Brygidà Cebulà, podpisali w Urz dzie Marsza kowskim

Transkrypt

1 NR 5 (262) ROK 2012 (XXIV) NAJSTARSZA GAZETA W OPOLU I OKOLICY Kto ma wolne 30 tys. z? W koƒcu marca Narodowy Bank Polski poinformowa o àcznym zad u eniu zagranicznym Polski, czyli o sumie wszystkich zagranicznych d ugów, które mia y polskie paƒstwo, instytucje, firmy etc. na koniec 2012 roku. D ug ten osiàgnà wysokoêç 1100 miliardów z otych. Gdy podzielimy go przez liczb mieszkaƒców Polski, to oka- e si, e na ka dego z nas, z niemowl tami i staruszkami w àcznie, wypadnie po oko o 30 tys. z. Nie by oby wi c problemu, gdyby ka dy z nas wysup a te 30 tys. z. W Polsce jest mnóstwo ludzi, którzy yjà dziê ze wsparciem opieki spo ecznej. Jeszcze wi cej jest tych, którzy wprawdzie radzà sobie sami, ale z trudem. Takich ludzi jest ze trzy çwierci spo eczeƒstwa i oni nie mogliby zap aciç po 30 tys. z. W takim razie pozosta a çwierç najbogatszych musia aby zap aciç po 120 tys. od osoby, czyli po oko o pó miliona od czteroosobowej rodziny. To nierealne. Paƒstwa nie staç dziê na sp at d ugu. Wprost przeciwnie, musi ono zaciàgaç wcià nowe po yczki. Obywateli te nie staç. Co w tej sytuacji proponuje rzàd? W yczeniach wielkanocnych premier Tusk zaapelowa, by zapomnieç, e istnieje s owo niemo liwe. JeÊli o nim zapomnimy, to wed ug premiera mo emy staç si zamo nym krajem i narodem szcz Êliwych ludzi. Zaraz zepn si w sobie i zapomn o s owie niemo liwe, ale o d ugu pisz szerzej na klepce 3, bo moim obowiàzkiem jest informowaç, a nie agitowaç za wiarà, e wszystko jest mo liwe. Piotr Badura Brynica b dzie adniejsza Ju poprawi o si przed remizà brynickiej Ochotniczej Stra y Po arnej. W dniu 29 marca Wójt Gminy ubniany Krystian Baldy (na zdj ciu stoi po prawej) dokona tam odbioru wyremontowanego zjazdu. Realizacj przedsi wzi cia, dokonano ze Êrodków w asnych Gminy ubniany, powierzono firmie Karimex M. Gambiec z miejscowoêci Górki. Kilka dni póêniej (4 kwietnia) wójt wraz ze Skarbnikiem Gminy ubniany, panià Brygidà Cebulà, podpisali w Urz dzie Marsza kowskim Województwa Opolskiego umow, która przewiduje m. in., e w Brynicy przy Szkole Podstawowej powstanie boisko wielofunkcyjne ze sztucznà nawierzchnià. Ponadto zostanie utwardzony teren wokó boiska oraz na wjeêdzie do szko y. Zamontowane zostanà te awki, kosze na Êmieci etc. Wi cej o tej umowie na klepce 15. Cena 2z (5% VAT) Uwaga Od kilku lat Beczka" wychodzi regularnie co trzy tygodnie, jednak najbli sze wydanie b dzie dopiero za cztery tygodnie. Ju z tym wydaniem mieliêmy pewne trudnoêci, bo na dni, w których powinny byç wykonywane g ówne prace, przypad a Wielkanoc. Za trzy tygodnie trafiliby- Êmy z kolei na wyd u ony weekend pierwszych dni maja. Nie chcemy mieç drugi raz pod rzàd takich problemów, wi c zdecydowaliêmy si przesunàç nast pne wydanie o tydzieƒ, czyli na Êrod 9 maja (w sklepach Beczka" powinna pojawiç si, jak zwykle, w czwartek). Czytelników przepraszamy za to planowe opóênienie i yczymy im, by w d ugi majowy weekend pogoda dopisa- a i znalaz si czas na wypoczynek. Redakcja W NUMERZE: Z wizytà w Surowinie M odzi chcà, eby zdech 150 lat gazu w Opolu KLEPKA 1

2 FAKTY W 2010 naliczono w Niemczech 678 tys. ywych urodzeƒ i 859 tys. zgonów, co da o ubytek mieszkaƒców o 181 tys. Nie zrównowa yli go imigranci, których przyby o tylko 128 tys. Poniewa w 2011 niemiecki rynek pracy zosta otwarty dla nowych paƒstw UE, wi c sytuacja uleg a poprawie. Jest to wa ne, bo coraz mniej zainteresowani Niemcami sà Turcy. Od kilku lat ich liczba tam maleje. W 2011 zmniejszy a si o kolejne 22 tys. Wzros a za to o 49 tys. liczba Polaków, osiàgajàc na koniec 2011 poziom 468 tys. Wzros a te m. in. liczba Rumunów, Bu garów i W grów. Bia oruskiej m odzie y, która walczy ze swoim paƒstwem (albo walczà z nim jej rodzice), Polska od 2006 zapewnia prawo studiowania u siebie w ramach tzw. programu Kalinowskiego. Bia oruscy studenci otrzymujà 1240 z miesi cznie stypendium i inne Êwiadczenia. W 2006 studia rozpocz y 244 osoby, a w nast pnych latach kolejne. Studia mia y trwaç nie d u ej ni pi ç lat, ale wg Polskiego Radia do koƒca marca 2012 tylko 56 stypendystom Kalinowskiego uda o si uzyskaç tytu magisterski. Amerykaƒski ExxonMobil by do 2010 najwi kszym Êwiatowym producentem ropy naftowej wêród firm niepaƒstwowych. W 2011 zmniejszy on swe wydobycie do 2,30 mln bary ek dziennie (bary ka to 159 litrów ropy) w zwiàzku z czym przeêcign a go chiƒska firma PetroChina, która zwi kszy a wydobycie do poziomu 2,43 mln bary ek dziennie. Trzeci jest rosyjski Rosnieft. Gdy braç pod uwag wszystkich producentów, to najwi kszym jest paƒstwowa saudyjska Saudi Aramco (7,9 mln bary ek dziennie w 2011). Soki owocowe sta y si ostatnio zbyt drogie dla Polaków. W 2011 rynek soków owocowych, oceniany na oko o 3,1 miliarda z otych, skurczy si w Polsce a o 6 procent, bo wielu Polaków ograniczy o spo ycie drogich soków na rzecz taƒszej wody. Krajowa Unia Producentów Soków ma jednak nadziej, e przy pomocy kampanii promocyjnych uda jej si powstrzymaç dalszy spadek spo- ycia soków. Kury do Badury Szanowny Panie Redaktorze Baduro! My, kury gminy Dobrzeƒ Wielki pragniemy za poêrednictwem Beczki podzi kowaç Unii Europejskiej, e uj a si za naszymi kole ankami mieszkajàcymi w klatkach i nakaza a ka dej kurze dotàd cierpiàcej na ciasnot daç wi cej miejsca. Pragniemy tak e poinformowaç, i nie jest prawdà, e tym klatkowym kurom od nag ego nadmiaru przestrzeni poprzewraca o si w dupach i dlatego zacz y znosiç dro sze jajka. My z podwy ki cen jaj o ponad 100 proc. jesteêmy dumne, bo wreszcie nasza praca zosta a doceniona, a e doceniona kosztem ludzi mówi si trudno, a nie ma, na szcz Êcie, przymusu wykluwaç si cz owiekiem. ZaÊ te krajowe w adze to nie dba y o nas nic a nic. Tylko patrzeç, jak przez ten ostatni szum emerytalny i nam, kurom, przed u à wiek przechodzenia na rosó, albo w ramach obni ania kosztów ka à znosiç jaja bez skorupek, a kogutom ka à przyczepiç do interesu pieczàtk, aby nam za jednym zamachem stemplowa y jajka. Zresztà koguty nasze ostatnimi czasy grzebià z pospuszczanymi grzebieniami, W ostatnich tygodniach z ca ego kraju nap ywajà informacje o z ym stanie zbó ozimych, w szczególnoêci pszenicy. Ca y czas brak jest ostatecznych danych odnoênie wielkoêci strat, jednak e mo na ju stwierdziç, e dawno w kraju nie by o tak trudnej sytuacji. O skali problemu mo e Êwiadczyç du y popyt na materia siewny zbó jarych oraz ogólnie dobrej jakoêci zbó jarych, g ównie pszenicy, który móg by byç wykorzystany do zasiewów informuje BG. portalspo ywczy.pl 27 marca Minister Sawicki nie informuje, e zagro- one jest paƒstwo uwa ajà rolnicy protestujàcy w Bydgoszczy. Wszyscy dziê uznajà, e mamy racj, oceniajàc rozmiar strat mówi Wojciech Mojzesowicz, przewodniczàcy zespo u ekspertów rolnych ds. rozmów z rzàdem, wy onionego na strajku okupacyjnym rolników w Urz dzie Wojewódzkim w Bydgoszczy. To jednak bo podobno europose Kurski przygotowuje projekt, eby unijnym dekretem zobowiàzaç koguty do pietuszenia kur a do uwiàdu kukuryku. G si te sà w pop ochu, poniewa Unia Europejska przygotowuje dyrektyw okreêlajàcà kszta t i kolorystyk g sich bobków. A nasze g si sà patriotycznie przywiàzane do tradycji i chcà dalej, jak pradziadowie, sraç po staropolsku, bez schematów. Tylko ludzie, jak to ludzie, wiecznie niezadowoleni. Zw aszcza ci, co nie mieszkajà w willach, tylko gniotà si w ciasnych niekiedy mieszkaniach z oknami na brak perspektyw. Nie po to nasze or y wywalczy y kapitalizm, eby teraz Unia Europejska mia a polskim ludziom rozkazywaç, jak oni majà si gnieêç, czy majà mieç du o czy ma o miejsca na osob. Zw aszcza e cz Êç naszych europos ów, chcàc daç dobry przyk ad, wystàpi niebawem do Parlamentu Europejskiego z wnioskiem odwrotnym: o ograniczenie wielkoêci miejsca. Na razie pos om chodzi o ograniczenie miejsca na rozum. Prezes Gminnego Zarzàdu NSZZ Dziobem do Przodu Blankstary Kogutch Z INNEJ BECZKI dopiero wst p. Sawicki jest wyjàtkowo odwa ny, e nie informuje o zagro eniu. 40 proc. area u trzeba przesiaç, spadek w plonach na tym areale to mo e byç od 30 do 50 proc. To jest niesamowite, e minister rolnictwa nie informuje o tym premiera. Sprzedano zbo e z zapasów i materia siewny. Premier nie wie, e nie ma zapasów ani zbo a do siewu. Minister rolnictwa nie informuje o zagro eniach paƒstwa. farmer.pl 27 marca Minister rolnictwa Marek Sawicki poda, e straty w uprawach ozimych z powodu wymarzni cia obj y szacunkowo 1,4 mln hektarów. Zdaniem Sawickiego nie wp ynie to drastycznie na ceny ywnoêci. Ocenia, e roczny wzrost cen ywnoêci nie przekroczy 5 proc. Chc uspokoiç konsumentów, bo wymro enie 25 proc. upraw ozimych, to jeszcze w skali Europy, czy Êwiata nie jest adna tragedia. farmer.pl 4 kwietnia REKLAMA W BECZCE tel wysoka skutecznoêç niskie ceny beczka@ceti.com.pl Krzysztof Kasperek Uwaga! Nowy adres! Krzanowice, przy obwodnicy, ale od strony Opola tel. kom klimatyzacja rozruszniki, alternatory autoalarmy centralne zamki (sterowane pilotem) wymiana oleju (GRATIS!) KLEPKA 2

3 Jak roênie nasz d ug Zamieszczony u do u wykres pokazuje jak rós àczny polski d ug wobec zagranicy w latach , gdy byliêmy ju w Unii Europejskiej. Polska informuje o swym d ugu, gdy banki centralne wszystkich paƒstw majà taki obowiàzek. RzetelnoÊç tych danych podlega przy tym mi dzynarodowej kontroli. W tabelce jest adres internetowy, pod którym mo na znaleêç dokumenty, informujàce o polskim d ugu zagranicznym. Z wykresu widaç, e d ug ro- Ênie nam systematycznie i coraz szybciej. Czy sà podstawy do przypuszczeƒ, e nagle coê si zmieni? Nie znam takich podstaw. Mo na by si pocieszaç, e d ug szybko roênie, ale nasza zamo noêç te, wi c ten d ug nie musi byç rosnàcym problemem. Gdy si jednak rzecz sprawdzi, to okazuje si, e tak nie jest. W tabelce u góry nasz d ug z kolejnych lat zosta podzielony na 38 mln mieszkaƒców a nast pnie przypadajàcà na ka dego cz Êç przeliczono na Êrednie p ace w danym roku (informuje o nich GUS). Okazuje si, e d ug wyra ony w Êrednich p acach te szybko roênie. W nied ugim czasie nasz d ug wobec zagranicy osiàgnie tak wysoki poziom, e nikt nie b dzie chcia ryzykowaç po yczania nam kolejnych pieni dzy, bo nie b dzie nadziei, e je oddamy. Ju dziê oddajemy wczeêniejsze po yczki tylko dzi ki kolejnym, mniej korzystnym po yczkom. Nie da si tak robiç w nieskoƒczonoêç. O polskim zad u eniu zagranicznym nie pisz w ramach jakiegoê czarnowidztwa. Pokazuj, e jest êle, a nawet bardzo êle, ale nie jest to sytuacja bez wyjêcia. Czarnowidze mówià, e musi byç tak, jak jest, albo wracamy do stanu sprzed To nieprawda. Sà inne mo liwoêci. Wystarczy spojrzeç na sàsiednià Bia- oruê. Niektórzy czytelnicy sà roz aleni, e pisz tyle o Bia orusi. Czasem nawet ich to z o- Êci. Inni znów niepokojà si, e kiedyê mnie za to zamknà (mogà byç spokojni, nie zamknà). Pisz tak uparcie o Bia- orusi, bo to jest ta nasza iskierka nadziei. Bia oruê jest dowodem, e jednak mo na by o post powaç inaczej, màdrzej i nie bylibyêmy dziê w tarapatach. Bia oruê te ma d ug zagraniczny. Aby porównaç zad u enie obu paƒstw wystarczy podaç je w dolarach. Na koniec 2011 d ug zagraniczny liczony w dolarach wynosi dla Polski 322 miliardy a dla Bia orusi 34 miliardy. OczywiÊcie Bia oruê ma 9,5 mln mieszkaƒców, a Polska 38 mln cztery razy tyle. Jednak nawet liczàc na mieszkaƒca otrzymamy dla Polski 8474 dolary a dla Bia orusi tylko 3579 dolarów. To wielka ró nica, a przecie sama ró nica w d ugu na mieszkaƒca to nie wszystko. Zad u enie samo w sobie nie musi byç z e. Wa ne jest, na co wzi to po yczki. èle jest, gdy po yczki idà na konsumpcj. Nie ma jednak nic z ego w po yczaniu na inwestycje, które majà daç dochód. Polska po ycza g ównie na konsumpcj. Przejadamy po yczki. Bia oruê po ycza g ównie na inwestycje, które majà si zwróciç z nawiàzkà. CIA (agencja wywiadu USA) nie ma adnego powodu, by fa szowaç dane na korzyêç Bia orusi. Tymczasem z Factbooka CIA wynika, e wg szacunków agencji w 2011 produkcja rolna na mieszkaƒca (PPP) warta by a w Polsce 683 dolary a na Bia orusi 1401 dolarów, czyli ponad dwa razy wi cej. Produkcja przemys owa warta by a w Polsce 6754 dolary a na Bia orusi 6839 dolarów, czyli te wi cej. Wytwarzajàc wi cej od nas towarów (liczàc na mieszkaƒca) Bia oruê ma co eksportowaç i dzi ki temu ma w handlu zagranicznym nadwy k. Za styczeƒ-luty 2012 mia a jej blisko miliard dolarów. Ma wi c czym sp acaç d ugi. My mamy w handlu zagranicznym deficyt, to skàd braç na sp at d ugów? JeÊli zlikwidujemy w Polsce utrzymywane sztucznie od 22 lat ogromne bezrobocie i równie ogromne zb dne zatrudnienie w us ugach, to dzi ki temu dodatkowe kilka milionów ludzi b dzie mog o zajàç si produkcjà rolnà i przemys owà. B dziemy wtedy mieç nadwy k w handlu zagranicznym, b dzie z czego sp acaç d ugi, nie b dzie bezrobocia a b dzie dostatek. No po prostu Bia oruê. Piotr Badura tel NOWOÂå! Oprawiamy prace: - dyplomowe - magisterskie - in ynierskie Dobrzeƒ Wielki, ul. KoÊcielna (przy koêciele Êw. Katarzyny) KLEPKA 3

4 Z wizytà w Surowinie Gasthaus Waldeslust Gottlob Stürner Surowina mau ou wiejê... ale starou, starsza od sàsiedniej wi kszej Âwierkli na przyk ad. Historycznych atrybutów, namacalnych, ma niewiele. Te które doczeka y wspó czesnych czasów, choçby we fragmentach, wkomponowane w materi wspó czesnà nie od razu zwracajà na siebie uwag. Trzeba przystanàç by z apaç jakieê rozeznanie. Wspó czesna fotografia (u góry po lewej) pokazuje miejsce w Êrodku zabudowy wiejskiej, ciàgnàcej si wzd u drogi g ównej. W bryle budynku fragment starego domu z XIX wieku zbudowanego bokiem do drogi. Âwiadczy to o miejscu z przywilejami, bo budynki bez przywilejów sta y Êcianà szczytowà do drogi. Takim przywilejem bywa o np.: prawo do wyszynku. Archiwalne zdj cie (u góry po prawej) ujmuje w kadrze to samo miejsce. Widzimy stary dom w ca oêci i gospod w nim, co jakby potwierdza stary status. Miejsce to jeszcze dziê czasami postrzegane jest jako Kansownia. I tak te kiedyê by o, zanim zosta o wydzielone z kolonijnej ca oêci Kansych, liczàcej w sumie 40 mórg. To by a spora gospodarka z gospodà Gasthausem. Zmiany nastàpi y za Theodora Kansego ok roku. Powszechnà praktykà na takich miejscach by o, e je eli jego w aêcicielowi gospodarki a zarazem w aêcicielowi gospody (Gasthausbesitzer) geszeftowanie w gospodzie wydawa o si ma o op acalne, lub nie mia si nià kto zajàç, wynajmowa jà wraz z przyleg ym mieszkaniem komuê kto w ten sposób zostawa karczmarzem (Gastwirt). Tak te by o u Theodora Kansego. W latach 20-tych wpierw karczmarzem by Franz Strusny a póêniej Dziemba. ona Theodora za adne skarby nie chcia- a stanàç za szynkwasem, gdy wi c pojawi si wi c Stürner kupiec (Kaufmann), mieszkajàcy w Brynicy a pochodzàcy gdzieê z g bi Badenii, i zaproponowa kupno gospody, ona by a za tym. Theodor sprzeda Gasthaus za 10 tys. ówczesnych marek. Gottlob Stürner nie dysponowa tak du à sumà, ale poniewa w Êwiecie kupieckim by znany a jego ona, rodem z Kolanowickiego m yna, równie, wi c bez trudu uzyska po yczk (troch ponad po ow potrzebnej kwoty) od ydowskich geldmanów. Stürnerowie podobno sp acali po yczk, dopóki by o komu jà sp acaç efekt rzàdów re imu który wpierw odebra ydom prawa a póêniej ich permanentnie wytraca. Stürner o ywi swoje ju miejsce, swój Gasthaus Waldeslust. Odnowi wn trza, wymieni sprz t, udost pni szerzej surowiƒskiej spo ecznoêci. Od paru lat by a wtedy w Surowinie szko a, wi c grano u niego szkolne teatrzyki. Odbywa y si wesela. Na co dzieƒ mieszkaƒcy a i przejezdni mogli si napiç czegoê krzepiàcego, coê zjeêç, kupiç coê w podr cznym sklepiku, póêniej tak e skorzystaç z nowouruchomionego punktu pocztowego. Te rzeczy pami ta si do dziê. Leciwe obecnie staruszki z rozrzewnieniem wspominajà, jak to dzieçmi szkolnymi b dàc, wst powa y czasem z ca à klasà na lemoniad w asnej roboty tzw. himberwasser, co najwa niejsze sch odzonà, podobnie jak piwo. Jak to mo liwe, móg by si ktoê zapytaç, bez lodówek, zamra arek, a w aêciwie bez pràdu. Lodowy ch ód dawa y ok ady z autentycznego lodu, który wyrabiano zimà, sk adowano w szopie pod trocinami, a latem co rusz wype niano nim kontuar szynkwasu zasypujàc ma à beczk z piwem lub pojemnik z naszà lemoniadà. Troch rurki i kranik nad nim i gotowe. Taki w aênie szynkwas z kranikiem osta si w tym, co pozosta o do dziê z Gasthausu Stürnera (fotografia u do u po lewej). Familia Stürnerów w koƒcu lat 50-tych wyjecha a ci arówkà do Niemiec (fotografia u do u po prawej), zostawiajàc swoje miejsce innym. Póêniej ju tylko sporadycznie wykorzystywano to lokum z okazji jakiegoê wesela czy stypy. DziÊ jest to ju tylko fragment starego domu przyklejony do nowego budynku. Józef Moczko -Êwierklanin KLEPKA 4

5 Reliktowy propeller Pan Klaudiusz Smyk, dumny ze swego kawa ka samolotowego Êmig a, gdy trzeba, ochoczo go pokazuje (foto), z szacunkiem godnym bardzo cennego reliktu rodzinnego. Aktualnie Êmig o le y wyniesione na strychu, ale tylko przejêciowo, ze wzgl du na remonty. Niebawem wróci na swoje miejsce na Êcianie klatki schodowej, gdzie ze wzgl du na d ugoêç najlepiej pasuje zapewnia pan Klaudiusz i dodaje e Êmig o na zawsze zostanie w rodzinie, bo ojciec tak chcia, gdy mu je dawa, bardzo je sobie ceniàc. Przyrzek mu to. Ojciec objaêni, e Êmig o dosta w m odoêci od wujka Miko aja, mo e przez sentyment, e on te Miko aj imiennik. Wujek mówi : Propeller je s fligra co sleciou niedaleko uod dumu, kole Groble. Familia Smyków mieszka a wtedy ko o rzeki przy moêcie na Reizach, na Plascynie ( àkowa równina dno by ego ogromnego Stawu Kalisza). Klaudisz Smyk pami ta, e gdy ojciec wraca do tej samolotowej historii, to za ka dym razem tak samo dodawa, e feralny samolot by jednym z dwóch zbudowanych w Wagenwerkstatt Oppeln, czyli powojennej Wagonówce. Nie wiadomo jednak czy samolot runà na ziemi, czy pechowo làdowa, zamierzenie lub nie, i czy by o to przy pierwszym próbnym locie nad Gos awicami, czy mo e ju podczas rutynowego rekonesansu. W ka dym razie wydarzenie by o a tak wyjàtkowe, e jego pamiàtka kawa Êmig a wpisa a si na sta e w rodzinnà histori jako familijny relikt. Przedwojenna Wagonówka Wagenwerkstatt Oppeln, to by ogromny zak ad, wiodàcy wêród opolskich w elaznej bran- y, znany nie tylko z bran owej strony, ale i innych, w tym sportowej, konstruktorskowyczynowej. Zacz o si to uwydatniaç ju z poczàtku lat 20-tych XX wieku, kiedy to jeszcze jako Wagenwerk, istniejàcy od 1907 roku, dynamicznie si rozwijajàc, mia w powa aniu sport. Na terenie Wagenwerku powsta o pierwsze w Opolu boisko do pi ki no nej z prawdziwego zdarzenia, w aêciwie stadion. Ca e lata dominowa y na nim palant i pi ka r czna jedenastoosobowa, ale z czasem futbol zaczà je doganiaç, by w koƒcu staç si popularniejszym. M odà braç robociarskà, a i technicznà, wciàga a te technika motory i konstrukcje latajàce, b dàce akurat w rozkwicie, podobnie jak zak ad, którego poczàtki si ga y poczàtków lotnictwa. Parcie w tym kierunku ciàgle ros o. Trudno okreêliç na ile w tych sportach i usportowionej technice w aêcicielem, gestorem, opiekunem, czy yczliwym sympatykiem, by zak ad. W ka dym razie na jego terenie jak i samej Nowej Wsi Królewskiej (Königlich Neudorf), dziê dzielnicy Opola, gdzie sta i stoi, wiele si dzia o, ligowego jak i towarzyskiego. Równie trudno ustaliç czy z pobudek sportowych czy aspiracyjnych, wspomniane samoloty zosta y wykonane i czy by y tylko te dwa. Wszelka dokumentacja zak adowa podzieli a los wielu innych w 1945 a zebrane póêniej i eksponowane w Zak adowej Izbie Pami ci ostatnie pamiàtki przepad y w czasie ustrojowej transformacji w koƒcu XX wieku. Warunki do takich realizacji jak samoloty (mog y one wyglàdaç tak, jak na za àczonej fotografii) by y wyêmienite warsztaty Êlusarskie, stolarnia, modelarnia, wystarczy o kupiç silnik i Êmig o. Nasz kawa ek Êmig a to dwu opatowe Êmig o drewniane klejone na przek adk z ró nych gatunków drewna liêciastego. Z obmiarów wynika, e mia o rozpi toêç ok. 265 cm. Ma na sobie sporo technicznych znaków (jeden jest prezentowany). Mo na sàdziç e GENERAL VERTRIEB GARNER ADLERSHOF to znak firmy, reszta: No 1535 nr kolejny Êmig a, DRE..., ANKER PRO- PELLER TYP WALTHER... N111, MERTZ 100PS, STG 150 DCH M250 to wartoêci techniczne. KtoÊ wtajemniczony w niuanse lotniczej techniki pewnie móg by to objaêniç. Po wojnie Wagenwerkstatt trzeba by o jak najszybciej uruchomiç i po cz Êci odbudowaç. Oficjalnie ju jako ZNTK Zak ady Naprawcze Taboru Kolejowego te ogarnà sport swymi opiekuƒczymi skrzyd ami. Powsta Klub Sportowy Kolejarz Opole. W koƒcu lat 50-tych stadion boisko sportowe przebudowano na Stadion u lowy. Dopiero co powsta y wtedy Klub u lowy Kolejarz Opole wystàpi na nim inauguracyjnie w 1960 roku. Z tego klubu wyszed póêniej u lowy Mistrz Âwiata Jerzy Szczakiel. DziÊ ZNTK to stara materia, znacznie okrojona, funkcjonujàca po szyldem Tabor Szynowy Opole, wydaje si e nieco w separacji ze sportem, a ju z lotniczymi realizacjami na pewno. Józef Moczko Êwierklanin (foto: Moczko, Bul) KLEPKA 6 US UGI PROTETYCZNE wykonywanie uzupe nieƒ protetycznych ekspresowa naprawa protez Czynne codziennie od do tel , ca odobowy Opole, ul. 1 Maja 15 oficyna, wejêcie bramà naprzeciw przystanku MZK przy dworcu PKS rabaty raty rachunki kosztorysy

6 Delegatom na Walne Zgromadzenie pod rozwag PRODUCENT OKIEN I DRZWI Z PCV CENY PROSTO OD PRODUCENTA gwarantowana wysoka jakoêç wykonania rozwiàzania konstrukcyjne do ka dego obiektu estetyka i trwa oêç na wiele lat SPRZEDA RATALNA!!! domix-p@o2.pl Strusia polityka liderów MN Przeprowadzony w ubieg ym roku spis powszechny wykaza, e w stosunku do poprzedniego spisu (2002 rok) znaczàco zwi kszy a si w Polsce liczba osób deklarujàcych przynale noêç do mniejszoêci narodowych i etnicznych. Tylko z Niemcami sta o si coê niedobrego ich liczba katastrofalnie zmala a. Udzielenie odpowiedzi na pytanie o rzeczywiste przyczyny odchodzenia od niemieckiej to samoêci jest podstawowym obowiàzkiem liderów MN. Psi obowiàzek Zarzàdu Najwi cej przyby o Âlàzaków. Ich liczba wzros a ze 173 tys. do 809 tys. Liczba Kaszubów wzros a z 5 do 228 tys., Ukraiƒców z 31 do 48 tys., Romów z 13 do 16 tys., Rosjan z 6 do 13 tys., emków z 6 do 10 tys. Bez zmian pozosta a liczba Bia orusinów. Niemców liczbowo by o 153 tys, pozosta o ich zaledwie 109 tys. Norbert Rasch i Bernard Gaida dwie osoby najbardziej wp ywowe i odpowiedzialne za kondycj mniejszoêci niemieckiej w Polsce, wyrazi y w mediach opini, e malejàca liczba osób deklarujàcych narodowoêç niemieckà jest wynikiem z ej polityki rzàdu. Prezentujàc taki poglàd, wpisujà si w pisowskà retoryk, e wszystkiemu winien Tusk. Wymienieni dzia acze, ale tak e Ryszard Galla i Rafa Bartek, nie potrafià zrozumieç, e ich rolà nie jest jedynie reprezentowanie mniejszoêci niemieckiej i korzystanie z przywilejów jakie dajà im zajmowane stanowiska. Funkcji liderów nie powierzono im te po to, aby prowadzili strusià polityk. Polityk udawania, e si czegoê nie rozumie lub nie widzi tego, e paƒstwo ju dawno zagwarantowa o mniejszoêciom w Konstytucji i Ustawach wiele praw, z których wszystkie, poza Niemcami, potrafià w miar skutecznie korzystaç, czego dowodem mo e byç ich rosnàce poczucie to samoêci narodowej. MN ma w dodatku swojego pos a Ryszarda Gall, który piastuje w Sejmie funkcj zast pcy przewodniczàcego Komisji MniejszoÊci Narodowych i Etnicznych. Swoje pretensje i zastrze enia co do metodologii spisu, MN powinna kierowaç m. in. do niego, a nie do rzàdu. Widzàc jednak jego s abe zaanga owanie w sprawie Âlàzaków, b dàcych jego znaczàcym elektoratem, sk onny jestem wierzyç ministrowi Jaros awowi Gowinowi, e Galla jest wiernym dodatkowym cz onkiem koalicji PO-PSL. Nie nale y si zatem dziwiç, e Âlàzacy zamiast u niego, szukajà wsparcia u Kaszubów. Prominentni dzia acze MN powinni w koƒcu pojàç, e przyjmujàc swoje funkcje, przyj li na siebie psi obowiàzek realizacji celów statutowych MN dbania o zachowanie to samoêci opolskich Niemców. Ten ucià liwy obowiàzek muszà bezwzgl dnie spe niaç, tym bardziej, e otrzymujà za to dobrà zap at. Na razie tak nie jest. Wybudziç z letargu W dzisiejszych czasach, ka da partia czy liczàca si organizacja potrzebuje charyzmatycznego przywódcy. Tej roli nie czynne Dobrzeƒ Ma y ul. Krótka 3 tel KLEPKA 7 spe nia wiecznie zadowolony z siebie Norbert Rasch. Poniewa potrafi unikaç poruszania trudnych problemów mniejszoêci niemieckiej, nale y przypuszczaç, e i tym razem jego wystàpienie na Walnym Zgromadzeniu Delegatów zostanie nagrodzone brawami. Zarówno on jak i jego koledzy w du ej mierze zrezygnowali ze swoich zdolnoêci intelektualnych na rzecz myêlenia grupowego, które prowadzi do utraty poczucia rzeczywisto- Êci i przeceniania w asnych si i mo liwoêci. Tak wi c wodza nie ma i niepr dko b dzie. Ostatnim takim modelem by Henryk Kroll, który po d u szej przerwie postanowi daç o sobie znaç, próbujàc 27. marca w Radiu Opole wybudziç z letargu swoich m odszych kolegów. Kroll, trzeba przyznaç, w bardzo odwa nym i mocnym wystàpieniu zarzuci imiennie swoim nast pcom lenistwo i prób przerzucenia w asnych zaniedbaƒ na rzàd. Brak reakcji na t krytyk ze strony dzia aczy MN: Norberta Rascha, Bernarda Gaidy, Ryszarda Galli i Rafa a Bartka mo na zrozumieç dwojako. Albo próbujà zlekcewa yç swojego adwersarza, post pujàc w myêl zasady Psy szczekajà, karawana idzie dalej, albo ich zachowanie jest kolejnym przyk adem strusiej polityki. W pierwszym przypadku ich karawana nie tyle idzie, co utkn a u wodopoju, a w drugim ten, co niczym struê chowa g ow w piasek, musi si liczyç z tym, e b dzie bity coraz cz Êciej i mocniej. Dzi ki hojnoêci rzàdów Polski i Niemiec, MN posiada dziê modelowe struktury, setki dzia aczy w DFK, dobrze zorganizowane instytucje, w asne media, uczestniczy we w adzach samorzàdowych na wszystkich szczeblach ma olbrzymi kapita, a mimo to traci ludzi i ducha. Najwy szy czas zastanowiç si, co takiego si dzieje, e podczas spisu czy wyborów ludzie masowo si wypisujà z mniejszoêci, a Walne Zgromadzenia Delegatów TSKN trwajà coraz krócej. Obustronna pora ka Smutkiem napawajà ostatnie wypowiedzi Norberta Rascha, e na szcz Êcie nie musimy si definiowaç przez iloêç, by móc prowadziç skutecznà polityk rozwoju mniejszoêci niemieckiej oraz równie ba amutna, e odchodzi nam stara gwardia. W kwietniu 2008 na pytanie Krzysztofa Ogioldy (NTO) Dlaczego chce pan stanàç na czele opolskich Niemców? Rasch odpowiedzia : Bo moja wizja dzia ania Towarzystwa ró ni si od wizji a raczej od braku wizji poprzedniego kierownictwa naszej organizacji. Rasch ubolewa wówczas, e zamiast pracy w terenie robiono polityk i obiecywa cz ste odwiedziny w DFK. Obiecywa tak e wykorzystaç mo liwoêci i doêwiadczenie Henryka Krolla oraz odzyskaç tych, którzy zniech cili si do TSKN lub opuêcili Towarzystwo z pi tnem szkodników. By wówczas przekonywujàcy, ale z perspektywy czterech lat mo na powiedzieç, e by to blef. Jak ka dy artysta, czarowanie s uchaczy Rasch ma we krwi. W kwietniu 2009 Krzysztof Ogiolda w artykule Wyrzuceni potrzebni od zaraz pisa, e kiedy Rasch publicznie og osi, e chce

7 zaprosiç dysydentów, zapanowa o przekonanie, i potrafi on samodzielnie podejmowaç odwa ne decyzje, e ma mocnà pozycj. We wspomnianym artykule Ogiolda wr cz zach ca Rascha do podj cia tej decyzji, piszàc: aden z g oênych dysydentów nie potrzebuje dziê TSKN jako trampoliny do osobistej kariery. Przez lata radzili sobie bez tej podpórki i zapewnili sobie pozycj osobistà i biznesowà. Z drugiej strony, Towarzystwu ze swoim doêwiadczeniem i autentycznie niemieckà ÊwiadomoÊcià, mogliby si przydaç. W tym artykule zawarta by a tak e nast pujàca opinia Bernarda Gaidy: Gest usuni cia niektórych dzia aczy by tak naprawd dowodem bezsilnoêci. Brak dialogu prowadzi do obustronnej pora ki. Powrót mo e byç dla obu stron sukcesem. Sukcesu nie by o i nadal nie ma, gdy Zarzàd podjà decyzj, e usuni ci dzia acze mogà bez adnych dodatkowych procedur i rozmów z o yç akces do swojego ko a DFK. Dysydentów potraktowano tak, jakby nigdy nie byli cz onkami Towarzystwa. Zadufany w sobie Zarzàd zapomnia, e nie ma do czynienia z karierowiczami czy klakierami, a wojownikami, którzy tworzyli Towarzystwo i jego struktury. S owa Gaidy jednak w niczym nie straci y na aktualnoêci. W jednoêci si a W owym czasie równie pose Galla uwa a, e nadszed czas, aby starzy i nowi dzia acze w zgodzie zastanowili si nad przysz oêcià mniejszoêci niemieckiej i strategià jej rozwoju. Podjà si nawet zorganizowania Okràg ego sto u w tym celu. Min y cztery lata i z tej obietnicy pozosta y ciep e s owa jego. MniejszoÊç zaê, zamiast si rozwijaç, coraz bardziej si kurczy jakoêciowo i liczebnie. W mi dzyczasie zrodzi si problem prawnego uznania Âlàzaków, wobec którego nie mo na ju prowadziç strusiej polityki. Trzeba mieç na uwadze, e Niemcy i Âlàzacy na Górnym Âlàsku sà solà tej ziemi, majàc wiele cech wspólnych takich jak: religijnoêç, pracowitoêç, zami owanie do porzàdku oraz otwartoêç na innych ludzi. Chocia przyjaêƒ ma wiele do wygrania, nic do stracenia, to jednak, co dziwi, nie potrafimy byç otwarci na siebie. Mo na oczywiêcie zrozumieç naszà nieufnoêç do spisowych Âlàzaków, czy do tych, do których jeszcze nie dotar o to, e powstaƒ Êlàskich nie nale y gloryfikowaç. B dà z tym problemy, ale bez wzajemnego zrozumienia i zaufania, a przede wszystkim bez dialogu nie rozwià emy ich. Jest to potrzebne, bo nasza si a jest w jednoêci autochtonów. Towarzystwu jest potrzebna wewn trzna jednoêç, ale jeszcze bardziej dyskusja programowa, do której sà szczególnie zobowiàzani Delegaci na Walne Zgromadzenie. Ju za kilka dni przekonamy si, czy zechcà oni coê zrobiç dla swojej organizacji, czy te wzorem lat poprzednich- potraktujà to Zgromadzenie jak spotkanie na proszonym obiedzie, za który nale y si gospodarzom jednog oêne i bezkrytyczne absolutorium. Przed laty o podobnych zgromadzeniach mówiono: Gdzie po owa nie gada, a po- owa drzymie. Dzisiaj, po owa nadal nie gada, a po owa spieszy do domu. Nie nale y si wi c spodziewaç adnego prze omu tradycji stanie si zadoêç, chyba, e wêród gospodarzy znajdzie si wódz, który to zmieni, w co szczerze wàtpi, patrzàc na dotychczasowy bieg wydarzeƒ. Bernard Sojka Sukces Je owej i nie tylko 14 lutego w M odzie owym Domu Kultury w Opolu odby y si fina y Wojewódzkiego Konkursu J zyka Niemieckiego dla szkó podstawowych i gimnazjów. Oba mia y trzy cz Êci: rozumienie tekstu ze s uchu, test z geografii, kultury, historii Niemiec i Opolszczyzny oraz wypowiedê ustna. Z Je owej dostaliêmy informacj, e do fina u szkó podstawowych zakwalifikowali si dwaj uczniowie z Publicznej Szko y Podstawowej w Je owej: Sebastian Segieth z klasy V i Dawid Matuszok z klasy IV. Dawid zdoby 119,5 pkt. na 147 mo liwych i otrzyma tytu finalisty, a Sebastian, który zdoby 141,5 pkt., otrzyma tytu laureata (potrzeba minimum 125 pkt.). W sobot 31 marca w Urz dzie Marsza kowskim Województwa Opolskiego Sebastian odebra nagrod i gratulacje z ràk Konsula Republiki Federalnej Niemiec Petera Ecka oraz Wiceprzewodniczàcego TSKN na Âlàsku Opolskim Bernarda Gaidy (zdj cie). Obu uczniów przygotowa a do konkursu mgr Beata Urbanek. SprawdziliÊmy, jak wypadli w fina ach uczniowie z innych gmin, do których dociera Beczka. DowiedzieliÊmy si, e w finale szkó podstawowych uczestniczy o àcznie 55 uczniów. Najwy sze w naszej okolicy miejsce przypad o gminie Chrzàstowice. Aleksander Geisler z PSP w Chrzàstowicach zdoby 144 pkt. i zajà II miejsce (144 pkt. i II miejsce mia a te Paulina Poliwoda z PSP 28 w Opolu). I miejsce mia Gregor Przywara z PSP w Tarnowie Opolskim (146 pkt.), ale 13-letni Gregor y 11 lat w Niemczech, co daje mu przewag. Najsilniejszà reprezentacj mia a gmina Turawa. Jej siedmiu zawodników to: Luiza StaÊ z PSP w Ligocie Turawskiej (136 pkt.), Weronika Grund, te z Ligoty, (135 pkt.), Piotr Król z PSP w Osowcu (132,5 pkt.), Vanessa Grzeschik z Ligoty (131 pkt.), ukasz M ynek i Adam Passon z PSP w Zawadzie, (po 127 pkt.) oraz Krzysztof Farys z Ligoty (124 pkt.). WÊród uczestników fina u byli te przedstawiciele gminy Dobrzeƒ Wielki: Damian Sdzuj z PSP z OS w Dobrzeniu Wielkim (135 pkt.) i Aleksandra Borkowska z Zespo u Szkó w Czarnowàsach (134 pkt.). Gmin Popielów reprezentowali: Patrycja Filipp z PSP w Popielowie (131 pkt) i Marek Kotula z PSP w Starych Sio kowicach (130 pkt.). Wszystkim uczestnikom fina u gratulujemy. Wi cej o konkursach na stronach gmin. KLEPKA 8

8 Âwierklaƒski kalejdoskop Konkurs Êwiàteczny Tym razem 25 marca (niedziela) na corocznym Konkursie Symboliki Âwiàtecznej Wielkanocny Kosz swe umiej tnoêci zaprezentowa o na ywo prawie 50 uczestników. To, co przez dwie godziny demonstrowali twórcy, w grupach i solo, by o dla komisji trudne do oceny, bo kunszt, artyzm i warsztat, choç zró nicowany, w ka dym przypadku by wysoki. Stàd niecodzienny rozk ad premiowanych miejsc. W kategorii dzieci i m odzie u o y o si to nast pujàco: kroszonki I miejsce Teresa Waliczek, II Emilia Waliczek; stroiki I miejsce Justyna Ka u a; wypieki I miejsce Izabela Przepióra. W kategorii doroêli : kroszonki I miejsce Wies awa Grzybowska, II (równorz dne) Renata Janik, Gertruda Kleman, Maria Konieczko, Maria Orlik i Gabriela Waliczek; stroiki I miejsce Martyna Wi cek, II (równorz dnie) Maria Czwarno, Marianna J dryca i Celina Midek. W konkurencji plastyka I miejsce zaj y dzieci z Grupy Plastycznej GOK Dobrzeƒ Wielki a II miejsce dzieci ze Êwierklaƒskiego oddzia u Publicznego Przedszkola w Czarnowàsach. By a to ju siódma edycja konkursu zainicjowanego przez Stowarzyszenie Rozwoju Inicjatyw Âwierkle, organizowanego obecnie wspólnie z GOK Dobrzeƒ Wielki (konkurs to ju sta y punkt w programie GOK). Rada So ecka i miejscowy TSKN te pomagajà wi c si dzieje. Józef Moczko- Êwierklanin Co tam na nowinach? Nowiny to by a od niepami tnych czasów gminna droga, wa na dla Êwierklan tak samo, jak pola na które przez wieki nià doje d ali. Pod koniec XX wieku, tak samo jak te pola, straci a na znaczeniu i szacunku. W du ej cz Êci zaros a krzewami a nawet drzewami. DziÊ, ju jako ul. Nowiny znów sta a si wa na. Jest istotnym elementem, w odniesieniu do którego uk adaç si b dzie sporà cz Êç procesu scaleniowego. Na tej drodze nastàpi w aênie przys owiowy a i faktyczny pierwszy ruch opatà. Grupa melioracyjna zacz a odtwarzaç rów przy niej. Nie jest to atwa sprawa. Jak widaç na zdj ciu obok, w perspektywie, oprócz kopania, sporo jest te do wycinania. Od czegoê trzeba by o jednak zaczàç. Józef Moczko Êwierklanin Scaleniowy krok w przód W poniedzia ek 2 kwietnia odby o si kolejne zebranie w aêcicieli gruntów uczestników post powania scaleniowego, które mia- o na celu podj cie uchwa y zatwierdzajàcej szacunek gruntów obj tych tym post powaniem. Gdyby by o kworum, czyli obecna na sali co najmniej po owa uczestników (wszystkich jest 182), to uchwa mo na by przyjàç wi kszoêcià trzech czwartych g osów. Tak si jednak na tym zebraniu nie sta o. Zgodnie z przepisami w tym samym dniu (przewidziane to by o w razie takiego obrotu sprawy) zosta o og oszone drugie zebranie, na którym do podj cia uchwa y wystarczy a ju wi kszoêç g osów uczestników scalania obecnych na zebraniu. By o ich pi tnastu. Czternastu g osowa- o za a jeden si wstrzyma. Uchwa a jest wi c w mocy. Dlaczego by a taka niska frekwencja? Pytanie do rozwa enia przez socjologów. A mo e dla nas Êwierklan? Tak czy owak ta uchwa a to krok w przód w procesie scaleniowym. Józef Moczko Êwierklanin KLEPKA 9

9 INFORMACJE LOKALNE Z GMINY DOBRZE Brawo Chór Cantabile Rusza gie da W sobot 14 kwietnia na placu obok stra- y w Dobrzeniu Ma ym rusza po zimowej przerwie Gie da staroci i nie tylko. Poczàtek o godz. 9:00. Organizatorzy zapraszajà wszystkich wielbicieli, kolekcjonerów starych, zabytkowych przedmiotów, zbieraczy pamiàtek i wszystkich zainteresowanych. Gie dy odbywajà si w ka dà drugà sobot miesiàca (nast pna b dzie 12 maja). Wi cej informacji: J. Ko odziej tel lub jk58@op.pl oraz K. Gross tel a tak e na Fotografia z Czarnowàs W przypadku pokazanej obokj fotografii jeszcze nie chodzi o zobrazowanie opisywanego wydarzenia, które przedstawia, lecz o odnalezienie takiej samej fotografii, ale ca ej. Do miejsca, które uchwycone zosta o na brakujàcym fragmencie, zmierza, jak widaç, ca a akcja reszty fotografii. Miejscem tym jest przedpole cmentarza Âw. Anny, przed bramà (starà bramà) a akcja to pogrzeb ks. komisariusza Mieczyslausa von Lukowicza. Powszechnie znane sà trzy fotografie z tej uroczystoêci: dwie dotyczà wyjêcia konduktu od koêcio a parafialnego, jedna przedstawia sylwetk ks. proboszcza. Gdyby znalaz a si ta czwarta by aby Êwietnym uzupe nieniem. Je eli tak by si sta o prosz o wiadomoêç lub kopi tel lub jozefmoczko@gmail.com Józef Moczko Êwierklanin ZAK AD OPTYCZNY Dobrzeƒ Wielki, ul. Namys owska 85 Polecamy komputerowe badanie wzroku, porady okulisty, oprawy, szk a, naprawy oraz realizacj recept ubezpieczeniowych. Okulista przyjmuje we wtorki i czwartki Gwarantujemy krótkie terminy realizacji tel W orach mia miejsce 24 marca VIII Ogólnopolski Przeglàd Chórów KoÊcielnych PieÊni Pokutnej i Pasyjnej. Odbywa si on pod honorowym patronatem arcybiskupa Wiktora Skworca, biskupa Tadeusza Szurmana (KoÊció Ewangelicko-Augsburski) oraz Prezydenta Miasta ory Waldemara Sochy. WÊród dziesi ciu chórów, które bra y udzia w przeglàdzie, by te Chór Cantabile, który dzia a przy parafii Êw. Katarzyny Aleksandryjskiej w Dobrzeniu Wielkim. Dyrygentem chóru jest pan Hubert Prochota. Chór Cantabile zaêpiewa w orach: Adoremus Te Christe Fr. Rosselliego, Dobranoc, G owo Âwi ta opr. A. Nikodemowicza, Chroƒ Panie H. Feichta oraz Ogrodzie oliwny opr. J. Czplok. Jury przeglàdu wysoko oceni o dobrzeƒski chór, dajàc mu III nagrod. Gratulujemy! Sukcesy uczniów Uczniowie ze szkó gminy Dobrzeƒ Wielki z powodzeniem startujà w szkolnych konkursach przedmiotowych, cz sto dochodzàc do ich najwy szego szczebla, czyli fina ów wojewódzkich. Gdy chodzi o szko y podstawowe to w XII Wojewódzkim Konkursie Matematycznym do fina u dosz o dwóch uczniów z Publicznej Szko y Podstawowej z oddzia ami Sportowymi w Dobrzeniu Wielkim. Byli to Kacper Ko buc i Damian Sdzuj. W V Wojewódzkim Konkursie Historycznym Miko aj Tarapacz z PSP w Dobrzeniu Wielkim nie tylko dotar do wojewódzkiego fina u, ale jeszcze zosta w nim laureatem. Z kolei w X Wojewódzkim Konkursie Przyrodniczym laureatkà zosta a Marcelina Karasek z ZSP w Kup a Sebastian Gontarek z ZS w Czarnowàsach i Zuzanna MyÊliwa z ZSP w Kup zostali finalistami. Finalistkà zosta a te w Wojewódzkim Konkursie Polonistycznym Michalina P cherz z PSP z OS w Dobrzeniu Wielkim. Sukcesy odnosili równie gimnazjaliêci. W Wojewódzkim Konkursie Biologicznym laureatkà zosta a Natalia Dziuba z ZS w ChróÊcicach, która by a te finalistkà w Wojewódzkim Konkursie Geograficznym. Laureatami w Wojewódzkim Konkursie J zyka Niemieckiego zostali Antonia Sabasch z ZS w Dobrzeniu Wielkim i Christine Skrzypiec z ZS w ChróÊcicach. Z kolei w Wojewódzkim Konkursie J zyka Angielskiego finalistkà zosta a Paulina D ugosz z ZS w Kup a Maja Hnatiuk z Dobrzenia Wielkiego zosta a finalistkà Wojewódzkiego Konkursu Informatycznego. Wszystkim gratulujemy! KLEPKA 10 Popielów, ul. Klasztorna 3 Sklep Dobrzeƒ Wielki ul. Namys owska 22 tel , kom W Czarnowàsach W Czarnowàsach przy ulicy LeÊnej, obok budynku nr 10, znajduje si murowany krzy. Postawiono go w roku 1934 (taki rok wyryto na cokole krzy a). Kto i w jakiej intencji postawi ten krzy nie uda o mi si dociec. Ten niewysoki, bo liczàcy 2,5 metra murowany krzy posiada oszklona wn k w której znajduje si figura Matki Boskiej. Stojàcy na prywatnym gruncie krzy jest zawsze zadbany i ustrojony kwiatami. Ernst Mittmann MEBLE NA WYMIAR kuchnie, sypialnie, azienki, garderoby, szafy i inne Aran acja, pomiar i projekt w cenie mebli W ofercie tak e sprz t AGD

10 INFORMACJE LOKALNE Z GMINY POPIELÓW Krótko z gminy Naczelnik Drugiego Urz du Skarbowego w Opolu informuje, e we wtorek 17 kwietnia w godzinach 9:00 do 14:00 w siedzibie Urz du Gminy w Popielowie zorganizowany zostanie dodatkowy punkt przyjmowania zeznaƒ podatkowych za 2011 rok przez pracowników urz du skarbowego. B dzie w nim mo na: 1) pobraç formularze rozliczeniowe, 2) z o yç zeznanie podatkowe, 3) uzyskaç informacje, dotyczàce rozliczenia dochodów za 2011 rok. W dniu 30 marca Wójt Gminy Popielów wyda zarzàdzenie o przed o eniu Radzie Gminy sprawozdania rocznego o wykonaniu bud etu za rok Od 4 kwietnia sprawozdanie to jest dost pne w Biuletynie Informacji Publicznej. Pan Walter Pyka, mgr farmacji, aptekarz z Popielowa zosta laureatem nagrody Anio ów Farmacji Wyboru dokonali czytelnicy pisma Moda na Zdrowie przy wsparciu kapitu y honorowej z o onej z wybitnych postaci Êwiata nauk medycznych oraz dziennikarzy. Gratulujemy! Zwo ane zosta y zebrania wiejskie w Kaniowie (11 kwietnia, godz. 17:00) i w Starych Kolniach (12 kwietnia, godz. 18:00). W planowanej Aglomeracji Opolskiej mia yby si znaleêç wszystkie gminy powiatu opolskiego, z wyjàtkiem gminy Popielów i gminy Murów. W sk ad aglomeracji wesz yby za to spoza powiatu opolskiego Krapkowice, Gogolin i Lewin Brzeski (i oczywiêcie Opole). Modernizacjà Êwietlicy wiejskiej w Lubieni wraz z zagospodarowaniem terenu zajmie si Zak ad Us ug Budowlanych Adam Ciepicha z Lewina Brzeskiego. O zadanie to stara o si jeszcze szeêç innych firm, z Gniezna, Namys owa (2), Opola, Zàbkowic Âlàskich i Rybnej. Stó Wielkanocny to warsztaty zdobienia jaj i prezentacje sto ów wielkanocnych, zorganizowane przez SCKTiR. Odby y si one w niedziel 25 marca w Domu Kultury w Popielowie. Sukcesy gminnych szkó Oskar Kulig z Publicznej Szko y Podstawowej w Popielowie zosta finalistà X Wojewódzkiego Konkursu Przyrodniczego. Z kolei Mateusz Grzegorczyk z PSP w Popielowie oraz Julia Âwiec z PSP w Starych Sio kowicach zostali finalistami Wojewódzkiego Konkursu J zyka Angielskiego. Sukcesami mogà si te pochwaliç uczniowie Publicznego Gimnazjum w Starych Sio kowicach. W XII Wojewódzkim Konkursie Fizycznym Patryk Cierpisz nie tylko dotar do fina u wojewódzkiego, ale uzyska w nim wysokà punktacj i otrzyma tytu laureata konkursu. Z kolei w Wojewódzkim Konkursie Geograficznym finalistami zostali Mariusz Kubiak i Natalia Kubis. Wszystkim gratulujemy. Wiosna w przedszkolach Tradycyjne szukanie prezentów od Zajàczka mia o miejsce 4 kwietnia w Przedszkolu Publicznym w Starych Sio kowicach poinformowa a na gminnej stronie internetowej dyrektor przedszkola, pani Wies awa Fol ga. Z opublikowanego tam zdj cia, które zamieêciliêmy obok, widaç e dzieci nie tylko szuka y, ale i znalaz y prezenty. Po powrocie z ogrodu zaj cia muzyczne przeprowadzi z przedszkolakami gitarzysta, kompozytor, wokalista zespo ów Chilli, Junn Robert Cichy z Warszawy. W Przedszkolu Publicznym w Popielowie zgodnie z tradycjà 21 marca spalono i utopiono marzann, by zima posz a sobie na dobre. Pi ç dni póêniej odwiedzili popielowskie przedszkolaki aktorzy teatru Jana Kochanowskiego w Opolu. Przyjechali z przedstawieniem zatytu owanym Âwiàteczne przygody Wróbelka Elemelka. Jak zapewnia na gminnej stronie internetowej pani mgr Krystyna Rychlik dyrektor przedszkola w Popielowie, zabawa by a przednia i, co najwa niejsze, dzieciom bardzo si podoba o. Koszty placówek W opublikowanym sprawozdaniu rocznym z wykonania planu finansowego za rok 2011 Samorzàdowego Centrum Kultury, Turystyki i Rekreacji w Popielowie poinformowano, e koszty ogó em, poniesione w zwiàzku z dzia alnoêcià SCKTiR wynosi- y z. Jak wyglàda o to w podziale na placówki pokazuje tabela poni ej. Suma kwot z tabeli jest nieco ni sza od àcznych kosztów, gdy niektóre koszty nie sà przypisane do konkretnej placówki. OKR GOWA STACJA KONTROLI POJAZDÓW Popielów, ul. Szenwalda 39 A, tel do 92 przeglàdy techniczne (rejestracja) wszystkich typów pojazdów komputerowa diagnostyka silnika remonty pojazdów wymiana opon i szyb samochodowych Godziny otwarcia: i w ka dà sobot od 8.00 do MI DZYNARODOWY PRZEWÓZ OSÓB I TOWARÓW Marcin Nowok MARTI-TRANS, ul. Pokojska 3 kom Nowe Sio kowice tel KLEPKA 11

11 INFORMACJE LOKALNE Z GMINY MURÓW Nowy Zarzàd LZS Stare Budkowice W poprzedniej Beczce pisaliêmy o nowym Zarzàdzie LZS Stare Budkowice. Jego zdj cie dotar o do nas ju po zamkni ciu tamtego wydania, wi c publikujemy je dopiero dzisiaj. Dzi kujemy pani Monice Fila za t fotografi i za informacje. Na zamieszczonym obok zdj ciu stojà od lewej: Marek Mokrzycki (trener), Stefan Segiet, Jan Wodara-Wolfert (prezes), Piotr Sychta, Tobiasz Sychta oraz Piotr Krzencesa. W najbli szych wydaniach Beczki postaramy si przedstawiç czytelnikom tak e dzia ajàce w budkowickim LZS dru- yny seniorów i juniorów. Nowemu zarzàdowi yczymy sukcesów w pracy a dru ynom zwyci stw, bo jak dowiadujemy si ze strony internetowej ni klubu, pierwsze wiosenne mecze przynios y pora ki i seniorom w Bierdzanach z Soko em i juniorom w Kup z tamtejszym LZS. Krótko z gminy Gmina og osi a przetarg na remonty dachów w dwóch budynkach komunalnych. W D biƒcu przy ul. Wiejskiej 36 jest do remontu 362 mkw. dachu a w Oko ach przy ul. Wiejskiej 3 remontowane ma byç 220 mkw. Zainteresowane firmy mogà sk adaç oferty do 13 kwietnia a termin wykonania remontów up ynie 31 sierpnia. Anna Strzelczyk z Publicznej Szko y Podstawowej w Starych Budkowicach dosz a a do fina u w Wojewódzkim Konkursie Polonistycznym, uzyskujàc tym samym tytu finalistki tego konkursu. W sobot 14 kwietnia w godz. 17:30 20:30 w sali OSP w Zagwiêdziu odb dzie si bezp atne szkolenie dla rolników na temat Ograniczenia i mo liwoêci rozwoju na obszarach wiejskich obj tych ochronà prawnà m.in. w formie parku krajobrazowego (b dzie mowa o dop atach; b dà indywidualne konsultacje dla zainteresowanych). We wtorek 17 kwietnia w Urz dzie Gminy Murów w godzinach 9:00-14:00 pracownicy opolskiego urz du skarbowego przyjmowaç b dà zeznania podatkowe za 2011 rok. Na miejscu dost pne b dà formularze i udzielana b dzie informacja. Pierwszy dzieƒ wiosny obchodzono w Publicznej Szkole Podstawowej w Murowie pod has em: Dzieƒ okularnika i zielonego stroju. Do szko y starano si przyjêç ubranym na zielono i w dziwacznych okularach. Kto si postara, nagradzany by s odkim upominkiem. Dodatkowà atrakcjà tego dnia by o przybycie do szko y filharmoników, którzy dali koncert. Rzymscy o nierze w szkole w Murowie 26 marca w Publicznej Szkole Podstawowej w Murowie goêcili przedstawiciele Bractwa Rycerskiego informuje szkolna strona internetowa. Wizyta Bractwa w szkole to okazja do niecodziennej lekcji historii, która tym razem poêwi cona by a staro ytnemu Rzymowi. Uczniowie mogli zapoznaç si ze zbrojami i bronià rzymskich o nierzy, mogli pos uchaç o roli senatu i o wierzeniach staro ytnych Rzymian a tak e o wielu innych sprawach. Pierwszà cz Êcià wizyty Bractwa by o przedstawienie dla wszystkich uczniów a potem pracowano w grupach, co da o uczniom mo liwoêç lepszego zapoznania si z rekwizytami. Mo na ich by o nie tylko dotknàç, ale te u ywaç. Na szkolnej stronie internetowej znajduje si obszerna galeria zdj ç z tej imprezy. Tutaj zamieszczamy tylko jedno z nich, pokazujàce, e odwa ni uczniowie mogli nawet wziàç udzia w walkach gladiatorów. Wójt Gminy Murów zawiadamia o wywieszeniu na tablicy informacyjnej Urz du Gminy w Murowie oraz na stronie internetowej Zarzàdzenia Wójta nr Or z dnia roku w sprawie og oszenia wykazu nieruchomoêci przeznaczonych do najmu, po o onych w miejscowoêci Murów KLEPKA 12

12 OPOLE I OKOLICE DAWNIEJ I DZIÂ Z historii opolskiego piwowarstwa (24) Browar Pringsheima (4) Wzrost produkcji, zwiàzany z zaopatrywaniem w piwo nie tylko Opola i okolic, ale te hurtowników na Górnym i Dolnym Âlàsku, spowodowa wzrost zapotrzebowania browaru na lód. Rozszerzono te asortyment. W zwiàzku z rozpocz ciem produkcji piwa butelkowego, czym dotychczas zajmowali si wy àcznie hurtownicy, browar podjà te produkcj wody mineralnej i lemoniady. Poniewa stale zwi ksza o si jego zapotrzebowanie w wod, wykopano dodatkowà studni o g bokoêci 90 m. W grudniu 1881 na terenie browaru uruchomiono produkcj spirytusu i dro d y prasowanych. Oprócz hurtowników, piwo otrzymywa- o wielu restauratorów, ober ystów i szynkarzy, których te nale a o zaopatrzyç w niezb dny do ch odzenia piwnic lód. By mieç go zawsze pod dostatkiem nie tylko w Opolu, ale i tam, gdzie by potrzebny do zaopatrywania restauracji, otwarto sk ady lodu w ró nych miejscowoêciach. By y to izolowane budynki, po o one z regu y w bezpoêrednim sàsiedztwie zbiorników wodnych, lub rzek. Podczas mrozów okoliczni ch opi oraz robotnicy sezonowi, przyjmowali si do pracy przy wyr bie lodu i nape nianiu nim izolowanych pomieszczeƒ. Sk ady lodu opolskiego browaru znajdowa y si w Suchym Borze ko o Opola, Brzegu, Koêlu i Tarnowskich Górach. Ilustracja u góry po lewej przedstawia sk ad lodu z windà nap dzanà si à konia. (lata 70-te XIX wieku) Problemy z zaopatrzeniem w lód naturalny stwarza y ciep e zimy, podczas których nie uda o si zebraç dostatecznej jego iloêci. W takim wypadku Êlàskie browary by y zmuszone kupowaç dro szy lód z okolic Karpacza lub jeszcze dro szy, pochodzàcy z alpejskich lodowców. W najgorszym wypadku kupowano bardzo drogi lód ze Skandynawii, który dowozi y statki do portów w Gdaƒsku i Szczecinie. Aby uniezale niç przynajmniej miejsce produkcji piwa od warunków atmosferycznych, browar Pringsheima zakupi pod koniec lat 80-tych XIX wieku ch odziark firmy Linde. Gdy w 1892 dokupiono drugà o tej samej wydajnoêci, ch odzenie ca ego systemu piwnic browaru by o zapewnione. Zakup nowoczesnej instalacji ch odniczej pozwala na zachowanie jednolitej jakoêci piwa przez ca y rok i wskazuje na to, e Pringsheimowie starali si utrzymywaç swój browar na wysokim poziomie technicznym. Nie zachowa o si wiele informacji dotyczàcych wyposa enia browaru. Wiadomo, e Pringsheimowie ko o 1890 roku zakupili w fabryce maszyn Oscara Bothnera w Lipsku urzàdzenie do mycia i czyszczenia beczek, pozwalajàce na umycie do beczek transportowych dziennie, niezale nie od ich wielkoêci. Innà inwestycjà, o której wiemy, by o zainstalowanie latem 1890 roku urzàdzenia do obciàgu piwa, wyprodukowanego przez firm braci Guttsmann z Wroc awia (ilustracja u góry po prawej). Nape nianie piwem beczek transportowych z beczek le akowych stanowi o do tej pory du y problem. Poniewa le akownia mieêci a si w piwnicach, piwo z beczek le- akowych wypychano za pomocà spr onego powietrza do znajdujàcego si na parterze pomieszczenia, w którym nape niano beczki transportowe. Ten sposób nape niania by szczególnie niebezpieczny w przypadku starszych beczek le akowych, poniewa zdarza o si, e wysokie ciênienie wypycha o dno beczki. Aby temu zapobiec, podpierano dna beczek belkami i wiàzano aƒcuchami. Urzàdzenie firmy Guttsmann zwane Automatem, które pozwala o na obciàg piwa pod ciênieniem wynoszàcym zaledwie 0,2 0,3 atmosfery na beczkach le- akowych, by o wielkim usprawnieniem. Spr one powietrze t oczono tutaj nie do beczek, lecz do metalowych cylindrów, z których piwo, przep ywajàc najpierw przez filtry, by o wypychane na wy sze kondygnacje, gdzie nape niano beczki transportowe. Browar by bardzo zadowolony z tej inwestycji, o czym powiadomiono producenta listownie ju w paêdzierniku 1890 roku. W czerwcu 1894 roku zamówiono drugie urzàdzenie. List wys any w tej sprawie brzmia : Panowie Bracia Guttsmann Wroc aw Poniewa otrzymany od Paƒstwa aparat do zmniejszania ciênienia Automat po niemal czterech latach wydajnej pracy doskonale si sprawdzi, udzielam Panom niniejszym zlecenia na przys anie drugiego aparatu. Opole, 5. czerwca 1894 r. Z uszanowaniem H. Pringsheim, browar parowy. (cdn.) Andrzej Urbanek DIAGNOSTYKA KOMPUTEROWA WSZYSTKICH MAREK AUTO ELEKTRYKA rozruszniki, alternatory, elektronika, ABS, airbag, zamki centralne + pilot, alarmy, radiomonta, przeglàdy okresowe (wymiana oleju, rozrzàdu, filtrów itp. wg zaleceƒ producenta), kasowanie inspekcji, akumulatory. K L I M A T Y Z A C J A Józef Patrzek Brynica ubniaƒska 31a telefon: telefon kom KLEPKA 13

13 Dawny b àd Archiwalna widokówka ma b àd. Wydawca informuje, e jest to widok na Oderpartie mit Bolkoinsel. Na widokówce widaç fragment odrzaƒskiej wyspy (Insel) ale na pewno nie jest to Bolko. Widzimy fragment Pasieki. To pokazuje, e do archiwalnych materia ów te nie mo na mieç stuprocentowego zaufania. Pomy ki zdarza y si dawniej tak samo jak dziê. Ciekawostkà na widokówce jest widoczny jeszcze Êlad po innej wyspie odrzaƒskiej, tej która by a w okolicy dzisiejszego marketu OBI. W prawym górnym rogu zobaczyç mo emy wejêcie z Odry do portu przy cementowni. Gdy jednak podà- ymy brzegiem Odry od wejêcia do portu w stron miasta, to na najbli szym zakr cie Odry zobaczymy przeêwitujàcy pas wody. Ta woda oddziela a kiedyê le àcà tam wysp od làdu. Na widokówce ta ma a wyspa, a ÊciÊlej ju pó wysep, bo jeden koniec àczy si z brzegiem, wyglàda na àk. Na podstawie starych map mo na jednak przypuszczaç, e gdy by a to jeszcze wyspa, ros y tam drzewa i krzewy. Byç mo e chciano OPOLE I OKOLICE DAWNIEJ I DZIÂ Wybory rad dzielnic Prezydent Miasta Opola zarzàdzi wybory do rad dzielnic Grotowic i Groszowic oraz wyznaczy dat tych wyborów na dzieƒ 22 kwietnia 2012 roku. Mieszkaƒcy Groszowic g osowaç b dà w Szkole Podstawowej nr 24 przy ul. Gorzo ki 4. W sk ad groszowickiej komisji wyborczej wchodzà: Joanna Kornek, Katarzyna Wiàcek, Anna Wiàcek, Tomasz Laksy i Dorota Bia owicz. Mieszkaƒcy Grotowic b dà g osowaç w Przedszkolu Publicznym nr 44 przy ul. OÊwi cimskiej 94. W sk ad grotowickiej komisji wyborczej wchodzà: Agnieszka Chrobak, Klaudia Kie basa, Magdalena Graniczkowska, Micha Skorupa i Damian Dàbrowski. Znana jest ju lista kandydatów do Rady Dzielnicy Groszowice. Sà na niej: 1) Kondziela Robert, 2) Siemiàtkowski Grzegorz, 3) Zwolak Grzegorz, 4) Bàk Henryk, 5) Miko ajczak Roman, 6) Suchanek Zuzanna, 7) K ak Tadeusz, 8) Okos Adrian, 9) Mikianiec Leonid, 10) Pasoƒ Marcin, 11) Wachowski Kamil, 12) Lelit Zygmunt, 13) Kopy owski Marek, 14) Szkudlarek Tomasz, 15) Gebauer Ma gorzata, 16) Wojcik Bernard, 17) Pilawka Jacek, 18) Borowski Wojciech, 19) Czioska Grzegorz, 20) Skrzypczyk Mariola. Zaplanowano ju spotkanie przedwyborcze mieszkaƒców Groszowic z kandydatami do ich rady dzielnicy. Spotkanie ma si odbyç 12 kwietnia w Domu Biesiadnym Arkadia o godz. 19:00. Nie uda o nam si niestety znaleêç adnych informacji o liêcie kandydatów do Rady Dzielnicy Grotowice. wysp wykorzystaç rolniczo, usuni to drzewa i krzewy i zasypano wod mi dzy bli szym brzegu koƒcem wyspy, by da o si wjechaç tam wozem. W poprzedniej Beczce pisaliêmy, e Henselmann, który w 1872 mia cukierni i kawiarni przy Nicolaistr. 33 (Ksià àt Opolskich w okolicy Ronda) pisa w reklamach, e le y ona na rogu Rynku (Ecke Ring). Rondo to nie bardzo róg Rynku. Henselmann chyba artowa, bo jego lokal by na rogu rynku zbo owego (Getreidemarkt). Okruszek historii Groszowic Zamieszczone powy ej og oszenie pochodzi z archiwalnej gazety z 31 sierpnia 1895 roku. Informuje ono, e Groszowickie M skie Towarzystwo Âpiewacze zaprasza swych cz onków i przyjació na niedzielny wieczór do pana Lodego w Grudzicach. Pieniàdze dla Groszowic Pan Marcin Gambiec poinformowa na swej stronie, e podczas obrad Rady Miasta w dniu 29 marca uchwalono dla dzielnicy Groszowice dotacj dla Parafii Rzymskokatolickiej p. w. Êw. Katarzyny Aleksandryjskiej w wysokoêci z na prace konserwatorskie organów oraz dodatkowe 15 tys. z na ogólnodost pny plac zabaw. Razem z wczeêniejszà kwotà 45 tys. z daje to ju 60 tys. Gdyby Ministerstwo Edukacji Narodowej do o y o swoje z projektu Radosna Szko a, to powsta by plac zabaw za 120 tys. z. GABINET DENTYSTYCZNY Czynne 6 dni w tygodniu w godzinach prestige4@op.pl Opole ul. G. Morcinka 43 tel tel. kom KLEPKA 14

14 INFORMACJE LOKALNE Z GMINY UBNIANY Thüngen. Przedszkolaki z Binsfeld odwiedzi y zamek w Thüngen. Chcia- y zapoznaç si z yciem dawnego dworu. Dzieci mia y okazj poznaç w aêciciela zamku Erica von Thüngen, jego on Nadj oraz córk Hildolphin. Zwiedzanie zamku mia o charakter odwiedzin ró nych postaci bajkowych i zwiàzanych z nimi miejsc. Na zakoƒczenie wycieczki po zamku dzieci wr czy y paƒstwu von Thüngen specjalnie przygotowany drobny upominek. Arnstein. Na gminnych cmentarzach ustawione zosta y kontenery na odpady. Do przetargu na ich wymian i opró nianie przez ca y rok przystàpi- y trzy firmy. Zaproponowa y one nast pujàce koszty: 1) ponad 8000 euro, 2) ponad 6000 euro, 3) nieca e 6000 euro. Poniewa decydowa a cena, wi c oczywiêcie wygra a trzecia firma. Na ka dym z cmentarzy kontenery b dà teraz opró niane cztery razy w ciàgu roku. Ca oroczna obs uga b dzie kosztowa a gmin dok adnie 5712 euro. Binsfeld. Mi oênicy taƒca z Binsfeld spotykajà si na çwiczeniach w tutejszym Centrum Sportowym. Zazwyczaj ich spotkania odbywajà si raz w miesiàcu, ale w okresie karnawa u treningi organizowano troch cz Êciej. Arnstein. W godzinach nocnych samochód staranowa mur jednego z tutejszych budynków. Straty, wst pnie oszacowane, liczone sà w wielu setkach euro. OG OSZENIE Urzàd Gminy w ubnianach informuje, e na tablicy og oszeƒ urz du oraz na stronie internetowej, wywieszony zosta w dniu roku wykaz nieruchomoêci gruntowej przeznaczonej do sprzeda y w trybie bez przetargowym tj.: dzia ka nr 551/163 km 5 obr b Je owa o powierzchni 0,0108 ha. Termin z o enia wniosków przez osoby, którym przys uguje pierwszeƒstwo w nabyciu nieruchomo- Êci na podstawie art. 34 ust 1 pkt. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomo- Êciami (tekst jednolity Dz. U. z 2010 roku Nr 102, poz.651 z póên. zm.) wynosi 6 tygodni liczàc od dnia wywieszenia wykazu tj. do dnia roku. Inwestycje wokó szkó W dniu 4 kwietnia w Urz dzie Marsza kowskim Województwa Opolskiego zawarta zosta a umowa pomi dzy Samorzàdem Województwa Opolskiego a Gminà ubniany. Umowa dotyczy przyznania pomocy w ramach dzia ania 413 Wdra anie lokalnych strategii rozwoju w zakresie operacji odpowiadajàcych warunkom przyznania pomocy w ramach dzia ania Odnowa i rozwój wsi obj tego PROW na lata Umowa zosta a podpisana przez pana Romana Kolka Wicemarsza ka Województwa Opolskiego oraz pana Antoniego Konopka Cz onka Zarzàdu Województwa Opolskiego, reprezentujàcych Samorzàd Województwa Opolskiego. Z kolei z ramienia Urz du Gminy ubniany umow podpisali pan Krystian Baldy Wójt Gminy ubniany oraz pani Brygida Cebula Skarbnik Gminy ubniany. Przedsi wzi cie dotyczy budowy trzech terenów rekreacyjnych Gminy ubniany. W Brynicy przy Szkole Podstawowej powstanie boisko wielofunkcyjne ze Sukcesy uczniów W fina ach Wojewódzkiego Konkursu Biologicznego dla uczniów gimnazjów uczestniczy y Dominika Fleszar i Aleksandra Nowak z Publicznego Gimnazjum w Biadaczu. Gratulujemy! Nie jest atwo znaleêç si w czo ówce województwa. Eliminacje gminne konkursu recytatorskiego M odzie recytuje poezj w j zyku niemieckim zorganizowa 16 marca OK. W kategorii szkó podstawowych I miejsce zaj a Jennifer Krause z PSP w Je owej (opiekun pani Beata Urbanek), II miejsca Sebastian Segieth z PSP w Je owej (opiekun pani Beata Urbanek) i Agata Pogrzeba KLEPKA 15 sztucznà nawierzchnià. Ponadto zostanie utwardzony teren wokó boiska oraz na wjeêdzie do szko y. Nast pnie zamontowane zostanà awki, kosze na Êmieci etc. W Dàbrówce ubniaƒskiej na terenie przy Publicznym Przedszkolu powstanie boisko do siatkówki oraz koszykówki tak- e ze sztucznà nawierzchnià. Równie tereny wokó boiska oraz wjazd na plac zostanà wy o one kostkà brukowà. Zamontowane b dà równie kosze na Êmieci, awki, stojak na rowery itp. W ramach tego przedsi wzi cia wymienione zostanie te ogrodzenie wokó terenu. W Luboszycach na terenie boiska szkolnego zbudowane b dzie boisko do pi ki no nej ze sztucznà nawierzchnià. Teren wokó boiska oraz plac przed wejêciem do szko y b dà utwardzone kostkà brukowà. Zakoƒczenie projektu przewiduje si na rok WartoÊç zadania to ponad z, a dofinansowanie w ramach zawartej umowy wyniesie z. (UG ) z PSP w ubnianach (opiekun pani Sylwia Buchta), III miejsca Bernadeta Joƒczyk z PSP w ubnianach (opiekun pani Sylwia Buchta), Kamil Polok z PSP w Brynicy (opiekun pani Sara Pogrzeba) oraz Florian Sowa z PSP w Luboszycach (opiekun pani Stefania Janicka). W kategorii gimnazjum I miejsce zaj a Kinga Zych z PG w Biadaczu (opiekun pani Anna Maziarz). W organizowanym przez MDK w Opolu wojewódzkim konkursie na pisank nagrod zdoby a Bianka Sochor z PSP w Brynicy. W wojewódzkim konkursie plastycznym na projekt kartki wielkanocnej (te organizowanym przez MDK) nagrodzono prace Justyny Piekorz i Dominiki Pielorz z Publicznego Gimnazjum w Biadaczu. Je owa by a najlepsza Z Je owej poinformowano nas, e w Gminnym Konkursie Recytatorskim M odzie recytuje poezj niemieckà (16 marca) uczniowie z PSP w Je owej odnieêli sukces. I miejsce zaj a Jennifer Krause z kl. IV a II Sebastian Segieth z kl. V. Roman Kampa z kl. IV uzyska wyró nienie. Uczniów do konkursów przygotowa- a mgr Beata Urbanek. Wszystkim serdecznie gratulujemy i yczymy dalszych sukcesów. Na zdj ciu Jennifer, Sebastian i Roman.

15 INFORMACJE LOKALNE Z GMINY TURAWA Kanalizacja wybudowana We wtorek 3 kwietnia uroczyêcie zakoƒczono budow kanalizacji dla miejscowoêci Kotórz Wielki oraz dla po udniowej cz Êci Jeziora Turawskiego informuje gminna strona internetowa. Pozwoli to uporzàdkowaç gospodark Êciekowà na obszarze aglomeracji Turawa, ochroniç wody podziemne i poprawiç czystoêç lokalnych wód powierzchniowych. Wybudowano ok. 24,5 km sieci kanalizacji sanitarnej, 367 przy àczy, 13 pompowni i jednà t oczni. Na uroczystoêç, której gospodarzem by a Prezes Zarzàdu WIK Turawa pani Danuta Wajs przybyli m. in. przedstawiciele Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Ârodowiska i Gospodarki Wodnej w Opolu, Urz du Gminy Turawa, Radni Gminy Turawa, przedstawiciele wykonawcy spó ki POL-AQUA i Tractebel Engineering nadzorujàcej przebieg inwestycji. Byli te przedstawiciele mieszkaƒców terenu obj tego inwestycjà. Sukcesy gminnych szkó Na klepce 8 zamieêciliêmy informacj o sukcesach uczniów z gminnych szkó podstawowych w Wojewódzkim Konkursie J zyka Niemieckiego. W Wojewódzkim Konkursie J zyka Niemieckiego sukcesy osiàgn li te turawscy gimnazjaliêci. Laura Michalczyk zosta a laureatkà konkursu a Anna Sikora finalistkà. Sukcesów gimnazjalistów by o jednak wi cej. W XII Wojewódzkim Konkursie Matematycznym finalistkami by y: Natalia Fira, Sonia Pielorz i Anna Sikora. W Wojewódzkim Konkursie Fizycznym finalistkami by y: Natalia Fira, Donata Jeziorowska i Ismena Koz owska. W Wojewódzkim Konkursie Geograficznym finalistami byli: Daniel Kluczny, Patryk Spyra, Aneta Sikora i Manuela Morcinek a w Wojewódzkim Konkursie Polonistycznym w fina ach uczestniczy a Ismena Koz owska. Tak e uczniowie gminnych szkó podstawowych mogà pochwaliç si licznymi sukcesami. W XII Wojewódzkim Konkursie Matematycznym laureatem zosta Krzysztof Farys z PSP w Ligocie Turawskiej a finalistà ukasz Simbiga z PSP w Osowcu. Finalistkami Wojewódzkiego Konkursu Polonistycznego zosta y: Joanna Balcer z PSP w Zawadzie, Zuzanna Klica z PSP w Ligocie Turawskiej oraz Julia aba z PSP w Osowcu. W Wojewódzkim Konkursie Historycznym finalistkà zosta a Sabina Mateja z PSP w Bierdzanach. OPONY WULKANIZACJA Wojciech Filipowicz Kup, ul. 1 Maja 1b czynne w soboty tel kom opony nowe i u ywane zachodnich firm do samochodów osobowych i dostawczych monta i wywa anie us ugi wulkanizacyjne oleje Castrol + wymiana KLEPKA 16 Warsztaty kulinarne Warsztaty amatorskiej kuchni,,w dobrym smaku odby y si 31 marca w Kotorzu Ma ym, w budynku by ej szko y. Sk ada y si z dwóch cz Êci. W pierwszej uczestnicy przygotowali trzysk adnikowe danie g ówne: kluski opiekane, faszerowane udko z kurczaka oraz sa atka,,warzywny ogród. W drugiej cz Êci pod nazwà Torebka a tradycyjna kuchnia po przygotowaniu ró nych potraw rozsàdzili, która kuchnia jest lepsza. Uczestnikami konkursu by y cztery pary w wieku gimnazjalnym: Milena Pielorz i Korina Warzecha, Sonia Pielorz i Asia Wilczek, Magdalena Praska i Damian Soppa i Julia Czech i Dawid Bandura oraz przedstawiciele MRGT aneta Nowak i Denis Miron. W organizacj Warsztatów amatorskiej kuchni W dobrym smaku, Kotórz Ma y 2012 w àczy o si Stowarzyszenie Osób NarodowoÊci Âlàskiej, za co dzi kujemy! (MRGT) Gmina Turawa b dzie mieç pràd z Gdaƒska Rozstrzygni ty zosta przetarg na wybór dostawcy energii elektrycznej do gminnych obiektów u ytkowych. Chodzi o oko- o 1,2 miliona kilowatogodzin rocznie. Do przetargu stan o szeêç firm, po jednej z Poznania, Gliwic, Warszawy i Rzeszowa oraz dwie z Gdaƒska. Oferowane ceny pràdu by y zbli one, ale nie jednakowe. Najni szà cen zaproponowa a Energa Obrót S.A. z Gdaƒska, wi c to jà wybrano. Podpisanie umowy zaplanowano na 16 kwietnia. Remont ul. Zielonej w Kotorzu Wielkim Gmina Turawa og osi a 2 kwietnia przetarg na remont drogi gminnej ulicy Zielonej w miejscowoêci Kotórz Wielki wraz z w àczeniem jej do drogi powiatowej nr 1726 O. D ugoêç remontowanego odcinka wynosi 273 metry a szerokoêç jezdni 3 metry. Asfalt ma mieç gruboêç 7 cm (3+4). Majà te byç t uczniowe pobocza (dwa razy po pó metra szerokoêci). Zainteresowane firmy majà do 18 kwietnia czas na z o enie ofert. Zadanie ma byç wykonane w ciàgu 40 dni od podpisania umowy.

16 INFORMACJE LOKALNE Z GMINY CHRZÑSTOWICE Konkurs Kroszonkarski GBP Gminny Konkurs Kroszonkarski odby si w Klubie Samorzàdowym w Chrzàstowicach informuje na stronie internetowej gminy pani Agnieszka Król, Dyrektor Gminnej Biblioteki Publicznej. Informacja zilustrowana jest licznymi zdj ciami. Dwa z nich zamieêciliêmy powy ej. To po lewej pokazuje, e konkurs cieszy si sporà popularnoêcià (dla tych, co nie lubià liczyç by o 36 uczestników). Nie mogliêmy pokazaç na zdj ciach urody kroszonek, pisanek i wyklejanek wykonanych przez uczestników konkursu, Z PIT do UG Nie trzeba jechaç do Opola, by z o yç w Urz dzie Skarbowym zeznanie podatkowe za 2011 rok. W piàtek 20 kwietnia w godzinach 9:00-14:00 w Urz dzie Gminy Chrzàstowice przy ul. Dworcowej 38 dzia aç b dzie punkt przyjmowania zeznaƒ podatkowych za 2011 rok. Mo na tam b dzie równie otrzymaç potrzebne formularze i uzyskaç informacje na temat rozliczenia dochodów za 2011 rok. Na jeden dzieƒ urzàd skarbowy edzie mia okienko w Chrzàstowicach. Gmina zaprasza na wyêcig Gmina Chrzàstowice zaprasza na XXVII Ogólnopolski WyÊcig Kolarski O Puchar Wójta Gminy Chrzàstowice. Odb dzie si on w niedziel 22 kwietnia. Starty obok szko y w D biu (tam te meta). O godz. 11:00 wystartujà juniorzy m odsi, o 11:05 m odzicy, o 12:30 elite-orlik a o 12:35 juniorzy. Na oddzielnych trasach b dà te Êcigaç si przedszkolaki, m odzie szkolna i VIP-y. bo to trzeba zobaczyç w kolorach. Odsy- amy wi c ka dego, kto ma dost p do internetu, do gminnej strony internetowej. Tu ograniczymy si tylko do przekazania wyników konkursu. W kategorii uczniów klas I-III zwyci zcà zosta Marcin Nies ony a na kolejnych miejscach znaleêli si Sabina Szcz sny (II) i Weronika Cebula (III). Wyró nienie otrzyma Damian Nies ony. W kategorii uczniów klas IV-VI pierwsze miejsce zaj a Stefania Bannert, II Aleksander Geisler a III Weronika Jaksy. Wyró nienia otrzymali: Marek Waletzko, Monika Simon i Martyna Woszko. W kategorii uczniów gimnazjum najwy ej oceniono kroszonk Katarzyny Ciolek. II miejsce zaj a Julia Cichoƒ, III Ewa Scholc a wyró niono Patrycj Fabisz. Wszystkim uczestnikom nale à si gratulacje. Nale à si one te Gminnej Bibliotece Publicznej za zorganizowanie konkursu a na podzi kowania zas ugujà Urzàd Gminy w Chrzàstowicach, Gminna Spó dzielnia Samopomoc Ch opska w Chrzàstowicach i Delikatesy Centrum w L dzinach, bo dzi ki ich wsparciu by y upominki i pocz stunek dla uczestników. Sukcesy gminnych szkó WyÊcigowi towarzyszyç b dà inne atrakcje. O 10:30 zacznie graç M odzie- owa Orkiestra D ta Gminy Chrzàstowice a o 16:00 rozpocznie si spotkanie S ynni kolarze z Gminy Chrzàstowice (w ramach projektu Historia Lokalna ). B dzie te dobrze zaopatrzony bufet i pchli targ. Patronat honorowy nad wyêcigiem sprawuje Starosta Opolski Henryk Lakwa. Uczniowie gminnych szkó podstawowych brali udzia w ró nych konkursach przedmiotowych. W XII Wojewódzkim Konkursie Matematycznym do fina u wojewódzkiego dotarli Aaron Jason Call i Joanna Kurc z ZSP nr 3 w D bskiej Kuêni. Aaron Call by tak e finalistà w X Wojewódzkim Konkursie Przyrodniczym a w Wojewódzkim Konkursie J zyka Angielskiego zosta nawet laureatem. Laureatem w tym konkursie by te Aleksander Geisler z PSP w Chrzàstowicach a Hanna Gronek z ZSP nr 3 w D bskiej Kuêni by a w nim finalistkà. Sukcesy odnosili te gimnazjaliêci. Lucinda Call by a laureatkà w Wojewódzkim Konkursie J zyka Angielskiego (by a te finalistkà w Wojewódzkim Konkursie Polonistycznym). Z kolei Jan Juraschek by laureatem w Wojewódzkim Konkursie J zyka Niemieckiego. W XII Wojewódzkim Konkursie Fizycznym i w XII Wojewódzkim Konkursie Chemicznym finalistà by Rafa Matysek. Florystyka Wielkanocny pokaz florystyczny w chrzàstowickim Klubie Samorzàdowym zgromadzi 28 marca oko o 50 paƒ. Pokaz poprowadzi y panie Katarzyna Luksa i Danuta Kusiƒska z kwiaciarni Floresto w Zawadzie. By- y kawa, ciastka, kompozycje z kwiatów i ró nych dodatków, a przede wszystkim by- a mi a atmosfera. Organizatorem spotkania by Urzàd Gminy Chrzàstowice oraz Opolski OÊrodek Doradztwa Rolniczego. SCHODY LUBDA Henryk Lubda NOWE SIOŁKOWICE, ul. PIASKOWA 12 tel kom KLEPKA OPOLE Plac Kopernika nr 13 telefony: OFERUJEMY: LEGALNÑ PRAC W HOLANDII WYSOKIE ZAROBKI UBEZPIECZENIE ZAKWATEROWANIE Certyfikat nr opole@worksupport.pl

17 MARMURY GRANITY Firma kamieniarska Jerzy Iskierka Kotórz Ma y ul. Opolska 69 telefon/fax telefon kom produkcja i monta schody kamienne wewn trzne samonoêne schody zewn trzne blaty kuchenne i azienkowe parapety posadzki KLEPKA 18

18 M odzi chcà, eby zdech Zamieszczone obok zdj cie pochodzi z portalu wpolityce.pl i by o tam ilustracjà do tekstu Ma gorzaty Wyrzykowskiej (PAP) zatytu owanego Bia oruê: Ponad 2 tys. osób uczci o Dzieƒ WolnoÊci w Miƒsku. Autorkà zdj cia jest Tatyana Zenkovich. W tekêcie Ma gorzaty Wyrzykowskiej nie wyjaêniono znaczenia napisów na plakacie ze zdj ciem prezydenta ukaszenki. Szkoda, bo coraz mniej ludzi w Polsce zna ten alfabet. U samej góry plakatu jest napis z trzech krótkich s ów. Pierwsze s owo zaczyna si literà wyglàdajàcà jak przewrócone E. Ta litera to SZ. Nast pna litera to O, tak jak w polskim alfabecie, a ostatnia to B. Ca- e pierwsze s owo to SZOB. Drugie s owo to ON a trzecie to SDOCH ( X odpowiada polskiemu CH ). Napis SZOB ON SDOCH t umaczy si na polski: EBY ON ZDECH. Pod zdj ciem jest skrót z poczàtkowych liter s ów górnego napisu. U do u mamy napis Ma ady Front i obok, ju naszym alfabetem, adres strony internetowej (mfront.net). Dzieƒ WolnoÊci (Dzieƒ Woli), to Êwi to obchodzone na Bia orusi przez tzw. opozycj w dniu 25 marca. Nie jest to jednak na Bia orusi Êwi to paƒstwowe. Dzia acze tzw. opozycji wystàpili do w adz o zgod na urzàdzenie w dniu 25 marca manifestacji. Zaplanowali zbiórk przed gmachem Bia- oruskiej Akademii Nauk, spod której mieli pomaszerowaç z flagami, transparentami etc. do parku przy placu Bangalore. Tam wyg aszano by przemówienia i odby yby si wyst py artystyczne. Otrzymali zgod. Zdj cie dziewczyny z plakatem wykonano w punkcie zbiórki, przed gmachem Bia oruskiej Akademii Nauk. Trudno nie oprzeç si wra eniu, e ju tam naruszono troch warunki udzielonej zgody, bo mia- o to byç tylko miejsce zbiórki a nie miejsce demonstracji. Bia oruska milicja nie zauwa a a jednak takich naruszeƒ. Zapewne poinstruowano jà, by nie by a zbyt gorliwa. Troch si to k óci z obrazem malowanym przez nasze media. Gdybym by nie wiadomo jak za artym przeciwnikiem jakiegoê polskiego polityka, to jednak uzna bym za daleko idàcà przesad manifestowanie z plakatem, gdzie nad zdj ciem polityka by by napis eby on zdech. Demonstrowanie tzw. bia oruskiej opozycji z tego typu plakatami kompromituje jà w oczach Bia orusinów. Sprawa jest tym bardziej przykra, e plakat trzyma m oda dziewczyna a ch opak krzyczàcy wraz z nià wyglàda na jeszcze m odszego. Zapiek a nienawiêç jakoê nie pasuje do tak m odego wieku. Nie sàdz, by m odzi Bia orusini mieli powody do okazywania rzekomej nienawi- Êci wobec prezydenta ukaszenki. Obawiam si, e mo e chodziç raczej o korzy- Êci. Kto z tzw. m odej opozycji poka e, jak strasznie nienawidzi prezydenta ukaszenki, ma szans dostaç premi z naszych podatków. Polska finansuje Program Stypendialny im. Konstantego Kalinowskiego, w ramach którego opozycyjna bia oruska m odzie mo e przyjechaç do nas na pi cioletnie studia i b dzie otrzymywaç stypendium 1240 z miesi cznie oraz inne Êwiadczenia. To na tyle atrakcyjna finansowo propozycja, e niektórzy m odzi Bia orusini mogà na pokaz troch ponienawidziç prezydenta ukaszenk, by skorzystaç z tego programu. Kto wpisze nazw programu do Wikipedii, dowie si, jakie sà z nim dla nas k opoty. Jest jeszcze powa niejsze niebezpieczeƒstwo. Tylko SZOS! to akcja prowadzona w internecie, byç mo e z Polski. Na stronie internetowej akcji ( wita wszystkich jej symbol odpalona ju bomba a obok niej napis SZOS (rysunek u do u). To jest jakiê komunikat, skierowany do m odych Bia orusinów. Co oni majà zrozumieç z tego komunikatu? A strach myêleç. Podczas demonstracji w dniu 25 marca niesiono te plakat ze zdj ciem prezydenta ukaszenki i Muammara Kaddafiego oraz podpisem Wkrótce si spotkacie. Przypomn w tym miejscu, e Muammar Kaddafi zosta zamordowany a jego siedziba w Trypolisie obrócona w gruzy. Na stronie akcji Tylko SZOS znalaz em zdj cie zatytu owane Inny Miƒsk (u do u). Widaç na nim zbombardowane centrum stolicy Bia orusi z ruinà siedziby prezydenta ukaszenki na pierwszym planie (jeêli oczywiêcie dobrze rozpoznaj ). Komu z tzw. opozycji marzy si taki widok bia oruskiej stolicy? Polska wyrzàdza Bia orusi wielkà niegodziwoêç. Zastanawia mnie, jak uporajà si z tym polscy dziennikarze. UczciwoÊç nakazuje przecie protestowaç, ale interes podpowiada, by milczeç, a mo e nawet przy àczyç si do niegodziwców. To si jednak kiedyê skoƒczy wielkà frustracjà. Piotr Badura KLEPKA 19

19 Kronika szko y w Czarnowàsach Rada pedagogiczna na posiedzeniu 14 kwietnia 1919 roku uchwali a e stanowisko rektora czarnowàskiej szko y obejmie nauczyciel Lange. Z takim wnioskiem wystàpiono 25 kwietnia do opolskiego Regierungu (urz du wojewódzkiego). W dniu 1 lipca odby o si oficjalne wprowadzenie nowego rektora Lange na stanowisko. Na uroczystoêç przybyli: powiatowy inspektor do spraw szkolnictwa Hochheiser, grono pedagogiczne szko y, ksiàdz dziekan von Lukowicz, Paul Waldyra z Czarnowàs, so tys (Gemeindevorsteher) Kaspar Knossalla z Borków oraz awnik so ecki (Gemeindescheff) Johann Slowik z Krzanowic. Na poczàtek dzieci zaêpiewa y Lobt froh den Herren, potem Hochheiser przedstawi nowo powo anego rektora a naczelnik gminy (Amtvorsteher) Laxy pozdrowi go w imieniu ca ej gminy Czarnowàsy. Par dni póêniej naczelnik Laxy przekaza nowemu rektorowi mieszkanie, pomieszczenia gospodarskie i ziemi jaka nale a a mu si z urz du. Ferie letnie w roku 1919 rozpocz y si 18 lipca i trwa y do 12 sierpnia. W dniu 31 sierpnia przyj ty zosta do szko y nowy nauczyciel Felix Wenzel. Ferie jesienne rozpocz y si 20 sierpnia i trwa y do 18 paêdziernika. W dniu 9 paêdziernika obchodzi swój jubileusz 25-lecia ks. von Lukowicz. Kolegium nauczycielskie podarowa o mu kosz z kwiatami wraz z najlepszymi yczeniami. Po jesiennych feriach nauk prowadzono tylko w szeêciu klasach, bo w jednej z sal lekcyjnych zdun przebudowywa piec. Gdy popatrzymy na stronic Kroniki z roku 1920 zobaczymy tam zapis, e w klasach od I do III wprowadzono nauk czytania i pisania 3 godziny tygodniowo po polsku. A religii w klasach VI i VII dzieci uczy y si naprzemiennie po polsku i po niemiecku. Kronika informuje nas te, e 20 marca roku 1921 przeprowadzono w Czarnowàsach plebiscyt. G osowano, kto jest za Niemcami, a kto za Polskà. W Czarnowàsach g osowa o za Niemcami 775 osób za Polskà 375, w majàtku Czarnowàsy za Niemcami 58 a za Polskà 4 osoby, w Krzanowicach za Niemcami 64 a za Polskà 71 osób, w Borkach za Niemcami 142 a za Polskà 75 osób Planowana podró dzieci szkolnych do Wroc awia (Breslau) nie mog a si odbyç poniewa zabroni a tego Francuska Komisja Plebiscytowa. Dopiero 8 lipca 1922 roku komisja Interallierte Kommissoin opuêci a Górny Âlàsk. W dniu nast pnym 9 lipca na budynku Regierungu w Opolu nastàpi a zmiana flagi na pruskà. Z tej okazji odby y si w Czarnowàsach wielkie uroczystoêci. W ko- Êciele odby a si uroczysta msza Êwi ta na którà przybyli licznie mieszkaƒcy Czarnowàs. Na mszy odêpiewano uroczyste Opole, ul. Krakowska 28 (obok Delikatesów) tel w godz Uwaga kolekcjonerzy i hobbyêci! Tylko u nas naprawisz to, czego nikt nie naprawia (odnawianie starych zegarów, dorabianie cz Êci). Oprócz typowych czasomierzy naprawiamy równie zegary wiszàce, kominkowe, pod ogowe, kuku ki, radio-budziki, zegary go biarskie, sterujàce, satelitarne (funk-uhr), wie owe. Prowadzimy tak e serwis zegarków szwajcarskich, japoƒskich i innych K. Mittmann producentów. Te deum. Nowa flaga pojawi a si te w Czarnowàsach na budynku szkolnym i budynku gospody Laxego. Wieczorem odby si pochód z pochodniami i taƒce. Widaç e ludnoêç Czarnowàs bez alu egna a po dwu i pó letniej obecnoêci obce panowanie na Opolszczyênie. Wobec Polaków tu mieszkajàcych nie zanotowano adnych ekscesów. W dalszej cz Êci kroniki czytamy: W dniu 4 paêdziernika 1922 roku na zaproszenie ksi dza von Lukowicza odwiedzi Czarnowàsy arcybiskup Bertram z Wroc awia (Breslau). Zosta on serdecznie powitany mi dzy innymi przez ks. proboszcza von Lukowicza, rektora Langego i naczelnika Laxego. Nauczycielka szkolna pani Ottilie Slota na powitanie arcybiskupa wyg osi a okolicznoêciowy wiersz i wr czy a mu kwiaty. To nie jedyna osobistoêç goszczàca w Czarnowàsach. Ju 14 grudnia tego samego roku odwiedzi Czarnowàsy pruski minister kultury dr. Boelitz, który zwiedzi koêció parafialny i koêció Êw. Anny. W roku szkolnym 1922/23 ucz szcza o do szko y 492 uczniów, z tego ch opców 256 dziewczàt 236. Dzwon zabrany z czarnowàskiego koêcio a w 1917 roku na cele wojenne (od redakcji: jego zdj cie by o w poprzedniej Beczce ) zosta zastàpiony nowym, który kupiono za 1200 marek, zebranych podczas dobrowolnej zbiórki. Nawet dzieci szkolne zebra y na ten cel 22,40 marki. Odlanie dzwonu nastàpi o w giserni Nentricha i Reimelta we Wroc awiu. Waga nowego dzwonu to 8 cetnarów (400 kilogramów). PoÊwi cenie dzwonu o nazwie Âwi ta Anna nastàpi o 1 listopada 1924 roku. Kronika informuje nas te, e 1 listopada 1924 roku wieê Biadacz, która dotychczas nale a a do parafii Czarnowàsy, odtàd nale eç b dzie do parafii Luboszyce (Luboschütz). A trudno nam dziê uwierzyç jak daleko w przesz oêç si gajà korzenie szkolnictwa tu u nas, na Górnym Âlàsku. Ju w roku 1592 biskup Andreas von Jerin wyda zarzàdzenie szkolne, w którym mówi si, aby we wszystkich miastach i wi kszych wioskach powsta y szko y. Oko o roku 1650 takich szkó funkcjonowa o ju na Górnym Âlàsku 48. Mam nadziej, e uda o mi si choç troch przybli yç czytelnikom histori czarnowàskiej szko y, która by a wiodàcà placówkà szkolnà, o wysokim stopniu nauczania. Ernst Mittmann KLEPKA 20

20 Wszystkymu winiyn wiater Witejcie po Wielkanocy! Jako wo idzie? Wierza lepsej nize przed, co? Bo jak sie jedyn wyspowiado, to mu je zaro ski lepej. ZebyÊcie wiejdziejli, izech po spowiejdzi bo taki barzej chantny do roboty, do osprowo cki z kobiyto, z Wichtoro, to je jedno s ky. We Wieli Scwo rtek nawiydzio no s Kondzik. Chcio sie spytaç, sie na Wielkanoc mogo do no s na obio d z modymi przijechaç. Camu ni!? pada a Hejdla. Yno nie wia, sie wo bandzie tyn moj tusty mitak smakowo. Co ty go do s! Sie my kiedyê narzykali? No ni i totak sie Hejdla roboty na Wielkanoc narobiy a. Ale nie moga pejdziejç: nie s yso ch s owa narzycki! Moja kobiyta jejêdziy a po sklepach, kupowa a, piek a, a jo musio Wichtorze podpiracki zrobiç. Nasykowo ch no rzyndziy, wzion zejch ta Wichtorzino zyrdka i kroja do nich na prostki. Dobrze zejch sie oblyk onterho ze i moja jupa, o co pce i ciep ych trzewikach ani nie spomino! Wichtora mie za gorkygo prawa na jejich piyntrzek we stodole wegnali, zebych przejrzo wszystky zyrdki, lico ch jy, by o ich ze trzidziejêci, Powia tak: Êçwierç by a zaro z do spo lynio, Êçwierç do po- obrzinanio i spo lynio, no i jak bych tak mio pro wda pejdziejç, zrobio bych Wichtorzi podpiyracki ze mojich zyrdkow, yno oni nie chciejli. Po co, Paulu, bandzies gymzio sa a ta, tako mo materyjo, taky bano podpiyracki Wichtora jescyk ro z za mno kontrolowali odciepniynte zyrdki, zebych do spo lynio zdrowego drzewa nie wyciep. Wichtora! Dyç to je wszystko spróchnia e! Jak wo sie podpiyracka pod praniy organizujemy wesela, komunie, urodziny, bankiety, konferencje i inne imprezy okolicznoêciowe w salach nawet do 140 miejsc, wesela ju od 130 z za osob, oferujemy te 9 komfortowych, 2-osobowych pokoi z azienkami i oraz sal konferencyjnà z mo liwoêcià wideokonferencji. z omie, to na mie êli nie boƒçcie, boch chcio wo dobre podpiyracki zrobiç. Jo ta naro s kans nie piera, to sie nie z omio! Ta p achta ze oblecyniy na po ra zo g owkow i pierzinka na pewno nowych podpiyrackow nie z omie, a fortuchy i tak piera ekstra zaro z jak so zbabrane Wichtora chciejli miejç podpiyracki ze swojej materyjej, nie cudzej! Robio ch, coch mog, alech nasa somsiadka ostrzeg, ize majo daç pozor, bo jak jy sie jedna podpiyracka z omie, to ta drugo i trzejcio ciynskygo pranio nie utrzimio. Wichtora byli bardzo cufridyn, to mi uwarzyli dobrego teju (na tych spróchnia- ych zyrdkach) bez Wieli Post sie kafeju padali nie pijo pomazali chleba ze mas y i miody, toch tar, aze mi sie usy trzyns y. Jydz, Paulu, jydz, jo ci dokroja chleba, miod je zdrowy, a iberhaupt tera, na taki zimny luft. Jak zejch do dom prziso, toch trocha fusbal po oglondo i do koêcio a my ze kobiyto pojechali. Na wiecor zejch musio Hejdli gyna po osprawiaç, jako sie u Wichtory robiy o. ospejdzio ch jej wszystko, o chlebie ze miody tez. Wiys co, Paulu, ciebie sie zawse barzej u Wichtory podo bo robiç nize w doma, camu tak kobiyta mie zaskocy a. Jako barzej podo bo!? Przeca nie bana sie ze somsiadko przegadowo, bo to nie pasuje. Jo robia tak, jak oni chco! A zjejêç musa tes, co do wajo. W doma to co inksego! juz my we lozkach byli ze kobiyto, ach jescyk musio t omacyç, ize w doma mi sie sto razy lepej majstruje niz u somsiadki. Ale tak to bywo s kobiytoma. TRATTORIA PIZZERIA RISTORANTE Nowy kàcik winny oferuje ponad 40 rodzajów win z ca ej Italii Restauracja Da Enzo MURÓW ul. WolnoÊci 17b telefon Jedyny na Opolszczyênie specjalny piec do wypiekania pizzy, opalany drewnem, gwarantuje goêciom niezapomniane wra enia smakowe. Nie wia kiedych usnon, ale jak zejch sie obudzio, to Hejdla juz Ênio daniy mia a fertig. Myj sie, gol i poç jejêç, bo bymy miejç dziesiej doêç do cyniynio, trzeba na groby jechaç kwio tki posadziç kobiyta juz okno otwiyr a we ÊlafÊtubie i pierziny przewro ca a. Zima aze do aziynki ciong a. Hejdlo! Zwiyrej te okno, bo mi woda na pyndzlu zamarznie! Sie ci aby gorko nie je!? wrzesca do kobiyty. Uwiƒ sie, to sie ozgrzejes! Wcora u Wichtory ci zimno nie by o! Tego by o za kans! Jak zejch fronknon pyndzly o ziymia, zaro ski sie oêlejcio. Hejdla widzia- a nieplejç i da a pokoj. Siado do Ênio danio, a na stole tej i chlyb ze miody. Chcio ch tyn miod tez dzie fronknoƒç, ale to przeca dar Bozy! Mio bych grzych. Toch jo d tyn chlyb i popijo ch tejy, Hejdla to samo! Paulu, zajrzi yno do okna. Nie leco to Wichtora? naro z Hejdla stanona do okna, bo zacon Êniyg lejciejç, a tak zawiywa- o, ize prawie nic widaç nie by o. Ale tak mogli lejciejç yno Wichtora. Kobiyta wartko lejcia a dwiyrzi otworziç, zeby Wichtora na dworze duzej nie marzli. Ponbocku Drogi! Paulu! Wiater mi dwie podpiyracki po omo i praniy lezy na ziymi co ky zbabrane! Takygo wiatrziska! Wichtora sapali jak piyrwej miech we kuêni u Palmera, to Hejdla jy podstawiy a stolik, zeby no sie nie przewrociyli. Ja, taki wiater wszystko po omie, i dobre podpiyracki pejdzio ch ze po no gambo na to, ich dalej jo d chlyb ze miody i popijo ch tejy. Resta sie doêpiywejcie sami. Was Paul Szef Vincenzo Viola jest rodowitym W ochem z Pizy (Toskania). Daje to gwarancj oryginalnej kuchni w oskiej, wzbogaconej doêwiadczeniem 25 lat prowadzenia restauracji w Niemczech oraz 14 lat takiej dzia alnoêci w Polsce. Zapraszamy tak e do naszych dwóch opolskich pizzerii: w Galerii Opolanin Tesco przy pl. Teatralnym, tel i ul. Sosnkowskiego, tel KLEPKA 21