuje, koniecznie wybierz się z nim do okulisty. A jeśli jesteś mamą wcześniaka, pamiętaj, że dla twojego maluszka taka wizyta jest obowiązkowa. 5 objawów, które... Maluch ma głos! Niespecjalnie przepadam za wizytami w przychodni. Ale są sposoby, by złagodzić moją niechęć. Zabieraj mnie do lekarza po drzemce i po posiłku. Bo jak Polak niewyspany i głodny, to zły :-)...zwiastują chorobę Przeziębienie, grypa, angina... Jesienne choroby zwykle zaczynają się bardzo podobnie. Oto ich najczęstsze oznaki: 1 Rozdrażnienie. Maluch staje się marudny, płacze, kwili bez wyraźnego powodu. 2 Brak apetytu. Mały smakosz nagle zaczyna grymasić, nie ma ochoty nawet na swoje ulubione dania. 3 Senność. Smyk jest ciągle bardzo śpiący, choć niczym specjalnym się nie zmęczył. 4 Gorączka. Najpierw może to być tylko 37,5 C, ale przy wielu chorobach temperatura zaczyna szybko rosnąć. 5 Katar. Często jest pierwszym objawem przeziębienia. Nie bagatelizuj go jednak, bo nieleczony może bardzo szybko wywołać coś poważniejszego, np. zapalenie zatok. 3VIBOVIT BOBAS To zestaw witamin, które wpływają na prawidłowy wzrost kości u dzieci (witamina D 3 ), wspierają funkcjonowanie układu odpornościowego (witamina A, B 6, B 12, C i D 3 ), a także pomagają w prawidłowej pracy układu nerwowego (witamina B 2, B 6, B 12, C, tiamina, niacyna). Cena: ok. 14,50 zł. FOT.: SHUTTERSTOCK, PANTHERMEDIA DLA KOBIET : &,k < Porozmawiaj ] QDV]\PL specjalistami o: ļ EH]SLHF]HñVWZLH SRGF]DV SRGUöĝ\ ] G]LHFNLHP karmieniu SLHUVLÈ L diecie mamy SLHOÚJQDFML L ZïDĂFLZHM higienie QLHPRZOÈW 'RZLHG] VLÚ MDN ]DGEDÊ R spokojny sen 7ZRMHJR maluszka. :Hě XG]LDï Z NRQNXUVDFK ļ GR Z\JUDQLD P LQ SLHOXV]NL 3DPSHUV IRWHOLNL VDPRFKRGRZH DNFHVRULD L NRVPHW\NL GOD PDP L G]LHFL Liczba miejsc ograniczona! * 8ZDJD DE\ ]DSHZQLÊ NRPIRUW ZV]\VWNLP XF]HVWQLNRP UHMHVWUDFMD MHVW ZDUXQNLHP XG]LDïX Z EH]SïDWQ\FK ZDUV]WDWDFK ķ0dpr 7R -Dĵ Warsztaty w godzinach 2/6=7<1 ļ %<'*26=&= ļ 8.10 :7 *'<1,$ ļ *'$ 6. ļ &=: 3$571(5=< :$56=7$7 : U:$*$ 'OD ZV]\VWNLFK XF]HVWQLNöZ ZDUV]WDWöZ PDP\ JZDUDQWRZDQH XSRPLQNL :HMGě QD VWURQÚ L ]DSLV] VLÚ*: ** :$56=$:$ ļ :$56=$:$ ļ &=: %,$ <672. ļ /8%/,1 ļ '½ ļ * *8ZDJD JRG]LQ\ ZDUV]WDWöZ ķ0rgd QD EU]XV]HNĵ PRJÈ XOHF QLHZLHONLHM ]PLDQLH 3$7521, 0(',$/1, ZLÚFHM R ]GURZLX QD NROHMQ\FK VWURQDFK

14 Pamiętaj! Wszystkie miarki i plastikowe łyżeczki do podawania dziecku syropów najlepiej wyrzucać zaraz po zakończeniu leczenia. Przegonią katarek Miej w pogotowiu sprej do noska dla dzieci. Przyda się np. Marimer baby, ok. 17 zł; Nasic kids, ok. 11 zł; Acatar baby, ok. 10 zł. Kiedy malec ma zatkany nosek, wpuść kilka kropli preparatu i po chwili odciągnij nadmiar wydzieliny aspiratorem, np. NoseFrida, ok. 20 zł. Dla przeziębionego smyka dobre też będą olejki eteryczne: jodłowy, sosnowy i świerkowy, eukaliptusowy lub miętowy. Wlej kilka kropli olejku do nawilżacza powietrza lub użyj plasterków nasączonych olejkiem (przyczepia się je do ubrania). Możesz też łyżeczkę olejku wlać do kąpieli smyka. Intensywny aromat pomoże zwalczyć katar i ułatwi oddychanie. Nie stosuj eterycznych olejków, jeśli twoje dziecko ma alergię. 26 TWÓJ MALUSZEK zdrowie LEKARSTWA Apteczka na jesieńń Każda zapobiegliwa mama rozpoczyna jesienno-zimowy sezon od... wizyty w aptece i uzupełnienia zapasu leków na wszelkie infekcje. SSUDZGě WHUPLQ\ SU]\GDWQRĂFL OHNöZ ]HUNQLM F]\ QLF]HJR QLH EUDNXMH L SRVHJUHJXM SUHSDUD- W\ ]JRGQLH ] LFK SU]H]QDF]HQLHP ']LÚNL WHPX JG\ W\ONR WZöM VP\N SRF]XMH VLÚ JRU]HM EÚG]LHV] PRJïD ]DF]ÈÊ G]LDïDÊ &]ÚVWR ZïDĂQLH RG WHJR ]DOHĝ\ F]\ FKRURED ]RVWDQLH ]GXV]RQD Z ]DURGNX L QLH UR]ZLQLH VLÚ Z QLF SRZDĝQLHMV]HJR Na ból gardła i kaszel Kilkulatkowi na drapanie w gardziołku pomogą tabletki do ssania, np. Junior-angin, ok. 15 zł. Przy bólu i kaszlu konieczny będzie syrop. Na suchy kaszel (występuje zwykle na początku infekcji wirusowej, poznasz go po tym, że dziecko niczego nie może odkrztusić) pomoże syrop przeciwkaszlowy, np. Dexa Pico, ok. 12 zł; Sinecod, ok. 17 zł. Tego typu syropy powinien dobrać lekarz. Jeśli dziecko ma mokry kaszel, podaj mu syrop mukolityczny (rozrzedza wydzielinę i ułatwia jej odkrztuszanie), np. Ambrosol, ok. 10 zł. FOT.: THINKSTOCK Obniżą gorączkę Podwyższona temperatura to znak, że organizm walczy z chorobą. Możesz zrobić dziecku chłodny okład na czoło, klatkę piersiową, karczek. Jeśli jednak zobaczysz na termometrze więcej niż 38 C i jesteś mamą niemowlaka skontaktuj się z pediatrą. Starszemu dziecku możesz sama podać lek przeciwgorączkowy, np. Ibufen D, ok. 18 zł; Pedicetamol, 14 zł; Ibum, ok. 11 zł; Nurofen, ok. 18 zł. Na wzmocnienie odporności Najlepiej stymulować siły odpornościowe dziecka w naturalny sposób, czyli urozmaiconą dietą, hartowaniem, odpowiednią do wieku dawką snu. W wyjątkowych sytuacjach lekarz może zalecić dodatkową suplementację maluszka. Warto wtedy sięgnąć po preparaty z witaminami, np. Vibovit Bobas, ok. 14 zł; Bioaron C, ok. 13 zł; Ceruvit junior, ok. 8 zł. Odporność wzmocni też tran, np. Möller s, ok. 37 zł (z trójwymiarowym modelem rybki!). Przydadzą się w chorobie Oto akcesoria, które mogą się przydać, gdy dziecko zachoruje. Nowością na rynku są smoczki z pojemniczkiem do inhalacji, np. Numi Med, ok. 22 zł. Zamiast tradycyjnych baniek postaw maluszkowi bezpieczne gumowe, np. Flimsy, ok. 26 zł. Potrzebny też będzie precyzyjny termometr, np. BabyOno, ok. 100 zł, oraz nawilżacz powietrza, np. ultradźwiękowy Philips Avent, ok. 440 zł. l ANNA BIEGAŃSKA NAJPOPULARNIEJSZY * PLHVLÚF]QLN GOD URG]LFöZ &R PLHVLÈF Z VXSHUFHQLH 1,20 ]ï lub z hitem kiqrz\p QD '9'! 32/(&$0< 7( ZZZ PDPRWRMD SO Znajdziesz tu m.in. wywiady z lekarzami, ğoprzh LQVWUXNFMH NURN SR NURNX SRWU]HEQH GRNXPHQW\ GR Z\GUXNRZDQLD L ZLHOH ZLHOH ZLÚFHM LQIRUPDFML 6SRWNDV] WX LQQH PDP\ PRĝHV] SRSURVLÊ R UDGÚ SRG]LHOLÊ VLÚ GRĂZLDGF]HQLHP SRSUDZLÊ VRELH KXPRU L Z\JUDÊ ZVSDQLDïH QDJURG\ Z NRQNXUVLH =DSUDV]DP\ QD )DFHERRN FRP 0DPRWRMD.XSLV] WXWDM QDMQRZV]H L DUFKLZDOQH H Z\GDQLD ķ0dpr 7R -Dĵ EH] Z\FKRG]HQLD ] GRPX 'R F]\WDQLD QD NRPSXWHU]H L WDEOHWDFK :HMGě QD F]\WDP\PDJD]\Q\ SO * ½UöGïR 3ROVNLH %DGDQLD &]\WHOQLFWZD UHDOL]DFMD 0LOOZDUG %URZQ ZVNDěQLN &&6 9, 9 JUXSD ZV]\VF\ Q Z SRUöZQDQLX ] PLHVLÚF]QLNDPL ķ']lhfnrĵ ķ7zrmh ']LHFNRĵ ķ0dp ']LHFNRĵ ķ7zöm 0DOXV]HNĵ L ķ0 MDN 0DPDĵ

15 FOT.: FOTOLIA zdrowie Rotawirusy w ataku Te podstępne wirusy atakują układ pokarmowy, wywołując biegunkę i wymioty. Sprawdź, co jeszcze powinnaś o nich wiedzieć, by zapobiec infekcji u malca i szybko umieć ją wyleczyć. Wirus najbardziej niebezpieczny L XFLÈĝOLZ\ MHVW GOD G]LHFL PLÚG]\ V]öVW\P PLHVLÈ- FHP D GUXJLP URNLHP ĝ\fld :V]\VWNR GODWHJR ĝh Z SLHUZ- V]\P SöïURF]X ĝ\fld QLHPRZOÚ ]Z\NOH MHVW NDUPLRQH QDWXUDOQLH L FKURQLÈ MH SU]HFLZFLDïD RWU]\P\- ZDQH ] POHNLHP PDP\ = NROHL NLONXODWNL SU]HFKRG]È ]DNDĝHQLH UR- WDZLUXVHP ïdjrgqlhm QLĝ QLHPRZODNL &]\ ïdwzr VLÚ QLP ]DUD]LÊ" -HVW QLHEH]- SLHF]Q\" -DN VLÚ JR SR]E\Ê" 6SUDZGě Jak dziecko może się zarazić? Rotawirusem bardzo łatwo się zarazić szybko przenosi się z ręki na rękę, np. podczas zabawy. Wirusa może przynieść starsze rodzeństwo z przedszkola czy szkoły, tata czy mama z pracy. Dlatego każde dziecko jest narażone na jego atak. Szacuje się, że w Polsce co roku aż 200 tys. dzieci przed ukończeniem piątego roku życia cierpi z powodu zakażeń rotawirusowych. Jak wyleczyć smyka z rotawirusem? Na szczęście zwykle wystarczy domowe leczenie. Dziecko przede wszystkim musi pić, by nie doszło do groźnego odwodnienia. Nie należy przerywać karmienia piersią. Niemowlętom karmionym mieszanką trzeba natomiast na ok. cztery godziny odstawić mleko modyfikowane, a w tym czasie dawać jak najczęściej wodę, herbatki ziołowe (ale nie soki). Płyny powinny być chłodne (ciepłe mogą potęgować wymioty) i podawane w małych ilościach (2 3 łyżeczki na jeden raz), za to często (co kilka minut). Gdy wymioty ustąpią, zacznij podawać dziecku probiotyki (to dobre bakterie, które uniemożliwiają tym złym zasiedlenie układu pokarmowego). 28 TWÓJ MALUSZEK zdrowie CHORY BRZUSZEK Ważne Istnieje szczepionka przeciw rotawirusom. Jest ona wskazana dla dzieci od szóstego tygodnia życia. Podaje się ją doustnie, dwie lub trzy dawki w zależności od rodzaju ( zł dawka). Po czym poznać, że doszło do groźnego odwodnienia? Objawy odwodnienia to zapadnięte ciemiączko, suche, spierzchnięte, ciemnoczerwone usta, zapadnięte, matowe gałki oczne, płacz bez łez. Jeśli w dodatku maluch nie siusia od trzech (niemowlę) lub sześciu godzin (starsze dziecko) na pewno doszło do odwodnienia. Trzeba jak najszybciej zabrać dziecko do szpitala! Jak zapobiegać infekcji? Ryzyko zakażenia rotawirusami zmniejszysz, karmiąc niemowlę piersią co najmniej pół roku (dostarczasz mu przeciwciał). Poza tym naucz malucha myć ręce przed posiłkami, po wyjściu z toalety, po powrocie z podwórka czy po zabawie ze zwierzętami. Pilnuj też, by smyk nie brał do buzi brudnych rzeczy (także swoich rączek). Zawsze dokładnie myj warzywa i owoce przed podaniem. Jak leczy się smyka z rotawirusem w szpitalu? Co roku 6,5 tys. dzieci do piątego roku życia w Polsce trafia do szpitala w wyniku zakażenia rotawirusami. To czy dziecko z rotawirusem musi pozostać w szpitalu, zależy od jego stanu, wieku, czasu trwania i stopnia nasilenia objawów. Jeśli maluch zostanie przyjęty na oddział, dostanie kroplówkę, by uzupełnić wodę i elektrolity. Zostanie też pobrany kał do badania. Dzięki temu będzie wiadomo, czy to na pewno rotawirusy spowodowały biegunkę. To ważne, bo rotawirusy wnikają w komórki nabłonka jelit. Uszkadzają je, a znikają dopiero wtedy, kiedy wszystkie zakażone komórki nabłonkowe się złuszczą i zostaną wydalone. Dlatego kał jeszcze przez siedem dni od momentu ustąpienia biegunki może być źródłem zakażenia. W tym czasie należy dziecko izolować, by nie zarażało innych osób. Zazwyczaj maluch pozostaje w szpitalu do czasu, aż będzie mógł normalnie pić i jeść. l KAROLINA KOZAK Dicoflor 'REURF]\QQH ZĄDĝFLZRĝFL SURELRW\NμZ ]DOHľÇ RG V]F]HSX GR NWμUHJR QDOHľÇ 1D]ZD SUDZLGĄRZR RSLVDQHJR V]F]HSX PXVL E\É F]ĄRQRZD WDN MDN /DFWREDFLOOXV URG]DM UKDPQRVXV JDWXQHN ** V]F]HS =DWHP MHĝOL FKFHV] NXSLÉ VNXWHF]Q\ SURELRW\N ]ZUμÉ XZDJÛ QD VNĄDG SRGDQ\ QD RSDNRZDQLX -HĝOL QD]ZD V]F]HSX QLH VNĄDGD VLÛ ] WU]HFK F]ÛĝFL QLH PDP\ SHZQRĝFL MDNL SURELRW\N ]QDMGXMH VLÛ Z VNĄDG]LH WDNLHJR SUHSDUDWX Z MDNLFK SU]\SDGNDFK MHVW ZVND]DQ\ L F]\ Z RJμOH MHVW VNXWHF]Q\ -HVW WR LVWRWQH SRQLHZDľ EDGDQLD SU]HSURZDG]DQH VÇ QD NRQNUHWQ\FK V]F]HSDFK EDNWHULL SURELRW\F]Q\FK 1 : SUHSDUDWDFK 'LFR RU ]QDMGXMH VLÛ V]F]HS /DFWREDFLOOXV UKDPQRVXV GG Z VNUμFLH LGG 'LFR RU QDOHľ\ VWRVRZDÉ GR SRVWÛSRZDQLD GLHWHW\F]QHJR Z FHOX ZVSRPDJDQLD RGSRUQRĝFL 2 ]PQLHMV]HQLD U\]\ND Z\VWÇSLHQLD SRZLNĄDĆ ]ZLÇ]DQ\FK ] DQW\ELRW\NRWHUDSLÇ SU]\ZUμFHQLD UμZQRZDJL PLNUR RU\ MHOLWRZHM QS Z F]DVLH ELHJXQNL %DGDQLD NOLQLF]QH SRWZLHUG]LĄ\ ľh LGG ZVSRPDJD RUJDQL]P Z UμľQ\FK SUREOHPDFK ]GURZRWQ\FK QS ZSĄ\ZD QD ]PQLHMV]HQLH QDVLOHQLD EμOX EU]XFKD X G]LHFL 6 D WDNľH ZVSRPDJD RVRE\ ] ]HVSRĄHP MHOLWD GUDľOLZHJR,%6 7 : EDGDQLDFK RSLVDQR UμZQLHľ ľh /** MHVW EH]SLHF]Q\ GOD G]LHFL QLHPRZOÇW D QDZHW ZF]HĝQLDNμZ 8 'LFR RU GRVWÛSQ\ MHVW Z SRVWDFL VDV]HWHN NDSVXĄHN D WDNľH NURSOL QDMZ\JRGQLHMV]H GR SRGDQLD QDMPĄRGV]\P G]LHFLRP 6DV]HWNL PRľQD SRGDÉ EH]SRĝUHGQLR GR XVW DOER UR]SXĝFLÉ Z SĄ\QLH QS XOXELRQ\P VRNX F]\ POHNX -Xľ RG SLHUZV]HJR PLHVLÇFD ľ\fld Szajewska H., Zastosowanie probiotyków w praktyce klinicznej, Świat Medycyny i Farmacji, nr 3 (131) 2012, Hojsak I, Snovak N, Szajewska H i wsp, Lactobacillus rhamnosus GG w zapobieganiu zakażeniom przewodu pokarmowego i układu oddechowego u dzieci uczęszczających do ośrodków opieki dziennej. Clin Nutr Jun;29(3): Stanowisko Grupy Ekspertów w sprawie profilaktyki biegunki związanej ze stosowaniem antybiotyków u dzieci. Pediatria Polska 2010; 85(6): Guarino A. et al., ESPGHAN/ESPID Evidence-Based Guidelines for the Management of Acute Gastroenteritis in Children in Europe Expert Working Group. J Pediatr Gastro enterol Nutr May;46(5): Canani R.B. et al., Probiotics for treatment of acute diarrhoea in children: randomised clinical trial of five different preparations. Br. Med. J., 2007; 335: Horvath A., Dziechciarz P., Szajewska H., Meta-analysis: Lactobacillus rhamnosus GG for abdominal pain-related functional gastrointestinal disorders in childhood. Alim.Pharma and Therapeutics, 2011; 33: Francavilla R. i wsp. Lactobacillus rhamnosus GG u dzieci z czynnościowym bólem brzucha. Pediatrics Dec;126(6):e Manzoni P et al, Routine Lactobacillus rhamnosus GG administration in VLBW infants: A retrospective 6-year cohort study, Early Hum Dev, 2011 Mar;87 Supll 1: S35-8. Dietetyczny Środek Spożywczy Specjalnego Przeznaczenia Medycznego. Produkt należy przyjmować pod nadzorem lekarza. Produkt nie jest przeznaczony do stosowania pozajelitowego. Vitis Pharma Sp. z o.o., ul. Chmielna 85/87, Warszawa, tel ,

16 NA WASZE PYTANIA CZEKAMY POD ADRESEM: Twój Maluszek ul. Wiejska Warszawa pytaj odpowiemy 4 RADY... MOŻESZ TAKŻE WYSŁAĆ PYTANIE SMS-EM O TREŚCI: TWM.PYTANIE POD NR 7135* Jeśli objawy nie ustąpią w ciągu kilku dni, trzeba pójść z dzieckiem do dermatologa. Kłopoty brzuszka Moja kilkutygodniowa córeczka ma straszną kolkę, która nasila się po podaniu dziecku witaminy D3. Czy to możliwe, aby była ona źle przyswajana przez organizm dziecka? Monika Na rynku jest kilka preparatów dla dzieci z witaminą D3, można więc zmienić stosowany obecnie na inny i obserwować córeczkę. Proszę pamiętać, że witamina D3 rozpuszcza się w tłuszczach, więc powinna być podawana bezpośrednio przed karmieniem. Czy to może być grzybica?...na pleśniawki Gdy maleństwo ma w buzi białe plamki (i masz pewność, że to pleśniawki) przede wszystkim: Uczulenie na antybiotyki Systematycznie ścieraj je. Najlepiej Czy to prawda, że dziecko może być uczulone na antybiotyki? W jaki sposób objawia się taka alergia? jałowym gazikiem nasączonym lekarstwem. Barbara Rzeczywiście leki, w tym niektóre antybiotyki, mogą dziecko uczulać. Alergia nie występuje zbyt często, ale jej objawy mogą być nagłe, czasem też groźne: od pokrzywki, poprzez duszność wywołaną skurczem oskrzeli i obrzęki, aż do wstrząsu anafilaktycznego, czyli ostrej, zagrażającej życiu reakcji alergicznej całego organizmu. Antybiotykiem, który uczula najczęściej, jest penicylina i jej pochodne. Warto też pamiętać, że alergia może być wywołana przez substancje pomocnicze zawarte w leku, np. konserwanty. Według opinii naukowców alergia na leki może być wywołana częstym i nie zawsze uzasadnionym zażywaniem antybiotyków. Więcej o tym, jak je stosować w zielonej ramce. Białe plamki Nasz Franio ma biały nalot w buzi. Jak odróżnić czy to są afty, czy pleśniawki? Łucja Czeka was antybiotykoterapia? Przedstawiamy pytania, które warto zadać pediatrze za każdym razem, kiedy dziecko będzie musiało przyjmować antybiotyki. efekty uboczne w trakcie antybiotykoterapii (np. biegunka, nudności). malucha. Trzeba dokładnie odmierzać ją podczas podawania leku. Poproś pediatrę, by podpowiedział ci, jak najlepiej podawać maluchowi konkretny lek. O Ile razy dziennie podawać lek i w jakich odstępach czasu? Zapytaj też, co zrobić, gdy dziecko np. zwymiotuje lekarstwo. O Kiedy można przerwać kurację? (dbaj o jego sterylność). Myj dokładnie swoje piersi (gdy karmisz naturalnie) i obserwuj, 4 Nie przerywaj kuracji. Wszystkie te czynności wykonuj tak długo i z taką częstotliwością jak zalecił lekarz. Pierwszy kroczek O Jakie jest niepożądane działanie leku? Zapytaj też, jakie mogą wystąpić O Kiedy trzeba podawać lek? Przed karmieniem, w jego trakcie, czy po posiłku? O Jaką dawkę powinno otrzymać dziecko? Lekarz obliczy ją według masy ciała Wyrzuć stary smoczek i kup nowy czy nie zostały także zaatakowane przez grzyba. W razie potrzeby smaruj je tym samym roztworem co nalot w buzi malca. Afty są ciut większe od pleśniawek (przypominają ziarenko soczewicy) i otoczone czerwoną obwódką. Natomiast pleśniawki bardziej przypominają białe nieregularne plamki. Inaczej też się leczy każdą z tych dolegliwości. Afty z reguły znikają same w ciągu kilku dni, można jedynie podawać maluszkowi środki przeciwbólowe. Do usunięcia pleśniawek najczęściej stosuje się środki przeciwgrzybicze. Jeśli jednak zauważysz w buzi swojego maleństwa białe plamki, nie działaj na własną rękę, tylko poradź się pediatry, jaki preparat zastosować. Jego rodzaj zależny jest m.in. od wieku dziecka i stopnia zaawansowania choroby. Poza tym niektóre leki możesz kupić tylko na receptę. Więcej o pielęgnacji buzi malca i pleśniawkach przeczytasz w różowej ramce. FOT.: PANTHERMEDIA Wytnij i zachowaj Zauważyłam, że skóra między palcami u stóp dwuletniej Zosi jest zaczerwieniona i łuszczy się. Czy to grzybica? Patrycja Nie każda tego typu zmiana to zakażenie grzybicze. Może to mało przewiewne obuwie jest przyczyną zaczerwienienia i łuszczenia się skóry? Warto sprawdzać w ciągu dnia, jakie stopy ma córcia suche czy spocone. Zaczerwienione i łuszczące się miejsca na stópkach można posmarować tłustą maścią, np. Linomagiem. Tutaj (w zakładce Rozwój) znajdziesz przydatne informacje na temat jesiennych i zimowych bucików dla małego dziecka. Czy dziecko, które dopiero uczy się chodzić, powinno nosić buciki? Kinga Nie. Buciki potrzebne będą dopiero, gdy dziecko zacznie chodzić na dworze. W domu stopa powinna swobodnie pracować. Nie należy unieruchamiać jej obuwiem ze sztywnym zapięciem. Dla malucha, który *Koszt wysłania SMS-a to 1 zł netto (1,22 zł brutto), wiadomość do 160 znaków. stawia pierwsze kroki, najlepsze są grube, ciepłe skarpetki z gumowym wzorkiem na podeszwie, który zabezpiecza przed ślizganiem się po podłodze. Zły humorek albo anemia Jak rozpoznać anemię u malca? Boję się, że synek może być chory. Ostatnio stał się markotny, słabo je, a w kącikach ust zrobiły mu się zajady. Daję mu syropek witaminowy, ale nie pomaga. Paula W takiej sytuacji nie można leczyć maluszka na własną rękę. Synka musi zbadać lekarz. Tylko on jest w stanie stwierdzić, czy przyczyną apatii i zmian na skórze jest anemia. Rzeczywiście, jej objawem są zajady w kącikach ust, blada skóra (wręcz przezroczysta), gorszy apetyt i brak humoru... ale inne choroby też tak dają o sobie znać. Dlatego pediatra skieruje malca na badania: zwykle jest to analiza moczu, morfologia krwi, oznaczenie poziomu żelaza. Gdy okaże się, że tego pierwiastka jest we krwi za mało, lekarz może zalecić jego podawanie (oraz witaminy C, która ułatwia wchłanianie żelaza i tzw. witamin krwiotwórczych: B2, B6, B12). TWÓJ MALUSZEK 31

17 ^ WH KaPLYUPR\ Żywienie NOWOŚĆ! 5 produktów, które... FOT.: FOTOLIA...wspierają zdrowie maluszka Odpowiednie jedzenie może chronić przed chorobami. Co zatem warto podać smykowi? 1 Czosnek. Zawiera allicynę, która działa podobnie do antybiotyku. Dzięki temu jest bezwzględnym pogromcą infekcji. 2 Tłuste ryby. Na przykład śledź, łosoś, makrela, tuńczyk. Są pełne kwasów omega 3, które wzmacniają odporność. 3 Kasze. Są bogate w witaminy, minerały i oligosacharydy, które wspomagają układ odpornościowy. Do niektórych gotowych kaszek dodaje się też probiotyki chroniące układ pokarmowy. 4 Kiszona kapusta. To skarbnica witaminy C (ma jej więcej niż cytryna!) oraz bezcennych dla brzuszka pro- i prebiotyków. A sok z kiszonej kapusty doskonale poprawia apetyt. 5 Miód. Akacjowy zwiększa apetyt, reguluje trawienie, zapobiega zaparciom i wzdęciom. Lipowy zaś nie daje szans wirusom i bakteriom. Pora gryźć! Tartego ogórka czy marchewkę rzeczywiście łatwiej pogryźć, ale tu właśnie o trudniejsze gryzienie chodzi! Ośmiomiesięczny szkrab powinien dostawać jak najczęściej warzywa do rączki, by je chrupać. Tylko w ten sposób nauczy się samodzielnego jedzenia. Takie gryzienie jest ważne z jeszcze jednego powodu: zapobiega wadom zgryzu u dziecka. Pamiętaj! Gdy malec samodzielnie gryzie kawałek marchewki czy jabłuszka, bądź przy nim, by się nie zakrztusił. Mleko mamy górą! Udowodniono, że dzieci karmione piersią w dorosłości rzadziej cierpią na cukrzycę, nadciśnienie i problemy z sercem. Choroby te mają często początek w zaburzeniach metabolizmu (przemiany materii). A organizm programuje go już w życiu płodowym i w pierwszych miesiącach po narodzinach. Dlatego karm swojego maluszka przynajmniej przez pierwsze pół roku jego życia. Kaszki tak wyjątkowe, jak potrzeby Twojego dziecka Oto kaszki o wyjątkowym przeznaczeniu: dla odporności Twojego dziecka dla dzieci z alergią lub wrażliwym układem pokarmowym Opracowane przez ekspertów w żywieniu niemowląt i małych dzieci. Sklepik 1 NESTLÉ SINLAC Jest specjalnym produktem, który mogą spożywać osoby uczulone na białko mleka, sojowe, laktozę oraz gluten. Produkuje się go z mączki chleba świętojańskiego, która jest dobrze tolerowana przy alergii. Cena: 21 zł. 2SERKI HOCHLAND Ta limitowana edycja Grzybobranie składa się z trzech rodzajów serków: z borowikami, z kurkami i z pieczarkami. Serki doskonale sprawdzą się na twoich kanapkach, tostach, zapiekankach, w sosach i w zupach. Cena 4,69 zł. 3 ZIELONA HERBATA Herbata Bifix pobudza, odpręża i oczyszcza. Masz do wyboru sześć rodzajów herbat (np. z cytryną, z pigwą). Herbaty mają opakowania pozwalające na wielokrotne ich otwieranie. Cena: 4,49 zł. ZLÚFHM R ĝ\zlhqlx QD NROHMQ\FK VWURQDFK Kaszki Expert dostúpne takĝe w aptekach! wiúcej na Zawsze z TobÈ, Mamo!

18 żywienie MIESZANKA Butelkę podano FOT.: SHUTTERSTOCK Postanowiłaś podać dziecku mleko modyfikowane. Tylko jak to zrobić? O czym pamiętać, jeśli nie ma się w tym zakresie doświadczenia? Podpowiadamy. Danie ugotowane z tych samych VNïDGQLNöZ PRĝH E\Ê ]GURZH L VPDF]QH DOER ]DV]NRG]LÊ QLH VPDNRZDÊ %R ZLHOH ]DOHĝ\ RG SU]\JR- WRZDQLD VSRVREX SRGDQLD 3RGREQLH MHVW WDNĝH ] PRG\ğNRZDQ\P POHNLHP $ ZLÚF GREU]H GREUDQÈ GR G]LHFND PLH- V]DQNÚ MXĝ PDV] 7HUD] W\ONR VSUDZGě MDN MÈ RGSRZLHGQLR SU]\JRWRZDÊ E\ E\ïD GOD VP\ND ]GURZD L S\V]QD 1 Wybierz dobry smoczek i butelkę 1DMOHSV]\ MHVW W]Z VPRF]HN DQDWRPLF]Q\ SU]\SRPLQDMÈF\ NV]WDïWHP EURGDZNÚ FR XïDWZLD G]LHFNX XFKZ\FHQLH JR 'OD QRZRURGNöZ SROHFDQH VÈ VPRF]NL R W]Z ZROQ\P SU]HSï\ZLH &KRG]L R WR E\ POHNR ] EXWHONL QLH Z\Sï\ZDïR ]E\W V]\ENR JG\ĝ PDOXFK PRĝH VLÚ ]DNU]WXVLÊ 6PRF]HN SR- ZLQLHQ PLHÊ WHĝ RGSRZLHWU]DF] E\ G]LHFNR QLH SRï\NDïR ]E\W GXĝR SRZLHWU]D -HĂOL PDOHñVWZR F]ÚVWR PLHZD NRONL NXS VSH- ŚCIĄGA DLA MAMY FMDOQÈ SURğORZDQÈ EXWHONÚ DQW\NRONRZÈ Z QLHNWöU\FK PRGHODFK VÈ GRGDWNRZR VSHFMDOQH ]DZRUNL ]DSRELHJDMÈFH NRONRP 2 Używaj zdrowej wody 'R SU]\JRWRZDQLD POHND QDMOHSLHM Xĝ\- ZDÊ ZRG\ EXWHONRZDQHM DWHVWRZDQHM 3RZLQQD E\Ê QLVNR]PLQHUDOL]RZDQD 8NïDG Z\GDOQLF]\ PDOHñVWZD MHVW MHV]F]H QLHGRMU]Dï\ QHUNL QLH VÈ Z VWDQLH SU]HğO- WURZDÊ ]E\W GXĝHM LORĂFL ]ZLÈ]NöZ PLQH- UDOQ\FK 0RĝHV] WHĝ Xĝ\ZDÊ ZRG\ ROLJR- FHñVNLHM DOH SRZLQQD E\Ê SU]HFKRZ\ZDQD Z PDï\FK EXWHOHF]NDFK Z ORGöZFH QDM- Z\ĝHM SU]H] MHGHQ G]LHñ JG\ĝ LQDF]HM EDUG]R V]\ENR QDPQDĝDMÈ VLÚ Z QLHM FKR- URERWZöUF]H EDNWHULH /HSLHM QLH Xĝ\ZDÊ ZRG\ ] NUDQX 0RĝH ]DV]NRG]LÊ G]LHFNX SRQLHZDĝ ]DZLHUD GXĝÈ LORĂÊ ]ZLÈ]NöZ FKHPLF]Q\FK NWöUH VÈ VWRVRZDQH GR MHM ğowurzdqld 3DPLÚWDM ĝh ZRGÚ SRZLQQDĂ JRWRZDÊ SU]H] WU]\ PLQXW\ Wygodna pozycja Najlepiej ułożyć sobie niemowlę na ręku, podobnie jak przy karmieniu piersią. Zadbaj, by dziecku było wygodnie jego główka powinna się znajdować nieco wyżej niż reszta ciała. Nie karm maluszka leżącego płasko w łóżeczku, gdyż może się zakrztusić (u małych dzieci pokarm często cofa się z żołądka do przełyku!). Okazuje się również, że taka leżąca pozycja może sprzyjać zachorowaniom na zapalenia uszu! Ważne Nie ma sensu trzymać się sztywnych godzin karmienia. Podawaj dziecku mleko na żądanie. 3 Nie zmieniaj proporcji 6NïDG POHND PRG\ğNRZDQHJR MHVW SU]\JR- CY WRZ\ZDQ\ WDN E\ MDN QDMEDUG]LHM SU]\SR- CMY PLQDï NRELHF\ SRNDUP 'ODWHJR WU]HED MH VSRU]ÈG]DÊ ]JRGQLH ] LQVWUXNFMÈ QD RSDNR- K ZDQLX :V\SXM GRNïDGQLH W\OH POHF]QHJR SURV]NX LOH ]DOHFD SURGXFHQW &]ÚVWR UR- G]LFH QLHMDGNöZ ZV\SXMÈ JR ZLÚFHM E\ LFK G]LHFNR E\ïR OHSLHM RGĝ\ZLRQH 7R EïÈG =E\W VNRQFHQWURZDQH VNïDGQLNL QLH EÚGÈ SUDZLGïRZR SU]\VZDMDQH PRJÈ WHĝ VSRZR- GRZDÊ ELHJXQNÚ = NROHL ]E\WQLH UR]FLHñ- F]DQLH POHND W]Q ZV\S\ZDQLH ]D PDïHM LORĂFL SURV]NX QLH MHVW GREU\P VSRVREHP QD PDïHJR JUXEDVND 3U]H] WDNLH SRVWÚSR- ZDQLH G]LHFNR PRĝH PLHÊ QLHGRERU\ ZLWD- PLQ L VNïDGQLNöZ PLQHUDOQ\FK 4 Podaj od razu po przygotowaniu 0OHNR QDMOHSLHM SU]\JRWRZ\ZDÊ EH]SR- ĂUHGQLR SU]H] SRGDQLHP JR G]LHFNX D QLHGRSLWH UHV]WNL ļ Z\OHZDÊ 3RNDUP Z EXWHOFH PLDï ERZLHP NRQWDNW ]H ĂOLQÈ ļ HQ]\P\ L PLNURĠRUD PRJÈ SU]HGRVWDÊ VLÚ GR POHND L SRZRGRZDÊ QDPQRĝHQLH VLÚ FKRURERWZöUF]\FK EDNWHULL l LENA WIDYMSKA C M Y CM MY 34 TWÓJ MALUSZEK

19 Nie samym mlekiem... Samo mleko w diecie półrocznego brzdąca to zbyt mało. Dziecko w tym wieku potrzebuje do zdrowia i prawidłowego rozwoju coraz więcej składników. Jakich? Oto kompletna lista. FOT.: FOTOLIA (2), PANTHERMEDIA (2) żywienie KLHG\ NDUPLRQH SLHUVLÈ G]LHFNR VNRñF]\ Söï URNX SRZROL L VWRSQLRZR ]DF]QLM XUR]PDLFDÊ MHJR MDGïRVSLV MHĂOL VP\N SLMH PLHV]DQNÚ UR]- V]HU]DQLH GLHW\ PRĝHV] UR]SRF]ÈÊ GZD PLHVLÈFH ZF]HĂQLHM 1D SRF]ÈWHN SRGDZDM GRVïRZQLH MHGQÈ F]\ GZLH ï\ĝhf]nl QRZHJR GDQLD, QLH ]UDĝDM VLÚ JG\ PDOHF QDMSLHUZ ZLÚNV]RĂÊ ]XSNL F]\ NDV]NL Z\SOX- ZD 'LHWHW\F\ WZLHUG]È ĝh G]LHFNR E\ SU]\]Z\F]D- LÊ VLÚ GR QRZHJR VPDNX F]\ NRQV\VWHQFML SRVLïNX PXVL F]DVHP VSUöERZDÊ JR Dĝ UD]\ 3DPLÚWDM MHGQDN E\ SRGF]DV ZSURZDG]DQLD QRZ\FK GDñ XZDĝQLH REVHUZRZDÊ UHDNFMH VP\ND *G\ ]DXZDĝ\V] ĝh EROL JR EU]XV]HN SRMDZL VLÚ Z\V\SND F]\ ELHJXQND RGVWDZ ķsrghmu]dq\ĵ SURGXNW QD NLOND W\JRGQL $ WHUD] F]DV SU]HGVWDZLÊ SURGXNW\ NWöUH SRZLQQ\ VLÚ ]QDOHěÊ Z PHQX PDOXFKD MHV]F]H Z SLHUZV]\P URNX MHJR ĝ\fld ROZSZERZANIE DIETY Pamiętaj! Nie musisz całkowicie pozbawiać malca słodkości, ale wybieraj te, które są przeznaczone dla niemowląt lub domowe wypieki. Owoce Dostarczają poprawiającego trawienie błonnika i węglowodanów, koniecznych do tego, by twój malec miał siłę zdobywać świat. No i zawierają mnóstwo witamin oraz składników mineralnych. KIEDY ZACZĄĆ? Po 4. miesiącu dzieci karmione sztucznie, po 6. miesiącu karmione piersią. ALERGICY: muszą uważać przede wszystkim na cytrusy, a także na truskawki, poziomki. JAK PODAWAĆ? Najlepiej zacząć od owoców najmniej alergizujących (jabłka, jagody), potem warto wprowadzić porzeczki, maliny, gruszki. Na samym początku je ugotuj wysoka temperatura obniża właściwości alergizujące. Owoce podawaj w postaci soków (np. Jabłko i malina Bobo Frut, ok. 3,50 zł) i deserków (np. Delikatne banany i soczyste gruszki BoboVita, ok. 3,20 zł). Gdy maluch nauczy się już gryźć, jak najwięcej owoców podawaj mu na surowo. Kasze Są bogate w węglowodany złożone, najbardziej wskazane z żywieniowego punktu widzenia powolny proces ich trawienia sprawia, że mózg ma stały dostęp do potrzebnego mu paliwa. W ziarnach zbóż znajduje się też białko, witaminy (głównie z grupy B), składniki mineralne (w tym magnez wzmacniający układ nerwowy), a także wielonienasycone kwasy tłuszczowe. Dostarczają też sporo błonnika pokarmowego. KIEDY ZACZĄĆ? Kaszki dla niemowląt po 4. miesiącu dzieci karmione sztucznie, po 6 7. miesiącu karmione piersią. Około 10. miesiąca dziecko może już zjeść gotowany ryż, kaszę jaglaną, a po 11. miesiącu życia również gruboziarniste kasze. ALERGICY: muszą uważać na kasze z pszenicy i jęczmienia (lepiej je podawać po konsultacji z lekarzem). JAK PODAWAĆ? Są doskonałe jako samodzielne danie lub jako dodatek do zupki, mięska czy deseru. Dla niemowląt najlepsze są gotowe kaszki i kleiki wzbogacone w witaminy. W ofercie znajdziesz mnóstwo różnych rodzajów: kaszki dobre na śniadanie (np. mleczna ryżowo kukurydziana Dzień dobry Nestlé, ok. 7,50 zł), przygotowane specjalnie z myślą o kolacji (np. mleczno -wielozobożowa Na Dobranoc HiPP, ok. 10 zł), czy dbające o komfort brzuszka (np. kaszka 7 zbóż Dla małego brzuszka BoboVita, ok. 7 zł). cd. na kolejnej stronie Mięso W mięsie jest białko (i to bardzo dobrze przyswajalne), mnóstwo witamin (m.in. A, z grupy B) oraz składników mineralnych (w tym żelazo i cynk). KIEDY ZACZĄĆ? Po 5. miesiącu dzieci karmione sztucznie, po 7. miesiącu piersią. ALERGICY: muszą uważać na wołowinę, cielęcinę (przy uczuleniu na białko mleka krowiego), mięso drobiowe (przy uczuleniu na jajka), wywary mięsne (przenika do nich białko z mięsa). JAK PODAWAĆ? Na początku podaj malcowi królika, indyka (rzadko uczulają). Następnie dołącz do menu kurczaka, wołowinę, a pod koniec pierwszego roku życia smyka chudą wieprzowinę (np. w postaci pieczonego schabu na kanapce). Najpierw mięso dodawaj do zupek jarzynowych wystarczy 1 2 łyżeczki ugotowanego osobno i zmiksowanego mięsa. Możesz także wybierać gotowe zupki z mięsem (np. Domowy rosołek z kurczaka z ryżem BoboVita, ok. 5,40 zł) lub dania mięsne (np. Smakowite jarzynki z cielęciną Gerber, ok. 4 zł). Wędliny podawaj po 10. miesiącu ale tylko chude (np. szynkę, polędwicę), najlepiej domowej roboty lub kupione w sprawdzonych sklepach. Warzywa Dobroczynne witaminy A, C, z grupy B, żelazo, cynk i potas to główne skarby, które kryją w sobie warzywa. Zawierają też dużo błonnika, który jest niezbędny do prawidłowej pracy układu pokarmowego. No i są zwykle mało kaloryczne, więc dziecko może je jeść do woli. KIEDY ZACZĄĆ? Po 4. miesiącu dzieci karmione sztucznie, po 6. miesiącu karmione piersią. ALERGICY: muszą przede wszystkim uważać na pietruszkę, selera, a także na pomidory, paprykę. JAK PODAWAĆ? Na początek najlepsze będą ziemniaki, marchew, pietruszka, dynia, seler, por; po 6. miesiącu zielony groszek, brokuły, kalafior, kapusta; po 9. miesiącu pomidory; po 1. roku życia sałata, rzodkiewka. Niemowlętom podawaj warzywa gotowane, początkowo całkowicie zmiksowane w formie papki (np. Dynię z ziemniakami HiPP, ok. 3,50 zł, Delikatną marchewkę BoboVita, ok. 3,20 zł) lub zupki (np. Jarzynową z kurczakiem BoboVita, ok. 3,80 zł). Na surowo dopiero wtedy, gdy dziecko już dobrze gryzie. TWÓJ MALUSZEK 37

20 żywienie ROZSZERZANIE DIETY Ważne Posiłki dawaj łyżeczką. Dzięki temu malec nauczy się żuć i gryźć. Na początku podaj gęstą, zmiksowaną zupkę, stopniowo wprowadzaj większe kawałeczki. Ryby Są bardzo dobrym źródłem jodu i nienasyconych kwasów tłuszczowych z rodziny omega 3 potrzebnych m.in. do rozwoju mózgu. Najbardziej wartościowe są ryby morskie. KIEDY ZACZĄĆ? Po 5. miesiącu życia dzieci karmione mieszanką, po 7. miesiącu życia maluchy na piersi. ALERGICY: zgodnie z zaleceniem lekarza. JAK PODAWAĆ? Na początek zmielone mięso ryby dodawaj do zupy (zamiennie z mięsem) dwa razy w tygodniu, ok. dwóch łyżeczek. Po 9. miesiącu podawaj jako drugie danie (np. Filety z dorsza Frosta, ok. 17 zł; Morszczuka Abramczyk, ok. 14 zł). Nabiał Zawiera łatwo przyswajalny wapń, magnez i białko oraz witaminy D i z grupy B. Dodatkowo maślanka, kefir i jogurt są lekkostrawne i bogate w bakterie kwasu mlekowego, które korzystnie wpływają na pracę przewodu pokarmowego. KIEDY ZACZĄĆ? Po miesiącu, jedynie specjalne jogurciki dla niemowląt po 6. miesiącu. ALERGICY: po konsultacji z lekarzem. JAK PODAWAĆ? Jogurt, kefir, biały ser: niemowlętom 3 4 razy w tygodniu; starszakowi codziennie. Żółte i topione sery po 1. roku, kilka razy w tygodniu. Nabiał znajdziesz też w gotowych produktach dla dzieci (np. Mleczny deserek Nestlé, ok. 10 zł; Jogurcik Malucha BoboVita, ok. 10 zł). Jajka Dostarczają dziecku łatwo strawnego białka, witamin. Cenne jest zwłaszcza żółtko, bo jest bogate w żelazo, wapń, magnez, potas oraz witaminy A, E, D, z grupy B. KIEDY ZACZĄĆ? Żółtko po 6. miesiącu, całe jajko po 10. miesiącu. ALERGICY: żółtko po 10. miesiącu, białko po 18. miesiącu życia. JAK PODAWAĆ? Na początek ugotuj jajko na twardo, wyjmij żółtko i połowę dodaj do zupki jarzynowej (takiej bez mięsa). Gdy dziecko nie ma żadnych objawów uczulenia, po 7. miesiącu zacznij mu podawać całe żółtko co drugi dzień. Natomiast po 10. miesiącu twój maluch może już jeść całe jajko 3 4 razy w tygodniu, najlepiej ugotowane na twardo lub w postaci jajecznicy na parze. Pamiętaj, że jajko przed ugotowaniem należy zawsze dokładnie umyć, na skorupce bowiem często znajdują się chorobotwórcze bakterie, które mogą przeniknąć w głąb jajka. Uwaga: nigdy nie podawaj dziecku kogla mogla! Pieczywo W pieczywie, podobnie jak w innych produktach ze zbóż, jest sporo błonnika, witamin z grupy B oraz składników mineralnych. Nie wybieraj tych wypieków, które mają przedłużony okres trwałości, bo zawierają środki konserwujące, które mogą zaszkodzić małemu brzuszkowi. KIEDY ZACZĄĆ? Po 9. miesiącu życia. ALERGICY: po 1. roku. JAK PODAWAĆ? Najbardziej wartościowe jest pełnoziarniste pieczywo razowe. Ale na początku rób kanapki z pieczywa jasnego jest najlżej strawne. W 2. roku życia można już dawać maluchowi inne gatunki pieczywa, także ciemne, razowe. Oleje roślinne Przede wszystkim są bogate w cenne dla rozwoju mózgu dziecka wielonienasycone kwasy tłuszczowe i witaminę E. Najbardziej wartościowe są oleje z pierwszego tłoczenia: na zimno. KIEDY ZACZĄĆ? Po 4. miesiącu dzieci karmione mieszanką, po 6. miesiącu karmione piersią. ALERGICY: nie ma żadnych przeciwwskazań. JAK PODAWAĆ? Jako dodatek do zup (łyżeczka na porcję), a potem także do dań warzywnych i surówek (np. Wielkopolski olej rzepakowy, ok. 16 zł, oliwa Bertolli, 20 zł; olej rzepakowy Rapso, ok. 18 zł) to ważne, bo tylko dzięki obecności tłuszczu organizm może przyswoić niektóre witaminy z warzyw. Masło Jest niezbędne do pracy rozwijającego się intensywnie mózgu i układu nerwowego. Zawiera witaminy A, D, E i K. KIEDY ZACZĄĆ? Po 4. miesiącu dzieci karmione mieszanką, po 6. miesiącu maluszki na piersi. ALERGICY: po konsultacji z lekarzem. JAK PODAWAĆ? Najpierw łyżeczkę masła (np. Lurpak, ok. 6,50 zł; Irlandzkiego Masła Greeners, ok. 6,50 zł) dodawaj do zupek (zamiennie z olejem). Potem możesz je dodawać do dań mięsnych (ale nie smaż na maśle!) i smarować nim kanapki. Jedzenie zdrowe dla dzieci -DN MH ]QDOHěÊ Z QDWïRNX UöĝQ\FK SURGXNWöZ QD VNOHSRZ\FK SöïNDFK" 1D FR ]ZUDFDÊ XZDJÚ SU]\ ]DNXSLH" 'RZLHV] VLÚ F]\WDMÈF OLVWRSDGRZ\ QXPHU ķ7zrmhjr ']LHFNDĵ l MALWINA MAŁECKA 38 TWÓJ MALUSZEK