I. Wstp. przyjty przez Zarzd Województwa Kujawsko Pomorskiego, projekt z dnia r. 2

Transkrypt

1

2 I. Wstp Uchwał Nr XXXIII/148/21 z dnia r. Rada Powiatu w Lipnie przyjła Strategi Rozwoju Powiatu Lipnowskiego na lata Wskazano w niej 6 strategicznych obszarów działa: 1. edukacja i rozwój zasobów ludzkich 2. przedsibiorczo i rozwój gospodarczy 3. wielofunkcyjny rozwój obszarów wiejskich 4. infrastruktura techniczna 5. turystyka 6. rodowisko przyrodnicze i kulturowe oraz 13 celów operacyjnych. Głównym ródłem wyodrbnienia strategicznych obszarów działa, a w ich ramach celów operacyjnych była diagnoza stanu powiatu lipnowskiego. W trakcie opracowywania diagnozy korzystano z dostpnych danych statystycznych, a take informacji rzdowych, samorzdowych i branowych. Koncepcja rozwoju powiatu lipnowskiego zawarta w strategii uwzgldniała wnioski wynikajce ze Strategii Rozwoju Województwa Kujawsko Pomorskiego, przyjtej przez Sejmik Województwa uchwał Nr 439/2 w dniu 2.6.2r. Członkostwo naszego kraju w Unii Europejskiej zmienia w zasadniczy sposób niektóre uwarunkowania jego rozwoju, w tym take województwa kujawsko pomorskiego (a dalej powiatów i gmin). Wspieranie naszego rozwoju funduszami unijnymi jest moliwe pod warunkiem zgodnoci celów i priorytetów rozwoju z ich odpowiednikami zakładanymi w polityce regionalnej Unii Europejskiej, zwłaszcza proponowanymi dla nastpnego etapu rozwoju, tj. w latach Wobec powyszego Sejmik Województwa Kujawsko Pomorskiego uchwał Nr XLI/586/5 z dnia r. przyjł Strategi rozwoju Województwa Kujawsko Pomorskiego na lata 27 22, aktualizujc Strategi uchwalon w czerwcu 2r. Bdc w pełni autonomicznym wyrazem woli samorzdu województwa, jest ona zgodna ze strategicznymi zapisami rozwoju kraju, zamieszczonymi w dokumentach szczebla krajowego. Prezentowany dokument Strategii Rozwoju Powiatu Lipnowskiego spełnia z kolei wymóg zgodnoci z jej ustaleniami. Dysponowanie dokumentem strategicznym rozwoju zgodnym z modelem programowania przyjtym w Unii Europejskiej wydaje si by niezbdne dla kreowania przez samorzdy, w tym samorzd powiatu lipnowskiego, samodzielnej i efektywnej polityki rozwoju lokalnego wspartego funduszami Unii Europejskiej. Ubieganie si o wsparcie finansowe z funduszy unijnych wie si z koniecznoci zachowania okrelonych zasad i procedur, w tym tzw. zasady programowania wieloletniego, zgodnie z partnerskim procesem decyzyjnym. Potrzeba aktualizacji Strategii Rozwoju Powiatu Lipnowskiego uchwalonej w 21 r. wynika z istotnej zmiany zewntrznych uwarunkowa rozwoju. W 24 r. Polska wstpiła do Unii Europejskiej. Jednym z podstawowych instrumentów finansowych polityki rozwoju regionalnego, ale i lokalnego s fundusze strukturalne. Std te plany strategiczne opracowywane dla okresu winny uwzgldnia cele polityki strukturalnej Wspólnoty. Prezentowany dokument jest zapisem strategii rozwoju powiatu lipnowskiego zawierajcym merytorycznie aktualne propozycje dotychczasowej strategii, jak i propozycje nowe, wynikajce z obecnie identyfikowanych potrzeb, aspiracji, wyzwa i uwarunkowa rozwoju. Strategia Rozwoju Powiatu Lipnowskiego jest podstawowym dokumentem programowym polityki rozwoju realizowanej przez samorzd powiatu. Strategi t uzupełniaj inne strategie i programy o charakterze branowym. 1 Zob. Załoenia aktualizacji strategii rozwoju Województwa Kujawsko Pomorskiego, dokument przyjty przez Zarzd Województwa Kujawsko Pomorskiego, projekt z dnia r. 2

3 II. Realizacja Strategii Rozwoju Powiatu Lipnowskiego uchwalonej w 21 r. Efekty dotychczasowej realizacji strategii zebrane zostały i usystematyzowane według 13 celów operacyjnych, zapisanych w dokumencie Strategia Rozwoju Powiatu Lipnowskiego na lata W syntetycznym ujciu opisano najwaniejsze efekty ju uzyskane podczas realizacji poszczególnych celów strategii do koca 25r. a take wzmiankuje si o efektach, które bd uzyskane w najbliszym czasie, gdy s w toku realizacji lub przyznano rodki na ich wykonanie. Ze wzgldu na krótki okres realizacji strategii, w opisie przewaaj informacje odnoszce si do bezporednich efektów zrealizowanych przedsiwzi. Nie wystpuj, bd w marginalnym stopniu, informacje o ich efektach porednich. Cel operacyjny 1.1. podniesienie poziomu wykształcenia mieszkaców Cel ten m.in. realizowały nastpujce przedsiwzicia: budowa i remonty obiektów dydaktycznych szkolnictwa podstawowego i gimnazjalnego: remont Szkoły Podstawowej w Mysłakówku oraz rozbudowa Przedszkola w Tłuchowie (gm. Tłuchowo); dokoczenie budowy Szkoły Podstawowej w Bobrownikach (gm. Bobrowniki); budowa i remonty obiektów sportowych: budowa krytej pływalni przy Szkole Podstawowej Nr 5 w Lipnie, budowa hali sportowej przy Gimnazjum Publicznym i Szkole Podstawowej Nr 2 w Lipnie (m. Lipno); budowa hali sportowej w Tłuchowie oraz remont sali gimnastycznej przy Szkole Podstawowej w Mysłakówku, budowa nowoczesnych boisk sportowych przy Szkole Podstawowej oraz Gimnazjum w Tłuchowie, budowa oraz urzdzanie boisk sportowych w m. Mysłakówko (gm. Tłuchowo); budowa i remonty obiektów dydaktycznych szkolnictwa ponadpodstawowego: Zespół Szkół Technicznych w Lipnie: modernizacja systemu ogrzewania z wglowego na olejowe, wymiana okien w budynkach warsztatów szkolnych, sali gimnastycznej; Zespół Szkół w Skpem: adaptacja pomieszcze na laboratorium i jego wyposaenie, wymiana kotłowni wglowej na olejow wraz z wymian instalacji c.o. w budynku szkoły i internatu, wymiana okien, remont dachu; Zespół Szkół w Dobrzyniu n/w: remont łazienek w szkole, czciowa wymiana okien, adaptacja pomieszczenia i wyposaenie siłowni; Zespół Szkół w Lipnie: utworzenie pracowni biologiczno chemicznej, modernizacja wzła ciepłowniczego oraz rozbudowa szkoły; Bursa Szkolna w Lipnie: remont kuchni oraz wymiana okien; utworzenie klas integracyjnych we wszystkich szkołach prowadzonych przez gmin Tłuchowo, realizacja w Szkołach Podstawowych w Tłuchowie oraz Mysłakówku projektów pt.: Szkoła Marze ; wyposaenie Szkoły Podstawowej, Gimnazjum i Gminnej Biblioteki Publicznej w sie komputerow z dostpem do internetu (gm. Bobrowniki); pomoc stypendialna dla uczniów (naukowa i socjalna) w powiecie oraz gminach powiatu lipnowskiego; likwidacja Zasadniczej Szkoły Rolniczej w Tłuchowie; wyposaenie Zespołu Szkół Technicznych w Lipnie, Zespołu Szkół w Dobrzyniu n/w, Zespołu Szkół w Skpem i Zespołu Szkół w Lipnie w pracownie internetowe; likwidacja barier architektonicznych dla osób niepełnosprawnych w Bursie Szkolnej oraz Zespole Szkół Specjalnych w Lipnie; utworzenie Zamiejscowego Orodka Dydaktycznego w Skpem Akademii Techniczno Rolniczej w Bydgoszczy; przyjcie Regulaminu przyznawania dopłat do czesnego nauczycielom studiujcym w systemie zaocznym i wieczorowym zatrudnionym w szkołach i placówkach dla których organem prowadzcym jest powiat lipnowski oraz realizacja w/w dopłat do czesnego; cel ten realizowały równie liczne przedsiwzicia szkoleniowe adresowane do bezrobotnych podejmowane przez Powiatowy Urzd Pracy w Lipnie, np. projekty Perspektywy dla młodziey z powiatu lipnowskiego SPO RZL Działanie osoby, Aktywne formy przeciwdziałania i zwalczania długotrwałego bezrobocia SPO RZL Działanie osoby, Pokolenie młodych PARP 13 osób > 24r., Perspektywy dla młodziey z powiatu lipnowskiego w 25 SPO RZL Działanie osób, Aktywne formy 3

4 przeciwdziałania i zwalczania długotrwałego bezrobocia SPO RZL Działanie osób > 25, Praca dla młodych SPO RZL Działanie osoby, Nie jestemy skazani na bezrobocie SPO RZL Działanie osób > 26, Uwierzy w siebie SPO RZL Działanie 1.5 dla 2 osób > Cel operacyjny 1.2. rozwój infrastruktury społecznej oraz wzmocnienie pozycji kulturalnej powiatu Dla realizacji tego celu podjto liczne działania, wród których naley wymieni: zakup przez samorzd powiatu karetki typu R oraz współfinansowanie zakupu karetki typu W ; modernizacja oddziału połoniczo ginekologicznego, wewntrznego oraz chirurgii w SP ZOZ w Lipnie; zakup tomografu komputerowego dla SP ZOZ w Lipnie; zakup ze zbiórki publicznej kardiomonitora, 2 szt. ssaków próniowych i aparatu do EKG; dofinansowanie zakupu sprztu medycznego automatyczna myjnia termiczna do endoskopów MINI ETD ; utworzenie Galerii Dobrzyskiej, wydanie Gazety Dobrzyskiej, umieszczenie na terenie miasta i gminy tablic informujcych o obiektach turystycznych, współudział w organizacji Festynu Tradycyjnego Produktu Dobrzyskiego; modernizacja bazy lokalowej Klubu AK i Biblioteki Publicznej w Dobrzyniu n/w (miasto i gmina Dobrzy n/w); cyklicznie organizowane przez samorzd powiatu koncerty muzyki klasycznej; organizacja artystycznych wieczorków w Dworku Modrzewiowym DPS w Nowej Wsi; promocja na łamach Gazetki Powiatu Lipnowskiego Starociak, w folderze promocyjnym Powiatu Lipnowskiego oraz na stronie internetowej powiatu artystów wywodzcych si z terenu Powiatu Lipnowskiego (m.in. Apolonii Chałupiec Pola Negri (aktorka), Henryka Czarneckiego (literat, autor scenariusza Daleko od szosy ), Jerzego Pietrkiewicza (poeta, prozaik, tłumacz), Mikołaja Konczalskiego (malarz, poeta); utworzenie Pogotowia Rodzinnego; realizacja w okresie 22/23 projektu: Akademia Dobrego Startu; zakup samochodu do przewozu osób niepełnosprawnych (gm. Bobrowniki); uruchomienie punktu wypoyczania sprztu rehabilitacyjnego ( m. i gm. Skpe); wprowadzenie gimnastyki korekcyjnej dla dzieci m.in. ze skrzywieniem krgosłupa, wadami narzdu ruchu (m. i gm. Dobrzy n/w) Cel operacyjny 1.3. zapewnienie bezpieczestwa publicznego w powiecie Wród przedsiwzi realizujcych ten cel wymieni naley: wprowadzenie przez KPP w Lipnie programów o charakterze prewencyjnym (np. Radosna młodo moj przyszłoci, Nasz powiat Nasz dom, Bezpieczne wakacje, Bezpieczna droga do szkoły ); nawizanie stałej współpracy policji, stray poarnej, inspekcji transportu drogowego oraz wodnego ochotniczego pogotowia ratunkowego (Włocławek) w celu zmniejszenia iloci zdarze drogowych oraz poprawienia stanu bezpieczestwa na drogach powiatu; nawizanie stałej współpracy policji z orodkami pomocy społecznej oraz innymi instytucjami zajmujcymi si przemoc w rodzinie w celu pomocy ofiarom przemocy; realizacja programów prewencyjnych w placówkach szkolnych dot. narkomani, alkoholizmu i innych uzalenie; Cel operacyjny 2.1. wzmocnienie sektora małych i rednich przedsibiorstw Cel ten realizowały m.in. przedsiwzicia: nabycie przez gmin Tłuchowo nieruchomoci o pow. 6 ha w celu przygotowania oferty inwestycyjnej dla potencjalnych inwestorów (teren uzbrojono w podstawowe media infrastrukturalne wraz z utwardzonymi drogami dojazdowymi); nawizanie przez samorzd powiatu i samorzdy gminne współpracy z lokalnymi przedsibiorcami przy wydawaniu publikacji m.in. folderów, albumów, map i kalendarzy (prezentacja firm), a nastpnie ich kolporta w kraju i zagranic na targach turystycznych, wystawach etc; 4

5 Cel operacyjny 3.1. tworzenie warunków do rónicowania działalnoci gospodarczej na obszarach wiejskich realizowany był poprzez: działania podejmowane przez organizacje pozarzdowe z terenu powiatu ukierunkowane na aktywizacje gospodarcz. Istotn rol w tym zakresie odegrał Program Aktywizacji Obszarów Wiejskich (Komponent B-1), w ramach programu wiadczone były usługi na rzecz zatrudnienia, organizacji centrów wspierania przedsibiorczoci. W wyniku realizacji programu blisko 7 osób uczestniczyło w rónego rodzaju formach aktywizacji zawodowej; szkolenia dla rolników dot. zrónicowania dochodów w rolnictwie ( Obsługa komputera z wykorzystaniem internetu, Agroturystyka, Wytwarzanie dekoracji okolicznociowych ) gmina Tłuchowo; promocja agroturystyki na łamach Gazetki Powiatu Lipnowskiego Starociak, w folderze promocyjnym Powiatu Lipnowskiego oraz na stronie internetowej powiatu; prowadzenie szkole i indywidualnego doradztwa przez Kujawsko Pomorski ODR w Minikowie Rejonowy Zespół Doradców w Lipnie z zakresu m.in. rónicowania działalnoci rolniczej i zblionej do rolnictwa w celu zapewnienia rónorodnoci działa lub alternatywnych ródeł dochodów, kreowanie i promocja małej przedsibiorczoci na wsi, edukacja rolników w zakresie agroturystyki (współfinansowany z EFS), agroturyzm jako dodatkowe ródło dochodu w gospodarstwie rolnym, kształtowanie wiadomoci ekologicznej; przeprowadzono dwa kursy agroturystyczne (uczestnicy nabyli uprawnienia do prowadzenia gospodarstw agroturystycznych) - Kujawsko Pomorski ODR w Minikowie Rejonowy Zespół Doradców w Lipnie; powstanie i rozwój 1 gospodarstw agroturystycznych (1 gmina Lipno, 2 gmina Skpe, 2 gmina Wielgie, 1 gmina Kikół, 4 gmina Dobrzy n/w); Cel operacyjny 3.2. rozwój przetwórstwa rolno spoywczego promocja produktów rolno spoywczych na doynkach gminno powiatowych; prowadzenie przez Kujawsko Pomorski ODR w Minikowie Rejonowy Zespół Doradców w Lipnie szkole i indywidualnego doradztwa (np. przygotowywanie biznes planów pod potrzeby kredytowania preferencyjnego rónych inwestycji i modernizacji w gospodarstwach, sporzdzanie pod potrzeby programu SAPARD i SOP PROW wniosków i planów dostosowawczych gospodarstw np. w zakresie płyt obornikowych i zbiorników na odchody płynne) z zakresu m.in. programy rolnorodowiskowe i moliwoci pozyskania rodków finansowych na ochron rodowiska w produkcji rolnej, ekologia w gospodarstwie rolnym i yciu codziennym rodziny wiejskiej, dobrostan zwierzt, Kodeks Dobrej Praktyki Rolniczej, powizane z wyjazdami na wystawy i targi zwizane z nowoczesnymi technologiami rolniczymi; powstanie grupy producenckiej zrzeszajcej producentów pomidorów z terenu powiatu; zwikszenie si produkcji konkurencyjnych produktów rolnych w zakresie warzywnictwa(np. cebula, bob, dynia konsumpcyjna, brokuły, kalafior) oraz poprawa potencjału genetycznego stad w gospodarstwach prowadzcych intensywn produkcj zwierzc (materiał hodowlany z gniazd reprodukcyjnych, a take z Holandii, Niemiec czy Francji); Cel operacyjny 4.1. rozwój sieci drogowej Wobec ogromu potrzeb, zwłaszcza w zakresie infrastruktury drogowej, zrealizowane dotd przedsiwzicia poprawiły sytuacj lokaln w nieznacznym stopniu: remonty dróg w m. Lipnie; budowa drogi o nawierzchni asfaltowej Tłuchówek Obrb (o długoci mb), Koziróg Leny Kamie Kmiecy ( o długoci mb), budowa drogi gminnej Tłuchowo (Lena) Turza Wielka gmina Tłuchowo; modernizacja dróg w gminie Bobrowniki (2 km drogi gminnej Polichnowo Gnojno tłuczniem kamiennym;,5 km drogi gminnej w Bobrownikach asfalt + chodnik); budowa dróg w gminie Wielgie: droga w miejscowoci Wielgie ul. Ogrodowa 1m; w miejscowoci Suradówek 4m; Zaduszniki Nasiegniewo w miejscowoci Zaduszniki 7m; remonty i modernizacje dróg powiatowych (profilowanie mas mineralno bitumiczn i powierzchniowe utrwalenie grysami i emulsj) w latach o łcznej długoci: 145,115 km; 5

6 przebudowa drogi powiatowej abieniec Lipno (o długoci 6,687 km) oraz Sikórz Kikół (o długoci 1,914 km) - 26; Cel operacyjny 4.2. rozwój gospodarki wodno kanalizacyjnej W tym zakresie dokonano: sie wodocigowo kanalizacyjna na Osiedlu w rejonie ulic: Dolna Górna Boczna; sie kanalizacyjno sanitarna w ul. ródlanej w m. Lipnie; sie wodocigowa, kanalizacyjno sanitarna oraz deszczowa wraz z przepompowni na Osiedlu w rejonie ulic: Ogrodowej, Dobrzyskiej i Okrzei w m. Lipnie; sie wodocigowa w ulicach: Wiejskiej, Ptasiej, Orlej, Lenej w m. Lipnie; rozbudowa oczyszczalni cieków (budynek socjalny, stacja odwadniania i przeróbki osadu) w m. Lipnie; budowa przydomowych oczyszczalni cieków w gm. Tłuchowo (1 szt.); budowa sieci wodocigowej wraz z przyłczami dla wsi Gnojno Bobrownickie Pole (gm. Bobrowniki); budowa oczyszczalni przyzagrodowych w gm. Wielgie (63 szt.); budowa sieci wodocigowej w gm. Wielgie o łcznej długoci: 743,3 km z liczb przyłczy 159,7; budowa oczyszczalni cieków w miejscowoci Wielgie oraz sieci kanalizacyjnej o długoci 6,4 km i długoci przyłczy 2,9 km; Cel operacyjny 4.3. rozwój gospodarki odpadami budowa składowiska odpadów komunalnych wraz z segregacj oraz kompostowaniem odpadów mineralnych (m. Lipno); gmina Wielgie: system segregacji odpadów poprzez ustawienie w wikszoci sołectw pojemników na szkło, plastik. W 25 r. mieszkacy gminy zawarli umowy na odbiór mieci ze swoich posesji z firm prowadzc utylizacj odpadów; Cel operacyjny 4.4. rozwój systemów energetycznych i sieci telekomunikacyjnych podjcie działa zmierzajcych do zastpienia tradycyjnych ródeł energii ródłem ekologicznym (gazem ziemnym) gm. Tłuchowo; Cel operacyjny 5.1. kształtowanie oferty turystycznej powiatu opracowanie dokumentu tzw. Planu Promocji Powiatu; promocja walorów historyczno krajobrazowych m. Skpe, Bobrowniki i Dobrzy n/w na łamach Gazetki Powiatu Lipnowskiego Starociak, w folderze promocyjnym Powiatu Lipnowskiego; Cel operacyjny 6.1. respektowanie zasad ochrony rodowiska w rozwoju gospodarczym obszarów wiejskich Cel ten realizowany jest m.in. poprzez: promocja na łamach Gazetki Powiatu Lipnowskiego Starociak innowacyjnych ródeł energii (np. kolektory słoneczne w DPS w Nowej Wsi, uruchomienie wiatraków elektrycznych w gm. Bobrowniki; Cel operacyjny 6.2. kształtowanie rodowiska kulturowego Wród przedsiwzi realizujcych ten cel wymieni mona: promocja działalnoci rzemielniczej i rkodzielniczej na targach i wystawach (samorzd powiatu we współpracy z Cechem Rzemiosł Rónych Małych i rednich Przedsibiorstw w Lipnie); 6

7 III. Diagnoza Powiatu Lipnowskiego Metoda i tryb prowadzenia prac. Opracowanie Strategii Rozwoju Powiatu Lipnowskiego na lata 21 21, przyjtej uchwał Nr XXXIII/148/21 Rady Powiatu w Lipnie z dnia r., poprzedzone zostało diagnoz stanu powiatu lipnowskiego. Diagnoza prezentuje podstawowe dane charakteryzujce powiat oraz wskazuje jego usytuowanie w odniesieniu do innych powiatów w regionie kujawsko pomorskim. W jej ramach wykonano wszechstronn analiz uwarunkowa zewntrznych i wewntrznych przyszłego rozwoju powiatu. Powiat lipnowski analizowano w wymiarze przestrzennym, ekologicznym, społecznym i gospodarczym. Majc na uwadze zmiany jakie zaszły w poszczególnych dziedzinach rozwoju społeczno gospodarczego powiatu lipnowskiego w ostatnich szeciu latach wydaje si, i wnioski wynikajce z tej diagnozy, a tym samym przesłanki dla projekcji celów rozwoju, zachowuj aktualno. Nadto r. Rada Powiatu w Lipnie uchwał Nr XV/99/24 przyjła Plan Rozwoju Lokalnego Gmin i Powiatu Lipnowskiego na lata Przedmiotowy Plan poprzedzony został analiz aktualnej sytuacji społeczno gospodarczej na obszarze objtym wdraaniem Planu. Wydaje si zatem, i nie wystpuje potrzeba opracowywania nowej diagnozy dla powiatu lipnowskiego. Diagnoza stanu powiatu wykonana na potrzeby strategii rozwoju powiatu na lata włczona została zatem do przedmiotowego dokumentu. Na koniec czci III, tj. Diagnozy Powiatu Lipnowskiego zaprezentowane zostan jedynie najwaniejsze dane statystyczne na dzie r. w odniesieniu do danych wg stanu na dzie r Diagnoza Powiatu Lipnowskiego (wg stanu na dzie r.) Struktura demograficzna Powiat Lipnowski zamieszkuje 68,8 tys. mieszkaców, co stanowi 3,3% ludnoci województwa kujawsko - pomorskiego /przy niezbyt wysokim wskaniku zaludnienia wynoszcym 68 osób/1km²/. Wskanik zaludnienia dla województwa kujawsko pomorskiego wynosi 117 osób/km². Ludno powiatu zamieszkuje w 9 gminach, w tym 1 miejskiej, 2 miejsko wiejskich i 6 wiejskich. Najwikszy udział procentowy w ogólnej liczbie ludnoci ma gmina miejska Lipno, któr zamieszkuje 15 7 mieszkaców, co stanowi ok. 23% ogółu ludnoci i gmina wiejska Lipno z liczb ludnoci tj. 16,5%, w których łcznie zamieszkuje 39% ludnoci powiatu. Zmian liczby ludnoci w poszczególnych gminach i latach przedstawia tab. nr 1. Tab.1. Zmiana liczby ludnoci w poszczególnych gminach powiatu w latach Liczba ludnoci L.p. Gmina Dobrzy n/w m. Lipno Skpe Bobrowniki Chrostkowo Kikół gm. Lipno Tłuchowo Wielgie Ogółem ródło: zestawienie własne, dane z gmin 7

8 Zmiana liczby ludnoci w poszczególnych gminach powiatu lipnowskiego wykazywała róny kierunek. W wikszoci gmin nastpił jednak nieznaczny wzrost liczby ludnoci w omawianym okresie. Znaczcy wpływ na zmian stanu liczby ludnoci maj ruchy migracyjne. W ostatnich dziesiciu latach salda migracji dla powiatu lipnowskiego były ujemne, co oznacza, e rokrocznie wicej ludnoci ubywało, anieli przybywało w powiecie. Na koniec 1999 roku saldo migracji wynosiło 242 /w 199 r.: -62/. Jedynie powiat włocławski cechuje wysze od naszego ujemne saldo migracji tj W omawianym okresie czasu zmniejszył si poziom rozrodczoci wskanik urodze na 1 ludnoci w 199 r. wyniósł 18,1, za w 1999 r. 12,6. Jednake i tak jest on jednym z najwyszych w województwie kujawsko pomorskim. Jednoczenie w okresie wszystkie powiaty województwa charakteryzowała tendencja obniania si natenia zgonów za wyjtkiem powiatu lipnowskiego, na terenie którego dynamika wzrostu liczby zgonów kształtuje si na poziomie ponad 5% i wyniosła na koniec 1999 r.: 1,3 na 1 ludnoci. Podstawowe znaczenie dla rozwoju demograficznego maj struktury płci i wieku, przede wszystkim mieszkaców w przedziale wieku statystycznie od 15 do 49 roku ycia, gdy ludno tego przedziału wiekowego decyduje o biologicznej reprodukcji ludnoci. W 1999 r. w powiecie kadym 1 mczyznom odpowiadało 12,3 kobiet. W układzie przestrzennym gmin zrónicowanie wskanika feminizacji jest due. Poczynajc od gmin wiejskich, które w wikszoci charakteryzuj si nadwyk mczyzn (szczególnie gminy: Chrostkowo, Tłuchowo, Dobrzy n/w) na gminach miejskich koczc, które liczniej zamieszkiwały kobiety: Lipno 18,8,; Skpe 18,8; Dobrzy n/w 16,1. Niedobór kobiet w powiecie dot. szczególnie kobiet w wieku produkcyjnym. Na wsiach wskanik ten wynosi: 85,8, za w miastach: 99,. Odwrotna tendencja wystpuje w wieku poprodukcyjnym, gdzie liczba kobiet ponad 2 krotnie przewysza liczb mczyzn (zob. tab. 2.). Tab. 2. Ludno w wieku produkcyjnym i poprodukcyjnym w 1999 r. Wyszc zegól nieni e Ogółem w wieku przedprodukcyjnym produkcyjnym poprodukcyjnym razem m. k. razem m. k. raze m m. k. nieprodu kcyjnym na 1 osób w wieku produkcy jnym po- wiat ,8 mia ,5 sta wie ,4 m. mczyni, k. kobiety ródło: zestawienie własne na podst. danych z US w Bydgoszczy. W 1999 r. ludno w wieku przedprodukcyjnym stanowiła 29,% ogółu mieszkaców powiatu. Niewielkie, tzn. z demograficznego punktu widzenia niekorzystne udziały ludnoci w wieku przedprodukcyjnym cechuj gminy: m. i gm. Skpe, m. Lipno, m. i gm. Dobrzy n/w. Za zmienno liczby ludnoci w wieku produkcyjnym w latach odpowiedzialny jest drugi, powojenny wy demograficzny, który w tym okresie osigał i przez najblisze lata osiga bdzie wiek produkcyjny. Udział teje 8

9 ludnoci w powiecie zwikszył si w tym czasie z 54,2% do 57,7%, tj. z 36 1 osób do osób /dane na koniec 1999r./. Zob. tab. Nr 3. Tab. 3. Waniejsze dane o stanie, ruchu naturalnym i migracji ludnoci w powiecie lipnowskim. Wyszczególnienie Ludno (a) w tym kobiety miasta w % wie Ludno (a) na 1 km² Kobiety na 1 mczyzn Ludno (a) w wieku: przedprodukcyjnym produkcyjnym (b) poprodukcyjnym Ludno (a) w wieku nieprodukcyjnym na 1 osób w wieku produkcyjnym Przyrost naturalny na 1 ludnoci Ogólne saldo migracji , , ,7 54 7, , , , , , , , , , , (a) stan w dniu (b) w wieku zdolnoci do pracy: mczyni lata, kobiety lat. ródło: US w Bydgoszczy. Sytuacja demograficzna Województwa Kujawsko Pomorskiego w 1999 r. Osób w wieku poprodukcyjnym zamieszkuje powiat 9 536, tj. 13,9% ogółu ludnoci, podczas gdy wskanik ten w 199 r. wynosił 13,5%. Najwicej ludnoci starej zamieszkuje gminy: m. i gm. Dobrzy n/w, m. i gm. Skpe, gm. Lipno. Poniej przedstawiamy struktur ludnoci wg wieku z podziałem na poszczególne gminy. Tab. 4. Ludno w poszczególnych kategoriach wiekowych z podziałem na poszczególne gminy /stan na stycze 1999r./. Lp. Wyszczególnienie W wieku 74, ,3-242 przedprodukcyjnym produkcyjnym Poprodukcyjnym Dobrzy n/w ,2% ,78% ,2% m. Lipno ,7% ,92% ,4% Skpe ,96% ,88% % Bobrowniki ,4% ,71% ,26% Chrostkowo ,34% ,62% ,4% Kikół ,54% ,9% ,57% gm. Lipno ,16% ,17% ,67% Tłuchowo ,43% ,32% 38 8,25% Wielgie ,58% ,4% ,3% Ogółem: ródło: zestawienie własne, dane z gmin Korzystniejsza struktura wiekowa ludnoci wynikajca z niskiego odsetka ludnoci w wieku poprodukcyjnym, znamionuje gminy: Kikół, Tłuchowo. 9

10 W celu dokładniejszego wyodrbnienia obszarów, których ludno charakteryzuje si niekorzystnymi dla rozwoju cechami struktury wieku, posłuono si wskanikiem staroci. Okrela on relacje pomidzy ludnoci w wieku emerytalnym (nierozwojow) a ludnoci w wieku przedprodukcyjnym (rozwojow). Wskanik ten dla powiatu kształtuje si na poziomie,4. W układzie przestrzennym gmin rysuj si pewne rónice. I tak, podane i właciwe relacje ilociowe ludnoci tych kategorii wiekowych wystpuj w gminach: Tłuchowo, Bobrowniki, za gminy: Chrostkowo, m. i gm. Dobrzy n/w, gm. i m. Skpe i s zagroone regresem zaludnienia. Celem diagnozowania podstawowych zjawisk demograficznych wystpujcych w powiecie lipnowskim w latach była ocena jego potencjału na rzecz przyszłego wzrostu demograficznego. Niski tego rodzaju potencjał znamionuje gmin Chrostkowo. Jedynie m. Lipno charakteryzuj korzystne uwarunkowania rozwoju demograficznego. Pozostałe gminy charakteryzuj si zmiennymi tendencjami. Poniej przedstawiamy tabele: o ruchu naturalnym ludnoci w 1999 roku, ludno wg płci i miejsca zamieszkania na r. z podziałem na gminy miejskie i wiejskie wchodzce w skład powiatu. Tab. 5. Ruch naturalny ludnoci w 1999 r. Wyszcze- gólnienie Małe stwa Urodze nia ywe Zgony Przyrost W liczbach bezwzgldnych naturalny Małe stwa Urodze nia ywe Na 1 ludnoci Zgony Przyrost naturalny Ogółem w powiecie ,5 12,6 1,3 2,3 Miasta: Dobrzy n.w Lipno Skpe Wie: Bobrowniki Chrostkowo Dobrzy n/w Kkół Lipno Skpe Tłuchowo Wielgie ,8 3,9 6,4 4,8 6,8 6,6 6,6 5,3 7,3 7,1 4,9 8,1 7,4 11,9 12,4 11,5 13,4 13, 12,9 12, 11,9 13,6 13,1 15,8 12,4 12,1 1,9 14,5 1,3 11,2 1,1 4,7 11,1 8,9 1,1 1,5 11,6 8,5 12,7 1, -2,1 1,2 2,2 2,9 8,2,9 3, 3,5 2,6 4,2 3,9 -,6 ródło: US w Bydgoszczy. Sytuacja demograficzna Województwa Kujawsko Pomorskiego w 1999 r. Tab. 6. Ludno wg płci i miejsca zamieszkania na r. z podziałem na gminy miejskie i wiejskie wchodzce w skład powiatu. Wyszczególnienie Miasta: Dobrzy n/w Lipno Skpe Powierzchnia w km² 23,8 5,5 1,9 7,4 Ogółem ,697 Ludno Mczyni Kobiety Na 1 km² Na 1 mczyzn przypada kobiet 18,5 16,1 18,8 18,8 1

11 Wie: 991, ,6 Bobrowniki 95, ,7 Chrostkowo 74, ,5 Dobrzy n/w 19, ,3 Kikół 98, ,5 Lipno 29, ,6 Skpe 171, ,7 Tłuchowo 98, ,2 Wielgie 133, ,2 ródło: US w Bydgoszczy Prognoza ludnoci powiatu lipnowskiego na podstawie Diagnozy prospektywnej województwa kujawsko pomorskiego. Prognozowanie w demografii polega na przyblionym okreleniu przewidywanego stanu liczebnego i struktury populacji przy ustalonych załoeniach w odniesieniu do natenia zjawisk ludnociowych takich, jak: rozrodczo, umieralno i ruchy wdrówkowe. Uzyskane w ten sposób informacje s podstaw innych prognoz dot. m.in. owiaty, zatrudnienia, bezrobocia, ochrony zdrowia, opieki socjalnej. W wietle zastosowanego dla województwa kujawsko pomorskiego modelu prognozowania powiat lipnowski liczcy w 1998r mieszkaców, osignie w 215r. stan zaludnienia, który bdzie zawierał si w granicach W objtych prognoz 17 latach naley oczekiwa istotnych zmian w strukturze wiekowej ludnoci. W 1998r. w powiecie mieszkało osób w wieku przedprodukcyjnym, osób w wieku produkcyjnym i osób w wieku poprodukcyjnym, co odpowiadało nastpujcym udziałom: 29%, 57% i 14%. Prognozuje si systematyczny spadek liczby i odsetka dzieci oraz młodziey w całej populacji. Sytuacja taka bdzie trwała w l Od 21r. zauwaalny bdzie trend niewielkiego powikszania si liczebnoci osób w wieku przedprodukcyjnym. W 215r. jej udział podniesie si. Liczba ludnoci w wieku produkcyjnym bdzie wzrasta a do 29r., za od 21r. prognozuje si spadek liczebnoci osób tej grupy i w 215r. stanowi ona bdzie 66-68%. Naley zatem zauway, e w l zaistnieje pilna potrzeba stworzenia nowych miejsc pracy. Prognoza zakłada, e trwajcy proces starzenia si ludnoci w l utrzyma si, a od 25r. pogłbi w wyniku wychodzenia z wieku produkcyjnego kolejnych roczników. W 215r. udział liczby ludnoci w wieku poprodukcyjnym bdzie si wahał w granicach 14%. W prognozowanym okresie nastpi korzystne zmiany w relacjach płci. Zaznacza si bdzie wyrównywanie dysproporcji pomidzy liczb kobiet i mczyzn. Struktura płci bdzie korzystniejsza w przedziale wiekowym lat. Nadto charakterystyczny do tej pory dla obszarów wiejskich tzw. problem ony dla rolnika (niska liczba kobiet w młodym wieku) bdzie mniej dotkliwy w najbliszych latach. Szacowanie stanu liczby ludnoci w wieku lat (szkoła rednia) wykazuje, i poczwszy od roku 21 rokrocznie kandydowa bdzie coraz mniej osób, do 214r. liczebno tej kategorii wiekowej zmniejszy si o blisko 4%. Podsumowujc wyniki prognozy naley stwierdzi, i w najbliszym okresie liczba ludnoci bdzie dynamicznie przyrasta, w zwizku z do korzystn aktualnie struktur wiekow ludnoci wyszy odsetek osób w wieku przedprodukcyjnym i produkcyjnym. W nadchodzcych latach powiat lipnowski cechowa bdzie tendencja przyrostu liczby osób w wieku produkcyjnym. Struktura zatrudnienia Zob. sfera gospodarcza Bezrobocie Pierwsi bezrobotni w regionie kujawsko-pomorskim pojawili si z pocztkiem 199r. Ich liczba w kolejnych latach bardzo dynamicznie wzrosła i w 1993r. bez pracy pozostawały osoby. Był to najwyszy stan bezrobocia, jaki odnotowano w województwie w okresie, od kiedy jest ono rejestrowane. W latach 11

12 głównym ródłem bezrobocia były pastwowe zakłady, nie poddajce si restrukturyzacji, PGR-y, rolnicze spółdzielnie produkcyjne, gdzie do powszechnie stosowano tzw. zwolnienia grupowe z przyczyn dot. zakładu pracy. Na potrzeby niniejszej diagnozy analizie poddany został okres r. Na pocztku 1995r. bezrobocie w rejonie działania dzisiejszego Powiatowego Urzdu Pracy w Lipnie wynosiło 8974 zarejestrowane bezrobotne osoby. I co jest prawidłowoci równie kolejnych lat tendencja wzrostu i spadku bezrobocia na przełomie roku ma tendencj frykcyjn. Na pocztku 1999r. po 5-letnim spadku rejestrowanego bezrobocia odnotowano powany wzrost liczby bezrobotnych w powiecie i na koniec I kwartału było zarejestrowanych 5445 bezrobotnych w stosunku do 5245 bezrobotnych w grudniu 1998r. Sytuacja ta była reakcj na wprowadzone reformy społeczne, zwłaszcza reform ochrony zdrowia. Nadto naley mie na uwadze, i w wyniku reformy administracyjnej kraju powiatowy urzd pracy obejmuje swym zasigiem 9 gmin, za oddziaływaniem rejonowego urzdu pracy objtych było 11 gmin. 12

13 Tab. 7. Struktura bezrobocia wg wieku i wykształcenia w powiecie lipnowskim. Rok kwartał 1995 I kw II kw III kw IV kw I kw II kw III kw IV kw I kw II kw. Ilo ogół em W tym kobi et podstawowe i niepełne zas. zawodowe Wykształcenie rednie ogólnokszta łcce rednie zawodowe i policealne wysze do 24 Wiek powyej

14 III kw IV kw I kw II kw III kw IV kw I kw II kw III kw IV kw. 2 I kw. 2 II kw ródło: dane z Powiatowego Urzdu Pracy w Lipnie. 14

15 Pierwszy kwartał roku charakteryzuje si z reguły wzrostem poziomu bezrobocia i jego apogeum przypada na jego koniec. Wynika to ze wzmoonej aktywnoci bezrobotnych po okresie zimowym oraz moliwoci korzystania z wikszej iloci ofert pracy którymi dysponuje w tym czasie powiatowy urzd pracy ( s to równie oferty robót publicznych organizowanych w samorzdach gminnych). Std do czerwca ilo zarejestrowanych bezrobotnych z reguły spada. Czerwiec i lipiec charakteryzuj si ponownie wzrostem iloci zarejestrowanych bezrobotnych. S to w wikszoci absolwenci szkół. III kwartał charakteryzuje si na ogół spadkiem iloci zarejestrowanych bezrobotnych. Zwizane to jest z uruchamianiem dla bezrobotnych absolwentów stay i refundowanych miejsc pracy oraz pracami sezonowymi w przemyle owocowo - warzywnym. IV kwartał, a do marca roku nastpnego nastpuje z reguły kolejny wzrost iloci zarejestrowanych bezrobotnych. Powodem takiego stanu rzeczy s tu koczce si prace sezonowe, powroty osób pracujcych za granic oraz ponowna rejestracja osób koczcych roboty publiczne. Tab. 8. Bezrobotni wg gmin powiatu lipnowskiego Lp Wyszczególnienie Liczba bezrobotnych Bezrobotni z prawem do zasiłku ogółem kobiety razem kobiety 1. Miasto Lipno ,5% 2. Miasto Dobrzy n/w ,1% Gmina Dobrzy n/w ,3% 3. Miasto Skpe ,8% Gmina Skpe ,9% 4. Gmina Bobrowniki ,2% 5. Gmina Chrostkowo ,1% 6. Gmina Kikół ,5% 7. Gmina Lipno ,9% 8. Gmina Tłuchowo ,3% 9. Gmina Wielgie ,7% Ogółem ,8% ródło: dane z Powiatowego Urzdu Pracy w Lipnie Udział grupy z prawem do zasiłku w ogółem Wskanik stopy bezrobocia w powiecie na koniec 1995r. wyniósł 21,8% ( 22,3% województwo; 14,9% kraj). Na koniec grudnia 1999r. wskanik ten wynosił 19,3% (16,6% województwo; 13, % kraj). Od pocztku 2r. stopa bezrobocia w powiecie kształtuje si na poziomie ok. 2,3% (województwo 17,6%; kraj 13,7%). W powiecie obserwuje si zrónicowanie liczby bezrobotnych w układzie gmin. Oprócz gmin o niskiej liczbie bezrobotnych: gminy: Tłuchowo, Chrostkowo, Bobrowniki, s gminy o wysokim odsetku bezrobotnych: m. Lipno, gm. Lipno, Skpe, Dobrzy n/w, Kikół. W strukturze bezrobotnych wg wieku przewaaj osoby młode. Na koniec 1999r. 8,6% bezrobotnych posiadało jedynie wykształcenie zasadnicze zawodowe, podstawowe i niepełne podstawowe. Szczególne miejsce wród populacji bezrobotnych zajmuj absolwenci: szkół zasadniczych zawodowych - 37,8%, policealnych i rednich zawodowych - 13,5%, rednich ogólnokształccych - 5,3%, natomiast wykształcenie wysze posiadało,6% bezrobotnych absolwentów. Sytuacja jednoznacznie wskazuje na potrzeb weryfikacji kierunków kształcenia, wskazuje ponadto na znikom mobilno za prac. 15

16 Kolejn niekorzystn cech powiatowego rynku pracy jest dua liczebno grupy bezrobotnych pozbawionych prawa do zasiłku z Funduszu Pracy. Na koniec 1999r. stanowili oni a 69,9% ogółu bezrobotnych. Wród długotrwale bezrobotnych dominowały kobiety 5,2% /koniec ,3%, II kw. 2 51,2/. Bardzo istotnym problemem społecznym w powiecie jest bezrobocie na wsi. Liczba bezrobotnych zamieszkujcych obszary wiejskie w grudniu 1999r. wynosiła 66,4% ogółu bezrobotnych. Obecnie zarejestrowani bezrobotni na wsi stanowi 8,7% ludnoci wiejskiej. Naley mie na uwadze take fakt, i w niedalekiej przyszłoci rynek pracy w powiecie lipnowskim ( prawidłowo ta charakteryzuje całe województwo kujawsko-pomorskie) bdzie wymagał ogromnej aktywizacji po stronie popytowej. W najbliszych latach liczba absolwentów poszukujcych pracy bdzie wzrasta ze wzgldu na wychodzenie ze szkół rednich wyu demograficznego z pocztku lat 8. Nie oznacza to jednak, e wszyscy stan si bezrobotnymi. Znaczna ich cz podejmie nauk na studiach wyszych i w szkołach pomaturalnych i policealnych, niemniej jednak cz trafi na rynek pracy. Jedn z bezporednich konsekwencji powstawania i utrzymywania wysokiego poziomu bezrobocia jest rozwój zjawiska ubóstwa społecznego. Skal tego problemu w powiecie obrazuje ponisza tabela. 16

17 Tab. 9. Liczba osób objtych pomoc społeczn w rozbiciu na gminy powiatu lipnowskiego. Wyszczególni enie Korzystajcy ze wiadcze pomo-cy społecznej og. Powody przyznania pomocy społecznej* ubóstwo sieroctwo bezdomno ochrona macierzystw a bezrobocie Niepełnospraw -no długotrwała choroba liczba rodzin liczba osób w tych rodzinach liczb a rodzi n liczba osób w tych rodzinach liczb a rodzi n liczba osób w tych rodzinach liczb a rodzi n liczba osób w tych rodzinach liczb a rodzi n liczba osób w tych rodzinach liczb a rodzi n liczba osób w tych rodzinach liczba rodzin liczba osób w tych rodzinach liczb a rodzi n liczba osób w tych rodzinach Powiat lipnowski, w tym: Lipno miasto Lipno gmina Dobrzy n/w Skpe ] Bobrowniki Chrostkowo Kikół Tłuchowo Wielgie ródło: dane z Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Lipnie 17

18 Wyszczególni enie Powody przyznania pomocy społecznej* bezradno ws. opiekuczo wychowawczych rodziny niepełne rodziny wielodzietne alkoholizm narkomania trudnoci po opuszczeniu zakładu karnego licz a rodz in liczba osób w tych rodzinach licz ba rodz in liczba osób w tych rodzinach licz ba rodz in liczba osób w tych rodzinach licz ba rodz in liczba osób w tych rodzinach licz ba rodz in liczba osób w tych rodzinach licz ba rodz in liczba osób w tych rodzinach Powiat lipnowski Lipno miasto Lipno gmina Dobrzy n/w Skpe Bobrowniki Chrostkowo Kikół Tłuchowo Wielgie * powody przyznania pomocy nie podlegaj zsumowaniu, gdy w jednej rodzinie moe wystpowa kilka powodów przyznania pomocy, np. bezrobocie, bezradno ws. opiekuczo-wychowawczych, ródło: Regionalny Orodek Polityki Społecznej w Toruniu 18

19 Due natenie zjawiska ubóstwa społecznego naley do najpowaniejszego problemu zwizanego z planowaniem rozwoju społeczno-gospodarczego. Nadto grupy ludnoci znajdujce si w stanie ubóstwa nale do biernych w kontekcie inicjacji rozwoju ( małe zaangaowanie w yciu społecznym) i jego aktywnego wspierania. Wyraa si to m.in. w ograniczonych moliwociach kształcenia, pozyskiwania wysokich kwalifikacji zawodowych, pogarszajcym si stanie zdrowia i kondycji psychofizycznej. Szkolnictwo podstawowe, rednie i pomaturalne Z dniem 1 stycznia 1999 r. rozpoczło si wdraanie reformy systemu edukacji. Zmiany ustroju szkolnego, sieci szkół i towarzyszce im zmiany programowe wdraane s od 1 wrzenia 1999 r. w Roku szkolnym 1999/2 na terenie powiatu lipnowskiego działało 47 szkół podstawowych o łcznej liczbie uczniów: 8213 (łcznie ze szkolnictwem specjalnym). Łczna liczba uczniów w szkołach podstawowych wyniosła przecitnie 175 na 1 szkoł. Warto zauway, e pod wzgldem liczby uczniów w poszczególnych latach nauczania zaznacza si nadchodzcy ni demograficzny. W powiecie lipnowskim zmniejszenie liczby uczniów nie przekracza 5% /w powiatach: niskim, mogileskim i aleksandrowskim spadek o ok. 2 22%/. Tab. 1. Sie szkół w powiecie wraz z iloci uczniów - szkoły podstawowe. Wyszczególnienie Szkoły podstawowe Nabór dzieci w poszczególnych latach placówki uczniowie 95/96 96/97 97/98 98/99 99/ /1 planowany nabór na r. 1/2 m. Lipno gm. Lipno m. i gm. Skpe m. i gm. Dobrzy n/w gm. Bobrowniki gm. Wielgie gm. Chrostkowo gm. Kikół gm. Tłuchowo Razem: ródło: zestawienie własne na podst. danych z gmin Poczwszy od roku szkolnego 1999/2 czynny jest kolejny szczebel edukacji trzyletnie gimnazjum po szecioletniej szkole podstawowej. Na terenie powiatu rozmieszczenie gimnazjów i ilo uczniów obrazuje ponisza tab. Tab. 11. Sie szkół w powiecie wraz z iloci uczniów (gimnazja). Wyszczególnienie Gimnazja Nabór dzieci w poszczególnych latach placówki uczniowie 99/ /1 planowany nabór 1/2 m. Lipno

20 gm. Lipno m.i gm. Skepe m. i gm. Dobrzy n/w gm. Bobrowniki gm. Wielgie gm. Chrostkowo gm. Kikół gm. Tłuchowo Razem: ródło: zestawienie własne na podst. danych z gmin Kształcenie na poziomie rednim /dla młodziey/ odbywa si w powiecie w 4 szkołach rednich. Łcznie szkoły koczce si matur, a wic umoliwiajce dalsze kształcenie stanowi 7% ogółu szkół rednich powiatu. Wród oferowanych kierunków nauczania w szkołach rednich zawodowych najbardziej powszechne s: ekonomiczno handlowe, mechaniczne. Na uwag zasługuje fakt, i w ostatnich latach pojawiły si nowe kierunki kształcenia, a mianowicie techniczna szkoła agrobiznesu (Dobrzyn n/w) oraz szkoła o profilu kształtowanie rodowiska (Lipno). Jak si wydaje jest to przejaw właciwej reakcji na zapotrzebowania ze strony rynku pracy /cho nie wystarczajce/ i moe sprzyja restrukturyzacji obszarów wiejskich. Warto podkreli, e w powiecie lipnowskim liczba uczniów uczszczajcych do szkół umoliwiajcych dalsze kształcenie (policealne i wysze) stanowi ok. 2 tys. W zwizku z tym wydaje si, i w powiecie istnieje due zapotrzebowanie na szkoł wysz i policealne. Ochrona zdrowia w powiecie. Działalno ochrony zdrowia w powiecie lipnowskim kształtowana jest przede wszystkim przez działalno Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w Lipnie, który sw działalnoci w zakresie lecznictwa zamknitego, podstawowej opieki zdrowotnej, ambulatoryjnej opieki specjalistycznej, stomatologii, lecznictwa psychiatrycznego, rehabilitacji leczniczej w postaci stacjonarnej i ambulatoryjnej oraz opieki nad przewlekle chorymi w zakładach opiekuczo leczniczych obejmuje mieszkaców powiatu lipnowskiego oraz gmin: Czernikowo z powiatu toruskiego i Zbójno z powiatu golubsko dobrzyskiego. Znaczca cz wiadcze w podstawowej opiece zdrowotnej wiadczona jest przez zakłady niepubliczne. Miasto Lipno i gmina Lipno w 87% objte s działalnoci zakładów niepublicznych w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej a w zakresie stomatologii w ok. 6% w zakresie podstawowym. Miasto i gmina Skpe w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej i stomatologii objta jest w 1% opiek zakładów niepublicznych. W gminie Wielgie 3% mieszkaców objtych jest opiek zakładów niepublicznych. W gminie Bobrowniki 1% podstawowej opieki sprawuje zakład niepubliczny. W gminie Kikół, Tłuchowo i Zbójno (poza powiatem lipnowskim) opiek stomatologiczn w zakresie podstawowym sprawuj zakłady niepubliczne. W niewielkim stopniu sprywatyzowana jest działalno ambulatoryjnej opieki specjalistycznej. Na terenie miasta Lipna funkcjonuj niepubliczne poradnie: okulistyczna jako jedyna na terenie powiatu posiadajca kontrakt z Kas Chorych; 3 neurologiczne, chirurgiczna, onkologiczna, endokrynologiczna, diabetologiczna, alergologiczna ze wzgldu jednak na niewielki wymiar czasu pracy tych poradni - lekarze tam zatrudnieni posiadaj podstawowe zatrudnienie głównie w zakładach publicznych 2

21 stanowi one jedynie uzupełnienie podstawowej puli wiadcze udzielanych przez poradnie SPZOZ. W Skpem ambulatoryjn opiek specjalistyczn w zakresie laryngologii prowadzi zakład niepubliczny. W zakresie opieki ginekologicznej i połoniczej 2 niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej prowadz działalno na terenie miasta Lipna oraz jeden na terenie Skpego. Szpitalnictwo w zakresie interny, chirurgii, chirurgii onkologicznej, pediatrii, ginekologii i połonictwa, neurologii, psychiatrii, rehabilitacji, opieki paliatywnej oraz dla przewlekle chorych prowadzi SPZOZ w obiektach w Lipnie i Dobrzyniu n/w. Jeden niepubliczny zakład prowadzi stacjonarn opiek połonicz na terenie miasta Lipna. wiadczenia z zakresu ratownictwa wiadczy SPZOZ. wiadczenia rehabilitacyjne z zakresu kinezy i fizykoterapii w placówkach: w Dobrzyniu n/w, Kikole i Skpem prowadzi SPZOZ w Lipnie. wiadczenia z diagnostyki obrazowej RTG, mammografia, ultrasonografia, z badaniami naczyniowymi i echokardiografi oraz badania EEG wykonuje SPZOZ w Lipnie. Infrastruktura techniczna Komunikacja Działalno gospodarcza i społeczna w duej mierze jest uzaleniona od transportu, który jest instrumentem wymiany dóbr i usług. Usługi wiadczone przez transport musz by wytworzone i wiadczone tam, gdzie jest na nie zapotrzebowanie. Jednoczenie nie wolno zapomina o bezpieczestwie ruchu pojazdów, ochronie rodowiska oraz dostpnoci dla rónych podmiotów. Sie drogow powiatu lipnowskiego stanowi drogi: krajowe, wojewódzkie, powiatowe i gminne. W stolicy powiatu, Lipnie krzyuj si trasy ruchu tranzytowego. Na osi zachód- wschód przebiega droga krajowa ruchu szybkiego Nr 1 Szczecin - Toru Płosk ( Warszawa ) i północ- południe droga krajowa Nr 67 Lipno - Włocławek stanowica łcznik z drog krajow Nr 1 Gdask- Toru- Łód - Cieszyn. Droga Nr 1 Szczecin- Toru Lipno- Sierpc przebiega przez miejscowoci: Kikół, Lipno, Karnkowo, Skpe, Wólk, gdzie miejscowo Skpe posiada obwodnic. W zwizku z zakwalifikowaniem drogi Nr 1 do dróg ruchu szybkiego został powołany Midzywojewódzki Zespół Koordynacyjny d.s. Przebudowy i Modernizacji Drogi Nr 1 i trwaj przygotowania do wyznaczenia nowego korytarza dla tej trasy drogi. Droga krajowa Nr 67 Lipno - Włocławek jest cigiem trasy kontenerowej, po której odbywaj si przejazdy pojazdów nienormatywnych, wysokogabarytowych przejedajcych przez mosty na rzece Wile. Ponadto stanowi dodatkowo tras objazdow na czas remontu mostu przez Wisł w Płocku. Łczna długo dróg krajowych na obszarze powiatu wynosi 5 km. Sie dróg wojewódzkich tworzy dogodne połczenie komunikacyjne z ssiednimi powiatami. Na terenie powiatu jest 7 odcinków dróg wojewódzkich, z tego ze stolicy powiatu wychodz 3 drogi wojewódzkie: Rypin - Lipno, Lipno Welgie - Dyblin, Lipno - Płock. Łczna długo dróg wojewódzkich na terenie powiatu wynosi 115 km. Drogi powiatowe w powiecie lipnowskim stanowi 31,4% /administruje nimi Zarzd Dróg Powiatowych w Lipnie/. Z łcznej długoci dróg powiatowych tj. 373,2 km nawierzchni tward ulepszon posiada 316,4 km. Stan techniczny dróg jest zrónicowany, jednak w wikszoci naley okreli jako zły, wymagajcy przebudowy, modernizacji, remontów. 21

22 Tab. 12. Wykaz dróg powiatowych wymagajcych wykonania robót w zakresie modernizacji i odnów wg stanu na 2r. Lp. Lokalizacja Nazwa drogi od km do km Budowa Długo odcinka Rogowo - Skpe Brzeno - Lipno 5,54 5,54 8,479 9,15 2,975 3,511 Razem budowa: 6,486 Modernizacja Bobrowniki Bógpomó Kukowo Gorzeszyn - Huta,95 2,788 4,5 5,116 3,55 2,328 Razem modernizacja: 5,878 Odnowy - remonty 1. Jasie Wyczałkowo Tłuchowo, 5,16 5,16 2. Zbójno-Chrostkowo-gr. woj. /Blinno/ 3,334 8,466 11,186 5,775 11,186 13,418 2,441 2,72 2, Czernikowo Bobrowniki 12,889 15,955 14,542 17,39 1,653 1,84 4. Sumin Jankowo - Lipno, 8,8 8,8 5. Rachcin Cyprianka, 4,766 4, Łochocin Wichowo Witkowo, 4,113 4,113 5,113 4,113 1, 7. Wylazłowo Chalin 2,783 7,974 5, Chalin Kamienica, 3,627 3, Chlebowo Karnkowo, 4,459 4, Karnkowo Kolankowo, 3,79 3, Ławki Janiszewo, 5,795 5, Obory Wildno 3,4 6,587 3, Obory Stary Kobrzyniec 1,566 13,998 3, Dbrówka Wola, 3,677 3, Brzeno Komorowo Lipno, 3,45 3,45 9,712 3,45 6, Koziróg Leny Mysłakówko, 4,474 4, Wierzbick Pitki, 1,461 1, Lipno Czarne, 6,938 6, Radomice Kłokock, 3,372 3, Kłokock Zaduszniki Krojczyn 13,71 15,723 2,22 22

23 21. Wichowo Zaduszniki, 4,961 4, Oleszno Btlewo, 3,4 3,4 23. Karnkowo Chodorek - Wioska, 3,337 6,786 3,337 6,786 8,129 3,337 3,449 1, Zbyszewo Dobrzy n/w 6,786 6,842 6, Komorowo Gnojno, 3,58 3, Wildno Lipno 5,575 11,64 5, Wola Osówka, 2,193 2, Nieszawa Lipno 2,198 5,54 3, Wielgie Zakrzewo Btlewo, 4,342 4, Kolankowo Głodowo, 3,224 3, Czermno Kukowo, 1,558 1, Marianki Małomin Kamie Kmiecy Mokowo Dobrzy n/w,, 11,623 4,37 11,623 4, Czarne Orłowo Jasie, 5, 5, 35. Kłokock Zaduszniki Krojczyn 1,839 11,6, Kukowo Gorzeszyn Huta, 2,788 2, Sikórz - Kikół 3,19 7,336 4,227 Razem odnowy, remonty: 169,552 ródło: dane z ZDP w Lipnie. Dróg gminnych i miejskich na terenie powiatu mamy 653 km, w tym nawierzchni tward ulepszon 13,2% /tj. 86 km/. Wystpujcy od wielu lat niedobór rodków finansowych spowodował załamanie si wykonawstwa robót drogowych i narastania zaległoci w remontach i modernizacji podstawowego układu drogowego w powiecie. Tendencja taka charakteryzuje całe województwo kujawsko pomorskie. Najtrudniejsze warunki ruchu wystpuj w miecie Lipnie, gdzie po wskich ulicach ruch tranzytowy nakłada si z ruchem lokalnym (brak obwodnicy). Nadto brak miejsc parkingowych powoduje powane utrudnienia i zagroenia w ruchu drogowym. W Diagnozie prospektywnej województwa kujawsko-pomorskiego miasto Lipno zostało zakwalifikowane do miast o najtrudniejszych warunkach ruchu. Wskazano równie, i dla uzyskania pełnego standardu, jak i prawidłowego prowadzenia ruchu samochodowego naley dostosowa drog krajow Nr 1 do odpowiednich parametrów technicznych, jak równie wybudowa obwodnic miast i wsi tj. w przypadku powiatu lipnowskiego: Lipna, Karnkowa i Wólki. Realizacje tych tras bd uzalenione od nakładów finansowych. Na terenie powiatu lipnowskiego prowadzi działalno Przedsibiorstwo Pastwowej Komunikacji Samochodowej w Lipnie. W powiecie zezwolenia na wykonywanie działalnoci gospodarczej w zakresie krajowego drogowego przewozu osób posiada 9 przewoników, w tym 2 posiada zezwolenia na przewozy regularne. 23