Dziennik Ustaw Nr Poz. 115 ROZPORZÑDZENIE MINISTRA GOSPODARKI 1) z dnia 28 grudnia 2007 r.

Transkrypt

1 Dziennik Ustaw Nr Poz ROZPORZÑDZENIE MINISTRA GOSPODARKI 1) z dnia 28 grudnia 2007 r. w sprawie wymagaƒ którym powinny odpowiadaç gazomierze i przeliczniki do gazomierzy oraz szczegó owego zakresu sprawdzeƒ wykonywanych podczas prawnej kontroli metrologicznej tych przyrzàdów pomiarowych 2) Na podstawie art. 9a pkt 1 i 2 ustawy z dnia 11 maja 2001 r. Prawo o miarach (Dz. U. z 2004 r. Nr 243 poz z póên. zm. 3) ) zarzàdza si co nast puje: Rozdzia 1 Przepisy ogólne 1. Rozporzàdzenie okreêla: 1) wymagania w zakresie wykonania charakterystyk metrologicznych oraz warunków w aêciwego stosowania gazomierzy podlegajàcych sprawdzeniu podczas legalizacji ponownej gazomierzy wprowadzonych do obrotu lub u ytkowania w wyniku dokonania oceny zgodnoêci; 2) szczegó owy zakres sprawdzeƒ wykonywanych podczas legalizacji pierwotnej i ponownej gazomierzy oraz legalizacji pierwotnej przeliczników do gazomierzy zwanych dalej przelicznikami ; 3) sposoby przeprowadzania sprawdzeƒ o których mowa w pkt 2; 4) wymagania w zakresie miejsc umieszczania cech legalizacji i zabezpieczajàcych na gazomierzach i przelicznikach. 2. Przepisy rozporzàdzenia stosuje si do: 1) gazomierzy wprowadzanych do obrotu lub u ytkowania: a) na podstawie decyzji zatwierdzenia typu wydanych do dnia 7 stycznia 2007 r. b) w wyniku dokonania oceny zgodnoêci; 1) Minister Gospodarki kieruje dzia em administracji rzàdowej gospodarka na podstawie 1 ust. 2 rozporzàdzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 16 listopada 2007 r. w sprawie szczegó owego zakresu dzia ania Ministra Gospodarki (Dz. U. Nr 216 poz. 1593). 2) Niniejsze rozporzàdzenie zosta o notyfikowane Komisji Europejskiej w dniu 18 wrzeênia 2007 r. pod numerem 2007/0511/PL zgodnie z 4 rozporzàdzenia Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz. U. Nr 239 poz oraz z 2004 r. Nr 65 poz. 597) które wdra a dyrektyw 98/34/WE z dnia 22 czerwca 1998 r. ustanawiajàcà procedur udzielania informacji w zakresie norm i przepisów technicznych (Dz. Urz. WE L 204 z z póên. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne rozdz. 13 t. 20 str. 337 z póên. zm.). 3) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zosta y og oszone w Dz. U. z 2005 r. Nr 163 poz i Nr 180 poz z 2006 r. Nr 170 poz i Nr 249 poz oraz z 2007 r. Nr 176 poz ) przeliczników wprowadzanych do obrotu lub u ytkowania na podstawie decyzji zatwierdzenia typu wydanych do dnia 7 stycznia 2007 r. 3. U yte w rozporzàdzeniu okreêlenia oznaczajà: 1) gazomierz przyrzàd pomiarowy s u àcy do pomiaru iloêci (obj toêci lub masy) przep ywajàcego przez niego gazu; 2) gazomierz miechowy gazomierz w którym obj toêç przep ywajàcego gazu mierzona jest za pomocà komór pomiarowych o odkszta calnych Êciankach; 3) gazomierz rotorowy gazomierz w którym obj toêç przep ywajàcego gazu mierzona jest za pomocà komór pomiarowych z obracajàcymi si rotorami; 4) gazomierz turbinowy gazomierz w którym obj toêç przep ywajàcego gazu mierzona jest za pomocà wirnika turbiny wprawianego w ruch przez przep ywajàcy osiowo gaz; 5) przelicznik przyrzàd pomiarowy s u àcy do przeliczania obj toêci gazu w warunkach pomiarowych na obj toêç gazu w warunkach bazowych; 6) strumieƒ obj toêci obj toêç gazu przep ywajàcego przez gazomierz w przyj tej jednostce czasu; 7) strumieƒ masy mas gazu przep ywajàcego przez gazomierz w przyj tej jednostce czasu; 8) warunki pomiarowe temperatur i ciênienie gazu w których mierzona jest obj toêç lub masa gazu; 9) warunki bazowe temperatur bazowà wybieranà z nast pujàcych wartoêci: 0 C 15 C albo 20 C lub ciênienie bazowe o wartoêci kpa do których przelicza si obj toêç gazu zmierzonà w warunkach pomiarowych; 10) warunki odniesienia temperatur odniesienia lub ciênienie odniesienia przewidziane do badania lub wzajemnego porównywania wyników pomiarów gazomierza lub przelicznika; 11) warunki znamionowe u ytkowania warunki u ytkowania dla których zak ada si e wartoêci b dów gazomierzy i przeliczników nie przekraczajà wartoêci b dów granicznych dopuszczalnych; 12) ciênienie robocze ró nic pomi dzy ciênieniem absolutnym gazu na wlocie gazomierza a ciênieniem atmosferycznym;

2 Dziennik Ustaw Nr Poz ) przejêciowy strumieƒ obj toêci lub masy strumieƒ obj toêci lub masy przy którym wartoêci b dów granicznych dopuszczalnych gazomierza zmieniajà swojà wartoêç; 14) strata ciênienia gazomierza ró nic pomi dzy ciênieniem zmierzonym na wlocie i na wylocie gazomierza podczas przep ywu gazu; 15) b àd wskazania gazomierza stosunek ró nicy wartoêci wskazanej przez gazomierz i wartoêci poprawnej do wartoêci poprawnej wyra ony w procentach; 16) b àd wskazania przelicznika wartoêç pierwiastka sumy kwadratów b dów czàstkowych parametrów wskazywanych przez przelicznik; 17) wspó czynnik konwersji stosunek mierzonej obj toêci przep ywajàcego przez gazomierz gazu w warunkach bazowych do obj toêci w warunkach pomiarowych; 18) zakres obcià eƒ zakres strumieni obj toêci lub masy gazomierza zawarty mi dzy maksymalnym a minimalnym strumieniem obj toêci lub masy; 19) zakresowoêç gazomierza stosunek minimalnego strumienia obj toêci do maksymalnego strumienia obj toêci wyra ony w postaci cyfry 1 nast pujàcego po niej dwukropka oraz okreêlonej liczby; 20) klasa dok adnoêci gazomierza klas gazomierza spe niajàcego okreêlone wymagania metrologiczne którego b dy wskazaƒ zawarte sà w wyznaczonych granicach; 21) obj toêç cykliczna obj toêç gazu przep ywajàcego w czasie jednego cyklu pracy gazomierza w czasie gdy wszystkie ruchome elementy mechanizmu pomiarowego z wy àczeniem urzàdzenia wskazujàcego i przek adni poêredniej zajmujà po- o enie poczàtkowe. Rozdzia 2 Wymagania w zakresie wykonania charakterystyk metrologicznych oraz warunków w aêciwego stosowania gazomierzy zg aszanych do legalizacji ponownej po ocenie zgodnoêci Na gazomierzu o którym mowa w 2 pkt 1 lit. b powinny byç umieszczone w sposób trwa y w szczególnoêci nast pujàce oznaczenia: 1) oznakowanie zgodnoêci o którym mowa w art. 5 pkt 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodnoêci (Dz. U. z 2004 r. Nr 204 poz z póên. zm. 4) ) dodatkowe oznakowanie metrologiczne oraz numer jednostki notyfikowanej o której mowa w art. 22 tej ustawy; 4) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zosta y og oszone w Dz. U. z 2005 r. Nr 64 poz. 565 i Nr 267 poz z 2006 r. Nr 170 poz Nr 235 poz i Nr 249 poz i 1834 oraz z 2007 r. Nr 21 poz. 124 i Nr 192 poz ) nazwa lub znak producenta; 3) klasy dok adnoêci gazomierza. 2. Na gazomierzu o którym mowa w 2 pkt 1 lit. b o ile ma to zastosowanie powinny byç umieszczone dodatkowo: 1) informacje dotyczàce warunków u ytkowania gazomierza; 2) dane dotyczàce zdolnoêci pomiarowej gazomierza; 3) zakres pomiarowy gazomierza; 4) oznaczenie identyfikacyjne gazomierza; 5) numer certyfikatu badania typu WE lub certyfikatu badania projektu WE; 6) informacje o spe nianiu lub niespe nieniu przez urzàdzenia dodatkowe dostarczajàce dane metrologiczne zasadniczych wymagaƒ. 5. WartoÊci b dów granicznych dopuszczalnych gazomierzy o których mowa w 2 pkt 1 lit. b podczas legalizacji ponownej wynoszà: 1) dla klasy dok adnoêci 15: max ): ± 15 % ± 1 % w przypadku gdy wszystkie b dy wskazaƒ gazomierzy w tym przedziale majà ten sam znak ): ± 3 %; 2) dla klasy dok adnoêci 10: max ): ± 1% ± 05 % w przypadku gdy wszystkie b dy wskazaƒ gazomierzy w tym przedziale majà ten sam znak ): ± 2 %. 6. Gazomierze powinny byç instalowane zgodnie z umieszczonymi na nich oznaczeniami lub zaleceniami producenta. 7. Gazomierze powinny byç stosowane w warunkach znamionowych u ytkowania. 8. WartoÊci b dów granicznych dopuszczalnych gazomierzy podczas u ytkowania wynoszà: 1) dla klasy dok adnoêci 15 gazomierzy miechowych: max ): ± 3 % ): od 6 % do 3 %;

3 Dziennik Ustaw Nr Poz ) dla klasy dok adnoêci 10 gazomierzy rotorowych i turbinowych: max ): ± 15 % ): ± 3 %. Rozdzia 3 Wymagania w zakresie miejsc umieszczania cech legalizacji i zabezpieczajàcych Na gazomierzach o których mowa w 2 pkt 1 lit. a: 1) cechy legalizacji oraz cechy zabezpieczajàce powinny byç umieszczane w miejscach w których rozmontowanie cz Êci zabezpieczonych jednà z tych cech powoduje jej zniszczenie; 2) gdy oznaczenia o których mowa w 4 znajdujà si na tabliczce znamionowej nieprzymocowanej w sposób trwa y do gazomierza jedna z cech zabezpieczajàcych powinna byç umieszczona w taki sposób aby uleg a zniszczeniu w przypadku zdj cia tabliczki znamionowej; 3) miejsca umieszczania cech powinny obejmowaç: a) wszystkie tabliczki z oznaczeniami z wyjàtkiem tabliczek które sà zamocowane w sposób trwa y b) wszystkie cz Êci obudowy które nie mogà byç w inny sposób zabezpieczone przed ingerencjà polegajàcà na: zmianie wskazania lub mogàcà mieç wp yw na wskazanie urzàdzenia wskazujàcego gazomierza uszkodzeniu lub przerwaniu po àczenia pomi dzy urzàdzeniem pomiarowym i urzàdzeniem wskazujàcym usuni ciu lub przemieszczeniu wa nych pod wzgl dem metrologicznym cz Êci gazomierza c) po àczenia z odejmowalnymi urzàdzeniami dodatkowymi d) po àczenia ze specjalnymi ko pakami; 4) na urzàdzeniach dodatkowych nie powinny byç umieszczane cecha legalizacji ani cechy zabezpieczajàce z wyjàtkiem po àczeƒ z odejmowalnymi urzàdzeniami dodatkowymi lub urzàdzeniami zabezpieczajàcymi. 2. Cechy legalizacji i cechy zabezpieczajàce na gazomierzach o których mowa w 2 pkt 1 lit. b nale y na o yç w takich miejscach aby uniemo liwiç dost p osób nieuprawnionych do elementów wewn trznych gazomierza. Rozdzia 4 Szczegó owy zakres oraz sposoby wykonywania sprawdzeƒ podczas legalizacji pierwotnej i legalizacji ponownej gazomierzy Sprawdzenie gazomierzy podczas legalizacji pierwotnej i legalizacji ponownej powietrzem o g stoêci 12 kg/m 3 powinno odbywaç si w pomieszczeniu w którym temperatura powietrza wynosi (20 ± 5) C i nie zmienia si w ciàgu godziny o wi cej ni 2 C. 2. Sprawdzenie gazomierzy podczas legalizacji obejmuje: 1) ogl dziny zewn trzne; 2) sprawdzenie czy na gazomierzach znajdujà si wymagane oznaczenia; 3) wyznaczenie b dów wskazaƒ. 3. Przed przystàpieniem do wyznaczania b dów wskazaƒ gazomierzy nale y: 1) umieêciç gazomierze w pomieszczeniu w którym b dà wykonywane pomiary lub w innym pomieszczeniu o tej samej temperaturze co najmniej na 5 godzin przed przystàpieniem do pomiarów; 2) zamontowaç proste odcinki rurociàgu po stronie dop ywowej i odp ywowej gazomierzy o d ugoêciach równych co najmniej: a) 1 DN dla gazomierzy miechowych b) 3 DN dla gazomierzy rotorowych c) 10 DN bez prostownicy strumienia albo 5 DN z prostownicà strumienia dla odcinka po stronie dop ywowej i 3 DN dla odcinka po stronie odp ywowej o ile nie okreêlono inaczej gdzie DN oznacza Êrednic nominalnà rurociàgu; 3) zainstalowaç urzàdzenie kontrolne o ile ma byç stosowane; 4) sprawdziç szczelnoêç uk adu pomiarowego która nie powinna przekraczaç 01 % minimalnego strumienia obj toêci lub masy sprawdzanych gazomierzy; 5) przeprowadziç rozruch gazomierzy polegajàcy na: a) przepuszczeniu przy maksymalnym strumieniu obj toêci dawki powietrza równej co najmniej 50 obj toêciom cyklicznym dla gazomierzy miechowych b) 10-minutowej pracy gazomierzy przy maksymalnym strumieniu obj toêci dla gazomierzy rotorowych i turbinowych podczas legalizacji ponownej. 4. Pomiary nale y przeprowadziç w kierunku od maksymalnego do minimalnego strumienia obj to- Êci lub masy podczas których temperatury otaczajàcego powietrza mierzone w pobli u wlotu do stanowiska pomiarowego oraz w pobli u przyrzàdu kontrolnego i gazomierza sprawdzanego w przypadku wykonywania pomiarów powietrzem o g stoêci odniesienia 12 kg/m 3 podczas pojedynczego pomiaru: 1) nie powinny si ró niç mi dzy sobà wi cej ni o 1 C; 2) nie powinny si zmieniaç wi cej ni o 03 C.

4 Dziennik Ustaw Nr Poz Przy legalizacji pierwotnej i legalizacji ponownej gazomierzy nale y wyznaczyç: 1) dla gazomierzy miechowych: a) wartoêci b dów dla wartoêci strumieni obj to- Êci ró niàcych si nie wi cej ni o 5 % od nast pujàcych wartoêci: Q min 02 Q max Q max lub innych wartoêci strumieni obj toêci ni wymienione powy ej pod warunkiem e b dzie zapewniona równowa noêç badania b) wartoêç Êredniej straty ciênienia dla strumienia obj toêci Q max dla gazomierzy miechowych o których mowa w 2 pkt 1 lit. a c) wartoêç straty ciênienia dla strumienia obj to- Êci zawartego pomi dzy Q min i2 Q min dla gazomierzy miechowych o których mowa w 2 pkt 1 lit. a których wartoêç dopuszczalnego ciênienia roboczego nie przekracza 01 MPa; 2) dla gazomierzy z wy àczeniem gazomierzy miechowych o zakresowoêciach od 1:5 do 1:30 warto- Êci b dów dla wartoêci strumieni obj toêci ró niàcych si nie wi cej ni o 5 % w szczególnoêci od nast pujàcych wartoêci: a) Q min b) 005 Q max w przypadku gdy wartoêç ta jest wi ksza ni Q min c) 010 Q max d) 025 Q max e) 040 Q max f) 070 Q max g) Q max ; 3) dla gazomierzy z wy àczeniem gazomierzy miechowych o zakresowoêciach od 1:50 do 1:250 wartoêci b dów dla wartoêci strumieni obj toêci ró niàcych si nie wi cej ni o 5 % w szczególno- Êci od nast pujàcych wartoêci: a) Q min b) 005 Q max c) 015 Q max d) 025 Q max e) 040 Q max f) 070 Q max g) Q max. 2. W przypadku gazomierzy miechowych dla których pomiary o których mowa w ust. 1 pkt 1 by y przeprowadzane bez liczyd a lub z urzàdzeniem zast pujàcym liczyd o dodatkowo nale y: 1) przeprowadziç powtórne sprawdzenie z liczyd em zamocowanym na gazomierzu dla strumienia obj toêci 02 Q max albo Q max ; 2) wyznaczyç b dy wskazaƒ gazomierzy dla powtórnego sprawdzenia przy czym ró nica b dów gazomierzy dla tego samego strumienia obj toêci wyznaczonych bez liczyd a i z zamocowanym liczyd em uwzgl dniajàc korekcj od kó justacyjnych nie powinna przekraczaç 05 %; wszystkie b dy wskazaƒ gazomierzy nie powinny przekraczaç b dów granicznych dopuszczalnych. Rozdzia 5 Szczegó owy zakres oraz sposoby przeprowadzania sprawdzeƒ podczas legalizacji pierwotnej przeliczników oraz wymagania w zakresie miejsc umieszczania cech legalizacji i zabezpieczajàcych 12. Podczas legalizacji pierwotnej przeliczników nale y: 1) sprawdziç czy na przelicznikach umieszczone sà w sposób trwa y i czytelny lub widoczne na jego wyêwietlaczu nast pujàce oznaczenia: a) znak zatwierdzenia typu jeêli ma zastosowanie b) nazwa lub znak producenta c) znak fabryczny d) rok produkcji e) numer fabryczny f) warunki bazowe g) wartoêç minimalna i maksymalna temperatury u ytkowania przelicznika; 2) sprawdziç czy wyêwietlacz przeliczników wykazuje wyznaczane na bie àco lub wprowadzone przez u ytkownika nast pujàce dane: a) obj toêç gazu w warunkach bazowych V b b) obj toêç gazu w warunkach pomiaru V m c) obj toêç skorygowanà jeêli jest zaprogramowana funkcja korekcji b du gazomierzy V cr d) strumieƒ obj toêci gazu w warunkach bazowych Q b e) strumieƒ obj toêci gazu w warunkach pomiaru Q m f) wspó czynnik konwersji C g) wzgl dny wspó czynnik ÊciÊliwoÊci K h) wartoêci parametrów mierzonych przez przetworniki i) funkcj korekcji b dów gazomierza je eli ta funkcja jest realizowana przez przelicznik f(q) j) alarmy k) wartoêci wprowadzane majàce znaczenie dla parametrów metrologicznych przeliczników l) sk ad gazu u ywany w obliczeniach m) nazw metody u ywanej do wyznaczania wspó czynnika ÊciÊliwoÊci

5 Dziennik Ustaw Nr Poz. 115 n) numery seryjne lub inne unikatowe oznaczenia ka dego zastosowanego przetwornika pomiarowego do àczonego do przelicznika o ile ma zastosowanie o) dolne i górne ograniczenia zakresów pomiarowych u ywanych przetworników pomiarowych p) wartoêç obj toêci jaka przypada na jeden impuls z gazomierzy (1 imp. =... m 3 lub 1 m 3 =... imp.) q) stopieƒ zu ycia baterii i przewidywany pozosta y czas dzia ania przeliczników w przypadku zasilania bateryjnego r) identyfikator oprogramowania przelicznika; 3) wyznaczyç b àd obliczania obj toêci w warunkach bazowych Sprawdzenie przeliczników przeprowadza si w warunkach odniesienia. 2. Ustala si nast pujàce warunki odniesienia dla przeliczników: 1) temperatura otoczenia: od 17 C do 23 C; 2) wilgotnoêç wzgl dna: od 45 % do 75 %; 3) nominalne napi cie zasilania z sieci Un i nominalna cz stotliwoêç zasilania z sieci fn dla przeliczników zasilanych z sieci elektrycznej; 4) nominalne napi cie dla przeliczników zasilanych pràdem sta ym i z okresowo odnawialnego êród a energii elektrycznej. 14. Po doprowadzeniu do przelicznika sygna ów: 1) ciênienia z kalibratora i temperatury poprzez symulator czujnika gdy zadawane sà fizyczne wartoêci ciênienia i temperatury 2) standardowych analogowych sygna ów pràdowych o wartoêciach od 4 ma do 20 ma gdy ciênienie i temperatura zadawane sà za pomocà sygna ów analogowych 3) impulsowych niskiej i wysokiej cz stotliwoêci (LF i HF) symulujàcych przyrost obj toêci gazu nale y sprawdziç czy przy symulowanych wartoêciach temperatury ciênienia i przep ywu nast puje przyrost obj toêci w warunkach bazowych i w warunkach pomiaru wyêwietlanych przez przelicznik Podczas wyznaczania b du obliczania obj toêci w warunkach bazowych nale y sprawdziç nast pujàce parametry wskazywane przez przelicznik: 1) temperatur w co najmniej pi ciu punktach równomiernie roz o onych w ca ym zakresie pomiarowym od wartoêci minimalnej temperatury T min do wartoêci maksymalnej temperatury T max ; pomiary nale y wykonaç dla wartoêci narastajàcych i malejàcych; b àd wskazania temperatury E T wyznaczany jest z nast pujàcej zale noêci: T T c E T = 100 % T c T temperatura wskazana przez przelicznik T c temperatura zadana; 2) ciênienie w co najmniej pi ciu punktach równomiernie roz o onych w ca ym zakresie pomiarowym od wartoêci minimalnej ciênienia P min do wartoêci maksymalnej ciênienia P max dla wartoêci narastajàcych i malejàcych; w przypadku gdy przelicznik posiada wbudowany przetwornik ciênienia nale y dodatkowo wykonaç pomiary w pi ciu punktach przy ciênieniu malejàcym od 11 P max do P min (przekroczenie ciênienia utrzymaç przez 15 minut przed rozpocz ciem pomiarów); b àd wskazania ciênienia E P wyznaczany jest z nast pujàcej zale noêci: P P E c P = 100 % P c P wartoêç ciênienia bezwzgl dnego wskazana przez przelicznik wartoêç ciênienia bezwzgl dnego zadana; P c 3) obj toêç gazu w warunkach bazowych dla ka dego ustalonego sk adu gazu wed ug tabeli gazów testowych okreêlonych w za àczniku do rozporzàdzenia dla wartoêci wskazanych przez przelicznik w punktach P max T max ; P min T min ; dla przeliczników z wejêciami impulsowymi HF i LF dla przyrostu obj toêci gazu o minimalnej wartoêci 100 standardowych impulsów lub 1000-krotnej obj toêci odpowiadajàcej najmniejszej cyfrze znaczàcej na wskaêniku która wyra a obj toêç w warunkach pomiaru badania nale y wykonaç dla konfiguracji wykorzystywanej do obliczania obj toêci gazu; b àd wskazania przeliczania obj toêci E VK wyznaczany jest wed ug wzoru: V b V bc E VK = 100 % V bc V b przyrost obj toêci w warunkach bazowych wskazany przez przelicznik V bc przyrost obj toêci w warunkach bazowych wyznaczony na podstawie wielkoêci wskazanych przez przelicznik: V bc = C c V c V c przyrost obj toêci zadany symulatorem impulsów wyznaczony z zale noêci: C c V c = n k n liczba wygenerowanych impulsów k zaprogramowana waga impulsu (sta a gazomierza) wartoêç wspó czynnika konwersji wyznaczona z poni szej zale noêci:

6 Dziennik Ustaw Nr Poz. 115 T b 1 P C c = P b K c T T b temperatura bazowa P b ciênienie bezwzgl dne bazowe T temperatura w warunkach pomiarowych wskazana przez przelicznik P ciênienie bezwzgl dne w warunkach pomiarowych wskazane przez przelicznik K c wartoêç wzgl dnego wspó czynnika ÊciÊliwoÊci gazu obliczona metodà SGERG-88 lub AGA8-92DC lub innà równowa nà przy czym równowa noêç metody powinna byç potwierdzona podczas badania typu przelicznika. 2. B àd wskazania przelicznika z zewn trznymi przetwornikami ciênienia i temperatury oblicza si z zale noêci: 16. Na przelicznikach: 1) cecha legalizacji oraz cechy zabezpieczajàce powinny byç umieszczane w miejscach w których rozmontowanie cz Êci zabezpieczonych jednà z tych cech powoduje jej zniszczenie; 2) w przypadku gdy oznaczenia o których mowa w 12 pkt 1 znajdujà si na tabliczce znamionowej nieprzymocowanej w sposób trwa y do przelicznika jedna z cech zabezpieczajàcych przed jej usuni ciem powinna byç umieszczona w taki sposób aby uleg a zniszczeniu w przypadku zdj cia tabliczki znamionowej. Rozdzia 6 Przepis koƒcowy 17. Rozporzàdzenie wchodzi w ycie po up ywie 14 dni od dnia og oszenia. 5) Minister Gospodarki: W. Pawlak 5) Niniejsze rozporzàdzenie by o poprzedzone rozporzàdzeniem Ministra Gospodarki Pracy i Polityki Spo ecznej z dnia 29 marca 2004 r. w sprawie wymagaƒ metrologicznych którym powinny odpowiadaç gazomierze oraz przeliczniki do gazomierzy (Dz. U. Nr 63 poz. 588 i Nr 141 poz. 1500).

7 Dziennik Ustaw Nr Poz. 115 Za àcznik do rozporzàdzenia Ministra Gospodarki z dnia 28 grudnia 2007 r. (poz. 115) TABELA GAZÓW TESTOWYCH STOSOWANYCH PRZY OBLICZANIU WSPÓ CZYNNIKA ÂCIÂLIWOÂCI GAZU I KOREKCJI Numer gazu Nazwa parametru N 27 N 42 N 61 H s d Procentowy sk ad molowy CH N CO C 2 H C 3 H C 4 H He C 5 H C 6 H C 7 H C 8 H H s ciep o spalania (MJ/m 3 ). d wzgl dna g stoêç gazu odniesiona do powietrza (T = K; p = kpa).