MSK KONFLIKTY MIĘDZYKULTUROWE

Transkrypt

1 MSK KONFLIKTY MIĘDZYKULTUROWE

2 Plan I. Rola kultury w stosunkach międzynarodowych - Paradygmat cywilizacyjny II. Kulturowe uwarunkowania konfliktów III. Konflikty międzykulturowe: case studies

3 I. Rola kultury w stosunkach międzynarodowych Szkoła (neo)realistów i neoliberałów Aktorzy zachowują się racjonalnie i dążą do realizacji swoich interesów Rola kultury nieistotna

4 Na przełomie lat 80. i 90. pojawiła się nowa szkoła: Paradygmat kulturowy Zwrot kulturowy

5

6 Rozpad Jugosławii

7 Paradygmat cywilizacyjny Główne założenia (G. Michałowska): 1. O współpracy międzynarodowej, jej zakresie i intensywności, decydują racjonalne interesy, ale również czynniki zakorzenione w kulturze 2. O wyborze strategii politycznej decyduje w pewnym zakresie krąg kulturowy danego państwa

8 3. W relacjach międzynarodowych znaczącą rolę odgrywają normy i zasady kulturowe, które wpływają m.in. na instytucje danego kraju i jego system prawny oraz wzajemną percepcję 4. Efektywna i bezkonfliktowa współpraca, a zwłaszcza procesy integracji, jest trudniejsza w przypadku społeczności z innych kręgów kulturowych

9 Zderzenie cywilizacji (1996) Samuel Huntington

10 II. Kulturowe uwarunkowania konfliktów

11 1. Renesans tożsamości lokalnej Kaszubi Tatarzy polscy

12 2. Ideologie narodowe i nacjonalizmy Główne cechy nacjonalizmu (I. Berlin): Wiara w nadrzędny charakter potrzeby przynależności narodowej Naturalna współzależność między elementami tworzącymi naród Preferowanie osób należących do własnej grupy Przedkładanie ponad wszystko dobra I interesu własnego narodu

13 3. Etnizacja polityki: Claus Offe maksymalizacja jednorodności etnicznej polityka różnicująca prawa według przynależności etnicznej zakładanie stowarzyszeń/partii z myślą o poprawie statusu wspólnoty kulturowej i wykluczeniu innych grup pierwszeństwo spraw etnicznych (często religijnych i językowych) nad wszelkimi innymi

14 Przykłady rozpadów państw uwarunkowanych różnicami kulturowymi Secesja Erytrei 1993 Powstanie Bangladeszu w 1971 Powstanie Timoru Wschodniego w 1999 (zerwanie z Indonezją) Rozpad wieloetnicznych państw w Europie: ZSRR, Jugosławii, Czechosłowacji Podział Sudanu 2011

15 Ruchy separatystyczne przykłady w Europie Wielka Brytania (Szkoci, Irlandczycy) Francja (Korsykanie) Hiszpania (Baskowie, Katalończycy) Belgia (Flamandowie, Walonowie) W Azji Chiny (Tybetańczycy, Ujgurowie) Indie (Assamczycy, Pendżabczycy, Sikhowie) Sri Lanka (Tamilowie) Indonezja (Papuasi w Irianie Zachodnim) Turcja, Irak, SyriaiI Iran (Kurdowie)

16 3. Czynnik religijno-wyznaniowy Oraz zjawisko fundamentalizmu religijnego w wielu religiach

17 Fundamentalizm hinduski Zniszczenie meczetu Babri Masdżid przez ruch hinduistycznych fundamentalistów

18 4. Istnienie,,krajów na rozdrożu" Na styku cywilizacji Problematyczna tożsamość Rosja, Turcja, Meksyk, Ukraina, Białoruś

19 III. Konflikty międzykulturowe: case studies

20 KANADA przykład wewnątrzpaństwowych konfliktów bazujących na kulturze

21 Kanada,,Klasyczny kraj imigracyjny: Do lat 70 XX w. przyjezdzali imigranci głównie z krajów europejskich: Francuzi, Brytyjczycy, Irlandczycy Kontrolne napływu imigrantów Nastawienie asymilacyjne (WASP = White Anglo-Saxon Protestant) 1971 wielokulturowość oficjalną polityką Kanady Obecnie: co roku przyjeżdża do Kanady 200 tys. imirantów rocznie Z Chin, Indii, Filipin, Pakistanu, Iranu (Castells, Miller 2003)

22 Jakie są granice obyczajów imigrantów? 2011 r. debata: czy sikhowie mają prawo nosić kirpan? Nóż broń czy symbol religijny? Kontekst: debata w parlamencie nt. Ustawy 94, która określa granice tolerancji dla praktyk imigrantów

23 sikhizm

24 ZACHÓD A ISLAM przykład konfliktów między cywilizacjami

25 Europa a muzułmanie: zderzenie cywilizacji? film,,niewinność muzułmanów (2012)

26 Początki konfliktu: Fatwa na Rushdiego (1989) Al-Qaida i terroryzm (zamachy w Hiszpanii w 2004, Londynie 2005) Spory o karykatury Mahometa (2005-6)

27 Erik Bleich (red.) Jakie polityki tworzą państwa zachodnie w stosunku do islamu I problemu bezpieczeństwa narodowego? Problem integracji muzułmanów I walki z terroryzmem

28 Wniosek 1 Istnieje zaskakujące podobieństwo strategii - mimo różnych doświadczeń w zakresie imigracji. Wspólny trend: Zniuansowane i wielostronne podejście do problemu: a) wyraźne polityki skierowane wobec przemocy bez odwołań do islamu b) monitorowanie podejrzanych postaci religijnych, mogących zagrażąć porządkowi publicznemu c) działania nakierowane na integrację muzułmanów ze społeczeństwem przyjmującym

29 Wniosek 2 Istnienie różnych modeli polityk wobec imigrantów muzułmańskich Duże różnice między modelem francuskim I brytyjskim

30 Skąd czerpać dane dot. Konfliktów na świecie? Międzynarodowy Instytut Badań nad Pokojem w Sztokholmie Uniwersytet w Uppsali projekt,,uppsala Conflikt Data Project Instytut Badań nad Konfliktami Międzynarodowymi w Heidelbergu Problem: różne metodologie

31 Literatura uzupełniająca Anna Wojciuk,,,Kultura w teoriach stosunków międzynarodowych, w: H. Schreiber, G. Michałowska, 2013,,,Kultura w stosunkach międzynarodowych, tom 1 Zwrot kulturowy, Warszawa: Wyd. UW Wiesław Lizak,,Kulturowe uwarunkowania konfliktów, w: ibidem Isaiah Berlin Nacjonalizm: zlekceważona potęga, w: Dwie koncepcje wolności