ŻYĆ, ABY WIERZYĆ I KOCHAĆ

Transkrypt

1 ŻYĆ, ABY WERZYĆ KOCHAĆ Plany wynikowe nauczania religii dla liceum i technikum według programu nr AZ-4-04/2 Kielce 2006

2 Copyright by Wydawnictwo JEDNOŚĆ, Kielce 2006 Opracowanie Elżbieta Kondrak Bogusław Nosek Projekt okładki Justyna Kułaga-Wytrych Skład i łamanie Wiktor dzik SBN Wydawnictwo JEDNOŚĆ REFERAT KATECHETYCZNY Kielce Kielce ul. Jana Pawła nr 4 ul. Jana Pawła nr 3 Dział sprzedaży tel tel Redakcja tel jednosc@jednosc.com.pl Druk i oprawa Drukarnia im. A. Półtawskiego

3 Wstęp Planowanie wynikowe jest pojęciem ściśle związanym z ewaluacją osiągnięć uczniów oraz standardami wymagań. Pozwala nauczycielowi skutecznie planować pracę pedagogiczną nie według treści nauczania, jak do tej pory było to w tradycyjnych rozkładach materiału, ale według przewidywanych osiągnięć ucznia. Plan wynikowy prezentuje to, co uczeń powinien wiedzieć i umieć po każdej lekcji. Ponieważ w procesie kształcenia najważniejszy jest uczeń, podstawę do planowania pracy dydaktycznej powinny stanowić jego postępy i osiągnięcia, a nie ilość materiału do przerobienia. Takie planowanie, opisujące zamierzone efekty kształcenia, jasno określa cele, do których nauczyciel powinien dążyć, oraz precyzyjnie formułuje to, czego oczekuje od uczniów. Jasno określone wymagania są bardzo istotne zarówno dla uczniów, jak i ich rodziców. Prezentowane plany wynikowe zawierają: blok tematyczny, treści (tematy), czas, wymagania podstawowe i ponadpodstawowe oraz sposób (formy) pracy ucznia. Do wymagań podstawowych zaliczamy treści najbardziej przystępne, najprostsze, najbardziej uniwersalne, niezbędne na danym etapie kształcenia i na wyższych etapach. Uczeń spełnia te wymagania, gdy uczestniczy w rozwiązywaniu problemów na katechezie oraz umiejętnie słucha innych. Najprościej mówiąc, są to wymagania na ocenę dopuszczającą i dostateczną. ponadpodstawowe obejmują treści trudne do opanowania, złożone i nietypowe. Uczeń powinien wykazać własną inicjatywę w rozwiązywaniu problemów, wszechstronnie dbać o rozwój swojej osobowości i podejmować zadania apostolskie. Spełniający te wymagania otrzymują ocenę dobrą i powyżej. Tak skonstruowany plan wynikowy jest równocześnie planem pracy na konkretny rok szkolny. Proponowane plany wynikowe są jedynie punktem wyjścia do konstruowania przez katechetę własnych planów, uwzględniających indywidualne możliwości uczniów, specyfikę zespołu klasowego oraz tematy okolicznościowe (związane z rokiem liturgicznym, z wydarzeniami religijnymi w danej parafii czy szkole) i inne czynniki warunkujące realizację programu nauczania. Przy ich opracowaniu (lub dostosowywaniu gotowych planów do własnych potrzeb) należy pamiętać, że plan wynikowy pozostaje podrzędny w stosunku do innych dokumentów, takich jak podstawa programowa, program nauczania, wewnątrzszkolny oraz przedmiotowy system oceniania, i musi być zgodny z ich założeniami. 3

4 KLASA NA DRODZE DO DOJRZAŁEJ WARY 4. U źródeł wiary wymieni wartości ostateczne określi wpływ wiary na postawę człowieka rozumie sens uczestniczenia w katechezie, jej owoce i nakładane przez nią zobowiązania scharakteryzuje swoją wiarę określi własny system wartości uzasadni swoje decyzje i wybory w aspekcie wiary uzasadni potrzebę hierarchii wartości w życiu człowieka scharakteryzuje siebie jako człowieka wierzącego dokona wartościowania dotychczasowych postaw i zachowań w aspekcie wymogów wiary 1. Kim jestem w perspektywie Bożego planu? poda definicję religii rozumie istotę religii wymieni cechy wspólne dla wszystkich religii wyjaśni fenomen religii uzasadni, że religia jest istotnym czynnikiem duchowego rozwoju człowieka 2. Duchowy wymiar człowieka istota religii. zdefiniuje pojęcie człowiek istotą religijną rozumie, że każdy człowiek nosi w sobie pragnienie wiary rozumie, w czym człowiek wyraża się jako istota religijna rozumie, na czym polega fanatyzm i obojętność religijna dostrzega i opisze przejawy religijności w aspekcie historycznym w różnych społecznościach uzasadni, dlaczego człowiek nie wierzący w Boga wierzy zawsze w coś innego odróżnia postawę wiary od religijnego fanatyzmu krytycznie odnosi się do słów religia opium dla ludu potrafi przekonać swoich kolegów o sensowności własnej postawy religijnej 3. Człowiek istotą religijną tajemnica religii. wymieni charakterystyczne cechy współczesnych religii wymieni religie monoteistyczne i politeistyczne rozumie, że chrześcijaństwo najpełniej wyraża miłość Boga wskaże różnice między chrześcijaństwem a innymi religiami wymieni społeczne implikacje wypływające z religii Wschodu (ezoteryzm: amulety, talizmany; astrologia...) scharakteryzuje podstawowe prawdy o buddyzmie, judaizmie (historia zbawienia, diaspora, autentyzm), hinduizmie, islamie, chrześcijaństwie potrafi obronić wartości religii chrześcijańskiej podejmuje dialog z osobami innych wyznań (np. uczniami danej szkoły) 4. Wielkie religie świata. zdefiniuje pojęcia: historia zbawienia, objawienie, Boża pedagogia rozumie, że Bóg objawiał się człowiekowi stopniowo: najpierw w Starym Testamencie, potem, najpełniej, poprzez Jezusa Chrystusa (Nowy Testament) rozumie, że objawienia prywatne mogą uwypuklać jakiś aspekt objawienia biblijnego omówi objawianie się Boga w dziejach ludzkości wykaże zależność pełnego objawienia się Boga w Chrystusie od wydarzeń Starego Testamentu (np. przepowiadanie proroków) 5. Objawienie Boga w Starym i Nowym Testamencie. zdefiniuje pojęcia: objawienie pośrednie i bezpośrednie i poda ich przykłady wymieni argumenty św. Tomasza z Akwinu przemawiające za istnieniem Boga rozumie, że katecheza jest wyjaśnianiem Bożego objawienia wykaże różnice między objawieniem pośrednim a bezpośrednim scharakteryzuje dowody na istnienie Boga potrafi zinterpretować teksty biblijne odsłaniające niewidzialnego Boga podaje własne argumenty na istnienie Boga 6. Objawienie pośrednie i bezpośrednie.

5 scharakteryzuje rolę Chrystusa w historii ludzkości uzasadni, że Chrystus jest założycielem i Głową Kościoła uzasadni, że on sam jest podmiotem w Kościele określi rolę, jaką Kościół odgrywa w Polsce i w świecie zdefiniuje pojęcia: Chrystus Zbawiciel, Chrystus Odkupiciel, Chrystus Głowa Kościoła rozumie, że Chrystus założył Kościół i nim kieruje rozumie, że Kościół jest zapoczątkowaniem królestwa Bożego na ziemi rozumie, że Kościół to wszyscy ochrzczeni, których głową jest Chrystus 7. Chrystus i Jego Kościół. potrafi rozpoznać sposoby werbowania do sekt omówi sposoby obrony przed zagrożeniami ze strony sekt potrafi krytycznie odnieść się do różnych form reklamy nowych ruchów religijnych w mediach określi grupę ryzyka osób najbardziej podatnych na wstąpienie do sekty wymieni najbardziej znane sekty w swoim środowisku i w Polsce rozumie niebezpieczeństwo płynące z przyłączenia się do sekty rozumie, że określenie nowe ruchy religijne odnosi się do grup działających poza Kościołem 8. Sekty i nowe ruchy religijne.. U źródeł moralności człowieka wierzącego rozumie, że godność stanowi źródło wartości uzasadni, dlaczego każdy człowiek ma prawo do poszanowania jego godności wykaże związek między godnością a urzeczywistnianiem wartości: prawdy, dobra, sprawiedliwości, wolności i odpowiedzialności określi, jakimi działaniami inspiruje rówieśników do poszanowania godności własnej i drugiego człowieka zdefiniuje pojęcie godność osoby wymieni rodzaje godności przyrodzonej i nadprzyrodzonej (godność osobowa i osobowościowa) rozumie, że godność człowieka ma podstawę w Bogu (wymieni źródła godności człowieka) wymieni zadania wypływające z godności człowieka wymieni wartości ogólnoludzkie, które zogniskowane są wokół godności (prawda, dobro, sprawiedliwość, wolność, odpowiedzialność...) 9. Godność osoby ludzkiej. uzasadni, dlaczego każdy człowiek ma prawo do wolności potrafi zinterpretować naukę zawartą w wersecie Ga 5,1 uzasadni, dlaczego urzeczywistnianie dobra czyni człowieka wolnym uzasadni, że wolność bez odpowiedzialności rodzi nieobliczalną samowolę sformułuje krytykę postaw samowolnych pamięta, że człowiek jest istotą rozumną, obrazem mądrości Boga zdefiniuje pojęcia: wolność, odpowiedzialność, samowola rozumie wolność jako wartość ogólnoludzką i dar Boży rozumie, że wolność zakłada wolny wybór między dobrem i złem wymieni skutki wolności nieodpowiedzialnej (samowoli) rozumie negatywny wpływ samowoli na moralność człowieka wykaże różnicę między wolnością a samowolą 10. Wolność i odpowiedzialność. omówi źródła moralności uzasadni, dlaczego niedopuszczalne jest czynienie zła, aby wyprowadzić z niego dobro (zasada cel uświęca środki ) zdefiniuje pojęcia: moralność, intencja (zła lub dobra) wymieni źródła moralności (KKK 1750) rozumie, że cel nie uświęca środków wymieni czyny bezwzględnie niedozwolone z uwagi na ich przedmiot (bluźnierstwo, krzywoprzysięstwo, zabójstwo, cudzołóstwo) 11. Moralność czynów ludzkich. Klasa 5

6 zdefiniuje pojęcia: uczucia, emocje wymieni podstawowe uczucia i je zdefiniuje (miłość i nienawiść, pragnienie i obawa, radość, smutek i gniew) rozumie, że uczucia zapewniają więź między życiem zmysłowym a duchowym zdefiniuje pojęcia: sumienie jako głos Boga, sumienie osobiste, sumienie narodu rozumie, że człowiek w swoim sumieniu powinien kierować się prawem moralnym rozumie konieczność formacji sumienia wymieni czynniki kształtujące oraz deformujące sumienie wymieni zagrożenia płynące z deformacji sumień wykaże, że osąd sumienia pomaga poprawić się i wrócić do Boga zdefiniuje pojęcia: norma moralna, zasada moralna, prawo naturalne, prawo stanowione (kościelne, państwowe) wymieni normy i zasady moralne rozumie konieczność przestrzegania norm i zasad moralnych wyjaśni, kiedy uczucia są moralnie obojętne oraz kiedy są dobre albo złe uzasadni, dlaczego uczuciami powinien kierować rozum wyjaśni, na czym polega osąd sumienia wykaże zależność między wolnością a oceną sumienia potrafi dokonywać moralnej czynów scharakteryzuje człowieka o prawidłowo uformowanym sumieniu potrafi dokonać rozróżnienia między sumieniem uformowanym prawidłowo i nieprawidłowo uzasadni potrzebę stosowania norm i zasad moralnych w ludzkim życiu wykaże związek dobrze ukształtowanego sumienia z postępowaniem według norm i zasad moralnych poda przykłady sytuacji trudnych w aspekcie moralnym wymieni zasady postępowania w trudnych sytuacjach wskaże rozwiązania trudnych problemów zgodnie z zasadami i prawidłowo ukształtowanym sumieniem dokona wartościowania rozwiązań trudnych problemów w aspekcie moralnym z namysłem poddaje analizie możliwości rozwiązania zaistniałych problemów test uzupełnień praca plastyczna Moralność uczuć. 13. Sumienie jako instrument osądu moralnego. 14. Kształtowanie sumienia 15. Normy i zasady moralne podstawą formacji sumienia. 15a. Dokonywanie wyborów zgodnych z sumieniem

7 . Drogowskazy wiary poda motywacje konieczności posłuszeństwa Bogu uzasadni, że wiara jest odpowiedzią na miłość Boga potrafi odróżnić wiarę od bałwochwalstwa i dewocji dokona krytycznej zachowań niezgodnych z wiarą poddaje zdrowej krytyce zachowania sprzeczne z wiarą w Boga wymieni przejawy Bożej miłości rozumie, że wiara jest odpowiedzią na miłość Boga wymieni najważniejsze wykroczenia przeciw pierwszemu przykazaniu rozumie, że źródłem wszelkich wypaczeń moralnych jest nieuznawanie Boga 16. Wiara jako odpowiedź na miłość Boga. scharakteryzuje grzechy przeciwko nadziei uzasadni, że zarówno rozpacz, jak i zuchwała ufność sprzeciwiają się cnocie nadziei zdefiniuje pojęcie nadziei wymieni grzechy przeciw nadziei rozumie potrzebę kierowania się w życiu nadzieją 17. Nadzieja ufnym oczekiwaniem błogosławieństwa Bożego. uzasadni, że źródłem ludzkiego szczęścia jest odpowiadać miłością na miłość Boga opisze doświadczanie miłości Bożej we własnym życiu określi swój sposób wyrażania miłości do Boga rozumie istotę miłości Boga do człowieka i człowieka do Boga wymieni sposoby odpowiedzi na miłość Bożą wymieni grzechy przeciw Bożej miłości 18. Szczera miłość odpowiedzią na miłość Boga. wyjaśni, na czym polega rola cnót kardynalnych w życiu człowieka uzasadni, że cnoty kardynalne pełnią bardzo ważną rolę w ludzkim życiu zdefiniuje pojęcia: cnoty ludzkie i cnoty kardynalne wymieni cnoty kardynalne rozumie istotę cnót kardynalnych scharakteryzuje cztery cnoty kardynalne 19. Cnoty kardynalne i ich rola w życiu. określi własne słabe strony i ich wpływ na sposób postępowania uzasadni potrzebę przemiany, dążenia do doskonałości określi, jakie podejmuje działania w aspekcie samodoskonalenia i korekty swoich słabych stron poda przykłady właściwego reagowania na spotykające go zło poda motywację do pracy nad sobą wskaże przykłady ludzi, którzy zmienili swe życie na lepsze wymieni, co pomaga, a co przeszkadza w doskonaleniu siebie rozumie potrzebę pracy nad sobą 20. Umiejętność życia według cnót. V. Problemy moralności chrześcijańskiej wskaże, jak odróżnić grzech śmiertelny od grzechu powszedniego uzasadni, dlaczego grzech niszczy przyjaźń z Bogiem i z drugim człowiekiem zdefiniuje pojęcie grzechu potrafi rozpoznać grzech rozumie istotę grzechu pierworodnego i grzechów uczynkowych rozumie, że grzech jest zerwaniem przymierza z Bogiem i ludźmi, i że w Chrystusie odnawiamy to przymierze (Rz 6,20) 21. Grzech zerwaniem przymierza z Bogiem i ludźmi. Klasa 7

8 pamięta treść pierwszego przykazania rozumie istotę pierwszego przykazania wymieni formy służenia jedynemu Bogu uzasadni, że człowiek powinien wierzyć w jedynego Boga opisze formy oddawania czci jedynemu Bogu indywidualnie i we wspólnocie Kościoła wymieni wykroczenia przeciw pierwszemu przykazaniu (zabobon, bałwochwalstwo, magia, sekty; bezbożność, ateizm, agnostycyzm) rozumie zagrożenia płynące z New Age pamięta treść drugiego przykazania rozumie jego istotę rozumie wartość chrześcijańskich imion wymieni grzechy przeciw drugiemu przykazaniu uzasadni, że imię Boże jest święte scharakteryzuje grzechy przeciw wierze uzasadni, że wykroczenia przeciwko pierwszemu przykazaniu niszczą wiarę człowieka uzasadni, dlaczego grzechy przeciw wierze niszczą wspólnotę Kościoła scharakteryzuje grzechy przeciw drugiemu przykazaniu uzasadni wartość chrześcijańskiego imienia z dezaprobatą odnosi się do nadużyć imienia Bożego pamięta trzecie przykazanie rozumie jego istotę wymieni formy świętowania niedzieli wymieni argumenty za świętowaniem dnia Pańskiego opisze tradycje świętowania niedzieli pamięta treść czwartego przykazania zdefiniuje pojęcie rodziny i rodziny chrześcijańskiej wymieni obowiązki rodziców względem dzieci i dzieci względem rodziców oraz rodziny wobec społeczeństwa uzasadni konieczność szacunku wobec rodziców wymieni zagrożenia niszczące współczesną rodzinę (wolne związki, przemoc, związki homoseksualne, molestowanie seksualne i przemoc psychiczna, klonowanie, adopcja dzieci przez pary homoseksualne) rozumie, że najlepszym zabezpieczeniem rodziny jest małżeństwo sakramentalne uzasadni, dlaczego niedziela jest świętym dniem chrześcijan wykaże związek między szabatem a niedzielą poddaje krytyce zachowania sprzeczne z trzecim przykazaniem scharakteryzuje obowiązki wobec społeczeństwa i jego władz potrafi umiejscowić wypełnianie obowiązków względem rodziny w perspektywie królestwa Bożego uzasadni wartość życia rodzinnego potrafi odróżnić prawdy o rodzinie podawane przez Kościół od opinii proponowanych przez współczesne nurty wyzwolone opisze cechy charakteru, o które powinien troszczyć się przyszły rodzic opisze właściwy model rodziny poda argumenty uzasadniające sprzeciw wobec stylu życia proponowanego przez kraje zachodnie poda argumenty swoim kolegom i koleżankom przeciw budowaniu rodziny bez zasad praca plastyczna praca plastyczna Jest jeden Bóg Nie będziesz miał bogów cudzych przede Mną. 23. Grzechy przeciwko wierze zdradzony Bóg. 24. Szacunek dla imienia Bożego Nie będziesz brał imienia Pana, Boga twego nadaremno. 25. Pamiętaj, abyś dzień święty święcił niedzielny supermarket. 26. Czcij ojca twego i matkę twoją dlaczego rodzice są potrzebni? 26a. Fałszywe rodzicielstwo

9 27. Spieszmy się kochać ludzi Nie zabijaj. pamięta treść piątego przykazania rozumie jego istotę pamięta tekst Rdz 4,10-11 rozumie, że dawcą i panem życia jest Bóg rozumie, że każdy człowiek ma prawo do życia i jego obrony rozumie obowiązek poszanowania życia i zdrowia własnego i innych uzasadni, że życie jest wielką wartością potrafi zestawić wartość życia z innymi wartościami opisze sytuacje, w których warto oddać życie, i sytuacje, kiedy lepiej jest je zachować poda argumenty za obroną zagrożonego życia praca plastyczna 28. le warte jest życie człowieka? grzechy przeciw życiu. wymieni wykroczenia przeciw życiu (zabójstwo zamierzone i niezamierzone; samobójstwo, eutanazja, przerywanie ciąży, narkomania) wymieni wykroczenia przeciw zdrowiu uzasadni konieczność obrony życia i zdrowia scharakteryzuje wykroczenia przeciw życiu i zdrowiu określi wartość i zagrożenia ze strony badań naukowych dla życia, zdrowia i godności człowieka poda przykłady sprzeciwu wobec zachowań zagrażających zdrowiu i życiu określi, jakie podejmuje działania na rzecz poszanowania osoby ludzkiej i trwałego pokoju 29. Chrześcijańskie powołanie do czystości niedoceniony skarb. rozumie istotę ludzkiej płciowości w ujęciu chrześcijańskim rozumie, że czystość jest darem prowadzącym do Boga pamięta treść błogosławieństwa dotyczącego czystego serca wymieni różne formy czystości rozumie, że zachowanie czystości jest czynnikiem pozwalającym zachować integralność osoby uzasadni wartość czystości przedmałżeńskiej uzasadni, dlaczego czystość jest darem uszczęśliwiającym ludzi i uwielbieniem Boga potrafi zinterpretować ewangeliczne błogosławieństwo o czystości serca poda przykłady pozytywnego wyrażania się o dziewictwie 29a. Zagrożenia dla czystości medialny seks. V wymieni media, których działanie skierowane jest ku niszczeniu czystości (chat erotyczny, prasa pornograficzna, filmy i programy telewizyjne...) wymieni zagrożenia dla ludzkiej płciowości wypływające z działania mediów rozumie, na czym polega dramat transseksualizmu uzasadni, dlaczego Kościół staje w obronie czystości i płciowości człowieka potrafi dokonywać wyboru między mediami niszczącymi a mediami wspomagającymi czystość scharakteryzuje działania propagujące czystość i ochronę ludzkiej płciowości praca plastyczna 30. Wychowanie do czystości serca Nie cudzołóż. V pamięta treść szóstego przykazania rozumie jego istotę wymieni zagrożenia przeciw czystości rozumie, że czystość domaga się panowania nad sobą wymieni osoby i czynniki pomagające zachować czystość uzasadni wartość zachowywania czystości wykaże związek między czystością a cnotą umiarkowania omówi zagrożenia wymierzone w czystość omówi przykłady korzyści płynących z zachowania czystości 30a. Wychowanie do wierności małżeńskiej mimo przeszkód trwam. V pamięta i rozumie treść dziewiątego przykazania wskaże teksty biblijne dotyczące pożądliwości cielesnej wymieni czynniki wspomagające zachowanie czystości serca rozumie potrzebę wstydliwości uzasadni potrzebę zachowania intymności małżeńskiej uzasadni potrzebę czystości serca w życiu małżeńskim scharakteryzuje czynniki wspomagające zachowanie czystości wyjaśni, na czym polega walka z pożądliwością cielesną poda przykłady poszanowania intymności drugiej osoby Klasa 9

10 V V V V V V V pamięta treść siódmego przykazania rozumie jego istotę wymieni skutki grzechów z zakresu siódmego przykazania rozumie, że nieprzestrzeganie zakazu nie kradnij degraduje człowieka wymieni czyny prowadzące do zniewolenia ludzi zdefiniuje pojęcie prawdy pamięta i rozumie treść ósmego przykazania wskaże teksty biblijne mówiące o prawdzie poda przykłady męczeństwa za prawdę wymieni wykroczenia przeciw prawdzie rozumie istotę wykroczeń przeciw prawdzie wskaże grzechy, których nośnikiem są środki masowego przekazu wymieni warunki ujawniania prawdy i dochowywania tajemnicy opisze sytuacje, w których należy dochować powierzonych tajemnic pamięta i rozumie treść dziesiątego przykazania poda definicję zazdrości i chciwości wskaże teksty biblijne o ubogich w duchu (Łk 14,33; Mt 5,3) wymieni grzechy główne rozumie istotę grzechów głównych wymieni indywidualne i społeczne skutki grzechów głównych wymieni grzechy cudze rozumie istotę grzechów cudzych wymieni konsekwencje osobowe i społeczne grzechów cudzych poda przykłady rozprzestrzeniania się grzechów cudzych w najbliższym środowisku wymieni grzechy przeciw Duchowi Świętemu rozumie istotę tych grzechów wymieni i rozumie ich następstwa uzasadni, że nieprzestrzeganie siódmego przykazania wywołuje skutki indywidualne i społeczne uzasadni, że każdy człowiek ma prawo do własności wyjaśni, na czym polega naprawienie popełnionej niesprawiedliwości wykaże związek między panowaniem nad bogactwami materialnymi a szacunkiem dla wymagań moralnych poda przykłady własnej troski o środowisko uzasadni potrzebę życia w prawdzie uzasadni, że prawda jest podstawową wartością potrafi zinterpretować życie chrześcijańskie jako naśladowanie Chrystusa-Prawdy uzasadni, że życie w prawdzie jest prawdziwą wolnością opisze, na czym polega troska o dobre imię innych uzasadni, że kłamstwo jest najbardziej bezpośrednim wykroczeniem przeciw prawdzie potrafi zinterpretować złotą zasadę, która określa prawo do prawdy w konkretnych życiowych sytuacjach krytycznie oceni treść informacji podawanych w środkach masowego przekazu w aspekcie ósmego przykazania poda przykłady świadomego wyboru programów telewizyjnych uzasadni, że dziesiąte przykazanie jest dalszym ciągiem dziewiątego uzasadni, że właściwy stosunek do posiadanych dóbr jest drogą do prawdziwego szczęścia królestwa Bożego na ziemi poda przykłady służby innym posiadanymi dobrami omówi materię grzechów głównych wyjaśni, że grzechy te są źródłem wszystkich pozostałych opisze skutki grzechów głównych w rozwoju osobowym człowieka i w życiu społecznym poda przykłady walki z grzechami głównymi wymieni, co pomaga w opanowaniu ciała i uczuć uzasadni, że grzechy cudze są współudziałem w złu drugiego człowieka uzasadni, że grzech cudzy jest nośnikiem zła społecznego poda przykłady właściwych reakcji na zło drugiego człowieka scharakteryzuje grzechy przeciw Duchowi Świętemu uzasadni, dlaczego grzechy tego rodzaju nie mogą być odpuszczone poda argumenty za systematycznym korzystaniem z sakramentu pokuty i pojednania praca plastyczna Nie kradnij moralność Kalego. 32. Świadczyć o prawdzie Nie mów fałszywego świadectwa przeciw bliźniemu swemu. 33. Słowa, które ranią grzechy przeciw prawdzie. 34. Radość posiadania Ani żadnej rzeczy, która jego jest. 35. Grzechy główne i ich następstwa. 36. Grzechy cudze i ich konsekwencje Oczy szeroko zamknięte. 37. Nigdy nie będą odpuszczone grzechy przeciw Duchowi Świętemu.

11 V. Wiara i moralność silne darami łaski wyróżni udział Boga i człowieka w liturgii uzasadni, że dzieło Chrystusa w liturgii ma charakter sakramentalny scharakteryzuje znaki i symbole liturgiczne poda przykłady szacunku (braku szacunku) wobec obrazów i przedmiotów liturgicznych rozumie istotę liturgii wskaże, kto, w jaki sposób, kiedy i gdzie celebruje liturgię wymieni znaki i symbole liturgiczne rozumie słowa i gesty stosowane w liturgii wymieni najważniejsze wydarzenia roku liturgicznego V 38. Liturgia oddaniem czci Bogu i uświęcaniem człowieka. uzasadni, że Chrystus poprzez sakramenty wtajemniczenia tworzy wspólnotę opisze, na czym polega przygotowanie do przyjęcia poszczególnych sakramentów wtajemniczenia opisze, kto może być chrzestnym lub świadkiem bierzmowania wymieni siedem sakramentów wyróżni w ich liczbie sakramenty wtajemniczenia rozumie istotę sakramentów wtajemniczenia wymieni owoce tych sakramentów wymieni, kto i w jaki sposób udziela sakramentów wtajemniczenia V 39. Dotknięcie tajemnicy Boga sakramenty wtajemniczenia chrześcijańskiego. uzasadni, że sakramenty uzdrowienia budują jedność w Kościele omówi, jak przygotować siebie i innych do przyjęcia tych sakramentów scharakteryzuje skutki sakramentów uzdrowienia poda, kiedy może skorzystać z odpustów wymieni sakramenty uzdrowienia rozumie istotę i skutki tych sakramentów poda formę i treść sakramentów uzdrowienia poda, kto i w jaki sposób sprawuje te sakramenty V praca plastyczna 40. Sakramenty uzdrowienia balsam dla duszy i ciała. wyjaśni nazwę sakramentu święceń potrafi umiejscowić małżeństwo w perspektywie królestwa Bożego omówi skutki sakramentu małżeństwa określi, na czym polega wartość małżeństwa sakramentalnego wymieni sakramenty w służbie komunii rozumie istotę i skutki tych sakramentów poda formę i treść sakramentów w służbie wspólnoty Kościoła poda, kto i w jaki sposób sprawuje te sakramenty V 41. Sakramenty w służbie wspólnoty Kościoła. potrafi przeprowadzić analizę perykopy biblijnej Łk 6,1-11 omówi istotne elementy powołania scharakteryzuje sylwetki duchowe oraz misję apostołów Piotra i Pawła poda opisane w Biblii przykłady powołań pamięta treść perykopy Łk 6,1-11 wymieni główne etapy życia świętych Piotra i Pawła pamięta odpowiedź Maryi na zwiastowanie anielskie (Łk 1,38) i na słowa św. Elżbiety (Łk 1,45) V 42. Drogi wiary osób powołanych. opisze poszczególne elementy liturgii słowa i wykonywane funkcje poda, jak przygotować liturgię słowa (czytania, modlitwa wiernych...) czynnie angażuje się w przygotowanie liturgii słowa wymieni elementy liturgii słowa rozumie istotę liturgii słowa poda nazwy ksiąg liturgicznych wymieni podstawowe funkcje liturgiczne rozumie, że Chrystus mocą swojego słowa przemienia ludzkie serce V 43. Dwa stoły Eucharystii stół słowa. opisze poszczególne części liturgii eucharystycznej określi swoje miejsce w liturgii poda, jak wyrazić wdzięczność za dar Ofiary Chrystusa czynnie uczestniczy w Ofierze eucharystycznej wymieni elementy liturgii eucharystycznej wymieni inne określenia Eucharystii rozumie istotę Ofiary Chrystusa i naszego w niej udziału V 44. Dwa stoły Eucharystii stół chleba i wina. scharakteryzuje owoce Komunii św. uzasadni potrzebę częstej Komunii św. poda sposoby angażowania się na rzecz ubogich i określi własne działania w tym względzie wymieni owoce Komunii św. rozumie ich istotę oraz implikacje w życiu człowieka wymieni warunki przystąpienia do Komunii św. rozumie, że Komunia św. jest zadatkiem przyszłej chwały V 45. Komunia i jej owoce w życiu chrześcijańskim. Klasa 11

12 12 V. Urzeczywistnianie wiary w życiu i w liturgii Kościoła (katechezy dodatkowe) uzasadni, dlaczego sztuka sakralna jest nośnikiem prawdy i piękna potrafi odróżnić sztukę od kiczu poda, jak odkryć duchowy wymiar sztuki sakralnej opisze, jak poprzez dzieła sztuki sakralnej można adorować Boga uzasadni, dlaczego dzieła sztuki sakralnej domagają się szacunku praca plastyczna zdefiniuje pojęcia: piękno, sztuka sakralna wskaże teksty biblijne ukazujące piękno stworzenia rozumie znaczenie sztuki sakralnej w życiu człowieka wskaże dzieła sztuki sakralnej w najbliższym otoczeniu 46. Prawda i piękno a sztuka sakralna. uzasadni, że obowiązkiem każdego człowieka jest urzeczywistnianie podstawowych wartości potrafi zbudować własny system wartości, u podstaw którego znajdują się prawda, dobro i piękno umiejscowi wartości ostateczne w szerokim spektrum aksjologicznym potrafi odróżnić pseudowartości od wartości zdefiniuje pojęcie wartość wymieni podstawowe wartości (prawda, dobro, piękno) rozumie potrzebę urzeczywistniania tych wartości w rozwoju osobowym człowieka i w życiu społecznym 47. Podstawowe wartości etyczne. opisze godny naśladowania wzór osobowy opisze sytuację, kiedy sam był wzorem dla innych, przychodząc im z pomocą określi swoje słabe strony, które wymagają korekt w świetle wzoru osobowego wyjaśni, na czym polega rola wzorów osobowych w rozwoju człowieka oraz mniejszych i większych społeczności zdefiniuje pojęcie wzór osobowy godny naśladowania wymieni, kto jest dla niego wzorem osobowym poda cechy prawdziwego wzoru osobowego, który warto naśladować 48. Człowiek, który mnie może zachwycić. omówi historię zbawienia i jej streszczenie w poszczególnych okresach roku liturgicznego powiąże treści wybranych świąt z wydarzeniami z historii zbawienia potrafi korzystać z kalendarza liturgicznego potrafi korzystać z plansz ze schematem budowy roku liturgicznego poda przykłady praktykowania tradycji i zwyczajów związanych z rokiem liturgicznym rozumie, że rok liturgiczny streszcza całą historię zbawienia wymieni nazwy okresów roku liturgicznego poda święta streszczające ważniejsze fakty z historii zbawienia 49. Historia zbawienia w roku liturgicznym. opisze tradycje lokalne związane z Adwentem opracuje własny plan przygotowania na spotkanie z Chrystusem omówi, na czym polega postawa oczekiwania bierze czynny udział w roratach i rekolekcjach adwentowych wskaże teksty biblijne wspominające czas oczekiwania na przyjście Chrystusa i zachęcające do niego rozumie istotę Adwentu rozumie oczekującą postawę Maryi 50. Chrystus przyszedł, przychodzi, przyjdzie Adwent. potrafi interpretować teksty biblijne i literackie o Bożym Narodzeniu przygotuje scenariusz spotkania opłatkowego, uwzględniający polskie tradycje i zwyczaje, i czynnie w nim uczestniczy potrafi zaśpiewać wybrane kolędy rozumie istotę narodzin Boga wymieni regionalne tradycje co do obchodu świąt Bożego Narodzenia wskaże teksty biblijne i literackie mówiące o Betlejem i Bożym Narodzeniu 51. Boże Narodzenie w moim życiu i moim domu rodzinnym. uzasadni potrzebę nieustannego nawracania się opracuje plan działań zmierzających do doskonalenia własnego życia przygotuje scenariusz rekolekcji wielkopostnych w szkole (w parafii) i czynnie w nich uczestniczy poda przykłady postanowień wielkopostnych rozumie istotę Wielkiego Postu wymieni motywy nawrócenia wskaże źródła biblijne wzywające do poprawy wskaże teksty biblijne zawierające obietnice łaski Bożej ( W czasie pomyślnym wysłuchałem cię... przyjdę ci z pomocą ) 52. Wielki Post wejście na drogę miłości Ojca.

13 opisze wydarzenia paschalne przyporządkuje wydarzenia z życia Chrystusa do liturgii trzech dni paschalnych wyrazi graficznie lub literacko istotę Triduum paschalnego czynnie włącza się w przygotowanie Bożego grobu rozumie istotę Triduum paschalnego wymieni najważniejsze wydarzenia związane z męką, śmiercią i zmartwychwstaniem Chrystusa rozumie, że Wielkanoc jest największym świętem chrześcijan praca plastyczna 53. Triduum Paschalne w liturgii Kościoła. uzasadni potrzebę świętowania opisze charakter poszczególnych świąt i odniesie je do wydarzeń biblijnych przygotuje sprawozdanie z wybranego święta w parafii wykona projekt pt. Święta i uroczystości w liturgii Kościoła wymieni najważniejsze święta roku liturgicznego i poda ich daty wymieni motywy przeżywania tych świąt poda tradycje z nimi związane, ze szczególnym zwróceniem uwagi na święto patronalne parafii 54. Święta i uroczystości w liturgii Kościoła. V. Drogi do życia z Chrystusem (tematy historyczne) scharakteryzuje cechy wspólne judaizmu i chrześcijaństwa wyjaśni relację chrześcijan do narodu wybranego wymieni powody wzajemnych uprzedzeń obu religii scharakteryzuje przesłanie papieskiej pielgrzymki do Ziemi Świętej w 2000 r. uzasadni, dlaczego należy okazywać szacunek dla wyznawców judaizmu i ich miejsc świętych poda sposoby przezwyciężania stereotypów co do wyznawców judaizmu poda przykłady dialogu międzyreligijnego rozumie, że chrześcijaństwo ma swój początek w judaizmie zdefiniuje pojęcia: semityzm, antysemityzm, synagoga rozumie, na czym polega dialog międzywyznaniowy wymieni wartości judaizmu (Stary Testament ze szczególnym uwzględnieniem Tory, Talmud, Midrasz) rozumie, czym jest Stary Testament dla katolików 55. Starsi bracia w wierze. rozróżnia istotne elementy islamu (zachowanie, styl bycia wyznawców) określi, na czym polega zagrożenie dla kultury europejskiej i chrześcijaństwa ze strony islamu dokona wartościowania dotyczącego postaw i zachowań w religii muzułmańskiej i chrześcijaństwie uzasadni, dlaczego należy bronić wartości chrześcijańskich poda przykłady zagrożeń płynących ze strony ruchów islamskich poda argumenty za potrzebą dialogu międzywyznaniowego zna kulturę starożytnego Rzymu i Bliskiego Wschodu poda czas kształtowania się religii islamu wymieni wartości islamu i rozumie jego istotę wie, jakie znaczenie dla obrony chrześcijaństwa miały bitwa pod Legnicą i bitwa pod Wiedniem praca plastyczna 56. Przenikanie się kultur i religii razem, ale inaczej. scharakteryzuje cechy reguł zakonnych (śluby) rozróżni etapy rozwoju życia zakonnego (eremici, cenobici, mnisi, zakonnicy) uzasadni, że powstanie określonego zakonu było odpowiedzią na potrzeby epoki poda, jak można okazywać szacunek siostrom i braciom zakonnym wymieni nazwy najważniejszych zakonów w Europie wymieni największe osobowości najbardziej znanych zgromadzeń zakonnych wymieni działania podejmowane przez zgromadzenia zakonne na przestrzeni dziejów (działalność charytatywna, społeczna, polityczna najwięksi papieże pochodzili z klasztorów) rozumie potrzebę istnienia wspólnot zakonnych wymieni nazwy wspólnot zakonnych obecnych w jego środowisku 57. Religijno -społeczna rola zakonów. Klasa 13

14 14 wymieni nazwy zakonów zasłużonych dla kultury (benedyktyni, pijarzy, jezuici) wymieni kulturowy dorobek i spuściznę zgromadzeń zakonnych rozumie, że szkolnictwo i piśmiennictwo jest owocem działalności zakonów wymieni zabytki piśmiennictwa polskiego wymieni zgromadzenia zajmujące się szkolnictwem współcześnie opisze wkład zakonów w kulturę europejską i polską wskaże zasługi zakonów w dziedzinie szkolnictwa (szkółki parafialne, uniwersytety) wskaże ich zasługi w zakresie sztuki sakralnej wskaże dorobek w dziedzinie muzyki sakralnej uzasadni, dlaczego należy szanować kulturową spuściznę zakonów 58. Kulturotwórcza rola zakonów. poda datę chrztu Polski rozumie istotę oddziaływania na linii Kościół państwo rozumie potrzebę chrztu Polski w wymiarze duchowym, politycznym i kulturowym wymieni pierwsze biskupstwa i pierwszych biskupów polskich wymieni zasługi Kościoła w dziedzinie oświaty i opieki społecznej wymieni wspólne elementy życia religijno-państwowego wyjaśni, jak powstawały struktury administracyjne Kościoła i państwa polskiego scharakteryzuje zasługi Kościoła w dziedzinie oświaty i opieki (szpitale zakonne, ochronki) scharakteryzuje wspólne elementy życia religijno-państwowego uzasadni postawę szacunku dla chrześcijaństwa w Polsce opisze, jak pielęgnuje dziedzictwo chrześcijaństwa 59. Chrześcijaństwo u podstaw państwowości polskiej misja chrześcijańska. wymieni uniwersytety średniowiecznej Europy rozumie związek między wiarą a nauką rozumie rolę klasztornego piśmiennictwa i bibliotek zakonnych wymieni istotne elementy filozofii św. Augustyna i św. Tomasza z Akwinu poda nazwiska wierzących ludzi nauki ze średniowiecza (M. Kopernik, M. Trąba, Hozjusz, Z. Oleśnicki) i tych, którzy żyją współcześnie scharakteryzuje filozofię św. Augustyna i św. Tomasza z Akwinu wyjaśni związek nauki i wiary scharakteryzuje wartości płynące z nauki opisze wkład ludzi wierzących w bogactwo ludzkiej wiedzy określi, dlaczego warto być otwartym na osiągnięcia naukowe i zdobywanie wiedzy określi własne zaangażowanie w pogłębianie nauki i wiary 60. Edukacja w średniowieczu. zdefiniuje pojęcia: oświecenie, rozum, wymieni nazwiska wybitnych postaci oświecenia (Krasicki, Staszic, Kołłątaj, Konarski, Poniatowski) rozumie, że Kościół epoki oświecenia stał się mecenasem kultury oraz pionierem poczynań społeczno-gospodarczych i wolnościowo-demokratycznych scharakteryzuje epokę oświecenia określi rolę Kościoła w oświeceniu i wykaże duchowy wzrost pobożności w tamtej epoce uzasadni, dlaczego warto pogłębiać wiedzę na temat tego okresu historii Polski opisze wkład Kościoła w życie Polski współczesnej scharakteryzuje rangę nauki społecznej Kościoła dla obecnych i przyszłych losów narodu 61. Rozum wsparty wiarą (oświecenie po polsku). zdefiniuje pojęcia: wolność, polskość wie, czym była Konfederacja Barska, Powstanie Kościuszkowskie, dzieci Wrześni rozumie rolę Kościoła w obronie polskości podczas zaborów wyjaśni, na czym polegała rusyfikacja i germanizacja wymieni przyczyny utraty wolności przez Polskę scharakteryzuje postawę patriotyzmu (Polak-katolik) scharakteryzuje przeszkody w zachowaniu polskości we współczesnych warunkach politycznych określi pozytywy i ryzyko globalizacji poda przykłady odpowiedzialnych wyborów dla zachowania polskości i wolności (dbałość o język, tradycję, wiarę, rodzinę) wskaże, jak angażuje się w życie regionu jako małej ojczyzny V 62. Wiara wspierająca wolność (dramat rozbiorów i czasu zniewolenia). Klasa

15 KLASA Z WARĄ W ŻYCE ŚWAT. Moje chrześcijańskie Credo omówi przejawy Bożej miłości określi sposoby odpowiadania na Bożą miłość uzasadni potrzebę katechezy jako środka wyrażającego i pogłębiającego wiarę daje świadectwo o doświadczeniu Bożej miłości czynnie uczestniczy w katechezie poda przykłady, jak można przyjąć i odwzajemnić miłość Boga zdefiniuje pojęcie wiary w Boga wymieni przejawy Bożej miłości w życiu człowieka wymieni możliwości odpowiedzi na miłość Boga rozumie prawdę, że Bóg go kocha rozumie potrzebę odwzajemniania Bożej miłości na katechezie i w życiu 1. Jedyny Bóg w mojej wierze. Bóg kocha mnie a ja Jego. omówi cechy charakterystyczne dla wewnętrznego życia Trójcy Świętej potrafi korzystać z tekstów biblijnych dla pogłębienia wiedzy o Bogu wyjaśni, dlaczego życie Trójcy Świętej jest wzorem życia dla chrześcijan poda przykłady budowania jedności i miłości w swoim środowisku poda definicję Trójcy Świętej rozumie istotę tajemnicy Trójcy Świętej wymieni cechy charakterystyczne dla życia Boga wymieni biblijne wydarzenia ukazujące Trójcę Świętą 2. Tajemnica przenikającej się miłości życie Trójcy Świętej. poda, jak należy oddawać cześć Trójcy Świętej omówi przymioty Boga potrafi posługiwać się Pismem świętym w poznawaniu Boga potrafi odnieść przymioty Boga do wiary i postaw życiowych daje świadectwo o Bogu objawiającym się w swoich przymiotach wymieni przymioty Boga wskaże, w jakich miejscach biblijnych ukazane są te przymioty rozumie znaczenie przymiotów Bożych 3. Charakter Boga i Jego przymioty. opisze biblijny schemat stworzenia świata przedstawi dzieło stworzenia w dowolny sposób (wiersz, piosenka, rysunek, modlitwa) potrafi zinterpretować teksty liturgiczne i literackie dotyczące tajemnicy stworzenia poda przykłady odkrywania piękna dzieł Bożych w stworzeniach wskaże biblijny opis stworzenia świata przyjmuje prawdę, że Bóg stworzył świat pamięta tekst modlitwy eucharystycznej (V) mówiący o stworzeniu analiza wytworów pracy ucznia 4. Poemat o stworzeniu świata. wskaże literaturę wielbiącą Boga jako Stwórcę ( Czego chcesz od nas, Panie ) uzasadni potrzebę modlitwy do anioła stróża określi rolę, jaką pełnią aniołowie uzasadni istnienie świata duchowego potrafi krytycznie odnieść się do magii i praktyk ezoterycznych uzasadni, dlaczego należy świadomie przyjmować opiekę anioła stróża poda definicję anioła przyjmuje prawdę, że Bóg stworzył anioły wymieni funkcje, jakie pełnią aniołowie wskaże teksty biblijne mówiące o aniołach 5. nny z istniejących światów aniołowie i ich posłannictwo. wyjaśni naukę Biblii o stworzeniu człowieka wyjaśni teorię ewolucji i potrafi pogodzić ją z biblijną wizją stworzenia człowieka potrafi zinterpretować Psalm 8 wyraża wiarę w Boga Stwórcę wskaże, dlaczego należy okazywać wdzięczność Bogu za stworzenie człowieka przyjmuje prawdę, że Bóg stworzył człowieka wskaże i pamięta dwa biblijne opisy stworzenia człowieka pamięta treść Psalmu 8 analiza wytworów pracy ucznia 6. Bóg rzeźbiarzem człowieka Klasa 15

16 przyjmuje prawdę, że człowiek został stworzony na obraz i podobieństwo Boże pamięta treść wersetów Rdz 1,26-28 rozumie, że z tajemnicy stworzenia wynika postulat braterstwa wszystkich ludzi rozumie, że Chrystus jest odzwierciedleniem prawdziwego człowieka pamięta, że Bóg stworzył człowieka wskaże i pamięta wersety Rdz 2,4-8 zdefiniuje pojęcia: człowiek, dusza, duch wymieni przymioty świadczące o duchowości człowieka poda definicję Opatrzności Bożej pamięta teksty biblijne o opiece Boga nad światem przyjmuje prawdę, że Bóg szanuje wolność każdego człowieka rozumie, że Bóg stworzył świat niejako w drodze do ostatecznej doskonałości, niepozbawiony wpływów zła rozumie sens wiary w Opatrzność Bożą rozumie, kim jest Jezus pamięta, co oznacza imię Jezus i przydomek Chrystus rozumie boskie i ludzkie pochodzenie Jezusa rozumie, dlaczego Jezus przyszedł na ziemię rozumie tajemnicę i sens wcielenia rozumie, że Jezus jest prawdziwym Bogiem i człowiekiem wskaże teksty biblijne mówiące o wcieleniu (J 1,14) rozumie, że Jezus jest jedynym pośrednikiem między Bogiem i ludźmi wymieni historyczne fakty dotyczące pojmania i śmierci Jezusa Chrystusa poda definicję odkupienia pamięta biblijny opis męki i śmierci Jezusa Chrystusa wymieni przyczyny śmierci Jezusa Chrystusa wyjaśni, na czym polega ludzkie podobieństwo do Boga opisze doskonały obraz człowieka, wyrażony w Słowie Wcielonym wyjaśni tajemnicę wcielenia porówna Adama pierwszego człowieka, z Jezusem Chrystusem poda motywację braterstwa wszystkich ludzi poda przykłady, jak szanuje Boży obraz w sobie i w drugim człowieku poda, jak wprowadza jedność między ludźmi odróżni pojęcie duszy od ducha wyjaśni, na czym polega jedność duszy i ciała w człowieku omówi przymioty świadczące o duchowości człowieka oraz czynniki, które na nią wpływają opisze, jak troszczy się o czystość i świętość własnej duszy (o harmonijny rozwój ducha i ciała) wskaże, jak przygotowuje się do życia wiecznego wyjaśni, na czym polega Opatrzność Boża potrafi zinterpretować teksty biblijne i naukę Kościoła na temat Opatrzności Bożej opisze przejawy Bożej Opatrzności w ludzkim życiu wskaże w Piśmie św. teksty mówiące o Opatrzności Bożej uzasadni, że warto ufać Bogu w trudnych sytuacjach poda, jak zawierza swe życie Opatrzności Bożej na wzór Jezusa opisze, jak współpracuje z Bogiem w Bożego zamysłu wyjaśni imiona i określenia Jezusa Chrystusa uzasadni, dlaczego nazywamy Go Panem opisze pochodzenie Jezusa i cel Jego misji opisze, jak oddaje cześć Jezusowi i składa o Nim świadectwo uzasadni, dlaczego każdy wierzący powinien uznać Jezusa za swojego Pana i Zbawcę wyjaśni, w jaki sposób Syn Boży stał się człowiekiem rozróżni między boską a ludzką naturą Jezusa wyjaśni, dlaczego Bóg wybrał Maryję na Matkę Jezusa opisze rolę, jaką Matka Boża odegrała w tajemnicy wcielenia uczestniczy w misterium Bożego Narodzenia poda, jak można okazać wdzięczność Bogu za tajemnicę wcielenia określi, jak naśladuje Maryję w posłuszeństwie woli Bożej opisze fakty dotyczące śmierci Jezusa wyjaśni, dlaczego Jezus umarł za nas na krzyżu wyrazi tajemnicę śmierci Jezusa w formie literackiej lub plastycznej uzasadni, że uczestnictwo w nabożeństwach męki Pańskiej jest również odwzajemnieniem miłości Jezusa Chrystusa daje świadectwo Chrystusowi w swoim środowisku Najpiękniejsze dzieło Boga człowiek. 8. Człowiek jednością ciała i duszy dwa w jednym. 9. Pod skrzydłami Bożej Opatrzności. 10. Jednorodzony Syn Boga Boży Jedynak. 11. Jezus Owoc tajemnicy słuchania. Począł się z Ducha Świętego i narodził z Maryi Panny. 12. Ofiara złożona i przyjęta Jezus umiera za nasze grzechy.

17 rozumie, że Jezus umarł za nas na krzyżu rozumie, na czym polega ofiara Chrystusa rozumie potrzebę wzięcia krzyża i pójścia za Nim wyjaśni, dlaczego Jezus umarł na krzyżu omówi, w jaki sposób ofiara Chrystusa staje się dziś aktualna dla nas określi swój udział w ofierze Chrystusa opisze, jak korzysta z owoców ofiary Jezusa Chrystusa poda przykłady, kiedy przyjmuje krzyż i idzie po śladach Jezusa 13. Ludzkie oblicze Kalwarii nasze udział w ofierze Chrystusa. wskaże teksty biblijne i liturgiczne na temat zmartwychwstania rozumie, że zmartwychwstanie jest dopełnieniem dzieła zbawienia pamięta treść Exultetu pamięta teksty pieśni wielkanocnych opisze historyczne zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa wyjaśni, że zmartwychwstanie Chrystusa jest zapowiedzią naszego zmartwychwstania przygotuje komentarze do liturgii wielkanocnej określi, jak wyznaje wiarę w zmartwychwstanie Chrystusa poda, w jakich sytuacjach jest świadkiem Chrystusa zmartwychwstałego czynnie uczestniczy w liturgii Triduum Paschalnego określi osobę Ducha Świętego 14. Wielkanocny poranek zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa zdefiniuje, kim jest Duch Święty rozumie rolę Ducha Świętego w Kościele i własnym życiu wskaże teksty biblijne i liturgiczne dotyczące osoby Ducha Świętego poda określenia i symbole Ducha Świętego wyjaśni Jego rolę w dziejach zbawienia zaśpiewa hymn i sekwencję do Ducha Świętego objaśni określenia i symbole Ducha Świętego poda przykłady, kiedy kieruje się w życiu Jego natchnieniami poda, w jakich sytuacjach świadczy wobec innych o roli Ducha Świętego 15. Osoba Ducha Świętego Boże Tchnienie, które ożywia. zdefiniuje pojęcie Kościół wymieni nazwy i obrazy Kościoła wymieni etapy powstawania Kościoła opisze, jak identyfikuje się z Kościołem opisze historię powstawania Kościoła wyjaśni rolę Kościoła w zbawieniu scharakteryzuje różne formy przynależności do Kościoła wyjaśni zasadę poza Kościołem nie ma zbawienia uzasadni, dlaczego ma obowiązek godnie reprezentować Kościół na zewnątrz poda argumenty broniące Kościoła wobec zarzutów ze strony środowisk mu nieprzychylnych 16. Kościół w zamyśle i planach Bożych pociągiem do nieba. zdefiniuje pojęcie misterium Kościoła wymieni podstawowe wymiary Kościoła (widzialny i duchowy) rozumie, na czym polega tajemnica zjednoczenia ludzi z Bogiem w Kościele i przez Kościół rozumie, że jest w Kościele podmiotem uzasadni, że Kościół jest powszechnym sakramentem zbawienia scharakteryzuje podstawowe wymiary Kościoła wyjaśni, czym są i czemu służą charyzmaty określi, kiedy pozostaje znakiem i narzędziem Kościoła poda, jak buduje jedność Boga i ludzi z Kościołem i przez Kościół poda, jak korzysta z charyzmatów dla dobra Kościoła 17. Tajemnica zjednoczenia ludzi z Bogiem Kościół widzialny i niewidzialny. rozumie, co to znaczy, że Kościół jest jeden i święty rozumie, na czym polega powszechność Kościoła rozumie, że parafia jest podstawową komórką Kościoła powszechnego uzasadni, że Kościół jest apostolski potrafi posługiwać się argumentami w obronie Kościoła określi, jak troszczy się o jedność i świętość Kościoła określi, jak angażuje się w misyjną działalność Kościoła poda przykłady sprzeciwu wobec przejawów wrogości, niezgody i rozłamu wśród ludzi 18. Cztery wymiary Kościoła jeden, święty, powszechny i apostolski. Klasa 17

18 wskaże fakty historyczne co do pochodzenia hierarchicznej struktury Kościoła wymieni zadania hierarchii kościelnej rozumie istotę potrójnego wymiaru misji Kościoła (nauczania, uświęcania i rządzenia) wymieni przedstawicieli lokalnej hierarchii Kościoła wymieni ruchy i grupy religijne działające w Kościele katolickim wymieni organizacje Kościoła służące pomocą osobom pokrzywdzonym przez sekty i ich rodzinom (Dominikański Ośrodek nformacji o Nowych Ruchach Religijnych i Sektach) wymieni powody, dla których ludzie odchodzą od Kościoła i wstępują do sekt wymieni różnice w działalności między grupami kościelnymi a sektami pamięta i rozumie rady ewangeliczne jako propozycje dla życia ewangelicznego wymieni różne rodzaje życia osób konsekrowanych rozumie istotę życia konsekrowanego zdefiniuje pojęcia: laikat, świeccy w Kościele wymieni zadania ludzi świeckich w Kościele rozumie konieczność zaangażowania laikatu we wspólnotach eklezjalnych i w świecie wskaże podstawowe teksty biblijne i dokumenty Kościoła mówiące o posłannictwie Maryi rozumie rolę Maryi w życiu Chrystusa i Kościoła rozumie, że Maryja jest naszą Matką w porządku łaski wymieni formy kultu maryjnego rozumie, że Symbol apostolski łączy wiarę w odpuszczenie grzechów z wiarą w Ducha Świętego rozumie, że chrzest jest pierwszym i podstawowym sakramentem odpuszczenia grzechów rozumie, że zwyczajnym środkiem odpuszczania grzechów w Kościele jest sakrament pokuty opisze hierarchiczną strukturę Kościoła omówi zadania i posłannictwo hierarchii Kościoła określi miejsce i rolę świeckich w Kościele wyjaśni, na czym polega udział chrześcijan w potrójnej misji Kościoła opisze, jak uczestniczy w potrójnej misji Kościoła określi, jak okazuje szacunek dla swoich zwierzchników i modli się za nich zreferuje swój udział w działaniach Kościoła lokalnego scharakteryzuje działalność wybranych ruchów religijnych Kościoła krytycznie oceni braki duszpasterskie Kościoła odróżni cel i sposoby działania Kościoła (zbawienie, pełny rozwój osobowy człowieka) od działania sekt (zniewolenie i degradacja osobowości) odróżni charytatywną działalność Kościoła od dobroczynnych sposobów werbunku do sekt poda, jak wykazuje odpowiedzialność za własny rozwój duchowy opisze, w jakich sytuacjach wykazuje wrażliwość na stany kryzysowe, przeżywane przez kolegów scharakteryzuje poszczególne rodzaje życia poświęconego Bogu wyjaśni znaczenie i wartość rad ewangelicznych w życiu każdego chrześcijanina i osób konsekrowanych uzasadni wartość życia konsekrowanego wskaże, kiedy kieruje się w życiu radami ewangelicznymi uzasadni, dlaczego należy się modlić o gotowość poświęcenia się dla Boga określi uczestnictwo świeckich w misji kapłańskiej, prorockiej i królewskiej Chrystusa scharakteryzuje zadania świeckich w Kościele i w świecie omówi prawa i obowiązki ludzi świeckich względem Kościoła określi, jakie podejmuje działania na rzecz wzrostu królestwa Bożego w świecie czynnie uczestniczy w młodzieżowych grupach apostolskich opisze udział Maryi w dziele odkupienia scharakteryzuje sposoby oddawania czci Matce Bożej określi, jak naśladuje Maryję w swoim życiu uzasadni, że Maryja nadal, choć jest w niebie, pełni swą macierzyńską rolę wobec uczniów Chrystusa i członków Kościoła. potrafi zinterpretować wersety J 20,22-23 wyjaśni, że chrzest jest pierwszym i podstawowym sakramentem odpuszczenia grzechów wyjaśni, na czym polega władza odpuszczania grzechów i kto nią dysponuje uzasadni, że w odpuszczaniu grzechów ujawnia się dobroć Boga Hierarchiczna struktura Kościoła. 20. Ruchy religijne w Kościele. 21. Życie konsekrowane. 22. Laikat i jego rola w budowaniu wspólnoty Kościoła żywe kamienie Bożego Kościoła. 23. Maryja i Jej obecność w życiu wiernych. 24. Wiara w odpuszczenie grzechów Bo wiele umiłowała.