SZKOŁA MEDAL 2/2014 Gazetka dla uczniów i o uczniach Redakcja: uczniowie klasy V

Transkrypt

1 SZKOŁA NA MEDAL Szkoła Podstawowa im. Marii Konopnickiej w Żeleźnikowej Wielkiej 2/2014 Gazetka dla uczniów i o uczniach Redakcja: uczniowie klasy V

2 Z dumą prezentujemy drugi numer naszej szkolnej gazetki SZKOŁA NA MEDAL. Dotarło do nas wiele pochlebnych recenzji i gratulacji w związku z podjętą inicjatywą. Cieszymy się, że dzielicie się z nami swoimi pomysłami i spostrzeżeniami. Życzymy miłej lektury. Redakcja Czekając na kanonizację wspomnienia o Janie Pawle II Cały świat oczekuje na kanonizację papieża Jana Pawła II, pragniemy by wspomnienie o Ojcu Świętym ożyło na nowo w naszych umysłach, sercach i życiu. Słuchając jego ukochanej Barki niejednemu z nas łza kręci się w oku, powracamy wówczas do chwil, kiedy był wśród nas. Habemus Papam te słowa odbijają się echem w naszych sercach i wspomnieniach. 16 października 1978 roku świat powitał nowego papieża. Jesteśmy wdzięczni za Pasterza, który przez 27 lat zasiadał na stolicy Piotrowej i prowadził Kościół do nieba. Przyszedł na świat, jak każdy z nas. Przyszedł, by kochać, cieszyć się, śmiać. Przyszedł, by mówić, co dobre, co złe. Przyszedł, by świat na lepsze zmienił się. Przyszedł, by dać nam Słowo Boże, które mrok w sercach rozświetlić pomoże. Szczególnie bliska sercu Jana Pawła II była Ojczyzna - Polska. Odwiedził ją 8 razy. Za każdym razem z ważnym przesłaniem. Mówił: Bądźcie ufni, nie miejcie wątpliwości, nie lękajcie się, nie wzgardzajcie tą miłością, która jest największa, a bez której życie ludzkie nie ma sensu. Skromny człowiek w białej szacie siwą skroń na ręce drżącej oparł. Nad losem świata się zamyślił... Na obcej ziemi Wędrowiec niezłomny serca zgubione nawracał, pochylał się nad cierpiącymi. Ukochał góry i lud ich hardy. A w duszy Jego pod włoskim niebem polskie śpiewały Mu słowiki. Gdy odszedł, smutek zagościł w sercach wszystkich Polaków. Cichy jak maki pod Monte Cassino, które o wolność tak walczyły jak On Na krótko przed przejściem z tego świata do domu Ojca Jan Paweł II powiedział: Szukałem was, a teraz wy przyszliście do mnie i za to wam dziękuję. Jestem pogodny, wy też bądźcie. Módlmy się razem z radością. Kochany Ojcze Święty PAMIETAMY!

3 Powtórka z historii Jest takie miejsce gdzie łza się w oku kręci, miejsce bolesnych wspomnień dumnej pamięci. Jest takie miejsce niezwykłe, przywołujące bolesne czasy, krwawe wydarzenia, ludzkie dramaty. Tym miejscem jest obelisk znajdujący się w Żeleźnikowej Wielkiej, który wybudowali żołnierze Armii Krajowej i Batalionów Chłopskich dla uczczenia pamięci zamordowanych i zmarłych kolegów. Świadectwo pamięci powstało w miejscu kwaterowania Obwodu Armii Krajowej w Żeleźnikowej Wielkiej, upamiętniając okres walki z okupantem hitlerowskim w latach Pomnik wybudowano i oddano do użytku 18 września 1988 roku przez Koło ZBoWiD Nawojowa. To właśnie w tym miejscu w latach kwaterowała Komenda Obwodu Armii Krajowej Chwast/Niwa, której dowódcą był Stanisław Leszko (pseudonim Olcha i Sęp), a zastępcą Mieczysław Kening (pseudonim Sęp). Komenda ta stacjonowała w zabudowaniach domowych Józefa Fornagla pseudonim Ford, które zostały spacyfikowane w dniu 13 września 1944 r. W wyniku zdrady 13 września Niemcy doszczętnie spalili wszystkie zabudowania, znajdujące się na obecnym miejscu pamięci, ponieważ otrzymali informacje o ukrywających się tu członkach podziemia. Na szczęście zainteresowani - właściciel Józef Fornagiel i dowódcy oddziału zostali wcześniej poinformowani o planowanym aresztowaniu i w porę opuścili to miejsce, ukryli się w pobliskich lasach, po tym wydarzeniu, w celach bezpieczeństwa, przeniesiono siedzibę w okolicę Gorlic. Na obelisku umieszczone są tablice, główna przypomina miejsce i czas istnienia Obwodu (lata ), kolejne upamiętniają nazwiska najbardziej zasłużonych żołnierzy z placówki, a także 70-tą rocznice odzyskania przez Polskę niepodległości. Istniejący oddział zajmował się organizacją walki sabotażowej, szkoleniem żołnierzy do oddziałów partyzanckich, przygotowaniem do powstania pod kryptonimem Burza. Zdrada, w wyniku której 13 września 1944 roku Niemcy spalili zabudowania Fornaglów, aresztowanie18 żołnierzy 11 września tegoż roku, sprawiły, że placówka poniosła niebywałe straty, ze wspomnień komendanta Stanisława Leszko, możemy się dowiedzieć, że była to najbardziej zasłużona placówka w jego obwodzie. My młodzi jesteśmy winni szacunek i pamięć tym, którzy polegli za wolną Polskę, naszą ojczyznę. D.W.

4 Wiosną świat się śmieje Święto Wiosny obchodziło się kiedyś w nieco inny sposób jak teraz. Nadchodzącą wiosnę witano generalnymi porządkami. W pierwszą niedzielę marca odbywało się wypędzanie zimy. Przyozdabiano drzewko świerkowe kolorowymi wstęgami, papierkami i obrazkami świętych. Przygotowane drzewko obnoszono po wsi, śpiewano przy tym pieśni o pożegnaniu zimy i powitaniu lata. Obecnie w całej Polsce wiosnę wita się 21 marca, a zimę wypędza poprzez topienie lub palenie Marzanny. Wiosna astronomiczna rozpoczyna się w momencie równonocy wiosennej i trwa do momentu przesilenia letniego, co w przybliżeniu oznacza na półkuli północnej okres pomiędzy 20 marca a 22 czerwca. Podczas astronomicznej wiosny dzienna pora dnia jest dłuższa od pory nocnej, a ponadto z każdą kolejną dobą dzień jest dłuższy, noc krótsza, aż do przesilenia letniego, od tego dnia dni stają się krótsze, a noce dłuższe. Wiosną obchodzone są uroczystości Wielkanocne. Jest to najważniejsze święto w religii chrześcijańskiej. Uroczystości Wielkanocne poprzedza Wielki Tydzień. Czas przed wielkim postem nazywany jest ostatkami, zapustami, a ostatnie 3 dni przed Środą Popielcową zapustem lub mięsopustem. Tradycyjnie był to czas zabaw i wesołych pochodów przebierańców. Chłopcy chodzili po wsiach przebierając się za konia, kominiarza, muzykanta, babę lub dziada. O godzinie dwunastej rozsypywano po gospodzie popiół i tak zaczynał się post. I.S., A. S.

5 Wspomnień czar Wawel Wawel wapienna skała jurajska, dominująca w panoramie Krakowa (około 228 m n.p.m.), uformowała się około 150 milionów lat temu. Wzgórze nad Wisłą, wśród wód i mokradeł, było bezpiecznym miejscem dla osiedlającej się ludności. Wczesnośredniowieczne legendy mówią o zamieszkującym wawelską jaskinię strasznym smoku, o jego pogromcy Kraku i jego córce Wandzie, która rzuciła się do Wisły, nie chcąc oddać ręki niemieckiemu rycerzowi. W końcu pierwszego tysiąclecia n.e. Wawel zaczął odgrywać rolę ośrodka władzy politycznej. W IX w. był głównym grodem plemienia Wiślan. Pierwszy historyczny władca Polski Mieszko I z rodu Piastów (około ), jak również jego następcy: Bolesław Chrobry ( ) i Mieszko II ( ) obrali Wawel na jedną ze swych siedzib. W tym okresie Wawel należał do najważniejszych polskich ośrodków chrześcijaństwa. Na wzgórzu pojawiły się pierwsze przedromańskie i romańskie budowle sakralne, wśród nich, po utworzeniu w roku 1000 biskupstwa krakowskiego, kamienna katedra. Swoje znaczenie zwiększył Wawel za panowania Kazimierza Odnowiciela ( ). Jego syn, Bolesław Śmiały ( ), rozpoczął budowę drugiej z kolei katedry, którą ukończył dopiero Bolesław Krzywousty ( ). Książę ten, w testamencie z r. 1138, dzieląc Polskę na dzielnice, wyznaczył Kraków na siedzibę księcia-seniora. W r wkroczył na Wawel książę kujawski Władysław Łokietek ( ), który w r ukoronował się również w krakowskiej katedrze. Była to pierwsza odnotowana historycznie koronacja polskiego władcy na Wawelskim Wzgórzu. W tym czasie, za sprawą Łokietka, rozpoczęto budowę trzeciej w tym miejscu katedry, rozbudowano zamek, drewnianoziemne fortyfikacje zastąpiono murowanymi. Grób Łokietka w katedrze zapoczątkował krakowską nekropolię polskich władców. Ostatni z rodu Piastów, Kazimierz Wielki ( ) doprowadził Wawel do niebywałej świetności. (informacje zebrała) A.S.

6 Kartka z pamiętnika wycieczka do Starego Sącza W piątek 7 marca 2014 roku byliśmy na wspaniałej wycieczce. Naszym celem było Muzeum zwane Domem na dołkach i kino Sokół, w którym mieliśmy uczestniczyć w lekcji o efektach specjalnych oraz obejrzeć film. Po pierwszej lekcji autokar zabrał nas do starosądeckiego Rynku. Pierwsze kroki skierowaliśmy do Kościoła pod wezwaniem św. Kingi. Kiedy wyszliśmy z kościoła, mogliśmy kupić sobie pamiątki. Następnie poszliśmy do Muzeum, w którym zwiedzaliśmy z przewodniczką sale, w których znajdowały się stare narzędzia do prac codziennych, stare buty, narty, obrazy i wiele innych rzeczy. Następnie po wizycie w Muzeum poszliśmy do kina. Uczyliśmy się tam o efektach specjalnych i obejrzeliśmy film pt. Wyspa Nim. Po seansie filmowym udaliśmy się na pobliski parking, gdzie czekał na nas autokar. Stamtąd ruszyliśmy do Żeleźnikowej Wielkiej i to był koniec naszej wycieczki. Była to bardzo ciekawa i pouczająca wyprawa, mam nadzieje, że pojadę na nią jeszcze raz! Julia Barnach

7 Piękno tradycji WIELKANOC to najważniejsze i najstarsze święto chrześcijaństwa, obchodzone na pamiątkę Zmartwychwstania. Wielkanoc wieńczy okres Wielkiego Postu i poprzedzający ją Wielki Tydzień. Obchody religijne Wielkanocy rozpoczyna odbywająca się wczesnym rankiem procesja i msza, w Kościele katolickim zwana rezurekcją. W tym dniu spożywa się uroczyste śniadanie w gronie rodzinnym, poprzedzone składaniem sobie życzeń. Jest czasem radości (symbolizuje ją biały kolor szat liturgicznych). Z Wielkanocą wiążą się liczne religijne i ludowe obrzędy (święcenie pokarmów, pisanki, śmigus-dyngus). Zwyczaje i tradycje Palemki na szczęście Wielki Tydzień zaczyna się Niedzielą Palmową. Kiedyś nazywano ją kwietną lub wierzbną. Palemki rózgi wierzbowe, gałązki bukszpanu, malin, porzeczek ozdabiano kwiatkami, mchem, ziołami, kolorowymi piórkami. Po poświeceniu palemki biło się nią lekko domowników, by zapewnić im szczęście na cały rok. Połkniecie jednej poświeconej bazi wróżyło zdrowie i bogactwo. Zatknięte za obraz lub włożone do wazonów palemki chroniły mieszkanie przed nieszczęściem i złośliwością sąsiadów. Świąteczne porządki Przed Wielkanocą robimy wielkie świąteczne porządki nie tylko po to, by mieszkanie lśniło czystością. Porządki mają także symboliczne znaczenie wymiatamy z mieszkania zimę, a wraz z nią wszelkie zło i choroby. Topienie Judasza Kolejnym ważnym dniem Wielkiego Tygodnia jest Wielka Środa. Młodzież, zwłaszcza chłopcy, topili tego dnia Judasza. Ze słomy i starych ubrań robiono wielka kukłę, którą następnie wleczono na łańcuchach po całej okolicy. Przy drodze ustawiali się gapie, którzy

8 okładali kukłę kijami. Na koniec wrzucano zdrajcę do stawu lub bagienka. Wymierzanej w ten sposób sprawiedliwości stawało się zadość. Święconka Wielka Sobota była dniem radosnego oczekiwania. Koniecznie należało tego dnia poświęcić koszyczek (albo wielki kosz) z jedzeniem. Nie mogło w nim zabraknąć baranka (symbolu Chrystusa Zmartwychwstałego), mięsa i wędlin (na znak, że kończy się post). Święcono też chrzan, bo gorycz męki Pańskiej i śmierci została zwyciężona przez słodycz zmartwychwstania, masło oznakę dobrobytu i jajka symbolu narodzenia. Święconkę jadło się następnego dnia, po rezurekcji. Tego dnia święcono też wodę. Wielka Niedziela dzień radości W Wielką Niedzielę poranny huk petard i dźwięk dzwonów miał obudzić śpiących w Tatrach rycerzy, poruszyć zatwardziałe serca skąpców i złośliwych sąsiadów. Po rezurekcji zasiadano do świątecznego śniadania. Najpierw dzielono się jajkiem. Na stole nie mogło zabraknąć baby wielkanocnej i dziada, czyli mazurka. Lany poniedziałek Lany poniedziałek, śmigus-dyngus, święto lejka to zabawa, którą wszyscy doskonałe znamy. Oblewać można było wszystkich i wszędzie. Zmoczone tego dnia panny miały większe szanse na zamążpójście. A jeśli któraś się obraziła to nieprędko znalazła męża. Wykupić się można było od oblewania pisanką stąd każda panna starała się, by jej kraszanka była najpiękniejsza. Chłopak, wręczając tego dnia pannie pisankę, dawał jej do zrozumienia, że mu się podoba. Wielkanocne jajo Jajo króluje na wielkanocnym stole, jest symbolem życia i odrodzenia. Tradycja pisanek i dzielenia się święconym jajkiem sięga daleko w przeszłość. Już starożytni Persowie wiosną darowali swoim bliskim czerwono barwione jaja. Zwyczaj ten przyjęli od nich Grecy i Rzymianie. Czerwone pisanki mają ponoć moc magiczną i odpędzają złe uroki, są symbolem serca i miłości. Jajko jest formą najbardziej doskonałą. Zawiera wszystkie konieczne dla odżywienia organizmu składniki: białko, tłuszcz, sole mineralne i witaminy. M.M., K.S.

9 Dla chcącego nic trudnego Przepis na wydmuszkę Weź jajko, zrób dwie dziurki z obu stron, najlepiej igłą. Dmuchaj w jedną dziurkę. Poproś rodziców, żeby ci pomogli. Jak wyleci z jajka żółtko, to możesz zacząć kolorować. Barwniki z natury Piękne kolory skorupek można uzyskać, stosując naturalne barwniki roślinne. Świeżo wyciśnięty, lekko zakwaszony sok z buraka barwi pisankę na różne odcienie różu i czerwieni, sok z jagód na fioletowo, wywar z suchych łusek cebuli na wszystkie odcienie cieplej żółci aż do rudawego brązu, zaś woda, w której gotował się szczypiorek lub świeża zielona trawa na zielono. Woskowanie Jeśli na czystą skorupkę naniesiemy wzór z roztopionego wosku, a następnie zanurzymy jajo w roztworze barwnika, to zabarwią się tylko odsłonięte fragmenty skorupki. Części ukryte pod woskiem nie zmienią koloru. Po wyjęciu jajka z kąpieli wystarczy zetrzeć wosk miękką ściereczką. Koronkowe wzory Zabarwione na intensywny kolor skorupki można ozdobić misternymi wzorkami. Metoda jest prosta: wystarczy szpilką lub ostro zakończonym nożem wydrapać dowolne motywy. Uzyskany w ten sposób wzór jest tak subtelny, że przypomina delikatną koronkę. M.M., K.S.

10 Czas na relaks Wchodzi blondynka do biblioteki : - Poproszę hamburgera, duże frytki i dietetyczną Pepsi... - Proszę Pani.. jest pani w bibliotece! Blondynka (szeptem): - Przepraszam. Poproszę hamburgera, duże frytki i dietetyczną Pepsi... Na lekcji religii: - Kto z was, chciałby iść o nieba? Wszystkie dzieci podnoszą ręce do góry. Tylko Jaś siedzi bez ruchu. - A ty, mój chłopce - pyta ksiądz - nie chcesz iść do nieba? - Chcę i to bardzo, ale obiecałem tacie, że po lekcjach szybko wrócę do domu! Na lekcji pani nauczycielka kazała wszystkim uczniom powiedzieć jakiego zwierzaka mają w domu. Doszło do Jasia, nauczycielka spytała: -Jasiu jakie masz zwierzątko w domu? A Jaś na to: -Kurczaka w zamrażalniku! Jasio opowiada o swoich wrażeniach z pobytu w indiańskiej wiosce: - I poznałem wodza Wielkie Światło i jego dwóch synów. - A jak się nazywali??? - Włącznik i Wyłącznik.

11